Informacja o sytuacji na rynku pracy w powiecie węgrowskim w 2011 r.

Transkrypt

1 POWIATOWY URZĄD PRACY W WĘGROWIE ul. Piłsudskiego 23, Węgrów tel.: fax.: Informacja o sytuacji na rynku pracy w powiecie węgrowskim w 2011 r. Marzec 2012 r.

2 Powiatowy Urząd Pracy w Węgrowie podejmuje na lokalnym rynku pracy działania na rzecz aktywnych i pasywnych form pomocy osobom pozostającym bez pracy oraz pracodawcom funkcjonującym na terenie powiatu węgrowskiego. Do aktywnych form należy świadczenie usług pośrednictwa pracy, poradnictwa zawodowego, pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy, organizacji szkoleń oraz pozyskiwania środków finansowych na realizację programów subsydiowanego zatrudnienia. Pasywne formy przeciwdziałania bezrobociu dotyczą rejestracji osób bezrobotnych i poszukujących pracy, przyznawania i wypłacania zasiłków oraz innych świadczeń z tytułu bezrobocia określonych w ustawie z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 Nr 69, poz. 415 z póź. zm.). Urząd dokonuje również transferu zasiłków dla bezrobotnych z krajów Unii Europejskiej zgodnie z wymogami uregulowań prawnych wynikających z koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Istotnym elementem działalności Urzędu jest również obejmowanie ubezpieczeniem zdrowotnym osób nie posiadających innego tytułu do ubezpieczenia oraz członków rodziny. Informacja o sytuacji na lokalnym rynku pracy została przygotowana na podstawie danych statystycznych sporządzanych w oparciu o rozporządzenia: Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2011 (Dz. U. Nr 239, poz. 1594, z późn. zm.), Prezesa Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 2011 r. w sprawie określenia wzorów formularzy sprawozdawczych, objaśnień co do sposobu ich wypełniania oraz wzorów kwestionariuszy i ankiet statystycznych stosowanych w badaniach statystycznych ustalonych w programie badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2011 (Dz. U. Nr 83, poz. 453). Instytucjonalna obsługa klientów przez Powiatowy Urząd Pracy w Węgrowie odbywa się dzięki efektywnej pracy wykwalifikowanej kadry. W 2011 roku w Urzędzie zatrudnionych było 26 pracowników z czego 14 etatów zajmowali kluczowi pracownicy wykonujący zadania z zakresu pośrednictwa pracy, poradnictwa zawodowego, organizacji i prowadzenia zajęć w Klubie Pracy, pomocy w rozwoju zawodowym oraz realizacji programów finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego.

3 I. Stan i struktura bezrobocia w powiecie węgrowskim w 2011 r. 1.1 Poziom, stopa i dynamika bezrobocia. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w Urzędzie Pracy na koniec 2011 roku wynosiła 3653 osoby i była niższa od liczby bezrobotnych na koniec 2010 roku o 224 osoby. W ewidencji nadal dominują mężczyźni, stanowią 52,5% ogółu bezrobotnych. Stopa bezrobocia w powiecie węgrowskim na koniec 2011 roku wyniosła 14,3% i w porównaniu z końcem 2010 r. zmalała o 0,7%. Dla porównania w grudniu 2011 roku stopa bezrobocia w woj. mazowieckim wyniosła 9,9% i była wyższa o 0,5% w stosunku do analogicznego okresu 2010 roku, natomiast stopa bezrobocia w Polsce wynosiła 12,5% co oznaczało wzrost o 0,2% w porównaniu do grudnia 2010 roku. Prawo do zasiłku posiadało 416 osób tj. o 6 osób mniej niż w grudniu 2010 roku. Liczba bezrobotnych była zróżnicowana w poszczególnych miastach i gminach. Najwięcej bezrobotnych było zarejestrowanych w m-gm. Łochów 963 osoby i w m. Węgrów 843 osoby. Najniższą liczbę osób bezrobotnych odnotowano na terenie gm. Wierzbno 121 osób, gm. Miedzna 170 osób i gm. Grębków 175 osób. Tabela Nr 1. Liczba bezrobotnych z podziałem na gminy. Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdania MPiPS-01. Gmina Stan bezrobocia w końcu 2011 Dynamika bezrobocia w stosunku do końca 2010 w liczbach w liczbach w % m. Węgrów ,5 m-gm ,0 Łochów Grębków ,0 Korytnica ,5 Miedzna ,0 Liw ,6 Sadowne ,0 Stoczek ,7 Wierzbno ,8 Z przedstawionych danych wynika, że tylko w 2 gminach powiatu nastąpił nieznaczny wzrost liczby osób bezrobotnych. Najniższa dynamika napływu do bezrobocia wystąpiła na terenie g. Korytnica.

