Poznań Opracowanie merytoryczne: NAUKOMP Justyna Wiśniewska. Programy zajęć pozalekcyjnych z przedsiębiorczości

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Poznań 2012. Opracowanie merytoryczne: NAUKOMP Justyna Wiśniewska. Programy zajęć pozalekcyjnych z przedsiębiorczości"

Transkrypt

1 Poznań 2012 Opracowanie merytoryczne: NAUKOMP Justyna Wiśniewska Programy zajęć pozalekcyjnych z przedsiębiorczości

2

3 Programy zajęć pozalekcyjnych z przedsiębiorczości/opracowanie: Naukomp Justyna Wiśniewska Spis treści 7 PROGRAM ZAJĘĆ Z PRZEDSIĘBIORCZOŚCI DLA II ETAPU EDUKACYJNEGO SZKOŁA PODSTAWOWA (KLASY IV, V, VI) 35 h Scenariusze zajęć z przedsiębiorczości dla II etapu edukacyjnego szkoła podstawowa (Klasa IV 35 h) Scenariusze zajęć z przedsiębiorczości dla II etapu edukacyjnego szkoła podstawowa (Klasa V 35 h) Scenariusze zajęć z przedsiębiorczości dla II etapu edukacyjnego szkoła podstawowa (Klasa VI 35 h) 61 PROGRAM ZAJĘĆ Z PRZEDSIĘBIORCZOŚCI DLA II ETAPU EDUKACYJNEGO SZKOŁA PODSTAWOWA (KLASY IV, V, VI) 70 h Scenariusze zajęć z przedsiębiorczości dla II etapu edukacyjnego szkoła podstawowa (Klasa IV 70 h) Scenariusze zajęć z przedsiębiorczości dla II etapu edukacyjnego szkoła podstawowa (Klasa V 70 h) Scenariusze zajęć z przedsiębiorczości dla II etapu edukacyjnego szkoła podstawowa (Klasa VI 70 h) 147 PROGRAM ZAJĘĆ Z PRZEDSIĘBIORCZOŚCI DLA III ETAPU EDUKACYJNEGO GIMNAZJUM 35 h Scenariusze zajęć z przedsiębiorczości dla III etapu edukacyjnego gimnazjum (Klasa I 35 h) Scenariusze zajęć z przedsiębiorczości dla III etapu edukacyjnego gimnazjum (Klasa II 35 h) Scenariusze zajęć z przedsiębiorczości dla III etapu edukacyjnego gimnazjum (Klasa III 35 h) 225 PROGRAM ZAJĘĆ Z PRZEDSIĘBIORCZOŚCI DLA III ETAPU EDUKACYJNEGO GIMNAZJUM 70 h Scenariusze zajęć z przedsiębiorczości dla III etapu edukacyjnego gimnazjum (Klasa I 70 h) Scenariusze zajęć z przedsiębiorczości dla III etapu edukacyjnego gimnazjum (Klasa II 70 h) Scenariusze zajęć z przedsiębiorczości dla III etapu edukacyjnego gimnazjum (Klasa III 70 h) 5

4 Przedsiębiorczość drogą do nauki kreatywności i pracy zespołowej 6 Poznań 2012

5 Programy zajęć pozalekcyjnych z przedsiębiorczości/opracowanie: Naukomp Justyna Wiśniewska PROGRAM ZAJĘĆ Z PRZEDSIĘBIORCZOŚCI DLA II ETAPU EDUKACYJNEGO SZKOŁA PODSTAWOWA (KLASY IV, V, VI) 7

6 Przedsiębiorczość drogą do nauki kreatywności i pracy zespołowej I Wstęp Zdecydowana większość krajów europejskich uwzględnia edukację w zakresie przedsiębiorczości w swoich strategiach i działaniach oraz edukacyjnych programach dydaktycznych. W wielu krajach elementy przedsiębiorczości wprowadzane są już na poziomie szkoły podstawowej. Program nauczania przedsiębiorczości w Polsce nie został jeszcze wdrożony na poziomie II etapu edukacyjnego, ale logicznym ciągiem zdarzeń po wprowadzeniu podstaw przedsiębiorczości do gimnazjów, szkół średnich i zawodowych będzie wdrożenie zajęć z przedsiębiorczości również w szkołach podstawowych. Prezentowany program nauczania zakłada ciągłość procesu edukacyjnego oraz interakcje między treściami kształcenia w zakresie przedsiębiorczości w szkole podstawowej, gimnazjum i w szkole ponadgimnazjalnej. Stąd też treści zaproponowanego programu nauczania nawiązują do treści kształcenia zawartych w obowiązujących programach nauczania przedsiębiorczości w gimnazjum i w szkole średniej w zakresie podstawowym. Cele kształcenia w zakresie przedsiębiorczości w niektórych krajach europejskich zostały zapisane jako ogólne, dotyczące całego procesu edukacji, w innych odnoszą się do nauczania poszczególnych przedmiotów. Gdzieniegdzie występują kombinacje tych dwóch możliwości. W praktyce oznacza to, że przedsiębiorczości nie zawsze naucza się jako odrębnego przedmiotu, a kształtowanie przedsiębiorczych postaw i przekazywanie wiedzy powiązanej z przedsiębiorczością odbywa się w ramach różnych przedmiotów nauczania oraz różnych zajęć pozalekcyjnych, organizowanych w szkole i zajęć pozaszkolnych. Często również cele kształcenia przedsiębiorczości zostają w szkołach zastąpione efektami kształcenia jakie postawy, wiedzę, umiejętności w zakresie przedsiębiorczości powinien zdobyć uczeń w szkole. Unia Europejska promuje przedsiębiorczość jako kluczowy czynnik konkurencyjności, a także uwypukla znaczenie rozpowszechniania kultury przedsiębiorczości poprzez wspieranie zaradnego, aktywnego i pomysłowego sposobu myślenia i umiejętności związanych z przedsiębiorczością. Przedsiębiorczość jest jedną z ośmiu kluczowych kompetencji niezbędnych obywatelom do ich samorealizacji, integracji społecznej, aktywnej postawy obywatelskiej i uzyskania szans na rynku pracy w społeczeństwie opartym na wiedzy, zapisanych w zaleceniu Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie. Uczenie się przez całe życie stało się koniecznością dla każdego obywatela. Musimy wciąż rozwijać nasze umiejętności i kompetencje, nie tylko w celu samorealizacji i aktywnego udziału w życiu społeczeństwa, ale również po to, by z powodzeniem funkcjonować na rynku pracy, który ulega ciągłym zmianom. Potrzeba zwiększenia potencjału obywateli w zakresie przedsiębiorczości zaakcentowana jest także w inicjatywach przewodnich strategii Europa 2020 na rzecz zrównoważonego wzrostu gospodarczego i zatrudnienia. Zwiększanie kreatywności, w tym przedsiębiorczości, na wszystkich poziomach kształcenia i szkolenia jest ponadto długoterminowym celem strategicznych ram współpracy europejskiej Kształcenie i szkolenie Również zgodnie z Podstawą programową kształcenia ogólnego (Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r.) szkoła powinna przygotowywać ucznia do roli aktywnego człowieka, który potrafi wytyczać sobie cele życiowe i planować drogi do ich realizacji. W integrującej się Europie ma miejsce zapotrzebowanie na osoby, które dążą do samorealizacji i rozwoju osobistego, ludzi, którzy chcą być aktywnymi, świadomymi i przedsiębiorczymi obywatelami. Proponowany program zajęć z przedsiębiorczości Przedsiębiorczość w Szkole Podstawowej (klasy IV, V, VI) kładzie szczególny nacisk na kształtowanie umiejętności oraz postaw osoby przedsiębiorczej i kreatywnej, a także praktyczne zastosowanie wiedzy dotyczącej zaradności i gospodarności. Jest propozycją przygotowania dzieci do aktywnego udziału w życiu społecznym, gospodarczym i zawodowym. Ma uświadomić uczniom, że od tego, co umieją, jaką wiedzą i jakimi umiejętnościami dysponują, jak potrafią radzić sobie we współczesnym świecie, zależy ich przyszłość. Program nauczania pozostaje w zgodzie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 51, poz. 458, z późn. zm.) oraz Rozporządzeniem MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r., Nr 4, poz. 17). To właśnie w szkole podstawowej uczniowie kształtują już swoje nawyki konsumenckie, uczą się samodzielności, ale również zasad współpracy w zespole, wzbogacają swoją wiedzę dotyczącą postrzegania życia w różnych jego aspektach, nabywają różnorodnych umiejętności i rozwijają swoje zdolności, zapoznają się i pracują metodą projektu, dążąc do osiągnięcia założonego celu, uczą się także poruszania w świecie społeczno-gospodarczym. Bardzo ważna, z punktu widzenia treści programu oraz stosowanych metod i form pracy, jest znajomość psychologii okresu rozwojowego u dzieci u progu i w początkowej fazie edukacji szkolnej. Każde dziecko uczy się inaczej, ponadto dzieci prezentują różnorakie zdolności, dlatego nauczyciel powinien urozmaicać swoje zajęcia, uwzględniać w procesie nauczania predyspozycje i preferencje uczniów. Z pomocą nauczycielowi przychodzi teoria wielu inteligencji 1, sformułowana przez Howarda Gardnera, która postuluje i rozróżnia osiem różnych inteligencji językową, muzyczną, ruchową, matematyczno-logiczną, wizualno-przestrzenną, przyrodniczą, intrapersonalną oraz interpersonalną. 1. źródło: Gardner H., Inteligencje wielorakie. Nowe horyzonty w teorii i praktyce, Warszawa Poznań 2012

7 Programy zajęć pozalekcyjnych z przedsiębiorczości/opracowanie: Naukomp Justyna Wiśniewska Teoria inteligencji wielorakich pozwala dostrzec, że każdy uczeń jest zdolny w specyficzny dla niego sposób. A żeby wykształcić u uczniów wszystkie kompetencje kluczowe, wyróżnione i zdefiniowane przez Międzynarodową Komisję Do Spraw Edukacji kompetencje matematyczne, naukowo techniczne, porozumiewanie się w języku ojczystym i obcym, kompetencje informatyczne, społeczne i obywatelskie, inicjatywność i przedsiębiorczość oraz ekspresja kulturalna, niezbędne jest uwzględnienie indywidualnego potencjału każdego dziecka i ukierunkowanie go tak, aby rozwinął zdolności wrodzone, ale również poprzez nie rozwinął te inteligencje, które są mniej wykształcone. Realizacja tych założeń umożliwia wykształcenie ludzi zaradnych, odważnych i twórczych. Teoria wielorakich inteligencji podpowiada nauczycielom, żeby prezentowali treści lekcji i zajęć w różnorodny sposób zarówno co do metod, jak i form pracy (w zespole, w grupie, z wykorzystaniem artystycznych i manualnych środków wyrazu, multimediów i najnowszych technologii informacyjno-komunikacyjnych (ang. ICT, pol. TIK), pogadanki, dyskusje i konsultacje, wycieczki pozaszkolne, empiryczne podejście do zagadnień i inne), aby zdobywanie wiedzy i umiejętności przez dzieci odbywało się w atrakcyjny dla nich sposób. W myśl teorii wielorakich inteligencji, rola nauczyciela w procesie edukacji dzieci i młodzieży ewaluuje od nauczyciela-wykładowcy w stronę nauczyciela-mentora. II Opis programu Przedłożony program nauczania Przedsiębiorczość w Szkole Podstawowej (klasy IV, V, VI) jest propozycją wzbogacającą ofertę dydaktyczno-wychowawczą edukacji w szkole podstawowej. Ze względu na nieobecność zajęć z przedsiębiorczości w zatwierdzonej przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i wymaganej realizacją przez nauczycieli podstawie programowej dla klas IV, V i VI szkoły podstawowej zaproponowany program nauczania powinien być realizowany w ramach odrębnych zajęć, zajęć dodatkowych lub/i zajęć pozalekcyjnych. Część scenariuszy zajęć będzie podobna tematycznie dla każdej z klas, niemniej cele edukacyjne w przypadku tych scenariuszy zostaną osiągnięte za pomocą dostosowanych do poziomu uczniów metod i form pracy. Powielanie celów edukacyjnych na każdym etapie edukacji w klasach szkoły podstawowej jest celowe z innego jeszcze punktu widzenia aby uczniowie wielokrotnie omówili pewne treści kształcenia, celem utrwalenia wiadomości i ugruntowania umiejętności, ale przede wszystkim, aby umożliwić nauczycielowi obserwację empiryczną i eksploracyjną rozwoju postaw przedsiębiorczych u uczniów, poziomu ich kreatywności, dając również samym uczniom sposobność do samoobserwacji zarówno indywidualnej, jak i grupowej złożonego procesu rozwoju kreatywności i przedsiębiorczości. Większości ćwiczeń i zadań uczniowskich zawartych w programie nauczania nie zdefiniowano szczegółowo w obszarze moderacji kreatywności uczniów (takie uściślenie byłoby przede wszystkim niewykonalne przez nauczyciela i kłóciłoby się z celem zajęć, czyli rozwojem kreatywności uczniów) uczniowie zdani są na siebie lub/i na kolegów/koleżanki w zespole, pracują zadaniowo, z nastawieniem na osiągnięcie celu/-ów, bazując właśnie na kreatywności każdego ucznia z osobna i kreatywności grupy, które to postawy wraz z wiekiem uczniów i kolejnymi etapami ich kształcenia będą ewoluowały, podlegając rozwojowi. Optymalna byłaby realizacja 35-godzinnego programu nauczania przy zachowaniu 2 godzin tygodniowo w ciągu całego cyklu kształcenia. Mimo sugestii co do układu poszczególnych treści nauczania oraz metod i form ich realizacji przy konstruowaniu programu nauczania wzięto pod uwagę prawo nauczyciela do modyfikacji treści programu i/lub proponowania różnych rozwiązań przy założeniu realizacji zamierzonych w programie nauczania celów i efektów kształcenia. Program nauczania przedsiębiorczości w szkole podstawowej dla klas IV, V i VI może być modyfikowany przez nauczyciela realizującego program, stosownie do uwarunkowań i możliwości organizacyjno technicznych konkretnej szkoły czy też klasy, przy zachowaniu nadrzędnych celów realizacji proponowanego programu nauczania kształcenie postaw i doskonalenie umiejętności z zakresu przedsiębiorczości, stosowania zdobytej wiedzy w praktyce oraz kreatywnego myślenia, a tym samym przygotowanie ucznia do dalszej kariery edukacyjnej, kształcenia ustawicznego i radzenia sobie w życiu. W zależności od ilości godzin zaplanowanych tygodniowo na realizację zajęć z przedsiębiorczości można zmieniać kolejność większości ćwiczeń i zadań, jeśli tylko ich schemat realizacji nie konstruuje pewnego procesu myślowego lub też manualnego, a zwłaszcza tych lekcji, które zostały zaplanowane w trybie pozaszkolnym lub też uwzględniają zaproszenie osób z zewnątrz. W przypadku zajęć z przedsiębiorczości nauczanie-uczenie się powinno realizować się w następstwie aktywności obu zaangażowanych w proces dydaktyczny stron nauczycieli i uczniów. Wskazane również byłoby zachęcenie rodziców i opiekunów uczniów do uczestnictwa w wybranych zajęciach i aktywnym udziale w procesie nauczania dzieci przedsiębiorczości. Od postawy własnej nauczyciela, jego zaangażowania w program dydaktyczny, dołożenia wszelkich starań, by stworzyć jak najlepsze warunki do aktywności uczniów oraz poprzez kreatywne moderowanie realizacji zajęć zależy w dużej mierze efektywność nauczania i uczenia się uczniów według zaproponowanego programu nauczania. Program Przedsiębiorczość w Szkole Podstawowej (klasy IV, V, VI) został poszerzony o wykorzystanie innowacyjnej gry planszowej Potentat soku. Zaproponowana gra odwzorowuje w uproszczony sposób realia rynkowe dotyczące przedsiębiorstwa produkcyjnego (produkcja soku jabłkowego), aby zaszczepić graczom myślenie kategoriami przedsiębiorczości, współpracy i inwestowania. Celem rozgrywki jest zbudowanie przedsiębiorstwa, które jako pierwsze osiągnie założony zysk. Gra ma 9

