Informatyczne Systemy Zarządzania (konspekt wykładów)

Transkrypt

1 Informatyczne Systemy Zarządzania (konspekt wykładów) semestr letni 2012/2013

2 kontakt / informacje dr inż. Paweł Morawski Katedra Marketingu i Logistyki SAN pmorawski@spoleczna.pl www: konsultacje: informacje na stronie WWW 2

3 CEL PRZEDMIOTU Celem przedmiotu Informatyczne Systemy Zarządzania jest wyjaśnienie roli informacji i informatyzacji w zarządzaniu. Uczestnicy zapoznają się z podstawowymi kategoriami, cechami i parametrami systemów informatycznych zarządzania oraz poznają uwarunkowania informatycznego wspomagania procesów zarządzania w przedsiębiorstwach. Omówione zostaną także formy i możliwości wykorzystania Internetu w działalności przedsiębiorstw a także oczekiwania biznesu odnośnie stosowania rozwiązań teleinformatycznych ICT. 3

4 PERSPEKTYWY 1. Techniczno-Technologiczny 2. Biznesowo-Funkcjonalny 3. Kosztowo-Ekonomiczny 4

5 Literatura podstawowa Kisielnicki J., MIS - systemy informatyczne zarządzania, Wyd. Placet, Warszawa 2009 Wrycza S. (red.), Informatyka ekonomiczna, Wyd. PWE, Warszawa 2010 Januszewski A., Funkcjonalność informatycznych systemów zarządzania - T.1 Zintegrowane systemy transakcyjne, Wyd. PWN, Warszawa 2008 Januszewski A., Funkcjonalność informatycznych systemów zarządzania - T.2 Systemy Business Intelligence, Wyd. PWN, Warszawa

6 Źródła WWW

7 Wstęp - motto Jeśli nie możesz czegoś zmierzyć - nie możesz tym zarządzać to motto stojące u podstaw ilościowej metody mierzenia efektywności działań przedsiębiorstw BSC (ang. Balanced ScoreCard) czyli tzw. zrównoważonej karty wyników jest hasłem wyjściowym do zrozumienia roli i znaczenia informatycznych systemów zarządzania 7

8 Wstęp - teza Sprawne pozyskiwanie, przechowywanie, przetwarzanie, udostępnianie i umiejętne wykorzystanie danych i informacji jest obecnie warunkiem koniecznym efektywnego zarządzania. 8

9 Wstęp - definicje Informatyka ekonomiczna to dyscyplina naukowa zajmująca się systemami informatycznymi w organizacjach. Celem zastosowania narzędzi informatyki ekonomicznej jest usprawnienie funkcjonowania organizacji, zwiększenie skuteczności procesów zarządzania oraz efektywności jej działań, jako całości. 9

10 Wstęp - definicje Dane są to ciągi symboli uporządkowane zgodnie z przyjętymi regułami i zapisane na nośniku danych (kartka papieru, dysk twardy komputera). Według innej definicji dane to fakty, zdarzenia, transakcje, które zostały zapisane. Dane to surowy materiał wejściowy, z którego produkowane są informacje. Z kolei fizyczny zapis wartości danych jest nazywany bazą danych. 10

11 Wstęp - definicje Same dane jako takie są tylko nośnikiem informacji. Dane stają się informacją po ich przetworzeniu, zorganizowaniu i właściwej, zależnej od zdolności percepcyjnych odbiorcy, prezentacji. Definicyjnie informacja to treść komunikatu przekazywanego za pomocą danych. 11

12 Wstęp - model przetwarzania danych 12

13 Wstęp - poziomy agregacji informacji 13

14 Wstęp zależność pojęć 14

15 Relacje między pojęciami 15

16 Wstęp - ogólny model SIZ 16

17 Wstęp - jakość informacji Jakość informacji jest determinowana przez: dostępność informacji dokładność i aktualność informacji efektywność przekazywania informacji 17

18 SYSTEM SYSTEM to wyodrębniony ze swojego otoczenia zbiór powiązanych ze sobą elementów, na który składają się: cel systemu zbiór elementów systemu zbiór relacji mechanizm transformacji 18

19 KLASYFIKACJE SYSTEMÓW 19

20 PRZEDSIĘBIORSTWO JAKO SYSTEM 20

21 PRZEDSIĘBIORSTWO JAKO SYSTEM cel systemu ->??? zbiór elementów systemu ->??? zbiór relacji ->??? mechanizm transformacji ->??? 21

