Rosnąca dostępność i popularność chmur obliczeniowych

Transkrypt

1 Zrób to w chmurze Porównanie możliwości tworzenia aplikacji dla platformy Amazon EC2 i Google App Engine Studenci Katedry Informatyki AGH pokażą Ci, w jaki sposób patrzeć na chmury z rozjaśnioną twarzą Dowiesz się: Jakie są możliwości platform cloudowych Amazon EC2 i Google App Engine; Jakie są mechanizmy persystencji danych w tych serwisach. Powinieneś wiedzieć: Jak tworzyć i wdrażać proste aplikacje webowe. Rosnąca dostępność i popularność chmur obliczeniowych (ang. cloud computing platform) udostępnianych w modelu "jako usługa" (ang. as a Service) stawia przed kierownikami projektów, architektami i programistami coraz bardziej naglące pytania. Nie są to już pytania, czy takich platform używać, ale przede wszystkim, jaką technologię wybrać, w jaki sposób efektywnie ją wykorzystać, oraz w jaki sposób zmieni ona stosowany dotychczas proces tworzenia oprogramowania. W niniejszym artykule zestawiono dwie, najbardziej obecnie rozpoznawalne, platformy: Amazon Web Services (AWS) oraz Google App Engine, dostarczane odpowiednio przez firmy Amazon i Google. Reprezentują one różne klasy podejścia usługowego: IaaS (Infrastruktura jako usługa) oraz PaaS (platforma jako usługa). Takie, oparte na praktycznych doświadczeniach, zestawienie umożliwi Czytelnikowi zrozumienie zasadniczych różnic dzielących obie klasy oraz ułatwi świadomy wybór dostosowanego do jego potrzeb rozwiązania. W przedstawionej analizie skupiono się na aspekcie tworzenia, instalowania i uruchamiania aplikacji w środowisku produkcyjnym; autorzy świadomie abstrahują od kwestii kosztów, których rzetelne porównanie wymagałoby uwzględnienia alternatywnych, mniej popularnych, ale zdecydowanie tańszych rozwiązań. Możliwości skalowania oraz porównanie wydajności obu platform zostaną przybliżone w kolejnym artykule pt. "Starcie gigantów - automatyczna skalowalność aplikacji na platformach Amazon EC2 i Google App Engine". Amazon Web Services Amazon Web Services (AWS) jest platformą dostarczającą szeregu usług o charakterze infrastrukturalnym - Tabela 1. Podstawową usługą jest Elastic Computer Cloud (EC2), która umożliwia uruchamianie maszyn wirtualnych, czyli dostarczonych przez użytkownika obrazów systemów operacyjnych, na zwirtualizowanej infrastrukturze sprzętowej. W nomenklaturze Amazon, obraz maszyny wirtualnej nazywany jest AMI (Amazon Machine Image) i może być wybrany z dużej liczby przygotowanych, dostępnych publicznie obrazów z preinstalowanymi systemami operacyjnymi (w tym różnych odmian Linuksa, MS Windows i Solaris) lub przygotowany samodzielnie przez użytkownika. Oprogramowanie i licencje Na platformie Amazon można uruchamiać systemy operacyjne, jak i oprogramowanie użytkowe podlegające ochronie licencyjnej. Ich wykorzystanie jest możliwe w modelu opłaty za czas użycia i jest rozliczane razem z opłatą za użycie samej platformy. W ten sposób z obrazów AMI, bez kupowania licencji, uruchamia się odpowiednio prekonfigurowane oprogramowanie komercyjne, np. bazę MS SQL Server czy Oracle. Istnieje również możliwość dystrybucji i pobierania opłat za stworzone przez siebie oprogramowanie (usługa DevPay). Wymaga to jedynie przygotowania obrazu instancji z zainstalowanym oprogramowaniem oraz ustalenia wysokości opłat, jakie będą pobierane za czas wykorzystania naszego oprogramowania. Typy instancji Oprócz wyboru typu oprogramowania, jakie uruchamiamy na platformie AWS, istnieje również możliwość zdefiniowania, jakiego typu zasoby sprzętowe są potrzebne; wyboru dokonuje się spośród pięciu podstawowych typów instancji: Standard Instance - podstawowa instancja sprzętowa, nadaje się do większości zastosowań. Może 1