8 Przedsiębiorczość drogą do nauki kreatywności i pracy zespołowej promować kreatywne postawy oraz zachowania zespołowe. Powinna uczyć myślenia przedsiębiorczego i zasad gospodarowania zasobami. Prezentowany program wyróżnia się spośród innych programów nauczania przedsiębiorczości nowatorskim podejściem, zgodnym z zasadami konektywizmu prymat myślenia nad wiedzą (ludzka wiedza nie musi być cała w głowie, a myślenie jest niezbędnym składnikiem wszystkich kluczowych kompetencji zarówno ucznia, jak i nauczyciela). Stanowi odpowiedź na współczesne wyzwania edukacyjne, pozwalając kształcić i doskonalić umiejętność selekcjonowania informacji, dostrzegania związków przyczynowo-skutkowych, wykorzystywania nowoczesnych technik i narzędzi informacyjno-komunikacyjnych oraz stosowania posiadanej wiedzy. Ujęcie szczegółowych celów kształcenia i wychowania oraz założonych osiągnięć ucznia w postaci wymagań edukacyjnych zapisanych językiem efektów wskazuje, że w programie główny akcent przeniesiono ze zdobywania wiadomości na kształcenie umiejętności, pobudzenie ucznia do aktywności, a także samodzielne i kreatywne myślenie. Nadrzędną rolę przypisano zatem efektom kształcenia, które powinny dominować w całym procesie edukacyjnym nad przedmiotowym materiałem nauczania, służącym do osiągnięcia tychże efektów. Przedsiębiorczość to przedmiot, który ma bezpośredni związek z życiem codziennym, sytuacją społeczną, polityczną i gospodarczą wsi, miasta, gminy, powiatu, województwa, Polski oraz współczesnego świata. Jest on niezwykle ważny, ponieważ w wyniku realizacji treści przedmiotowych umożliwia kształtowanie u uczniów właściwych przedsiębiorczych postaw i kreatywnych zachowań. CELE PROGRAMU Cel ogólny: Stymulowanie kreatywności i rozwoju intelektualnego ucznia oraz kształtowanie postaw przedsiębiorczych. Cele szczegółowe: 1. Przyswojenie przez uczniów określonego zasobu wiedzy i wiadomości na temat faktów, zasad, teorii i praktyk dotyczących świata biznesu i finansów oraz mechanizmów funkcjonowania gospodarki rynkowej, zarówno krajowej, jak i międzynarodowej, rozumienie pojęć i właściwe ich stosowanie. 2. Symulowanie rzeczywistych wydarzeń i procesów gospodarczych dotyczących działalności przedsiębiorstwa produkcyjnego w połączeniu z aktywnym w nich udziałem ucznia w roli wirtualnego pracownika. 3. Pobudzanie kreatywnego myślenia, działania i tworzenia w obszarze manualnym, językowym, kinestetycznym, przestrzennym, artystycznego wyrazu, przyrodniczym, rozumowania oraz inter- i intrapersonalnym. 4. Wykorzystanie posiadanych przez ucznia wiadomości i umiejętności podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów. 5. Preferowanie pracy zespołowej i zadaniowej uczniów, ze szczególnym naciskiem na uświadomienie różnorodności rozumowania i postrzegania przez innych oraz na pozytywne wykorzystanie potencjału grupy w dążeniu do celu. 6. Poznanie praw człowieka i dziecka. 7. Zwrócenie uwagi na istnienie procesu decyzyjnego i uwzględnianie zewnętrznych ograniczeń przy dokonywaniu wyborów. 8. Podejmowanie decyzji i ocenianie skutków dokonanego wyboru. Dostrzeganie konieczności ponoszenia odpowiedzialności za własne poczynania. Uświadamianie znaczenia postawy jednostki na tle grupy. 9. Rozpoznawanie przez nauczyciela oraz samorozpoznanie ucznia przeważających u niego inteligencji, rozwijanie zarówno dominujących, jak i pobocznych zdolności oraz predyspozycji. 10. Sprawne posługiwanie się technologiami informacyjno-komunikacyjnymi. 11. Wyszukiwanie, selekcjonowanie, krytyczne analizowanie i efektywne przetwarzanie informacji. 12. Zapoznanie z różnymi technikami komunikacji i argumentacji, korzystanie przez ucznia z różnorodnych form komunikacji i obserwowanie uzyskanych efektów. Przybliżenie tematu licytacji oraz kształtowanie efektywnych postaw podczas negocjacji. 13. Rozwijanie zdolności manualnych i plastycznych oraz umiejętności wizualnego przekazu. Kształtowanie przekazu informacji w postaci werbalnej. Pisemne prezentowanie wyszukanych informacji i współdzielenie się wiedzą oraz zainteresowaniami. 14. Szacowanie, planowanie, projektowanie, weryfikowanie i modyfikowanie etapów realizacji 10 Poznań 2012

9 Programy zajęć pozalekcyjnych z przedsiębiorczości/opracowanie: Naukomp Justyna Wiśniewska działań metodą projektu. 15. Zwrócenie uwagi na potrzeby innych ludzi i świadome pomaganie osobom potrzebującym. 16. Uzmysławianie współistnienia wartości materialnych i niematerialnych. 17. Rozwijanie zdolności wyobrażania, wymyślania i produkowania czegoś nowego, oryginalnego. 18. Rozwijanie spostrzegawczości. 19. Uwzględnianie przypadkowości i losowości w życiu oraz świadome ustalanie strategii działania w dążeniu do celu. 20. Dostrzeganie narastających zagrożeń dla środowiska naturalnego, będących wynikiem działalności człowieka. Pobudzanie postawy ekologicznej, ze szczególnym uwzględnieniem możliwości, potrzeby i korzyści recyklingu. 21. Uzmysłowienie wszechobecności i ważności marketingu oraz reklamy. Określanie kryteriów skuteczności oraz selektywne przyswajanie przekazu promocji i reklamy. Planowanie i realizowanie efektywnej kampanii reklamowej. 22. Określenie i wpojenie uczniom zasad savoir-vivre u w wybranych sytuacjach życiowych. 23. Rozróżnianie środków płatniczych i uświadomienie zmiennej wartości pieniądza na przestrzeni wieków. Weryfikowanie kryteriów powszechnej uznawalności pieniądza. Umiejętne i świadome posługiwanie się banknotami, monetami i ich nominałami oraz przeliczanie walut w odniesieniu do polskiej złotówki. Rozróżnianie walut narodowych, stanowiących podstawę uzasadnionej potrzeby wymiany handlowej na rynku międzynarodowym (eksport oraz import) i dokonywania płatności gotówkowych w obrębie różnych państw. Zwrócenie uwagi na istnienie wspólnej waluty w krajach Unii Europejskiej i uświadomienie etapów jej wprowadzania w krajach członkowskich. Przybliżenie zalet i wad uwspólniania walut. 24. Przybliżenie różnorodności tradycji wielkanocnych. Świadome i aktywne uczestnictwo w obchodach Świąt Wielkanocnych. 25. Uzmysłowienie i zrozumienie nieuchronnych różnic pokoleniowych, ze zwróceniem szczególnej uwagi na możliwości i pozytywne aspekty współpracy międzypokoleniowej. 26. Zmotywowanie do nauki i przekonanie się do edukacji szkolnej. Uzmysłowienie zależności między teoretyczną wiedzą i umiejętnościami praktycznymi zdobywanymi na kolejnych etapach edukacji a kompetencjami zawodowymi. Rozważanie przyszłości zawodowej. 27. Poznanie zasad bezpiecznego spędzania wakacji oraz udzielania pierwszej pomocy w opatrywaniu ran. 28. Kształtowanie u uczniów praktycznych i użytecznych postaw warunkujących sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie we współczesnym świecie. III Zakres treści kształcenia Klasa IV 1. Test na kreatywność i umiejętność pracy w zespole pretest (2 h) Praca w zespole i współdziałanie w grupie. Definiowanie kreatywności. Uświadamianie różnorodności rozumowania i postrzegania przez innych. Badanie kreatywności uczniów i ich umiejętności pracy w zespole. 2. Oswajamy rynek przedsiębiorstw (6 h) Omawianie działalności przedsiębiorstw produkcyjnych oraz definiowanie procesów produkcyjnych. Rozróżnianie pojęć dotyczących relacji finansowych, obejmujących produkty. Posługiwanie się pojęciami biznesowymi i rozróżnianie zależności biznesowych. Definiowanie spółek. Precyzowanie majątku firmy. Określanie opłacalności działalności firmy. Efektywne branie udziału w zaaranżowanej licytacji. Skutecznie negocjowanie. 3. Potentat soku (6 h) Myślenie przedsiębiorcze. Podejmowanie logicznych decyzji i realizowanie zamierzonych celów. Współpraca w zespole. Posługiwanie się pojęciami ze świata finansów i księgowości. Symulowanie gospodarowania zasobami i inwestowania gra planszowa Potentat soku. 4. Ulepszona produkcja (4 h) Rozróżnianie kolorów podstawowych i uzyskiwanie różnych barw. Wyciąganie wniosków na podstawie obserwacji. Rozwijanie zdolności manualnych i artystycznych. Wzbogacenie warsztatu ręcznego ozdabiania o stosowanie techniki stemplowania. Pobudzanie kreatywności w dążeniu do ulepszania produktów. Poznawanie nowych smaków. Testowanie za pomocą degustacji. 11