4 1.2 Dynamika napływu i odpływu z bezrobocia. W 2011 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Węgrowie zarejestrowało się 3769 osób bezrobotnych. Tak niska liczba nowo zarejestrowanych wystąpiła w roku 1996 kiedy do ewidencji bezrobotnych trafiło 3743 osoby. Na przestrzeni ostatniej dekady liczba rejestracji w Urzędzie oscylowała wokół 4000 osób. Średnia miesięczna napływu wyniosła 314 osób. Najbardziej intensywny, jeśli chodzi o rejestrację w Urzędzie okazał się miesiąc maj, w którym do ewidencji włączono 495 osób. Głównym powodem był powrót 125 osób po zakończeniu odbywania stażu. Poziom rejestracji w 2011 roku zmniejszył się o 428 osób w porównaniu do 2010 roku. Tabela Nr 2 Napływ bezrobotnych do ewidencji w latach Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdania MPiPS Bezrobotni rejestrujący Ogółem % udział Ogółem % udział się: w napływie w napływie Ogółem w tym: kobiety Poprzednio pracujący, w tym: - zwolnieni z przyczyn , ,6 zakładu pracy Dotychczas niepracujący Posiadający prawo do zasiłku Nie posiadający prawa do zasiłku Z analizy odpływu osób z ewidencji bezrobotnych wynika, że najczęstszą przyczyną wykreśleń było podjęcie pracy niesubsydiowanej 37% udziału w odpływie. Drugą co do wielkości przyczyną wyłączeń z ewidencji było nie potwierdzanie gotowości do podjęcia pracy 22%. Około 9% bezrobotnych opuściło ewidencję w związku z udziałem w aktywnych programach rynku pracy w tym subsydiowanym zatrudnieniu. Znaczący odsetek stanowią również osoby, które odmówiły bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji pracy lub udziału w zaproponowanej formie aktywizacji 18%. Konsekwencją odmów uczestnictwa w aktywnych formach aktywizacji jest pozbawienie statusu osoby bezrobotnej na: dni w przypadku pierwszej odmowy,

5 - 180 dni w przypadku drugiej odmowy, dni w przypadku trzeciej i kolejnej odmowy. Tabela Nr 3 Odpływ bezrobotnych z ewidencji w latach Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdania MPiPS-01. Bezrobotni wyłączeni z ewidencji z Ogółem 2010 Ogółem 2011 powodu Podjęcia pracy z Niesubsydiowanej tego Subsydiowanej z Prac interwencyjnych tego Robót publicznych Podjęcia działalności gospodarczej Podjęcia pracy w ramach refundacji kosztów zatrudnienia Rozpoczęcia szkolenia 58 X Rozpoczęcia stażu Rozpoczęcia przygotowania X X zawodowego Rozpoczęcia pracy społecznie użytecznej 33 X Nie potwierdzania gotowości do podjęcia pracy Odmowa bez uzasadnionej przyczyny przyjęcie propozycji odpowiedniej pracy lub innej formy pomocy Dobrowolnej rezygnacji ze statusu bezrobotnego Podjęcia nauki 5 18 Ukończenia 60/ Nabycia praw emerytalnych i rentowych Nabycia praw do świadczenia emerytalnego Rozpoczęły kontrakt socjalny lub IPZ 2 13 Inne Ogółem

6 1.3 Osoby bezrobotne znajdujące się w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Zgodnie z art. 49 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy do bezrobotnych znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy należą osoby: - do 25 roku życia, - długotrwale bezrobotni, - kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka, - powyżej 50 roku życia, - bez kwalifikacji zawodowych, - bez doświadczenia zawodowego, - bez wykształcenia średniego, - samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia, - którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia, - niepełnosprawni, - po zakończeniu realizacji kontraktu socjalnego. Wymienione kategorie osób bezrobotnych stanowią dla Urzędu priorytetową grupę, wobec której istnieje potrzeba koncentracji działań aktywizujących. W stosunku do wskazanych grup powiatowy urząd pracy, poza propozycją zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, może zastosować działania określone w art ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, tj. skierować na szkolenie, staż, do prac interwencyjnych lub robót publicznych. Osoby spełniające jedno z kryteriów do uznania za będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy są beneficjentami form wsparcia realizowanych w ramach projektów współfinansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Pomoc kierowana jest przede wszystkim do osób do 25 roku życia, długotrwale bezrobotnych oraz powyżej 50 roku życia. Na dzień r. w ewidencji bezrobotnych, osoby określone w art. 49 stanowiły grupę 3406 tj. 93,2% ogółu zarejestrowanych.

7 Tabela Nr 4 Osoby będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy w 2011 r. Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdania MPiPS 01. Wyszczególnienie 2011r. Udział % w stosunku do ogółu zarejestrowanych bezrobotnych K obiety Bezrobotni ogółem Udział % w stosunku do ogółu zarejestrowanych bezrobotnych kobiet w tym osoby bezrobotne będące w szczególnej sytuacji: Do 25 roku życia , Długotrwale bezrobotne , Kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka ,7 Powyżej 50 roku życia , ,9 Bez kwalifikacji zawodowych , ,2 Bez doświadczenia zawodowego , ,7 Bez wykształcenia średniego , ,9 Samotnie wychowujące co najmniej 1 dziecko do 18 roku życia Które po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia; ,6 54 1,5 2 0,1 Niepełnosprawni 101 2,8 51 2,9 II. Struktura bezrobotnych według wieku, poziomu wykształcenia, czasu pozostawania bez pracy i stażu pracy. 2.1 Bezrobotni według wieku. Na przestrzeni 2011 roku odnotowano wzrost udziału procentowego bezrobotnych w grupach wiekowych lata, lat oraz lata. Osoby w przedziale wiekowym lata pozostają nadal najliczniejszą grupą bezrobotnych. W liczbie 3653 osób stanowiły one 30,9% ogółu bezrobotnych (wzrost o 2,5 punktu procentowego w skali roku). Do poziomu 16,0%, tj. o 2,3 punktu procentowego, zmniejszył się odsetek bezrobotnych w przedziale wiekowym lata. Najniższy odsetek w strukturze wiekowej stanowili bezrobotnych w wieku lata. W końcu grudnia 2011 r. ta grupa wiekowa obejmowała 2,4% bezrobotnych ogółem.