2 Zrób to w chmurze posiadać moc od 1 ECU (1 wirtualny rdzeń), 1.7GB RAM i 160GB HDD, do 8 ECU (4 wirtualne rdzenie, po 2 ECU każdy), 15GB RAM i 1690GB HDD. Micro Instance - niedawno wprowadzony typ instancji, stworzony z myślą o niewielkich serwisach, które nie wymagają dużych zasobów sprzętowych - co najwyżej 2 ECU, 613MB RAM, pamięć dyskowa dostępna tylko poprzez EBS. High-Memory Instance - posiadają od 17GB RAM do 64GB RAM i od 6.5 ECU (2 wirtualne rdzenie, 3.25 ECU każdy) do 28 ECU (8 wirtualnych rdzeni, 3.25 ECU każdy), przeznaczone są dla aplikacji wymagających dużych zasobów pamięci podręcznej. High-CPU Instance - posiadają od 5 ECU (2 wirtualne rdzenie z 2.5 ECU każdy) do 20 ECU (8 wirtualnych rdzeni z 2.5 ECU każdy) i przeznaczone są dla aplikacji wymagających dużych mocy obliczeniowych. Cluster-Compute Instance - przeznaczone są dla aplikacji HPC (High Performance Computing) potrzebujących wydajnych łączy sieciowych. Każda instancja dysponuje łączem 10Gb Ethernet. Wybierając konkretne parametry, należy pamiętać, że o ile bez problemów można uruchomić obraz AMI na nowej instancji o innych parametrach niż pierwotnie wybrane, o tyle nie jest możliwa zmiana parametrów działania instancji w trakcie jej działania. Trwałość danych w AWS Działanie praktycznie każdej aplikacji wymaga utrwala- nie różnego rodzaju danych. Pamięć dyskowa dostępna w uruchomionej instancji EC2 nie nadaje się do tego celu, ponieważ wszystkie zapisane na niej dane są tracone po wyłączeniu instancji. Do trwałego zapisu danych należy użyć usługi S3 lub EBS. Każdy z tych serwisów udostępnia inny sposób składowania danych. W przypadku zapotrzebowania na wydajną przestrzeń dyskową dostępną dla systemu operacyjnego jako urządzenie blokowe (np. dla bazy danych) rozwiązaniem jest Amazon EBS. Na takim urządzeniu można stworzyć dowolny system plików, który zachowuje się jak dysk twardy podłączony do instancji. Urządzenia EBS mogą mieć pojemność od 1GB do 1TB. Istnieje możliwość podłączenia wielu urządzeń EBS do jednej instancji oraz przepinania danego urządzenia EBS pomiędzy różnymi instancjami, jeśli oczywiście wspierają one system plików, jaki założono na danym urządzeniu EBS. Zaletą EBS jest to, że dane na nim umieszczone nie są tracone w przypadku odłączenia od działającej instancji. Usługa S3 z uwagi na dłuższy czas dostępu niż EBS oraz problematyczną integrację z systemem plików instancji (dostęp przy użyciu webserwisów) nadaje się główne do składowania danych archiwalnych oraz danych aplikacji potrafiących korzystać bezpośrednio z S3 API (Rysunek 1). Aplikacje dla platformy AWS Proces uruchamiania aplikacji na platformie amazon EC2 nie różni się znacznie od procesu uruchamiania zwykłej aplikacji serwerowej. Wybrane usługi platformy AWS Amazon Simple Storage Service (S3) służy do przechowywania dużych ilości danych w formie plików. Dostęp odbywa się przez internet przy użyciu webserwisów. Amazon zapewnia bardzo wysoką dostępność serwisu (na poziomie 99,9% w skali miesiąca). Amazon EBS - pamięć dyskowa(urządzenie blokowe), która może być dołączona do instancji AMI i widoczna jako zasób dyskowy. Dzięki EBS możemy zwiększyć ilość pamięci dyskowej dostępnej dla instancji AMI. Amazon CloudFront - pozwala na automatyczne zwielokrotnienie i dystrybucję danych na serwery o różnej lokalizacji geograficznej, w celu zmniejszenia czasu ich pobierania przez docelowych użytkowników. Amazon Elastic MapReduce - umożliwia zrównoleglenie przetwarzania dużej ilości danych w oparciu o technikę MapReduce. Amazon DevPay - system zarządzania opłatami oraz kontami dla aplikacji stworzonych na bazie Amazon AWS. Amazon Flexible Payments Service - umożliwia dodanie do aplikacji obsługi różnego rodzaju mikropłatności. Amazon Fulfillment Web Service - pozwala na integrację ze sklepem Amazon.com, ułatwiając sprzedawcom