10 Przedsiębiorczość drogą do nauki kreatywności i pracy zespołowej 5. Zyskowny recykling (4 h) Definiowanie, określanie celów oraz argumentowanie potrzeby recyklingu. Dostrzeganie surowców wtórnych podlegających recyklingowi. Określanie możliwości powtórnego wykorzystania surowców wtórnych. Dostrzeganie możliwości pomagania osobom chorym i niepełnosprawnym poprzez racjonalne gospodarowanie odpadami. Prezentowanie działalności fundacji wspierającej osoby chore i niepełnosprawne. Rozpropagowywanie pożytecznego przedsięwzięcia. Uświadomienie odpowiedzialności za podejmowane decyzje. 6. Przepływ informacji (2 h) Określanie źródeł informacji. Wskazywanie możliwych zakłóceń w procesie komunikowania się i przepływie informacji. Uzmysłowienie konieczności pracy nad doskonaleniem umiejętności porozumiewania się i przekazywania rzetelnych informacji. Definiowanie przetwarzania informacji oraz dostrzeganie odpowiedzialności za wypowiadane słowa. Uświadomienie wpływu sposobu myślenia i postrzegania przez człowieka na przetwarzanie informacji. 7. Uwaga na spostrzegawczość (2 h) Definiowanie spostrzegawczości. Dostrzeganie przydatności spostrzegawczości w życiu codziennym i w świecie biznesu oraz jej wpływu na dokonywanie się postępu technologicznego. 8. Dobre maniery (8 h) Definiowanie pojęcia dobre maniery. Rozróżnianie dobrego i złego zachowania się przy stole, w kościele i w kinie. Poprawne zachowywanie się przy stole. Ustalanie zasad dobrego wychowania w domu we współpracy z jego domownikami. Prezentowanie postaw świadczących o dobrym wychowaniu w Polsce w latach powojennych. 9. Test na kreatywność i umiejętność pracy w zespole posttest (1 h) Badanie kreatywności uczniów i ich umiejętności pracy w zespole. Dzielenie się opiniami, uwagami i komentarzami dotyczącymi uczestnictwa w zajęciach z przedsiębiorczości. Klasa V 1. Test na kreatywność i umiejętność pracy w zespole pretest (1 h) Praca w zespole i współdziałanie w grupie. Definiowanie kreatywności i dostrzeganie jej znaczenia oraz wpływu na zwiększenie szans na osiągnięcie sukcesu. Uświadamianie różnorodności rozumowania i postrzegania przez innych. Badanie kreatywności uczniów i ich umiejętności pracy w zespole. 2. Obłaskawiamy rynek przedsiębiorstw (6h) Definiowanie produkcji za pomocą wyrazów bliskoznacznych oraz określanie jej rodzajów. Omawianie działalności przedsiębiorstw produkcyjnych oraz definiowanie procesów produkcyjnych. Rozróżnianie pojęć dotyczących relacji finansowych, obejmujących produkty. Posługiwanie się pojęciami biznesowymi i rozróżnianie zależności biznesowych. Definiowanie spółek. Precyzowanie majątku firmy. Określanie opłacalności działalności firmy. Efektywne branie udziału w zaaranżowanej licytacji. Skutecznie negocjowanie. 3. Przedsiębiorstwo produkcyjne soku jabłkowego (4 h) Myślenie przedsiębiorcze. Kreatywne rozwiązywanie zagadek. Podejmowanie ryzyka wyzwania. Logiczne przetwarzanie informacji zwrotnych. Realizowanie zamierzonych celów poprzez podejmowanie logicznych decyzji. Współpraca w zespole. Posługiwanie się pojęciami ze świata finansów i księgowości. Symulowanie gospodarowania zasobami i inwestowania gra planszowa Potentat soku. 4. Banknoty, monety, nominały, waluty (4 h) Definiowanie pieniądza i określanie jego roli we współczesnym świecie. Precyzowanie kryteriów uznawalności środka płatniczego. Uświadomienie zmiennej wartości pieniądza. Identyfikowanie sposobów produkcji banknotów i monet. Rozróżnianie nominałów banknotów i monet. Definiowanie rozwiązania dotyczącego dokonywania płatności gotówkowych w obrębie różnych państw. Podawanie przykładów najpowszechniejszych walut narodowych. Wymienianie możliwych procesów wpływających na kursy walut. Przeliczanie walut obcych na złotówki. Definiowanie i omawianie wspólnej waluty w krajach Unii Europejskiej oraz etapów jej wprowadzania w krajach członkowskich. 5. Wakacyjne malowidło (8 h) Realizowanie grupowego projektu malowidło za pomocą kolorowej kredy na asfalcie/betonie, przedstawiające miejsce wypoczynku wakacyjnego. Osiąganie porozumienia w zespole. Planowanie działań. Współpraca w grupie. Kreatywne myślenie. Definiowanie projektu jako całości przez pryzmat jego składowych. Unaocznienie pozytywnego wpływu różnorodności pomysłów i zdolno- 12 Poznań 2012

11 Programy zajęć pozalekcyjnych z przedsiębiorczości/opracowanie: Naukomp Justyna Wiśniewska ści uczestników grupy na realizację wspólnego projektu. Definiowanie zasad bezpiecznego spędzania wakacji. Pokazy i warsztaty udzielania pierwszej pomocy w zakresie opatrywania ran. 6. Prawo do (6 h) Uprzytomnienie znaczenia i konieczności dostrzegania potrzeby zagwarantowania praw mieszkańcom każdego kraju. Uświadamianie istnienia praw każdego człowieka i dziecka. Formułowanie i omawianie wybranych praw człowieka/dziecka. Określanie charakteru i natury praw człowieka. Definiowanie praw uczniów w klasie/szkole. Wyszukiwanie dokumentów będących wyrazem respektowania praw człowieka. Zwrócenie uwagi na istnienie oraz określanie obowiązków człowieka, będących następstwem posiadanych przez niego praw. 7. Bon ton (5 h) Definiowanie pojęcia bon ton. Rozróżnianie dobrego i złego zachowania się na przyjęciu, na wakacjach i na randce. Określanie podstawowych reguł i norm protokołu dyplomatycznego. Komunikowanie się za pomocą rozmowy telefonicznej. Wyznaczanie zasad bon ton w klasie. 8. Test na kreatywność i umiejętność pracy w zespole posttest (1 h) Badanie kreatywności uczniów i ich umiejętności pracy w zespole. Dzielenie się opiniami, uwagami i komentarzami dotyczącymi uczestnictwa w zajęciach z przedsiębiorczości. Klasa VI 1. Wielorakie inteligencje. Test na kreatywność i umiejętność pracy w zespole pretest. (4 h) Definiowanie inteligencji i kreatywności. Rozwiązywanie testów na inteligencję. Uświadamianie różnorodności rozumowania i postrzegania przez innych. Praca w zespole i współdziałanie w grupie. Przedstawienie teorii wielorakich inteligencji według Gardnera i odniesienie konkretnych typów inteligencji do zawodów, w których te inteligencje są wykorzystywane. Komunikowanie się za pomocą różnych środków przekazu. Badanie kreatywności uczniów i ich umiejętności pracy w zespole. 2. Działalność na rynku kupna i sprzedaży (4 h) Rozróżnianie produktów i usług. Definiowanie produkcji. Omawianie działalności przedsiębiorstw produkcyjnych i usługowych oraz definiowanie procesów produkcyjnych. Rozróżnianie pojęć dotyczących relacji finansowych obejmujących produkty i usługi. Posługiwanie się pojęciami biznesowymi i rozróżnianie zależności biznesowych. Definiowanie i omawianie działalności spółek. Określanie majątku firmy. Efektywne branie udziału w zaaranżowanej licytacji. 3. Jabłkowy biznes (2 h) Myślenie przedsiębiorcze. Rozwijanie kreatywności słownej. Logiczne przetwarzanie informacji. Realizowanie zamierzonych celów poprzez podejmowanie logicznych decyzji. Współpraca w zespole. Posługiwanie się pojęciami ze świata finansów i księgowości. Symulowanie gospodarowania zasobami i inwestowania gra planszowa Potentat soku. 4. Reklama dźwignią handlu (4 h) Przedsiębiorcze myślenie. Współpracowanie w zespole i grupie. Kreatywne realizowanie zamierzonych celów. Dostrzeganie, że każdy ma jakieś zdolności. Uzmysłowienie i unaocznienie konieczności efektywnej współpracy w zespole w dążeniu do osiągnięcia przez grupę celu i sukcesu. Uświadomienie, że reklama jest dźwignią handlu. 5. Zabawki dla przedszkolaków (6 h) Realizowanie projektu edukacyjnego własnoręczne wytwarzanie ekologicznych zabawek dla przedszkolaków. Uświadamianie powtórnego wykorzystania odpadów jako przejawu postawy ekologicznej, kreatywności i oszczędności. Wykorzystanie komputera i zasobów Internetu do poszukiwania informacji potrzebnych do poszerzania wiedzy i umiejętności. Poznawanie technik rękodzielniczych, np. decoupage. Współpracowanie w zespole sposobem zarówno na zrealizowanie celu, jak i osiągnięcie satysfakcji z efektu. Łączenie nauki z zabawą i zabawy z nauką. Dostrzeganie radości tworzenia. Kreowanie pozytywnych postaw, uwzględniających potrzeby osób młodszych. 6. Savoir-vivre w życiu (4 h) Definiowanie pojęcia savoir-vivre. Rozróżnianie dobrych i złych zachowań przy stole, w szkole, w miejscach publicznych, na wakacjach, w autobusie/pociągu. Zwrócenie uwagi na istnienie nieformalnych etykiet na przykładzie netykiety. Omawianie uwarunkowań kulturowych savoir vivre u. Uświadamianie, że znajomość i stosowanie savoir-vivre u to sztuka życia. 13

12 Przedsiębiorczość drogą do nauki kreatywności i pracy zespołowej 7. Wielkanoc (6 h) Realizowanie projektu edukacyjnego Wielkanoc, ach, Wielkanoc!. Opracowywanie projektów cząstkowych: tradycje i zwyczaje wielkanocne (prezentacja multimedialna), kartki świąteczne (scrapbooking), wypieki (pokaz, degustacja), śmigus-dyngus (pogadanka z policjantem), wiosna (pokaz przyrodniczy), Wielkanoc w mieście i na wsi (wystawa zdjęć). 8. Klasowe obrady (4 h) Określanie celu dyskusji w formie debaty, przykładowych typów debat oraz technik argumentacji. Definiowanie udziału i przygotowywanie się do debaty typu za i przeciw. Kształtowanie umiejętności argumentacji. Twórcze i krytyczne myślenie. Uświadomienie poczuwania się do współodpowiedzialności za przyjęte w wyniku debaty rozwiązanie. 9. Test na kreatywność i umiejętność pracy w zespole posttest (1 h) Badanie kreatywności uczniów i ich umiejętności pracy w zespole. Dzielenie się opiniami, uwagami i refleksjami dotyczącymi uczestnictwa w zajęciach z przedsiębiorczości. IV Procedury osiągania celów formy i metody pracy Dynamicznie zmieniająca się rzeczywistość gospodarcza i społeczna oraz rewolucja technologiczno- -informacyjna spowodowały konieczność przewartościowania i dokonywania zmian w programach nauczania, ale przede wszystkim powstanie potrzeby bliższego przyjrzenia się metodom i technikom edukacyjnych stosowanym w procesie kształcenia. Współczesna szkoła powinna stworzyć warunki do wszechstronnego rozwoju ucznia, uwzględniając przy tym zdiagnozowane potrzeby edukacyjne oraz stosując aktywizujące metody nauczania. Metody nauczania powinny być różnorodne, kształcące umiejętności ponadprzedmiotowe, efektywne i użyteczne, motywujące ucznia do pracy, angażujące różne zmysły (zwłaszcza w szkole podstawowej), oddziałujące na emocje, dostosowane do potrzeb uczniów o różnych poziomach rozwoju dominujących inteligencji, a także rozwijające kreatywność. Wprowadzając je, nauczyciel zmienia swoją rolę z wykładowcy i głównego źródła wiedzy na organizatora procesu samodzielnego kształcenia się uczniów (mentora). Realizacja zaproponowanego programu nauczania bazuje na stosowaniu metod aktywizujących (burza mózgów, gorące krzesło, dyskusja, debata, inscenizacja itd.) zarówno ucznia, jak i co istotne nauczyciela oraz lokalnego środowiska. W programie nie zrezygnowano jednak z metod podających wyjaśnienie, miniwykład, pogadanka, z których najzwyczajniej nie da się zrezygnować, ale dążeniem przy konstruowaniu programu nauczania było ograniczenie czasowe stosowanych metod podających do minimum. Zawarte w przedmiotowym programie edukacyjnym ćwiczenia i zadania nastawione są przede wszystkim na pracę w grupie, w parach oraz metodą projektu. Większość ćwiczeń zawartych w scenariuszach zajęć może stać się bazą do dalszej pracy twórczej, a także metodą projektu, wymaganą na etapie edukacji gimnazjalnej. Nauczyciel w obszarze zaproponowanych modułów tematycznych może modyfikować program dostosować go do zdiagnozowanych potrzeb edukacyjnych i zainteresowań uczniów, uwzględniając uwarunkowania środowiska i regionu. Również o dopasowaniu i ostatecznym wyborze metody i techniki kształcenia decyduje nauczyciel, biorąc pod uwagę: realizowane cele ogólne i szczegółowe, materiał nauczania, posiadaną bazę dydaktyczną, liczbę godzin przeznaczonych na realizację danej tematyki, możliwości intelektualne i manualne uczniów oraz własne predyspozycje i umiejętności metodyczne. Z drugiej jednakże strony należy pamiętać, iż nauczyciel realizujący zajęcia dydaktyczne na podstawie przedłożonego programu nauczania powinien mieć na uwadze jedną z najważniejszych form kształcenia w zakresie podstaw przedsiębiorczości praktyczne stosowanie nabywanej wiedzy i kształtowanie umiejętności bycia przedsiębiorczym. Proces osiągania celów edukacyjnych z pomocą wybranych metod i form pracy zaproponowanych w przedmiotowym programie nauczania przedsiębiorczości na poziomie klasy IV, V i VI kreatywnie ewoluuje, wymuszając tym samym dostosowanie tych metod i form pracy do indywidualnych potrzeb ucznia, w zgodzie z teorią wielu inteligencji H. Gardnera. Każde dziecko rodzi się wszechstronnie uzdolnione, z pełną możliwością rozwoju we wszystkich kierunkach. Skoro poszczególne typy inteligencji można rozwijać, ćwiczyć i udoskonalać, a inteligencja nie jest jednowymiarowa, realizacja programu nauczania odbywa się wielowymiarowo. I tak np. rozwój zdolności językowych możliwy będzie przy okazji inscenizacji, pracy w zespole, burzy mózgów. Uzdolnienia muzyczne i ruchowe ujawnią się podczas gier i zabaw dydaktycznych. Prezentacje wideo, praca z materiałem ilustracyjnym, dopasowywanie obrazków do definicji, układanki czy zagadki przyczyniają się do rozwoju inteligencji matematyczno-logicznej oraz wizualno przestrzennej. Natomiast elementy wykładu, praca z filmem edukacyjnym, wyjaśnienia zarówno nauczyciela dotyczące omawianego tematu, jak i uczniów w kontekście powodów podejmowanych decyzji i wyboru zastosowanych rozwiązań mogą wzmocnić inteligencję przyrodniczą. Z kolei społeczne umiejętności i zdolności intrapersonalne oraz interpersonalne mogą ujawnić się i ewoluować przy okazji debaty klasowej, dyskusji, 14 Poznań 2012