8 Tabela Nr 5 Liczba i struktura bezrobotnych według grup wieku w końcu grudnia 2010 r. i 2011 r. Źródło: Opracowanie własne na podstawie Złącznika 1 do sprawozdania MPiPS 01. Grupy wieku Liczba bezrobotnych grudzień 2010 grudzień 2011 % % Ogółem , ,0 wiek w latach: , , , , , , , , , , ,1 88 2,4 2.2 Bezrobotni wg wykształcenia. Utrzymującą się na przestrzeni kilku lat niekorzystną cechą bezrobocia na terenie powiatu węgrowskiego pozostaje niski poziom wykształcenia osób bezrobotnych. Najliczniejsze grupy wśród zarejestrowanych bezrobotnych stanowią osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym oraz gimnazjalnym i poniżej gimnazjalnego jest to ponad połowa osób bezrobotnych 54,1% ogółu zarejestrowanych. Bezrobotni posiadający wykształcenie zasadnicze zawodowe stanowili 29,7% ogółu bezrobotnych, natomiast odsetek z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej gimnazjalnego wynosił 24,4%. Na przestrzeni 4-ch kwartałów 2011 r. udział osób z wymienionych kategorii zmniejszył się odpowiednio o 2,2 punktu procentowego oraz o 2,8 punktu procentowego. Wzrósł natomiast o 1,2 punktu procentowego udział osób z wykształceniem wyższym. W tej grupie zdecydowanie dominują kobiety, które stanowią aż 71,9%, niestety 37% z nich są długotrwale bezrobotnymi. Główną przyczyną tej sytuacji jest niedostosowanie kierunków ukończonych studiów do potrzeb kadrowych zgłaszanych przez pracodawców. Wśród kobiet dominują kierunki humanistyczne i ekonomiczne. Deficytowymi są natomiast kierunki techniczne. Poziom 18,8% w ogólnej liczbie bezrobotnych stanowią osoby legitymujące się wykształceniem policealnym i średnim zawodowym natomiast średnim ogólnokształcącym 19,3%. Również w tych poziomach wykształcenia nastąpił wzrost liczby bezrobotnych o 1,8 i 2 punkty procentowe.

9 Tabela Nr 6 Liczba i struktura bezrobotnych według poziomu wykształcenia w końcu grudnia 2010 r. oraz grudnia 2011 r. Źródło: Opracowanie własne na podstawie Złącznika 1 do sprawozdania MPiPS 01. Poziom Wykształcenia Liczba bezrobotnych grudzień 2010 grudzień 2011 % % Ogółem , ,0 wykształcenie: wyższe 258 6, ,8 policealne i średnie zawodowe , ,8 średnie ogólnokształcące , ,3 zasadnicze zawodowe , ,7 gimnazjalne i poniżej , ,4 2.3 Bezrobotni według czasu pozostawania bez pracy. Istotnym czynnikiem określającym sytuację bezrobotnego na rynku pracy jest okres pozostawania bez pracy, im jest on dłuższy, tym maleją szanse na znalezienie pracy. W przypadku pozostawania w ewidencji bezrobotnych powyżej 12 miesięcy mamy do czynienia z długotrwałym bezrobociem. Omawiana kategoria odznacza się biernością zawodową, dezaktualizacją posiadanych umiejętności i kwalifikacji oraz niechęcią do uczestnictwa w procesie aktywizacji proponowanym przez Urząd. Długotrwale bezrobotni stanowią 41,7% ogółu zarejestrowanych i są dominującą grupą wśród osób bezrobotnych. Pozytywną tendencją jest zauważalny spadek o 2,8 punktu procentowego, w stosunku do 2010 roku, udziału długotrwale bezrobotnych w ogólnej liczbie bezrobotnych. Wzrost procentowy w odniesieniu do stanu z końca 2010 r. zanotowano w kategorii bezrobotnych pozostających bez pracy do 1 miesiąca o 0,6 punktu, od 3 do 6 miesięcy o 1,9 punktu, od 6 do 12 miesięcy - o 3,6 punktu. Niższy był odsetek osób pozostających bez pracy od 1 do 3 miesięcy (o 3,3 punktu).

10 Tabela Nr 7 Liczba i struktura bezrobotnych według czasu pozostawania bez pracy w końcu grudnia 2010 r. i grudnia 2011 r. Źródło: opracowanie własne na podstawie Złącznika 1 do sprawozdania MPiPS 01. Czas pozostawania bez pracy Liczba bezrobotnych grudzień 2010 grudzień 2011 % % Ogółem , ,0 czas pozostawania bez pracy w miesiącach: do , , , , , , , , powyżej 24 miesięcy ,8 26, ,9 23,8 2.4 Bezrobotni według stażu pracy. Biorąc pod uwagę doświadczenie zawodowe bezrobotnych, najliczniejszą grupą pozostawały osoby bez stażu pracy. W końcu grudnia 2011 r. w liczbie 3653 osób, stanowiły one 24,7% ogółu bezrobotnych (wzrost o 0,2 punktu w odniesieniu do grudnia 2010 r.). Na relatywnie wysokim poziomie pozostawał także udział bezrobotnych, którzy posiadali staż pracy od 1 do 5 lat. Odsetek bezrobotnych w tej kategorii kształtował się w końcu grudnia 2011 r. na poziomie 24,3%. W stosunku do stanu w końcu poprzedniego roku nastąpił spadek o 1,3 punktu. Najniższy odsetek wśród ogółu zarejestrowanych odnosił się do osób ze stażem pracy powyżej 30 lat i wynosił 2,8%. Doświadczenie zawodowe jest istotnym dla pracodawców kryterium wyboru pracownika. W zgłaszanych ofertach pracy jest wymagane jako niezbędne kryterium wobec potencjalnych kandydatów do pracy. Na obszarze działania Urzędu brakiem stażu, bądź krótkim od 1 do 5 lat legitymuje się ponad 60% zarejestrowanych bezrobotnych.

