XXII GIEŁDA POLSKICH WYNALAZKÓW NAGRODZONYCH NA ŚWIATOWYCH TARGACH WYNALAZCZOŚCI W 2014 ROKU

Transkrypt

1 XXII GIEŁDA POLSKICH WYNALAZKÓW NAGRODZONYCH NA ŚWIATOWYCH TARGACH WYNALAZCZOŚCI W 2014 ROKU CENTRUM NAUKI KOPERNIK Warszawa lutego 2015 Udział jednostek sfery nauki oraz wydanie katalogu dofinansowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego Wynalazki promowane przez: ul. Obroki 133, Katowice, tel.: , fax.: euro@haller.pl

2 2

3 Warszawa, dn. 17 lutego 2015 r. Giełda Wynalazków Nagrodzonych na Światowych Wystawach Wynalazczości od wielu lat jest wydarzeniem promującym osiągnięcia polskiej nauki i techniki z zakresu innowacyjnych rozwiązań technicznych. Zdolność kreowania nowych produktów i rozwiązań technologicznych wpływa niewątpliwie na rozwój gospodarczy kraju. Polska myśl naukowo-techniczna jest na tym polu nie tylko znana, lecz również doceniana na całym świecie. Sukcesy polskich wystawców to wynik wysiłku i zaangażowania wielu podmiotów. Jednakże należy pamiętać, że oprócz stworzenia nowatorskiego rozwiązania w danej dziedzinie, niezbędne jest wdrożenie danego wynalazku z sukcesem na rynek. To wymaga z kolei ścisłej współpracy pomiędzy sferą nauki i biznesu. Giełda Wynalazków Nagrodzonych na Światowych Wystawach Wynalazczości to idealne miejsce na integrację środowisk związanych z rozwojem i inspirowaniem wynalazczości w Polsce ze środowiskiem przedsiębiorców. Umożliwia nawiązywanie nowych kontaktów i współpracę pomiędzy wynalazcami a inwestorami. Biorąc pod uwagę ogromną konkurencję na rynku międzynarodowym w zakresie nowych technologii, ścisłe współdziałanie wynalazców oraz przedsiębiorców jest w obecnych czasach nieodzowne. Współpraca ta, pozwoli lepiej chronić polskie produkty i myśl technologiczną, a także wpłynie korzystnie na efektywność promocyjną i marketingową. W imieniu Ministerstwa Gospodarki pragnę wyrazić nadzieję, że tegoroczna edycja Giełdy Wynalazków spełni pokładane w niej oczekiwania i przyczyni się do popularyzacji osiągnięć polskich twórców rozwiązań innowacyjnych. Chciałbym życzyć Laureatom samych sukcesów w procesie komercjalizacji swoich wynalazków i podziękować za wkład w rozwój polskiej gospodarki. 3

4 Szanowni Państwo! Po raz kolejny Rada Główna Instytutów Badawczych ma zaszczyt objąć honorowym patronatem Giełdę Wynalazków Nagrodzonych na Światowych Wystawach Wynalazczości. To już XXII edycja ekspozycji, która na stałe wpisała się w kalendarz imprez wystawienniczych promujących nowatorskie rozwiązania naukowo-techniczne. Optymizmem napawa fakt, że liczba oraz jakość polskich wynalazków prezentowanych na międzynarodowych wystawach zwiększa się z roku na rok. Wiele innowacyjnych technologii, które powstały także w instytutach badawczych, zyskuje uznanie w Europie i na świecie. Reprezentując 116 instytutów badawczych prowadzących działalność m.in. w obszarze nauk technicznych, medycznych, przyrodniczych i rolniczych, mam świadomość ich ogromnego potencjału. To właśnie instytuty badawcze mają najwięcej wdrożeń spośród wszystkich sektorów nauki, co jest szczególnie istotne, gdyż obecnie jest coraz większy nacisk na praktyczne zastosowanie osiągnięć naukowych nauka ma być użyteczna. Naukowcy i badacze z naszych instytutów, starają się odpowiadać na aktualne potrzeby gospodarki oraz społeczeństwa. Zapraszając do udziału w XXII Giełdzie Wynalazków, wyrażam nadzieję, że ekspozycja zaowocuje efektywną współpracą pomiędzy wynalazcami a inwestorami. Gratuluję Organizatorom, a wszystkim Laureatom życzę szybkiej komercjalizacji swoich wynalazków i kolejnych nowatorskich pomysłów. prof. Leszek Rafalski Przewodniczący Rady Głównej Instytutów Badawczych 4

5 Szanowni Państwo, Warszawa, lutego 2015 Z wielką przyjemnością oddajemy do rąk Państwa katalog kolejnej, dwudziestej drugiej edycji retrospektywnej, wielobranżowej wystawy najnowszych technologii, urządzeń, rozwiązań i wyrobów nagrodzonych w 2014 roku na najważniejszych międzynarodowych targach wynalazczości w Belgii, Francji, Stanach Zjednoczonych, Rosji, Szwajcarii i innych krajach świata. Jako współorganizator tego niezwykle istotnego dla świata polskiej nauki wydarzenia, pragnę powitać Państwa w Centrum Nauki Kopernik i zaprosić do odwiedzenia stoisk wystawienniczych prezentujących polskie wynalazki nagrodzone w roku ubiegłym przez jury międzynarodowych targów wynalazczości. Z niekłamaną satysfakcją stwierdzić możemy, że zarówno jakość, jak i ilość prezentowanych na świecie polskich wynalazków systematycznie rośnie. Rozszerza się również zasięg działań promocyjnych, obejmując coraz to nowe targi wynalazczości w Europie i na innych kontynentach. Promocja polskich wynalazków na arenie międzynarodowej jest możliwa dzięki dofinansowaniu udziału jednostek sfery nauki w krajowych i międzynarodowych targach wynalazczości przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, za którą to pomoc w imieniu wystawców bardzo dziękujemy. Polskie wynalazki prezentowane na światowych targach wynalazczości oceniane są przez międzynarodowe jury w ramach konkursów ogłaszanych przez organizatorów targów. Przy ocenie przedstawianych rozwiązań jurorzy biorą pod uwagę takie kryteria jak: poziom innowacyjności, poziom techniki i technologii, zapotrzebowanie rynku, potwierdzenie skuteczności rozwiązań stosownymi wynikami badań. Polskie wynalazki w najwyższym stopniu spełniają te kryteria oceny, zdobywając wysokie nagrody i wyróżnienia. Prezentowane na Giełdzie urządzenia i rozwiązania łączą w sobie kreatywność, innowacyjność, dbałość o ekologię, wysokie walory technologiczne i ekonomiczne. Sukcesy polskich wystawców to wynik ogromnego wysiłku i zaangażowania specjalistów z różnych dziadzin. Coraz częściej są one efektem dobrej współpracy świata nauki z przemysłem, przyczyniając się do postępu technicznego i unowocześniania procesów technicznych i technologicznych. Podnoszą jakość naszego życia, czyniąc je wygodniejszym, przyjemniejszym i zdrowszym. Wszystkim Wystawcom Giełdy serdecznie gratuluję zdobytych międzynarodowych nagród. Życzę dalszej wspaniałej inwencji oraz wielu sukcesów wdrożeniowych i komercyjnych. Serdecznie zapraszam do udziału w kolejnych edycjach targów wynalazczości w 2015 roku. Barbara Haller de Hallenburg-Illg Prezes Eurobusiness-Haller Prezes Fundacji HALLER PRO INVENTIO Współorganizator GIEŁDY WYNALAZKÓW w Warszawie Niniejszy katalog (część I) prezentuje wynalazki promowane w 2014 roku przez Eurobusiness-Haller we współpracy z Fundacją Haller Pro Inventio. Katalog jest również dostępny w wersji elektronicznej pod adresem: 5