13 Programy zajęć pozalekcyjnych z przedsiębiorczości/opracowanie: Naukomp Justyna Wiśniewska pogadanki, czy też prezentacji. Metody uniwersalnie wpływające na inteligencje wielorakie, to burza mózgów, gorące krzesło, gry i zabawy dydaktyczne, projekt edukacyjny czy też wycieczka edukacyjna/zajęcia pozaszkolne. Dzięki stosowaniu i dostosowywaniu różnych metod i form pracy rozwijamy u uczniów nie tylko inteligencję dominującą, ale również inteligencje poboczne i te uśpione. Kreatywność zdecydowanie wpływa na rozwój inteligencji dominującej u uczniów, natomiast schematyczna realizacja zajęć ma na celu preferowanie rozwoju pozostałych inteligencji dzieci. Wymienione metody i techniki edukacyjne oraz formy pracy w odniesieniu do teorii wielorakich inteligencji Gardnera preferują samokształcenie ucznia, rozumiane jako samodzielne zdobywanie, weryfikowanie i przetwarzanie informacji, ponadto odpowiedzialność za poczynania każdego ucznia z osobna oraz ucznia jako komponentu grupy, a także kształcenie umiejętności podejmowania decyzji, funkcjonowania w grupie, kreatywnego rozwiązywania problemów i umacniania postaw przedsiębiorczych. Tym samym umożliwiają rozwój inteligencji dominującej ucznia oraz przyczyniają się do ewolucji jego pozostałych inteligencji. Włączenie uczniów do udziału w procesie ich kształcenia wyzwala ich aktywność, rozbudza i poszerza zainteresowania, rozwija zdolności, przynosi satysfakcję nauczycielowi i dzieciom oraz ich rodzicom, kształtuje atmosferę wzajemnej współpracy, przyjaznych i kreatywnych postaw, uczy trudnej sztuki komunikowania się w grupie i świadomego uczestnictwa w życiu gospodarczym i społecznym. Ponadto jeżeli do współpracy przy realizacji programu nauczania włączymy konsultantów-praktyków, stosownie do tematyki zajęć, np. ze świata biznesu, z różnych instytucji, urzędów, uczelni lub fundacji, efekt ten zostanie wzmocniony i praktycznie ugruntowany. V Ewaluacja Na każdych zajęciach zaplanowanych w prezentowanym programie nauczania nauczyciel może dokonywać bezpośredniej obserwacji ucznia zarówno w warunkach zabawy, jak i podczas nauki. Na koniec każdego modułu lekcyjnego można zaproponować podsumowanie lekcji, a tym samym sprawdzenie, co uczniowie z zajęć zapamiętali i czego się nauczyli, ze zwróceniem uwagi również na to, co się uczniom najbardziej podobało i wysłuchaniem ewentualnych propozycji co do przeszłych i przyszłych zajęć. Na przestrzeni semestru oraz roku szkolnego nauczyciel powinien porównywać sposoby i efekty pracy ucznia podczas zajęć zarówno indywidualnych, jak i grupowych, podczas zajęć z przedsiębiorczości z początku każdego semestru oraz na jego końcu. Powinien też zwracać uwagę na zmiany postaw otwartości ucznia, dotyczących wykorzystywania innych zdolności, dotychczas uśpionych lub/i pomijanych, świadczące o rozwoju innych jego inteligencji, nie tylko tej dominującej. Realizowany na pierwszych zajęciach test badający poziom kreatywności, samodzielności myślenia i umiejętności pracy w grupie, z jednej strony ma stanowić bazę-pretest do zbadania przyrostu umiejętności uczniów, ale z drugiej strony może być podstawą do ustalenia inteligencji dominującej u uczniów i wykorzystania przez nauczyciela tej wiedzy do dostosowania metod i form realizacji celów edukacyjnych w taki sposób, aby zajęcia rozwijały różnorakie inteligencje uczniów. Dodatkowo poczyniona przez nauczyciela obserwacja sposobów pracy ucznia podczas realizacji zamierzonego celu może stanowić środek weryfikujący wynik pre- i posttestu. Poziom kreatywności, samodzielności myślenia i umiejętności pracy uczniów w grupie będzie badany na początku i na końcu realizacji zajęć przewidzianych programem nauczania, poprzez arkusz zadań do rozwiązania. Zadania te badają poziom nabytych umiejętności w oderwaniu od tematu przedsiębiorczości. Dzięki zajęciom poziom tych zdolności powinien wzrosnąć, a metody nauczania przedsiębiorczości powinny wpłynąć na ogólny rozwój dzieci. 15

14 Przedsiębiorczość drogą do nauki kreatywności i pracy zespołowej 16 Poznań 2012

15 Programy zajęć pozalekcyjnych z przedsiębiorczości/opracowanie: Naukomp Justyna Wiśniewska SCENARIUSZE ZAJĘĆ Z PRZEDSIĘBIORCZOŚCI DLA II ETAPU EDUKACYJNEGO SZKOŁA PODSTAWOWA KLASA IV (35 h) 17

16 Przedsiębiorczość drogą do nauki kreatywności i pracy zespołowej 1. Scenariusz zajęć: Test na kreatywność i umiejętność pracy w zespole pretest (2 h) Cel ogólny: Zbadanie kreatywności uczniów i ich umiejętności pracy w zespole. Cele szczegółowe: Uczeń wie: co to znaczy być kreatywnym na czym polega praca w grupie Uczeń umie: uświadomić sobie różnorodność rozumowania i postrzegania przez innych współdziałać w grupie logicznie łączyć elementy ze sobą Metody i formy realizacji: wyjaśnienie praca w grupie pogadanka badanie psychologiczne Środki dydaktyczne: klocki, z których da się zbudować np. wysoką wieżę pionki, kostka i plansza do gry w chińczyka kostki domina szklanka i woda nożyczki, kartka i długopis test psychologiczny Przebieg zajęć: 1. Opisz dzieciom, co oznacza słowo kreatywność, z naciskiem na indywidualną i grupową pomysłowość. 2. Następnie zaproś uczniów, aby podeszli do miejsca, w którym znajdują się wszystkie, ale pomieszane między sobą, elementy środków dydaktycznych. Dokonaj podziału na pięć grup (jeśli to możliwe koedukacyjne). Następnie każde dziecko z danej grupy po kolei wybiera jeden element ze zbioru. Objaśnij dzieciom, aby naradziły się w swoich grupach i zdecydowały jaki przedmiot wybierze kolejny uczeń z grupy, biorąc pod uwagę cel aby wybrane przez dzieci elementy były ze sobą powiązane, tworzyły zbiory zwiększające funkcjonalność poszczególnych elementów w wyniku ich połączenia. 3. Po wybraniu przez dzieci wszystkich elementów w grupach każda grupa omawia i przedstawia jakie elementy wybrała i do czego mogą one razem służyć. 4. Na koniec przeprowadź test wśród uczniów, mający na celu zbadanie ich kreatywności i ich umiejętności pracy w zespole na etapie rozpoczęcia nauki w czwartej klasie szkoły podstawowej. 2. Scenariusz zajęć: Oswajamy rynek przedsiębiorstw (6 h) Cel ogólny: Zapoznanie i oswojenie się dzieci z wybranymi pojęciami używanymi w świecie finansów i biznesu oraz uczenie się przedsiębiorczych postaw. 18 Poznań 2012

17 Programy zajęć pozalekcyjnych z przedsiębiorczości/opracowanie: Naukomp Justyna Wiśniewska Cele szczegółowe: Uczeń wie: na czym polegają transakcje kupna i sprzedaży jak funkcjonuje przedsiębiorstwo produkcyjne i na czym polega proces produkcyjny czym jest spółka co to jest licytacja i kto zostaje w niej zwycięzcą na czym polegają negocjacje i od czego zależy powodzenie w negocjacjach Uczeń umie: rozróżniać pojęcia dotyczące relacji finansowych obejmujących produkty zdefiniować proces produkcyjny posługiwać się pojęciami biznesowymi zdefiniować spółkę rozróżniać zależności biznesowe określić majątek firmy zdefiniować opłacalność działalności firmy brać udział w licytacji skutecznie negocjować Metody i formy realizacji: prezentacja wideo pogadanka burza mózgów quiz wyjaśnienie zagadka praca w grupie dyskusja dopasowywanie obrazków do definicji licytacja Środki dydaktyczne: projektor multimedialny i laptop z dostępem do Internetu tablica z kredą/flipchart z flamastrami obrazki prezentujące różne produkty, np. owoce, warzywa, papier, kawałek materiału czy kawałek drewna (wycinki z gazet) obrazki przedstawiające rolnika w kombajnie zbożowym, rolnika na polu z łanami zboża, rolnika stojącego przy młynie (źródło wycinki z gazet/internetowa wyszukiwarka grafiki) taśma malarska karteczki z definicjami kapitału, przychodu, straty i zysku historyjki obrazkowe/obrazki prezentujące pojęcia kapitału, przychodu, straty i zysku w przedsiębiorstwie/spółce (źródło internetowa wyszukiwarka grafiki) komputer z dostępem do Internetu, podłączony do drukarki zapałki ołówek, długopis, kredki, plastelina, zeszyt itp. Przebieg zajęć: 1. Odtwórz na laptopie wybrany filmik z zasobów strony prezentujący transakcję sprzedaży i kupna. Następnie uczniowie rozróżniają, która sytuacja dotyczyła kupna, a która sprzedaży. 2. Pogadanka na temat tego, co oznacza, że coś kupujemy i że ktoś nam coś sprzedaje. 3. Burza mózgów: Co można kupić, a co sprzedać? Zapisz na tablicy/flipcharcie propozycje uczniów. 4. Skieruj pytania do uczniów, na które odpowiadają tak lub nie : Czy można produkować wodę? 19

18 Przedsiębiorczość drogą do nauki kreatywności i pracy zespołowej Czy można produkować czekoladę? Czy można produkować szczęście? Czy można produkować prąd? Czy można produkować ziemniaki? Czy można produkować sok z pomarańczy? 5. Kolejno przybliż uczniom pojęcie produkcji zaczynając od podania wyrazów bliskoznacznych (wytwarzać, wyrabiać, konstruować, wykorzystywać produkty). Następnie podaj definicję produkcji działalność człowieka, której celem jest wytwarzanie określonych produktów przynoszących zyski producentowi lub/i zaspokajających potrzeby człowieka. 6. Dokonaj podziału uczniów na dwuosobowe grupy, które mają za zadanie rozwikłać zagadkę, co można produkować z produktów, które znajdują się na obrazkach (obrazki prezentujące różne produkty, np. owoce, warzywa, papier, kawałek materiału czy kawałek drewna). Następnie na forum wszystkich uczniów każda grupa przedstawia swoje propozycje produkcji w zależności od produktu znajdującego się na obrazku. 7. Następnie uczniowie oglądają wyświetlany za pomocą projektora multimedialnego filmik prezentujący proces produkcji soku jabłkowego Jak to jest zrobione? Sok jabłkowy ( Po obejrzeniu filmiku następuje pogadanka o złożoności procesu produkcyjnego. 8. Później na tablicy/flipcharcie napisz dwa wyrazy: PRZEDSIĘBIORSTWO oraz FIRMA. Następuje dyskusja wśród uczniów, czy można między nimi postawić znak równości. 9. Napisz na tablicy/flipcharcie pod spodem w jednym wierszu równanie: FIRMA + FIRMA = SPÓŁKA. Następuje dyskusja wśród uczniów, czy takie połączenie jest możliwe oraz czy można dokładać firmy. 10. Przyklej na tablicy/flipcharcie obrazki przedstawiające kolejno: rolnika w kombajnie zbożowym, rolnika na polu z łanami zboża i rolnika stojącego przy młynie. Dopowiedz, że każdy z tych rolników prowadzi swoją firmę firma oferująca wynajęcie kombajnu, firma sprzedająca zboże i firma produkująca mąkę. Dzieci tworzą parę z osobą siedzącą obok i zastanawiają się nad propozycją jaką, spółkę mogą stworzyć ci trzej rolnicy. 11. Kolejno wyjaśnij uczniom, że celem powstania firm, przedsiębiorstw, spółek z jednej strony jest zaspokajanie potrzeb człowieka, ale z drugiej strony osiągnięcie korzyści finansowych (zarobek). 12. Uczniowie dowiadują się od nauczyciela, że aby określić, czy firmie dobrze się powodzi, używa się następujących pojęć: przychód zarobek ze sprzedaży, zysk więcej sprzedaliśmy niż kupiliśmy, strata więcej kupiliśmy niż sprzedaliśmy, kapitał pieniądze, maszyny, budynki, komputery, wyposażenie. Podziel uczniów po 4 osoby w grupie (w miarę możliwości mieszając uczniów z różnymi zdolnościami) i każdej grupie rozdaj 4 karteczki z definicjami oraz 4 historyjki obrazkowe/obrazki, które pozwolą zrozumieć dzieciom nowe pojęcia i prawidłowo dopasować historyjki obrazkowe/ obrazki do definicji. 13. Następnie podpowiedz uczniom, że kapitał firm (majątek) wzrasta, kiedy firma przynosi zysk, kupuje maszyny, urządzenia, samochody, komputery itp. Kupno może odbywać się również dzięki udziałowi firmy w licytacji lub kiedy firma prowadzi negocjacje. Rozdziel dzieciom po 10 zapałek. Zanim dowiedzą się, do czego będą one im potrzebne, oglądają filmik z przykładowej licytacji ( np. aukcji w ramach Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy). Po obejrzeniu filmiku zaprezentuj przedmioty będące przedmiotem licytacji ołówek, długopis, kredki, plastelina, zeszyt itp. Wyjaśnij, że przedmioty będą sprzedawane (naprawdę), a ich właścicielem zostanie ten, kto zapłaci za nie najwięcej, przy czym za żaden przedmiot nie można zapłacić wszystkimi swoimi zapałkami. Rozpocznij sprzedaż przedmiotów w wyniku licytacji, w której dzieci podejmują decyzję, czy wziąć udział w licytacji danego przedmiotu, przelicytowują się, a za wygraną licytację płacą zapałkami. 14. Odtwórz dzieciom filmik dofinansowany przez NBP (Narodowy Bank Polski) pt.: Negocjacje dostępny na portalu Po obejrzeniu filmiku następuje pogadanka, w której zachęć uczniów, aby wskazali, jakie błędy popełniły postaci występujące w filmiku zanim doszły do porozumienia. 15. Burza mózgów: Negocjacje dzieci z rodzicami. Zapisz na tablicy/flipcharcie propozycje uczniów. 16. Wchodząc w role rodzica, z chętnymi uczniami odegraj scenki rodzicdziecko, w których mają miejsce negocjacje. Zadaniem dziecka jest dojście do porozumienia z rodzicem w wyniku prowadzonych negocjacji. 20 Poznań 2012