11 Tabela Nr 8 Liczba bezrobotnych według stażu pracy ogółem w końcu grudnia 2010 r. i grudnia 2011 r. Źródło: Opracowanie własne na podstawie Złącznika 1 do sprawozdania MPiPS 01. Staż pracy ogółem Liczba bezrobotnych grudzień 2010 grudzień 2011 % % Ogółem , ,0 staż pracy w latach: do 1 roku , , , , , , , , , ,0 30 i więcej 101 2, ,8 bez stażu , ,7 2.5 Osoby niepełnosprawne. W ewidencji Urzędu na dzień roku zarejestrowanych było 101 osób niepełnosprawnych w tym 51 kobiet. Osoby z orzeczonym stopniem niepełnosprawności stanowiły 2,7% ogółu bezrobotnych.

12 III. PASYWNE FORMY WSPARCIA OSÓB BEZROBOTNYCH. Pasywne formy wsparcia osób bezrobotnych ograniczają się do przyznawania i wypłaty uprawnionym świadczeń z tytułu utraty pracy oraz bezpośredniej obsługi tj. rejestracji, wydawaniu decyzji administracyjnych i zaświadczeń. 3.1 Rejestracja. W 2011 r. formalności związanych z rejestracją w Urzędzie Pracy dokonało 3769 osób bezrobotnych tj. o 428 osób mniej niż w 2010 roku. Każda osoba rejestrująca się została zapoznana z prawami i obowiązkami wynikającymi z nabycia statusu osoby bezrobotnej. W dniu rejestracji, wszyscy trafiali do pośredników pracy, którzy informowali o sytuacji na lokalnym rynku pracy, dostępnych ofertach pracy oraz realizowanych formach wsparcia przygotowanych przez Urząd. 3.2 Wypłata zasiłków dla bezrobotnych. Uprawnionymi do pobierania zasiłku są osoby, które w okresie 18 miesięcy poprzedzających dzień rejestracji przez co najmniej 365 dni były zatrudnione i z tego tytułu osiągały co najmniej minimalne wynagrodzenie. Na terenie powiatu węgrowskiego w minionym roku zasiłek przysługiwał przez 6 m-cy, gdyż na koniec 30 czerwca 2010 roku stopa bezrobocia nie przekraczała 150% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju. Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, przewiduje również możliwość pobierania zasiłku przez 12 m-cy dla osób legitymujących się wiekiem powyżej 50 roku życia oraz co najmniej 20-letnim stażem pracy. Na dzień r. do pobierania zasiłku uprawnionych było 416 osób (11,4% ogółu zarejestrowanych). Na wypłatę zasiłków dla bezrobotnych w 2011 r. wykorzystano kwotę zł. 3.3 Wyłączenia z ewidencji. W 2011 roku z ewidencji osób bezrobotnych wyłączono 3997 osób tj. o 519 mniej niż w roku Poziom wyłączeń zmniejszył się o 22% w stosunku do 2010 roku. Osoby podejmujące pracę stanowiły 44,7% ogółu wyrejestrowanych. Zwiększył się o 17% odsetek osób wykreślonych z ewidencji z powodu podjęcia pracy niesubsydiowanej.

13 3.4 Wypłata dodatków aktywizacyjnych. Dodatek aktywizacyjny przysługuje osobie, która w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych: 1) w wyniku skierowania przez powiatowy urząd pracy podejmie zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy i otrzymuje wynagrodzenie niższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę. W tym przypadku dodatek przysługuje w wysokości stanowiącej różnicę między minimalnym wynagrodzeniem za pracę a otrzymanym wynagrodzeniem nie więcej jednak niż 50% kwoty zasiłku dla bezrobotnych przez okres w jakim przysługiwałby bezrobotnemu zasiłek; 2) podejmie pracę z własnej inicjatywy w pracodawcy z którym nie był związany umową o pracę. Dodatek w wysokości do 50% kwoty zasiłku dla bezrobotnych przysługuje przez połowę okresu w jakim przysługiwałby zasiłek. Na realizację tej formy wsparcia wykorzystano kwotę zł. Prawo do wypłaty dodatku aktywizacyjnego posiadało 93 osoby w tym 48 kobiet. 4.4 Postępowanie administracyjne. Na podstawie upoważnienia Starosty Węgrowskiego, Dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy w Węgrowie wydał w 2011 roku 8767 decyzji administracyjnych i 6 postanowień o wznowieniu postępowania. Liczba decyzji zaskarżonych do organu II instancji (Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego) wyniosła 10 z czego 9 decyzji utrzymano w mocy, a 1 decyzja została uchylona przez organ II instancji. Najwięcej odwołań dotyczyło utraty statusu osoby bezrobotnej z powodu niezgłoszenia się w wyznaczonym terminie i nie usprawiedliwienia swojego niestawiennictwa. W 2011 roku Powiatowy Urząd Pracy w Węgrowie wydał 4658 zaświadczeń osobom bezrobotnym oraz poszukującym pracy. Najczęściej wydawane zaświadczenia dotyczyły okresu pozostawania w ewidencji osób bezrobotnych, kwoty pobieranych świadczeń oraz potwierdzeń objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym. Dodatkowo Urząd udostępnił uprawnionym podmiotom, informacje ze zbioru danych osobowych o 219 osobach bezrobotnych. Na podstawie decyzji Dyrektora Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Warszawie dokonano transferu zasiłku dla 5 bezrobotnych.