6 6

7 SPIS TREŚCI Wykaz wystawców Giełdy Wynalazków Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Voice Color system biometrycznej weryfikacji i identyfikacji głosu Wyszukiwarka akustyczna do słów kluczowych technologia rozpoznawania mowy 3D realtime audio engine simulation for video games Pomiarowy dzielnik napięcia z autokalibracją Sposób i układ do synchronizacji i przesyłania informacji w rozległym systemie pomiarowo-sterującym Intelligent monitoring for threat detection with watermarking-based data protection INPROT Samohartowna stal na wały główne siłowni wiatrowych Smart Foundry intelligent knowledgebase management system. Method for casting using simulation of casting process, system for casting using simulation of casting process and data base. 2. Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy Detektory zadziałania sprzętu chroniącego przed upadkiem Kamizelka o właściwościach termoregulacyjnych z materiałami przemiany fazowej Półmaska biodegradowalna do ochrony układu oddechowego przed czynnikami biologicznymi Rękawice bazaltowe chroniące przed czynnikami termicznymi i mechanicznymi 3. Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej Państwowy Instytut Badawczy Opracowanie metodologii stałego nadzoru eksploatacji wybranych obszarów wyposażenia Straży Pożarnej w zakresie niezawodności i skuteczności działania Zintegrowany system budowy planów zarządzania kryzysowego w oparciu o nowoczesne technologie informatyczne 4. Główny Instytut Górnictwa Zestaw do Wizualnej Inspekcji Szybów przystosowany do pracy w atmosferze wybuchowej 5. Harimata Sp. z o.o. System wspierający diagnozę zaburzeń rozwojowych i automatyczne śledzenie postępów w terapii dzieci 6. Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji, Instytut Genetyki i Hodowli Zwierząt Polskiej Akademii Nauk Innowacyjny sposób produkcji wysokojakościowego wyrobu o kontrolowanej alergenności z mięsa wieprzowego i strusiego Sposób produkcji wędzonego wysokojakościowego wyrobu z mięsa strusiego Produkcja kulinarnego mięsa wieprzowego o podwyższonej wartości odżywczej i prozdrowotnej oraz o podwyższonych parametrach przydatności technologicznej Str

8 7. Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego Ekologiczny sposób wzbogacania energetycznych surowców mineralnych i gospodarczego wykorzystania uzyskiwanych produktów odpadowych 8. Instytut Metali Nieżelaznych Bezkadmowe materiały stykowe 9. Instytut Metali Nieżelaznych w Gliwicach Oddział w Legnicy Sposób odzyskiwania ołowiu i metali towarzyszących, zwłaszcza cyny z ołowiu surowego 10. Instytut Nowych Syntez Chemicznych, Oddział Chemii Nieorganicznej w Gliwicach Sposób wytwarzania grubokrystalicznego wodorowęglanu sodu 11. Instytut Spawalnictwa Metoda i urządzenie do zgrzewania z serwomechanicznym dociskiem 12. Instytut Technologii Drewna w Poznaniu Środki do ochrony przed grzybami i algami oraz sposoby ochrony drewna przed grzybami i algami przy użyciu tych środków 13. Instytut Tele i Radiotechniczny Smart, energy, managment Intelignentny wielofunkcyjny sterownik energetyczny z komunikacją IEC Wielkolaboratoryjne modułowe urządzenie do utylizacji odpadów niebezpiecznych 14. Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych Układ do diagnozowania zwłaszcza łożysk tocznych wału głównego lotniczego silnika turboodrzutowego Układ do optycznego wykrywania wad powierzchniowych, zwłaszcza szyny kolejowej 15. Instytut Włókiennictwa Bezściekowy i niskotemperaturowy sposób bielenia z jednoczesną dezynfekcją wyrobów celulozowych Tkanina barierowa chroniąca przed działaniem pól elektromagnetycznych Tekstroniczny, modułowy system pomiarowy 16. Instytut Zaawansowanych Technologii Wytwarzania Spoiwo ceramiczne do narzędzi ściernych Tarcza do nanoszenia powłok węglowych domieszkowanych metalami aktywnymi biologicznie i sposób jej wytwarzania 17. Instytut Technologii Bezpieczeństwa MORATEX Kask bezpieczeństwa 18. Politechnika Białostocka Phobos RECON