19 Programy zajęć pozalekcyjnych z przedsiębiorczości/opracowanie: Naukomp Justyna Wiśniewska 3. Scenariusz zajęć: Potentat soku (6 h) Cel ogólny: Zbudowanie przez dzieci wirtualnego przedsiębiorstwa, które jako pierwsze osiągnie założony zysk. Cele szczegółowe: Uczeń wie: jakimi pojęciami posługuje się świat finansów i księgowości jak działają przedsiębiorstwa produkcyjne w jaki sposób funkcjonuje rynek kupna i sprzedaży że konieczna jaet współpraca w dążeniu do celu jak potrzebne jest uczenie się matematyki że istnieje coś takiego jak przypadkowość i losowość Uczeń umie: myśleć przedsiębiorczo współpracować w zespole podejmować logiczne decyzje inwestować gospodarować zasobami realizować zamierzone cele Metody i formy realizacji: gorące krzesło układanka praca w grupie wyjaśnienie pogadanka praca w zespole Środki dydaktyczne: obrazki z etapami działalności sadu kupno, sprzedaż, kapitał, przychód, strata, zysk i karteczki z pojęciami (źródło internetowa wyszukiwarka grafiki) komputer z dostępem do Internetu, podpięty do drukarki gra planszowa Potentat soku długopisy Przebieg zajęć: 1. Gorące krzesła: Spółka, Licytacja, Negocjacje. Po kolei dzieci siadają na gorącym krześle ustawionym na środku sali, i wymieniają po jednym swoje skojarzenia. Wspólnie wszystkie dzieci przypominają sobie poznane na poprzednich zajęciach pojęcia, które będą używane podczas grania w grę planszową. 2. Z obrazków przedstawiających etapy działalności sadu ułóż w wierszach obraz/obrazki tak, aby definiowały pojęcia zysk, strata, przychód, kapitał, kupno, sprzedaż. Następnie zaproponuj uczniom głosowanie dotyczące połączenia nazw z obrazkami. Po zakończeniu głosowania dołóż na koniec każdego wiersza układanki odpowiednie słowo. Jeśli podczas głosowania nie ma większości wśród uczniów, następuje pogadanka celem wyjaśnienia danego pojęcia. 3. Następnie zaprezentuj i omów elementy oraz zasady gry Potentat soku. Gra rozpoczyna się wtedy, kiedy wszystkie dzieci zrozumieją jej zasady i zapoznają się z jej elementami. 4. Kolejno pogrupuj uczniów w dwuosobowe zespoły spółki, bazując na teorii inteligencji wielorakich Gardnera, i do każdej grupy oddeleguj jednego ucznia o zdolnościach matematyczno-logicznych lub z inteligencją przestrzenną albo też interpersonalną. 5. Ujawnij cel, który spółki mają w grze osiągnąć. 6. Prezesem podczas gry zostaje nauczyciel, który pełni również funkcję księgowego w każdej spółce. 21

20 Przedsiębiorczość drogą do nauki kreatywności i pracy zespołowej 7. Rozpoczynają się rozgrywki między spółkami, podczas których poprawiaj i wyjaśniaj ewentualne błędy popełniane przez spółki, wynikające z odstępstw od reguł gry. 8. Wygrywa ten zespół ta spółka, która pierwsza osiągnie założony zysk. 4. Scenariusz zajęć: Ulepszona produkcja (4 h) Cel ogólny: Ładniejsze koperty i smaczniejsze ciastka. Cele szczegółowe: Uczeń wie: jakie rozróżniamy kolory podstawowe w jaki sposób powstają barwy na czym polega technika stemplowania co oznacza słowo ulepszać na czym polega testowanie produktu Uczeń umie: rozróżniać kolory podstawowe uzyskiwać różne barwy wyciągać wnioski na podstawie obserwacji rozwijać swoje zdolności manualne i artystyczne stosować technikę stemplowania pobudzać swoją kreatywność poznawać nowe smaki testować produkt Metody i formy realizacji: burza mózgów wyjaśnienie zajęcia plastyczne moderowana pogadanka praca w grupach degustacja Środki dydaktyczne: tablica/flipchart flamastry fartuszki dla dzieci farby akrylowe czerwona, żółta, niebieska, biała blok techniczny pędzelki do każdego koloru kubeczki plastikowe z wodą tacki plastikowe wilgotna ściereczka małe koperty obrazek dziewczynki i chłopca, ubranych różnie: jedno na krótki rękaw, a drugie na długi rękaw (wydzieranka z gazety młodzieżowej) obrazek projektu wysokiego bloku, w którym są tylko schody i przy wejściach do klatek nie ma podjazdów dla wózków (wydzieranka z gazety budowlanej) kartki papieru kolorowe pisaki herbatniki pisaki spożywcze w różnych kolorach, o różnych smakach 22 Poznań 2012

Projekt z ZUS w gimnazjum

Projekt z ZUS w gimnazjum Załącznik nr 1 do regulaminu Projektu z ZUS Projekt z ZUS w gimnazjum Obowiązująca podstawa programowa kształcenia ogólnego kładzie duży nacisk na kształtowanie u uczniów postaw umożliwiających sprawne

Bardziej szczegółowo

PROGRAM REALIZACJI WEWNĄTRZSZKOLNEGO SYSTEMU DORADZTWA ZAWODOWEGO W ROKU SZKOLNYM 2018/2019

PROGRAM REALIZACJI WEWNĄTRZSZKOLNEGO SYSTEMU DORADZTWA ZAWODOWEGO W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 PROGRAM REALIZACJI WEWNĄTRZSZKOLNEGO SYSTEMU DORADZTWA ZAWODOWEGO W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 PODSTAWA PRAWNA Rozporządzenie MEN z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie doradztwa zawodowego Ustawa z dnia 14

Bardziej szczegółowo

Plan pracy Szkolnego Ośrodka Kariery Gimnazjum im. Jana Pawła II w Dobczycach

Plan pracy Szkolnego Ośrodka Kariery Gimnazjum im. Jana Pawła II w Dobczycach Opracowała: A. Wątor Plan pracy Szkolnego Ośrodka Kariery Gimnazjum im. Jana Pawła II w Dobczycach Odbiorca Treść Cele Forma Czas Odpowiedzialni Dokumentacja Nauczyciele Diagnoza zapotrzebowania na działania

Bardziej szczegółowo

WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO

WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO ZESPOŁU SZKÓŁ MISTRZOSTWA SPORTOWEGO W GORZOWIE WLKP. I. Podstawy prawne programu Ustawa z dnia 14 grudnia 2016r. PRAWO OŚWIATOWE (Dz. U. z 2017r. poz. 59 z

Bardziej szczegółowo

PROGRAM MODUŁU SPECJANOŚCI. Geografia z wiedzą o społeczeństwie

PROGRAM MODUŁU SPECJANOŚCI. Geografia z wiedzą o społeczeństwie Geografia, II stopień... pieczęć wydziału PROGRAM MODUŁU SPECJANOŚCI zatwierdzony przez Radę Wydziału dnia 21.09.2016. kod modułu Nazwa modułu specjalność Geografia z wiedzą o społeczeństwie Liczba punktów

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM ZAJĘĆ Z DORADZTWA ZAWODOWEGO W BRANŻOWEJ SZKOLE I STOPNIA W ZESPOLE SZKÓŁ OGRODNICZYCH W BIELSKU-BIAŁEJ

SZKOLNY PROGRAM ZAJĘĆ Z DORADZTWA ZAWODOWEGO W BRANŻOWEJ SZKOLE I STOPNIA W ZESPOLE SZKÓŁ OGRODNICZYCH W BIELSKU-BIAŁEJ SZKOLNY PROGRAM ZAJĘĆ Z DORADZTWA ZAWODOWEGO W BRANŻOWEJ SZKOLE I STOPNIA W ZESPOLE SZKÓŁ OGRODNICZYCH W BIELSKU-BIAŁEJ OPRACOWAŁA: Alicja Nowak Doradca zawodowy Bielsko-Biała 2017 Cele programu Celem

Bardziej szczegółowo

EWALUACJE W GIMNAZJACH 2013/14 I 2014/15 WYNIKI I WNIOSKI

EWALUACJE W GIMNAZJACH 2013/14 I 2014/15 WYNIKI I WNIOSKI EWALUACJE W GIMNAZJACH 2013/14 I 2014/15 WYNIKI I WNIOSKI WYMAGANIE POZIOM SPEŁNIENIA A B C D E Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej 3 12 10 4 Procesy edukacyjne

Bardziej szczegółowo

Koncepcja pracy szkoły

Koncepcja pracy szkoły szkoły Gimnazjum w Koźmicach Wielkich opracowana i zatwierdzona przez Radę Pedagogiczną dnia 17 maja 2010 roku. U nas znajdziesz dobre wychowanie, nowe umiejętności, przyjazną atmosferę 2 Dążymy, aby nasze

Bardziej szczegółowo

Formularz dobrych praktyk. http://loxv.wroclaw.pl. Bogumiła Mandat. Joanna Brosiło. Dobre praktyki

Formularz dobrych praktyk. http://loxv.wroclaw.pl. Bogumiła Mandat. Joanna Brosiło. Dobre praktyki Formularz dobrych praktyk Metryczka szkoły: Nazwa szkoły Adres (ulica, nr lokalu, kod pocztowy, miejscowość) Adres poczty elektronicznej Liceum Ogólnokształcące Nr XV im. mjr. Piotra Wysockiego ul. Wojrowicka

Bardziej szczegółowo

Oferta Instytutu Kształcenia Ustawicznego Nauczycieli BD Center

Oferta Instytutu Kształcenia Ustawicznego Nauczycieli BD Center Oferta Instytutu Kształcenia Ustawicznego Nauczycieli BD Center Instytut Kształcenia Ustawicznego Nauczycieli BD Center Głównym celem szkoleń realizowanych przez BD Center w ramach Instytutu Kształcenia

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM DORADZTWA ZAWODOWEGO Zespołu Szkół nr 60 w Warszawie

SZKOLNY PROGRAM DORADZTWA ZAWODOWEGO Zespołu Szkół nr 60 w Warszawie SZKOLNY PROGRAM DORADZTWA ZAWODOWEGO Zespołu Szkół nr 60 w Warszawie Obowiązujące akty prawne dotyczące udzielania uczniom pomocy w wyborze zawodu i kierunku kształcenia: 1. Ustawa z dnia 7 września 1991r.