korzystanie z usług, jakie on oferuje. AWS Import/Export - umożliwia import oraz eksport dużych zbiorów danych dostarczanych do Amazon na fizycznych nośnikach (wysłanie pocztą dysku z 1TB danych jest szybsze niż ich przesłanie siecią publiczną). Amazon SimpleDB - jest wysokodostępną, skalowalną, nierelacyjną bazą danych. Amazon Relational Database Service - relacyjna bazy danych, o własnościach zbliżonych do MySQL. Automatycznie zarządzanie i skalowanie bazy danych pozwala developerom na skupienie się na logice tworzonych aplikacji. Amazon Simple Notification Service - automatyczne powiadomienia, umożliwia subskrybcję różnych tematów dostarczaną w preferowanym protokole (np , wywołanie HTTP). Amazon Simple Queue Service - usługa pozwalająca na niezawodną dystrybucję wiadomości, wysyłanych pomiędzy rozproszonymi systemami (idea podobna do JMS). Amazon Virtual Private Cloud - usługa, która pozwala firmom na połączenie własnej, istniejącej infrastruktury, z siecią wyizolowanych serwisów Amazon AWS. Połączenie takie jest realizowane przy pomocy VPN. Amazon Mechanical Turk - usługa pozwala na zlecanie wykonania zadań wymagających ludzkiej inteligencji tzw. HIT (Human Intelligence Tasks), zazwyczaj niemożliwych do zrealizowania automatycznie (np. etykietowanie zdjęć), zarówno zlecanie zadań, jak i odbiór wyników realizowane jest przez interfejs web service. 2

3 EC2 Compute Unit (ECU) Jest jednostką wydajności procesora używaną do opisywania efektywności instancji EC2, odpowiada ona wydajności procesora Opteron lub Xeon taktowanego zegarem Ghz. Przygotowanie aplikacji wymaga wstępnej konfiguracji systemu operacyjnego. Najpierw należy uruchomić publicznie dostępny obraz AMI systemu operacyjnego, który będzie docelowym systemem dla tworzonej aplikacji. Działającą instancję trzeba skonfigurować jak zwykły system operacyjny (patche, elementy bezpieczeństwa), doinstalować wymagane biblioteki i narzędzia oraz samą aplikację. Następnie należy z działającej i skonfigurowanej do naszych potrzeb instancji utworzyć prywatny obraz AMI. Obraz ten będzie zapisany i przechowywany w naszym prywatnym repozytorium S3. Zapisywanie i tworzenie obrazu nowej instancji trwa około godziny. Tak przygotowany obraz jest domyślnie dostępny wyłącznie dla jego autora. Może on być uruchamiany w dowolnej ilości działających współbieżnie instancji EC2 zarówno przez interfejs WWW, web service, jak i automatycznie przez odpowiednio skonfigurowane mechanizmy automatycznego skalowania (AutoScaling i Elastic Load Balancing). W trakcie konfigurowania aplikacji i jej środowiska uruchomieniowego należy pamiętać, że funkcjonalność związana z automatycznym skalowaniem jest przez Amazon realizowana wyłącznie na poziomie infrastruktury. Skalowalna infrastruktura wymaga dostarczenia i odpowiedniej konfiguracji mechanizmów skalowania na poziomie warstwy pośredniczącej (np. serwer aplikacji) oraz samej aplikacji, tak by możliwe było właściwe wykorzystanie pojawiających się dynamicznie, nowych instancji systemu operacyjnego. W przypadku odpowiednio skonfigurowanych instancji (przygotowane obrazy AMI) i usług nimi zarządzających (Auto Scaling, Elastic Load Balancing), samo wdrożenie aplikacji na serwerze produkcyjnym odbywa się w standardowy dla danej technologii sposób. Usługi Amazon są dla aplikacji transparentne, w takim sensie, że aplikacje nie wymagają specjalnego przygotowywania przed uruchomieniem ich w chmurze. Jest to duża zaleta, szczególnie w przypadku migracji istniejących aplikacji do infrastruktury Amazon. Google App Engine Google App Engine (GAE) to platforma oraz narzędzia programistyczne (SDK) pozwalające na tworzenie oraz publikowanie aplikacji działających na infrastrukturze utrzymywanej przez firmę Google w modelu PaaS. W przeciwieństwie do Amazon Web Services, dostęp do zasobów GAE realizowany jest nie z poziomu systemu operacyjnego, lecz poprzez specjalnie przygotowane API, które umożliwia uruchamianie aplikacji w przygotowanych przez Go- Rysunek 1. Podstawowa kon guracja AWS Legenda: 1. Administrator za pomocą AWS Management Console wybiera obraz AMI instancji przeznaczonej do uruchomienia. 