Zapraszamy na

Transkrypt

1 BHPw firmie TEMAT NUMERU Wymagania bhp dotyczące eksploatacji kotłowni Do ogrzewania zakładów, szkół i innych budynków użyteczności publicznej, niezasilanych z miejskiej sieci centralnego ogrzewania, przeważnie używane są kotły wodne na paliwo stałe, ciekłe lub gazowe. Niewłaściwa ich obsługa i eksploatacja mogą doprowadzić do wielu niebezpiecznych sytuacji, w wyniku których może dojść do ciężkich i śmiertelnych wypadków. W związku ze zbliżającym się sezonem grzewczym warto przypomnieć sobie podstawowe wymagania bhp dotyczące eksploatacji kotłowni w celu zapewnienia poprawnego i bezpiecznego ich użytkowania. TEMAT BRANŻOWY Bezpieczne składowanie i transport na budowie Prace transportowe i składowanie materiałów to istotne czynności procesu budowlanego. Wykonywane są na terenie budowy, na otwartej przestrzeni, często w zmiennych, niekorzystnych warunkach atmosferycznych. Mogą być również wykonywane na wysokości, w ograniczonych przestrzeniach, w wykopach, a niejednokrotnie w wąskiej zabudowie miejskiej ograniczającej do minimum plac budowy. Przy wykonywaniu tych prac powstaje wiele zagrożeń wypadkowych dla zdrowia i życia pracowników oraz osób postronnych. PRZEMYSŁ, MEDYCYNA, KOSMETYKA Sposoby bezpiecznej organizacji pracy osób narażonych na promieniowanie optyczne Promieniowanie optyczne to czynnik powszechnie występujący, który jest niezbędny do prawidłowego rozwoju człowieka, zwierząt oraz roślin. Jednak jego nadmiar jest szkodliwy. Promieniowanie optyczne może bowiem powodować niekorzystne efekty stanowiące zagrożenie dla zdrowia. Odpowiedzi na pytania Czytelników >> Montaż rusztowania warszawskiego wymaga specjalnych uprawnień >> Dokonując oceny ryzyka zawodowego, nie należy łączyć uczniów z pracownikami w jedną grupę Zapraszamy na

2 18,95 netto ISBN:

3 Drodzy Czytelnicy! Od września obowiązują nowe naklejki informujące o dacie następnego badania technicznego urządzenia na lata Więcej na ten temat w Kalendarium. Agnieszka Świeboda redaktor prowadząca, prawnik, specjalista ds. bhp, inspektor ppoż. Do ogrzewania zakładów, szkół i innych budynków użyteczności publicznej, niezasilanych z miejskiej sieci centralnego ogrzewania, przeważnie używane są kotły wodne na paliwo stałe, ciekłe lub gazowe. Niewłaściwa ich obsługa i eksploatacja mogą doprowadzić do wielu niebezpiecznych sytuacji, w wyniku których może dojść do ciężkich i śmiertelnych wypadków. W związku ze zbliżającym się sezonem grzewczym warto przypomnieć sobie podstawowe wymagania bhp dotyczące eksploatacji kotłowni w celu zapewnienia poprawnego i bezpiecznego ich użytkowania. Informacje te znajdują się w Temacie numeru. Prace transportowe i składowanie materiałów to istotne czynności procesu budowlanego. Wykonywane są na terenie budowy, na otwartej przestrzeni, często w zmiennych, niekorzystnych warunkach atmosferycznych. Mogą być również wykonywane na wysokości, w ograniczonych przestrzeniach, w wykopach, a niejednokrotnie w wąskiej zabudowie miejskiej ograniczającej do minimum plac budowy. Przy wykonywaniu tych prac powstaje wiele zagrożeń wypadkowych dla zdrowia i życia pracowników oraz osób postronnych. Aby się przed nimi ustrzec, warto zajrzeć do Tematu branżowego. Jednym z wielu zadań służby bhp jest udział w przekazywaniu do użytkowania nowo budowanych lub przebudowywanych obiektów budowlanych albo ich części, w których przewiduje się pomieszczenia pracy, urządzeń produkcyjnych oraz innych urządzeń mających wpływ na warunki pracy i bezpieczeństwo pracowników. Zagadnienia te zostały poruszone w tekście Aktywne uczestnictwo służby bhp w odbiorach to ważne zadanie w tworzeniu bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w zakładzie. Promieniowanie optyczne to czynnik powszechnie występujący, który jest niezbędny do prawidłowego rozwoju człowieka, zwierząt oraz roślin. Jednak jego nadmiar jest szkodliwy. Promieniowanie optyczne może bowiem powodować niekorzystne efekty stanowiące zagrożenie dla zdrowia. Więcej na ten temat w tekście Sposoby bezpiecznej organizacji pracy osób narażonych na promieniowanie optyczne. Serdecznie pozdrawiam, życząc jednocześnie satysfakcjonującej lektury. 1 bhpwfirmie@wip.pl