Bardziej szczegółowo

Treści nauczania zgodne z podstawą programową:

Treści nauczania zgodne z podstawą programową: DOBRE PRAKTYKI ERASMUS + mgr inż. Waldemar Śramski Lekcja techniki (2x45 min.) Temat: W pokoju nastolatka - planowanie umeblowania i wyposażenia pokoju ucznia. Treści nauczania zgodne z podstawą programową:

Bardziej szczegółowo

K-20. Konspekt projektu. Temat: Pieniądze lubią mnożenie. Cel główny projektu: Cele projektu:

K-20. Konspekt projektu. Temat: Pieniądze lubią mnożenie. Cel główny projektu: Cele projektu: Konspekt projektu K-20 Temat: Pieniądze lubią mnożenie Cel główny projektu: Pobudzenie świadomości uczniów na temat możliwości pomnażania posiadanych dóbr finansowych. Cele projektu: Wiedza: - dostarczenie

Bardziej szczegółowo

Nazwa innowacji: Ekonomia i finanse - innowacyjny moduł programowy dla przedmiotu Podstawy przedsiębiorczości

Nazwa innowacji: Ekonomia i finanse - innowacyjny moduł programowy dla przedmiotu Podstawy przedsiębiorczości Nazwa innowacji: Ekonomia i finanse - innowacyjny moduł programowy dla przedmiotu Podstawy przedsiębiorczości Rodzaj innowacji: programowa i metodyczna Etap kształcenia: IV etap edukacyjny Podstawa opracowania

Bardziej szczegółowo

Raport z ewaluacji wewnętrznej za rok 2014/2015

Raport z ewaluacji wewnętrznej za rok 2014/2015 Szkoła Podstawowa im. red. Jana Ciszewskiego w Waleńczowie ul. Szkolna 19-11 Waleńczów tel. 3 318 71 8 e-mail spwalenczow@vp.pl Raport z ewaluacji wewnętrznej za rok 1/1 Przedmiot ewaluacji: Uczniowie

Bardziej szczegółowo

Efekty wynikające ze Standardów Kształcenia Nauczycieli

Efekty wynikające ze Standardów Kształcenia Nauczycieli Załącznik 3. Efekty wynikające ze Standardów Kształcenia Nauczycieli Symbol Opis efektu kształcenia Kod składnika opisu s-w-1 s-w-2 s-u-1 s-u-2 s-u-3 s-k-1 s-k-2 Wiedza: absolwent ma uporządkowaną wiedzę

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM DORADZTWA ZAWODOWEGO W GIMNAZJUM IM. JANA PAWŁA II W DOBCZYCACH

SZKOLNY PROGRAM DORADZTWA ZAWODOWEGO W GIMNAZJUM IM. JANA PAWŁA II W DOBCZYCACH SZKOLNY PROGRAM DORADZTWA ZAWODOWEGO W GIMNAZJUM IM. JANA PAWŁA II W DOBCZYCACH Spis treści : 1. Obowiązujące akty prawne dotyczące doradztwa zawodowego w gimnazjum 2. Charakterystyka programu 3. Cele

Bardziej szczegółowo

KONCEPCJA PRACY. SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 9 Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Warszawie na rok szkolny 2013/2014

KONCEPCJA PRACY. SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 9 Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Warszawie na rok szkolny 2013/2014 KONCEPCJA PRACY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 9 Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Warszawie na rok szkolny 2013/2014 Koncepcja pracy szkoły została opracowana w oparciu o: Ustawę o systemie oświaty z dnia

Bardziej szczegółowo

KONCEPCJA PRACY. SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 9 Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Warszawie na lata 2014-2017

KONCEPCJA PRACY. SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 9 Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Warszawie na lata 2014-2017 KONCEPCJA PRACY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 9 Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Warszawie na lata 2014-2017 Koncepcja pracy szkoły została opracowana w oparciu o: Ustawę o systemie oświaty z dnia 7 września

Bardziej szczegółowo

Legionowo, r. mgr Alicja Sitkowska-Warda

Legionowo, r. mgr Alicja Sitkowska-Warda Legionowo, 23.02.2016 r. mgr Alicja Sitkowska-Warda Program innowacji Obserwuję, badam, odkrywam jest skierowany do uczniów I etapu edukacyjnego. Program innowacji będzie realizowany podczas zajęć pozalekcyjnych

Bardziej szczegółowo

Innowacyjność w szkole

Innowacyjność w szkole Innowacyjność w szkole Inspiracje w prawie oświatowym Izabela Suckiel 26 marca 2019 Przepisy prawa oświatowego obligują przedszkola, szkoły i placówki do podejmowania innowacyjnych rozwiązań w pracy dydaktycznej,

Bardziej szczegółowo

Innowacja pedagogiczna na zajęciach komputerowych w klasach 4e, 4f, 4g. Nazwa innowacji Programowy Zawrót Głowy

Innowacja pedagogiczna na zajęciach komputerowych w klasach 4e, 4f, 4g. Nazwa innowacji Programowy Zawrót Głowy Szkoła Podstawowa nr 13 im. Arkadego Fiedlera w Gorzowie Wlkp. rok szkolny 2016-2017 Innowacja pedagogiczna na zajęciach komputerowych w klasach 4e, 4f, 4g Nazwa innowacji Programowy Zawrót Głowy Autor

Bardziej szczegółowo

ROCZNY PLAN DZIAŁAŃ (RPD)

ROCZNY PLAN DZIAŁAŃ (RPD) ROCZNY PLAN DZIAŁAŃ (RPD) SZKOŁA PODSTAWOWA IM. INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ W PRZYBYNOWIE KOMPETENCJE MATEMATYCZNE I NAUKOWO - TECHNICZNE Czas realizacji Data rozpoczęcia realizacji Data zakończenia realizacji

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY SYSTEM WSPIERANIA ZDOLNOŚCI I TALENTÓW UCZNIÓW

SZKOLNY SYSTEM WSPIERANIA ZDOLNOŚCI I TALENTÓW UCZNIÓW SZKOLNY SYSTEM WSPIERANIA ZDOLNOŚCI I TALENTÓW UCZNIÓW w Publicznej Szkole Podstawowej im. Wandy Kawy i Bronisławy Kawy w Kośmidrach Szkolny System Wspierania Zdolności i Talentów Uczniów zaopiniowany

Bardziej szczegółowo

Koncepcja pracy MSPEI

Koncepcja pracy MSPEI Międzynarodowa Szkoła Podstawowa Edukacji Innowacyjnej w Łodzi to Szkoła Kompetencji Kluczowych posiadająca i rozwijająca nowatorskie spojrzenie na kształtowanie postaw i umiejętności zgodnie z Europejskimi

Bardziej szczegółowo

,,Doświadczam, myślę, jestem kreatywny

,,Doświadczam, myślę, jestem kreatywny OPIS INNOWACJI PEDAGOGICZNEJ,,Doświadczam, myślę, jestem kreatywny... Dla uczniów klas I-III Szkoły Podstawowej Specjalnej im. ks. Jana Twardowskiego z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim,

Bardziej szczegółowo

Przebieg i organizacja kursu

Przebieg i organizacja kursu Przebieg i organizacja kursu ORGANIZACJA KURSU: Kurs Wdrożenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w przedszkolach i szkołach. Rola koordynatora w projekcie prowadzony jest przez Internet. Zadania

Bardziej szczegółowo

WYBÓR ZAWODOWY GIMNAZJALISTY. wyboru szkoły i zawodu?

WYBÓR ZAWODOWY GIMNAZJALISTY. wyboru szkoły i zawodu? WYBÓR ZAWODOWY GIMNAZJALISTY Jak przygotować dziecko do właściwego Jak przygotować dziecko do właściwego wyboru szkoły i zawodu? RYNEK PRACY XXI WIEKU Wymagania rynku pracy: Kształtowanie u uczniów umiejętności

Bardziej szczegółowo

Odwrócona lekcja odwrócona klasa lub odwrócone nauczanie

Odwrócona lekcja odwrócona klasa lub odwrócone nauczanie Odwrócona lekcja odwrócona klasa lub odwrócone nauczanie Odwrócona lekcja odwrócona klasa lub odwrócone nauczanie Odwrócona lekcja to propozycja na potwierdzone naukowo teorie dotyczące nauczania wyprzedzającego

Bardziej szczegółowo

Do czego chcemy przygotować nasze dzieci i naszych uczniów: do testów czy do życia i pracy? Gdańsk, 16 maja 2009 roku

Do czego chcemy przygotować nasze dzieci i naszych uczniów: do testów czy do życia i pracy? Gdańsk, 16 maja 2009 roku Do czego chcemy przygotować nasze dzieci i naszych uczniów: do testów czy do życia i pracy? 1 Prawdziwe wartości edukacji Europejskie ramy odniesienia Polskie ramy odniesienia Badania PISA 2 Jeżeli nie

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PLASTYKI W KLASACH 4 6 W SP18 W ZIELONEJ GÓRZE Ocenianie osiągnięć jest w przypadku plastyki trudne ze względu na

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PLASTYKI W KLASACH 4 6 W SP18 W ZIELONEJ GÓRZE Ocenianie osiągnięć jest w przypadku plastyki trudne ze względu na PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PLASTYKI W KLASACH 4 6 W SP18 W ZIELONEJ GÓRZE Ocenianie osiągnięć jest w przypadku plastyki trudne ze względu na duże różnice w uzdolnieniach uczniów oraz subiektywizm

Bardziej szczegółowo

Gimnazjum nr 44 im gen. Mariusza Zaruskiego nr 44 w Poznaniu Program doradztwa edukacyjnego i orientacji zawodowej dla uczniów. Rok szkolny 2016/2017.

Gimnazjum nr 44 im gen. Mariusza Zaruskiego nr 44 w Poznaniu Program doradztwa edukacyjnego i orientacji zawodowej dla uczniów. Rok szkolny 2016/2017. 1 Gimnazjum nr 44 im gen. Mariusza Zaruskiego nr 44 w Poznaniu Program doradztwa edukacyjnego i orientacji zawodowej dla uczniów. Rok szkolny 2016/2017. 1. Program obejmuje ogół działań podejmowanych przez

Bardziej szczegółowo

Ekonomia i finanse innowacyjny moduł programowy dla przedmiotu Podstawy przedsiębiorczości

Ekonomia i finanse innowacyjny moduł programowy dla przedmiotu Podstawy przedsiębiorczości INFORMACJA DOTYCZĄCA MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA PRODUKTU FINALNEGO Wstęp Możliwości wykorzystania produktu finalnego w szkołach ponadgimnazjalnych są szerokie. Produkt finalny zawiera bowiem uzupełniające

Bardziej szczegółowo

MIELEC R.

MIELEC R. MIELEC 08.09.2009 R. dr Aldona Kopik Menager ds. Programowych Projektu Pierwsze uczniowskie doświadczenia drogą do wiedzy 3 4 Grupa Edukacyjna S.A. WYDAWCA PODRĘCZNIKÓW MAC EDUKACJA 5 6 WOJEWÓDZTW: LUBELSKIE

Bardziej szczegółowo

Program szkoleń dla nauczycieli w formule blended learning

Program szkoleń dla nauczycieli w formule blended learning Program szkoleń dla nauczycieli w formule blended learning Opracowanie: Eleonora Żmijowska-Wnęk Wrocław 2014 SPIS TREŚCI: 1. WSTĘP... 3 2. CELE OGÓLNE SZKOLENIA... 4 3. METODY PRACY... 4 4. TREŚCI I PRZEWIDYWANE

Bardziej szczegółowo

RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ. Wymaganie 3:

RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ. Wymaganie 3: RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ w Publicznym Gimnazjum im. Jana Pawła II w Tuszowie Narodowym rok szkolny 1/16 Wymaganie 3: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej.

Bardziej szczegółowo

z zakresu doradztwa zawodowego

z zakresu doradztwa zawodowego Program do zajęć z zakresu doradztwa zawodowego w szkole podstawowej (klasy VII i VIII) opracowany przez doradcę zawodowego Szkoły Podstawowej nr 45 im. Janusza Korczaka w Sosnowcu Ewę Musiał 1 Współczesny

Bardziej szczegółowo

Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego Publicznego Gimnazjum im. Marii Konopnickiej w Strykowicach Górnych rok szkolny 2015/2016

Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego Publicznego Gimnazjum im. Marii Konopnickiej w Strykowicach Górnych rok szkolny 2015/2016 Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego Publicznego Gimnazjum im. Marii Konopnickiej w Strykowicach Górnych rok szkolny 2015/2016 Podstawa prawna: Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty

Bardziej szczegółowo

Szkoła Podstawowa w Żórawinie

Szkoła Podstawowa w Żórawinie Szkoła Podstawowa w Żórawinie SORE Sabina Żuchelkowska Rok szkolny 2013/2014 Temat I RPW Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny? Potrzeby nauczycieli Podczas spotkania z Panią Dyrektor SP w Żórawinie,

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z PRZEDMIOTU EKONOMIA W PRAKTYCE

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z PRZEDMIOTU EKONOMIA W PRAKTYCE PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z PRZEDMIOTU EKONOMIA W PRAKTYCE Beata Biedrzycka Przedmiotowe zasady oceniania z przedmiotu został opracowany zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z 30.IV.2007

Bardziej szczegółowo

KONCEPCJA PRACY MIEJSKIEGO PRZEDSZKOLA NR 9 W SIEDLCACH

KONCEPCJA PRACY MIEJSKIEGO PRZEDSZKOLA NR 9 W SIEDLCACH KONCEPCJA PRACY MIEJSKIEGO PRZEDSZKOLA NR 9 W SIEDLCACH Wszystkiego, co naprawdę trzeba wiedzieć, nauczyłem się w przedszkolu- o tym jak żyć co robić, jak postępować, współżyć z innymi patrzeć, odczuwać,

Bardziej szczegółowo

MIEJSKI OŚRODEK DOSKONALENIA NAUCZYCIELI w KONINIE. ul. Szymanowskiego 5, Konin tel/fax lub

MIEJSKI OŚRODEK DOSKONALENIA NAUCZYCIELI w KONINIE. ul. Szymanowskiego 5, Konin tel/fax lub MIEJSKI OŚRODEK DOSKONALENIA NAUCZYCIELI w KONINIE ul. Szymanowskiego 5, 62-510 Konin tel/fax. 632433352 lub 632112756 sekretariat@modn.konin.pl www.modn.konin.pl Konferencja przedmiotowa edukacji wczesnoszkolnej

Bardziej szczegółowo

PUBLIKACJA PODSUMOWUJACA ZAJĘCIA DODATKOWE Z MATEMATYKI. realizowane w ramach projektu Stąd do przyszłości. nr. POKL.09.01.

