Prawne aspekty zarządzania własnością intelektualną

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Prawne aspekty zarządzania własnością intelektualną"

Transkrypt

1 Dylematy 2 (2014), s Europejska Uczelnia Informatyczno-Ekonomiczna w Warszawie Prawne aspekty zarządzania własnością intelektualną Joanna Łukaszyk Europejska Uczelnia Informatyczno-Ekonomiczna w Warszawie, Wydział Zarządzania i Administracji ul. Białostocka 22, Warszawa Streszczenie. Artykuł dotyczy problematyki ochrony własności intelektualnej. Autorka przeprowadza analizę podstaw prawnych własności intelektualnej oraz zasad przenoszenia tej własności, ze szczególnym uwzględnieniem dziedziczenia. Ważną częścią artykułu jest charakterystyka etycznych aspektów funkcjonowania własności intelektualnej na przykładzie aktualnej obecnie problematyki patentowania genów. W końcowej części artykułu autorka podejmuje próbę udzielenia odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób powinno się współcześnie zarządzać własnością intelektualną. Słowa kluczowe: własność intelektualna, dziedziczenie własności intelektualnej, patent, patentowanie genów Abstract. Article deals with the issues of intellectual property protection. The author analyzes the legal basis of the rules of intellectual property and transfer of the property, with particular emphasis on inheritance. An important part of the article is to characterize the ethical aspects of intellectual property rights on the example of the current issue of patenting genes present. In the final part of the article the author attempts to answer the question of how it should be today manage intellectual property. Keywords: intellectual property, inheritance of intellectual property, patent, gene patent Аннотация. Статья посвящена вопросам защиты интеллектуальной собственности. В статье анализируются правовые основы правилами, интеллектуальной собственности и передачи имущества, с особым акцентом на наследство. Важной частью статьи является описание этических аспектов прав интеллектуальной собственности на примере настоящий вопрос патентования генов присутствует. В заключительной части статьи автор пытается ответить на вопрос, каким он должен быть сегодня управлять интеллектуальной собственностью. Ключевые слова: интеллектуальная собственность, наследование интеллектуальней собственности, патент, патентование генов 79

2 Wstęp Mimo że ochrona własności intelektualnej jest bardzo szerokim obszarem badawczym, to jednak jej zakres przedmiotowy na pierwszy rzut oka wydaje się skończony. Okazuje się jednak, że współcześnie ochroną obejmowane są takie postacie własności intelektualnej, które nie istniały jeszcze jakiś czas temu. Również komercjalizacja własności intelektualnej osiągnęła niespotykaną wcześniej intensywność. Istotnym problemem badawczym jest określenie, w jaki sposób należy właściwie korzystać z wyników twórczości ludzkiej w ramach określonej organizacji czy to naukowej, czy gospodarczej. Wydaje się, że w związku z tym konieczne jest ustalenie zasad właściwego zarządzania tą twórczością. Zatem celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie możliwych kroków prowadzących do stworzenia dobrych praktyk zarządzania własnością intelektualną w odniesieniu do podstaw prawnych własności intelektualnej, wynikających z obowiązującego prawodawstwa. W sposób oczywisty pojawia się pytanie, czy jest w ogóle możliwe opracowanie pewnych wspólnych kroków dla tak różnych przecież przedmiotów regulacji? W toku rozważań weryfikacji poddana zostanie hipoteza, zgodnie z którą efektywne zarządzanie własnością intelektualną powinno odbywać się według zaplanowanego schematu uwzględniającego nie tylko dostosowanie wytworu intelektu ludzkiego do wynikającego z przepisów prawa przedmiotu ochrony, ale i inne kroki zapewniające właściwe wdrożenie własności intelektualnej. Podstawy prawne własności intelektualnej Ochrona własności intelektualnej pojawiła się dość szybko, bo pierwszym istotnym aktem prawnym, który odnosił się do tej tematyki, był francuski dekret z dnia 24 lipca 1793 r. o własności literackiej i artystycznej, a następnie konwencja paryska o ochronie własności przemysłowej z dnia 20 marca 1883 r. 1 (zmieniona w Brukseli dnia 14 grudnia 1900 r., w Waszyngtonie dnia 2 czerwca 1911 r., w Hadze dnia 6 listopada 1925 r., w Londynie dnia 2 czerwca 1934 r., w Lizbonie dnia 31 października 1958 r., w Sztokholmie dnia 14 lipca 1967 r.), regulująca szeroko ujętą problematykę własności przemysłowej, w tym także zasady ochrony (m.in. zasadę pierwszeństwa). W pierwotnym brzmieniu konwencji własnością przemysłową obejmowano nie tylko przemysł i handel, ale także szeroko rozumiane produkty przemysłu rolnego i wydobywczego, jak również wszystkie produkty wytworzone lub naturalne, w tym: wina, nasiona, liście tytoniu, owoce, zwierzęta, minerały, wody mineralne, piwo, kwiaty, mąki 2. Natomiast jako przedmiot ochrony ujmowano patenty na wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysłowe, znaki towarowe, ale także: znaki usługowe, nazwy handlowe, oznaczenia pochodzenia lub nazwy pochodzenia oraz zwalczanie nieuczciwej konkurencji 3. 1 Dz. U Nr 9, poz Art. 1 ust. 3 Konwencji paryskiej. 3 Art. 1 ust. 2-3 Konwencji paryskiej. 80

3 Akt sztokholmski 4 zmieniał postanowienia konwencji paryskiej, zwiększając m.in. zakres przedmiotowy ochrony (obejmując nią także programy komputerowe) oraz odnosząc się bezpośrednio do zwalczania nieuczciwej konkurencji. Kolejnym aktem prawnym o znaczeniu międzynarodowym była konwencja berneńska o ochronie dzieł literackich i artystycznych z dnia 9 września 1886 r. 5, którą określa się jako pierwszą umowę międzynarodową odnoszącą się do praw autorskich. Konwencja usankcjonowała zasady takie jak: zasada minimum ochrony, odnosząca się do stron konwencji, na które został nałożony obowiązek zapewnienia w prawie wewnętrznym ochrony przynajmniej analogicznej do uregulowanej w konwencji, oraz zasada asymilacji, z której w każdym państwie członkowskim wynikały dla twórców z innych państw takie same uprawnienia jak dla obywateli tego kraju. Konwencja odniosła się szczegółowo do zakresu przedmiotowego tzw. dzieł literackich i artystycznych. Zgodnie bowiem z przepisami konwencji, określeniem dzieła literackie i artystyczne zostały objęte wszelkie utwory literackie, naukowe i artystyczne, niezależnie od formy czy sposobu ich wyrażenia, w tym m.in. książki, broszury, odczyty, przemówienia, kazania, dzieła dramatyczne lub dramatyczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimy o ustalonym układzie scenicznym (np. na piśmie), utwory muzyczne ze słowami lub bez słów, utwory rysunkowe, malarskie, architektoniczne, rzeźby, utwory rytownicze i litograficzne, ilustracje, mapy geograficzne, plany, szkice, wyroby plastyczne 6. Konwencja doczekała się licznych nowelizacji, z których ostatnia miała miejsce w Paryżu w 1971 r. 4 Akt sztokholmski zmieniający Konwencję paryską o ochronie własności przemysłowej z dnia 20 marca 1883 r., zmienioną w Brukseli dnia 14 grudnia 1900 r., w Waszyngtonie dnia 2 czerwca 1911 r., w Hadze dnia 6 listopada 1925 r., w Londynie dnia 2 czerwca 1934 r., w Lizbonie dnia 31 października 1958 r., sporządzony w Sztokholmie dnia 14 lipca 1967 r. (Dz. U Nr 9 poz. 51). 5 Dz. U Nr 84, poz z 21 listopada 1935; konwencja ratyfikowana zgodnie z ustawą z dnia 5 marca 1934 r. (Dz. U. Nr 27, poz. 213). 6 Art. 2 ust. 1 Konwencji berneńskiej. 81

4 Problematykę ochrony praw autorskich kontynuowała konwencja genewska o prawie autorskim (1952 r.) 7, zrewidowana w Paryżu (24 lipca 1971 r.), regulująca m.in. kwestie: minimalnego czasu trwania praw autorskich, zasady tłumaczenia dzieł, zakresu przedmiotowego praw autorskich. Celem konwencji genewskiej było m.in. dążenie do zapewnienia jednolitej ochrony prawa autorskiego (w zakresie dzieł literackich, naukowych, artystycznych) we wszystkich krajach (stronach konwencji). Podkreślano, że jednolity, powszechny system ochrony praw autorskich przyczyni się do rozpowszechniania dzieł ludzkiego umysłu. W przepisach konwencji genewskiej odniesiono się także do kwestii obowiązku rejestracji utworów w niektórych państwach-stronach konwencji. Wprowadzono zasadę, zgodnie z którą w przypadku obowiązku takiej rejestracji w konkretnym państwie uznaje się za spełnione obowiązujące w nim wymogi formalne z tego zakresu w odniesieniu do utworu opublikowanego po raz pierwszy poza terytorium tego państwa (jeśli autorem tego utworu nie jest obywatel tego państwa i jeśli wszystkie egzemplarze tego dzieła zostały opatrzone notą copyright wraz z nazwą podmiotu, któremu przysługują prawa autorskie, rokiem pierwszej publikacji) 8. Natomiast ujmując genezę ochrony własności intelektualnej od strony terminologicznej, trzeba podkreślić, że określenie własność intelektualna pojawiło się dość późno. Początkowo charakter tych praw odzwierciedlała teoria praw na dobrach niematerialnych (autorstwa J. Kohlera), rozpowszechniona w polskiej literaturze prawniczej przez F. Zolla. Terminem tym określano zarówno prawo autorskie, jak również patentowe, prawa na wzorach użytkowych i prawa na wzorach zdobniczych. Wypada przy tym zauważyć, że w potocznym odbiorze tego terminu zdarza się, że własność intelektualna utożsamiana jest z czymś nieuchwytnym, jako że jest czymś więcej niż tylko na przykład płótnem, na którym odzwierciedlona jest inwencja twórcy, czy książką zbiorem kartek, w których ucieleśniony jest rezultat twórczej działalności człowieka; z tego też względu własność intelektualną trudno dostrzec i dlatego też konieczność jej ochrony nie zawsze była zrozumiała i powszechnie akceptowana. Zwraca się również uwagę, że w obrocie samodzielnie funkcjonuje własność intelektualna i własność przemysłowa, a określenie własność intelektualna i przemysłowa może być postrzegane jako swoisty zlepek dwóch samodzielnych terminów, których istotną cechą wspólną jest możliwość zaliczenia do praw na dobrach niematerialnych 9. Zaliczanie m.in. praw autorskich do kategorii praw na dobrach niematerialnych wynikało z faktu, iż nie można było ich określić wyłącznie jako praw majątkowych lub wyłącznie praw osobistych 10. Natomiast powstanie praw niematerialnych jest albo konsekwencją intelektualnej działalności człowieka, albo też jak wskazuje się w literaturze szczególnych zabiegów organizacyjnych 11. Termin prawa na dobrach niematerialnych nie przeniknął jednak do języka prawnego, żaden polski akt prawny nie posługuje się bowiem tym określeniem. Określenie własność intelektualna oficjalnie pojawiło się w międzynarodowym języku prawnym w konwencji 7 Dz. U Nr 8, poz. 28 z 30 marca 1978 r. 8 Art. III ust. 1 Konwencji genewskiej. 9 J. Sozański, Własność intelektualna i przemysłowa w Unii Europejskiej: zarys zagadnienia z wyborem aktów prawnych, Warszawa 2008, s J. Banasik, Współtwórczość i jej skutki w prawie autorskim, Warszawa 2012, s A. Kopff, Prawo cywilne a prawo dóbr niematerialnych, ZNUJ PWiOWI 1975, s