9 19. Politechnika Gdańska, Wydział Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki, Katedra Metrologii i Optoelektroniki Sposób otrzymywania suspensji diamentowych 20. Katedra Aparatów Elektrycznych Politechniki Łódzkiej we współpracy z SESTO Sp. z o.o. w Łodzi Hiperszybkie, bezłukowe, niskonapięciowe wyłączniki hybrydowe prądu stałego typu DCH -T dla pojazdów trakcji miejskiej i zastosowań pokrewnych 21. Politechnika Wrocławska Wydział Geoinzynierii, Górnictwa I Geologii Wysokiej Rozdzielczości System Automatycznej Diagnostyki Taśm Przenośnikowych z Rdzeniem z Linkami Stalowymi (HRDS) 22. Przemysłowy Instytut Motoryzacji Katalityczna konwersja surowca drzewnego do furfuralu i jego waloryzacja do cennych produktów biorafineryjnych System monitorowania tętna osób zwłaszcza w pojeździe samochodowym po zdarzeniu drogowym System ciągłego pomiaru procesu starzenia paliw ciekłych w warunkach rzeczywistych 23. Przemysłowy Instytut Maszyn Rolniczych Maszyna zagregowana z ciągnikiem rolniczym do zbierania i zwijania materiału drzewnego pozostałego po ścince gałęzi, odrostów drzew i krzewów, jako biomasy na cele energetyczne 24. Szkoła Główna Służby Pożarniczej ; CYBID spółka jawna System mapowania 3D pogorzelisk 25. Uniwersytet Technologiczno Przyrodniczy w Bydgoszczy im. J i J Śniadeckich Suszarka wibracyjna Kaseta sitowa wg W ICiMB Oddział Materiałów Ogniotrwałych w Gliwicach; Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla; Instytut Odlewnictwa; Ferro - Term Sp. z o.o. Masa ceramiczno-węglowa do wytwarzania filtrów piankowych 27. Politechnika Rzeszowska Im. I. Łukasiewicza Retencyjny kanał ściekowy Sposób wspomagania metody osadu czynnego w sekwencyjnym reaktorze porcjowym Wózek, zwłaszcza dla osób niepełnosprawnych 28. Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego Mobilne urządzenie do ochrony informacji niejawnej. CART - Creative Application to Remedy Traffics Kulisty wyświetlacz widmowy

10 29. Instytut Lotnictwa Sposób otrzymywania nadtlenku, zwłaszcza wodoru klasy HTP do zastosowań napędowych i układ do destylacji próżniowej 30. Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN Nowa metoda redukowania ubocznych efektów przyjmowania morfiny Przeciwnowotworowe właściwości peptydów powstających w naturalnych przemianach białek układu nerwowego Nowe amfifilowe dendrymery z kwasem p-aminobenzoesowym do zastosowania w kosmetyce - wszystko w jednym Mikrostrukturalne Scafoldy Ludzkich Białek do Autotransplantacji Komórek Suplement diety w prewencji chorób neurodegeneracyjnych 31. Instytut Niskich Temperatur i Badań Strukturalnych PAN we Wrocławiu Źródło anty-stokesowskiego, szerokopasmowego światła białego 32. Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe Dytrych Sp. z o.o. Fotokatalityczne urządzenie do dezodoryzacji i eliminacji drobnoustrojów w systemach klimatyzacji samochodowych z wykorzystaniem nowoczesnych warstw fotokatalitycznych 33. Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego Krzysztof Brzeziński Wiertarka, oraz sposób wiercenia otworów. Instytut Biopolimerów i Włókien Chemicznych Mata włóknista do usuwania zanieczyszczeń ropopochodnych Politechnika Łódzka, Katedra Materiałoznawstwa, Towaroznawstwa i Metrologii Włókienniczej Nowoczesne ochrony osobiste służb ratowniczych KSRG w oparciu o potrzeby uczestników końcowych Politechnika Łódzka, Katedra Materiałoznawstwa, Towaroznawstwa Metrologii Włókienniczej; Instytut Biopolimerów i Włókien Chemicznych Sposób wytwarzania kompozytowych wysokoporowatych włókien z dibutyrylochityny Instytut Przemysłu Skórzanego Sposób piklowania skór z recylkulacją supernatantów powstających po wytrąceniu wodorotlenku chromu (III) z zużytych kąpieli garbujących 34. Instytut Chemii Przemysłowej im. Prof. Ignacego Mościckiego Nowy wysoko udarowy poli(tlenek fenylenu) z surowca odnawialnego 35. Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Katedra i Oddział Kliniczny Chorób Wewnętrznych, Angiologii i Medycyny Fizykalnej w Bytomi, FASER S.A. Tarnowskie Góry OXYBARIA S - urządzenie do jednoczasowej hyperbarii tlenowej i ozonoterapii 36. Politechnika Poznańska, Wydział Budowy Maszyn i Zarządzania, Instytut Technologii Mechanicznej System oceny obrobionych korpusów i ich selektywnego doboru w montażu obrabiarek

11 Indukcyjne formy wtryskowe dla złączy elektrotechnicznych i elektronicznych 37. Instytut Obróbki Plastycznej Sposób wytwarzania elementów ze stopów metali nieżelaznych, korzystnie stopów aluminium 38. Uniwersytet Rolniczy w Krakowie im. Hugona Kołłątaja; Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Technologia produkcji biopaliw etanolowych II generacji z celulozy i lignocelulozy 39. Zespół Szkół Nr6 im. Króla Jana III Sobieskiego w Jastrzębiu-Zdroju Centrum Kształcenia Praktycznego w Jastrzębiu-Zdroju ESKONzO II - System zdalnego zarządzania zasilaniem urządzeń i komunikacji osób niepełnosprawnych jako elementy systemu ESKONzO Latarka dla niewidomych MŁODZI WYNALAZCY 40. Gimnazjum nr.1 im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego Badania nad zastosowaniem infradźwięków do diagnozy i bezinwazyjnego leczenia chorych organów człowieka 41. Petros Psyllos Neurognet. Sztuczne sieci neuronowe w pomocy człowiekowi 42. Zespół Szkół Połaniec Zatrzymaj się i żyj... czyli bezpieczny przejazd Foolproof Sensor 43. Bartek Jarosz Poduszkowiec 44. Jan Wojciech Sidor Wiatrowskaz z elektronicznym odczytem Informacje o Targach Wynalazczości 2014 wraz z wykazem prezentowanych wynalazków oraz otrzymanych medali i odznaczeń Tunis Innov Concours Lepine Euroinvent Inpex INST BIS Inova Croatia Brussels Innova

