Nieformalne spotkanie Ministrów Spraw Zagranicznych nt. Partnerstwa Wschodniego

Transkrypt

1 Ministerstwo Spraw Zagranicznych Nieformalne spotkanie Ministrów Spraw Zagranicznych nt. Partnerstwa Wschodniego Sopot, 24 maja 2010 r. Partnerstwo Wschodnie (PW) to pierwsza całościowa inicjatywa wprowadzona do systemu stosunków zewnętrznych Unii Europejskiej, skierowana do Armenii, Azerbejdżanu, Białorusi, Gruzji, Mołdowy oraz Ukrainy. Partnerstwo Wschodnie ma za zadanie przyczynić się do zbliżenia i integracji państw Europy Wschodniej i państw Kaukazu Południowego z Unią Europejską. PW wprowadza nową jakość w relacjach pomiędzy UE a państwami nim objętymi poprzez postępującą i stopniową integrację tych państw i ich społeczeństw z Unią Europejską. Pierwszy szczyt Partnerstwa Wschodniego, który odbył się 7 maja 2009 roku w Pradze, oficjalnie uruchomił inicjatywę, przyjął Wspólną Deklarację oraz uwieńczył sukcesem wysiłki w zakresie ustanowienia tej inicjatywy jako integralnego elementu polityki Unii Europejskiej. Wypełnienie założeń PW ma doprowadzić do rzeczywistego zbliżenia krajów partnerskich z UE, a w przyszłości może ułatwić pełną integrację. Partnerstwo Wschodnie działa na zasadach współwłasności, zróżnicowania i warunkowości. W oparciu o unijne wartości, standardy i normy jest rozwijana współpraca w takich dziedzinach jak: prawa człowieka, gospodarka rynkowa, zrównoważony rozwój, dobre zarządzanie, bezpieczeństwo energetyczne i wiele innych. Partnerstwo Wschodnie prowadzi również do rozwoju i umacniania kontaktów międzyludzkich, pogłębiania współpracy naukowej oraz kulturalnej. Do głównych celów Partnerstwa Wschodniego należą: doprowadzenie do ustanowienia politycznego stowarzyszenia, stworzenie pogłębionych i kompleksowych stref wolnego handlu państw partnerskich z UE, postępująca liberalizacja reżimu wizowego, prowadząca do ustanowienia reżimu bezwizowego oraz utworzenie struktury współpracy wielostronnej z pastwami partnerskimi w postaci czterech platform tematycznych (ds. demokracji, dobrego zarządzania i stabilności, ds. integracji gospodarczej i konwergencji z politykami UE, ds. bezpieczeństwa energetycznego, ds. kontaktów międzyludzkich). W ramach działań wielostronnych ruszył projekt zintegrowanego zarządzania granicami (Integrated Border Management) z pulą środków w wysokości 50 mln euro. Trwają prace nad przygotowaniem programu wspierania małej i średniej przedsiębiorczości (57 mln euro na lata ). Pierwszym krokiem w realizacji tego programu było uruchomienie projektu East- Invest (7 mln euro), którego celem jest poprawienie klimatu inwestycyjnego w państwach partnerskich oraz utworzenie sieci kontaktów biznesowych pomiędzy UE i jej wschodnimi