22 SYSTEM INFORMACYJNY Wychodząc z definicji systemu na bazie teorii szkoły systemowej, a w szczególności jej nurtów cybernetycznego i analizy systemowej, można podać bazową definicję systemu informacyjnego, jako takiego, który przetwarza dane w informacje. Jest to system komunikacyjny organizacji, który łączy w jedną całość elementy systemu zarządzania. 22

23 SYSTEM INFORMACYJNY 23

24 SYSTEM INFORMACYJNY Uszczegóławiając, system informacyjny to zbiór elementów, które zbierają i gromadzą dane (input), zmieniają ich treść i formę (processing), emitują dane i informacje (output) oraz dostarczają sprzężenia zwrotnego (feedback), aby osiągnąć zamierzony cel 24

25 SYSTEM INFORMACYJNY - definicje System informacyjny jest to mechanizm przekształcający wejścia do systemu w wyjście z tego systemu (tu. dane w informacje) System informacyjny jest to zbiór wszystkich elementów systemu (i relacji między nimi) odgrywający rolę w procesie przepływu informacji w organizacji. 25

26 SYSTEM INFORMACYJNY - definicje System informacyjny jest specyficznym układem nerwowym, który łączy w jedną całość elementy systemu zarządzania. System informacyjny stanowi zaprojektowaną i stosowaną w przedsiębiorstwie organizację pracy bazującą na przepływach informacyjnych. 26

27 SYSTEM INFORMACYJNY - definicje System informacyjny jest to zestaw współdziałających składników w celu gromadzenia, przetwarzania, przechowywania i udostępniania informacji, aby wspomagać podejmowanie decyzji, koordynowanie, sterowanie, analizowanie i wizualizację informacji w organizacji. 27

28 Rola i otoczenie systemu informacyjnego w przedsiębiorstwie 28

29 SYSTEM INFORMACYJNY - definicje Od strony formalnej system informacyjny (SI) charakteryzuje następująca formuła: gdzie: SI = {P, I, T, F, M, Z, R} P - podmioty gospodarcze, będące użytkownikami systemu I - zbiór zasobów informacyjnych (dane i informacje) T - zbiór środków technicznych (techniczna infrastruktura zarzadzania) F - system zarządzania (np. scentralizowana, zdecentralizowana) M - zbiór opisu informacji (metainformacje) P - zbiór opisu źródeł danych R - zbiór relacji zachodzących pomiędzy powyższymi elementami SI 29

30 SYSTEM INFORMATYCZNY Jeśli chociaż jeden z rozpatrywanych elementów zbioru T (zbioru środków technicznych) dotyczy sprzętu komputerowego, wtedy mówimy, że jest to system informatyczny. Definicyjnie system informatyczny to wyodrębniona część systemu informacyjnego, która jest z punktu widzenia przyjętych celów skomputeryzowana. 30

31 SYSTEM INFORMATYCZNY System informatyczny składa się z: sprzętu komputerowego HW (ang. hardware), oprogramowania (ang. software), baz danych, urządzeń i środków łączności (sieci), ludzi oraz procedur. Celem systemu informatycznego jest wspomaganie funkcjonowania przedsiębiorstw z wykorzystaniem powyższych elementów. 31

32 SYSTEM INFORMATYCZNY 32

33 SYSTEM INFORMATYCZNY Stopień informatyzacji, czyli poziom nasycenia systemu informacyjnego sprzętem komputerowym (komputery wraz z oprogramowaniem oraz inny sprzęt teleinformatyczny), może być rozmaity i zależny od wielu czynników, na przykład od: poziomu potrzeb informacyjnych przedsiębiorstwa, skali i złożoności realizowanych procesów, od nakładów finansowych, jakie przedsiębiorstwo może przeznaczyć na informatyzację, poziomu kompetencji i świadomości kadry zarządzającej. 33

34 KOMPONENTY SYSTEMU INFORMATYCZNEGO 34

35 SYSTEM INFORMATYCZNY - LUDZIE Istnieją trzy grupy osób, które mogą być traktowane, jako składowe szeroko rozumianego systemu informatycznego: twórcy systemu, użytkownicy systemu, osoby zabezpieczające eksploatację i rozwój systemu. 35