5 sztokholmskiej podpisanej 14 lipca 1967 r. Określenie własność intelektualna nie jest również wyrażeniem ustawowym 12. Należy także dodać, że o ile własność przemysłowa odnosi się do zakresu przedmiotowego tej regulacji, o tyle własność intelektualna zawsze wiąże się z efektami umysłowej działalności człowieka 13. Tak rozumiana własność intelektualna obejmuje przede wszystkim dzieła literackie, artystyczne i naukowe 14. Zgodnie z definicją użytą w postanowieniach konwencji, określenie własność intelektualna to prawa odnoszące się do: dzieł literackich, artystycznych i naukowych, interpretacji artystów interpretatorów oraz do wykonań artystów wykonawców, do fonogramów i do programów radiowych i telewizyjnych, wynalazków we wszystkich dziedzinach działalności ludzkiej, odkryć naukowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych i usługowych, jak również do nazw handlowych i oznaczeń handlowych, ochrony przed nieuczciwą konkurencją, a także wszelkie inne prawa dotyczące działalności intelektualnej w dziedzinie przemysłowej, naukowej, literackiej i artystycznej 15. Z przytoczonej definicji wynika, iż prawo własności intelektualnej stanowi kategorię kompleksową obejmującą wszelkie prawa odnoszące się do szeroko rozumianych utworów i objęte krajowym ustawodawstwem szczególnym. Definicja wprowadzona przez Konwencję nie obejmuje jednak np. prawa prasowego. Wypada zauważyć, że ochrona własności intelektualnej w swoich początkach ukierunkowana była przede wszystkim na ochronę praw autorskich, dopiero w dalszej kolejności obejmowano jej zakresem także np. projekty wynalazcze czy, znacznie później, pewne aspekty zwalczania nieuczciwej konkurencji. Jednym z ważniejszych aktów prawnych regulujących szerzej problematykę własności intelektualnej było Porozumienie z dnia 23 grudnia 1994 r. w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej (TRIPS), załącznik do umowy ustanawiającej Światową Organizację Handlu 16, obejmujące oprócz praw autorskich i własności przemysłowej także problematykę programów komputerowych i baz danych. 12 M. Świerczyński, Naruszenie prawa własności intelektualnej w prawie prywatnym międzynarodowym, Warszawa 2013, s. 65; A. Niewęgłowski, Wyniki prac badawczych w obrocie cywilnoprawnym, Warszawa 2010, s A. Górnicz-Mulcahy, Prawo do wynagrodzenia za pracownicze projekty wynalazcze w prawie polskim, Warszawa 2008, s A. Szewc, G. Jyż, Prawo własności przemysłowej, Warszawa 2003, s Art. 2 Konwencji sztokholmskiej. 16 Dz. U. z 1966 r. Nr 32 poz. 143; Polska przystąpiła do TRIPS w 2000 r. 83

6 W Preambule zwracano uwagę, iż porozumienie zmierza do zapewnienia stosowania w praktyce ważnych zasad mających na celu ochronę własności intelektualnej (we wszystkich państwach członkowskich w ramach obowiązków wynikających z różnych konwencji w zakresie ochrony własności intelektualnej, w tym np. Konwencji paryskiej o ochronie własności przemysłowej, Konwencji berneńskiej o ochronie dzieł literackich i artystycznych, Konwencji rzymskiej o ochronie wykonawców, producentów fonogramów i organizacji nadawczych oraz Traktatu waszyngtońskiego o własności intelektualnej w odniesieniu do układów scalonych). Natomiast odnosząc się do regulacji krajowej z zakresu ochrony własności intelektualnej, należy zwrócić uwagę, że w jej zakres wchodzą następujące akty prawne: Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych 17, Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych 18, Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej 19, Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji 20, Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny 21. Analiza zakresu przedmiotowego wymienionych aktów prawnych odnoszących się do problematyki ochrony własności intelektualnej w prawie polskim wskazuje złożoność i szeroki zasięg regulacji. Występują tu bowiem zarówno akty prawne dotyczące szeroko rozumianej twórczości człowieka pewnych rezultatów jego intelektualnej działalności (prawo autorskie, prawo z zakresu wynalazczości, wzorów użytkowych i przemysłowych, projektów racjonalizatorskich i topografii układów scalonych), jak również akty prawne ukierunkowane na ochronę oznaczeń odróżniających (w tym znaków towarowych oraz oznaczeń geograficznych), ale także regulacje dotyczące zwalczania nieuczciwej konkurencji (ukierunkowane m.in. na ochronę oznaczeń geograficznych, tajemnicy przedsiębiorstwa etc.). Bardzo często wymienione zakresy regulacji wzajemnie się przenikają, co ma przykładowo miejsce w przypadku ochrony znaków towarowych, wynikającej zarówno z prawa autorskiego (o ile znak towarowy spełnia ustawowe przesłanki utworu), prawa własności przemysłowej czy ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (choć w nieco innym zakresie niż w prawie własności przemysłowej). W literaturze zwraca się także uwagę, że każde z praw własności intelektualnej w inny sposób oddziałuje na prawo konkurencji 22. Innym obszarem, w ramach którego następuje w sposób szczególnie widoczny przenikanie się praw autorskich i prawa własności przemysłowej, są programy komputerowe (zwłaszcza 17 Dz. U Nr 24, poz. 83, tekst ujednolicony , z późn. zm.; zwraca się uwagę, że prawa autorskie nie stanowią żadnej odrębnej gałęzi prawa, co więcej nie stanowią nawet części określonej gałęzi. J. Barta (red.), System prawa prywatnego. Prawo autorskie, C. H. Beck INP PAN, Warszawa 2007, s Dz. U Nr 128, poz. 1402, tekst ujednolicony , z późń. zm. 19 Dz. U Nr 49, poz. 508, z późń. zm., tekst jednolity z późń. zm. 20 Dz. U Nr 47, poz. 211, tekst ujednolicony , z późn. zm. 21 Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm. 22 D. Miąsik, Stosunek prawa ochrony konkurencji do prawa własności intelektualnej, Warszawa 2012, s

7 algorytmy i interfejsy) 23. Pojawić się może pytanie, dlaczego nie powstał do tej pory żaden krajowy akt prawny, który regulowałby kompleksowo analizowaną tematykę jednocześnie prawo autorskie i prawo własności przemysłowej oraz pewne aspekty ochrony ukierunkowane na zwalczanie nieuczciwej konkurencji. Jednak mimo pewnych zalet takiego potencjalnego rozwiązania nie ulega wątpliwości fakt, że nie byłoby celowe ujmowanie w ramach jednego aktu prawnego tak zróżnicowanej problematyki, sięgającej w jej poszczególnych częściach do różnych zasad prawa publicznego (np. prawo własności przemysłowej oparte na prawie administracyjnym w części dotyczącej postępowania przed organem patentowym) i posługującej się zróżnicowanymi instrumentami prawnymi (innymi chociażby w przypadku prawa autorskiego i innymi w przypadku prawa własności przemysłowej), a także opierającej się na odrębnych zasadach przyznawania ochrony. Porównując natomiast zakres regulacji prawa autorskiego czy prawa własności przemysłowej z ustawą o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, trudno mieć wątpliwości co do odrębnych celów każdej z tych regulacji. O ile w przypadku ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy Prawo własności przemysłowej celem wymienionych regulacji jest ochrona ukierunkowana na szeroko rozumianą własność intelektualną, obejmującą i utwory, i wynalazki, i wzory użytkowe, przemysłowe etc., o tyle celem ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji jest ochrona przedsiębiorców przed nieuczciwymi działaniami innych przedsiębiorców, ochrona rynku i konkurencji przed takimi działaniami. Własność intelektualna podlega natomiast ochronie w ramach tego aktu prawnego tylko w takim zakresie, w jakim dochodzi do jej naruszenia przez przedsiębiorców podejmujących działania na niekorzyść innych przedsiębiorców, ukierunkowane właśnie na pewne obszary własności intelektualnej, ściśle w tej ustawie wskazane. Wybór formy własności intelektualnej Złożoność problematyki ochrony własności intelektualnej determinuje także konieczność dopasowania prawnej formy tej własności i zasad jej ochrony do wytwarzanej własności intelektualnej. Wybór formy ochrony własności intelektualnej wymaga przede wszystkim znajomości podstaw prawnych własności intelektualnej i jej ochrony, umożliwia bowiem po pierwsze rozpoznanie danego typu własności intelektualnej i, w dalszej kolejności, analizę wymaganych przez odpowiedni akt prawnych przesłanek uznania konkretnego wytworu za własność intelektualną. Oznacza to, że nie w każdym przypadku tworzony wytwór będzie utworem, może się bowiem okazać, że odpowiada ustawowym przesłankom wymaganym w odniesieniu do wynalazku. Niezbędna zatem będzie odpowiedź na pytanie, czy dany wytwór jest rozwiązaniem o charakterze technicznym (wtedy należy rozpocząć rozważania, czy spełnia pozostałe cechy wymagane przez ustawę), czy też ma np. charakter artystyczny determinujący ochronę prawnoautorską (przy założeniu spełnienia pozostałych cech utworu). Podkreśla się bowiem, że ochronie podlega w takim przypadku dzieło-utwór, będący wytworem działalności człowieka 24. Wypada także zauważyć, że nie jest celowe zakładanie automatyzmu ochrony prawnoautorskiej w odniesieniu do każdego rezultatu intelektualnej działalności człowieka, każdorazowo konieczne będzie 23 J. Sozański, dz. cyt., s A. M. Niżankowska, Prawo do integralności utworu, Warszawa 2007, s