2 sąsiadami. Uruchomiono inicjatywę Zapobiegania Katastrofom Naturalnym i Spowodowanym przez Człowieka (6 mln euro). Planowane jest także uruchomienie programu wymiany informacji o dot. ochrony środowiska Environment Governance (1,8 mln). oraz programu kulturalnego PW (12 mln euro). Na jesieni 2009 r. uruchomiono Inicjatywę ds. Zwiększenia Wydajności Energetycznej i Ochrony Środowiska w Europie Wschodniej z budżetem 1,5 mld euro Powołując się na zobowiązania praskiego szczytu założycielskiego PW Europejski Bank Inwestycyjny stworzył instrument finansowania projektów w ramach PW (Eastern Partners Facility 1,5 mld euro), przeznaczony na inwestycje infrastrukturalne w krajach partnerskich PW i uzupełniający dotychczasowy mandat zewnętrzny EBI na inwestycje w regionie Europy Wschodniej (3,7 mld euro). Wspólna Deklaracja otwiera Partnerstwo na udział różnego rodzaju podmiotów. Poza instytucjami rządowymi podkreśla możliwość udziału parlamentów, organizacji międzynarodowych, władz samorządowych, instytucji finansowych oraz podmiotów ze sfery społeczeństwa obywatelskiego i sektora prywatnego. Państwa trzecie będą mogły uczestniczyć na zasadzie case-by-case w konkretnych działaniach, projektach oraz spotkaniach platform tematycznych, o ile ich udział będzie przyczyniał się do osiągnięcia celów Partnerstwa. Szereg organizacji międzynarodowych skorzystało z tej formy zaproszenia do współpracy. Rada Europy podjęła działania na rzecz udziału w programach PW zwalczających korupcję oraz w działaniach na rzecz usprawnienia systemów sądownictwa. OBWE planuję podjęcie współpracy w ramach podnoszenia standardów ochrony praw człowieka. EBOR i OECD są zaangażowane w program wspierania małej i średniej przedsiębiorczości we wschodnich krajach partnerskich. Planowane jest także zaangażowanie innych instytucji międzynarodowych i krajów trzecich w tych inicjatywach PW, gdzie ich obecność może pomóc realizacji celów i zadań Partnerstwa. Duże zainteresowanie PW wykazały organizacje pozarządowe z UE i krajów partnerskich. W grudniu 2009 r. w Brukseli odbyło się pierwsze posiedzenie Forum Społeczeństwa Obywatelskiego PW. Wzięło w nim udział około 200 organizacji pozarządowych. Forum powołało Komitet Sterujący, który koordynuje działania NGOs z UE i krajów partnerskich. Prace Forum mają na celu pobudzenie współpracy pomiędzy społeczeństwami i wzmocnienie obywatelskiego aspektu działań PW. Kolejne spotkania Forum odbędą się jesienią br. w Berlinie oraz jesienią 2011 roku podczas polskiego Przewodnictwa w Radzie UE. W wymiarze dwustronnym PW, obejmującym relacje Unii Europejskiej z poszczególnymi krajami partnerskimi, prowadzone są działania zmierzające do zawarcia umów stowarzyszeniowych i ustanowienia pogłębionych i kompleksowych stref wolnego handlu. Obecnie są finalizowane prace nad umowa stowarzyszeniową UE Ukraina, na początku bieżącego roku rozpoczęto

3 negocjacje podobnej umowy z Mołdową, zatwierdzono też mandaty negocjacyjne umów stowarzyszeniowych z krajami Kaukazu Południowego. Podejmowane są także kroki mające na celu stopniową liberalizację reżimu wizowego, aż do wprowadzenia ruchu bezwizowego. Na najbardziej zaawansowanym etapie współpracy z UE znajduje się Ukraina. Obie strony rozwijają dialog wizowy, który ma doprowadzić do wypracowania odpowiednich warunków do ustanowienia reżimu bezwizowego. W ślady Ukrainy podąża Mołdowa, która podobny dialog rozpocznie prawdopodobnie już w tym roku. W 2009 r. zakończyły się negocjacje umowy o ułatwieniach wizowych UE z Gruzją (takie umowy obowiązują już w relacjach z Ukrainą i Mołdową). Jednocześnie trwają intensywne rozmowy nad wypracowaniem form współpracy na tym obszarze z Armenią i Azerbejdżanem. Praktycznym wsparciem dla państw partnerskich będzie opracowanie i wdrożenie Kompleksowych Programów Rozwoju Instytucjonalnego. Mają one na celu wzmocnienie instytucji krajów partnerskich istotnych z punktu widzenia efektywnej implementacji umów stowarzyszeniowych i umów o wolnym handlu. Na programy te przeznaczono 173 mln euro, a do pomocy w ich wdrażaniu włączą się także niektóre państwa członkowskie UE, w tym Polska. W maju br. pierwszy kraj PW Mołdowa podpisał z KE porozumienie umożliwiające rozpoczęcie realizacji programu CIB (jego budżet dla Mołdowy opiewa na 40 mln euro). Spotkanie w Sopocie to pierwsze nieformalne posiedzenie ministrów spraw zagranicznych PW organizowane wspólnie przez Polskę i Prezydencję hiszpańską. W pierwszą rocznicę powołania PW przedmiotem dyskusji szefów dyplomacji 33 państw i Komisarza ds. Rozszerzenia i Europejskiej Polityki Sąsiedztwa będzie przede wszystkim praktyczna implementacja Partnerstwa, w tym plany i działania Komisji Europejskiej, zasady finansowania, kalendarz i metody realizacji kolejnych etapów wdrażania inicjatywy, możliwości współuczestnictwa ze strony państw członkowskich i partnerskich w kreowaniu i implementacji działań i projektów. Państwa partnerskie przedstawią swoje oczekiwania związane z pogłębieniem stosunków z Unią Europejską i realizacją konkretnych programów i projektów. Istotną kwestią będzie też stworzenie nieformalnego forum współpracy z państwami pozaunijnymi, zainteresowanymi wspieraniem realizacji celów Partnerstwa Wschodniego.