14 IV. Aktywne działania Powiatowego Urzędu Pracy w Węgrowie promujące zatrudnienie i przeciwdziałające bezrobociu. 4.1 Pośrednictwo pracy. Pośrednictwo pracy polega na udzielaniu pomocy osobom poszukującym pracy w uzyskaniu odpowiedniego zatrudnienia oraz na znalezieniu pracodawcom odpowiednich pracowników. Działania pośrednictwa pracy opierały się na zasadach: dobrowolności, jawności, równości i dostępności dla wszystkich poszukujących pracy i pracodawców. Pośrednictwo pracy jest nieodpłatne i pracodawca ma zawsze możliwość wyboru kandydata najbardziej spełniającego oczekiwania spośród osób kierowanych przez urząd. Usługę pośrednictwa pracy wykonuje pięciu pośredników pracy. Do ich zadań należy w szczególności: kontakt z osobami bezrobotnymi w celu przedstawienia propozycji odpowiedniej pracy lub innej propozycji pomocy, pozyskiwanie ofert od pracodawców, przyjmowanie i aktualizacja zgłaszanych ofert pracy, ich dystrybucja i upowszechnianie, dokonywanie doboru odpowiednich kandydatów, wydawanie i rozliczanie skierowań do pracy, pośredniczenie przy zatrudnianiu obcokrajowców przez lokalnych pracodawców, zbieranie informacji o lokalnym rynku pracy i ich analiza, jak również promowanie usług urzędu pracy. W 2011r. zgłoszono 750 ofert pracy, co w porównaniu do roku 2010 wskazuje na znaczący, bo prawie dwukrotny, spadek liczby ofert. Taka sytuacja jest wynikiem ograniczonych środków finansowych w 2011 roku, a co za tym idzie zmniejszenia liczby zawieranych umów. Pocieszającym natomiast jest fakt, że w tej niewielkiej ilości ofert odnotowano wzrost liczby ofert niesubsydiowanych. W ujęciu procentowym stanowiły one 62%. Dla porównania przypomnijmy, że w 2010r. oferty niesubsydiowane stanowiły jedynie 28% ogółu zgłoszonych ofert. Biorąc pod uwagę liczbę osób zarejestrowanych w ciągu 2011 r. (3769) na 1 ofertę przypadało 5 osób. Wśród ogólnej liczby ofert było 463 niesubsydiowanych miejsc pracy, natomiast 287 ofert było zrealizowanych przy współfinansowaniu ich środkami z funduszu pracy w ramach prac interwencyjnych, robót publicznych i pełnym finansowaniu z EFS w przypadku staży.

15 Wykres Nr 1 Struktura ofert pracy zgłoszonych do PUP w Węgrowie w 2011 r. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP. 308 ofert pracy pozyskano w wyniku wizyt u pracodawców. Liczba wizyt w zakładach pracy wynosiła na koniec grudnia 2011r - 356, co stanowi wzrost o 162 wizyty w porównaniu do roku Tabela Nr 9 Liczba najczęściej składanych ofert pracy. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP. Oferty pracy zgłoszone Lp. Nazwa zawodu w 2011roku 1 Technik prac biurowych Robotnik budowlany 48 3 Sprzedawca 46 4 Robotnik gospodarczy 43 5 Stolarz 28 6 Technik administracji 27 7 Sprzątaczka biurowa 22 8 Monter maszyn i urządzeń przemysłowych 15 9 Stolarz meblowy Magazynier Spawacz metodą MIG Pakowacz 12 Wychowawca w placówkach oświatowych, 13 wychowawczych i opiekuńczych Elektromonter (elektryk) zakładowy Kierowca samochodu ciężarowego Meliorant Przedstawiciel handlowy 9 18 Kierowca operator wózków jezdniowych 9 19 Fryzjer 8 20 Pracownik ochrony fizycznej bez licencji 8

16 21 Brukarz 8 22 Ślusarz 8 23 Monter wyrobów z tworzyw sztucznych 8 24 Kucharz 7 25 Robotnik leśny 7 26 Technik handlowiec 6 27 Sprzedawca w stacji paliw 6 28 Mechanik samochodów osobowych 6 29 Pomocnik mleczarski 6 30 Barman 5 W pozostałych zawodach występowały pojedyncze oferty pracy. W 2011 r. pośrednicy pracy zorganizowali 5 giełd pracy, w których uczestniczyło łącznie 187 osób. W wyniku giełd pracy zatrudniono 22 osoby bezrobotne, w tym 8 niepełnosprawnych. Usługa pośrednictwa pracy obejmuje również ewidencjonowanie i wydawanie oświadczeń pracodawców o zamiarze zatrudnienia cudzoziemca obywatela Rosji, Białorusi, Ukrainy lub Mołdowy bez konieczności ubiegania się o zezwolenie na pracę. Oświadczenie dopuszcza możliwość zatrudnienia przez pracodawcę obywateli wymienionych państw przez okres 6 miesięcy. W 2011 roku zarejestrowano w tut. Urzędzie 187 oświadczeń. Najczęściej zatrudniano cudzoziemców w branży budowlanej i transporcie. 4.2 Poradnictwo zawodowe. Poradnictwo zawodowe polega na udzielaniu bezrobotnym i osobom poszukującym pracy pomocy w wyborze odpowiedniego zawodu i miejsca zatrudnienia oraz pracodawcom w doborze kandydatów do pracy na stanowiska wymagające szczególnych predyspozycji psychofizycznych. Usługę poradnictwa zawodowego realizuje trzech licencjonowanych doradców zawodowych oraz doradca zawodowy stażysta. Do zadań doradców należy m.in.: pomoc w wyborze lub zmianie zawodu, uzupełnienie lub zmiana kwalifikacji zawodowych, wybór kierunku kształcenia lub szkolenia, planowanie rozwoju zawodowego, wybór miejsca pracy lub wybór formy pomocy określonej w ustawie, badanie zainteresowań i uzdolnień zawodowych, organizowanie i prowadzenie grupowych zajęć przygotowujących do samodzielnego i aktywnego poszukiwania pracy, udzielanie informacji i doradztwie pracodawcom w zakresie doboru kandydatów do pracy na stanowiska wymagające szczególnych predyspozycji psychofizycznych. Poradnictwo zawodowe skierowane jest do osób bezrobotnych i poszukujących pracy.