36 Sekwencja systemów: komputerowy, informatyczny, informacyjny 36

37 INFORMATYCZNY SYSTEM ZARZĄDZANIA W każdym przedsiębiorstwie zasadniczo wyróżnia się dwa, ściśle ze sobą powiązane, podsystemy: wykonawczy i zarządzania. Warunkiem koniecznym skutecznego działania podsystemu zarządzania w przedsiębiorstwie jest istnienie sprawnego systemu zbierania, przetwarzania i prezentacji informacji. W przedsiębiorstwie musi zatem istnieć system informatyczny zarządzania (SIZ). 37

38 INFORMATYCZNY SYSTEM ZARZĄDZANIA System informatyczny zarządzania (SIZ) definiowany jest, jako skomputeryzowana część systemu informacyjnego organizacji, która przetwarza dane ekonomiczne i techniczne, opisujące organizację gospodarczą (lub inną instytucję), zdarzenia i procesy w niej zachodzące oraz jej otoczenie, w informacje ułatwiające podejmowanie decyzji. 38

39 INFORMATYCZNY SYSTEM ZARZĄDZANIA XXI wiek to czas informatyzacji, cyfryzacji i elektronizacji przepływów oraz wirtualizacji działań zarządczych. Rozwój technologii informatycznych przyczynił się do tego, iż w obszarze zarządzania bardzo wiele czynności może być wykonywane z wykorzystaniem elektronicznych środków komunikacji, a w szczególności Internetu. 39

40 SI oraz technologie informacyjno-komunikacyjne ICT 40

41 WIRTUALIZACJA Wirtualizacja jest traktowana, jako swoiste odmiejscowienie działalności gospodarczej i wykorzystanie sieci oraz systemów komputerowych w tym celu. Wirtualizacja stwarza możliwość istnienia i funkcjonowania w dowolnym czasie i miejscu, dzięki czemu organizacja może, za pomocą systemów multimedialnych, w każdej lokalizacji zarówno prezentować swoje wyroby, jak i świadczyć usługi 41

42 WIRTUALIZACJA Zarządzanie w dobie globalizacji, dynamicznego postępu w obszarze technologii informacyjnych i komunikacyjnych ICT oraz wszechobecnego wykorzystania sieci Internet, staje obecnie przed nowymi wyzwaniami. Pojawiają się nowe pojęcia jak np. e-gospodarka czy e-konsument. 42

43 WIRTUALIZACJA Przenoszenie, tam gdzie jest to możliwe, części swojej aktywności w obszar wirtualny jest z jednej strony sposobem na osiąganie przewagi konkurencyjnej, a z drugiej daje wręcz nieograniczone możliwości integracyjne przedsiębiorstwom, otwierając je na współpracę z nowymi partnerami. Przedsiębiorstwa realizujące kompleksowe cele biznesowe zmuszone są do korzystania z osiągnięć teorii i praktyki w obszarze technologii informatycznych. 43

44 INFORMATYCZNY SYSTEM ZARZĄDZANIA 44

45 IT w Zarządzaniu - ZSI Zarządzanie procesowe zyskuje na efektywności gdy bazuje na zintegrowanym systemie informatycznym (ZSI), w którym poszczególni użytkownicy pełnią role kompatybilne z rolami pełnionymi w procesie. Odpowiednio wdrożony ZSI wiąże procesy podstawowe przedsiębiorstwa (nastawione na dodanie wartości dla klienta) z procesami wspomagającymi (zarządzanie, administracja, rozliczanie-księgowość). Użytkownicy systemu mają do spełnienia określone role w procesie a system w takim podejściu przejmuje część uprawnień decyzyjnych stając się niejako członkiem organizacji. 45

46 EWOLUCJA ZSI Marketing Management Information System Financial Management Information System electronic information exchange (eg. ) Manufacturing Management Information System Other Management Information System TPS (privide data input from processes)

47 EWOLUCJA ZSI Marketing Management Information System Common database Manufacturing Management Information System Financial Management Information System Other Management Information System TPS (privide data input from processes)

48 EWOLUCJA ZSI Marketing Management Information System ONE INTEGRATED SYSTEM ERP CLASS system Common database Manufacturing Management Information System Financial Management Information System Other Management Information System TPS (privide data input from processes)

49 Klasy ZSI MRP / MRP II ERP CRM BI SCM WMS (Logistyka) 49

50 ZSI - ERP ERP - (ang. Enterprise Resource Planning), Planowanie Zasobów Przedsiębiorstwa - określenie klasy systemów informatycznych służących wspomaganiu zarządzania przedsiębiorstwem, poprzez gromadzenie danych oraz umożliwienie wykonywania operacji na zebranych danych. Wspomaganie to może obejmować wszystkie lub część szczebli zarządzania i ułatwia optymalizację wykorzystania zasobów przedsiębiorstwa oraz zachodzących w nim procesów. Systemy ERP są oprogramowaniem modułowym, tj. składają się z niezależnych od siebie choć współpracujących ze sobą aplikacji. 50