12 1. Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Wydział Informatyki, Elektroniki i Telekomunikacji Katedra Elektroniki Voice Color system biometrycznej weryfikacji i identyfikacji głosu Autorzy: Prof. dr hab. inż. Mariusz Ziółko, dr inż. Jakub Gałka, dr inż. Bartosz Ziółko, mgr inż. Dawid Skurzok, mgr inż. Tomasz Jadczyk Voice Color system biometrycznej weryfikacji i identyfikacji głosu, w odróżnieniu od innych technologii biometrycznych nie wymaga dedykowanych urządzeń jak np. skanery lub czytniki. Weryfikacja tożsamości mówcy bazuje na wcześniej pobranej próbce głosu. Takie rozwiązanie ma szczególnie szerokie zastosowanie w telefonicznych biurach obsługi klienta, Call Center, aplikacjach mobilnych, dając możliwość zastąpienia tradycyjnych kodów PIN lub haseł. W odróżnieniu od tych metod weryfikacji, ludzki głos jest unikalny i nie może zostać skradziony. Zastosowanie biometrycznej weryfikacji głosu w systemach Call Center i IVR pozwala na 4-krotne skrócenie czasu autentykacji klienta, zwiększając jednocześnie poziom bezpieczeństwa. Złoty medal Brussels Innova Wyszukiwarka akustyczna do słów kluczowych technologia rozpoznawania mowy Autorzy: Prof. dr hab. inż. Mariusz Ziółko, dr inż. Bartosz Ziółko, dr inż. Jakub Gałka, mgr inż. Dawid Skurzok, mgr inż. Tomasz Jadczyk System rozpoznawania mowy polskiej SARMATA jest nieustannie rozwijanym projektem. Jego najnowsza stabilna wersja jest już gotowa do wielu wdrożeń, takich jak funkcjonalność wyszukiwania ustalonego słowa w długich nagraniach w celu analizy archiwów cyfrowych. Umożliwia to przeszukiwanie nagrań głosowych w taki sposób jak przeszukuje się Internet wyszukiwarką Google. Jest to niezwykle cenne narzędzie dla sądów, archiwów, służb itd. Wyszukiwarka akustyczna wykorzystuje moduł oparty o dynamiczną sieć Bayesa, przystosowany do generowania hipotez słów i ich prawdopodobieństw na podstawie obserwacji sygnału mowy. Brązowy medal Brussels Innova 3D realtime audio engine simulation for video games Autorzy: dr inż. Bartosz Ziółko, mgr inż. Tomasz Pędzimąż, mgr inż. Szymon Pałka, mgr inż. Ireneusz Gawlik, mgr inż. Bartłomiej Miga, mgr inż. Paulina Bugiel Silnik dźwięku do gier komputerowych wykorzystujący beamtracing do generowania w czasie rzeczywistym realistycznych wrażeń dźwiękowych. Wszystkie efekty dźwiękowe obliczane są na podstawie bieżącej geometrii danej sceny gry oraz jej własności akustycznych. Dźwięk zmienia się dynamicznie wraz z przemieszczaniem się postaci i źródeł dźwięku, dzięki czemu słuchacz może odczuć jakby naprawdę tam był w scenie gry. Beamtracing (soundtracing) umożliwia dokładne i wydajne obliczenia na systemach wielordzeniowych, uwzględniając odbicia od ścian, tłumienie na przeszkodach oraz dokładne obliczanie echa i automatyczne generowanie wielu źródeł dźwięku. Złoty medal Brussels Innova 12

13 Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej Katedra Metrologii i Elektroniki Pomiarowy dzielnik napięcia z autokalibracją Autorzy: dr inż. Jerzy Nabielec Pomiarowy dzielnik napięcia z autokalibracją służy do dokładnych pomiarów wysokich napięć. W stosunku do standardowych dzielników nie wymaga on okresowej kalibracji ani dobierania elementów impedancyjnych. Ponadto na dokładność pomiaru nie wpływa starzenie się elementów ani zmiany warunków otoczenia takich jak temperatura czy wilgotność. Wbudowana funkcja autokalibracji pozwala na prostą wymianę elementów dzielnika, które są automatycznie kalibrowane w miejscu pomiaru. Dokładność pomiaru jest związana wyłącznie z jakością wykorzystanych przetworników analogowo-cyfrowych. Wynalazek pozwala na zachowanie długotrwałej, stabilnej dokładności pomiaru oraz minimalizację kosztów produkcji dzielnika. Złoty medal Brussels Innova Sposób i układ do synchronizacji i przesyłania informacji w rozległym systemie pomiarowosterującym Autorzy: dr inż. Jerzy Nabielec, dr inż. Andrzej Wetula Rozwiązanie jest platformą komunikacyjną twardego czasu rzeczywistego do wymiany informacji (komend i danych pomiarowych) koniecznych do sterowania niezbędnym systemem energetycznym. Wykorzystanie tej platformy umożliwia zbudowanie PSS (Power System Stabiliser), co zapobiega oscylacjom mocy rzędu kilkuset MW w systemie energetycznym o niskich częstotliwościach (przez ich szybkie tłumienie). Umożliwia także wykrywanie drogi propagacji zakłóceń w systemie energetycznym. Pozwala na zastosowania transmisji dwukierunkowej wykorzystując tylko jeden dark fiber czyli nie używany światłowód. Zastosowanie switchy umożliwia budowę systemu o strukturze drzewiastej lub bardziej złożonej z połączeniami redundantnymi. Wynalazek można zastosować do systemu energetycznego w skali państwa lub całego kontynentu. Srebrny medal Brussels Innova Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Katedra Telekomunikacji Intelligent monitoring for threat detection with watermarking-based data protection INPROT Autorzy: prof. dr hab. inż. Andrzej Dziech, dr inż. Paweł Korus, dr inż. Mikołaj Leszczuk, mgr inż. Jarosław Białas, mgr inż. Piotr Guzik, mgr inż. Andrzej Matiolański Inteligentna kamera integrująca analizę wideo z najnowszymi technikami zabezpieczania zarejestrowanych obrazów. Po wykryciu istotnego zdarzenia, kamera generuje zabezpieczoną wersję obrazu, gotową do użycia jako materiał dowodowy. W przypadku nieautoryzowanej modyfikacji obrazu system odtworzy pierwotną jego wersję. Złoty Medal CONCOURS LÉPINE 13