17 Klienci objęci indywidualnym poradnictwem zawodowym mogli liczyć na pomoc w zakresie: zdiagnozowania sytuacji zawodowej i wspólną pracę nad jej poprawą, nabycia umiejętności rozpoznania i wykorzystania własnych zasobów, rozwijania umiejętności podejmowania decyzji zawodowych oraz przygotowania do aktywnego wejścia na rynek pracy bądź też szybkiego powrotu na ten rynek. Podczas indywidualnej i grupowej informacji zawodowej doradcy udzielają informacji o świecie zawodów, wskazują kierunki i możliwości edukacyjne, również poprzez kształcenie ustawiczne dorosłych, przedstawiają informacje o różnych formach świadczenia pracy np. telepraca, wolontariat oraz o warunkach jej świadczenia. W 2011r. z usług poradnictwa zawodowego świadczonych przez Powiatowy Urząd Pracy w Węgrowie skorzystało łącznie 3236 bezrobotnych i poszukujących pracy, w tym 1642 kobiet. Doradcy zawodowi w ramach porady indywidualnej przeprowadzili 3809 rozmów doradczych. Rozmową wstępną zostało objętych 1984 osób (w tym 1032 kobiety), z indywidualnego poradnictwa zawodowego skorzystało 279 osób (w tym 122 kobiety), indywidualną informacją zawodową objęto 942 osoby (w tym 472 kobiety), w grupowej informacji zawodowej uczestniczyło 31 osób (w tym 16 kobiet). Badaniom testowym poddano 156 osób, w tym 67 kobiet. W ramach współpracy z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Węgrowie doradcy zawodowi udzielili trzech porad grupowych, w których wzięły udział 33 osoby niepełnosprawne będące podopiecznymi Centrum. Doradcy zawodowi PUP w Węgrowie do realizacji zadań poradnictwa wykorzystują następujące narzędzia standaryzowane: Kwestionariusz Uzdolnień Przedsiębiorących (KUP) mierzący cechy przedsiębiorcze osób ubiegających się o przyznanie środków na działalność gospodarczą oraz Wielowymiarowy Kwestionariusz Preferencji (WKP) pozwalający na diagnozę preferencji w zakresie zainteresowań typami czynności oraz warunków pracy. WKP umożliwia wygenerowanie listy preferowanych i odradzanych zawodów oraz szereg niestandaryzowanych narzędzi badających zdolność do podejmowania decyzji, motywację osiągnięć, zdolność podejmowania decyzji, a także bada poziom samoocenę i pozwala ocenić wybór zawodu zgodny z typem osobowości. Zgodnie z art.34a ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy przygotowanie indywidualnego planu działania konieczne jest dla: 1. Bezrobotnego do 25 roku życia. 2. Bezrobotnego powyżej 50 roku życia. 3. Bezrobotnego bez kwalifikacji zawodowych. 4. Bezrobotnego bez doświadczenia zawodowego.

18 5. Bezrobotnego, który po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjął zatrudnienia. 6. Bezrobotnego, o którym mowa w ust.3, który jest w trakcie odbywania szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego dorosłych albo prac społecznie użytecznych powiatowy urząd pracy przygotowuje indywidualny plan działania nie później niż 90 dni po zakończeniu uczestnictwa w określonej formie pomocy. W Powiatowym Urzędzie Pracy w Węgrowie przygotowaniem i realizacją Indywidualnego Planu Działania zajmują się kluczowi pracownicy: pośrednicy pracy, doradcy zawodowi, lider klubu pracy oraz specjalista ds. rozwoju zawodowego. Indywidualny Plan Działania jest przygotowywany przy udziale bezrobotnego i zawiera w szczególności: zastosowanie usług i instrumentów rynku pracy, planowane działania do samodzielnej realizacji, planowane terminy poszczególnych działań, formy, planowaną liczbę i terminy kontaktów z pośrednikiem pracy, doradcą zawodowym lub innym pracownikiem urzędu pracy, termin i warunki zakończenia realizacji IPD. Indywidualny Plan Działania przygotowano dla 1835 osób bezrobotnych. 4.3 Klub pracy pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy. Klub Pracy to miejsce, w którym organizowana jest pomoc osobom bezrobotnym i poszukującym pracy polegająca na przygotowaniu uczestników do lepszego radzenia sobie w poszukiwaniu i podejmowaniu zatrudnienia, w szczególności poprzez: 1. uczestnictwo w szkoleniu z zakresu umiejętności aktywnego poszukiwania pracy; 2. uczestnictwo w zajęciach aktywizacyjnych; 3. dostęp do informacji i elektronicznych baz danych służących uzyskaniu umiejętności poszukiwania pracy i zatrudnienia. Dzięki uczestnictwu w zajęciach w Klubie Pracy uczestnicy mają szansę zwiększyć możliwości znalezienia pracy nie tylko dlatego, że zajęcia podnoszą wiarę w siebie, w swoje możliwości, ale także uczą nowych umiejętności i uświadamiają, że warto być aktywnym. Z oferty Klubu Pracy mogą korzystać: bezrobotni, poszukujący pracy, absolwenci, młodzież ucząca się. Uczestnictwo w Klubie Pracy jest bezpłatne i dobrowolne. Szkolenie z zakresu umiejętności aktywnego poszukiwania pracy. Szkolenia z zakresu umiejętności aktywnego poszukiwania pracy są przeznaczone dla osób zarejestrowanych, w tym dla osób, które:

