Sporządzanie mapy sytuacyjno-wysokościowej na podstawie pomiarów terenowych 311[10].Z1.10

Transkrypt

1 MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ Marek Rosa Sporządzanie mapy sytuacyjno-wysokościowej na podstawie pomiarów terenowych 311[10].Z1.10 Poradnik dla ucznia Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji Państwowy Instytut Badawczy Radom 2007

2 Recenzenci: mgr inŝ. Adam Bielawa mgr inŝ. Ewelina Mikulska-Pietrzak Opracowanie redakcyjne: mgr inŝ. Marek Rosa Konsultacja: mgr Małgorzata Sienna Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[10].Z1.10 Sporządzanie mapy sytuacyjno-wysokościowej na podstawie pomiarów terenowych, zawartego w programie nauczania dla zawodu technik geodeta. Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji Państwowy Instytut Badawczy, Radom

3 SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie 3 2. Wymagania wstępne 5 3. Cele kształcenia 6 4. Materiał nauczania Projektowanie i pomiar osnowy pomiarowej z jednym punktem węzłowym Materiał nauczania Pytania sprawdzające Ćwiczenia Sprawdzian postępów Prowadzenie pomiaru tachimetrycznego Materiał nauczania Pytania sprawdzające Ćwiczenia Sprawdzian postępów Opracowanie mapy sytuacyjno-wysokościowej techniką komputerową Materiał nauczania Pytania sprawdzające Ćwiczenia Sprawdzian postępów Sprawdzian osiągnięć Literatura 32 2

4 1. WPROWADZENIE Poradnik będzie Ci pomocny podczas ćwiczeń geodezyjnych dotyczących opracowania mapy sytuacyjno-wysokościowej. W poradniku zamieszczono: wymagania wstępne wykaz umiejętności, jakie powinieneś mieć juŝ ukształtowane, abyś bez problemów mógł korzystać z poradnika, cele kształcenia wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z poradnikiem, materiał nauczania wiadomości teoretyczne niezbędne do opanowania treści jednostki modułowej, zestaw pytań, abyś mógł sprawdzić, czy juŝ opanowałeś określone treści, ćwiczenia, które pomogą Ci zweryfikować wiadomości teoretyczne oraz ukształtować umiejętności praktyczne, sprawdzian postępów, sprawdzian osiągnięć, przykładowy zestaw zadań. Zaliczenie testu potwierdzi opanowanie materiału całej jednostki modułowej, literaturę uzupełniającą. 3

5 311[10].Z1 Mapa sytuacyjno-wysokościowa 311[10].Z1.01 Stosowanie instrumentów geodezyjnych 311[10].Z1.02 Opracowywanie mapy sytuacyjnej 311[10].Z1.03 Aktualizacja mapy sytuacyjnej na podstawie pomiarów terenowych 311[10].Z1.04 Opracowywanie przekrojów podłuŝnych i poprzecznych 311[10].Z1.05 Wykonywanie mapy warstwicowej 311[10].Z1.06 Stosowanie rachunku współrzędnych w obliczeniach geodezyjnych 311[10].Z1.07 Wykorzystywanie teorii błędów do opracowywania pomiarów geodezyjnych 311[10].Z1.08 Projektowanie, pomiar i wyrównanie szczegółowej osnowy geodezyjnej 311[10].Z1.09 Wykonywanie pomiarów sytuacyjnych i sytuacyjno-wysokościowych 311[10].Z1.10 Sporządzenie mapy sytuacyjnowysokościowej na podstawie pomiarów terenowych 311[10].Z1.11 Stosowanie technologii GPS w pomiarach geodezyjnych Schemat układu jednostek modułowych 4

