Podejmowanie decyzji jako proces rozwiązywania problemów. Psychologia decyzji. Proces podejmowania decyzji jako proces umysłowy

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "2014-06-03. Podejmowanie decyzji jako proces rozwiązywania problemów. Psychologia decyzji. Proces podejmowania decyzji jako proces umysłowy"

Transkrypt

1 Podejmowanie decyzji jako proces rozwiązywania problemów Psychologia decyzji wykład 2 DR BEATA BAJCAR ZAKŁAD PSYCHOLOGII I ERGONOMII Podejmowanie decyzji jest złożonym procesem przetwarzania informacji W podejmowaniu decyzji są zaangażowane różne elementarne czynności i operacje umysłowe, jak: rozumowanie (dedukcyjne, indukcyjne, analiza, synteza) myślenie (produktywne, reproduktywne, autystyczne, realistyczne, itp.) rozwiązywanie problemów Proces podejmowania decyzji jako proces umysłowy Pojęcie sytuacji Podejmowanie decyzji jest procesem rozwiązywania problemu niepewności. Każda sytuacja poznawcza ukierunkowana na osiągniecie celu (zadanie vs problem) zawiera stałe składniki struktury: Dane początkowe Reguły przekształcania Warunki ograniczające Charakterystyki celu Należy traktować je jako kategorie informacji tkwiących w sytuacji Biorąc je pod uwagę możemy podzielić sytuacje na zadania (well-defined) i problemy (ill-defined) Potoczna interpretacja pojęcia sytuacja Interpretacja psychologiczna Umysł + otoczenie Model poznawczy sytuacji Dynamiczność sytuacji Sytuacja w sensie psychologicznym Wymiary sytuacji Sytuacja to uporządkowany ciąg par interakcji umysłu i otoczenia dwóch ściśle powiązanych ze sobą zakresów informacji i typów struktur Bodźce, sygnały i struktury informacyjne zawarte w oddziaływaniach otoczenia Schematy pojęciowe i profile doświadczenia stanowiące podstawę kategoryzowania, reagowania i formułowania celów działania istniejące w osobie Nie da się stworzyć reprezentacji kompletnych i logicznie spójnych jesteśmy skazani na poznanie fragmentaryczne Złożoność Zmienność Niepewność Obiektywne wymiary otoczenia stan umysłu 1

2 Wymiary sytuacji decyzyjnych Złożoność sytuacji Środowisko- zarówno naturalne jak i społeczne. Można przedstawić jako przestrzeń trójwymiarową: niepewność dynamika modyfikacje, przeobrażenia z biegiem czasu złożoność liczba zmiennych stopień konfliktowości interesów Każde ZD można przedstawić jako punkt uporządkowany trójką liczb (x, y, z) Sytuacje proste vs. złożone Duża liczba elementów, wymiarów, cech, jakości, kategorii itp. Zbyt duża złożoność sytuacji wymaga myślenia upraszczającego Problem: czy uproszczenia nie idą zbyt daleko, z jakim stopnie, adekwatności rozpoznano sytuację? Zmienność sytuacji Niepewność sytuacji Sytuacje statyczne vs. dynamiczne W intuicyjnym sensie zmienność jest ważniejsza niż złożoność (generuje większą niepewność) Niepewność to stan umysłu poznającego (kategoryzującego) otoczenie i działającego w nim Sytuacje: Deterministyczne Ryzykowne Niepewne Każda sytuacja decyzyjna sprowadza się do rozwiązywania problemu niepewności Źródła niepewności (Kahnemann & Tversky, 1982) Sytuacje pod względem stopnia swobody wyboru Niepewność zewnętrzna wynikająca z braku lub niekompletności wiedzy o obiektywnie istniejących cechach i mechanizmach powstawania zdarzeń Może być reprezentowana w umyśle jako rozkład zdarzeń lub jako niepowtarzalne (wyjątkowe) zdarzenie jednostkowe Niepewność wewnętrzna Wynikające ze świadomości własnych ograniczeń poznawczych, typu umysłowości, braku kompetencji, doświadczeń itp. Może mieć formę niepewności wnioskowanej lub doświadczanej Sytuacje otwarte (szerokie) Decydent ma poczucie dużej swobody wyboru rozwiązania Decydent sam określa zbiór wariantów działania i kryteria ich oceny Sytuacje zamknięte (wąskie) Swoboda wyboru decyzji jest ograniczona Zamknięty może być np. zbiór wariantów działania, zdeterminowany przez strategie, technologię itp. Swoboda wyboru lub przymus stanowi istotną determinantę oceny decyzji jako ostrożnej lub ryzykownej 2

3 Proces rozwiązywania problemu a proces myślenia Podejmowanie decyzji jako proces rozwiazywania problemów definiując myślenie jako rozwiązywanie problemów, wskazujemy najczęściej na sekwencję kilku kroków, dzięki którym osiągamy cel końcowy Myślenie jest to świadomie regulowana czynność poznawcza zdeterminowana kilkoma celami umysłowymi na poszczególnych etapach przetwarzania informacji Dostrzeżenie problemu/geneza problemu człowiek dostrzega trudność, uświadamia sobie, że zasób posiadanej wiedzy nie wystarcza do osiągnięcia celu. Celem końcowym tej fazy sformułowanie problemu w postaci dogodnej do rozwiązania. Analiza sytuacji problemowej człowiek dokonuje analizy informacji zawartych w sytuacji problemowej i charakterze celu, który ma osiągnąć. Określa rodzaje rozbieżności i luk między tym, co jest dane a pożądane. Generowania pomysłów rozwiązania człowiek wytwarza nowe informacje, liczne zbiory pomysłów, odpowiadające różnym kierunkom poszukiwania rozwiązań. Rezultaty tej fazy oceniane są pod względem płynności, giętkości i oryginalności myślenia. Weryfikacja pomysłów ocena pomysłów, sprawdzanie ich wartości i wybranie jednego lub kilku z nich do realizacji. Końcowy rezultat tej fazy zależy od trafności i kompletności stosowanych kryteriów oceny. Model mechanizmu myślenia wg Newella i Simona Model mechanizmu myślenia wg Newella i Simona cd. Myślenie to przekształcanie tzw. przestrzeni problemowej od stanu początkowego do końcowego, czyli do momentu osiągnięcia celu Zbiory symboli (reprezentacji) umysłowych w modelu myślenia Reprezentujące stan wiedzy o sytuacji problemowej Reprezentujące dane początkowe Reprezentujące operatory (reguły przetwarzania) Reprezentujące charakterystyki celu Reprezentujące źródła problemowości W procesie sukcesywnego przekształcania symboli bierze udział cały umysł, obejmujący sieć powiązanych stanów uwagi i pamięci Wyraża to operowanie następującymi zbiorami informacji, reprezentacji i wiedzy: Informacja bieżąca Informacja strukturalna Wiedza wydobywana z zasobów doświadczenia Informacje o dotychczasowej trajektorii Wiedza ekwiwalentna Informacje tworzące kontekst problemu Podstawowe formy myślenia w procesie podejmowania decyzji Autystyczne nie nastawione na żaden cel, podtrzymywanie aktywności mózgu Realistyczne nastawione na cel, uwzględnia ograniczenia nakładane przez rzeczywistość: Produktywne tworzące nowe treści intelektualne. Ciąg reakcji jeszcze nie wypróbowanych. Reproduktywne odtwarzanie przeszłego doświadczenia. Ciąg wypróbowanych, już raz wykonywanych czynności umysłowych. Podstawowe formy myślenia w procesie podejmowania decyzji M. konwergencyjne: wszelka działalność umysłowa, w której myśl jest w znaczny sposób ograniczona, zamknięta sztywnymi normami, poddana naciskom zmuszającym do jedynego rozwiązania M. dywergencyjne: na temat jednego problemu poszukuje wszystkich możliwych rozwiązań, jest bardziej czułe na oryginalność, na zagadnienia szerokie i zdefiniowane nieprecyzyjnie, zdolne do ujmowania związków między faktami od siebie oddalonymi, gotowe do wytwarzania nowych form metodą prób i błędów przez eksperymentalne błądzenie. 3