8 bowiem spełnienie przez wytwór cech określonych w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Bogate orzecznictwo sądowe wskazuje bowiem, że nie zawsze możliwe będzie objęcie ochroną tych wytworów, jeśli nie mają np. charakteru oryginalnego i jeśli nie charakteryzuje ich przymiot twórczości. Na tę kwestię zwrócił także uwagę Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 lipca 2002 r. 25, podkreślając, że wykonywanie czynności technicznych przy tworzeniu utworu według ścisłych wskazówek zlecającego nie nosi znamion twórczości. W analizowanym stanie faktycznym doszło do wykonywania przez fotografów fotografii według ścisłych wskazówek zamawiającego, który opracował kompleksowo koncepcję artystyczną dzieła, dokonał wyboru eksponatów oraz miejsca sesji zdjęciowej; ponadto Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, że takie opracowanie warunków wykonywania zdjęć nie pozostawiało miejsca na żadną improwizację czy inwencję ze strony fotografów wykonawców, zamawiający decydował bowiem o wszystkich szczegółach artystycznych i technicznych sesji (w tym np. o oświetleniu, o parametrach zdjęć, o wielkości zdjęć, o kadrowaniu, o rodzaju papieru, o nasyceniu, o momencie wykonania zdjęcia). Z tego względu Sąd Najwyższy stwierdził, że opisane działania nie spełniają przesłanek twórczości ani nawet nie wykazują cech utworu współautorskiego, za bezsporne uznał bowiem, że jedynie przejawy działalności twórczej o indywidualnym charakterze mogą być uznane za dzieła i podlegają ochronie tego prawa. Chodzi zatem o kreacyjny, subiektywnie nowy, oryginalny wytwór intelektu, wywołany niepowtarzalną osobowością twórcy, który wykonany przez kogoś innego wyglądałby inaczej 26. Wybór właściwej formy ochrony własności intelektualnej, jak już wyżej wspomniano, musi poprzedzać wnikliwa analiza podstaw prawnych ochrony z tego obszaru. Konieczne jest bowiem stwierdzenie, czy stworzony wytwór, będący potencjalnie utworem czy wynalazkiem, czy też znakiem towarowym, nie zawiera pewnych cech, które mogą skutkować wyłączeniem ochrony. Pamiętać przy tym należy, że ochrona w prawie autorskim ma charakter odformalizowany, co oznacza brak konieczności rejestracji utworu w jakimkolwiek rejestrze czy wykazie. Nie oznacza to bynajmniej, że każdy wytwór intelektualny człowieka będzie podlegał ochronie, ochrona warunkowana będzie bowiem jego twórczym charakterem, oryginalnością, ustaleniem oraz pochodzeniem od człowieka. Brak rejestracji niesie ze sobą także pewne negatywne skutki, w tym brak urzędowego potwierdzenia, że dany wytwór jest utworem w rozumieniu prawa autorskiego. Inna sytuacja występuje w przypadku prawa własności przemysłowej, gdzie przyznanie ochrony, np. w odniesieniu do wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego czy oznaczenia geograficznego, każdorazowo poprzedzone będzie postępowaniem przed organem patentowym mającym na celu m.in. stwierdzenie, czy zgłaszany do ochrony wytwór spełnia ustawowe przesłanki zarówno pozytywne, jak i negatywne. Z ochroną własności intelektualnej, zwłaszcza w odniesieniu do prawa własności przemysłowej, wiąże się jeszcze jeden aspekt konieczność dokonania bardzo często wyboru, czy patentować wynalazki i udostępniać o nich informacje, czy też odstąpić od decyzji o patentowaniu w celu zachowania tajemnicy produkcji i zapobiegania w ten sposób konkurencji. 25 III CKN 1096/ Wyrok SN z dnia 5 lipca 2002 r., III CKN 1096/00. 86

9 Przenoszenie własności intelektualnej w odniesieniu do poszczególnych obszarów ochrony własności intelektualnej Konsekwencją tak znacznego zróżnicowania prawnych podstaw własności intelektualnej i zasad jej ochrony w prawie polskim jest również konieczność wnikliwego przyjrzenia się zasadom przenoszenia tej własności w odniesieniu do prawa autorskiego (przenoszenia własności utworu) oraz w odniesieniu do prawa własności przemysłowej (przenoszenia własności wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, topografii układu scalonego, znaku towarowego, oznaczenia geograficznego etc.). Liczne wątpliwości powstają w przypadku przenoszenia własności utworu w rozumieniu prawa autorskiego. W odniesieniu do tej regulacji należy bowiem zwrócić uwagę na kwestię przyjętego na gruncie polskim dualizmu praw autorskich, która determinuje m.in. dopuszczalność przenoszenia praw autorskich. Bowiem w odniesieniu do praw autorskich osobistych nie może być w ogóle mowy o przenoszeniu tego rodzaju praw autorskich. Inaczej sytuacja wygląda natomiast w odniesieniu do praw autorskich majątkowych, których wyróżnikiem jest zbywalny i dziedziczny charakter. Wywiera to skutki m.in. w sferze dopuszczalnych zapisów w umowach przenoszących prawa autorskie, niedopuszczalne będą bowiem takie zapisy, z których wynika możliwość przenoszenia praw osobistych do utworu. Nie bez znaczenia dla kwestii przenoszenia praw autorskich osobistych jest także wyraźne wskazanie w umowie przenoszącej te prawa prawnego charakteru wytworu działalności intelektualnej człowieka. Przesłanką dopuszczającą przeniesienie praw autorskich musi być utwór w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Poza tym wola przeniesienia przez twórcę praw do utworu musi wyraźnie wynikać z treści umowy, nie można domniemywać, że twórca wyraził zgodę na takie przeniesienie. Na ten aspekt przenoszenia praw autorskich zwrócił uwagę SN w wyroku z dnia 8 czerwca 2003 r. 27, dokonując rozróżnienia między umową o dzieło niezawierającą postanowień w przedmiocie przeniesienia praw autorskich do dzieła a umową przenoszącą prawa autorskie zawierającą expressis verbis takie postanowienia. Samo dostarczenie dzieła za wynagrodzeniem nie oznacza w żadnym razie przeniesienia autorskich praw majątkowych. Brak odpowiednich zapisów w umowie o dzieło, dotyczących przeniesienia praw autorskich majątkowych, skutkuje prawem zamawiającego jedynie do odbioru dzieła zindywidualizowanego w treści umowy. W praktyce oznaczać to będzie, że zamawiający dzieło płaci umówioną cenę jedynie za konkretny (jeden) egzemplarz dzieła, nie nabywając jednocześnie praw majątkowych do tego wytworu. Z braku odpowiednich zapisów umownych prawa autorskie majątkowe pozostają przy twórcy. We wskazanym orzeczeniu Sąd Najwyższy zwrócił także uwagę na odmienne zakresy przedmiotowe terminów utwór oraz dzieło. Jeżeli do dzieła mają mieć zastosowanie przepisy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, w treści umowy muszą znaleźć się odpowiednie postanowienia, dotyczące w szczególności statusu dzieła (wyraźnego wskazania, że dzieło określone w treści umowy jest utworem w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych) oraz jego ewentualnego przeniesienia. Nie jest przy tym konieczne zawieranie dwóch odrębnych umów (np. umowy o dzieło oraz umowy o przeniesienie 27 II CKN 269/01. 87

10 praw autorskich), wystarczy bowiem umieszczenie odpowiednich postanowień w zakresie przeniesienia praw autorskich w treści umowy o dzieło. Wątpliwości pojawiają się także na tle umów licencyjnych. Licencja jest udostępnieniem utworu do korzystania 28, jest to korzystanie o charakterze czasowym, o bardzo dużym znaczeniu w obrocie gospodarczym. Licencja nie ma tak definitywnego charakteru jak przenoszenie własności intelektualnej. W tym drugim przypadku dochodzi bowiem do zmiany podmiotu prawa autorskiego. Zawarcie umowy licencyjnej oznacza jedynie udostępnienie własności intelektualnej do czasowego korzystania określonemu podmiotowi, prawa autorskie osobiste pozostają jednakże cały czas przy twórcy. Zgodnie z przepisami ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych forma pisemna licencji zastrzeżona została jedynie dla umowy licencyjnej wyłącznej. W przypadku licencji niewyłącznej możliwe jest porozumienie ustne dotyczące takiego czasowego korzystania z własności intelektualnej. Trzeba jednak wyraźnie podkreślić, że brak wymogu formy pisemnej nie będzie oznaczać każdorazowo domniemania takiej umowy licencyjnej w przypadku nabycia, np. przez zamawiającego własność intelektualną, konkretnego egzemplarza tej własności, bez woli zawarcia umowy licencyjnej. Między stronami musi istnieć consensus, wyraźne porozumienie ukierunkowane na takie czasowe korzystanie, analogicznie jak w każdym innym umownym stosunku prawnym. Należy także zwrócić uwagę na jeszcze jedną okoliczność. Bardzo często zamawiający nie jest świadomy, że dokonując zakupu konkretnego wytworu egzemplarza takiej własności intelektualnej nie nabywa do tej własności praw autorskich majątkowych, które w praktyce pozostają przy twórcy, a bez porozumienia co do licencji, nawet ustnej, nie nabywa także prawa do czasowego korzystania z praw majątkowych. W literaturze przedmiotu zwraca się także uwagę, że nawet w przypadku licencji upływ czasu trwania umowy oznacza, że prawa autorskie majątkowe wracają do zbywcy 29. Pojawia się także pytanie, jakie regulacje prawa spadkowego znajdują zastosowanie do własności intelektualnej, czyli inaczej mówiąc, jak sprawnie, szybko i skutecznie dziedziczyć własność intelektualną. Polskie prawo spadkowe kieruje w stronę potencjalnego spadkodawcy wiele instrumentów prawnych umożliwiających mu przenoszenie w różnych formach i w różnym zakresie własności intelektualnej. Ponieważ twórca może być zainteresowany określeniem podmiotu, który będzie dziedziczył ściśle określoną własność intelektualną (np. zadecydować, że małżonek ma otrzymać prawa majątkowe do wybranych dzieł), a nie ułamkowo określoną część majątku spadkowego, skutecznymi rozwiązaniami prawnymi w tym zakresie są zapis zwykły oraz zapis windykacyjny, ze wskazaniem na zapis windykacyjny z uwagi na jego skutek rzeczowy i niemalże natychmiastowe przenoszenie własności. Zauważyć przy tym należy, że nawet w przypadku, gdy podmiot wskazany przez twórcę otrzyma określone przez niego wartości intelektualne, to wykonywanie praw z tej własności ograniczone jest 70-letnim terminem liczonym od chwili śmierci twórcy (lub od innego momentu, gdy np. twórca nie jest znany, zgodnie z przepisami ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych). Wybór dopuszczalnych form przenoszenia własności intelektualnej prezentuje poniższy wykres. 28 Tak SN w wyroku z dnia 8 czerwca 2003r. II CK 269/ J. Barta, R. Markiewicz, Prawo autorskie, Warszawa 2008, s

11 Wykres 1. Formy przenoszenia własności intelektualnej w polskim prawie spadkowym Źródło: Opracowanie własne na podstawie przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz przepisów kodeksu cywilnego Aspekty etyczne tworzenia własności intelektualnej Bogate ustawodawstwo z zakresu ochrony własności intelektualnej reguluje szereg kwestii dotyczących m.in. definicji tej własności (utworu, wynalazku etc.), ich cech charakterystycznych, wyłączeń ochrony, zasad ochrony, zasad odpowiedzialności za naruszenie własności intelektualnej, zasad przenoszenia czy dziedziczenia tej własności. W żadnym akcie prawnym nie znajdzie się jednak przepisów odnoszących się do pewnych etycznych aspektów własności intelektualnej. Na pozytywną ocenę zasługuje jednak fakt, że bardzo często te aspekty etyczne są jednak regulowane przez ustawodawstwa krajowe (czy też orzecznictwo). Problemem, który uwidacznia się na tym tle, jest kwestia patentowania genów i pojawiające się w ślad za nią pytanie: czy geny można patentować? Nie ulega wątpliwości, że odpowiedzi może być kilka i to w odniesieniu do różnych ustawodawstw. Kluczowa jest bowiem odpowiedź na pytanie, czy konkretne ustawodawstwa pozwalają na takie działania, jak definiują patentowanie i jakie działania w tym zakresie są zabronione. Patentowanie genów wzbudziło wiele kontrowersji w Stanach Zjednoczonych, gdzie było przedmiotem orzecznictwa Sądu Apelacyjnego Stanów Zjednoczonych, w ramach toczącego się od 2012 r. sporu firmy Myriad Genetics, właściciela patentu do genu BRCA Mutacje genu BRCA1 wiążą się ze zwiększonym prawdopodobieństwem zachorowania na raka sutka i raka jajnika. 89

