( 5 4 ) Dozownik do dozowania sproszkowanej substancji,

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (21) Numer zgłoszenia: (22) Data zgłoszenia: (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/SE97/01347 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: , W098/08065, PCT Gazette nr 08/98 ( 5 4 ) Dozownik do dozowania sproszkowanej substancji, (13) B1 (51) IntCl7 G01F 11/10 G01F 11/26 zwłaszcza do inhalatora proszkowego i urządzenie do dozowania sproszkowanej substancji z dozownikiem, zwłaszcza do inhalatora proszkowego (30) Pierwszeństwo: ,SE, (73) Uprawniony z patentu: ASTRA AKTIEBOLAG, Södertälje, SE (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 16/99 (72)) Twórcy wynalazku: Bert-Ake Olsson, Strängnäs, SE (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 10/02 (74) Pełnomocnik: Słomczyńska Elżbieta, POLSERVICE PL B1 (57) 1. Dozownik do dozowania sproszkowanej substancji, zwłaszcza do inhalatora proszkowego, zawierający korpus mający komorę dozowania połączoną z kanałem trzecim zakończonym wylotem oraz poprzez kanał drugi połączoną z kanałem pierwszym zakończonym wlotem, przy czym korpus jest obrotowy co najmniej jednokierunkowo i co najmniej o część obrotu wokół osi obrotu pochylonej względem pionu, przy czym kanał pierwszy jest współosiowy z osią obrotu, kanał drugi jest usytuowany pod kątem względem osi obrotu, a kanał trzeci jest współosiowy z komorą dozowania i jest usytuowany pod kątem względem kanału drugiego, a ponadto przy wlocie kanał pierwszy jest zakończony zbiornikiem, znamienny tym, że zbiornik (30) jest umocowany w korpusie (2) na stałe i współosiowo z osią obrotu (4). Fig.1

2 Dozownik do dozowania sproszkowanej substancji, zwłaszcza do inhalatora proszkowego i urządzenie do dozowania sproszkowanej substancji z dozownikiem, zwłaszcza do inhalatora proszkowego Zastrzeżenia patentowe 1. Dozownik do dozowania sproszkowanej substancji, zwłaszcza do inhalatora proszkowego, zawierający korpus mający komorę dozowania połączoną z kanałem trzecim zakończonym wylotem oraz poprzez kanał drugi połączoną z kanałem pierwszym zakończonym wlotem, przy czym korpus jest obrotowy co najmniej jednokierunkowo i co najmniej o część obrotu wokół osi obrotu pochylonej względem pionu, przy czym kanał pierwszy jest współosiowy z osią obrotu, kanał drugi jest usytuowany pod kątem względem osi obrotu, a kanał trzeci jest współosiowy z komorą dozowania i jest usytuowany pod kątem względem kanału drugiego, a ponadto przy wlocie kanał pierwszy jest zakończony zbiornikiem, znamienny tym, że zbiornik (30) jest umocowany w korpusie (2) na stałe i współosiowo z osią obrotu (4). 2. Dozownik według zastrz. 1, znamienny tym, że na osi obrotu (4) jest usytuowany wylot (8) kanału trzeciego (14), a w położeniu napełniania komory dozowania (8) kanał drugi (12) i komora dozowania (9) są usytuowane poniżej osi obrotu (4). 3. Dozownik według zastrz. 2, znamienny tym, że komora dozowania (9) od strony przeciwnej kanałowi trzeciemu (14) jest zamknięta tłoczkiem (24) umocowanym w niej przesuwnie. 4. Dozownik według zastrz. 1, znamienny tym, że zbiornik (30) ma, stanowiące jego powierzchnię boczną, powierzchnię prowadzenia przepływu (32) mającą kształt stożkowy, zbieżny ku wlotowi (6). 5. Dozownik według zastrz. 1 albo 4, znamienny tym, że wlot (6) jest umieszczony współosiowo z osią obrotu (4). 