4 Konwergencyjny przebieg procesu decyzyjnego Model myślenia decyzyjnego wg Montgomery ego Myślenie inwencyjne Zdefiniowanie typu sytuacji Problem niepewności: Złożoność Zmienność Niejasność Presja czasu Brak wiedzy Język, kategorie pojęciowe Określenie źródeł i struktury niepewności Poszukiwanie nowych wariantów działania Ocena celu, warunków i możliwości działania Zamknięcie zbioru wariantów Określenie szans Myślenie decyzyjne Określanie kryteriów i skal oceny wariantów Tablica decyzyjna Zintegrowanie ocen Wybór działania Podjęcie decyzji Reguły decyzyjne Decyzja Główne cele myślenia decyzyjnego Poszukiwanie dominacji Utrzymanie kontroli Fazy myślenia decyzyjnego Wstępna ocena i selekcja wariantów Poszukiwanie wariantu obiecującego Sprawdzenie, czy wariant obiecujący spełnia kryterium dominacji Modyfikowanie sprzeczności ukrytych w strukturze dominacji Identyfikacja problemu Identyfikacja problemu Nakreślenie struktury problemu (przekodowanie problemu z języka metaforycznego na język wskaźników i danych zrozumiałych dla ludzi działających zaangażowanych w proces podejmowania decyzji), określenie źródeł niepewności (niepewność wewnętrzna czy niepewność zewnętrzna), wskazanie problemu idealnego (najbardziej typowego). Kończąc pierwszą fazę procesu decyzyjnego, menedżer powinien umieć znaleźć odpowiedź na następujące pytania: Jakie są przyczyny powstania problemu? Czy źródła problemu znajdują się w firmie, czy poza nią? Czego dotyczy niewiedza i obszary sprzeczności, powodujące powstanie problemu? Co trzeba w danym problemie rozwiązać? Jaki jest podstawowy cel działania i czy można określić cele bardziej szczegółowe? Co się stanie, gdy nie uda nam się rozwiązać problemu? Analiza struktury problemu Analiza struktury problemu umiejscowienie problemu w przestrzeni problemów podobnych do naszego, określenie typowości problemu, określenie różnicy pomiędzy naszym problemem a problemem najbardziej typowym czy problemem idealnym. Kończąc drugą fazę procesu decyzyjnego, menedżer powinien umieć znaleźć odpowiedź na następujące pytania: Który problem konkretny jest najbliższy problemowi idealnemu? Czy nasz problem jest problemem typowym, problemem granicznym, czy może problemem nietypowym? Czy możemy odnaleźć problem bardziej podstawowy od naszego obecnego problemu? Czy nasz problem nie jest czasami pseudoproblemem, którego rozwiązywanie będzie generować niepotrzebne koszty i wiązać się ze stratą czasu? Czy i w jaki sposób można podzielić nasz problem ogólny na mniejsze podproblemy, aby szybciej osiągnąć rozwiązanie? 4

5 Wstępna ocena i selekcja wariantów Wstępna ocena i selekcja wariantów Ocena zebranych wariantów decyzyjnych pod względem: giętkości ilości różnych kierunków rozwiązania, płynności ilości rozwiązań w obrębie każdego kierunku, oryginalności nietypowości i innowacyjności rozwiązań. Kończąc trzecią fazę procesu decyzyjnego, menedżer powinien umieć znaleźć odpowiedź na następujące pytania: Czy udało się wykreować wiele różnych kierunków rozwiązania problemu? Czy pomysły wariantów decyzyjnych były generowane bez żadnych ograniczeń, np. czy nie były ograniczane przez autocenzurę? Czy zastosowano techniki twórczego myślenia, np. burzę mózgów? Które kierunki poszukiwania rozwiązań przyniosły mało pomysłów? Co hamuje twórcze podejmowanie decyzji w naszej firmie? Wstępna ocena i selekcja wariantów Poszukiwanie wariantu obiecującego Dokonywana na podstawie wyróżniających się cech i ich znaczenia dla decydenta Zawężenie zbioru do 3-4, by uzyskać odpowiednią kontrolę poznawczą i wgląd w sytuację Rezultat podział ogółu wariantów na zbiór zasadniczy i resztę Poszukiwanie wariantu obiecującego, najbardziej skontrastowanego z pozostałymi Obiecujący wariant jest kandydatem na decyzję Rezultat wskazanie wariantu który uznany zostanie za wstępne rozwiązanie problemu niepewności, i będzie sprawdzany w trzeciej fazie myślenia decyzyjnego Określenie szans realizacji wariantów decyzyjnych i ocena tych wariantów Określenie szans realizacji wariantów decyzyjnych i ocena tych wariantów określenie szans realizacji wariantów decyzyjnych oraz prawdopodobieństw dotyczących wystąpienia pozytywnych i negatywnych konsekwencji tych wariantów, określenie listy kryteriów oceny wariantów decyzyjnych, ocena kompletności listy kryteriów. Kończąc czwartą fazę procesu decyzyjnego, menedżer powinien umieć znaleźć odpowiedź na następujące pytania: Czy zadbano o to, aby zminimalizować błędy oceny prawdopodobieństw? Czy w ocenie prawdopodobieństw posługiwano się danymi frekwencyjnymi? Z jakiego źródła pochodziły informacje, na podstawie których oceniano prawdopodobieństwa (doświadczenie z przeszłości, czy eksperci)? Czy lista kryteriów oceny wariantów decyzyjnych była kompletna; czy nie pominięto jakiegoś ważnego kryterium? Czy zadbano o to, aby uwzględnić kryteria nie związane bezpośrednio z treścią decyzji (np. kryteria ekologiczne lub kryteria społeczne)? 5

6 Ostateczny wybór wariantu decyzyjnego Reguły decyzyjne określenie reguły (strategii) dokonywania wyboru, sprawdzenie adekwatności reguły w stosunku do typu sytuacji decyzyjnej, dokonanie wyboru jednego wariantu. Naturalne reguły decyzyjne to reguły stosowane spontanicznie przez osoby dokonujące ocen i podejmujące decyzje Służą one do integrowania ocen cząstkowych dokonanych w układzie kryteria x warianty Stosowanie reguł decyzyjnych jest podobne do stosowania reguł gramatycznych w języku Problem jak wybrać odpowiednią regułę? (reguła wyboru reguł) Poszukiwanie dominacji Modyfikowanie sprzeczności ukrytych w strukturze dominacji Najważniejsza faza dla podjęcia decyzji Porównywanie wariantu wskazanego w fazie drugiej z pozostałymi wariantami ze zbioru Regułę dominacji spełnia ten wariant, który jest wyraźnie korzystniejszy od wszystkich pozostałych wariantów pod względem głównych cech, i zarazem nie gorszy pod względem cech pozostałych Rezultat ocena wyrazistości (jasności) w strukturze dominacji Poszukiwanie takiego sposobu zmodyfikowania ukrytych sprzeczności, by uzyskać czytelniejszą strukturę i móc wskazać wariant dominujący Redukowanie silnego dysonansu poznawczego Rozwiązania: Zanegowanie sensu podejmowania decyzji, odroczenie jej na pewien czas, powrót do fazy pierwszej myślenia decyzyjnego Stosowanie różnego rodzaju chwytów umysłowych by uzyskać dominujący wariant decyzji Ostateczny wybór wariantu decyzyjnego Kończąc piątą fazę procesu decyzyjnego, menedżer powinien umieć znaleźć odpowiedź na następujące pytania: Czy sprawdzono wiele różnych reguł decyzyjnych? Czy reguła wyboru jest trafnie dostosowana do typu sytuacji decyzyjnej? Czy można odnaleźć w zbiorze wariantów jeden wariant, który dominuje nad pozostałymi (tzn. jest wyraźnie korzystniejszy)? Czy posługując się regułami niekompensacyjnymi (cząstkowymi), uwzględniono oceny wariantów ze względu na najważniejsze (graniczne) kryteria oceny? 6