4 KIEROWNIK GRUPY WYDAWNICZEJ Agnieszka Konopacka-Kuramochi REDAKTOR PROWADZĄCA Agnieszka Świeboda MENEDŻER PRODUKTU Rafał Kępka KOORDYNATOR PRODUKCJI Mariusz Jezierski KOREKTA Zespół SKŁAD I ŁAMANIE Katarzyna Kopeć DRUK MDruk ISBN Nakład: 1200 egz. Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o., Warszawa 2014 Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o., ul. Łotewska 9a, Warszawa, tel.: , faks: , bhpwfirmie@wip.pl, NIP: , KRS: Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, wysokość kapitału zakładowego: zł Poradnik Bhp w firmie z przysługującymi Czytelnikom innymi elementami dostępnymi w subskrypcji (WWW, e-letter) chroniony jest prawem autorskim. Przedruk materiałów opublikowanych w poradniku Bhp w firmie i innych elementach dostępnych w subskrypcji, bez zgody wydawcy, jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. Poradnik Bhp w firmie został przygotowany z zachowaniem najwyższej staranności i wykorzystaniem wysokich kwalifikacji, wiedzy oraz doświadczenia autorów i konsultantów. Zaproponowane w poradniku Bhp w firmie i innych elementach dostępnych w subskrypcji wskazówki, porady oraz interpretacje dotyczą sytuacji typowych. Porady zamieszczone w poradniku Bhp w firmie i innych elementach dostępnych w subskrypcji nie mają charakteru porady prawnej. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Rozwiązania podawane w poradniku Bhp w firmie i innych elementach dostępnych w subskrypcji nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów oraz urzędów państwowych. W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w poradniku Bhp w firmie oraz innych elementach dostępnych w subskrypcji wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przypadków. 2 BHP w firmie

5 KALENDARIUM 5 Urządzenia NO muszą spełniać nowe warunki techniczne 5 UDT wprowadził nowe naklejki na dozorowanych urządzeniach technicznych 13 UDT i CNBOP-PIB razem na rzecz poprawy bezpieczeństwa technicznego i ochrony przeciwpożarowej w Polsce 14 Dyrektywa dotycząca organizacji czasu pracy wdrożona niepoprawnie 14 TEMAT NUMERU 17 Wymagania bhp dotyczące eksploatacji kotłowni 17 Usytuowanie kotłowni 18 Kubatura pomieszczeń kotłowni 19 Magazynowanie oleju opałowego 19 Kotłownie gazowe 21 Zasilanie urządzeń gazem płynnym z butli 23 Wymagania przeciwpożarowe 24 Pomieszczenia zagrożone wybuchem 25 Wymagania dotyczące pomieszczeń kotłowni, usytuowanie kotłów 25 Kotłownie na paliwo stałe o mocy do 25 kw 25 Kotłownie o mocy cieplnej od 25 kw do 2000 kw 26 Kotłownie wbudowane na paliwa gazowe o gęstości względnej mniejszej niż 1 28 Wentylacja w pomieszczeniach z kotłami o łącznej mocy cieplnej do 30 kw 28 Wentylacja w pomieszczeniach z kotłami o łącznej mocy cieplnej powyżej 30 kw do 60 kw 28 Wentylacja w kotłowniach o łącznej mocy cieplnej powyżej 60 kw do 2000 kw 29 Ustawienie kotłów 29 Instalacje i urządzenia elektryczne 30 Maszyny i urządzenia techniczne 30 Dozór techniczny 31 Urządzenia, instalacje i sieci, do eksploatacji których wymagane jest posiadanie kwalifikacji 32 Przeglądy 33 Zasady bezpiecznej pracy na stanowisku palacza 34 Czynności zakazane 35 TEMAT BRANŻOWY 37 Bezpieczne składowanie i transport na budowie 37 Ogólne zasady składowania materiałów 38 Magazynowanie substancji i preparatów niebezpiecznych 39 Organizacja składowisk i stanowisk pracy w pobliżu linii elektroenergetycznych 39 Zasady składowania na regałach 40 Składowanie w stosach 40 Składowanie materiałów sypkich 41 Składowanie materiałów pylących 41 Transport 42 Organizacja ręcznych prac transportowych 43 3 bhpwfirmie@wip.pl