2. Obraz AMI jest ładowany z repozytorium S3 i uruchamiany na infrastrukturze EC2. Uruchomiony system można skon gurować oraz zainstalować wymagane aplikacje. 3. Bieżące dane aplikacji przechowywane są w persystentnej pamięci dyskowej dostarczanej przez EBS. 4. Użytkownicy uzyskują dostęp do systemu/aplikacji poprzez sieć Internet. 3

4 Zrób to w chmurze ogle kontenerach webowych. Upraszcza to znacznie zarządzanie platformą, gdyż zdejmuje z użytkownika konieczność konfiguracji oraz administracji systemem operacyjnym. Uruchamianie aplikacji na infrastrukturze Google ułatwia również korzystanie z dodatkowych serwisów udostępnianych przez tę firmę (np. Google Accounts, Social Graph API) - patrz tabela z usługami. W porównaniu do AWS, GAE daje mniejszą elastyczność w konfiguracji środowiska działania aplikacji. Ograniczeniem jest konieczność wyboru jedynie pomiędzy dwoma dostępnymi na GAE językami programowania (Java i Python), nie są również dostępne niektóre mechanizmy i biblioteki języka (np. nie można wykorzystać JNI, problematyczne jest wykorzystywanie EJB, JNDI). Najpoważniejszym brakiem jest niedostępność relacyjnej baza danych; jedynym (aktualnie dostępnym) rozwiązaniem persystencji jest mechanizm BigTable. Ograniczenia te powodują, że przeniesienie bardziej złożonych, istniejących aplikacji z tradycyjnego hostingu na usługę GAE wiąże się z jej zaprojektowaniem i napisaniem praktycznie od nowa. O tym, że chcemy skorzystać z GAE, najlepiej zadecydować już na wczesnym etapie projektowym. GAE jest stosunkowo prostym w obsłudze hostingiem skalowalnych aplikacji webowych. Twórca nie tylko nie musi zarządzać systemem operacyjnym, ale przede wszystkim konfigurować mechanizmów automatycznego skalowania (równoważenia obciążenia, replikacja). Usługa ta wymusza jednak dostosowanie samej aplikacji do wymagań hostingu, co pociąga za sobą wymierne koszty. W połączeniu z prostą integracją z innymi serwisami Google może to spowodować znaczne zmniejszenie przenośności tworzonego oprogramowania, a w ostateczności całkowite uzależnienie od jednego dostawcy usług hostingowych (vendor lock-in). GAE umożliwia zarządzania wykorzystaniem poszczególnych zasobów przez ustawianie ograniczeń (quotas). Quota API pozwala na dostęp do informacji o zasobach z poziomu aplikacji, jednak samo skalowanie aplikacji pozostaje niejawne. W przeciwieństwie do AWS nie można określić ilości instancji, na których uruchomiona jest aplikacja. Platforma sama decyduje, czy aplikacja wymaga uruchomienia dodatkowych instancji, i robi to w sposób całkowicie przezroczysty dla użytkownika, wykorzystując zasoby, w sposób który nie spowoduje przekroczenie ustalonego budżetu. Niewątpliwą zaletą rozwiązania Google jest możliwość używania platformy za darmo, do momentu przekroczenia dość wysokich, startowych limitów zużycia zasobów. Pozwala to na oszczędności w procesach rozpoznania technologii, dewelopmentu i fazy rozruchowej serwisu. Google App Engine dla biznesu Podczas konferencji Google I/O 2010 ogłoszono porozumienie zawarte pomiędzy firmami Google i Spring Source, twórcami jednego z najpopularniejszych frameworków języka Java. Jednym z efektów porozumienia jest nowa oferta Google skierowana do klientów biznesowych. Google App Engine for Business dostarcza centrum zarządzania aplikacjami, model płatności sprofilowany pod klientów biznesowych oraz zwiększone bezpieczeństwo