51 ZSI - ERP 51

52 ZSI - CRM CRM - (ang. Customer Relationship Management) - klasa systemów wspomagających współpracę z klientami; informatyczna obsługa bazy wiedzy o relacjach, jakie mamy z naszymi kontrahentami (klientami, dostawcami, wykonawcami ). Wyróżnia się trzy typy/obszary CRM: - operacyjny - analityczny - komunikacyjny CRM wywodzi się z systemów automatyzacji sprzedaży (SFA) oraz systemów wsparcia obsługi po-sprzedażnej (CSS). 52

53 ZSI - CRM 53

54 DOSTAWCY ZSI (źródła) - DANE GUS - RAPORTY (np. Computerworld TOP 200) - OPRACOWANIA DOSTAWCÓW - SERWISY INTERNETOWE 54

55 DOSTAWCY ZSI CRM - (ang. Customer Relationship Management) - klasa systemów wspomagających współpracę z klientami; informatyczna obsługa bazy wiedzy o relacjach, jakie mamy z naszymi kontrahentami (klientami, dostawcami, wykonawcami ). Wyróżnia się trzy typy/obszary CRM: - operacyjny - analityczny - komunikacyjny CRM wywodzi się z systemów automatyzacji sprzedaży (SFA) oraz systemów wsparcia obsługi po-sprzedażnej (CSS). 55

56 DOSTAWCY ZSI CRM - (ang. Customer Relationship Management) - klasa systemów wspomagających współpracę z klientami; informatyczna obsługa bazy wiedzy o relacjach, jakie mamy z naszymi kontrahentami (klientami, dostawcami, wykonawcami ). Wyróżnia się trzy typy/obszary CRM: - operacyjny - analityczny - komunikacyjny CRM wywodzi się z systemów automatyzacji sprzedaży (SFA) oraz systemów wsparcia obsługi po-sprzedażnej (CSS). 56

57 DOSTAWCY ZSI CRM - (ang. Customer Relationship Management) - klasa systemów wspomagających współpracę z klientami; informatyczna obsługa bazy wiedzy o relacjach, jakie mamy z naszymi kontrahentami (klientami, dostawcami, wykonawcami ). Wyróżnia się trzy typy/obszary CRM: - operacyjny - analityczny - komunikacyjny CRM wywodzi się z systemów automatyzacji sprzedaży (SFA) oraz systemów wsparcia obsługi po-sprzedażnej (CSS). 57

58 DOSTAWCY ZSI CRM - (ang. Customer Relationship Management) - klasa systemów wspomagających współpracę z klientami; informatyczna obsługa bazy wiedzy o relacjach, jakie mamy z naszymi kontrahentami (klientami, dostawcami, wykonawcami ). Wyróżnia się trzy typy/obszary CRM: - operacyjny - analityczny - komunikacyjny CRM wywodzi się z systemów automatyzacji sprzedaży (SFA) oraz systemów wsparcia obsługi po-sprzedażnej (CSS). 58

59 DOSTAWCY ZSI CRM - (ang. Customer Relationship Management) - klasa systemów wspomagających współpracę z klientami; informatyczna obsługa bazy wiedzy o relacjach, jakie mamy z naszymi kontrahentami (klientami, dostawcami, wykonawcami ). Wyróżnia się trzy typy/obszary CRM: - operacyjny - analityczny - komunikacyjny CRM wywodzi się z systemów automatyzacji sprzedaży (SFA) oraz systemów wsparcia obsługi po-sprzedażnej (CSS). 59

60 DOSTAWCY ZSI CRM - (ang. Customer Relationship Management) - klasa systemów wspomagających współpracę z klientami; informatyczna obsługa bazy wiedzy o relacjach, jakie mamy z naszymi kontrahentami (klientami, dostawcami, wykonawcami ). Wyróżnia się trzy typy/obszary CRM: - operacyjny - analityczny - komunikacyjny CRM wywodzi się z systemów automatyzacji sprzedaży (SFA) oraz systemów wsparcia obsługi po-sprzedażnej (CSS). 60