6. Urządzenie do dozowania sproszkowanej substancji z dozownikiem, zwłaszcza do inhalatora proszkowego, zawierające dozownik posiadający komorę dozowania połączoną z trzecim kanałem zakończonym wylotem oraz poprzez kanał drugi połączoną z kanałem pierwszym poprzez wlot połączonym z obszarem wewnętrznym stanowiącym zbiornik sproszkowanej substancji, przy czym kanały pierwszy, drugi i trzeci są usytuowane względem siebie pod kątami odmiennymi od kąta prostego, a kanał trzeci jest współosiowy z komorą dozowania, a ponadto dozownik połączony jest z zespołem zamykającym, znamienne tym, że posiada umocowane obrotowo wokół osi obrotu (54) i ograniczające obszar wewnętrzny (62) koło (50), do którego przymocowane są na stałe co najmniej dwa dozowniki (A, B). 7. Urządzenie według zastrz. 6, znamienne tym, że dozowniki (A, B) są do koła (50) przymocowane parami, i w parze naprzeciwlegle. 8. Urządzenie według zastrz. 6, znamienne tym, że koło (50) jest obrotowo zamocowane w pierścieniu (76) wyposażonym w krzywkowy obwodowy rowek (74), w którym ślizgowo zamocowany jest popychacz (72) ramienia (66) wychylnie zamocowanego na dozowniku (A, B) i zakończonym na przeciwległym końcu elementem zamykającym (70) usytuowanym w pobliżu wylotu (8) dozownika (A, B). * * * Przedmiotem wynalazku jest dozownik do dozowania sproszkowanej substancji, zwłaszcza do inhalatora proszkowego i urządzenie do dozowania sproszkowanej substancji z dozownikiem, zwłaszcza do inhalatora proszkowego stosowane szczególnie do granulowanej łub sferoidyzowanej substancji o małej sypkości, a szczególnie do dozowania wrażliwych na

3 nacisk sproszkowanych substancji, przykładowo do dozowania określonej ilości sproszkowanej substancji farmaceutycznej do inhalatora proszkowego. W terapii inhalacyjnej stosowane są proszki posiadające bardzo małe rozmiary cząstki (proszki mikroziamowe). Proszki takie są zwykle lekkie i pyliste w związku z czym są kłopotliwe w procesie napełniania. Ponadto taki proszki mają bardzo małą sypkość, co często utrudnia dokładne dozowanie i napełnianie. Znane jest formowanie takich proszków w większe cząstki (aglomeraty) w celu zwiększenia sypkości. WO-A-95/09615 ujawnia jeden sposób tworzenia sferoidyzowanych aglomeratów, które mogą wykazywać zdolność rozpadu podczas inhalacji i dostarczających lek w rozdrobnionej proszkowej postaci. Takie aglomeraty składają się z bardziej zwartych i zagęszczonych cząstek, jednakże są one wrażliwe na wywierane naciski. Utrudnia to dozowanie takich aglomeratów bez uszkadzania zagęszczonych cząstek, bądź wytwarzania większych aglomeratów co pogarsza sypkość, a zatem warunki wyjściowe dla dokładnego dozowania. Występuje potrzeba w zakresie sposobu umożliwiającego bardziej dokładne dozowanie drobnoziarnistych sproszkowanych substancji, a zwłaszcza aglomeratów. Takie dozowanie jest szczególnie istotne w przypadku przenoszenia i porcjowania proszków zawierających leki, gdzie wymagane jest zachowanie ustalonych tolerancji objętości lub ciężaru. Jednym z przykładów jest napełnianie takich inhalatorów proszkowych, jak na przykład inhalatory znane z EP-B Z opisu patentowego GB-A znany jest dozownik do materiałów granulowanych. Dozownik ten jest jednakże przystosowany do dozowania granulatów sypkich, jak na przykład sztuczne nawozy, lecz nie proszków o małym ziarnie i małej sypkości. Dozownik zawiera zbiornik w postaci rury, a ponieważ jest przewidziany do podawania sypkich materiałów granulowanych do mechanizmu dozującego, nie może niezawodnie odprowadzać mających bardzo małe