Podejmowanie decyzji jako proces rozwiązywania problemów. Psychologia decyzji i ryzyka. Proces podejmowania decyzji jako proces umysłowy

Podejmowanie decyzji jako proces rozwiązywania problemów. Psychologia decyzji i ryzyka. Proces podejmowania decyzji jako proces umysłowy Podejmowanie decyzji jako proces rozwiązywania problemów Psychologia decyzji i ryzyka wykład 4 DR BEATA BAJCAR ZAKŁAD PSYCHOLOGII I ERGONOMII Podejmowanie decyzji jest złożonym procesem przetwarzania informacji

Bardziej szczegółowo

Plan. Struktura czynności myślenia (materiał, operacje reguły)

Plan. Struktura czynności myślenia (materiał, operacje reguły) Myślenie Pojęcie myślenia Plan Struktura czynności myślenia (materiał, operacje reguły) Funkcje myślenia Rola myślenia w rozwiązywaniu problemów (pojęcie problemu i jego rodzaje, fazy rozwiązywania, przeszkody)

Bardziej szczegółowo

2013-05-19. Co to jest ryzyko? Niepewność a ryzyko. Skąd się bierze ryzyko? Przestrzeń zachowań ryzykownych. Skąd się bierze ryzyko?

2013-05-19. Co to jest ryzyko? Niepewność a ryzyko. Skąd się bierze ryzyko? Przestrzeń zachowań ryzykownych. Skąd się bierze ryzyko? Co to jest ryzyko? Psychologia decyzji i ryzyka wykład 8 DR BEATA BAJCAR ZAKŁAD PSYCHOLOGII I ERGONOMII Działanie, które może przynieść niepowodzenie, stratę; Przedsięwzięcie, którego wynik jest niepewny,

Bardziej szczegółowo

METODA PROJEKTÓW NA TLE DYDAKTYKI KONSTRUKTYWISTYCZNEJ

METODA PROJEKTÓW NA TLE DYDAKTYKI KONSTRUKTYWISTYCZNEJ Przygotowano w ramach projektu Szkoła dla środowiska Dr hab. Astrid Męczkowska-Christiansen, prof. AMW METODA PROJEKTÓW NA TLE DYDAKTYKI KONSTRUKTYWISTYCZNEJ DYDAKTYKA KONSTRUKTYWISTYCZNA A DYDAKTYKA BEHAWIORALNA

Bardziej szczegółowo

Wykład 4. Decyzje menedżerskie

Wykład 4. Decyzje menedżerskie Dr inż. Aleksander Gwiazda Zarządzanie strategiczne Wykład 4 Decyzje menedżerskie Plan wykładu Wprowadzenie Wprowadzenie Pojęcie decyzji Decyzja to świadoma reakcja na sytuacje powstające w trakcie funkcjonowania

Bardziej szczegółowo

Psychologia decyzji. Struktura wykładu DR BEATA BAJCAR ZAKŁAD PSYCHOLOGII I ERGONOMII. wykład 15 godzin

Psychologia decyzji. Struktura wykładu DR BEATA BAJCAR ZAKŁAD PSYCHOLOGII I ERGONOMII. wykład 15 godzin Psychologia decyzji wykład 15 godzin DR BEATA BAJCAR ZAKŁAD PSYCHOLOGII I ERGONOMII Struktura wykładu Behawioralna teoria decyzji. Normatywne i deskryptywne modele podejmowania decyzji Cykl myślenia decyzyjnego

Bardziej szczegółowo

PG im. Tadeusza Kościuszki w Kościerzycach nadzór pedagogiczny nauczanie problemowe

PG im. Tadeusza Kościuszki w Kościerzycach nadzór pedagogiczny nauczanie problemowe Problem badawczy: to pewna trudność (praktyczna lub teoretyczna), która rozwiązywana jest na drodze aktywności badawczej; jest to trudna i niepewna sytuacja, zawierająca niepełne dane; stanowi pewien rodzaj

Bardziej szczegółowo

Poznawcze i innowacyjne aspekty zarządzania wiedzą w organizacji. Halina Tomalska

Poznawcze i innowacyjne aspekty zarządzania wiedzą w organizacji. Halina Tomalska VI konferencja Innowacja i kooperacja symbioza nauki i biznesu WSB NLU, Nowy Sącz, 20.01.2012 r. Poznawcze i innowacyjne aspekty zarządzania wiedzą w organizacji Halina Tomalska I. Co myśleć o procesach

Bardziej szczegółowo

Akademia Młodego Ekonomisty

Akademia Młodego Ekonomisty Akademia Młodego Ekonomisty Kreatywność, czyli jak być twórczym na co dzień Beata Skowrońska Uniwersytet w Białymstoku 13 marca 2014 r. Co to jest? kreatywność, kreatywne myślenie proces umysłowy pociągający

Bardziej szczegółowo

STATYSTYKA EKONOMICZNA

STATYSTYKA EKONOMICZNA STATYSTYKA EKONOMICZNA Analiza statystyczna w ocenie działalności przedsiębiorstwa Opracowano na podstawie : E. Nowak, Metody statystyczne w analizie działalności przedsiębiorstwa, PWN, Warszawa 2001 Dr

Bardziej szczegółowo

prawda symbol WIEDZA DANE komunikat fałsz liczba INFORMACJA (nie tyko w informatyce) kod znak wiadomość ENTROPIA forma przekaz

prawda symbol WIEDZA DANE komunikat fałsz liczba INFORMACJA (nie tyko w informatyce) kod znak wiadomość ENTROPIA forma przekaz WIEDZA prawda komunikat symbol DANE fałsz kod INFORMACJA (nie tyko w informatyce) liczba znak forma ENTROPIA przekaz wiadomość Czy żyjemy w erze informacji? TAK Bo używamy nowego rodzaju maszyn maszyn

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy system oceniania z przyrody dla klas IV VI Szkoły Podstawowej w Wólce Hyżneńskiej

Przedmiotowy system oceniania z przyrody dla klas IV VI Szkoły Podstawowej w Wólce Hyżneńskiej Przedmiotowy system oceniania z przyrody dla klas IV VI Szkoły Podstawowej w Wólce Hyżneńskiej I. Cel oceny. Przedmiotem oceny jest: 1. Aktualny stan wiedzy ucznia i jego umiejętności. 2. Tempo przyrostu

Bardziej szczegółowo

Dydaktyka matematyki III-IV etap edukacyjny (wykłady)

Dydaktyka matematyki III-IV etap edukacyjny (wykłady) Dydaktyka matematyki III-IV etap edukacyjny (wykłady) Wykład nr 2: Szukanie zer funkcji. Operacje umysłowe w uczeniu się matematyki Semestr zimowy 2018/2019 PPM szkoła średnia zakres podstawowy. Uczeń:

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA - BIOLOGIA I. PSO z biologii powstał w oparciu o analizę następujących dokumentów:

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA - BIOLOGIA I. PSO z biologii powstał w oparciu o analizę następujących dokumentów: PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA - BIOLOGIA I. PSO z biologii powstał w oparciu o analizę następujących dokumentów: Załącznik nr 2.8 1. Rozporządzenie MEN w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania

Bardziej szczegółowo

ZASADY I KRYTERIA OCENIANIA GEOGRAFIA KL. 7

ZASADY I KRYTERIA OCENIANIA GEOGRAFIA KL. 7 ZASADY I KRYTERIA OCENIANIA GEOGRAFIA KL. 7 I. CEL OCENY Przedmiotem oceny jest: 1. Aktualny stan wiedzy ucznia i jego umiejętności. 2. Tempo przyrostu wiadomości i umiejętności. 3. Stosowanie wiedzy geograficznej

Bardziej szczegółowo

NIEPEWNOŚĆ I RYZYKO PODEJMOWANIA DECYZJI W TEORII ZARZĄDZANIA

NIEPEWNOŚĆ I RYZYKO PODEJMOWANIA DECYZJI W TEORII ZARZĄDZANIA dr Ireneusz Drabik NIEPEWNOŚĆ I RYZYKO PODEJMOWANIA DECYZJI W TEORII ZARZĄDZANIA Procesy decyzyjne w administracji publicznej w Polsce i innych państwach Unii Europejskiej Międzynarodowa konferencja naukowa