PUBLIKACJA PODSUMOWUJACA ZAJĘCIA DODATKOWE Z MATEMATYKI. realizowane w ramach projektu Stąd do przyszłości. nr. POKL.09.01. Mołodiatycze, 22.06.2012 PUBLIKACJA PODSUMOWUJACA ZAJĘCIA DODATKOWE Z MATEMATYKI realizowane w ramach projektu Stąd do przyszłości nr. POKL.09.01.02-06-090/11 Opracował: Zygmunt Krawiec 1 W ramach projektu

Bardziej szczegółowo

Grant Wielkopolskiego Kuratora Oświaty

Grant Wielkopolskiego Kuratora Oświaty Struktura podstawy programowej oraz warunki i sposób realizacji podstawy programowej kształcenia ogólnego z języka polskiego, języka obcego, historii i wiedzy o społeczeństwie w roku szkolnym 2017/2018

Bardziej szczegółowo

KARTA PROJEKTU EDUKACYJNEGO

KARTA PROJEKTU EDUKACYJNEGO KARTA PROJEKTU EDUKACYJNEGO 1.Temat projektu: Dlaczego Lexus/Mercedes/Ferrari (itp.) jest taki drogi? 2. Imię i nazwisko nauczyciela: Silvija M. Teresiak 3. Termin realizacji: maj 2018 r. 4.Czas realizacji:

Bardziej szczegółowo

EFEKTY KSZTAŁCENIA PRZYGOTOWUJĄCEGO DO WYKONYWANIA ZAWODU NAUCZYCIELA PROFIL PRAKTYCZNY i OGÓLNOAKADEMICKI

EFEKTY KSZTAŁCENIA PRZYGOTOWUJĄCEGO DO WYKONYWANIA ZAWODU NAUCZYCIELA PROFIL PRAKTYCZNY i OGÓLNOAKADEMICKI EFEKTY KSZTAŁCENIA PRZYGOTOWUJĄCEGO DO WYKONYWANIA ZAWODU NAUCZYCIELA PROFIL PRAKTYCZNY i OGÓLNOAKADEMICKI NAU2/3 efekty kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela MODUŁY 2 i 3 Po podkreślniku:

Bardziej szczegółowo

Z matematyką i programowaniem za pan brat. Szkoła Podstawowa im. A. Fiedlera w Połajewie

Z matematyką i programowaniem za pan brat. Szkoła Podstawowa im. A. Fiedlera w Połajewie INNOWACJA PEDAGOGICZNA Z matematyką i programowaniem za pan brat Szkoła Podstawowa im. A. Fiedlera w Połajewie Termin realizacji: 1 października 2018 r. 20 czerwca 2018 r. Opracowały: Ewa Magdziarz Aleksandra

Bardziej szczegółowo

Informacje wstępne dotyczące podstawy programowej kształcenia ogólnego. Informacje wstępne dotyczące podstawy programowej kształcenia ogólnego

Informacje wstępne dotyczące podstawy programowej kształcenia ogólnego. Informacje wstępne dotyczące podstawy programowej kształcenia ogólnego Wyciąg z: Projekt: Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego (str.

Bardziej szczegółowo

KOMPUTERY W PRACY. Projekt edukacyjny dla uczniów klas 4 szkoły podstawowej z przedmiotu informatyka

KOMPUTERY W PRACY. Projekt edukacyjny dla uczniów klas 4 szkoły podstawowej z przedmiotu informatyka KOMPUTERY W PRACY Projekt edukacyjny dla uczniów klas 4 szkoły podstawowej z przedmiotu informatyka Współczesny świat został zdominowany przez technologię. Komputery, na początku używane jedynie przez

Bardziej szczegółowo

Przewodnik Ekonomiczne inspiracje. II moduł Przedsiębiorczo, czyli jak?

Przewodnik Ekonomiczne inspiracje. II moduł Przedsiębiorczo, czyli jak? Przewodnik Ekonomiczne inspiracje II moduł Przedsiębiorczo, czyli jak? ĆWICZENIE ZAKRES TEMATYCZNY POTRZEBNE MATERIAŁY CZAS MATERIAŁ ROZSZERZJĄCY PRACA I STABILNOŚĆ FINANSOWA Różne aspekty każdego zawodu

Bardziej szczegółowo

Projekt Programu rozwoju edukacji w Warszawie w latach 2013-2020 (streszczenie)

Projekt Programu rozwoju edukacji w Warszawie w latach 2013-2020 (streszczenie) Projekt Programu rozwoju edukacji w Warszawie w latach 2013-2020 (streszczenie) Program rozwoju edukacji w Warszawie w latach 2013-2020 jest strategicznym dokumentem opisującym cele i sposoby rozwoju warszawskiej

Bardziej szczegółowo

Program doradztwa edukacyjnego i orientacji zawodowej

Program doradztwa edukacyjnego i orientacji zawodowej 1 Program doradztwa edukacyjnego i orientacji zawodowej dla uczniów Gimnazjum nr 44 im. gen. Mariusza Zaruskiego w Poznaniu w roku szkolnym: 2015/2016. 1. Program obejmuje ogół działań podejmowanych przez

Bardziej szczegółowo

KONCEPCJA PRACY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 6 W ZESPOLE SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH NR 2

KONCEPCJA PRACY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 6 W ZESPOLE SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH NR 2 KONCEPCJA PRACY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 6 W ZESPOLE SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH NR 2 IM. A. MICKIEWICZA W BIAŁEJ PODLASKIEJ NA ROK SZKOLNY 2013/2017 opracowana na podstawie rozporządzenia Ministra Edukacji

Bardziej szczegółowo

Program zajęć z zakresu doradztwa zawodowego

Program zajęć z zakresu doradztwa zawodowego Program zajęć z zakresu doradztwa zawodowego PROSTO DO SUKCESU NA RYNKU PRACY Rok szkolny 2016/2017 oraz 2017/2018 Opracowała: mgr Renata Baran WSTĘP Zainteresowanie zawodami i przyszłością zawodową spowodowane

Bardziej szczegółowo

PORADNICTWO ZAWODOWE W RAMACH PRZEDMIOTU WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE

PORADNICTWO ZAWODOWE W RAMACH PRZEDMIOTU WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE PORADNICTWO ZAWODOWE W RAMACH PRZEDMIOTU WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 maja 2001 roku 1 wprowadziło na III etapie edukacyjnym - gimnazjum- przedmiot wiedza

Bardziej szczegółowo

Wewnątrzszkolny System Doradztwa Edukacyjno Zawodowego

Wewnątrzszkolny System Doradztwa Edukacyjno Zawodowego Wewnątrzszkolny System Doradztwa Edukacyjno Zawodowego Zespołu Szkoły Podstawowej i Przedszkola w Tumlinie Opracowała: Monika Lisowska I. PODSTAWA PRAWNA DOKUMENTY REGULUJĄCE ZAGADNIENIE OPIENTACJI I PORADNICTWA

Bardziej szczegółowo

REFORMA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO

REFORMA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO KREATYWNOŚC I TWÓRCZOŚĆ WYZWANIEM DLA WSPÓŁCZESNEJ SZKOŁY 16. 09. 2011 R. GODZ.11.00 MIELEC, BUDYNEK FILII AGH UL. M. SKŁODOWSKIEJ 4 REFORMA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO Opracowano w oparciu o prezentacje

Bardziej szczegółowo

RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ

RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ Zespół Szkół w Augustowie RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ WYMAGANIE: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. Zespół w składzie: Halina Ignatiuk Irena Żmieńko Joanna

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA ZAJĘCIA KOMPUTEROWE KL. IV-VI DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 10 IM.

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA ZAJĘCIA KOMPUTEROWE KL. IV-VI DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 10 IM. PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA ZAJĘCIA KOMPUTEROWE KL. IV-VI DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 10 IM. POLONII W SŁUPSKU I. Przedmiotowy system oceniania został skonstruowany w oparciu

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z przedmiotu: Ekonomia w praktyce

Wymagania edukacyjne z przedmiotu: Ekonomia w praktyce Wymagania edukacyjne z przedmiotu: Ekonomia w praktyce Program: Jolanta Kijakowska, Program nauczania. Przedmiot uzupełniający. Ekonomia w praktyce Podręcznik: Waldemar Kotowski, Od oszczędzania do inwestowana

Bardziej szczegółowo

Czym jest nauczanie dwujęzyczne?

Czym jest nauczanie dwujęzyczne? Języka obcego nauczymy się lepiej kiedy będzie nam on służył do przyswojenia sobie czegoś więcej niż tylko jego samego Jean Duverger Czym jest nauczanie dwujęzyczne? Od pewnego czasu można zauważyć wzrost

Bardziej szczegółowo

I. DOSKONALENIE PRACY NAUCZYCIELI

I. DOSKONALENIE PRACY NAUCZYCIELI I. DOSKONALENIE PRACY NAUCZYCIELI A Edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna. IA/1. Prawa dziecka. Nauczyciele przedszkoli. Cel: - Nauczyciel doskonali swoje umiejętności niezbędne w podmiotowym traktowaniu

Bardziej szczegółowo

nauczania, np. poziomie wykonania i rodzajach zadań realizowanych na -motywujące ucznia do podejmowania wysiłków, podkreślające mocne strony i

nauczania, np. poziomie wykonania i rodzajach zadań realizowanych na -motywujące ucznia do podejmowania wysiłków, podkreślające mocne strony i KRYTERIA OCENIANIA Z PRZEDMIOTU PLASTYKA w Szkole Podstawowej nr 1 w Drezdenku Przedmiotowy system oceniania z plastyki w klasie 4-6 ( II etap edukacyjny) CELE OCENIANIA. 1. Ocena ma znaczenie: -informujące

Bardziej szczegółowo

Raport z ewaluacji wewnętrznej za rok 2017/2018

Raport z ewaluacji wewnętrznej za rok 2017/2018 Szkoła Podstawowa im. red. Jana Ciszewskiego w Waleńczowie ul. Szkolna 19 42-151 Waleńczów tel. 034 318 71 08 e-mail: spwalenczow@vp.pl Raport z ewaluacji wewnętrznej za rok 2017/2018 Przedmiot ewaluacji:

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY SYSTEM WSPIERANIA ZDOLNOŚCI I TALENTÓW UCZNIÓW w Szkole Podstawowej nr 36 im. Narodów Zjednoczonej Europy w Tychach

SZKOLNY SYSTEM WSPIERANIA ZDOLNOŚCI I TALENTÓW UCZNIÓW w Szkole Podstawowej nr 36 im. Narodów Zjednoczonej Europy w Tychach SZKOLNY SYSTEM WSPIERANIA ZDOLNOŚCI I TALENTÓW UCZNIÓW w Szkole Podstawowej nr 36 im. Narodów Zjednoczonej Europy w Tychach WSTĘP Szkolny System Wspierania Zdolności i Talentów Uczniów skierowany jest

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr 50/2016. Senatu Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. z dnia 30 czerwca 2016 roku

Uchwała Nr 50/2016. Senatu Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. z dnia 30 czerwca 2016 roku Uchwała Nr 50/2016 Senatu Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach z dnia 30 czerwca 2016 roku w sprawie określenia efektów kształcenia przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Lider projektu Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Partner Gmina Miasta Toruń

Lider projektu Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Partner Gmina Miasta Toruń Lider projektu Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Partner Gmina Miasta Toruń Program operacyjny RPKP Regionalny Program Operacyjny Województwa Kujawsko- Pomorskiego na lata 2014-2020 Oś priorytetowa

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie to ma na celu zarysowanie tego problemu i postawienie uczniów w sytuacji podejmowania decyzji, która zawsze wiąże się z pewnym ryzykiem.

Ćwiczenie to ma na celu zarysowanie tego problemu i postawienie uczniów w sytuacji podejmowania decyzji, która zawsze wiąże się z pewnym ryzykiem. Opis ćwiczenia ĆWICZENIE Czy biznes jest opłacalny? Ent-teach Rozdział 3 Analiza Rynku To ćwiczenie skierowane jest do studentów wszystkich obszarów kształcenia zawodowego, którzy biorą udział w projekcie

Bardziej szczegółowo

INNOWACYJNY MODUŁ PROGRAMOWY DLA PRZEDMIOTU PODSTAWY PRZEDSIĘBIORCZOŚCI

INNOWACYJNY MODUŁ PROGRAMOWY DLA PRZEDMIOTU PODSTAWY PRZEDSIĘBIORCZOŚCI INNOWACYJNY MODUŁ PROGRAMOWY DLA PRZEDMIOTU PODSTAWY PRZEDSIĘBIORCZOŚCI Nazwa innowacji: Ekonomia i finanse - innowacyjny moduł programowy dla przedmiotu Podstawy przedsiębiorczości Rodzaj innowacji: programowa

Bardziej szczegółowo

Nauczyciele znają potrzeby uczniów i zgodnie z nimi modyfikują sposoby prowadzenia zajęć.

Nauczyciele znają potrzeby uczniów i zgodnie z nimi modyfikują sposoby prowadzenia zajęć. PROGRAM POPRAWY EFEKTYWNOŚCI KSZTAŁCENIA Cel główny: Zorganizowanie procesów edukacyjnych w sposób sprzyjający uczeniu się. Cele szczegółowe: a. Planowanie procesów edukacyjnych w szkole służy rozwojowi

Bardziej szczegółowo

Innowacja pedagogiczna: Edukacja medialna. OPIS INNOWACJI

Innowacja pedagogiczna: Edukacja medialna. OPIS INNOWACJI Innowacja pedagogiczna: Edukacja medialna. Podnoszenie kompetencji uczniowskich w dziedzinie odbioru mediów i posługiwania się mediami jako narzędziami intelektualnymi współczesnego człowieka. Bezpośrednim

Bardziej szczegółowo

Planowanie zajęć dydaktycznych stanowi roboczą syntezę treści nauczania, logiczne dopełnienie wcześniej przeprowadzonej analizy.