wielkości ziaren, gdyż ciśnienie słupa powyżej mechanizmu dozowania mogłoby sprzyjać tworzeniu się mostków w zbiorniku, zapobiegając tym samym swobodnemu przepływowi proszku do mechanizmu dozowania. Celem wynalazku jest opracowanie sposobu i urządzenia do dozowania sproszkowanej substancji w niezawodny i dokładny i szybki sposób. Dozownik do dozowania sproszkowanej substancji, zwłaszcza do inhalatora proszkowego, zawierający korpus mający komorę dozowania połączoną z kanałem trzecim zakończonym wylotem oraz poprzez kanał drugi połączoną z kanałem pierwszym zakończonym wlotem, przy czym korpus jest obrotowy co najmniej jednokierunkowo i co najmniej o część obrotu wokół osi obrotu pochylonej względem pionu, przy czym kanał pierwszy jest współosiowy z osią obrotu, kanał trzeci jest usytuowany pod kątem względem osi obrotu, a kanał trzeci jest współosiowy z komorą dozowania i jest usytuowany pod kątem względem kanału drugiego, a ponadto przy wlocie kanał pierwszy jest zakończony zbiornikiem, według wynalazku charakteryzuje się tym, że zbiornik jest umocowany w korpusie na stałe i współosiowo z osią obrotu. Korzystnie na osi obrotu jest usytuowany wylot kanału trzeciego, a w położeniu napełniania komory dozowania kanał drugi i komora dozowania są usytuowane poniżej osi obrotu. Korzystnie komora dozowania od strony przeciwnej kanałowi trzeciemu jest zamknięta tłoczkiem umocowanym w niej przesuwnie. Korzystnie zbiornika ma, stanowiące jego powierzchnię boczną, powierzchnię prowadzenia przepływu mającą kształt stożkowy, zbieżny ku wlotowi. Korzystnie wlot jest umieszczony współosiowo z osią obrotu. Urządzenie do dozowania sproszkowanej substancji z dozownikiem, zwłaszcza do inhalatora proszkowego, zawierające dozownik posiadający komorę dozowania połączoną z trzecim kanałem zakończonym wylotem oraz poprzez kanał drugi połączoną z kanałem pierwszym poprzez wlot połączonym z obszarem wewnętrznym stanowiącym zbiornik sproszkowanej substancji, przy czym kanały pierwszy, drugi i trzeci są usytuowane względem siebie pod kątami odmiennymi od kąta prostego, a kanał trzeci jest współosiowy z komorą dozowania, a ponadto dozownik połączony jest z zespołem zamykającym, według wynalazku

4 charakteryzuje się tym, że posiada umocowane obrotowo wokół osi obrotu i ograniczające obszar wewnętrzny koło, do którego przymocowane są na stałe co najmniej dwa dozowniki. Korzystnie dozowniki są do koła przymocowane parami, i w parze naprzeciwległe. Korzystnie koło jest obrotowo zamocowane w pierścieniu wyposażonym w krzywkowy obwodowy rowek, w którym ślizgowo zamocowany jest popychacz ramienia wychylnie zamocowanego na dozowniku i zakończonym na przeciwległym końcu elementem zamykającym usytuowanym w pobliżu wylotu dozownika. Dozownik jest przystosowany do dozowania określonej ilości sproszkowanej substancji tak w postaci objętościowej, jak i wagowej. W tym zastosowaniu jest zrozumiałe, że określenie zmiana położenia roboczego obejmuje zarówno przejście od położenia napełniania do położenia opróżniania, jak i od położenia opróżniania do położenia napełniania. Cechą dozownika jest to, że droga dopływu jest nieprzerwana, dlatego określenie nieprzerwana oznacza, że na drodze dopływu nie występują żadne człony mechaniczne itp. Pozwala to uniknąć uszkadzania sproszkowanej substancji na drodze dopływu, w związku z czym dozownik jest szczególnie przystosowany do dozowania lepkich pod naciskiem, sproszkowanych substancji, jak