4 Eastern Partnership Foreign Ministers Informal Meeting Sopot, 24 May 2010 The Eastern Partnership (EaP) is the first comprehensive initiative introduced into the system of the European Union s external relations, addressed to Armenia, Azerbaijan, Belarus, Georgia, Moldova and Ukraine. The Eastern Partnership is designed to help the countries of Eastern Europe and South Caucasus with their approximation to and integration with the European Union. The EaP has injected a new quality into relations between the EU and the countries covered by the initiative through their gradual integration with the European Union. The initiative was officially launched at the first Eastern Partnership summit in Prague on May , which adopted a Joint Declaration. It marked the successful establishment of the Partnership as an integral component of European Union foreign policy. The fulfillment of EaP objectives is meant to bring about genuine approximation of the partner countries to the EU and, in the future, may facilitate their full integration. The Eastern Partnership is governed by the principles of shared ownership, differentiation and conditionality. Basing on Union values, standards and norms, it advances cooperation in such spheres as human rights, market economy, sustainable development, good governance, energy security and many others. The Eastern Partnership also stimulates the development and strengthening of contacts between people and of scientific and cultural cooperation. The primary goals of the Eastern Partnership include the attainment of political association, establishment of bilateral deep and comprehensive free trade areas between the EU and partner countries, gradual steps towards visa liberalization, leading to the introduction of a visafree regime, and the establishment of a structure of multilateral cooperation in the form of four thematic platforms (devoted, respectively, to democracy, good governance and stability; economic integration and convergence with EU policies; energy security; and contacts between people). An example of multilateral cooperation is an ongoing project on Integrated Border Management, with a budget of EUR 50 million. Preparatory work is progressing on a program of support for small and medium-sized enterprises SME Facility (EUR 57 million for the years ). The implementation of the program will start with the launching of a project codenamed East- Invest (EUR 7 million), designed to improve the investment climate in partner countries and create a network of business contacts between the EU and its Eastern partners. An initiative on Prevention of, Preparedness for and Response to natural and man-made disasters (EUR 6 million) is also under way. Plans are advanced for the launching of a program on Environmental Governance (EUR 1.8 million) and EaP Culture Programme (EUR 12 million). The autumn of

5 2009 saw the launching of The Eastern Europe Energy Efficiency and Environment Partnership (E5P), with a budget of EUR 1.5 billion. In line with the commitments of the EaP founding summit, the European Investment Bank set up the Eastern Partners Facility, with funds totaling EUR 1.5 billion, earmarked for the financing of infrastructural investments in EaP partner countries. This has supplemented the EIB s previous external mandate for investments in Eastern Europe (EUR 3.7 billion). The Joint Declaration has opened the Eastern Partnership to participation by a wide range of actors. In addition to government institutions, they include parliaments, international organizations, local government bodies, financial institutions, the civil society and private sector. Third states will be eligible for participation on a case-by-case basis in concrete projects, activities and meetings of the thematic platforms, where this contributes to the objectives of the Eastern Partnership. A number of international organizations have accepted the invitation to engage in EaP cooperation. The Council of Europe wants to be involved in EaP anticorruption programs and in undertakings to improve the functioning of judiciary systems. The OSCE is planning cooperation to raise human rights protection standards. The EBRD and the OECD are involved in a program of support for small and medium-sized enterprises in Eastern partner countries. There are plans for the engagement of other international organizations and third countries in these EaP initiatives. NGOs in EU and partner countries have displayed animated interest in the EaP. Last December Brussels hosted the first session of the Civil Society Forum of the EaP, with some 200 NGOs in attendance. The Forum appointed a Steering Committee, which coordinates the relevant activities of NGOs in the EU and partner countries. The Forum has the goal of stimulating cooperation between societies and enhancing the civic aspect of the EaP. Further meetings of the Forum are scheduled in Berlin this autumn and in the autumn of 2011, during the Polish Presidency of the EU. On the bilateral level of the EaP, involving relations between the EU and the respective partner countries, efforts are being made to put in place association agreements and establish deep and comprehensive free trade areas. Works on an association agreement between the EU and Ukraine are close to conclusion. Earlier this year negotiations began on a similar agreement with Moldova, while the negotiation mandates for association agreements with countries of South Caucasus have recently been approved. Moves are also being made to bring about gradual visa liberalization, leading to visa-free travel. Cooperation in this regard is furthest advanced with Ukraine. Both sides have developed dialog