uruchamianych aplikacji. Bardzo interesują- Serwisy dostępne w GAE Memcache - rozproszona pamięć podręczna umożliwiająca zachowanie wyników wykonanych zapytań. Pozwala na wzrost wydajności przez uniknięcie wielokrotnego pobierania z bazy danych tych samych obiektów. URL Fetch - klient http pozwalający na pobieranie zasobów sieci WWW z użyciem protokołów HTTP i HTTPS. Usługa ta w celu zapewnienia wydajności wykorzystuje infrastrukturę sieciową Google. Mail - serwis poczty elektronicznej, który umożliwia wysyłanie oraz odbieranie i. Usługa pozwala na używanie adresów administratora aplikacji, zalogowanego użytkownika Google oraz specjalnych adresów przypisanych do aplikacji (string@appid.appspotmail.com). XMPP - klient IM zgodny ze specyfikacją XMPP. Pozwala na przesyłanie i odbieranie wiadomości oraz pobieranie statusów użytkowników. Obecnie nie wspiera rozmów grupowych. Images - usługa przetwarzająca obrazy. Pozwala na m. in. przycinanie, zmianę rozmiaru, obracanie oraz kompozycję wielu obrazów w jeden. Zawiera również transkoder popularnych formatów obrazów. User - serwis uwierzytelniający użytkowników; dostępne są 3 metody: konta Google, OpenID oraz konta tworzone w aplikacji. Usługa rozpoznaje, czy użytkownik jest zalogowany i przekierowuje na strony logowanie. Pozwala również na dostosowanie stron do różnych poziomów uprawnień (użytkownik/administrator). Datastore - automatycznie skalowana, rozproszona bezschematowa baza danych. Pozwala na przechowywanie obiektów danych (zwanych encjami). Zapis odbywa się przez wywołania API, natomiast odczyt za pośrednictwem API (Query) albo GQL (język zapytań bazujący na SQL). Datastore umożliwia również przetwarzanie transakcyjne oraz optymalizację dostępu przez tworzenie indeksów. Blobstore - serwis umożliwiający przetwarzanie dużych obiektów (przekraczających 1MB limit usługi Datastore). Dane są przechowywane jako BLOB (Binary Large Object) i dostępne za pośrednictwem API. Obiekty te są niezmienne (można je odczytywać, zapisywać albo usuwać), dodawanie odbywa się najczęściej przez formularze webowe (np. wysyłanie dużych plików). Task Queues - kolejki zadań wykonywanych asynchronicznie. Programista ma możliwość definiowania podstawowych właściwości kolejek (np. ilość, ograniczenie czy częstotliwość wykonywania zadań). Usługa ta jest w stadium eksperymentalnym, jej API może się zmieniać w kolejnych wersjach. 4

5 cym wydaje się fakt, że zapowiedziano możliwość korzystania z baz danych SQL, ponadto znany programistom Java - Spring Tool Suite został rozszerzony o mechanizmy integracji z platformą GAE. Mechanizmy persystencji danych Persystencja danych jest jednym z kluczowych zagadnień budowy efektywnego oprogramowania. Nowoczesne aplikacje internetowe wymagają często alternatywnych do tradycyjnych obiektowo-relacyjnych mechanizmów przechowywania danych. Relacyjne bazy danych wymagają stosowania skomplikowanych mechanizmów replikacji, których użycie powoli staje się niezbędne w obliczu posiadania kilku lub kilkunastu instancji aplikacji (na przykład jako instancji AMI), a które często nie powodują oczekiwanego wzrostu wydajności. W wielu przypadkach aplikacje wymagają prostego modelu danych i zaawansowane mechanizmy dostarczane przez bazy relacyjne uzasadniające ich wybór pozostają praktycznie niewykorzystane. W środowisku projektantów aplikacji webowych coraz większą popularność zyskują nierelacyjne bazy danych. Chociaż różnią się architekturą i typem zastosowań, określane są zbiorczo mianem baz NoSQL, z racji porzucenia relacyjnego języka zapytań SQL na rzecz własnych, prostszych rozwiązań. Bazy te najczęściej przechowują dane w modelu klucz-wartość. Do ich głównych zalet należą: uproszczenie modelu danych, prosta replikacja i klasteryzacja bazy oraz