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY DLA KLAS IV - VI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY DLA KLAS IV - VI PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY DLA KLAS IV - VI I. CEL OCENY Przedmiotem oceny jest: 1 Aktualny stan wiedzy ucznia i jego umiejętności. 2. Tempo przyrostu wiadomości i umiejętności. 3. Stosowanie

Bardziej szczegółowo

Podejmowanie decyzji - sztuka dobrego wyboru

Podejmowanie decyzji - sztuka dobrego wyboru Podejmowanie decyzji - sztuka dobrego wyboru Opis szkolenia: Decyzje są podejmowane lub podejmują się ( według zwolenników koncepcji decyzji jako aktów bezwiednych) nieustannie. Podejmowanie decyzji to

Bardziej szczegółowo

Czym jest myślenie? Myślenie i rozwiązywanie problemów - wykład 7. Czym jest myślenie? Funkcje myślenia. Pożytki z myślenia 30/11/2015.

Czym jest myślenie? Myślenie i rozwiązywanie problemów - wykład 7. Czym jest myślenie? Funkcje myślenia. Pożytki z myślenia 30/11/2015. Czym jest myślenie? Myślenie i rozwiązywanie problemów - wykład 7 Myślenie to mniej lub bardziej uporządkowana sekwencja operacji poznawczych, dokonywana na przedmiotach, zdarzeniach, procesach bezpośrednio

Bardziej szczegółowo

SOCJOLOGIA ORGANIZACJI. Dr Jagoda Mrzygłocka- Chojnacka

SOCJOLOGIA ORGANIZACJI. Dr Jagoda Mrzygłocka- Chojnacka SOCJOLOGIA ORGANIZACJI Dr Jagoda Mrzygłocka- Chojnacka 1 SOCJOLOGIA ORGANIZACJI Współczesne społeczeństwo jest społeczeństwem organizacji formalnych, czyli dużymi grupami wtórnymi utworzonymi z myślą o

Bardziej szczegółowo

Halina Piotrowska. Rozwiązywanie problemów decyzyjnych w nauczaniu fizyki

Halina Piotrowska. Rozwiązywanie problemów decyzyjnych w nauczaniu fizyki Halina Piotrowska Rozwiązywanie problemów decyzyjnych w nauczaniu fizyki 1 Problemy decyzyjne pojawiają się podczas czynności wyboru działania. Rozwiązywanie problemów decyzyjnych składa się z całego szeregu

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI. w Publicznej Szkole Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi im. Tadeusza Kościuszki w Połańcu

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI. w Publicznej Szkole Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi im. Tadeusza Kościuszki w Połańcu PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI w Publicznej Szkole Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi im. Tadeusza Kościuszki w Połańcu I Przedmiotem oceny są umiejętności, wiedza i postawa ucznia 1)

Bardziej szczegółowo

ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI. Liceum Ogólnokształcące Nr X im. Stefanii Sempołowskiej we Wrocławiu

ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI. Liceum Ogólnokształcące Nr X im. Stefanii Sempołowskiej we Wrocławiu ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI Liceum Ogólnokształcące Nr X im. Stefanii Sempołowskiej we Wrocławiu Zasady oceniania z matematyki są zgodne z Wewnątrzszkolnym Ocenianiem w Liceum Ogólnokształcącym nr X

Bardziej szczegółowo

Faza Określania Wymagań

Faza Określania Wymagań Faza Określania Wymagań Celem tej fazy jest dokładne określenie wymagań klienta wobec tworzonego systemu. W tej fazie dokonywana jest zamiana celów klienta na konkretne wymagania zapewniające osiągnięcie

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ ADMINISTRACJI I EKONOMII ADMINISTRACJA I STOPIEŃ PRAKTYCZNY

WYDZIAŁ ADMINISTRACJI I EKONOMII ADMINISTRACJA I STOPIEŃ PRAKTYCZNY Nazwa kierunku Poziom Profil Symbol efektów na kierunku WYDZIAŁ ADMINISTRACJI I EKONOMII ADMINISTRACJA I STOPIEŃ PRAKTYCZNY Efekty - opis słowny. Po ukończeniu studiów pierwszego stopnia na kierunku Administracja

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY W KLASACH IV VI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY W KLASACH IV VI PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY W KLASACH IV VI I. CEL OCENY Przedmiotem oceny jest 1. Aktualny stan wiedzy ucznia i jego umiejętności. 2. Tempo przyrostu wiadomości i umiejętności. 3. Stosowanie

Bardziej szczegółowo

ANEKS DO WEWNĄTRZSZKOLNYCH ZASAD OCENIANIA SZCZEGÓŁOWE ZASADY I KRYTERIA OCENIANIA

ANEKS DO WEWNĄTRZSZKOLNYCH ZASAD OCENIANIA SZCZEGÓŁOWE ZASADY I KRYTERIA OCENIANIA Załącznik nr 1 ANEKS DO WEWNĄTRZSZKOLNYCH ZASAD OCENIANIA SZCZEGÓŁOWE ZASADY I KRYTERIA OCENIANIA 1. Wymagania edukacyjne są to zamierzone osiągnięcia i kompetencje uczniów na poszczególnych etapach kształcenia

Bardziej szczegółowo

Badania naukowe. Tomasz Poskrobko. Metodyka badań naukowych

Badania naukowe. Tomasz Poskrobko. Metodyka badań naukowych Badania naukowe Tomasz Poskrobko Metodyka badań naukowych Badania naukowe w szerokim ujęciu etapowy proces twórczych czynności, przebiegający od ustalenia i powzięcia decyzji o rozwiązaniu problemu badawczego,

Bardziej szczegółowo

Streszczenie pracy doktorskiej Autor: mgr Wojciech Wojaczek Tytuł: Czynniki poznawcze a kryteria oceny przedsiębiorczych szans Wstęp W ciągu

Streszczenie pracy doktorskiej Autor: mgr Wojciech Wojaczek Tytuł: Czynniki poznawcze a kryteria oceny przedsiębiorczych szans Wstęp W ciągu Streszczenie pracy doktorskiej Autor: mgr Wojciech Wojaczek Tytuł: Czynniki poznawcze a kryteria oceny przedsiębiorczych szans Wstęp W ciągu ostatnich kilku dekad diametralnie zmienił się charakter prowadzonej

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY DLA KLASY VI SZKOŁA PODSTAWOWA W SKRZATUSZU

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY DLA KLASY VI SZKOŁA PODSTAWOWA W SKRZATUSZU PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY DLA KLASY VI SZKOŁA PODSTAWOWA W SKRZATUSZU I. CEL OCENY Przedmiotem oceny jest 1. Aktualny stan wiedzy ucznia i jego umiejętności. 2. Tempo przyrostu wiadomości

Bardziej szczegółowo

ZASADY I KRYTERIA OCENIANIA Z PRZYRODY DLA KLAS IV VI

ZASADY I KRYTERIA OCENIANIA Z PRZYRODY DLA KLAS IV VI ZASADY I KRYTERIA OCENIANIA Z PRZYRODY DLA KLAS IV VI I. CEL OCENY Przedmiotem oceny jest: 1. Aktualny stan wiedzy ucznia i jego umiejętności. 2. Tempo przyrostu wiadomości i umiejętności. 3. Stosowanie

Bardziej szczegółowo

OCENIAMY TO, CZEGO NAUCZYLIŚMY. PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI Klasy IV - VIII

OCENIAMY TO, CZEGO NAUCZYLIŚMY. PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI Klasy IV - VIII OCENIAMY TO, CZEGO NAUCZYLIŚMY PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI Klasy IV - VIII Celem przedmiotowego systemu oceniania jest: notowanie postępów i osiągnięć ucznia, ( funkcja informacyjna) wspomaganie

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z PRZYRODY w Szkole Podstawowej nr 17 im. Małgorzaty Kozery-Gliszczyńskiej w Pabianicach

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z PRZYRODY w Szkole Podstawowej nr 17 im. Małgorzaty Kozery-Gliszczyńskiej w Pabianicach PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z PRZYRODY w Szkole Podstawowej nr 17 im. Małgorzaty Kozery-Gliszczyńskiej w Pabianicach I. CEL OCENY Przedmiotem oceny jest 1. Aktualny stan wiedzy ucznia i jego umiejętności.