Planowanie zajęć dydaktycznych stanowi roboczą syntezę treści nauczania, logiczne dopełnienie wcześniej przeprowadzonej analizy. Planowanie zajęć dydaktycznych stanowi roboczą syntezę treści nauczania, logiczne dopełnienie wcześniej przeprowadzonej analizy. PROCES PLANOWANIA ZAJĘĆ DYDAKTYCZNYCH MOŻE BYĆ ROZDZIELONY NA TRZY ETAPY:

Bardziej szczegółowo

Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego Gimnazjum Nr 38 im. Marii Skłodowskiej Curie w Warszawie

Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego Gimnazjum Nr 38 im. Marii Skłodowskiej Curie w Warszawie Wewnątrz System Doradztwa Zawodowego Gimnazjum Nr 38 im. Marii Skłodowskiej Curie w Warszawie Podstawa prawna: 1. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. Nr 15, poz. 142) 2. Rozporządzenie

Bardziej szczegółowo

Szczegółowe wymagania edukacyjne. Przedmiot: Ekonomia w praktyce

Szczegółowe wymagania edukacyjne. Przedmiot: Ekonomia w praktyce Szczegółowe wymagania edukacyjne Przedmiot: Ekonomia w praktyce ocena dopuszczająca uczeń ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra wyszukuje informacje niezbędne i dodatkowe dotyczące działalności

Bardziej szczegółowo

Realizacja projektów etwinning a nowa podstawa programowa

Realizacja projektów etwinning a nowa podstawa programowa Europejski wymiar edukacji rola dyrektora szkoły w realizacji międzynarodowych projektów współpracy szkół Realizacja projektów etwinning a nowa podstawa programowa Warszawa, 5 listopada 2010 r. Iwona Moczydłowska,

Bardziej szczegółowo

Młodzi Przedsiębiorczy program nauczania Ekonomii w praktyce w szkole ponadgimnazjalnej.

Młodzi Przedsiębiorczy program nauczania Ekonomii w praktyce w szkole ponadgimnazjalnej. Młodzi Przedsiębiorczy program nauczania Ekonomii w praktyce w szkole ponadgimnazjalnej. Informacja dla rady pedagogicznej. Cel prezentacji. Zapoznanie nauczycieli z programem: Młodzi Przedsiębiorczy program

Bardziej szczegółowo

FORMY KOTROLI ORAZ METODY OCENY OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW PUBLICZNEGO GIMNAZJUM W POPIELAWACH NA LEKCJACH WOS

FORMY KOTROLI ORAZ METODY OCENY OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW PUBLICZNEGO GIMNAZJUM W POPIELAWACH NA LEKCJACH WOS FORMY KOTROLI ORAZ METODY OCENY OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW PUBLICZNEGO GIMNAZJUM W POPIELAWACH NA LEKCJACH WOS Oceniając ucznia należy brać pod uwagę różne aspekty, należy uwzględniać cztery główne elementy: merytoryczne

Bardziej szczegółowo

Cele i zadania Zespołu Szkół Licealnych i Ekonomicznych nr1

Cele i zadania Zespołu Szkół Licealnych i Ekonomicznych nr1 Cele i zadania Zespołu Szkół Licealnych i Ekonomicznych nr1 1. Głównymi celami Szkoły są: 1) kształcenie i wychowanie służące rozwijaniu u młodzieży poczucia odpowiedzialności, miłości ojczyzny oraz poszanowania

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI GIMNAZJUM NR 5 W LUBINIE

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI GIMNAZJUM NR 5 W LUBINIE PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI GIMNAZJUM NR 5 W LUBINIE I. Cele edukacyjne realizowane na zajęciach informatyki Rozwijanie zainteresowań technikami informatycznymi. Kształtowanie umiejętności

Bardziej szczegółowo

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA studia pierwszego stopnia profil praktyczny

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA studia pierwszego stopnia profil praktyczny Załącznik do Uchwały Senatu nr 34/2019 EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA studia pierwszego stopnia profil praktyczny Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia: Kierunek studiów pedagogika

Bardziej szczegółowo

KONCEPCJA PRACY LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO

KONCEPCJA PRACY LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO KONCEPCJA PRACY LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO IM. BOGUSŁAWA X W BIAŁOGARDZIE NA ROK SZKOLNY 2014/2015 opracowana na podstawie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 roku w sprawie

Bardziej szczegółowo

WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO W GIMNAZJUM IM. POLSKICH OLIMPIJCZYKÓW W BACZYNIE

WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO W GIMNAZJUM IM. POLSKICH OLIMPIJCZYKÓW W BACZYNIE WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO W GIMNAZJUM IM. POLSKICH OLIMPIJCZYKÓW W BACZYNIE 1. ZALOŻENIA WEWNĄTRZSZKOLNEGO SYSTEMU DORADZTWA ZAWODOWEGO Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego (WSDZ)

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy system oceniania z podstaw przedsiębiorczości

Przedmiotowy system oceniania z podstaw przedsiębiorczości Przedmiotowy system oceniania z podstaw przedsiębiorczości 1. Przewidywane osiągnięcia ucznia Uczeń potrafi: Dokonać trafnej samooceny oraz autoprezentacji. Zastosować w praktyce podstawowe zasady pracy

Bardziej szczegółowo

OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA. dla Programu Kształcenia. Studiów Podyplomowych. Edukacja Przedszkolna i Wczesnoszkolna.

OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA. dla Programu Kształcenia. Studiów Podyplomowych. Edukacja Przedszkolna i Wczesnoszkolna. Załącznik do uchwały nr538 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego w sprawie określenia efektów kształcenia dla studiów podyplomowych prowadzonych na Wydziale Pedagogiki, Socjologii i Nauk o Zdrowiu OPIS

Bardziej szczegółowo

2. Kompleksowo trwale przyczyniają się

2. Kompleksowo trwale przyczyniają się Załącznik nr 5.15 Programy rozwojowe szkół i placówek oświatowych realizowane w ramach Działania 9.2 Podniesienie atrakcyjności i jakości szkolnictwa zawodowego - Wyjaśnienia zapisów Szczegółowego Opisu

Bardziej szczegółowo

Rozwijanie kompetencji kluczowych uczniów. Wyzwania i możliwości tworzenia polityki edukacyjnej na poziomie jednostki samorządu terytorialnego

Rozwijanie kompetencji kluczowych uczniów. Wyzwania i możliwości tworzenia polityki edukacyjnej na poziomie jednostki samorządu terytorialnego Rozwijanie kompetencji kluczowych uczniów. Wyzwania i możliwości tworzenia polityki edukacyjnej na poziomie jednostki samorządu terytorialnego dr Olga Napiontek, Fundacja Civis Polonus Kompetencje kluczowe

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy system oceniania z wiedzy o kulturze

Przedmiotowy system oceniania z wiedzy o kulturze IT Przedmiotowy system oceniania z wiedzy o kulturze I. Informacje ogólne 1. Obowiązkiem ucznia jest posiadanie podręcznika (jeden na ławkę) oraz zeszytu ćwiczeń. 2. Brak ćwiczeń uczeń jest zobowiązany

Bardziej szczegółowo

Studia podyplomowe OLIGOFRENOPEDAGOGIKA - EDUKACJA I REWALIDACJA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH INTELEKTUALNIE (III semestr)

Studia podyplomowe OLIGOFRENOPEDAGOGIKA - EDUKACJA I REWALIDACJA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH INTELEKTUALNIE (III semestr) Studia podyplomowe OLIGOFRENOPEDAGOGIKA - EDUKACJA I REWALIDACJA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH INTELEKTUALNIE (III semestr) Termin: 25.03.2017; 22.04.2017 godz. 9:00 Czas trwania 3 semestry (kwalifikacyjne) Łączna

Bardziej szczegółowo

KONCEPCJA PRACY SZKOŁY ZESPÓŁ SZKÓŁ IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W BORKU WLKP.

KONCEPCJA PRACY SZKOŁY ZESPÓŁ SZKÓŁ IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W BORKU WLKP. KONCEPCJA PRACY SZKOŁY ZESPÓŁ SZKÓŁ IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W BORKU WLKP. CEL NADRZĘDNY: Wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia, wspieranie go w procesie nabywania wiedzy i umiejętności,

Bardziej szczegółowo

Wyniki sprawdzianu zewnętrznego klas szóstych uczniów SP10 w latach 2008-2012 na tle miasta, województwa, kraju:

Wyniki sprawdzianu zewnętrznego klas szóstych uczniów SP10 w latach 2008-2012 na tle miasta, województwa, kraju: Efekty różnorodnych działań przygotowujących uczniów do sprawdzianu zewnętrznego analiza oferty zajęć wspierających oraz materiałów przygotowywanych przez nauczycieli Dzięki zaangażowaniu nauczycieli,

Bardziej szczegółowo

Wystąpienie na temat przedsiębiorczości. Temat: Hossa w szkole, czyli o kształtowaniu postaw przedsiębiorczości u uczniów.

Wystąpienie na temat przedsiębiorczości. Temat: Hossa w szkole, czyli o kształtowaniu postaw przedsiębiorczości u uczniów. Wystąpienie na temat przedsiębiorczości. Temat: Hossa w szkole, czyli o kształtowaniu postaw przedsiębiorczości u uczniów. Elżbieta Wiśniowska Szybki start daje przewagę Projekt współfinansowany ze środków

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z przedmiotu uzupełniającego : ekonomia w praktyce dla klasy II

Wymagania edukacyjne z przedmiotu uzupełniającego : ekonomia w praktyce dla klasy II Wymagania edukacyjne z przedmiotu uzupełniającego : ekonomia w praktyce dla klasy II Zagadnienia 1.1. Etapy projektu 1.2. Projekt badawczy, przedsięwzięcie Konieczny (2) wie na czym polega metoda projektu?

Bardziej szczegółowo

Wymagania podstawowe (ocena dostateczne) Wymagania rozszerzające (ocena dobra) Dział 1. Metoda projektu zasady pracy Uczeń: określa założenia

Wymagania podstawowe (ocena dostateczne) Wymagania rozszerzające (ocena dobra) Dział 1. Metoda projektu zasady pracy Uczeń: określa założenia Plan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi przedmiotu uzupełniającego: Ekonomia w praktyce dla klas szkół ponadgimnazjalnych autor mgr inż. Jolanta Kijakowska ROK SZKOLNY 2014/15 (klasa II d) Temat (rozumiany

Bardziej szczegółowo

Zespół Szkół nr 2 w Wałczu TECHNIKUM ZAWODOWE NR 1 IM. PROFESORA WIKTORA ZINA

Zespół Szkół nr 2 w Wałczu TECHNIKUM ZAWODOWE NR 1 IM. PROFESORA WIKTORA ZINA Projekt pn. Bezpośrednie wsparcie rozwoju szkół poprzez wdrożenie zmodernizowanego systemu doskonalenia nauczycieli w powiecie wałeckim Priorytet III Działanie 3.5 Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007

Bardziej szczegółowo

WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO w Szkole Podstawowej nr 130 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi rok szkolny 2018/2019

WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO w Szkole Podstawowej nr 130 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi rok szkolny 2018/2019 WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO w Szkole Podstawowej nr 130 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi rok szkolny 2018/2019 Podstawa prawna. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia

Bardziej szczegółowo

Doradca zawodowy Beata Kapinos

Doradca zawodowy Beata Kapinos Program realizacji Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego w Szkole Podstawowej nr 36 im. Narodów Zjednoczonej Europy w Tychach na rok szkolny 2018/2019 Doradca zawodowy Beata Kapinos 1 Podstawy

Bardziej szczegółowo

3. Dostarczanie uczniom, rodzicom i nauczycielom informacji o uzdolnieniach, postępach i trudnościach

3. Dostarczanie uczniom, rodzicom i nauczycielom informacji o uzdolnieniach, postępach i trudnościach PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA z zajęć technicznych kl. IV-VI Cele systemu oceniania 1. Pobudzanie uczniów do systematycznej pracy i rozwoju, wspieranie motywacji. 2. Wskazanie kierunku dalszej pracy przez

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ LEKCJI. TEMAT LEKCJI: Budowa atomu. Układ okresowy pierwiastków chemicznych. Promieniotwórczość naturalna i promieniotwórczość sztuczna

SCENARIUSZ LEKCJI. TEMAT LEKCJI: Budowa atomu. Układ okresowy pierwiastków chemicznych. Promieniotwórczość naturalna i promieniotwórczość sztuczna SCENARIUSZ LEKCJI OPRACOWANY W RAMACH PROJEKTU: INFORMATYKA MÓJ SPOSÓB NA POZNANIE I OPISANIE ŚWIATA. PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI Z ELEMENTAMI PRZEDMIOTÓW MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH Autorzy scenariusza:

Bardziej szczegółowo

Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego Gimnazjum Nr 1 w Jaworzu

Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego Gimnazjum Nr 1 w Jaworzu Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego Gimnazjum Nr 1 w Jaworzu Ilekroć w dokumencie pojawi się zapis: rodzice należy przez to rozumieć także prawnych opiekunów ucznia, orientacja zawodowa należy

Bardziej szczegółowo