6 Przemieszczanie przedmiotów przez jednego pracownika 45 Zespołowe przenoszenie przedmiotów 46 Przemieszczanie ładunków za pomocą poruszanych ręcznie wózków 47 Transport materiałów niebezpiecznych 47 Przemieszczanie ładunków przy użyciu ręcznie napędzanych dźwignic 48 Transport mechaniczny 48 Zabezpieczenie miejsca wykonywania robót transportowych 51 Urządzenia pomocnicze wykorzystywane przy pracach transportowych 54 Stosowanie sygnałów przy pracach transportowych 56 Wymagania bhp dotyczące obsługi przenośników 57 Dźwigi i wyciągi budowlane 58 BUDOWNICTWO 59 Aktywne uczestnictwo służby bhp w odbiorach to ważne zadanie w tworzeniu bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w zakładzie 59 Komisja odbioru przekazania do użytkowania 64 Protokół z odbioru, przekazania do eksploatacji 65 Nieprawidłowości wstrzymujące oddanie obiektu, urządzenia do użytkowania 67 PRZEMYSŁ, MEDYCYNA, KOSMETYKA 69 Sposoby bezpiecznej organizacji pracy osób narażonych na promieniowanie optyczne 69 Rodzaje, źródła i podział promieniowania optycznego 71 Promieniowanie optyczne 71 Promieniowanie ultrafioletowe UVC 71 Promieniowanie widzialne 72 Promieniowanie podczerwone 72 Podział promieniowania optycznego z uwagi na rodzaj źródła 73 Korzystne skutki promieniowania optycznego na organizm człowieka 74 Wielkości do określenia wartości MDE 75 Promieniowanie laserowe 80 Zagrożenia promieniowaniem laserowym dla konkretnej klasy laseru/urządzenia 81 Wartości maksymalnej dopuszczalnej ekspozycji (MDE) dla promieniowania laserowego 84 Ocena ryzyka zawodowego przy narażeniu na promieniowanie optyczne 86 Promieniowanie optyczne niestanowiące zagrożenia 87 Badania poziomu narażenia na promieniowanie optyczne 88 Szacowanie ryzyka zawodowego zgodnie z Polską Normą PN-N-18002: Działania prewencyjno-profilaktyczne 91 ODPOWIEDZI NA PYTANIA CZYTELNIKÓW 69 Montaż rusztowania warszawskiego wymaga specjalnych uprawnień 94 Dokonując oceny ryzyka zawodowego, nie należy łączyć uczniów z pracownikami w jedną grupę 95 4 BHP w firmie