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowe zasady oceniania. zgodne z Wewnątrzszkolnymi Zasadami Oceniania. obowiązującymi w XLIV Liceum Ogólnokształcącym.

Przedmiotowe zasady oceniania. zgodne z Wewnątrzszkolnymi Zasadami Oceniania. obowiązującymi w XLIV Liceum Ogólnokształcącym. Przedmiotowe zasady oceniania zgodne z Wewnątrzszkolnymi Zasadami Oceniania obowiązującymi w XLIV Liceum Ogólnokształcącym. Przedmiot: biologia Nauczyciel przedmiotu: Anna Jasztal, Anna Woch 1. Formy sprawdzania

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY SYSTEM OCENIANIA KLAS I III

SZKOLNY SYSTEM OCENIANIA KLAS I III SZKOLNY SYSTEM OCENIANIA KLAS I III w Szkole Podstawowej nr 2. im. Jana Pawła II w Twardogórze ZASADY OCENIANIA 1. Nauczyciele w pierwszym tygodniu każdego roku informują uczniów o wymaganiach edukacyjnych,

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania z matematyki - rok szkolny 2015/2016 Nauczyciel: Monika Ogar

Kryteria oceniania z matematyki - rok szkolny 2015/2016 Nauczyciel: Monika Ogar Kryteria oceniania z matematyki - rok szkolny 2015/2016 Nauczyciel: Monika Ogar Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: nie opanował wiadomości i umiejętności określonych programem, które są konieczne

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z fizyki w Szkole Podstawowej nr 3 w Zamościu

Wymagania edukacyjne z fizyki w Szkole Podstawowej nr 3 w Zamościu Wymagania edukacyjne z fizyki w Szkole Podstawowej nr 3 w Zamościu I.OGÓLNE KRYTERIA OCENIA Wiedzę i umiejętności ucznia ocenia się na poziomach: podstawowym - obejmuje on poziom konieczny i podstawowy,

Bardziej szczegółowo

ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI. Liceum Ogólnokształcące Nr X im. Stefanii Sempołowskiej we Wrocławiu

ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI. Liceum Ogólnokształcące Nr X im. Stefanii Sempołowskiej we Wrocławiu ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI Liceum Ogólnokształcące Nr X im. Stefanii Sempołowskiej we Wrocławiu Zasady oceniania z matematyki są zgodne z Wewnątrzszkolnym Ocenianiem w Liceum Ogólnokształcącym nr X

Bardziej szczegółowo

Zasady Oceniania Przedmiot: Matematyka

Zasady Oceniania Przedmiot: Matematyka I. Kontrakt między nauczycielem i uczniem Zasady Oceniania Przedmiot: Matematyka 1. Każdy uczeń jest oceniany zgodnie z zasadami sprawiedliwości. 2. Prace klasowe, sprawdziany i odpowiedzi ustne są obowiązkowe.

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy system oceniania z języka angielskiego obowiązujący od roku szkolnego 2009/2010 (nowa podstawa programowa)

Przedmiotowy system oceniania z języka angielskiego obowiązujący od roku szkolnego 2009/2010 (nowa podstawa programowa) Przedmiotowy system oceniania z języka angielskiego obowiązujący od roku szkolnego 2009/2010 (nowa podstawa programowa) Co i jak oceniamy na lekcjach języka angielskiego? kompetencje ucznia w zakresie

Bardziej szczegółowo

PRACA Z UCZNIAMI METODĄ PROJEKTU SAMOKONTROLA I SAMOOCENA W SFERZE ZDOLNOŚCI MOTORYCZNYCH ORAZ STANU ZDROWIA UCZNIÓW. Opracował; Marek Piernikarski

PRACA Z UCZNIAMI METODĄ PROJEKTU SAMOKONTROLA I SAMOOCENA W SFERZE ZDOLNOŚCI MOTORYCZNYCH ORAZ STANU ZDROWIA UCZNIÓW. Opracował; Marek Piernikarski PRACA Z UCZNIAMI METODĄ PROJEKTU SAMOKONTROLA I SAMOOCENA W SFERZE ZDOLNOŚCI MOTORYCZNYCH ORAZ STANU ZDROWIA UCZNIÓW Opracował; Marek Piernikarski metoda projektu. Istota tej metody polega na tym, że uczniowie

Bardziej szczegółowo

7. Zagadnienie parkowania ciężarówki.

7. Zagadnienie parkowania ciężarówki. 7. Zagadnienie parkowania ciężarówki. Sterowniki rozmyte Aby móc sterować przebiegiem pewnych procesów lub też pracą urządzeń niezbędne jest stworzenie odpowiedniego modelu, na podstawie którego można

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA PRZYRODA. I. OBSZARY AKTYWNOŚCI UCZNIA W czasie lekcji przyrody oceniane są następujące obszary aktywności ucznia:

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA PRZYRODA. I. OBSZARY AKTYWNOŚCI UCZNIA W czasie lekcji przyrody oceniane są następujące obszary aktywności ucznia: PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA PRZYRODA I. OBSZARY AKTYWNOŚCI UCZNIA W czasie lekcji przyrody oceniane są następujące obszary aktywności ucznia: a) Komunikowanie się z zastosowaniem języka przyrodniczego.

Bardziej szczegółowo

ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI. Liceum Ogólnokształcące Nr X im. Stefanii Sempołowskiej we Wrocławiu

ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI. Liceum Ogólnokształcące Nr X im. Stefanii Sempołowskiej we Wrocławiu ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI Liceum Ogólnokształcące Nr X im. Stefanii Sempołowskiej we Wrocławiu Zasady oceniania z matematyki są zgodne z Wewnątrzszkolnym Ocenianiem w Liceum Ogólnokształcącym nr X

Bardziej szczegółowo

Zasady oceniania wewnątrzszkolnego z języka francuskiego/hiszpańskiego w klasie I-III

Zasady oceniania wewnątrzszkolnego z języka francuskiego/hiszpańskiego w klasie I-III Zasady oceniania wewnątrzszkolnego z języka francuskiego/hiszpańskiego w klasie I-III Nadrzędnym celem nauczania języka francuskiego/hiszpańskiego w klasie I-III jest opanowanie przez uczniów podstaw języka

Bardziej szczegółowo

6. Zagadnienie parkowania ciężarówki.

6. Zagadnienie parkowania ciężarówki. 6. Zagadnienie parkowania ciężarówki. Sterowniki rozmyte Aby móc sterować przebiegiem pewnych procesów lub też pracą urządzeń niezbędne jest stworzenie odpowiedniego modelu, na podstawie którego można

Bardziej szczegółowo

PROCES PROJEKTOWY METODYKA PROJEKTOWANIA

PROCES PROJEKTOWY METODYKA PROJEKTOWANIA PROCES PROJEKTOWY METODYKA PROJEKTOWANIA MAREK ŚREDNIAWA TOMASZ KWIATKOWSKI III PRACOWNIA WZORNICTWA ASP W GDAŃSKU 2010 PROCES przebieg następujących po sobie i powiązanych przyczynowo określonych zmian,

Bardziej szczegółowo

SZKOŁA PODSTAWOWA W KOWALEWIE POMORSKIM IM. MARII KONOPNICKIEJ PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY DLA KLAS IV VI

SZKOŁA PODSTAWOWA W KOWALEWIE POMORSKIM IM. MARII KONOPNICKIEJ PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY DLA KLAS IV VI SZKOŁA PODSTAWOWA W KOWALEWIE POMORSKIM IM. MARII KONOPNICKIEJ PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY DLA KLAS IV VI I. CEL OCENY Przedmiotem oceny jest 1. Aktualny stan wiedzy ucznia i jego umiejętności.