na przykład aglomeraty proszków. Jednakże nie jest tu wykluczone zastosowanie mechanicznych członów zaworowych za komorą dozowania, jeśli nie blokują lub nie zakłócają drogi wypływu. Przykład taki opisany poniżej. Inną cechą dozownika jest wprowadzenie grawitacyjnego zamknięcia wlotu przed komorą dozowania, tzn. wytworzenie efektu zamykającego wynikającego z wywierania siły grawitacyjnej na sproszkowaną substancję występującą na drodze dopływu. W wyniku tego możliwe jest, nawet po zakończeniu napełniania komory dozowania, utrzymanie nieprzerwanego styku pomiędzy sproszkowaną substancją występującą na drodze dopływu i odmierzoną ilością sproszkowanej substancji występującą w komorze dozowania. A zatem na wlocie komory dozowania nie jest potrzebny człon zaworu mechanicznego lub podobne urządzenie, które zapobiegałoby dalszemu dopływowi sproszkowanej substancji po zakończeniu napełniania. Oprócz opisanego powyżej grawitacyjnego zamknięcia wlotu droga wypływu zawiera również środki zapobiegające przepływowi sproszkowanej substancji z komory dozowania w położeniu napełniania, lecz umożliwia taki przepływ w położeniu opróżniania. Dzięki temu że komora dozowania i droga przepływu poniżej komory dozowania normalnie będą puste podczas zabiegu napełniania, środki sterowania przepływu występujące za komorą dozowania mogą, w odróżnieniu do zamknięcia wlotu, przyjmować postać ruchomego mechanicznego członu zaworowego itp., którego działanie jest kontrolowane w odpowiedni sposób w dostosowaniu do każdej zmiany położenia roboczego. Jednakże w korzystnym przykładzie wykonania dozownik według obecnego wynalazku posiada grawitacyjne zamknięcie wylotu za komorą dozowania. W celu zapewnienia grawitacyjnego zamknięcia wylotu zmiana położenia roboczego obejmuje ponadto obrócenie drogi wypływu, które zapobiega wpływowi sproszkowanej substancji z komory dozowania w położeniu napełniania oraz umożliwia taki wypływ w położeniu opróżniania. Droga przepływu korzystnie tworzy kanał przebiegający poprzez człon korpusu. Droga przepływu może również przyjmować postać niezamkniętych powierzchni, które podtrzymują i prowadzą sproszkowaną substancję, pod warunkiem że powierzchnie takie mogą być pochylane dla wytworzenia grawitacyjnego zamknięcia. Zaletą rozmieszczenia licznych dozowników na obrotowym kole jest to, że gdy jeden dozownik może być napełniany na stanowisku napełniania, inny wcześniej napełniony dozownik może być równocześnie opróżniany na stanowisku opróżniania. W korzystnym przykładzie urządzenie dozujące posiada na kole obrotowym co najmniej dwa dozowniki umieszczone diametralnie naprzeciwko siebie w taki sposób, że gdy jeden z co najmniej dwóch dozowników zajmuje położenie napełniania, drugi zajmuje położenie opróżniania. Przy zastosowaniu tylko jednego dozownika podczas zmiany położenia roboczego jego wylot może być utrzymywany w zasadniczo stałym położeniu w płaszczyźnie poziomej. Daje do skupienie wypływu sproszkowanej substancji z dozownika. Natomiast w przypadku obrotowego koła zaopatrzonego w liczne dozowniki przemieszczające się po kołowym torze, wylot każdego dozownika zmienia położenie podczas zmiany położenia roboczego. Aby uniknąć