7 Kalendarium Urządzenia NO muszą spełniać nowe warunki techniczne 5 września weszło w życie rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego, jakim powinny odpowiadać urządzenia do napełniania i opróżniania zbiorników transportowych. Określa ono: 1) warunki techniczne dozoru technicznego w zakresie projektowania, wytwarzania, eksploatacji, naprawy i modernizacji urządzeń do napełniania i opróżniania zbiorników transportowych, w tym: portowych ramion przeładunkowych, urządzeń do napełniania i opróżniania zbiorników transportowych, w tym ramion przeładunkowych dla stałych, ciekłych i gazowych towarów niebezpiecznych, urządzeń, w tym ramion przeładunkowych, do napełniania i opróżniania pod ciśnieniem wyższym niż 0,5 bara i zaklasyfikowanych do I, II lub III kategorii, przeznaczonych do płynów zaliczonych do grupy 2 zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 9 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz.U. z 2010 r. nr 138, poz. 935 ze zm.) dotyczącymi zasadniczych wymagań dla urządzeń ciśnieniowych i zespołów urządzeń ciśnieniowych, ograniczonych z jednej strony zaworem odcinającym od instalacji technologicznej lub przesyłowej, a z drugiej elementem łączącym z napełnianym lub opróżnianym zbiornikiem transportowym, zwanych dalej urządzeniami NO ; 2) rodzaje specjalistycznych urządzeń, przy których obsłudze i konserwacji wymagane jest posiadanie szczególnych kwalifikacji uzyskanych na podstawie art. 23 ustawy z 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym. 5 bhpwfirmie@wip.pl

8 Kalendarium Przepisy rozporządzenia nie dotyczą: urządzeń w napełnialniach butli i wiązek butli; urządzeń przenośnych stosowanych przy przeładunku towarów niebezpiecznych w przypadku wystąpienia awarii; urządzeń stosowanych do rozładunku dużych pojemników do przewozu luzem towarów niebezpiecznych (DPPL). Dokumentacja rejestracyjna W fazie rejestracji urządzenia NO przedkładana jest Transportowemu Dozorowi Technicznemu (TDT) dokumentacja rejestracyjna w co najmniej dwóch egzemplarzach. Powinna ona zawierać: opis urządzenia NO zawierający jego rodzaj i przeznaczenie, miejsce zamontowania, rok budowy, numer fabryczny, dopuszczalne ciśnienie robocze i obliczeniowe, zakres dopuszczalnych temperatur roboczych, maksymalną przepustowość, średnicę nominalną elementów rurowych, długość całkowitą i gabaryty urządzenia dla charakterystycznych stanów pracy, rodzaj napędu, rodzaj prądu i napięcie zasilania, opis ochrony przeciwporażeniowej, rodzaj wyłączników krańcowych, opis urządzeń sygnalizacyjnych i awaryjnych, masę głównych elementów i masę całkowitą; dokumenty dostarczane przez wytwarzającego wraz z elementami i osprzętem urządzenia NO, określone w przepisach dotyczących oznakowania CE albo w specyfikacjach technicznych uzgodnionych z TDT, w zakresie istotnym dla oceny wyjściowego poziomu bezpieczeństwa urządzenia; rysunki zestawieniowe urządzenia NO w czytelnej skali z naniesionymi głównymi wymiarami oraz zwymiarowanymi strefami alarmową i pracy urządzenia lub zespołu urządzeń, w przypadku ich zastosowania; rysunek strefy pracy z zaznaczeniem położenia urządzeń, usytuowaniem urządzeń kabiny sterowniczej, zaworów rozdzielczych łączących rurociągi technologiczne lub przesyłowe i innych urządzeń znajdujących się w strefie pracy urządzenia NO; schemat instalacji hydraulicznej i pneumatycznej, w przypadku ich zastosowania; schemat instalacji grzewczej, w przypadku jej zastosowania; schemat elektryczny napędu i sterowania, w przypadku ich zastosowania; 6 BHP w firmie