14 Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Samohartowna stal na wały główne siłowni wiatrowych Autorzy: Prof. dr hab. inż. Jerzy Pacyna, dr inż. Robert Dąbrowski Zaprojektowano nowy, oryginalny skład chemiczny oraz kompletną technologię obróbki cieplnej nowej, samohartownej stali przeznaczonej na wały główne siłowni wiatrowych o mocy 3,6 MW. Istotą wynalazku jest to, że podczas hartowania w powietrzu wału o średnicy 850 mm na jego przekroju miarodajnym, tj. od powierzchni aż do 1/3 promienia, występuje głównie martenzyt i bainit dolny. Skład chemiczny nowej stali, w porównaniu ze stalą dotychczas stosowaną, spowodował obniżenie temperatury początku przemiany bainitycznej B s i umiarkowany wzrost stabilności austenitu w zakresie przemian dyfuzyjnych. Umożliwiło to osiągniecie po obróbce cieplnej nieznacznie większej twardości HB, większych niż w dotychczas stosowanej stali własności wytrzymałościowych R p0,2 i R m, wyraźnie większych własności plastycznych A i Z oraz większej odporności na pękanie KV i K Ic. Nowa stal, ze względu na wyeliminowanie z jej składu ok. 1,5% Ni, jest wyraźnie tańsza od stali dotychczas stosowanej.wynalazków Złoty Medal Geneva Inventions, Genewa Nagroda specjalna Archimedes, Moskwa Smart Foundry intelligent knowledgebase management system. Method for casting using simulation of casting process, system for casting using simulation of casting process and data base. Autorzy: Paweł Malinowski, Józef Szczepan Suchy Rosnąca w dużym tempie ilość wykonywanych symulacji w branży odlewniczej powoduje generowanie ogromnej ilości danych. Rozwiązaniem tego problemu jest innowacyjny system bazy wiedzy technologicznej SimulationDB wdrożony w jednej z polskich odlewni. System ten umożliwia oszczędność czasu przygotowania produkcji odlewniczej na poziomie 32%. System wymaga ciągłego rozwijania o nowe moduły, nową funkcjonalność, tak by zapewnić technologom profesjonalne narzędzie pracy. Nowe moduły pozwolą na optymalne zarządzanie i monitorowanie procesów produkcyjnych i opracowanie nowatorskiej platformy szkoleniowej dla młodych, niedoświadczonych technologów, studentów. Dzięki temu proces zdobywania wiedzy, praktycznych umiejętności i doświadczenia znacząco się skróci. Srebrny medal ARCHIMEDES Moskwa Brązowy medal SIIF - Seul International Invention Fair 2. Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy Detektory zadziałania sprzętu chroniącego przed upadkiem Autorzy: Marcin Jachowicz (CIOP-PIB) Opracowane detektory zadziałania dla sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości jako proste elementy mechaniczne przeznaczone są do mocowania w zakończeniach lin i taśmach włókienniczych. Mogą być zastosowane w następujących rodzajach indywidualnego sprzętu 14

15 chroniącego przed upadkiem z wysokości: linkach bezpieczeństwa, amortyzatorach włókienniczych, szelkach bezpieczeństwa, uprzężach biodrowych, urządzeniach samozaciskowych i samohamownych oraz urządzeniach kotwiczących, co świadczy o uniwersalności ich konstrukcji. Do najważniejszych walorów konstrukcyjno-użytkowych należą: mała masa i gabaryty, prostota konstrukcji, potencjalnie niska cena, brak negatywnego wpływu na parametry ochronne sprzętu, w który są wbudowywane, informowanie użytkownika o wystąpieniu obciążenia krytycznego sprzętu, a co za tym idzie konieczności jego wymiany bądź przeglądu, w prosty i jednoznaczny sposób. Srebrny medal Concours Lepine Kamizelka o właściwościach termoregulacyjnych z materiałami przemiany fazowej Autorzy: dr inż. Grażyna Bartkowiak, CIOP-PIB, mgr inż. Anna Dąbrowska, CIOP-PIB, prof. dr hab. inż. Krzysztof Kowalski, Politechnika Łódzka Przedmiotem wynalazku jest kamizelka o właściwościach termoregulacyjnych, która dzięki zastosowanym materiałom przemiany fazowej (PCM), w sposób samoistny odbiera nadmiar ciepła i ogranicza dyskomfort związany z pracą w szczelnej odzieży ochronnej. Istotą kamizelki jest fakt, iż wykonana jest ze specjalnie zaprojektowanej dzianiny o budowie kanałowej, do której wprowadzono PCM w formie makrokapsułek. Opracowany wyrób jest ergonomiczny, charakteryzuje się wysoką układalnością i nie stanowi dodatkowej bariery dla odprowadzania ciepła i potu ze skóry jej użytkownika. Badania dowiodły, iż zastosowanie opracowanej kamizelki z makrokapsułkami PCM pod szczelną odzieżą ochronną powoduje zmniejszenie temperatury w mikroklimacie pod odzieżą lokalnie aż o 4 C, zaś wilgotności względnej nawet o 15 %. Złoty medal z wyróżnieniem Brussels Innova Półmaska biodegradowalna do ochrony układu oddechowego przed czynnikami biologicznymi Autorzy: Katarzyna Majchrzycka (CIOP-PIB) Powstawanie odpadów staje się coraz poważniejszym problemem w skali światowej ze względu na zwiększającą się produkcję dóbr konsumpcyjnych oraz coraz szybszy postęp technologiczny, powodujący skracanie czasu życia niektórych grup produktów. Przykładem takich wyrobów jest sprzęt ochrony układu oddechowego, stosowany powszechnie do ochrony przed czynnikami biologicznymi, takimi jak: wirusy, bakterie i grzyby. Ze względu na fakt, że jest on z reguły jednorazowego użytku rozwiązanie kwestii utylizacji zużytych egzemplarzy stanowi istotny problem dla pracodawców. Rozwiązaniem powyższego problemu było opracowanie sprzętu ochrony układu oddechowego (półmaski filtrujące), który zapewnia jednocześnie bioaktywność w odniesieniu do szkodliwych bioaerozoli i biodegradację po użytkowaniu w środowisku kompostu. Do konstrukcji półmasek filtrujących opracowano innowacyjne włókniny filtracyjne, które jako układ warstw stanowiły podstawowy materiał bazowy czaszy, zasłaniającej nos, usta i brodę osoby chronionej przed szkodliwym bioaerozolem. Włókniny wytworzono techniką melt-blown z poli(kwasu mlekowego) (PLA), którego charakterystyka reologiczna zapewniała uzyskanie zadowalających efektów, z punktu widzenia wysokiej skuteczności filtracji cząstek biologicznych. Ponadto opracowano środek biobójczy jako modyfikator włókien PLA. Do wytworzenia środka biobójczego wykorzystano substancje spełniające wymagania dyrektywy 98/8/WE, o właściwościach 15