Bardziej szczegółowo

Wstęp do Sztucznej Inteligencji

Wstęp do Sztucznej Inteligencji Wstęp do Sztucznej Inteligencji Rozwiązywanie problemów-i Joanna Kołodziej Politechnika Krakowska Wydział Fizyki, Matematyki i Informatyki Rozwiązywanie problemów Podstawowe fazy: Sformułowanie celu -

Bardziej szczegółowo

Kognitywistyka: odkrywanie labiryntu umysłu z różnymi nićmi Ariadny w ręku

Kognitywistyka: odkrywanie labiryntu umysłu z różnymi nićmi Ariadny w ręku Kognitywistyka: odkrywanie labiryntu umysłu z różnymi nićmi Ariadny w ręku Piotr Konderak kondorp@bacon.umcs.lublin.pl Zakład Logiki i Filozofii Nauki WFiS UMCS Kognitywistyka: odkrywanie labiryntu umysłu

Bardziej szczegółowo

Jacek Skorupski pok. 251 tel konsultacje: poniedziałek , sobota zjazdowa

Jacek Skorupski pok. 251 tel konsultacje: poniedziałek , sobota zjazdowa Jacek Skorupski pok. 251 tel. 234-7339 jsk@wt.pw.edu.pl http://skorupski.waw.pl/mmt prezentacje ogłoszenia konsultacje: poniedziałek 16 15-18, sobota zjazdowa 9 40-10 25 Udział w zajęciach Kontrola wyników

Bardziej szczegółowo

SPOSOBACH I METODACH REKRUTACJI ORAZ PROWADZENIA ROZMÓW KWALIFIKACYJNYCH

SPOSOBACH I METODACH REKRUTACJI ORAZ PROWADZENIA ROZMÓW KWALIFIKACYJNYCH SPOSOBACH I METODACH REKRUTACJI ORAZ PROWADZENIA ROZMÓW KWALIFIKACYJNYCH Rekrutacja jest procesem zbierania odpowiedniej dla potrzeb organizacji informacji o potencjalnych pracownikach, którego rezultatem

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLAS 4-6 SZKOŁY PODSTAWOWEJ

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLAS 4-6 SZKOŁY PODSTAWOWEJ PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLAS 4-6 SZKOŁY PODSTAWOWEJ Opracowany na podstawie: -Rozporządzenia MEN z dnia 10 czerwca 2015r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów.

Bardziej szczegółowo

im. Wojska Polskiego w Przemkowie

im. Wojska Polskiego w Przemkowie Szkołła Podstawowa nr 2 im. Wojska Polskiego w Przemkowie PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA PRZYRODA Nauczyciel: mgr inż. Maria Kowalczyk Przedmiotowy System Oceniania został opracowany na podstawie Rozporządzenia

Bardziej szczegółowo

O badaniach nad SZTUCZNĄ INTELIGENCJĄ

O badaniach nad SZTUCZNĄ INTELIGENCJĄ O badaniach nad SZTUCZNĄ INTELIGENCJĄ Wykład 7. O badaniach nad sztuczną inteligencją Co nazywamy SZTUCZNĄ INTELIGENCJĄ? szczególny rodzaj programów komputerowych, a niekiedy maszyn. SI szczególną własność

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN ZAJĘĆ Z PRZEDMIOTU: PSYCHOLOGIA PROCESÓW POZNAWCZYCH - rok akademicki 2016/2017 -

REGULAMIN ZAJĘĆ Z PRZEDMIOTU: PSYCHOLOGIA PROCESÓW POZNAWCZYCH - rok akademicki 2016/2017 - REGULAMIN ZAJĘĆ Z PRZEDMIOTU: PSYCHOLOGIA PROCESÓW POZNAWCZYCH - rok akademicki 06/07 - (opracowany na podst. Opisu Modułu Kształcenia oraz Regulaminu Studiów w Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach,

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z CHEMII

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z CHEMII PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z CHEMII Przedmiotowy System Oceniania z chemii w gimnazjum opracowany został na podstawie: Rozporządzenia MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. Podstawy Programowej (23.12.2008)

Bardziej szczegółowo

Materiały wykładowe (fragmenty)

Materiały wykładowe (fragmenty) Materiały wykładowe (fragmenty) 1 Robert Susmaga Instytut Informatyki ul. Piotrowo 2 Poznań kontakt mail owy Robert.Susmaga@CS.PUT.Poznan.PL kontakt osobisty Centrum Wykładowe, blok informatyki, pok. 7

Bardziej szczegółowo

Budowanie skutecznego zespołu przez product managera

Budowanie skutecznego zespołu przez product managera Budowanie skutecznego zespołu przez product managera Na czym polega specyfika zespołu kierowanego przez product managera? Grupa jako system Jednostki Struktura grupy wielkość normy model interakcji role

Bardziej szczegółowo

Minimalne wymogi wdrożenia systemu kontroli zarządczej w jednostkach organizacyjnych miasta Lublin

Minimalne wymogi wdrożenia systemu kontroli zarządczej w jednostkach organizacyjnych miasta Lublin Minimalne wymogi wdrożenia systemu kontroli zarządczej w jednostkach organizacyjnych miasta Lublin A. Środowisko wewnętrzne 1. Przestrzeganie wartości etycznych: należy zapoznać, uświadomić i promować

Bardziej szczegółowo

posiada podstawową wiedzę o instytucjonalnych uwarunkowaniach polityki społecznej.

posiada podstawową wiedzę o instytucjonalnych uwarunkowaniach polityki społecznej. Efekty kształcenia dla kierunku POLITYKA SPOŁECZNA studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki Forma studiów: stacjonarne i niestacjonarne Wydział Ekonomii Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu Umiejscowienie

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie z fizyki dla klasy VII:

Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie z fizyki dla klasy VII: Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie z fizyki dla klasy VII: I. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: posiada wiedzę i umiejętności znacznie wykraczającą poza zakres materiału programowego, która

Bardziej szczegółowo

Problemy oceny alternatyw w warunkach niepewności

Problemy oceny alternatyw w warunkach niepewności Problemy oceny alternatyw w warunkach niepewności Statystyczne metody oceny alternatyw Rozpatrzmy sytuacje, w których decyzja pociąga za sobą korzyść lub stratę Tę sytuację nazywać będziemy problemem decyzyjnym,

Bardziej szczegółowo

Nazwa wariantu modułu (opcjonalnie): Laboratorium programowania w języku C++

Nazwa wariantu modułu (opcjonalnie): Laboratorium programowania w języku C++ Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: Chemia, poziom pierwszy Sylabus modułu: Laboratorium programowania (0310-CH-S1-019) Nazwa wariantu modułu (opcjonalnie): Laboratorium programowania

Bardziej szczegółowo

Dydaktyka szkoły wyższej. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Dydaktyka szkoły wyższej. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Dydaktyka szkoły wyższej 2 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Struktura Wprowadzenie Cele i zasady nauczania w SW Składowe procesu nauczania Podstawowe

Bardziej szczegółowo

Wstęp do kognitywistyki. Wykład 6: Psychologia poznawcza

Wstęp do kognitywistyki. Wykład 6: Psychologia poznawcza Wstęp do kognitywistyki Wykład 6: Psychologia poznawcza Sześciokąt nauk kognitywnych I. Psychologia poznawcza Poznanie to zdolność człowieka do odbierania informacji z otoczenia i przetwarzania ich w celu

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWE OCENIANIE Z CHEMII

PRZEDMIOTOWE OCENIANIE Z CHEMII PRZEDMIOTOWE OCENIANIE Z CHEMII w Szkole Podstawowej w Chorzewie I.Główne założenia PO II.Metody i narzędzia oraz szczegółowe zasady sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów III.Wymagania na poszczególne