12 Sąd Apelacyjny Stanów Zjednoczonych stwierdził, że istnieje możliwość patentowania DNA, po wyizolowaniu go z ludzkiego organizmu. Z oczywistych względów za możliwością patentowania genów opowiadała się Myriad Genetics (przeciwko której został wniesiony pozew), która twierdziła, że samo wyizolowanie genu jest procesem o charakterze sztucznym, zakończonym otrzymaniem sztucznej molekuły, która powinna podlegać patentowaniu. Ostatecznie Sąd Apelacyjny opowiedział się za możliwością patentowania, orzekając na korzyść Myriad Genetics. Jednakże Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych zapowiedział, że odniesie się do kwestii patentowania ludzkich genów. Ostatecznie w czerwcu 2013 r. Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych zakazał patentowania ludzkich genów, roślin i zwierząt, ludzkich części ciała czy sekwencji genetycznych 31. Możliwość patentowania dotyczy jedynie syntetycznie tworzonych genów, czyli genów, które są dopiero tworzone, a nie odkrywane. Konsekwencje zakazu patentowania genów nieotrzymanych syntetycznie są znaczące. Przede wszystkim oznacza to dostęp do tańszych badań określających genotyp człowieka. Poza tym także inne firmy będą mogły prowadzić badania na genach (do tej pory objętych patentem Myriad Genetics), bez konieczności uzyskiwania licencji czy zgody wyrażonej w inny sposób. Przenosząc te rozważania na grunt polski, należy podkreślić, że w naszym systemie prawnym problem praktycznie nie istnieje nie ma możliwości patentowania genów z uwagi na obowiązujące przepisy ustawy Prawo własności przemysłowej. Wynalazkiem biotechnologicznym, podlegającym potencjalnie opatentowaniu, są wynalazki stanowiące materiał biologiczny wyizolowany ze swojego naturalnego środowiska (lub wytworzony sposobem technicznym, pod warunkiem, że wcześniej występował w naturze) lub stanowiące element wyizolowany z ciała ludzkiego, lub w inny sposób wytworzony sposobem technicznym, włącznie z sekwencją lub częściową sekwencją genu, nawet jeżeli budowa tego elementu jest identyczna z budową elementu naturalnego, lub dotyczące roślin albo zwierząt, jeżeli możliwości techniczne stosowania wynalazku nie ograniczają się do szczególnej odmiany roślin lub rasy zwierząt 32. Jednakże ustawa precyzuje także wyłączenia spod definicji wynalazku. Wynalazkiem nie może być zatem: ciało ludzkie, i to w różnych stadiach jego formowania i rozwoju, a także zwykle odkrycie jednego z jego elementów, włącznie z sekwencją lub częściową sekwencją genu 33. W praktyce oznacza to zakaz patentowania genów w prawie polskim. Przyjęcie odmiennych rozwiązań oznaczałoby hamowanie postępu technologicznego, powszechne byłyby bowiem sytuacje, w których duża część badań wymagałaby zgody właścicieli patentów. Byłoby to niedorzeczne zwłaszcza w sytuacji, gdyby patentowaniem obejmować odkrywanie praw funkcjonujących już w naturze. Dochodzi do tego także aspekt etyczny patentowania w pewnym momencie pojawiłoby się pytanie, czyją własnością jest tak naprawdę człowiek firm farmaceutycznych? Stanowczo trzeba podkreślić, że wynalazek przynajmniej w ramach polskiej regulacji musi być rozwiązaniem o charakterze technologicznym, a jako takie trudno zakwalifikować zwykłe odkrycie genu. Uwidacznia się w tym zakresie rola ustawodawstwa, które, po pierwsze, powinno U.S. (2013) No Art ust. 1 ustawy Prawo własności przemysłowej. 33 Art ust. 1 ustawy Prawo własności przemysłowej. 90

13 umożliwiać rozwój nauki, po drugie, zapobiegać pewnym absurdom zmierzającym do blokowania tego rozwoju. Jak zarządzać własnością intelektualną? Kształtowanie i ochrona własności intelektualnej nie może odbywać się bez budowania świadomości prawnej na temat własności intelektualnej. Niezbędna jest zatem wiedza, czym jest utwór, wynalazek i czym jest patent. Konieczna jest umiejętność odpowiedzi na pytania: czym różni się utwór od wynalazku? jak wnioskować o ochronę? kiedy takie wnioski są konieczne?, czy wreszcie: jak chronić własność intelektualną? Niezbędne jest także rozwijanie wiedzy koncentrującej się na dopuszczalnych prawnie instrumentach wymierzonych w działania będące naruszeniami własności intelektualnej. Istnieje także wyraźna potrzeba identyfikowania obszarów działań dopuszczalnych w zakresie własności intelektualnej kiedy dochodzi do plagiatu, czy autoplagiat to też plagiat, czym się różni prawo cytatu od prawa przedruku. Skuteczne zarządzanie własnością intelektualną powinno opierać się na pewnych krokach zmierzających do przyznania pełnej ochrony wytworzonej własności intelektualnej. Niezbędne kroki zmierzające do tego celu prezentuje poniższy wykres. Wykres 2. Zarządzanie własnością intelektualną Źródło: Opracowanie własne 91

14 Powyższy wykres prezentuje działania niezbędne do wykonania jeszcze na etapie poprzedzającym tworzenie własności intelektualnej. Opisane wyżej kroki tworzą tak naprawdę swojego rodzaju plan zarządzania własnością intelektualną, które można podsumować następująco: 92 Znajomość regulacji prawnych dotyczących ochrony własności intelektualnej, regulacji prawnych rozumianych bardzo szeroko, w tym także przepisów dotyczących zwalczania nieuczciwej konkurencji, znajomość wynikających z tych regulacji zasad ochrony, procedur umożliwiających uzyskanie ochrony, zasad odpowiedzialności karnej. Propagowanie świadomości ochrony własności intelektualnej wśród naukowców i przedsiębiorców, co jest szczególnie istotne w dobie społeczeństwa informacyjnego i wymaga szczególnej wiedzy odnoszącej się do funkcjonowania własności intelektualnej w ramach prawa komputerowego, baz danych, ochrony domen itd. Rozwijanie świadomości prawnej pewnych luk prawnych, bardzo często groźnych dla twórców, niezapewniających pełnej ochrony własności intelektualnej, dotyczy to np. piractwa domenowego. Dokładanie należytej staranności w działaniach nawet o charakterze twórczości naukowej, prowadzących do korzystania z rezultatów działalności intelektualnej innych twórców w celu identyfikacji działań niedozwolonych. Dążenie do rozwijania przynajmniej we własnym środowisku szacunku dla cudzej własności, własności w wymiarze intelektualnym. Rozwijanie świadomości, że tworzone dzieła mogą w niektórych przypadkach naruszać prawa osób trzecich, a w innych przypadkach mogą być objęte ochroną, co wiąże się z koniecznością wcześniejszej analizy rynku i określenia, czy pewne wytwory nie są już objęte patentami. Konieczność zabezpieczania środków na realizację inwestycji dotyczącej własności intelektualnej, zwłaszcza w odniesieniu do patentów wiążących się z licznymi opłatami. Potrzeba weryfikowania możliwości praktycznego funkcjonowania wytworów ucieleśniających określone prawa własności intelektualnej, w tym wynalazki, które muszą charakteryzować się przemysłowym zastosowaniem. Zakończenie Jak już wspomniano we wstępie, celem niniejszej pracy było zaprezentowanie podstaw prawnych ochrony własności intelektualnej podstaw prawnych ujętych bardzo szeroko od prawa autorskiego do aspektów ochrony własności intelektualnej wynikających z przepisów dotyczących zwalczania nieuczciwej konkurencji. Zapowiedziano również weryfikację hipotez, zgodnie z którymi należy opracować pewne wspólne kroki dla tak różnych przedmiotów regulacji, oraz hipotezy, zgodnie z którą efektywne zarządzanie własnością intelektualną powinno odbywać się według zaplanowanego schematu. W toku rozważań wskazano, jakie pytania należy postawić, formułując taki plan zarządzania własnością intelektualną. Dowiedziono również, że zarządzanie własnością intelektualną nie może obyć się bez takiego uporządkowanego planu, zawierającego nieprzypadkowo dobrane elementy występujące w określonej kolejności. Nie ulega bowiem wątpliwości, że pominięcie

15 któregoś z początkowych elementów planu, np. brak znajomości regulacji prawnych z zakresu ochrony własności intelektualnych, może skutkować niewłaściwym doborem prawnego modelu ochrony własności intelektualnej do wytworu, który ochroną ma być objęty, i np. nieuzyskaniem ochrony patentowej z powodu niespełnienia przesłanek wymaganych dla wynalazku. Oczywiście wymienione kroki składające się na plan, według którego ma nastąpić zarządzanie własnością intelektualną, nie wyczerpują bynajmniej problematyki skutecznego zarządzania tego rodzaju własnością. Całokształt możliwych do podjęcia działań zależy przede wszystkim od tego, jak szerokie rozumienie własności intelektualnej zostanie przyjęte oraz jaki będzie jej cel i zasadność w określonych okolicznościach. Źródła Publikacje książkowe i artykuły [1] Banasik J., Współtwórczość i jej skutki w prawie autorskim, Warszawa [2] Barta J. (red.), System prawa prywatnego. Prawo autorskie, C. H. Beck INP PAN, Warszawa [3] Barta J., Markiewicz R., Prawo autorskie, Warszawa [4] Górnicz-Mulcahy A., Prawo do wynagrodzenia za pracownicze projekty wynalazcze w prawie polskim, Warszawa [5] Kopff A., Prawo cywilne a prawo dóbr niematerialnych, ZNUJ PWiOWI [6] Miąsik D., Stosunek prawa ochrony konkurencji do prawa własności intelektualnej, Warszawa [7] Niewęgłowski A., Wyniki prac badawczych w obrocie cywilnoprawnym, Warszawa [8] Niżankowska M., Prawo do integralności utworu, Warszawa [9] Sozański J., Własność intelektualna i przemysłowa w Unii Europejskiej: zarys zagadnienia z wyborem aktów prawnych, Warszawa [10] Świerczyński M., Naruszenie prawa własności intelektualnej w prawie prywatnym międzynarodowym, Warszawa [11] Szewc A., Jyż G., Prawo własności przemysłowej, Warszawa Akty prawne [12] Akt sztokholmski zmieniający Konwencję paryską o ochronie własności przemysłowej z dnia 20 marca 1883 r., zmienioną w Brukseli dnia 14 grudnia 1900 r., w Waszyngtonie dnia 2 czerwca 1911 r., w Hadze dnia 6 listopada 1925 r., w Londynie dnia 2 czerwca 1934 r., w Lizbonie dnia 31 października 1958 r., sporządzony w Sztokholmie dnia 14 lipca 1967 r. (Dz. U Nr 9 poz. 51). [13] Dekret z dnia 24 lipca 1793 r. o własności literackiej i artystycznej. [14] Konwencja paryska o ochronie własności przemysłowej z dnia 20 marca 1883 r. (Dz. U r. Nr 84, poz. 515 z 21 listopada 1935 r.; Dz. U Nr 8, poz. 28 z 30 marca 1978). [15] Porozumienie z dnia 23 grudnia 1994 r. w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej (TRIPS), załącznik do umowy ustanawiającej Światową Organizację Handlu (Dz. U. z 1966 r. Nr 32 poz. 143). 93

16 94 [16] Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U Nr 24, poz. 83, tekst ujednolicony , z późn. zm.). [17] Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych (Dz. U Nr 128, poz. 1402, tekst ujednolicony , z późń. zm.). [18] Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U Nr 49 poz. 508, z późń. zm., tekst jednolity z późń. zm.). [19] Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. O zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U Nr 47, poz. 211, tekst ujednolicony , z późn. zm.). [20] Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). [21] Wyrok SN z dnia 5 lipca 2002 r., III CKN 1096/00. [22] Wyrok SN z dnia 8 czerwca 2003 r. II CKN 269/01.