6 2. WYMAGANIA WSTĘPNE Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć: posługiwać się instrukcjami technicznymi dotyczącymi zakładania osnowy pomiarowej i wykonywania pomiarów sytuacyjno-wysokościowych, określać zasady projektowania osnów pomiarowych, opracować opis topograficzny punktu osnowy pomiarowej, dobrać sprzęt do pomiarów sytuacyjno-wysokościowych, określać zasady obsługi instrumentów tachimetrycznych, wykonać pomiary długości i kątów w celu określenia współrzędnych punktów osnowy pomiarowej, obliczać współrzędne punktów ciągów poligonowych, kontrolować poprawność obliczeń geodezyjnych, wykonać niwelację geometryczną i obliczyć wysokości punktów, określać wymagania dotyczące dokładności pomiaru szczegółów, organizować stanowisko pracy do wykonywania pomiarów sytuacyjno-wysokościowych, wykonać pomiar sytuacyjno-wysokościowy terenu metodą tachimetryczną, prowadzić dziennik pomiarów wykonanych metodą tachimetryczną, opracować szkic polowy na podstawie pomiaru szczegółów terenowych metodą tachimetryczną, przetwarzać wyniki pomiaru terenowego na dane numeryczne i graficzne z wykorzystaniem techniki komputerowej, wygenerować warstwice przy uŝyciu geodezyjnych programów komputerowych, stosować zasady bezpiecznej pracy podczas obsługi przyrządów geodezyjnych, zabezpieczać przed uszkodzeniem i zniszczeniem sprzęt geodezyjny, stosować zasady ochrony środowiska podczas pomiarów geodezyjnych, określać zasady pracy zespołu podczas wykonywania pomiarów sytuacyjnych, organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, stosować zasady bezpiecznej i higienicznej pracy z komputerem. 5

7 3. CELE KSZTAŁCENIA W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć: określać zadania Ośrodka Dokumentacji Geodezyjno-Kartograficznej po otrzymaniu zgłoszenia pracy geodezyjnej, dobrać prace przygotowawcze do wykonania pomiaru, dokonać analizy otrzymanych materiałów geodezyjno-kartograficznych, wykonać wywiad terenowy i opracować mapę wywiadu, określić warunki techniczne pomiaru, zaprojektować geodezyjną osnowę pomiarową z punktem węzłowym, nawiązaną do osnowy szczegółowej, zorganizować pracę zespołu pomiarowego, dobrać odpowiedni sprzęt, dokonać stabilizacji punktów osnowy pomiarowej, opracować szkic topograficzny zastabilizowanych punktów osnowy pomiarowej, dobrać metodę pomiaru boków i kątów zaprojektowanej osnowy pomiarowej, określić wysokości punktów osnowy pomiarowej, wykonać pomiar sytuacyjno-wysokościowy metodą tachimetryczną, przetworzyć dane pomiarowe na dane numeryczne lub graficzne, sporządzić mapę sytuacyjno-wysokościową, sporządzić dokumentację techniczną wykonanych prac pomiarowych i obliczeniowych, stosować zasady bhp oraz ochrony środowiska podczas realizacji geodezyjnych ćwiczeń terenowych. 6

8 4. MATERIAŁ NAUCZANIA 4.1. Projektowanie i zakładanie osnowy pomiarowej z jednym punktem węzłowym Materiał nauczania Zgłoszenie roboty geodezyjnej Prace geodezyjne związane z pomiarem sytuacyjno wysokościowym naleŝy zgłaszać do Powiatowego (Miejskiego) Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej zgodnie z właściwością miejscową tam gdzie połoŝony jest teren objęty pomiarem. Pierwszym podstawowym obowiązkiem ośrodka dokumentacji jest potwierdzenie przyjęcia zgłoszenie poprzez wpisanie roboty do Księgi Ewidencji Robót Geodezyjnych (KERG). Dopiero ten dokument nadaje geodecie status wykonawcy prac geodezyjnych i kartograficznych a tym samym uprawnia go do czynności wynikających z Art. 13 ustawy Prawo Geodezyjne i Kartograficzne. Ośrodek po otrzymaniu zgłoszenie roboty geodezyjnej w terminie 10 dni od daty zgłoszenia przekazuje dokumenty niezbędne do wykonania między innymi zaprojektowania osnowy pomiarowej dwufunkcyjnej. Te dokumenty to: 1. Wykaz współrzędnych punktów osnowy poziomej znajdujące się na terenie objętym pomiarem. 2. Opisy topograficzne tych punktów osnowy. 3. Mapa przeglądowa osnowy poziomej na tym terenie. 4. Wykaz wysokości punktów osnowy wysokościowej znajdujące się na terenie objętym pomiarem. 5. Opisy topograficzne tych punktów osnowy. 6. Mapa przeglądowa osnowy wysokościowej na tym terenie. Rys. 1. Opis topograficzny punktu osnowy wysokościowej 7