Bardziej szczegółowo

1. Formy sprawdzania wiedzy i umiejętności ucznia wraz z wagami ocen

1. Formy sprawdzania wiedzy i umiejętności ucznia wraz z wagami ocen Przedmiotowy System Ocenia jest zgodny z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania i jest jego integralną częścią. Zasady ogólne oceniania jak i zasady planowania prac klasowych, sprawdzianów i kartkówek znajdują

Bardziej szczegółowo

O REDUKCJI U-INFORMACJI

O REDUKCJI U-INFORMACJI O REDUKCJI U-INFORMACJI DO DANYCH Cztery punkty odniesienia (dla pojęcia informacji) ŚWIAT ontologia fizyka UMYSŁ psychologia epistemologia JĘZYK lingwistyka nauki o komunikacji KOMPUTER informatyka elektronika

Bardziej szczegółowo

1. TESTY PSYCHOLOGICZNE

1. TESTY PSYCHOLOGICZNE 1. TESTY PSYCHOLOGICZNE 1. pojęcie testu psychologicznego 2. zastosowanie 3. podstawowe wymogi (standaryzacja, obiektywność, rzetelność, trafność, normalizacja) 4. cecha psychologiczna w ujęciu psychologicznym

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA OBSŁUGA INFORMATYCZNA W HOTELARSTWIE. kl. IIT i IIIT rok szkolny 2015/2016

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA OBSŁUGA INFORMATYCZNA W HOTELARSTWIE. kl. IIT i IIIT rok szkolny 2015/2016 PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA OBSŁUGA INFORMATYCZNA W HOTELARSTWIE kl. IIT i IIIT rok szkolny 2015/2016 Celem przedmiotowego systemu oceniania jest: 1. Wspieranie rozwoju ucznia przez diagnozowanie jego

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie z fizyki dla klasy I:

Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie z fizyki dla klasy I: Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie z fizyki dla klasy I: I. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: posiada wiedzę i umiejętności znacznie wykraczającą poza zakres materiału programowego, która

Bardziej szczegółowo

OGÓLNE KRYTERIA OCENIANIA POSZCZEGÓLNYCH SPRAWNOŚCI JĘZYKOWYCH

OGÓLNE KRYTERIA OCENIANIA POSZCZEGÓLNYCH SPRAWNOŚCI JĘZYKOWYCH OGÓLNE KRYTERIA OCENIANIA POSZCZEGÓLNYCH SPRAWNOŚCI JĘZYKOWYCH Poziom oczekiwanych osiągnięć uczniów w zakresie sprawności rozumienia ze słuchu (listening comprehension) czasem zrozumieć ogólny sens wypowiedzi

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie kompetencjami

Zarządzanie kompetencjami Zarządzanie kompetencjami Zarządzanie kompetencjami reprezentuje jeden z najnowszych nurtów zarządzania zasobami ludzkimi. Jako datę początku zainteresowania zarządzaniem kompetencjami w literaturze wskazuje

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE CHEMII DLA KLASY I, II, III GIMNAZJUM NR 1 W LĘBORKU

PRZEDMIOTOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE CHEMII DLA KLASY I, II, III GIMNAZJUM NR 1 W LĘBORKU PRZEDMIOTOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE CHEMII DLA KLASY I, II, III GIMNAZJUM NR 1 W LĘBORKU I WYMAGANIA EDUKACYJNE / OGÓLNE CELE KSZTAŁCENIA: Uczeń oceniany jest za posiadane wiadomości i umiejętności zdobywane

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z FIZYKI W PUBLICZNYM GIMNAZJUM NR 2 W PSZCZYNIE

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z FIZYKI W PUBLICZNYM GIMNAZJUM NR 2 W PSZCZYNIE PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z FIZYKI W PUBLICZNYM GIMNAZJUM NR 2 W PSZCZYNIE 1. Przedmiotowy System Oceniania z fizyki obejmuje ocenę wiadomości i umiejętności wynikających z programu nauczania oraz

Bardziej szczegółowo

OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW UCZENIA SIĘ NAZWA KIERUNKU STUDIÓW: Administracja POZIOM STUDIÓW: studia II stopnia PROFIL STUDIÓW: ogólnoakademicki

OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW UCZENIA SIĘ NAZWA KIERUNKU STUDIÓW: Administracja POZIOM STUDIÓW: studia II stopnia PROFIL STUDIÓW: ogólnoakademicki OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW UCZENIA SIĘ NAZWA KIERUNKU STUDIÓW: Administracja POZIOM STUDIÓW: studia II stopnia PROFIL STUDIÓW: ogólnoakademicki Opis zakładanych efektów uczenia się uwzględnia uniwersalne

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z HISTORII W KLASACH IV-VI W SZKOLE PODSTAWOWEJ

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z HISTORII W KLASACH IV-VI W SZKOLE PODSTAWOWEJ PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z HISTORII W KLASACH IV-VI W SZKOLE PODSTAWOWEJ Nauczyciel historii dr Beata Bryś 1. Uczeń może otrzymać ocenę za: odpowiedzi ustne, pisemne (praca klasowa, kartkówka, zadanie

Bardziej szczegółowo

Koło matematyczne 2abc

Koło matematyczne 2abc Koło matematyczne 2abc Autor: W. Kamińska 17.09.2015. Zmieniony 08.12.2015. "TO CO MUSIAŁEŚ ODKRYĆ SAMODZIELNIE, ZOSTANIE W TWYM UMYŚLE ŚCIEŻKĄ, KTÓRĄ W RAZIE POTRZEBY MOŻESZ PÓJŚĆ RAZ JESZCZE" G. CH.

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI DLA KLAS IV - VI. Szkoła Podstawowa nr 2 w Piszu Im. Henryka Sienkiewicza

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI DLA KLAS IV - VI. Szkoła Podstawowa nr 2 w Piszu Im. Henryka Sienkiewicza PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI DLA KLAS IV - VI Szkoła Podstawowa nr 2 w Piszu Im. Henryka Sienkiewicza Nauczanie odbywa się według programu Gdańskiego Wydawnictwa Oświatowego Matematyka z

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. JÓZEFA WYBICKIEGO W GOSTKOWIE MATEMATYKA DLA KLAS IV VI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. JÓZEFA WYBICKIEGO W GOSTKOWIE MATEMATYKA DLA KLAS IV VI PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. JÓZEFA WYBICKIEGO W GOSTKOWIE MATEMATYKA DLA KLAS IV VI SPIS TREŚCI: I. OBSZARY AKTYWNOŚCI II. NARZĘDZIA POMIARU OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW III. OBSZARY AKTYWNOSCI

Bardziej szczegółowo

Kryteria wyboru operacji wraz z procedurą ustalania lub zmiany kryteriów

Kryteria wyboru operacji wraz z procedurą ustalania lub zmiany kryteriów Załącznik nr 11 Kryteria wyboru operacji wraz z procedurą ustalania lub zmiany kryteriów Przedsięwzięcie Kryterium Opis Punktacja osiągnięcie wskaźników w wskaźników zawartych w Lokalnej Strategii Rozwoju

Bardziej szczegółowo

PUBLIKACJA PODSUMOWUJACA ZAJĘCIA DODATKOWE Z MATEMATYKI. realizowane w ramach projektu Stąd do przyszłości. nr. POKL.09.01.

PUBLIKACJA PODSUMOWUJACA ZAJĘCIA DODATKOWE Z MATEMATYKI. realizowane w ramach projektu Stąd do przyszłości. nr. POKL.09.01. Mołodiatycze, 22.06.2012 PUBLIKACJA PODSUMOWUJACA ZAJĘCIA DODATKOWE Z MATEMATYKI realizowane w ramach projektu Stąd do przyszłości nr. POKL.09.01.02-06-090/11 Opracował: Zygmunt Krawiec 1 W ramach projektu

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY Przedmiotem oceny są: 1. Wiadomości: Uczeń: a) zapamięta: pojęcia, fakty, zjawiska, określenia; b) rozumie: pojęcia, istotę faktów, zjawisk, zależności zachodzące

Bardziej szczegółowo

Podstawy pomagania. Natura dała nam dwoje oczu, dwoje uszu, ale tylko jeden język po to, abyśmy więcej patrzyli i słuchali, niż mówili.