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ WYKŁAD 1. dr Jagoda Mrzygłocka- Chojnacka

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ WYKŁAD 1. dr Jagoda Mrzygłocka- Chojnacka OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ WYKŁAD 1 dr Jagoda Mrzygłocka- Chojnacka UWAGI WSTĘPNE kurs obejmuje 15 godzin zajęć dydaktycznych Cel kursu - przedstawienie zasad ochrony praw na dobrach niematerialnych

Bardziej szczegółowo

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ WYKŁAD 6. dr Jagoda Mrzygłocka- Chojnacka

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ WYKŁAD 6. dr Jagoda Mrzygłocka- Chojnacka OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ WYKŁAD 6 dr Jagoda Mrzygłocka- Chojnacka POJĘCIE WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ Własność przemysłowa dotyczy dóbr intelektualnych wykorzystywanych w działalności gospodarczej -

Bardziej szczegółowo

Spis treści: Wstęp Wykaz skrótów. Część pierwsza PRAWO AUTORSKIE

Spis treści: Wstęp Wykaz skrótów. Część pierwsza PRAWO AUTORSKIE Spis treści: Wstęp Wykaz skrótów Część pierwsza PRAWO AUTORSKIE Rozdział I. Ogólna charakterystyka prawa autorskiego i praw pokrewnych autorskiego 2. Rozwój prawa autorskiego w Polsce 3. Pojęcie prawa

Bardziej szczegółowo

Wykaz aktów prawnych regulujących ochronę własności intelektualnej w Polsce

Wykaz aktów prawnych regulujących ochronę własności intelektualnej w Polsce Załącznik 1. Wykaz aktów prawnych regulujących ochronę własności intelektualnej w Polsce Prawo autorskie i prawa pokrewne Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z

Bardziej szczegółowo

KONSPEKT. Wykład nr 0. Podstawy prawa i ochrona własności intelektualnej. Instytut InŜynierii i Gospodarki Wodnej Zakład Gospodarki Wodnej

KONSPEKT. Wykład nr 0. Podstawy prawa i ochrona własności intelektualnej. Instytut InŜynierii i Gospodarki Wodnej Zakład Gospodarki Wodnej Wykład nr 0 Podstawy prawa i ochrona własności intelektualnej KONSPEKT wykład adów Instytut InŜynierii i Gospodarki Wodnej Zakład Gospodarki Wodnej OPRACOWAŁ dr hab.inŝ.wojciech Chmielowski prof. PK Wykład

Bardziej szczegółowo

Prawo własności intelektualnej : zarys wykładu / Krzysztof Czub. Warszawa, Spis treści

Prawo własności intelektualnej : zarys wykładu / Krzysztof Czub. Warszawa, Spis treści Prawo własności intelektualnej : zarys wykładu / Krzysztof Czub. Warszawa, 2016 Spis treści Wykaz skrótów 11 Wprowadzenie 15 Rozdział I Pojęcie dóbr niematerialnych, własności intelektualnej i przemysłowej

Bardziej szczegółowo

CZĘŚĆ I. PRAWO AUTORSKIE

CZĘŚĆ I. PRAWO AUTORSKIE WYDZIAŁ PRAWA UwB STUDIA STACJONARNE PRAWO ROK AKAD. 009/00 Nazwa przedmiotu: Prawo ochrony Punkty ECTS: 6 własności intelektualnej Kod przedmiotu: 0700-PS5-POW Język przedmiotu: polski Charakterystyka

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie wytworzoną własnością intelektualną na uczelni oraz w jednostce B+R w świetle obowiązującego prawa w Polsce

Zarządzanie wytworzoną własnością intelektualną na uczelni oraz w jednostce B+R w świetle obowiązującego prawa w Polsce Zarządzanie wytworzoną własnością intelektualną na uczelni oraz w jednostce B+R w świetle obowiązującego prawa w Polsce dr Alicja Adamczak Prezes Urzędu Patentowego RP PRAWA AUTORSKIE I PRAWA POKREWNE

Bardziej szczegółowo

Ochrona własności intelektualnej

Ochrona własności intelektualnej Ochrona własności intelektualnej Wymiar: Forma: Semestr: 30 h ćwiczenia V Efekty kształcenia: a) w zakresie wiedzy: student zna i rozumie podstawowe pojęcia oraz zasady z zakresu ochrony własności przemysłowej

Bardziej szczegółowo

PRAWO WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ

PRAWO WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ PRAWO WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ Obecnie PrWłPrzem reguluje: stosunki w zakresie wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych;

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wykaz skrótów... 13. Wprowadzenie... 17

Spis treści. Wykaz skrótów... 13. Wprowadzenie... 17 Wykaz skrótów................................. 13 Wprowadzenie.................................. 17 Rozdział 1. Wynalazki............................ 27 1. Wprowadzenie.................................

Bardziej szczegółowo

Prawo własności intelektualnej dla ekonomistów. Autor: redakcja naukowa Bogusława Gnela

Prawo własności intelektualnej dla ekonomistów. Autor: redakcja naukowa Bogusława Gnela Prawo własności intelektualnej dla ekonomistów Autor: redakcja naukowa Bogusława Gnela Autorami podręcznika są pracownicy naukowo-dydaktyczni Katedry Prawa Cywilnego i Gospodarczego oraz Katedry Prawa

Bardziej szczegółowo

Szkolenie biblioteczne cz. 4. CO NIECO o WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ

Szkolenie biblioteczne cz. 4. CO NIECO o WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ BIBLIOTEKA WYDZIAŁU KULTURY FIZYCZNEJ i PROMOCJI ZDROWIA Szkolenie biblioteczne cz. 4 CO NIECO o WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ Przygotowała Beata Bekasz W Bibliotece Wydziału Kultury Fizycznej i Promocji Zdrowia

Bardziej szczegółowo

CZĘŚĆ I. PRAWO AUTORSKIE

CZĘŚĆ I. PRAWO AUTORSKIE WYDZIAŁ PRAWA UwB STUDIA NIESTACJONARNE EUROPEISTYKA I STOPNIA ROK AKAD. 2009/200 Nazwa przedmiotu: Ochrona własności Punkty ECTS: 2 intelektualnej Kod przedmiotu: 0700-EN-OWI Język przedmiotu: polski

Bardziej szczegółowo

Własność intelektualna Własność intelektualna łasności intelektualnej Prawo autorskie

Własność intelektualna Własność intelektualna łasności intelektualnej Prawo autorskie 1 Własność intelektualna to prawa związane z działalnością intelektualną w dziedzinie literackiej, artystycznej, naukowej i przemysłowej. Konwencja o ustanowieniu Światowej Organizacji Własności Intelektualnej

Bardziej szczegółowo

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2014/2015

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2014/2015 Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki Karta przedmiotu Wydział Inżynierii Środowiska obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 014/015 Kierunek studiów: Gospodarka przestrzenna

Bardziej szczegółowo

Ochrona własności intelektualnej. Wprowadzenie do przedmiotu czym jest własność intelektualna?

Ochrona własności intelektualnej. Wprowadzenie do przedmiotu czym jest własność intelektualna? Ochrona własności intelektualnej Wprowadzenie do przedmiotu czym jest własność intelektualna? Literatura do przedmiotu Książki Sieńczyło Chlabicz, J. (red): Prawo własności intelektualnej. Lexis Nexis

Bardziej szczegółowo

Ochrona własności intelektualnej w pro innowacyjnej Wielkopolsce.

Ochrona własności intelektualnej w pro innowacyjnej Wielkopolsce. Ochrona własności intelektualnej w pro innowacyjnej Wielkopolsce. Urszula Walas Rzecznik patentowy FSNT NOT Fundacja Rozwoju Regionów ProRegio Poznań 26.05.2007r. Projekt współfinansowany w 75% przez Unię

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wykaz skrótów... 13. Wprowadzenie... 15

Spis treści. Wykaz skrótów... 13. Wprowadzenie... 15 Wykaz skrótów................................................ 13 Wprowadzenie................................................. 15 Rozdział 1. Prawa własności intelektualnej....................... 19 1.

Bardziej szczegółowo

PRAWO AUTORSKIE. Autorzy: Janusz Barta, Ryszard Markiewicz. Rozdział I Uwagi wstępne. Rozdział II Źródła prawa

PRAWO AUTORSKIE. Autorzy: Janusz Barta, Ryszard Markiewicz. Rozdział I Uwagi wstępne. Rozdział II Źródła prawa PRAWO AUTORSKIE Autorzy: Janusz Barta, Ryszard Markiewicz Rozdział I Uwagi wstępne Rozdział II Źródła prawa Rozdział III Prawo autorskie 1. Przedmiot prawa 1.1. Uwagi ogólne 1.2. Pojęcie utworu w prawie

Bardziej szczegółowo

Prawo własności przemysłowej. Prawa patentowe i prawa z tym związane - I

Prawo własności przemysłowej. Prawa patentowe i prawa z tym związane - I Prawo własności przemysłowej Prawa patentowe i prawa z tym związane - I Historia 1474 ustanowiono ustawę wenecką, twórca uzyskiwał 10-cio letnią ochronę na nowy i twórczy pomysł, dotyczący urządzenia,

Bardziej szczegółowo

1. Prawo własności przemysłowej

1. Prawo własności przemysłowej 1. Prawo własności przemysłowej z dnia 30 czerwca 2000 r. (Dz.U. 2001, Nr 49, poz. 508) Tekst jednolity z dnia 17 września 2013 r. (Dz.U. 2013, poz. 1410) 1 Spis treści Art. TytułI.Przepisyogólne... 1

Bardziej szczegółowo

Prawo autorskie i prawa pokrewne / Janusz Barta, Ryszard Markiewicz. 7. wyd., stan prawny na 1 sierpnia 2017 r. Warszawa, 2017.