6 on visa issues, seeking to create conditions for the introduction of a visa-free regime. Similar dialog will be probably started with Moldova later this year. Negotiations on a visa-facilitation agreement with Georgia were completed in 2009 (similar agreements are already in force in relations with Ukraine and Moldova). Meanwhile, talks are underway with Armenia and Azerbaijan on possible forms of collaboration in this sphere. The elaboration and implementation of Comprehensive Institution Building Programs will provide practical support to partner countries. The Programs have the goal of bolstering those institutions in the partner countries that are crucial for the implementation of the association and free-trade agreements. Resources totaling EUR 173 million have been allocated to these programs and several EU Member States, including Poland, will provide assistance in their fulfillment. This May Moldova became the first EaP country to sign a memorandum of understanding with the European Commission, earmarking over EUR 40 million for implementation of CIB programme in Moldova. The conference in Sopot is the first informal meeting of EaP foreign ministers organized together by Poland and the Spanish Presidency. On the first anniversary of the EaP, foreign ministers from 33 countries and the Commissioner for Enlargement and European Neighborhood Policy will be focusing on the practical implementation of the Partnership, including European Commission plans and actions, the financing principles, the calendar and methods of implementing the respective stages of the initiative, and the possibilities of participation by Member States and partner countries in designing and implementing activities and projects. The partner countries will present their expectations connected with the deepening of relations with the European Union and the realization of concrete programs and projects. A key topic is the establishment of an informal forum of cooperation with non-eu countries, interested in supporting Eastern Partnership goals.

7 Lista uczestników nieformalnego spotkania Ministrów SZ w ramach PW Participants in the Eastern Partnership Foreign Ministers Informal Meeting Sopot, 24 maja 2010 r. UE Johannes Kyrle Sekretarz Generalny w MSZ Republika Austrii Secretary-General of the Republic of Austria Królestwo Belgii Raoul Delcorde Ambasador Królestwa Belgii w RP Ambassador to Poland, the Kingdom of Belgium Nickolay Mladenov Republika Bułgarii of the Republic of Bulgaria Nicholas Emiliou Stały Sekretarz w MSZ Republika Cypryjska Permanent Secretary, of the Republic of Cyprus

8 Vladimír Galuška Wiceminister Spraw Zagranicznych Republika Czeska Deputy of the Czech Republic Michael Zimmer-Johns Królestwo Danii of the Kingdom of Denmark Urmas Paet Republika Estońska of the Republic of Estonia Astrid Thors Minister ds. Europejskich i Migracji Republika Finlandii Minister for European Affairs and Migration of the Republic of Finland Pierre Lellouche Republika Francuska of the French Republic

9 Gabriel Coptsidis Ambasador Republiki Grecji w RP Republika Grecka Ambassador to Poland, the Hellenic Republic Miguel Angel Moratinos Królestwo Hiszpanii of the Kingdom of Spain Declan O Donovan Ambasador Irlandii w RP Irlandia Ambassador to Poland, Ireland Ažubalis Audronius Republika Litewska of the Republic of Lithuania Jean Asselborn Wicepremier, Minister SZ Wielkie Księstwo Luksemburga Deputy Prime Minister, of the Grand Duchy of Luxembourg

10 Aivis Ronis Republika Łotewska of the Republic of Latvia Godwin Montanaro Ambasador Republiki Malty w RP Republika Malty Ambassador to Poland, the Republic of Malta Onno Hattinga Van T Sant Specjalny Przedstawiciel ds. Partnerstwa Wschodniego Królestwo Niderlandów Special Representative for the Eastern Partnership of the Kingdom of the Netherlands Werner Hans Hoyer Republika Federalna Niemiec of the Federal Republic of Germany Pedro Lourtie Republika Portugalska of the Portuguese Republic

11 Bogdan Mazuru Rumunia, Romania Miroslav Lejčák Republika Słowacka of the Slovak Republic Dragoljuba Benčina Republika Słowenii of the Republic of Slovenia Carl Bildt Królestwo Szwecji of the Kingdom of Sweden Péter Balázs Republika Węgierska of the Republic of Hungary

12 Alfredo Mantica Podsekretarz Stanu w MSZ Republika Włoska Undersecretary of State, of the Italian Republic David Lidington Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Płn. the Foreign and Commonwealth Office of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland Štefan Füle Komisarz ds. rozszerzenia i polityki sąsiedztwa Komisja Europejska Commissioner for Enlargement and Neighbourhood Policy, the European Commission Partnerzy PW Karine Kazinian Wiceminister Spraw Zagranicznych Republika Armenii Deputy of the Republic of Armenia

13 Mahmud Mamed-Guliyev Republika Azerbejdżanu of the Republic of Azerbaijan Sergei Martynow Republika Białorusi of the Republic of Belarus Giorgi Baramidze Wicepremier, Minister ds. Integracji Europejskiej i Euroatlantyckiej Gruzja Deputy Prime Minister, Minister for European and Euroatlantic Integration of Georgia Iurie Leancă Wicepremier, i Integracji Europejskiej Republika Mołdowy Deputy Prime Minister, and European Integration of the Republic of Moldova Kostyantyn Hryshchenko Ukraina of Ukraine