19 1) nie posiadają doświadczenia w poszukiwaniu pracy; 2) utraciły motywację do poszukiwania pracy w związku z długotrwałym niepowodzeniem w jej poszukiwaniu; 3) chcą wrócić na rynek pracy po długim okresie braku aktywności zawodowej. Program szkolenia z zakresu umiejętności aktywnego poszukiwania pracy jest realizowany przez okres trzech kolejno następujących po sobie tygodni i składa się z dwóch części: godzin zegarowych zajęć prowadzonych w formie warsztatów, w podziale na odrębne sesje tematyczne (m.in. reakcje w trudnych sytuacjach, kompetencje i predyspozycje zawodowe, bariery na drodze do zatrudnienia, zarządzanie sobą podczas poszukiwania pracy, analiza rynku pracy, formy zatrudnienia, dokumenty aplikacyjne, sztuka mówienia i autoprezentacji, asertywność, rozmowa kwalifikacyjna), realizowane przez 10 kolejnych dni, z wyjątkiem sobót i dni ustawowo wolnych od pracy; godzin zegarowych praktycznych ćwiczeń, w ramach których uczestnicy poszukują pracy oraz uczestniczą we wspólnych spotkaniach, których celem jest wymiana doświadczeń oraz wzajemna pomoc i wsparcie w trakcie poszukiwania pracy, realizowane w ciągu 5 kolejnych dni, z wyjątkiem sobót i dni ustawowo wolnych od pracy. Za udział w szkoleniu przysługuje stypendium i zwrot kosztów za dojazdy. Zajęcia aktywizacyjne Zajęcia aktywizacyjne dotyczą szczególnych zagadnień przydatnych w uzupełnieniu wiedzy i umiejętności potrzebnych do aktywnego poszukiwania pracy i są realizowane w formie warsztatów. Dostęp do informacji i elektronicznych baz danych Klub pracy wyposażony jest w sprzęt komputerowy z oprogramowaniem umożliwiającym edycję dokumentów tekstowych, graficznych i multimedialnych oraz dostęp do internetu, a także dokonywanie wydruków; umożliwiających kopiowanie i skanowanie materiałów drukowanych. Klub Pracy w Powiatowym Urzędzie Pracy w Węgrowie działa od Zajęcia w Klubie pracy prowadzi Lider Klubu Pracy. W 2011 roku w zajęciach aktywizacyjnych Klubu wzięło udział 62 osoby oraz 17 osób skorzystało z dostępu do informacji i elektronicznych baz danych. 4.4 Prace interwencyjne. Prace interwencyjne zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 26 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oznaczają zatrudnienie bezrobotnego przez pracodawcę, które nastąpiło w wyniku umowy zawartej ze Starostą i ma na celu wsparcie osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Za

20 osoby będące w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy uważane są osoby bezrobotne spełniające jedno z poniższych kryteriów: - bezrobotni do 25 roku życia, - długotrwale bezrobotni, - osoby bezrobotne, które ukończyły realizację kontraktu socjalnego, - bezrobotne kobiety, które po urodzeniu dziecka nie podjęły zatrudnienia, - bezrobotni powyżej 50 roku życia, - bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych, bez doświadczenia zawodowego lub bez wykształcenia średniego, - bezrobotni samotnie wychowujący co najmniej jedno dziecko do 18 r. życia, - bezrobotni, którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia, - bezrobotni niepełnosprawni. W 2011 roku na zasadzie prac interwencyjnych zorganizowano 139 miejsc pracy na które skierowano 144 osoby bezrobotne. Powiatowy Urząd Pracy dofinansowywał miesięcznie do wynagrodzenia każdej osoby część wynagrodzenia w kwocie 550 zł. oraz składki na ubezpieczenie społeczne. Na organizację tej formy aktywizacji przeznaczono kwotę zł. Efektywność programu wyniosła 69%. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP.

21 4.5 Roboty publiczne. Roboty publiczne są jedną z form czasowego zatrudnienia podtrzymując aktywność zawodową bezrobotnych. Wskazanym jest aby stwarzały one warunki do trwałego zatrudnienia. W ramach tej formy najczęściej zatrudniani są bezrobotni, którzy mają najmniejsze szanse na znalezienie pracy (bez zawodu lub z niskimi kwalifikacjami, wykluczeni społecznie). Formułę robót publicznych wykorzystują najczęściej samorządy do realizacji inwestycji, remontów, prac porządkowych. W ubiegłym roku w ramach robót publicznych zorganizowano 25 miejsc pracy na które skierowano 26 osób bezrobotnych. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP. Umowy o pracę zostały przedłużone z 10 osobami co stanowi 33% ogółu kończących roboty publiczne. W ub. roku z Funduszu Pracy refundowano część wynagrodzenia tj. 900 zł. i składki na ubezpieczenie społeczne od tej kwoty. Łącznie Urząd zrefundował z Funduszu Pracy wynagrodzenia i składkę na ubezpieczenia społeczne na ogólną sumę zł. 4.6 Przyznawanie bezrobotnym jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej. Wspieranie rozwoju przedsiębiorczości jest ważnym elementem ożywienia gospodarczego na terenie powiatu węgrowskiego. Z dużą aprobatą obserwujemy stale zwiększające się wśród osób bezrobotnych zainteresowanie możliwością uzyskania jednorazowych środków na podjęcie działalności

22 gospodarczej. Głównym warunkiem decydującym o bezzwrotnym charakterze tych środków jest prowadzenie działalności przez okres co najmniej 12 miesięcy. Dodatkową zachętą jest możliwość skorzystania, przez 2 lata od rozpoczęcia prowadzenia działalności z obniżonej składki na ubezpieczenie społeczne. W 2011 roku kwota dotacji wynosiła zł, a środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej udzielane były w ramach programu Wsparcie dla aktywnych współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego. Zawarte zostało 81 umów z bezrobotnymi na łączną kwotę zł, w tym na: usługi 58 osób (głównie budowlane i podobne, mechanika pojazdowa, fryzjerstwo), handel - 15 osób, produkcję (głównie wyrobów z drewna) - 8 osób. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP. 4.7 Refundacja kosztów wyposażenia stanowiska pracy. Refundacja kosztów wyposażenia stanowiska pracy jest instrumentem skierowanym do podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Daje możliwość tworzenia nowych miejsc pracy w oparciu o dofinansowanie środkami Funduszu Pracy. W ramach refundacji można sfinansować koszty zakupu środków trwałych, maszyn i urządzeń stanowiących wyposażenie lub doposażenie stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego. Maksymalna kwota refundacji wyniosła zł. Dzięki wykorzystaniu tego instrumentu aktywizacji, powstało 16 nowych stanowisk pracy, a całkowite koszty organizacji tej formy wyniosły zł.