Prawo autorskie i prawa pokrewne / Janusz Barta, Ryszard Markiewicz. 7. wyd., stan prawny na 1 sierpnia 2017 r. Warszawa, 2017. Prawo autorskie i prawa pokrewne / Janusz Barta, Ryszard Markiewicz. 7. wyd., stan prawny na 1 sierpnia 2017 r. Warszawa, 2017 Spis treści Wykaz skrótów 13 Od autorów 17 Rozdział pierwszy Uwagi wstępne

Bardziej szczegółowo

IDENTYFIKACJA PODMIOTÓW PRAW WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ

IDENTYFIKACJA PODMIOTÓW PRAW WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ IDENTYFIKACJA PODMIOTÓW PRAW WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ DR JUSTYNA OŻEGALSKA-TRYBALSKA Ochrona własności przemysłowej Szkolenie UPRP 20 listopada, 2013 r., Warszawa Problem właściwej identyfikacji twórcy

Bardziej szczegółowo

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Transport Studia I stopnia

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Transport Studia I stopnia Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Transport Studia I stopnia Przedmiot: Ochrona własności intelektualnej TR S 0 05-0_ Status przedmiotu: ogólnouczelniany. Obowiązkowy/podstawowy Język wykładowy: polski

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do własności. Dr Justyna Ożegalska- Trybalska Dr Dariusz Kasprzycki

Wprowadzenie do własności. Dr Justyna Ożegalska- Trybalska Dr Dariusz Kasprzycki Wprowadzenie do własności intelektualnej Dr Justyna Ożegalska- Trybalska Dr Dariusz Kasprzycki Własność intelektualna wytwory ludzkiego umysłu (stany faktyczne) mające charakter niematerialny nie będące

Bardziej szczegółowo

Prawo autorskie / Janusz Barta, Ryszard Markiewicz. wyd. 3. Warszawa, Spis treści

Prawo autorskie / Janusz Barta, Ryszard Markiewicz. wyd. 3. Warszawa, Spis treści Prawo autorskie / Janusz Barta, Ryszard Markiewicz. wyd. 3. Warszawa, 2013 Spis treści Wykaz skrótów 11 Rozdział I Uwagi wstępne 17 Rozdział II Źródła prawa 23 Rozdział III Prawo autorskie 29 1. Przedmiot

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do tematyki własności intelektualnej. Opracował: Tomasz Tokarski

Wprowadzenie do tematyki własności intelektualnej. Opracował: Tomasz Tokarski Wprowadzenie do tematyki własności intelektualnej Opracował: Tomasz Tokarski Własność intelektualna W znaczeniu wąskim prawa składające się na własność intelektualną ograniczają się do utworów jako przedmiotów

Bardziej szczegółowo

Spis treści Wykaz skrótów Wprowadzenie ROZDZIAŁ I. Wynalazek ROZDZIAŁ II. Patent

Spis treści Wykaz skrótów Wprowadzenie ROZDZIAŁ I. Wynalazek ROZDZIAŁ II. Patent Wykaz skrótów................................. 13 Wprowadzenie.................................. 17 ROZDZIAŁ I. Wynalazek............................ 21 1. Prawo włas ności przemysłowej na tle uregulowań

Bardziej szczegółowo

Własność intelektualna w zarządzaniu projektami

Własność intelektualna w zarządzaniu projektami Własność intelektualna w zarządzaniu projektami Prof. dr hab. inż. K. Santarek Mgr inż. Małgorzata Zalewska Traczyk Politechnika Warszawska Instytut Organizacji Systemów Produkcyjnych 1 Wstęp Własność

Bardziej szczegółowo

Prawne i praktyczne aspekty transferu i ochrony własności intelektualnej

Prawne i praktyczne aspekty transferu i ochrony własności intelektualnej Prawne i praktyczne aspekty transferu i ochrony własności intelektualnej adw. Bartłomiej Jankowski adw. dr Rafał T. Stroiński, LL.M. Jankowski, Stroiński i Partnerzy JSLegal & Co Adwokacka spółka partnerska

Bardziej szczegółowo

Karta (sylabus) przedmiotu Inżynieria Materiałowa

Karta (sylabus) przedmiotu Inżynieria Materiałowa WM Karta (sylabus) przedmiotu Inżynieria Materiałowa Studia pierwszego stopnia o profilu: A P Przedmiot: Ochrona własności Kod przedmiotu Status przedmiotu: obowiązkowy IM S O 05-0_0 Język wykładowy: polski

Bardziej szczegółowo

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Transport Studia I stopnia

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Transport Studia I stopnia Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Transport Studia I stopnia Przedmiot: Ochrona intelektualnej TR N 0 05-0_ Status przedmiotu: ogólnouczelniany, Podstawowy/obowiązkowy Język wykładowy: polski Rok: I Semestr:

Bardziej szczegółowo

Prawo własności przemysłowej. Autorzy: Andrzej Szewc, Gabriela Jyż

Prawo własności przemysłowej. Autorzy: Andrzej Szewc, Gabriela Jyż Prawo własności przemysłowej. Autorzy: Andrzej Szewc, Gabriela Jyż Przedmowa do wydania 2 Wstęp Wykaz skrótów Literatura Rozdział I. Pojęcie własności przemysłowej i ogólna charakterystyka prawa własności

Bardziej szczegółowo

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu ELEKTROTECHNIKA (Nazwa kierunku studiów)

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu ELEKTROTECHNIKA (Nazwa kierunku studiów) Przedmiot: Ochrona własności intelektualnej Karta (sylabus) modułu/przedmiotu ELEKTROTECHNIKA (Nazwa kierunku studiów) Kod przedmiotu: E32_D Typ przedmiotu/modułu: obowiązkowy X obieralny Rok: trzeci Semestr:

Bardziej szczegółowo

Ochrona własności intelektualnej. Wykład 8

Ochrona własności intelektualnej. Wykład 8 Ochrona własności intelektualnej Wykład 8 Prawo własności przemysłowej Pojęcie prawa własności przemysłowej Zgodnie z Konwencją paryską o ochronie własności przemysłowej mianem własności przemysłowej określa

Bardziej szczegółowo

4. ETYCZNE ASPEKTY PRAWA PATENTOWEGO Przedmioty własności przemysłowej

4. ETYCZNE ASPEKTY PRAWA PATENTOWEGO Przedmioty własności przemysłowej 4. ETYCZNE ASPEKTY PRAWA PATENTOWEGO 4.1. Przedmioty własności przemysłowej Projekty wynalazcze: wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysłowe, topografie układów scalonych, projekty racjonalizatorskie).

Bardziej szczegółowo

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ 26.03.2019 JUSTYNA DUDA - RZECZNIK PATENTOWY CENTRUM INNOWACJI I TRANSFERU TECHNOLOGII POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA Dobra intelektualne: wynalazki, wzory

Bardziej szczegółowo

Regulamin ochrony własności intelektualnej w Instytucie Sadownictwa i Kwiaciarstwa im. Szczepana Pieniążka w Skierniewicach

Regulamin ochrony własności intelektualnej w Instytucie Sadownictwa i Kwiaciarstwa im. Szczepana Pieniążka w Skierniewicach Regulamin ochrony własności intelektualnej w Instytucie Sadownictwa i Kwiaciarstwa im. Szczepana Pieniążka w Skierniewicach Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa im. Szczepana Pieniążka w Skierniewicach

Bardziej szczegółowo

UMOWY A WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA. Aleksandra Maciejewicz

UMOWY A WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA. Aleksandra Maciejewicz UMOWY A WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA Aleksandra Maciejewicz JAK INTERPRETOWAĆ UMOWY 1. Oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady

Bardziej szczegółowo

Przygotowania do wystąpienia mają znaczenie nie tylko dla UE i władz krajowych, lecz również dla podmiotów prywatnych.

Przygotowania do wystąpienia mają znaczenie nie tylko dla UE i władz krajowych, lecz również dla podmiotów prywatnych. KOMISJA EUROPEJSKA DYREKCJA GENERALNA DS. SIECI KOMUNIKACYJNYCH, TREŚCI I TECHNOLOGII Bruksela, 28 marca 2018 r. Rev1 ZAWIADOMIENIE DLA ZAINTERESOWANYCH STRON WYSTĄPIENIE ZJEDNOCZONEGO KRÓLESTWA Z UE A

Bardziej szczegółowo

Prawo własności intelektualnej: prawo autorskie i prawo własności przemysłowej. Źródła prawa.

Prawo własności intelektualnej: prawo autorskie i prawo własności przemysłowej. Źródła prawa. WYKŁAD 1. TREŚĆ Prawo własności intelektualnej: prawo autorskie i prawo własności przemysłowej. Źródła prawa. Twórczość literacka i artystyczna jako przedmiot prawa autorskiego. Pojęcie utworu. Kategorie

Bardziej szczegółowo

Transport I stopień Ogólnoakademicki. Stacjonarne. Przedmiot ogólny. Przedmiot obowiązkowy Polski Semestr III. Semestr zimowy. Nie

Transport I stopień Ogólnoakademicki. Stacjonarne. Przedmiot ogólny. Przedmiot obowiązkowy Polski Semestr III. Semestr zimowy. Nie KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2013/2014 Ochrona własności intelektualnej Protection of intellectual property

Bardziej szczegółowo

Konwencja Berneńska. O ochronie dzieł literackich i artystycznych

Konwencja Berneńska. O ochronie dzieł literackich i artystycznych Konwencja Berneńska O ochronie dzieł literackich i artystycznych Konwencja Berneńska W 1886 roku dziesięć europejskich państw podpisało Konwencję Berneńską o Ochronie Dzieł Literackich i Artystycznych

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Część pierwsza PRAWO AUTORSKIE

Spis treści. Część pierwsza PRAWO AUTORSKIE Wykaz skrótów... 19 Wstęp... 27 Część pierwsza PRAWO AUTORSKIE ROZDZIAŁ I. Ogólna charakterystyka prawa autorskiego i praw pokrewnych... 31 1. Źródła prawa autorskiego... 31 2. Rozwój prawa autorskiego

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. (1)

USTAWA. z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. (1) Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych zmiany: 2002-11-10 Dz.U.2001.128.1402 art. 14 Dz.U.2002.126.1068 art. 11 2003-01-01 Dz.U.2002.197.1662 art. 1 2003-10-07 Dz.U.2003.166.1610 art. 1 2004-05-01

Bardziej szczegółowo

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ JUSTYNA DUDA - RZECZNIK PATENTOWY CENTRUM INNOWACJI I TRANSFERU TECHNOLOGII POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ JUSTYNA DUDA - RZECZNIK PATENTOWY CENTRUM INNOWACJI I TRANSFERU TECHNOLOGII POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ 15.11.2017 JUSTYNA DUDA - RZECZNIK PATENTOWY CENTRUM INNOWACJI I TRANSFERU TECHNOLOGII POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA NA UCZELNI wynalazki, wzory użytkowe;

Bardziej szczegółowo

Prawne aspekty zarządzania własnością intelektualną

Prawne aspekty zarządzania własnością intelektualną Prawne aspekty zarządzania własnością intelektualną Dr Szymon Byczko Warsztaty szkoleniowe są organizowane przez Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową w ramach projektu INNOpomorze partnerstwo dla innowacji,

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN ZARZĄDZANIA PRAWAMI WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ W GDAŃSKIM UNIWERSYTECIE MEDYCZNYM

REGULAMIN ZARZĄDZANIA PRAWAMI WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ W GDAŃSKIM UNIWERSYTECIE MEDYCZNYM REGULAMIN ZARZĄDZANIA PRAWAMI WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ W GDAŃSKIM UNIWERSYTECIE MEDYCZNYM ROZDZIAŁ I PRZEPISY OGÓLNE Podstawa prawna: art. 86e ust. 1.; 2.; 4. ustawy z dnia 27 lipca 2005 roku prawo o szkolnictwie

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych 1)

USTAWA z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych 1) Kancelaria Sejmu s. 1/1 USTAWA z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych 1) Opracowano na podstawie: Dz.U. z 2001 r. Nr 128, poz. 1402, z 2004 r. Nr 96, poz. 959 Art. 1. Ochronie określonej w ustawie

Bardziej szczegółowo

PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH PRAWA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ I PRAWA NOWYCH TECHNOLOGII UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO 2015/2016

PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH PRAWA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ I PRAWA NOWYCH TECHNOLOGII UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO 2015/2016 PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH PRAWA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ I PRAWA NOWYCH TECHNOLOGII UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO 2015/2016 PRAWO NOWYCH TECHNOLOGII Technologie informacyjne - 23 godz. 1. Podpisy elektroniczne

Bardziej szczegółowo

ROZDZIAŁ I Pojęcia ogólne

ROZDZIAŁ I Pojęcia ogólne Załącznik do Uchwały Nr 8/2015 Senatu Akademii Muzycznej w Krakowie z dnia 18 marca 2015 roku REGULAMIN ZARZĄDZANIA PRAWAMI AUTORSKIMI I PRAWAMI POKREWNYMI ORAZ PRAWAMI WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ ORAZ ZASAD

Bardziej szczegółowo

Prawo autorskie czy prawa własności przemysłowej? dr Anna Tischner UJ

Prawo autorskie czy prawa własności przemysłowej? dr Anna Tischner UJ Prawo autorskie czy prawa własności przemysłowej? dr Anna Tischner UJ Prawo własności intelektualnej - tradycyjny podział dychotomiczny i prawa pokrewne prawa własności przemysłowej patent prawo ochronne

Bardziej szczegółowo

Chapter 7 dyskusja panelowa Patentować czy nie? Zarządzanie procesem zabezpieczania IP. dr Piotr Zakrzewski Urząd Patentowy RP

Chapter 7 dyskusja panelowa Patentować czy nie? Zarządzanie procesem zabezpieczania IP. dr Piotr Zakrzewski Urząd Patentowy RP Chapter 7 dyskusja panelowa Patentować czy nie? Zarządzanie procesem zabezpieczania IP. dr Piotr Zakrzewski Urząd Patentowy RP Prawa własności przemysłowej Prawa autorskie i prawa pokrewne Ochrona własności

Bardziej szczegółowo

Ochrona własności intelektualnej. Adam Wiśniewski

Ochrona własności intelektualnej. Adam Wiśniewski Ochrona własności intelektualnej Adam Wiśniewski Ochrona własności Title of the intelektualnej presentation 18.05.2012. Date # 2 Innowacyjność Pracujemy w bardzo trudnych warunkach ekonomicznych. Znaczna

Bardziej szczegółowo

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ SZKOLENIE W RAMACH PODDZIAŁANIA 1.3.2 - WSPARCIE OCHRONY WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ TWORZONEJ W JEDNOSTKACH NAUKOWYCH W WYNIKU PRAC B+R PROGRAMU INNOWACYJNA GOSPODARKA, 2007-2013 OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ

Bardziej szczegółowo

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Budownictwo (Nazwa kierunku studiów) Studia I Stopnia Przedmiot: Ochrona Intellectual property protection Rok: I Semestr: MK_9 Rodzaje zajęć i liczba godzin: Studia stacjonarne

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN ZARZĄDZANIA PRAWAMI AUTORSKIMI W WYŻSZEJ SZKOLE EDUKACJI INTEGRACYJNEJ I INTERKULTUROWEJ W POZNANIU

REGULAMIN ZARZĄDZANIA PRAWAMI AUTORSKIMI W WYŻSZEJ SZKOLE EDUKACJI INTEGRACYJNEJ I INTERKULTUROWEJ W POZNANIU REGULAMIN ZARZĄDZANIA PRAWAMI AUTORSKIMI W WYŻSZEJ SZKOLE EDUKACJI INTEGRACYJNEJ I INTERKULTUROWEJ W POZNANIU 1 W celu ochrony prawnej dóbr intelektualnych powstających w związku z działalnością naukowo-dydaktyczną

Bardziej szczegółowo

Ochrona własności intelektualnej. Inżynieria Środowiska I stopień ogólnoakademicki. stacjonarne. przedmiot kierunkowy. przedmiot obowiązkowy polski V

Ochrona własności intelektualnej. Inżynieria Środowiska I stopień ogólnoakademicki. stacjonarne. przedmiot kierunkowy. przedmiot obowiązkowy polski V KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Ochrona własności intelektualnej Nazwa modułu w języku angielskim Protection of intellectual property Obowiązuje od roku akademickiego 2016/2017

Bardziej szczegółowo

Zarządzenie nr 26/2016 Dyrektora Instytutu Fizyki Jądrowej im. H. Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk z dnia 16 maja 2016 r.

Zarządzenie nr 26/2016 Dyrektora Instytutu Fizyki Jądrowej im. H. Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk z dnia 16 maja 2016 r. Zarządzenie nr 26/2016 Dyrektora Instytutu Fizyki Jądrowej im. H. Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk z dnia 16 maja 2016 r. w sprawie: zmiany Regulaminu zarządzania prawami autorskimi i prawami

Bardziej szczegółowo

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ ADWOKAT KAROLINA SZOŁTYSEK

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ ADWOKAT KAROLINA SZOŁTYSEK OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ ADWOKAT KAROLINA SZOŁTYSEK WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA dobra niematerialne pojęcie o charakterze powszechnym konwencje międzynarodowe Światowa Organizacja Własności Intelektualnej

Bardziej szczegółowo

Wynalazczość w uczelni technicznej pułapki i zagrożenia

Wynalazczość w uczelni technicznej pułapki i zagrożenia VIII Spotkanie Zawodowe 2013-06-06 WEiTI PW R.ZAŁ. 1951 Wynalazczość w uczelni technicznej pułapki i zagrożenia dr inż. Ireneusz Słomka UPRP Wszelkie prawa zastrzeżone 1 1.Co jest, a co nie jest wynalazkiem

Bardziej szczegółowo

Prawo autorskie i prawa pokrewne TEKSTY USTAW

Prawo autorskie i prawa pokrewne TEKSTY USTAW Prawo autorskie i prawa pokrewne TEKSTY USTAW Zamów książkę w księgarni internetowej Warszawa 2016 Stan prawny na 1 stycznia 2016 r. Wydawca Małgorzata Stańczak Redaktor prowadzący Kinga Zając Łamanie

Bardziej szczegółowo

ROZDZIAŁ I Przepisy ogólne. 1. Zakres stosowania Regulaminu. 2. Stosowane określenia

ROZDZIAŁ I Przepisy ogólne. 1. Zakres stosowania Regulaminu. 2. Stosowane określenia Załącznik do Uchwały Nr 01/10/2012 Senatu Wyższej Szkoły Artystycznej w Warszawie z dnia 1 października 2012 r. Regulamin zarządzania prawami autorskimi, prawami pokrewnymi i prawami własności przemysłowej

Bardziej szczegółowo

Istotne aspekty umów dotyczących linii produkcyjnych w kontekście prawa własności intelektualnej

Istotne aspekty umów dotyczących linii produkcyjnych w kontekście prawa własności intelektualnej Istotne aspekty umów dotyczących linii produkcyjnych w kontekście prawa własności intelektualnej Prawo do uzyskania patentu na wynalazek albo prawa ochronnego na wzór użytkowy, jak również prawa z rejestracji

Bardziej szczegółowo

Pierwsze wydanie publikacji zostało uznane przez "Magazyn Literacki KSIĄŻKI" za jedną z pięciu książek 2008 roku.

Pierwsze wydanie publikacji zostało uznane przez Magazyn Literacki KSIĄŻKI za jedną z pięciu książek 2008 roku. Opis Książka w sposób kompleksowy przedstawia problematykę prawa autorskiego. Jest równocześnie przewodnikiem po spornych i aktualnych zagadnieniach w tej dziedzinie. Czwarte wydanie zostało istotnie rozszerzone

Bardziej szczegółowo

PRAWA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ W INTERNECIE. Aleksandra Maciejewicz

PRAWA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ W INTERNECIE. Aleksandra Maciejewicz PRAWA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ W INTERNECIE Aleksandra Maciejewicz Przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje

Bardziej szczegółowo

Ochrona własnow intelektualnej. dr inż. Robert Stachniewicz

Ochrona własnow intelektualnej. dr inż. Robert Stachniewicz Ochrona własnow asności intelektualnej Prawo własności przemysłowej dr inż. Robert Stachniewicz Własność przemysłowa zaliczamy do niej wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysłowe, technologie, sekrety

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wykaz skrótów 11. Wstęp 13

Spis treści. Wykaz skrótów 11. Wstęp 13 Współczesne wyzwania prawa własności intelektualnej : między teorią a praktyką / pod redakcją naukową Jana Olszewskiego, Elżbiety Małeckiej ; [autorzy: Andrzej Pyrża i 21 pozostałych]. Rzeszów, 2016 Spis

Bardziej szczegółowo

Ochrona własności przemysłowej klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw

Ochrona własności przemysłowej klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw ochrona dóbr osobistych prawo do firmy prawo do know how prawo do baz danych prawa do nowych odmian roślin lub ras zwierząt Przedmioty ochrony własności przemysłowej RODZAJ WŁASNOW ASNOŚCI wynalazek wzór

Bardziej szczegółowo

Umowa autorska -podpisuj z głową!

Umowa autorska -podpisuj z głową! Prelegent Krzysztof Lewandowski Dyrektor Generalny Stowarzyszenia Autorów ZAiKS Umowa autorska -podpisuj z głową! Treść umowy nazwa umowy data zawarcia umowy podmioty umowy przedmiot umowy termin złożenia

Bardziej szczegółowo

Prawo autorskie i licencje Creative Commons

Prawo autorskie i licencje Creative Commons Prawo autorskie i licencje Creative Commons Tradycyjny copyright Prawo autorskie (ang. copyright, symbol: ) pojęcie prawnicze oznaczające ogół praw przysługujących autorowi utworu albo przepisy upoważniające

Bardziej szczegółowo

Regulamin zarządzania prawami autorskimi, prawami pokrewnymi i prawami własności przemysłowej oraz zasad komercjalizacji

Regulamin zarządzania prawami autorskimi, prawami pokrewnymi i prawami własności przemysłowej oraz zasad komercjalizacji Regulamin zarządzania prawami autorskimi, prawami pokrewnymi i prawami własności przemysłowej oraz zasad komercjalizacji Wyższej Szkoły Zarządzania i Bankowości w Poznaniu 1 Definicje Użyte w niniejszym

Bardziej szczegółowo

Zestawy pytań na egzaminy magisterskie. I 1. Prawo podmiotowe pojęcie; rodzaje; nadużycie prawa podmiotowego

Zestawy pytań na egzaminy magisterskie. I 1. Prawo podmiotowe pojęcie; rodzaje; nadużycie prawa podmiotowego Katedra Prawa Europejskiego Zestawy pytań na egzaminy magisterskie I 1. Prawo podmiotowe pojęcie; rodzaje; nadużycie prawa podmiotowego 2.1. Zasada swobody umów i jej ograniczenia 2.2. Autorskie prawa

Bardziej szczegółowo

Międzynarodowa Ochrona Własności Intelektualnej, wykład, studia dzienne.