16 warunkujących skuteczną adsorpcję na powierzchni perlitu. Wybrano poliaminy alifatyczne oraz czwartorzędowe sole amoniowe. Na bazie tych substancji czynnych, w oparciu o synergizm działania poliamin i czwartorzędowych soli amoniowych, opracowano preparat biobójczy. Zbadano wpływ środka biobójczego na kompost przewidziany jako środowisko do biodegradacji. Stwierdzono, że środek biobójczy może co najwyżej hamować wzrost mikroorganizmów, ale nie będzie działać biobójczo na mikroorganizmy obecne w kompoście. Skład preparatu biobójczego oraz sposób jego nanoszenia na perlit stanowi oryginalne osiągniecie, które zostało zgłoszone do Urzędu Patentowego RP. Brązowy medal Concours Lepine Rękawice bazaltowe chroniące przed czynnikami termicznymi i mechanicznymi Autorzy: Rafał Hrynyk, Agnieszka Stefko, Emilia Irzmańska, Iwona Frydrych (CIOP-PIB) Opracowane rękawice przeznaczone są do ochrony rąk przed czynnikami gorącymi oraz mechanicznymi, zapewniając jednocześnie wysoki komfort użytkowania. Konstrukcja rękawic uwzględnia nie stosowaną dotychczas w tego typu wyrobach tkaninę z przędz bazaltowych, która w celu zwiększenia odporności na czynniki termiczne została poddana procesowi aluminizacji. Zastosowana w rękawicach tkanina bazaltowa pozwala na istotne obniżenie kosztów produkcji rękawic przy zachowaniu właściwości ochronnych na wyższym poziomie w odniesieniu do obecnie stosowanych rozwiązań aramidowych, szklanych, czy węglowych. Zastosowane w rękawicach tkaniny bazaltowe nie ulegają korozji i erozji, są ekologiczne i odznaczają się dużą trwałością i wysoką odpornością na działanie wysokich temperatur - krótkotrwały kontakt do +800 C, temperatura robocza tkanin bez utraty właściwości ochronnych i użytkowych w przedziale od -260 C do +700 C. Srebrny medal Brussels Innova 3. Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej Państwowy Instytut Badawczy lider Opracowanie metodologii stałego nadzoru eksploatacji wybranych obszarów wyposażenia Straży Pożarnej w zakresie niezawodności i skuteczności działania Autorzy: Ryszard DĄBROWA (SGSP), Jacek Roguski (CNBOP-PIB), Dariusz Czerwienko (CNBOP-PIB), Błażej SOŁTOWSKI(MLabs), Henryk KRUSZYŃSKI (TELDAT), Agnieszka Hankus-Kubica (CMGI). Konsorcjum: Szkoła Główna Służby Pożarniczej (SGSP), Centrum Naukowo Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej Państwowy Instytut Badawczy (CNBOP-PIB), MLabs, TELDAT, CMGI. 16

17 Opracowanie metodologii stałego nadzoru eksploatacji wybranych obszarów wyposażenia Straży Pożarnej w zakresie niezawodności i skuteczności działania, to projekt finansowany przez NCBiR, którego celem jest opracowanie demonstratora technologii systemu teleinformatycznego zbierającego i przetwarzającego dane oraz wspierającego zadania logistyczne w zakresie serwisowania oraz zakupów sprzętu ratowniczego, a także zawierającego bazę świadectw dopuszczeń wydawanych przez CNBOP PIB. Na elementy Demonstrator składała się systemów: sensorów monitorujący stan wybranych urządzeń, łączności pozwalający na przesyłanie na bieżąco w warunkach operacyjnych danych, informatyczny zbierający i przetwarzający dane i wspierający zadania logistyczne w zakresie serwisowania oraz zakupu sprzętu ratowniczego. Wdrożenie wyników projektu wpłynie w istotny sposób na bezpieczeństwo obywateli Polski poprzez zapewnienie monitorowania eksploatacji oraz jakości sprzętu aktualnie wykorzystywanego podczas akcji ratowniczo-gaśniczych. Srebrny medal INST Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej Państwowy Instytut Badawczy Akademia Obrony Narodowej - Wydział Bezpieczeństwa Narodowego Szkoła Główna Służby Pożarniczej Związek Ochotniczych Straży Pożarnych RP Asseco Poland S.A. Zintegrowany system budowy planów zarządzania kryzysowego w oparciu o nowoczesne technologie informatyczne Autorzy: Dariusz WRÓBLEWSKI - kierownik projektu CNBOP-PIB Zespół w składzie: CNBOP-PIB - Dariusz WRÓBLEWSKI, Maria KĘDZIERSKA, Bartłomiej POŁEĆ, Ewa SOBÓR, Anna BANULSKA, Anna GOLIŃSKA, Emilia ŻEBROWSKA AON - Grzegorz SOBOLEWSKI, Dariusz MAJCHRZAK, Anna SKOLIMOWSKA, SGSP - Paweł KĘPKA, Rafał WRÓBEL, Jerzy WOLANIN, Agnieszka CHOTOMSKA, Waldemar JASKÓŁOWSKI, Magdalena GIKIEWICZ ZOSP RP - Krzysztof SZELĄGOWSKI, Teresa TISZBIEREK, Zbigniew KALISZYK, Wiesław GOLAŃSKI, Jerzy MACIAK ASSECO Poland S.A. - Bartosz KRZYWICKI, Arkadiusz OLSZEWSKI, Tomasz JAROS, Adam RYCZKOWSKI Pierwsza kompleksowa praca analityczno-laboratoryjna w Polsce, w wyniku której powstanie Oprogramowanie - System PZK (Planowanie Zarządzania Kryzysowego). Narzędzie pozwalające na podstawowych poziomach administracji (gmina, powiat, województwo) na proste i szybkie, półautomatyczne tworzenie i aktualizację Planów Zarządzania Kryzysowego. System unifikuje proces tworzenia planów, ułatwia wymianę informacji pomiędzy jednostkami administracyjnymi opracowującymi Plany ZK. Centralizacja rozwiązania (system dostępny przez sieć) unifikuje formę i treść generowanych z niego Planów ZK. Oprogramowanie pozwalające na szybkie odnajdywanie informacji wynikających z siatki bezpieczeństwa o zagrożeniach, siłach i środkach, procedurach postępowania, roli i obowiązkach podmiotów. System posiada centralny słownik pojęć zarządzania kryzysowego i wykaz aktów prawnych. Złoty medal z wyróżnieniem TUNIS INNOV Srebrny medal ARCHIMEDES Nagroda specjalna od tajwańskiego Towarzystwa Innowacji i Wynalazków na ARCHIMEDES 17