9 instrukcję obsługi, eksploatacji, konserwacji i napraw w języku polskim, w przypadku urządzeń importowanych; świadectwa i poświadczenia: poświadczenie prawidłowego wykonania i zbadania wystawione przez wytwórcę elementów urządzenia NO, poświadczenie prawidłowego zmontowania urządzenia NO i przeprowadzenia przez zakład montujący prób po montażu urządzenia NO, poświadczenie z przeprowadzonych badań nieniszczących (radiograficznych lub ultradźwiękowych) odpowiedzialnych spawanych złączy montażowych, w przypadku ich zastosowania, świadectwo według PN-EN dla lin, w przypadku ich zastosowania, protokoły z pomiarów elektrycznych, w przypadku zastosowania instalacji elektrycznej, deklaracje zgodności WE i instrukcje fabryczne dla urządzeń w wykonaniu przeciwwybuchowym, jeżeli takie urządzenia są zastosowane; oświadczenie, o którym mowa w art. 57 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, w przypadku urządzeń NO instalowanych na nowo budowanych obiektach budowlanych; określenie wielkości stref zagrożenia wybuchem dla urządzenia NO, w przypadku ich występowania; opis budowy, działania i regulacji mechanizmów napędowych oraz ich zespołów i elementów wyposażenia (mechanicznego, elektrycznego, hydraulicznego lub pneumatycznego); opis budowy, działania i regulacji zastosowanych urządzeń zabezpieczających; skróconą instrukcję obsługi, umieszczaną przy urządzeniu NO. Dokumenty te mogą zostać przedłożone Transportowemu Dozorowi Technicznemu w fazie rejestracji urządzenia w jednym egzemplarzu, jeżeli: zostały one przedstawione w fazie projektowania urządzenia NO, zostały one uzgodnione przez TDT, nie uległy modyfikacjom, pozostają w dyspozycji TDT. 7 bhpwfirmie@wip.pl

10 Kalendarium W takim przypadku w dokumentacji rejestracyjnej należy wskazać, jakie dokumenty zostały przekazane do TDT w fazie projektowania i pozostają w jego dyspozycji. WAŻNE Skrócona instrukcja obsługi dotycząca bezpośredniej obsługi urządzenia NO powinna znajdować się w miejscu obsługi urządzenia. Badania okresowe urządzeń NO Badanie okresowe urządzenia NO przeprowadza się nie rzadziej niż w terminach podanych w poniższej tabeli, uwzględniając rodzaj urządzenia, którego badanie dotyczy, w zakresie obejmującym: sprawdzenie księgi rewizyjnej, dokumentacji eksploatacyjnej oraz protokołów; sprawdzenie, czy zrealizowano zalecenia z poprzedniego badania; przeprowadzenie prób i badań; sprawdzenie działania złącza awaryjnego rozłączania w okresie co pięć lat w ramach hydraulicznej próby ciśnieniowej, z wyjątkiem złączy jednorazowego stosowania; w przypadkach uzasadnionych względami bezpieczeństwa lub innymi istotnymi powodami dyrektor Transportowego Dozoru Technicznego, na wniosek eksploatującego, może odstąpić od sprawdzenia działania złącza awaryjnego rozłączania. Terminy badań okresowych urządzeń NO i elastycznych przewodów Wyszczególnienie rodzajów Lp. urządzeń NO i elastyczne przewody 1. Portowe ramiona przeładunkowe 2. Urządzenia do napełniania i opróżniania, w tym ramiona przeładunkowe do stałych, ciekłych i gazowych towarów niebezpiecznych wg ADR/RID/ADN/IMDG Forma dozoru pełny pełny co 1 rok co 1 rok Terminy badań 8 BHP w firmie

11 Lp. Wyszczególnienie rodzajów urządzeń NO i elastyczne przewody Forma dozoru Terminy badań 3. Urządzenia, w tym ramiona pełny co 3 lata przeładunkowe, do napełniania i opróżniania pod ciśnieniem wyższym niż 0,5 bara zbiorników transportowych dla towarów zaklasyfikowanych do I, II lub III kategorii, przeznaczonych do płynów zaliczonych do grupy 2 zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 9 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności dotyczącymi zasadniczych wymagań dla urządzeń ciśnieniowych i zespołów urządzeń ciśnieniowych 4. Elastyczne przewody a) badania elastycznych przewodów stanowiących stałe wyposażenie urządzeń NO powinny być wykonywane w tych samych terminach co urządzenia NO, b) badania elastycznych przewodów stanowiących stałe wyposażenie tych zbiorników, 9 bhpwfirmie@wip.pl