bardzo duża wydajność. Wybór sposobu przechowywania danych może determinować wybór całej platformy, gdyż w przypadku decyzji o wykorzystanie relacyjnej bazy danych niemożliwym staje się użycie platformy GAE. Rozwiązanie Amazon oferuje kilka sposobów na przechowywanie danych w bazach relacyjnych, w szczególności możliwe jest wykorzystanie Amazon EC2 z wybranym serwerem bazodanowym lub usługi Amazon RDS. W pierwszym przypadku, wykorzystując obraz AMI, uruchamia się serwer bazodanowy, wybrany spośród długiej listy liczących się obecnie rozwiązań, jak Oracle, Microsoft SQLServer, MySQL czy PostgreSQL; który można skonfigurować zgodnie z potrzebami. Usługa Amazon RDS natomiast nie wymaga żadnego procesu konfigurowania i dostrajania serwera bazodanowego, dodatkowo zapewnia automatyczne mechanizmy tworzenia kopii zapasowych przechowywanych danych. Bibliografia Materiały ze strony głównej Amazon Web Services, aws.amazon.com, Materiały ze strony głównej Google App Engine, Serwis dotyczący nierelacyjnych baz danych, Farber D., How Google's App Engine stacks up with Amazon's EC2, Nie ma natomiast możliwości wybrania silnika serwera - w Amazon RDS wykorzystywany jest wyłącznie MySQL. Decyzja o budowie warstwy persytencji aplikacji w modelu NoSQL otwiera możliwość wyboru pomiędzy Google Big Table, wykorzystywanym w GAE, oraz Amazon SimpleDB, dostępnym na platformie Amazon. Google BigTable to wysoce skalowalny, nierelacyjny i bezschematowy system bazy danych, używany i stworzony w firmie Google. Korzystają z niego m.in. takie usługi jak Google Search, Google Earth, YouTube czy Blogger. AppEngine jest pierwszą usługą, która pozwala developerom na korzystanie z BigTable'a, wcześniej był używany jedynie wewnątrz firmy. Amazon SimpleDB jest skalowalnym systemem bazodanowym, który pełni podobną rolę jak Big Table. Cały proces skalowania odbywa się zupełnie automatycznie i nie wymaga dostarczenia wstępnej konfiguracji. Pewną niedogodnością jego użycia jest format przechowywania danych - w SimpleDB można zapisywać wyłącznie łańcuchy znaków, co komplikuje przetwarzanie danych. Zdecydowanym argumentem przemawiającym na korzyść rozwiązania firmy Amazona jest za to liczba języków programowania, których można użyć do komunikowania się z SimpleDB. Poza Javą i Pythonem, które obsługiwane są w rozwiązaniu Google, można także wykorzystać z Ruby, PHP czy C#. Podsumowanie Oba przedstawione podejścia, choć znacząco różne koncepcyjnie i technologicznie, pozostają bardzo atrakcyjne. AWS zapewnia większą elastyczność konfiguracji i szybkie wdrożenie istniejących aplikacji, GWE jest prostszy w użyciu i zwalnia z obowiązku administracji systemem, ale też bardziej ogranicza. Właściwy wybór pozostanie zależny od specyfiki aplikacji i osobistych preferencji. Najważniejsze, że oba rozwiązania zachęcają do zmiany przyzwyczajeń i eksperymentowania, w tym szczególnie w tak ważnym aspekcie, jakim jest persystencja danych oraz konstruowanie aplikacji zgodnych z paradygmatem SOA (ang. Service Oriented Architecture), a więc coraz mocniej opartych na niezależnych usługach zewnętrznych. KONRAD KAPLITA, DOMINIK RADZISZOWSKI, MACIEJ RZĄSA, ŁUKASZ SUDER, MARCIN WARDYŃSKI, ARKADIUSZ WÓJCIK Dr inż. Dominik Radziszowski - adiunkt Katedry Informatyki Akademii Górniczo-Hutniczej, dyrektor IT XTRF Translation Management System, ekspert technologii Java, zwiewnych metodologii i narzędziach zarządzania projektami IT. Project manager, architekt i deweloper, Sun Certi ed Enterprise Architect. Konrad, Maciej, Łukasz, Marcin, Arkadiusz - studenci 5 roku Informatyki na wydziale EAIiE Akademii Górniczo-Hutniczej. Zainteresowani tworzeniem aplikacji w oparciu o platformy typu cloud computing, wykorzystujący zdobytą wiedzę w projektach uczelnianych i komercyjnych. 5