Podstawy pomagania. Natura dała nam dwoje oczu, dwoje uszu, ale tylko jeden język po to, abyśmy więcej patrzyli i słuchali, niż mówili. Podstawy pomagania. Natura dała nam dwoje oczu, dwoje uszu, ale tylko jeden język po to, abyśmy więcej patrzyli i słuchali, niż mówili. (Sokrates) Czym jest pomaganie? Pomaganie jest działaniem, w które

Bardziej szczegółowo

JĘZYK ANGIELSKI SZKOŁA PODSTAWOWA. Przedmiotowy System Oceniania

JĘZYK ANGIELSKI SZKOŁA PODSTAWOWA. Przedmiotowy System Oceniania JĘZYK ANGIELSKI SZKOŁA PODSTAWOWA Przedmiotowy System Oceniania A Uczeń powinien posiadać: B Wiedza uczniów sprawdzana jest za pomocą: 1. Podręcznik. 2. Zeszyt ćwiczeń. 1. Sprawdzianów. 3. Zeszyt. 2. Kartkówek.

Bardziej szczegółowo

Pojęcia to. porównanie trzech sposobów ujmowania pojęć. Monika Marczak IP, UAM

Pojęcia to. porównanie trzech sposobów ujmowania pojęć. Monika Marczak IP, UAM Pojęcia to. porównanie trzech sposobów ujmowania pojęć Monika Marczak IP, UAM Takiego zwierzęcia nie ma?????????? Jeśli brakuje umysłowej reprezentacji pewnego fragmentu rzeczywistości, fragment ten dla

Bardziej szczegółowo

UMIEJĘTNOŚCI JĘZYKOWE

UMIEJĘTNOŚCI JĘZYKOWE Raport z Ogólnopolskiego Sprawdzianu Kompetencji Trzecioklasisty OPERON 2016 w Szkole Podstawowej nr 6 im. Henryka Sienkiewicza w Pruszkowie Ogólnopolski Sprawdzian Kompetencji Trzecioklasisty odbył się

Bardziej szczegółowo

Czy architektura umysłu to tylko taka sobie bajeczka? Marcin Miłkowski

Czy architektura umysłu to tylko taka sobie bajeczka? Marcin Miłkowski Czy architektura umysłu to tylko taka sobie bajeczka? Marcin Miłkowski Architektura umysłu Pojęcie używane przez prawie wszystkie współczesne ujęcia kognitywistyki Umysł Przetwornik informacji 2 Architektura

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWE ZSADY OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W GIMNAZJUM NR 7 PRZY ZSO NR 7 W CHEŁMIE

PRZEDMIOTOWE ZSADY OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W GIMNAZJUM NR 7 PRZY ZSO NR 7 W CHEŁMIE PRZEDMIOTOWE ZSADY OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W GIMNAZJUM NR 7 PRZY ZSO NR 7 W CHEŁMIE Chełm 2015r. 1 Zakres ocenianych wiadomości i umiejętności jest zgodny z wymaganiami zawartymi w podstawie programowej

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy System Oceniania z języków obcych: angielskiego, niemieckiego, hiszpańskiego dla poziomu liceum

Przedmiotowy System Oceniania z języków obcych: angielskiego, niemieckiego, hiszpańskiego dla poziomu liceum Przedmiotowy System Oceniania z języków obcych: angielskiego, niemieckiego, hiszpańskiego dla poziomu liceum 1. CELE KSZTAŁCENIA OGÓLNE: ZAKRES PODSTAWOWY ZAKRES ROZSZERZONY Uczeń posługuje się w miarę

Bardziej szczegółowo

Kryteria wymagań na poszczególne oceny dla uczniów z upośledzeniem w stopniu lekkim z języka angielskiego. Gramatyka i słownictwo Osiągnięcia ucznia:

Kryteria wymagań na poszczególne oceny dla uczniów z upośledzeniem w stopniu lekkim z języka angielskiego. Gramatyka i słownictwo Osiągnięcia ucznia: Kryteria wymagań na poszczególne y dla uczniów z upośledzeniem w stopniu lekkim z języka angielskiego. Gramatyka i słownictwo potrafi budować proste zdania, poprawne pod względem gramatycznym i logicznym

Bardziej szczegółowo

O badaniach nad SZTUCZNĄ INTELIGENCJĄ

O badaniach nad SZTUCZNĄ INTELIGENCJĄ O badaniach nad SZTUCZNĄ INTELIGENCJĄ SZTUCZNA INTELIGENCJA dwa podstawowe znaczenia Co nazywamy sztuczną inteligencją? zaawansowane systemy informatyczne (np. uczące się), pewną dyscyplinę badawczą (dział

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z przedmiotów zawodowych TOT Obsługa informatyczna w turystyce Organizacja imprez i usług w turystyce Obsługa turystyczna

Wymagania edukacyjne z przedmiotów zawodowych TOT Obsługa informatyczna w turystyce Organizacja imprez i usług w turystyce Obsługa turystyczna Wymagania edukacyjne z przedmiotów zawodowych TOT Obsługa informatyczna w turystyce Organizacja imprez i usług w turystyce Obsługa turystyczna 1. Cele oceniania: poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć

Bardziej szczegółowo

Definicje. Algorytm to:

Definicje. Algorytm to: Algorytmy Definicje Algorytm to: skończony ciąg operacji na obiektach, ze ściśle ustalonym porządkiem wykonania, dający możliwość realizacji zadania określonej klasy pewien ciąg czynności, który prowadzi

Bardziej szczegółowo

Cele kształcenia. Podstawowe informacje

Cele kształcenia. Podstawowe informacje Cele kształcenia Podstawowe informacje Definicja Cele kształcenia - kierunkowskazy, świadomie założone skutki, które chcemy osiągnąć w procesie kształcenia; działania, które mają doprowadzić do danego

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy System Oceniania z matematyki. Sporządzony przez Komisję przedmiotów matematycznych

Przedmiotowy System Oceniania z matematyki. Sporządzony przez Komisję przedmiotów matematycznych Przedmiotowy System Oceniania z matematyki Sporządzony przez Komisję przedmiotów matematycznych Przedmiotowy System Oceniania z matematyki I. Ocenie podlegają osiągnięcia ucznia w zakresie: 1. Jego matematycznych

Bardziej szczegółowo

Zajęcia wprowadzające W-1 termin I temat: Sposób zapisu wyników pomiarów

Zajęcia wprowadzające W-1 termin I temat: Sposób zapisu wyników pomiarów wielkość mierzona wartość wielkości jednostka miary pomiar wzorce miary wynik pomiaru niedokładność pomiaru Zajęcia wprowadzające W-1 termin I temat: Sposób zapisu wyników pomiarów 1. Pojęcia podstawowe

Bardziej szczegółowo

Księgarnia PWN: Edward Nęcka, Jarosław Orzechowski, Błażej Szymura - Psychologia poznawcza

Księgarnia PWN: Edward Nęcka, Jarosław Orzechowski, Błażej Szymura - Psychologia poznawcza Księgarnia PWN: Edward Nęcka, Jarosław Orzechowski, Błażej Szymura - Psychologia poznawcza Spis treści Przedmowa... 13 Prolog Rozdział 1 Umysł i poznanie... 21 1.1. Poznanie umysł działanie........................................

Bardziej szczegółowo

Dwie szkoły oceny 360 stopni. Sprawdź różnicę pomiędzy klasycznym a nowoczesnym podejściem

Dwie szkoły oceny 360 stopni. Sprawdź różnicę pomiędzy klasycznym a nowoczesnym podejściem Sprawdź różnicę pomiędzy klasycznym a nowoczesnym podejściem Czy stosowanie tradycyjnego podejścia do metody 360 stopni jest jedynym rozwiązaniem? Poznaj dwa podejścia do przeprowadzania procesu oceny

Bardziej szczegółowo