Międzynarodowa Ochrona Własności Intelektualnej, wykład, studia dzienne. Międzynarodowa Ochrona Własności Intelektualnej, wykład, studia dzienne. Sylabus modułu kształcenia na studiach wyższych Nazwa Wydziału Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa modułu kształcenia Kod modułu

Bardziej szczegółowo

Ogólno akademicki. Stacjonarne. - Centrum Dydaktyczno-Badawcze Ochrony Własności Intelektualnej dr Magdalena Kotulska HES

Ogólno akademicki. Stacjonarne. - Centrum Dydaktyczno-Badawcze Ochrony Własności Intelektualnej dr Magdalena Kotulska HES KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Ochrona patentowa i prawo autorskie Nazwa modułu w języku angielskim Patent Protection and Author s Law Obowiązuje od roku akademickiego 2013/2014

Bardziej szczegółowo

Mechanika i Budowa Maszyn. Ogólno akademicki. Niestacjonarne. - Centrum Dydaktyczno-Badawcze Ochrony Własności Intelektualnej HES

Mechanika i Budowa Maszyn. Ogólno akademicki. Niestacjonarne. - Centrum Dydaktyczno-Badawcze Ochrony Własności Intelektualnej HES KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Ochrona patentowa i prawo autorskie Nazwa modułu w języku angielskim Patent Protection and Author s Law Obowiązuje od roku akademickiego 2013/2014

Bardziej szczegółowo

E-booki w kontekście prawa autorskiego

E-booki w kontekście prawa autorskiego E-booki w kontekście prawa autorskiego Mec. Monika Brzozowska 5.03.13 Źródła prawa autorskiego Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. nr 78, poz. 483 ze zm.) Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r., o

Bardziej szczegółowo

opisy patentowe wynalazków (rejestr patentowy) opisy wzorów zdobniczych (rejestr wzorów przemysłowych)

opisy patentowe wynalazków (rejestr patentowy) opisy wzorów zdobniczych (rejestr wzorów przemysłowych) Poniżej zamieszczono pomocne definicje związane z prawem własności intelektualnej Informacja patentowa stanowi integralną część i wyspecjalizowaną dziedzinę informacji naukowo-technicznej. Obejmuje zbiór

Bardziej szczegółowo

Projekt racjonalizatorski 3.4. Nieuczciwa konkurencja 3.5. Podmioty prawa własności intelektualnej Podmioty prawa autorskiego

Projekt racjonalizatorski 3.4. Nieuczciwa konkurencja 3.5. Podmioty prawa własności intelektualnej Podmioty prawa autorskiego Spis treści: Wykaz skrótów Przedmowa do drugiego wydania Rozdział 1. Pojęcie prawa własności intelektualnej i jego miejsce w systemie prawnym Mariusz Załucki 1.1. Wprowadzenie 1.2. Odrębność od innych

Bardziej szczegółowo

Spis treści Rozdział I. Własność przemysłowa w systemie prawa 1. Geneza i zarys rozwoju systemu prawa własności przemysłowej 2.

Spis treści Rozdział I. Własność przemysłowa w systemie prawa 1. Geneza i zarys rozwoju systemu prawa własności przemysłowej 2. str. Przedmowa.................................................... V Wykaz skrótów................................................ XIX Rozdział I. Własność przemysłowa w systemie prawa................

Bardziej szczegółowo

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Nazwa modułu: Prawo patentowe Rok akademicki: 2013/2014 Kod: MIS-1-408-s Punkty ECTS: 2 Wydział: Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej Kierunek: Informatyka Stosowana Specjalność: Poziom studiów:

Bardziej szczegółowo

PRAKTYKA WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA W PROCESIE DUE DILIGENCE Radca prawny Aneta Pankowska

PRAKTYKA WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA W PROCESIE DUE DILIGENCE Radca prawny Aneta Pankowska PRAKTYKA WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA W PROCESIE DUE DILIGENCE Radca prawny Aneta Pankowska WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA wiedza, efekt pracy twórczej człowieka, innowacja adekwatne narzędzie ochrony wartość ekonomiczna,

Bardziej szczegółowo

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ Z POZYCJI PROJEKTANTA FORM PRZEMYSŁOWYCH - PROJEKTANTA OPAKOWAŃ. wykład ilustrowany dr Mieczysław Piróg

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ Z POZYCJI PROJEKTANTA FORM PRZEMYSŁOWYCH - PROJEKTANTA OPAKOWAŃ. wykład ilustrowany dr Mieczysław Piróg OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ Z POZYCJI PROJEKTANTA FORM PRZEMYSŁOWYCH - PROJEKTANTA OPAKOWAŃ wykład ilustrowany dr Mieczysław Piróg WZORNICTWO PRZEMYSŁOWE Wzornictwo przemysłowe zrodziło się w związku

Bardziej szczegółowo

1. Jakie wyniki w świetle art. 86d ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym podlegać będą przepisom art. 86e-86h ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym?

1. Jakie wyniki w świetle art. 86d ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym podlegać będą przepisom art. 86e-86h ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym? 1. Jakie wyniki w świetle art. 86d ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym podlegać będą przepisom art. 86e-86h ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym? Zgodnie z art. 86d ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym do

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA. Protokolant Bożena Kowalska

UCHWAŁA. Protokolant Bożena Kowalska Sygn. akt III CZP 26/17 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 26 lipca 2017 r. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Roman Trzaskowski SSA Bogusław Dobrowolski Protokolant Bożena Kowalska

Bardziej szczegółowo

Czy w opisanej sytuacji uzyskując takie prawa, można je amortyzować w koszty spółki?

Czy w opisanej sytuacji uzyskując takie prawa, można je amortyzować w koszty spółki? Czy w opisanej sytuacji uzyskując takie prawa, można je amortyzować w koszty spółki? Spółka działająca w branży IT od 10 lat zatrudnia ponad 40 informatyków, których zadaniem jest m.in. opracowywanie programów

Bardziej szczegółowo

Temat 2: Normy prawne dotyczące rozpowszechniania programów komputerowych.

Temat 2: Normy prawne dotyczące rozpowszechniania programów komputerowych. Temat 2: Normy prawne dotyczące rozpowszechniania programów komputerowych. Prawo autorskie stosowano już w XIX w. Międzynarodowe umowy dotyczące prawa autorskiego podpisano w 1866 r. w Bernie i w 1952

Bardziej szczegółowo

Prawo autorskie i wolne licencje

Prawo autorskie i wolne licencje Prawo autorskie i wolne licencje Mariusz Karolak materiał szkoleniowy na licencji CC BY-SA 4.0 Źródło prawa autorskiego w Polsce Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U.

Bardziej szczegółowo

Transport. Ogólno akademicki. Stacjonarne. - Centrum Dydaktyczno-Badawcze Ochrony Własności intelektualnej. ogólny

Transport. Ogólno akademicki. Stacjonarne. - Centrum Dydaktyczno-Badawcze Ochrony Własności intelektualnej. ogólny KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Ochrona patentowa i prawo autorskie Nazwa modułu w języku angielskim Patent Protection and Author s Law Obowiązuje od roku akademickiego 2016/2017

Bardziej szczegółowo

Otoczenie prawne biblioteki cyfrowej

Otoczenie prawne biblioteki cyfrowej Otoczenie prawne biblioteki cyfrowej Barbara Szczepańska kierownik biblioteki i zasobów informacyjnych kancelaria prawna Lovells H. Seisler sp. kom. Typy bibliotek biblioteka (tradycyjna) biblioteka wirtualna

Bardziej szczegółowo

Nowe zasady komercjalizacji i transferu technologii na UG Gdańsk, dnia 04 grudnia 2014 roku

Nowe zasady komercjalizacji i transferu technologii na UG Gdańsk, dnia 04 grudnia 2014 roku Nowe zasady komercjalizacji i transferu technologii na UG Gdańsk, dnia 04 grudnia 2014 roku Nowelizacja Prawa o szkolnictwie wyższym Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (tekst jednolity

Bardziej szczegółowo

Straż Miejska Miasta Lublin ul. Podwale 3a Lublin Prezentację wykonał: st. insp. Bartłomiej Stępski

Straż Miejska Miasta Lublin ul. Podwale 3a Lublin Prezentację wykonał: st. insp. Bartłomiej Stępski Straż Miejska Miasta Lublin ul. Podwale 3a 20-117 Lublin Prezentację wykonał: st. insp. Bartłomiej Stępski Prawo autorskie Kluczowe zagadnienia: Co podlega ochronie prawa autorskiego? Komu przysługuje

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp... 15

Spis treści. Wstęp... 15 Spis treści Wstęp............................................................. 15 Rozdział I. Światowa Organizacja Handlu i jej system prawny a transformacja. systemowa Federacji Rosyjskiej..............................

Bardziej szczegółowo

Rozdział 1. Zakres podmiotowy Regulaminu

Rozdział 1. Zakres podmiotowy Regulaminu Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 9 Senatu WSZP z dnia 10. 07. 2019 r. REGULAMIN ZARZADZANIA PRAWAMI AUTORSKIMI I PRAWAMI POKREWNYMI ORAZ PRAWAMI WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ WRAZ Z ZASADAMI KOMERCJALIZACJI WYNIKÓW

Bardziej szczegółowo

Liczba godzin Punkty ECTS Sposób zaliczenia

Liczba godzin Punkty ECTS Sposób zaliczenia Wydział: Prawo i Administracja Nazwa kierunku kształcenia: Prawo Rodzaj przedmiotu: podstawowy Opiekun: dr Inga Oleksiuk Poziom studiów (I lub II stopnia): Jednolite magisterskie Tryb studiów: Niestacjonarne

Bardziej szczegółowo

Regulamin ochrony i korzystania z własności intelektualnej w Wyższej Szkole Ekonomii i Informatyki w Krakowie

Regulamin ochrony i korzystania z własności intelektualnej w Wyższej Szkole Ekonomii i Informatyki w Krakowie Regulamin ochrony i korzystania z własności intelektualnej w Wyższej Szkole Ekonomii i Informatyki w Krakowie Wyższa Szkoła Ekonomii i Informatyki w Krakowie dąży do zapewnienia ochrony prawnej powstałym

Bardziej szczegółowo

PATENTOWANIE. CZY TO MA SENS W POLIGRAFII? Marcin Barycki BARYCKI Kancelaria Prawno-Patentowa. Warszawa 22.05.2014

PATENTOWANIE. CZY TO MA SENS W POLIGRAFII? Marcin Barycki BARYCKI Kancelaria Prawno-Patentowa. Warszawa 22.05.2014 PATENTOWANIE. CZY TO MA SENS W POLIGRAFII? Marcin Barycki BARYCKI Kancelaria Prawno-Patentowa Warszawa Plan prezentacji Co to jest wynalazek? Patent jak go uzyskać? Co nam daje patentowanie? Wzór użytkowy

Bardziej szczegółowo

PROCEDURY PATENTOWE. Europa: Północ, Wschód - biznes bez granic. Świnoujście - Heringsdorf 27-29 kwietnia 2011

PROCEDURY PATENTOWE. Europa: Północ, Wschód - biznes bez granic. Świnoujście - Heringsdorf 27-29 kwietnia 2011 PROCEDURY PATENTOWE Europa: Północ, Wschód - biznes bez granic Świnoujście - Heringsdorf 27-29 kwietnia 2011 Marek Truszczyński - Departament Badań Patentowych - UPRP Własność intelektualna: wynalazki

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIA OGÓLNE. Użyte w Regulaminie pojęcia oznaczają:

POSTANOWIENIA OGÓLNE. Użyte w Regulaminie pojęcia oznaczają: załącznik do uchwały nr 4/10/2018 Senatu Collegium Humanum Szkoły Głównej Menedżerskiej z siedzibą w Warszawie z dnia 5 października 2018 r. REGULAMIN ZARZĄDZANIA PRAWAMI AUTORSKIMI, PRAWAMI POKREWNYMI

Bardziej szczegółowo