23 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP. 4.8 Staże. Staż oznacza nabywanie przez bezrobotnego praktycznych umiejętności do wykonywania pracy przez wykonywanie zadań w miejscu pracy bez nawiązywania stosunku pracy z pracodawcą. Na staż mogą być skierowane osoby bezrobotne do 25 roku życia, a także osoby przed ukończeniem 27 roku życia, zarejestrowane jako bezrobotne w okresie 12 miesięcy od dnia określonego w dyplomie lub innym dokumencie potwierdzającym ukończenie szkoły wyższej. Maksymalny okres stażu dla wskazanej grupy wynosi 12 miesięcy. Staż może być również wykorzystywany jako forma aktywizacji dla pozostałych osób bezrobotnych wskazanych w art. 49 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Dla tej grupy okres organizacji stażu nie może przekroczyć 6 miesięcy. W 2011 roku na staże skierowano 102 osoby bezrobotne. Miesięczny koszt organizacji stażu (stypendium) wyniósł: od r zł.(brutto) na osobę, natomiast od dnia r. 1156zł.(brutto) na osobę. Na organizację staży w 2011 roku wykorzystano kwotę zł. Efektywność formy wyniosła 36,00%.

24 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP. V. Realizacja projektów współfinansowanych z środków Europejskiego Funduszu Społecznego. WSPARCIE DLA AKTYWNYCH Projekt systemowy współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Poddziałania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Okres realizacji: Wartość projektu: 2008 rok ,00 zł 2009 rok ,54 zł 2010 rok ,74 zł 2011 rok ,33 zł Beneficjenci projektu: osoby zarejestrowane jako bezrobotne w Powiatowym Urzędzie Pracy w Węgrowie, w tym osoby znajdujące się w szczególnej sytuacji na rynku pracy, wymienione w art. 49 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 Nr 69 poz. 415, z póź. zm.). Formy wparcia: Poradnictwo zawodowe Indywidualny Plan Działania Zajęcia aktywizacyjne

25 Pośrednictwo pracy Staże Szkolenia Jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej. Dotychczasowe rezultaty projektu: 2008 rok Poradnictwo zawodowe skorzystało 326 osób, Zajęcia aktywizacyjne skorzystało 326 osób, Pośrednictwo pracy skorzystało 200 osób, Przygotowanie zawodowe w miejscu pracy skorzystało 80 osób. Staże skorzystało 120 osób, Szkolenia skorzystało 102 osoby, Jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej skorzystało 24 osoby rok Poradnictwo zawodowe skorzystało 335 osób, Zajęcia aktywizacyjne skorzystało 335 osób, Pośrednictwo pracy skorzystało 130 osób, Staże skorzystało 130 osób, Szkolenia skorzystało 100 osoby, Jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej skorzystało 104 osoby rok Poradnictwo zawodowe skorzystało 283 osoby, Pośrednictwo pracy skorzystało 120 osób, Staże skorzystało 120 osób, Szkolenia skorzystało 30 osób, Jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej skorzystało 133 osoby rok Poradnictwo zawodowe skorzystało 140 osób, Indywidualny Plan Działania skorzystało 98 osób, Pośrednictwo pracy skorzystało 61 osób, Staże skorzystało 61 osób, Jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej skorzystało 79 osób.

26 VI. Wydatki Funduszu Pracy w 2011r. Na koniec 2011r. z Funduszu Pracy została wydatkowana kwota zł. Struktura wydatków Funduszu Pracy: 1. 47,4% to wydatki na zasiłki dla bezrobotnych (łącznie ze składkami) zł. 1) 9,6% to wydatki na składki społeczne zł. 2. 0,8% to wydatki na wypłaty dodatków aktywizacyjnych zł ,3% to limitowane wydatki na rzecz programów promocji zatrudnienia zł. w tym: 1) Prace Interwencyjne zł. 2) Roboty Publiczne zł. 3) Środki na podjęcie działalności gospodarczej zł. 4) Refundacja kosztów wyposażenia i doposażenia stanowisk pracy zł. 5) Studia podyplomowe (czesne) 6.300zł. 6) Składka na ubezpieczenia społeczne rolników 700zł. 7) Stypendia i składki na ubezpieczenia społeczne zł. w tym: - za okres stażu zł. - za okres nauki 6.800zł. - za okres studiów podyplomowych 7.900zł. 4. 2,5% to wydatki pozostałe (w tym między innymi koszty: rad zatrudnienia, informacji zawodowej i poradnictwa zawodowego, informacji o usługach i partnerach rynku pracy, wezwań, zawiadomień, przekazywania świadczeń, wyposażenia i działalności klubów pracy, systemu informatycznego, szkolenia kadr służb zatrudnienia, refundacji dodatków do wynagrodzeń, organizacji partnerstwa lokalnego, badań i analiz rynku pracy ) zł. 5. Wydatki na Funduszu Pracy w latach ubiegłych: 1) Rok zł. 2) Rok zł. 3) Rok zł.