9 Rys. 2. Fragment mapy przeglądowej osnowy poziomej III klasy Ośrodek takŝe informuje, jakie dokumenty muszą zostać oddane do ośrodka i będą włączone do zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Zasady BHP podczas ćwiczeń geodezyjnych Opracowywania mapy sytuacyjnowysokościowej na podstawie pomiarów terenowych. Materiał nauczania dotyczący zasad BHP podczas wykonywania prac geodezyjnych został opracowany dokładnie w pakiecie edukacyjnym dotyczącym jednostki O1.01. Opracowanie w tej jednostce słuŝy tylko przypomnieniu podstawowych wiadomości o zasadach BHP. Podczas trwania tej jednostki modułowej moŝna podzielić przepisy BHP na stosowane podczas prac terenowych i kameralnych. Etap prac polowych. MoŜna wyeliminować negatywne skutki działania słońca i wysokich temperatur wykonując pomiary w nakryciu głowy oraz w okularach przeciwsłonecznych. Nie moŝna zapominać o zabezpieczeniu grupy w odpowiednią ilość wody. Przed niskimi temperaturami i wiatrem zabezpieczymy się poprzez odpowiedni strój. NaleŜy zawsze wziąć w teren odzieŝ zabezpieczającą od deszczu. Nie zaleŝnie od pogody trzeba stosować odpowiednie przerwy, nie przekraczać dopuszczalnej ilości godzin pracy. Ze względu na coraz większy ruch samochodowy bezwzględny jest nakaz stosowania kamizelek ochronnych. Podczas etapu prac polowych nie naleŝy zapominać o stosowaniu przepisów ochrony środowiska. 8

10 Etap prac kameralnych. W dzisiejszych czasach zdecydowana większość prac jest związana z komputerem. Oprócz wymogów, jakie ma pracownia komputerowa (np. odpowiednie oświetlenie, odpowiedni metraŝ przypadający na jedno stanowisko) musimy pamiętać o zgodnej z przepisami postawie: siedząc trzeba być opartym, takŝe ręce powinny mieć oparcie na blacie stolika. Szczególnie przy monitorze nie moŝna zapominać o przerwach i nie przekraczaniu dopuszczalnej ilości godzin pacy. Osnowy pomiarowe Do wykonania pomiaru sytuacyjno-wysokościowego niezbędnym jest zaprojektowanie i załoŝenie osnowy pomiarowej. Materiał nauczania dotyczący projektowania i zakładania osnów pomiarowych został opracowany dokładnie w pakiecie edukacyjnym dotyczącym jednostki Z1.08. Opracowanie w tej jednostce słuŝy tylko przypomnieniu podstawowych wiadomości o osnowach pomiarowych. Osnowy pomiarowe sytuacyjne słuŝą do bezpośredniego pomiaru szczegółów sytuacyjnych. Zgodnie z instrukcją G-4 sytuacyjna osnowa pomiarowa musi spełniać warunki ogólne: ma być jednorzędowa, wyrównana ściśle, błąd połoŝenia m p 0,10, kaŝdy z punktów osnowy ma co najmniej dwa punkty sąsiednie tej samej osnowy lub osnowy wyŝszego rzędu, istnieje wizura między sąsiednimi punktami. Projektując sytuacyjną osnowę pomiarową musimy wziąć pod uwagę następujące wymagania: 1. Sytuacyjna osnowa pomiarowa musi być dowiązana do punktów osnowy poziomej co najmniej III klasy. 2. Długości boków sytuacyjnej osnowy pomiarowej muszą zawierać się w przedziale <50,00 m ; 400,00 m>. 3. Stosunek długości sąsiednich boków osnowy nie mniejszy niŝ 1 4. Pomiarowe osnowy wysokościowe słuŝą do bezpośredniego pomiaru wysokości punktów terenu. Zgodnie z instrukcją G-4 wysokościowa osnowa pomiarowa musi spełniać warunki ogólne: ma być jednorodna, bez podziału na rzędy, wyrównywana ściśle, błąd średni wysokości m H 0,10. Projektując wysokościową osnowę pomiarową z wykorzystaniem metody niwelacji geometrycznej naleŝy wziąć pod uwagę następujące wymagania: 1. Pomiarowa osnowa wysokościowa musi być dowiązana do reperów co najmniej IV klasy. 2. Nie dopuszcza się ciągów jednostronnie nawiązanych. Pomiarowa osnowa dwufunkcyjna (osnowa sytuacyjno-wysokościowa) słuŝy do bezpośredniego pomiaru zarówno sytuacyjnego jak i wysokościowego lub jednoczesnemu pomiarowi sytuacyjno-wysokościowemu. Zgodnie z instrukcją G 4 dwufunkcyjna osnowa pomiarowa musi spełniać warunki ogólne zarazem dla osnowy pomiarowej sytuacyjnej i wysokościowej. 9