5 przedwczesnego wypływu sproszkowanej substancji z wylotów podczas obrotu z położenia napełniania do położenia opróżniania każde urządzenie dozujące zostało zaopatrzone w indywidualnie sterowany człon zaworowy, który będzie przestawiany pomiędzy położeniem zamkniętym i położeniem otwartym, zamykając wylot urządzenia dozującego w położeniu napełniania i otwierając go w położeniu opróżniania. Działanie członów zaworowych może być sterowane przez układ krzywkowy nadążnie współpracujący z obrotowym kołem. Przedmiot wynalazku w przykładzie wykonania jest przedstawiony na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia dozownik w przekroju w położeniu napełniania, fig. 2 - dozownik według fig. 1 w położeniu napełniania, w przekroju i fig. 3 - urządzenie do dozowania z jednym dozownikiem w położeniu napełniania i z drugim dozownikiem w położeniu opróżniania schematycznie w przekroju. Dozownik służy do napełniania inhalatorów proszkowych określoną ilością (poniżej zwaną dawką ) substancji farmaceutycznej, w postaci zgranulowanej lub sferoidyzowanej. Pokazany dozownik wykonano z nierdzewnej stali. Dozownik składa się z korpusu 2, nawrotnie obracanego o 180 wokół pochylonej osi obrotu 4 pomiędzy położeniem napełniania (fig. 1) i położeniem opróżniania (fig. 2). Oś obrotu 4 jest pochylona pod kątem a około 45 względem pionu V, lecz mogą być zastosowane inne pochylenia. Choć w tym przykładzie wykonania korpus 2 jest obracany nawrotnie, dozownik może również pracować przy obracaniu korpusu 2 tylko w jedną stronę. W korpusie 2 występuje zespół kanałów przepływu przechodzących na wskroś od wlotu 6 do wylotu 8 utworzony przez trzy kanały pierwszy 10, drugi 12 i trzeci 14. Wszystkie trzy kanały pierwszy 10, drugi 12 i trzeci 14 są na stałe połączone ze sobą, tzn. nie występuje tu żaden zawór itp., powstrzymujący przepływ substancji przez zespół kanałów. Kanały pierwszy 10 i drugi 12 tworzą razem drogę dopływu od wlotu 6 do komory dozowania 9, a trzeci kanał 14 tworzy drogę wypływu z komory dozowania 9 do wylotu 8. W tym przykładzie komora dozowania 9 stanowi część trzeciego kanału 14. Pierwszy kanał 10 przebiega w dół od wlotu 6 i jest współosiowy z osią obrotu 4. Nachylenie pierwszego kanału 10 jest więc niezmienne w czasie i niezależne od zmiany położenia roboczego. Drugi kanał 12 tworzy grawitacyjne zamknięcie do komory dozowania 9, i przebiega od dolnej części 16 pierwszego kanału 10 do otworu 18 prowadzącego do komory dozowania 9. Drugi kanał 12 leży pod katem p względem osi obrotu 4. Kąty α i β są tak dobrane, że drugi kanał 12 nie leży w płaszczyźnie poziomej ani w położeniu napełniania, ani w położeniu opróżniania, co zilustrowano na fig. 1 i 2. Mianowicie, w położeniu napełniania drugi kanał 12 jest pochylony w dół, co umożliwia grawitacyjny przepływ do komory dozowania 9, a w położeniu opróżniania jest pochylony w górę, co zapobiega grawitacyjnemu przepływowi do komory dozowania 9. Przy zewnętrznym końcu, drugi kanał 12 jest zamknięty uszczelką 22. Trzeci kanał 14 tworzy grawitacyjne zamknięcie za komorą dozowania 9 i przebiega od komory dozowania 9 do wylotu 8. Trzeci kanał 14 przebiega pod kątem 0 względem osi obrotu 4. Kąty a i 0 są tak dobrane, że w położeniu napełniania przedstawionym na fig. 1 droga wypływu utworzona przez trzeci kanał 14 jest skierowana do góry, co zapobiega grawitacyjnemu przepływowi z komory dozowania 9 podczas jej napełniania, a w położeniu opróżniania przedstawionym na fig. 2 droga wypływu utworzona przez trzeci kanał 14 jest skierowana w dół, co umożliwia i wspomaga grawitacyjny wypływ dawki sproszkowanej substancji z komory dozowania 9. Ponadto w korpusie 2 jest umieszczony nastawny tłoczek 24 służący do regulacji