12 Kalendarium Lp. Wyszczególnienie rodzajów urządzeń NO i elastyczne przewody Forma dozoru Terminy badań w tym cystern w ruchu drogowym, kolejowym i żegludze śródlądowej, powinny być wykonywane w tych samych terminach co badania tych zbiorników Skróty użyte w tabelce: ADR umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzona w Genewie 30 września 1957 r. (Dz.U. z 2013 r. poz. 815) wraz ze zmianami obowiązującymi od dnia ich wejścia w życie w stosunku do Rzeczypospolitej Polskiej, ogłoszonymi we właściwy sposób; RID regulamin dla międzynarodowego przewozu kolejami towarów niebezpiecznych (RID), stanowiący załącznik C do Konwencji o międzynarodowym przewozie kolejami (COTIF), sporządzonej w Bernie 9 maja 1980 r. (Dz.U. z 2013 r. poz. 840), wraz ze zmianami obowiązującymi od dnia ich wejścia w życie w stosunku do Rzeczypospolitej Polskiej, ogłoszonymi we właściwy sposób; ADN umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu śródlądowymi drogami wodnymi towarów niebezpiecznych (ADN), zawarta w Genewie 26 maja 2000 r. (Dz.U. z 2010 r. nr 235, poz. 1537), wraz ze zmianami obowiązującymi od dnia ich wejścia w życie w stosunku do Rzeczypospolitej Polskiej, ogłoszonymi we właściwy sposób; IMDG międzynarodowy morski kodeks towarów niebezpiecznych Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO), stanowiący załącznik do Międzynarodowej konwencji o bezpieczeństwie życia na morzu, 1974, sporządzonej w Londynie 1 listopada 1974 r. (Dz.U. z 1984 r. nr 61, poz. 318 i 319, z 1986 r. nr 35, poz. 177, z 2005 r. nr 120, poz oraz z 2008 r. nr 191, poz. 1173) wraz z Protokołem z 1978 r. dotyczącym Międzynarodowej konwencji o bezpieczeństwie życia na morzu, 10 BHP w firmie

13 1974, sporządzonym w Londynie 17 lutego 1978 r. (Dz.U. z 1984 r. nr 61, poz. 320 i 321). W ramach badania okresowego hydrauliczną próbę ciśnieniową: urządzenia NO przeprowadza się co 5 lat elastycznych przewodów będących na wyposażeniu urządzeń NO lub zbiorników transportowych przeprowadza się w sposób określony w PN-EN ISO W czasie próby należy sprawdzić, czy nie występują odkształcenia elementów oraz nieszczelności urządzenia. WAŻNE W uzasadnionych przypadkach, na wniosek eksploatującego, dyrektor TDT po przeprowadzeniu z wynikiem pozytywnym rewizji zewnętrznej w ramach badania doraźnego eksploatacyjnego może odroczyć termin wykonania próby ciśnieniowej do 6 miesięcy, przy czym odroczenie terminu może nastąpić najwyżej dwukrotnie, tak aby łączny czas odroczenia nie przekroczył 12 miesięcy. Rewizja zewnętrzna polega na wykonaniu oceny wizualnej urządzenia NO w miejscach dostępnych oraz sprawdzeniu działania jego osprzętu i urządzeń zabezpieczających, a także sprawdzeniu księgi rewizyjnej urządzenia i dokumentacji eksploatacyjnej oraz protokołów. Eksploatujący urządzenie NO może dokonać wymiany: manometrów i termometrów, armatury zaporowej, przyrządów cieczowskazowych, zaworów redukcyjnych, urządzeń zasilających, elastycznych przewodów będących na wyposażeniu urządzenia NO, ale nie będących jego stałym elementem, wraz z końcówkami przyłączeniowymi z jednej strony do urządzenia NO, a z drugiej strony do zbiornika transportowego, które jako kompletne nie zawierają żadnych elementów pośrednich między tymi końcówkami 11 bhpwfirmie@wip.pl