11 Etapy prac związanych z projektowaniem i załoŝeniem osnowy pomiarowej dwufunkcyjnej Odszukanie punktów osnowy geodezyjnej w terenie Po otrzymaniu zestawów punktów osnowy geodezyjnej w terenie naleŝy odnaleźć te punkty korzystając głównie z opisów topograficznych, ale takŝe z pozostałych dokumentów otrzymanych z odrodka dokumentacji. Po odszukaniu znaku geodezyjnego nadziemnego a w przypadku jego zniszczenia podziemnego, naleŝy: 1. Sprawdzić wszystkie miary znajdujące się na opisie topograficznym. 2. Zaktualizować opis topograficzny. Zaprojektowanie osnowy pomiarowej Projekt osnowy pomiarowej dla pomiaru sytuacyjno-wysokościowego jest to szkic w skali przybliŝonej. Na ten szkic naleŝy nanieść: punkty osnowy pomiarowej wraz z numeracją, punkty osnowy pomiarowej będące punktami węzłowymi, punkty osnowy geodezyjnej będące dowiązaniem naszej osnowy pomiarowej, boki osnowy. Stabilizacja punktów osnowy pomiarowej Zgodnie z instrukcją G 4 na terenach o znacznym zainwestowaniu punkty osnowy sytuacyjnej stabilizuje się znakami z trwałego materiału. Dla punktów osnowy pomiarowej wysokościowej oprócz stabilizacji trwałej dopuszcza się wykorzystywanie innych punktów juŝ zastabilizowanych. W obu przypadkach obowiązuje wykonanie opisów topograficznych. Stabilizując punkty postępujemy według algorytmu: 1. Stabilizacja wstępna. 2. Sprawdzenie wizury między sąsiednimi punktami osnowy. 3. Sprawdzenie w sposób przybliŝony, czy stosunek sąsiednich boków jest zgodny z instrukcją. 4. Stabilizacja trwała. 5. Wykonanie opisów topograficznych punktów osnowy pomiarowej. Pomiar osnowy pomiarowej sytuacyjno-wysokościowej. Aby wykonać pomiar sytuacyjno-wysokościowy punktów osnowy naleŝy dobrać odpowiedni sprzęt zgodnie z wymaganiami instrukcji G-4 dotyczącymi dokładności pomiaru kąta, odległości i róŝnic wysokości. 1. Pomiar osnowy sytuacyjnej przy pomocy tachimetru. Pomiar osnowy sytuacyjnej polega na pomierzeniu kierunków tak, aby uzyskać miary wszystkich kątów w ciągach oraz na pomierzeniu wszystkich długości boków. Pomiar kątów naleŝy wykonywać w jednym poczcie (jednej serii w dwóch połoŝeniach lunety). Boki osnowy naleŝy obserwować dwukrotnie, raz w kaŝdym kierunku. JeŜeli mamy do dyspozycji tachimetr, następuje automatyczna rejestracja danych. W przypadku braku takiej moŝliwości, naleŝy wyniki pomiaru wpisywać w dzienniki pomiarowe. 2. Pomiar osnowy wysokościowej przy pomocy niwelatora. Pomiar osnowy wysokościowej wymaga zastosowania metody niwelacji geometrycznej i polega na pomierzeniu wszystkich róŝnic wysokości w ciągach. Pomiar ciągów wysokościowych wykonuje się w dwóch kierunkach: głównym i powrotnym. Długość celowych nie powinna przekraczać 50 metrów. Pomiar na jednym 10