18 Złoty medal od Towarzystwa Innowacji i Wynalazków Tajwan na Archimedes Srebrny medal GENEVA INVENTIONS Dyplom dla zespołu projektowego na GENEVA INVENTIONS Srebrny medal, EUROINVENT, Rumunia Złoty medal i dyplom od Technical University of Moldova na EUROINVENT Nagroda Główna - Diamentowa Statuetka "Lidera Bezpieczeństwa Państwa", Konkursu Lider Bezpieczeństwa Państwa, Warszawa Medal Międzynarodowej Wystawy Wynalazków i Innowacji", Międzynarodowa Konferencja i Targi Nafta i Gaz oraz Expochem, Warszawa Złoty medal z wyróżnieniem IWIS Złoty medal iena Nagroda specjalna od Taiwan Prominent Inventor League na iena Złoty medal The British Invention Show BIS Złoty medal INOVA CROATIA Złoty medal i dyplom od World Invention Intellectual Property Associations na INOVA CROATIA Złoty medal BRUSSELS INNOVA Brązowy Laur Innowacyjności 2014, Ogólnopolski Konkurs im. Stanisława Staszica na najlepsze produkty innowacyjne Laur Innowacyjności 2014, Warszawa Nagroda pierwszego stopnia w kategorii e-technologie, e-usługi, XIV edycji Konkursu Jurajski Produkt Roku Główny Instytut Górnictwa Zestaw do Wizualnej Inspekcji Szybów przystosowany do pracy w atmosferze wybuchowej Autorzy: dr inż. Sławomir Bock, tech. Adam Hądzlik, dr inż. Edward Kowalski, dr hab. inż. Stanisław Prusek, prof. GIG, dr inż. Marek Rotkegel, inż. Marcin Skuplik, dr inż. Stanisław Stałęga, dr inż. Jan Szymała Opracowany Zestaw do Wizualnej Inspekcji Szybów pozwala na zdalne prowadzenie inspekcji obudowy szybowej, kolorową rejestrację obrazu całego obwodu obudowy szybu, a także ocenę głębokości ubytków obudowy za pomocą wbudowanych odległościomierzy laserowych. O oryginalności opracowanego rozwiązania decydują: przystosowanie do pracy w atmosferze wybuchowej (certyfikat ATEX), zasięg prowadzonych badań (zestaw umożliwia inspekcję obudowy szybowej w szybach o głębokości do 1200 m), układ przesuwnych ramion pozwalający na precyzyjne naprowadzenie sond w dowolne miejsce tarczy szybowej, bezprzewodowa, dwukierunkowa transmisja pomiędzy układem monitorującokontrolującym a sondami, pomiar składu atmosfery w szybie (tlen, tlenek węgla, metan). Złoty medal Brusselss Innova 18

19 5. Harimata Sp. z o.o. System wspierający diagnozę zaburzen rozwojowych i automatyczne śledzenie postępów w terapii dzieci Autorzy: Paweł Jarmołkowicz, Anna Anzulewicz, Krzysztof Sobota Innowacyjna metoda, wspierająca wczesną diagnostykę zaburzeń rozwoju dzieci oraz intuicyjne, interaktywne narzędzie, które umożliwia śledzenie postępów w terapii i edukacji. Rozwiązanie to, stanowi nowatorskie połączenie osiągnięć psychologii behawioralnej i badań nad sztuczną inteligencją. Technologia, opracowana przez zespół Harimaty, oparta jest na analizie wzorców behawioralnych przejawianych przez dziecko w procesie korzystania z prostej gry na tablecie. Umożliwia ona nie tylko wnioskowanie o ryzyku wystąpienia u dziecka zaburzeń takich jak autyzm czy ADHD, ale pozwala też na śledzenie różnych aspektów rozwojowych dziecka, m.in: a) motorycznych (stabilność i precyzja ruchu) b) poznawczych (koncentracja na zadaniu, podążanie za instrukcją) c) emocjonalnych (empatia, kontrola emocji) Złoty medal z wyróżnieniem Brussels Innova Złoty medal od Fédération française des inventeurs FFI 6. Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji; Instytut Genetyki i Hodowli Zwierząt Polskiej Akademii Nauk Innowacyjny sposób produkcji wysokojakościowego wyrobu o kontrolowanej alergenności z mięsa wieprzowego i strusiego. Autorzy: Prof. dr hab. inż. Agnieszka Wierzbicka, SGGW, Prof. dr hab. Jarosław O. Horbańczuk, IGHZ, Dr inż. Andrzej Półtorak, SGGW, Dr inż. Jarosław Wyrwisz, SGGW, Dr inż. Ewa Poławska, IGHZ, Mgr inż. Adrian Stelmasiak, SGGW, Dr inż. Dominika Guzek, SGGW, Prof. dr hab. Krystyna Gutkowska, SGGW, Mgr inż. Cyprian Tomasik, IGHZ, Dr inż. Tadeusz Blicharski, IGHZ Znaczący wzrost chorób dietozależnych w Europie i w świecie tj. alergie pokarmowe, otyłość, cukrzyca, miażdżyca uwarunkowany jest w dużym stopniu nadmierną zawartością w żywności związków alergennych, tłuszczu, kalorii oraz soli. Istnieje zatem konieczność produkcji żywności o podwyższonej wartości odżywczej i prozdrowotnej o kontrolowanej alergenności i obniżonej zawartości tłuszczu, soli oraz bez polifosforanów. Produkcja takiego asortymentu może być realizowana w oparciu o odpowiednio dobrane proporcje mięsa wieprzowego i strusiego, eliminację surowców alergennych i zastosowanie innowacyjnej technologii produkcji m.in. dobór parametrów obróbki. Wysoka wartość odżywcza i prozdrowotna warunkuje dobrany sposób pakowania, który zabezpiecza prozdrowotne cechy produktu i redukuje zmiany, bo jest dopasowany do właściwości produktu. Produkty te mogą pełnić szczególną rolę w żywieniu dzieci i młodzieży. Złoty Medal z Wyróżnieniem BRUSSELS INNOVA Nagroda Ministerstwa Gospodarki RP podczas BRUSSELS INNOVA Medal Europe France Inventeurs za wkład w ożywienie gospodarcze Europy podczas BRUSSELS INNOVA 19