61 INFORMATYCZNE SYSTEMY ZARZĄDZANIA 1. ASPEKTY WDROŻENIOWE ISZ 2. KOSZTY WDROŻEŃ ISZ 3. WSPÓŁCZESNE TRENDY W ISZ 61

62 ASPEKTY WDROŻENIOWE ISZ MODELE WDROŻENIOWE ISZ: 1. ON-PREMISSES 2. HOSTING SYSTEMU (CZĘŚCIOWY OUTSOURCING) 3. CAŁKOWITY OUTSOURCING 62

63 ASPEKTY WDROŻENIOWE ISZ ETAPY PROJEKTU WDROŻENIOWEGO ISZ: A. etap analizy przedwdrożeniowej B. pozyskanie systemu C. wdrożenia systemu D. użytkowania systemu 63

64 ASPEKTY WDROŻENIOWE ISZ Wybór odpowiedniego systemu na etapie wdrożeniowym, a potem zapewnienie odpowiedniego poziomu wsparcia dla systemu informatycznego w okresie jego użytkowania stanowi KLUCZOWY element prawidłowego funkcjonowania całego rozwiązania. 64

65 ASPEKTY WDROŻENIOWE ISZ Zestaw usług informatycznych, jakie świadczone są w ramach takiego wsparcia oraz czas reakcji i usuwania problemów reguluje umowa serwisowa, którą określa się mianem SLA (ang. Service Level Agreement). 65

66 ASPEKTY WDROŻENIOWE ISZ Definiuje ona także priorytety dla zgłaszanych przez użytkowników problemów oraz kary umowne, jeśli dostawca usług serwisowych nie jest w stanie rozwiązać zgłoszonego problemu w określonym, wynikającym z umowy czasie. 66

67 KOSZTY WDROŻENIA I POSIADANIA ISZ Metoda TCO (ang. Total Cost of Ownersip) to metoda zakładająca przeprowadzenie kompleksowej analizy wszystkich czynności wykonywanych w związku z faktem nabycia i użytkowania systemu informatycznego w całym okresie jego życia. 67

68 KOSZTY WDROŻENIA I POSIADANIA ISZ Analiza taka skutkuje identyfikacją kosztów: - bezpośrednich, np. koszt nabycia (w tym licencji, sprzętu oraz instalacji), administrowania oraz wsparcia technicznego - pośrednich, do których zaliczyć można np. czas nauki poświęcony przez pracowników przedsiębiorstwa na całkowite opanowanie systemu, czy dodatkowe wyposażenie serwerowni w system podtrzymania zasilania UPS 68

69 KOSZTY WDROŻENIA I POSIADANIA ISZ 1. KOSZTY WDROŻENIA I POSIADANIA ISZ 69

70 KOSZTY WDROŻENIA I POSIADANIA ISZ TYPOWA STRUKTURA KOSZTÓW WDROŻENIA W MODELU TRADYCYJNYM: - licencje oprogramowania użytkowego do 40% całego projektu - usługi wdrożeniowe do 40% całego projektu - infrastruktura techniczna do 20% 70

71 WSPÓŁCZESNE TRENDY W ISZ Bez wątpienia głównym trendem w rozwoju Informatycznych Systemów Zarządzania jest obecnie ich udostępnianie przez dostawców w modelu tzw. chmury obliczeniowej (ang. cloud computing). 71

72 WSPÓŁCZESNE TRENDY W ISZ Bez wątpienia głównym trendem w rozwoju Informatycznych Systemów Zarządzania jest obecnie ich udostępnianie przez dostawców w modelu tzw. chmury obliczeniowej (ang. cloud computing). 72

73 WSPÓŁCZESNE TRENDY W ISZ Według definicji Amerykańskiego Narodowego Instytutu Standardów i Technologii, cloud computing jest to model dostępu do puli współdzielonych zasobów przetwarzających dane, które mogą być dynamicznie rozdysponowane i udostępnione w sieci na żądanie, przy minimalnym udziale dostawcy. 73

74 WSPÓŁCZESNE TRENDY W ISZ Według definicji Amerykańskiego Narodowego Instytutu Standardów i Technologii, cloud computing jest to model dostępu do puli współdzielonych zasobów przetwarzających dane, które mogą być dynamicznie rozdysponowane i udostępnione w sieci na żądanie, przy minimalnym udziale dostawcy. 74

75 WSPÓŁCZESNE TRENDY W ISZ 1. WSPÓŁCZESNE TRENDY W ISZ 75

76 WSPÓŁCZESNE TRENDY W ISZ 1. WSPÓŁCZESNE TRENDY W ISZ 76