objętości komory dozowania 9. Tłoczek 24 jest umieszczony wewnątrz trzeciego kanału 14 w końcu komory dozowania 9, po przeciwnej stronie wylotu 8. Tłoczek komory 24 jest przemieszczany wzdłużnie za pomocą elementu regulacyjnego 26, celem ustawienia wewnętrznej objętości komory dozowania 9, a tym samym objętości napełnianej w położeniu napełniania. Położenie tłoczka 24 może być ustawiane ręcznie za pomocą gwintowego układu z nakrętką, jak przedstawiono na fig. 1 i 2, ewentualnie za pomocą silnika krokowego itp. (nie pokazano). W korzystnym przykładzie wykonania może tu być zastosowane sterowanie w układzie zamkniętym

6 z pomiarem ciężaru dawki dozowanej na wylocie 8, a wytworzony sygnał posłuży jako sygnał sprzężenia zwrotnego dla ustawienia objętości komory dozowania 9. W praktyce, w położeniu napełniania przedstawionym na fig. 1 sproszkowana substancja wypływa poprzez kanały pierwszy 10 i drugi 12 w sposób grawitacyjny i wypełnia objętość komory dozowania 9. Stopień napełnienia trzeciego kanału 14 będzie uzależniony od pochylenia i długości trzeciego kanału 14, szybkości przepływu sproszkowanej substancji i ciśnienia wynikającego z ciężaru sproszkowanej substancji jaka występuje na drodze przepływu przed komorą dozowania 9. Parametry te są dobierane w taki sposób, aby podczas zabiegu napełniania nie występował wypływ z otworu 8. Gdy korpus 2 zostanie następnie obrócony o 180 do położenia opróżniania przedstawionego na fig. 2, dawka wewnątrz komory dozowania 9 ze skierowanym obecnie w dół trzecim kanałem 14 wypływa poprzez wylot 8 w sposób grawitacyjny. W tym samym czasie sproszkowana substancja nie może wpłynąć do komory 9, ponieważ drugi kanał 12 jest pochylony do góry, tzn. droga dopływu jest zamknięta grawitacyjnie. Nie występuje tu żaden zawór itp., zamykający drogę przepływu, jaki mógłby uszkadzać sproszkowaną substancję. Jak pokazano na fig. 1 i 2 położenie wylotu 8 w płaszczyźnie poziomej jest niezależne od zmiany położenia roboczego. Wynika to z faktu, że wylot 8 jest współosiowy względem osi obrotu 4. Aby wypływ następował w kierunku pionowym, na przykład do inhalatora (nie pokazano) umieszczonego poniżej wylotu 8, korpus 2 jest zaopatrzony w tworzący zamocowanie człon prowadzący 28. Dozownik zawiera zbiornik 30 posiadający powierzchnię prowadzenia przepływu 32 do wlotu 6. W tym przykładzie zbiornik 30 ma postać wydrążonego stożka ściętego, który jest współosiowy z osią obrotu 4 i nieruchomo połączony z korpusem 2 w celu obracania wraz z nim. Przeznaczona do dozowania sproszkowana substancja jest wprowadzana do zbiornika 30 korzystnie w sposób przerywany, dla utrzymania określonego poziomu wewnątrz zbiornika 30. Obracanie zbiornika 30 wytwarza efekt bębnowania, tzn. powstaje ruch translacyjny zawartej w nim sproszkowanej substancji, co zapobiega mostkowaniu, które mogłoby zakłócić lub zablokować przepływ do komory dozowania 9. Na fig. 3 przedstawiono urządzenie dozujące z licznymi dozownikami A, B, typu opisanego powyżej. W skład urządzenia dozującego wchodzi obrotowe koło 50 podparte przez piastę 52, przystosowane do wykonywania obrotowego ruchu skokowego w jednym kierunku wokół osi 54. Oś 54 jest pochylona pod kątem φ około 45 względem pionu V, lecz będzie zrozumiałym, że mogą być zastosowane inne pochylenia. Obrotowe koło 50 posiada leżące naprzeciw siebie ściany główne 56, 58, i ścianę obrzeża 60 która je łączy. Ściany główne 56, 58 i obrzeża 60 ograniczają obszar wewnętrzny 