20 Sposób produkcji wędzonego wysokojakościowego wyrobu z mięsa strusiego Autorzy: Prof. dr hab. inż. Agnieszka Wierzbicka, SGGW, Prof. dr hab. Jarosław O. Horbańczuk, IGHZ Dr inż. Andrzej Półtorak, SGGW, Dr inż. Ewa Poławska, IGHZ, Mgr inż. Adrian Stelmasiak, SGGW, Dr inż. Jarosław Wyrwisz, SGGW, Dr inż. Dominika Guzek, SGGW, Dr inż. Dominika Głąbska, SGGW, Dr inż. Robert Zaremba, SGGW, Prof. dr hab. Krystyna Gutkowska, SGGW, Mgr inż. Monika Marcinkowska-Lesiak, SGGW, Mgr inż. Cyprian Tomasik, IGHZ Dynamiczny wzrost chorób cywilizacyjnych tj. otyłości, nadciśnienia, miażdzycy i cukrzycy spowodowany stylem życia i spożywaną żywnością skutkuje tym, że jest potrzeba produkcji żywności o niskiej kaloryczności i o podwyższonej wartości odżywczej prozdrowotnej dającej uczucie sytości i energii życiowej przy dostarczeniu zredukowanej ilości kalorii. W Europie i w Polsce znaczący jest odsetek osób z nadwagą dla których przemysł spożywczy powinien produkować wyroby spełniające ich oczekiwania. Stąd wynalazek obejmuje wytwarzanie wyrobów niskokalorycznych o podwyższonej wartości odżywczej i prozdrowotnej, o zoptymalizowanym stosunku kwasów tłuszczowych n6/n3 poniżej 4:1, wysokiej zawartości makro i mikro elementów, o obniżonej alergenności w oparciu o mięso strusie, naturalne ekstrakty przypraw, zredukowaną zawartość soli bez substancji dodatkowych, przy redukcji obróbki termicznej. Srebrny Medal BRUSSELS INNOVA Produkcja kulinarnego mięsa wieprzowego o podwyższonej wartości odżywczej i prozdrowotnej oraz o podwyższonych parametrach przydatności technologicznej Autorzy: Prof. dr hab. inż. Agnieszka Wierzbicka, SGGW, Prof. dr hab. inż. Jarosław O. Horbańczuk, IGHZ, Dr inż. Dominika Guzek, SGGW, Dr inż. Tadeusz Blicharski, IGHZ, Dr inż. Andrzej Półtorak, SGGW Dr inż. Jarosław Wyrwisz, SGGW, Mgr inż. Adrian Stelmasiak, SGGW, Mgr inż. Monika Marcinkowska- Lesiak, SGGW, Dr inż. Dominika Głąbska, SGGW, Dr inż. Robert Zaremba, SGGW, Prof. dr hab. Krystyna Gutkowska, SGGW, Dr inż. Ewa Poławska, IGHZ, Mgr inż. Cyprian Tomasik, IGHZ Ze względu na wzrost oczekiwań konsumentów w zakresie produkcji wysokiej jakości żywności, proponujemy sposób wytwarzania kulinarnego mięsa wieprzowego o podwyższonej wartości odżywczej i prozdrowotnej z zachowaniem jego charakterystyki użytkowej i smakowej. Wynalazek obejmuje wytwarzanie mięsa wieprzowego o podwyższonej wartości odżywczej i prozdrowotnej oraz kontrolowanej alergenności przy korzystnej proporcji kwasów tłuszczowych n6/n3 w zakresie 4-6:1, zwiększonej zawartości witaminy E, udziale białka nie mniejszym niż 21% wag., wody nie większym niż 70,0%, tłuszczu śródmięśniowego nie więcej niż 3% wag. Istotą wynalazku jest to, że wieprzowinę kulinarną pozyskano dzięki odpowiedniemu doborowi gentypów zwierząt, stosowaniu odpowiedniej diety i długości tuczu. Zwiększono też parametry przydatności technologicznej mięsa tj. podwyższono wskaźniki wodochłonności i utrzymania wody własnej (wyciek zmniejszył się z 4 do 1,2 % w elementach kulinarnych), utrzymując bardzo dobry poziom wilgotności, barwę, wygląd ogólny oraz wydłużono termin przydatności do spożycia. Brązowy Medal BRUSSELS INNOVA 7. Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego Ekologiczny sposób wzbogacania energetycznych surowców mineralnych i gospodarczego wykorzystania uzyskiwanych produktów odpadowych 20