62, który jest napełniany sproszkowaną substancją S, wprowadzaną poprzez otwór 64 wykonany w górnej ścianie głównej 56. Dozowniki A, B są zamontowane na obrotowym kole 50 naprzeciw siebie. Na fig. 3 obrotowe koło 50 pokazano w ustawieniu, w którym dozownik A znajduje się w położeniu napełniania, a dozownik B znajduje się w położeniu opróżniania. Działanie dozowników A, B jest zasadniczo takie samo jak działanie dozownika opisanego w odniesieniu do fig. 1 i 2. Dozowniki A, B są w powtarzalny sposób przestawiane pomiędzy położeniem napełniania i opróżniania. Jednakże w dozowniku według fig. 1 i 2 oś obrotu 4 przechodzi poprzez dozownik współosiowo do pierwszego kanału 10, natomiast dozowniki A, B posiadają wspólną oś obrotu, mianowicie oś obrotu 54 obrotowego koła 50. Choć urządzenie dozujące w tym przykładzie posiada tylko dwa dozowniki A, B, na obrotowym kole 50 mogą być zamontowane dodatkowe dozowniki. Typowo, na obwodzie obrotowego koła 50 może być symetrycznie zamontowane sześć dozowników, w danym położeniu obrotowego koła 50 pierwszy dozownik znajduje się w położeniu napełniania, na stanowisku napełniania, drugi i trzeci napełniony dozownik przemieszczają się obrotowo w kierunku stanowiska opróżniania, czwarty dozownik znajduje się na stanowisku opróżniania w stanie opróżnionym, a piąty i szósty puste dozowniki są obrotowo przemieszczane w kierunku stanowiska napełniania.

7 Występuje następna różnica pomiędzy dozownikiem opisanym według fig. 1 i 2 oraz dozownikami A, B urządzenia dozującego. W tym pierwszym przypadku położenie wylotu 8 jest zasadniczo niezależne od zmiany położenia roboczego, natomiast w drugim przypadku wylot 8 przemieszcza się wzdłuż kołowego toru podczas wykonywania ruchu roboczego. W związku z tym sproszkowana substancja występująca w napełnionej komorze dozowania 9 jednego z dozowników A, B opuszczającego stanowisko napełniania może częściowo lub całkowicie wypływać przez wylot 8 zanim dozownik ten dojdzie do stanowiska opróżniania. Dla zapobieżenia takiemu przedwczesnemu opróżnianiu dozowników A, B zaopatrzono je w mechaniczny sterowany zespół zamykający. Każdy zespół zamykający zawiera ramię wychylne 66 posiadające w jednym końcu element zamykający 70, a na drugim końcu popychacz 72 w postaci rolki. Oś obrotu ramienia wychylnego 66 oznaczono odnośnikiem 63. Każdy zpopychaczy 72 jest prowadzony wzdłuż obwodowego rowka 74 wykonanego w nieruchomym pierścieniu 76, który tworzy krzywkową powierzchnię prowadzącą dla popychacza 72. Jak pokazano na fig. 3 promień obwodowego rowka 74 na stanowisku napełniania jest nieco większy niż na stanowisku opróżniania. W rezultacie podczas ruchu roboczego będzie następowała zmiana kątowego położenia ramion 66. Promień rowka 74 jest tak dobrany, aby człon zaworowy 70 zajmował zamknięte położenie na stanowisku napełniania oraz na drodze do stanowiska opróżniania, powodując zamknięcie wylotu 8 jak pokazano dla dozownika A. W położeniu opróżniania człon zaworowy 70 zajmuje położenie otwarte, umożliwiając wypływ sproszkowanej substancji z wylotu 8, jak pokazano dla dozownika B. Mechaniczny człon zaworowy może być zastosowany w dozowniku według fig. 1 i 2. Grawitacyjne zamknięcie wylotu utworzone przez trzeci kanał 14 w dozowniku według fig. 1 i 2 może być zastąpione przez mechanizm zaworowy, który powtarzalnie otwiera i zamyka wylot 8. Fig.3

8 Fig.1 Fig.2 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 50 egz. Cena 2,00 zł.