12 stanowisku powinien być wykonywany dwukrotnie ze zmianą osi celowej. RóŜnica na stanowisku między wynikami nie powinna być większa niŝ 0,004 m. Wyniki pomiaru naleŝy wpisywać w dzienniki pomiaru. Obliczenie współrzędnych (X,Y,H) punktów osnowy sytuacyjno-wysokościowej Obliczenia współrzędnych punktów osnowy wymagają wyrównania ścisłego. Stąd najlepiej wykorzystać do tego programy komputerowe, np.: Winkal, C-geo. Przez jedno wyrównanie otrzymamy współrzędne X i Y punktów osnowy. Wyrównując ciągi niwelacyjne otrzymujemy współrzędną H kaŝdego punktu osnowy. Po otwarciu odpowiedniego programu i otwarciu nowego obiektu czy projektu (w zaleŝności od programu) naleŝy otworzyć zakładkę: wyrównanie ścisłe. Potem zgodnie z poleceniami naleŝy podać wyniki z pomiaru kodując wcześniej ograniczenia dokładnościowe wynikające z instrukcji. Następnie komputer obliczy współrzędne punktów osnowy. Poda takŝe błędy połoŝenia punktów Pytania sprawdzające Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonywania ćwiczeń. 1. Jakie warunki musi spełniać osnowa pomiarowa sytuacyjna? 2. Jakie warunki musi spełniać osnowa pomiarowa wysokościowa? 3. Kiedy zakładamy osnowę sytuacyjno-wysokościową? 4. Co zawiera projekt osnowy pomiarowej? 5. Jak postępujemy stabilizując punkty sytuacyjno-wysokościowej osnowy pomiarowej? 6. Jakie czynności naleŝy wykonać, aby pomierzyć kąty przy pomiarze osnowy? 7. Jakie czynności naleŝy wykonać, aby pomierzyć boki osnowy? 8. Jakie czynności naleŝy wykonać, aby pomierzyć róŝnicę wysokości podczas pomiaru osnowy? 9. Jakie dane są potrzebne do obliczania współrzędnych X i Y punktów osnowy pomiarowej? 10. Jakie dane są potrzebne do obliczania współrzędnych H punktów osnowy pomiarowej? Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Odszukaj w terenie wszystkie punkty osnowy geodezyjnej znajdujące się na obszarze objętym pomiarem. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) pobrać od nauczyciela dane dotyczące osnowy geodezyjnej poziomej i wysokościowej znajdującej się na terenie pomiaru (wykaz punktów, wykaz współrzędnych, mapy przeglądowe osnowy, opisy topograficzne punktów osnowy geodezyjnej), 2) ustalić podział prac przy odszukiwaniu punktów osnowy dla całego zespołu, 3) dobrać sprzęt do wykonania tego ćwiczenia, 4) odszukać znaki geodezyjne nadziemne lub podziemne, 5) wykonać pomiary sprawdzające, 6) wykonać aktualizację opisów topograficznych punktów. 11

13 WyposaŜenie stanowiska pracy: tachimetr, komplet luster, niwelator, statywy, łaty, Ŝabki, komplet tyczek, ruletki, szkicowniki, dzienniki pomiarowe, szpadel, młotek, komplet palików, komplet znaków do trwałej stabilizacji, kamizelki ochronne. Ćwiczenie 2 Zaprojektuj osnowę pomiarową z jednym punktem węzłowym w celu oparcia pomiarów sytuacyjno-wysokościowych. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) ustalić do jakich punktów osnowy poziomej będzie dowiązana osnowa pomiarowa, 2) ustalić jakie repery wykorzystacie do dowiązania osnowy pomiarowej, 3) ustalić podział prac przy projektowaniu osnowy, 4) dobrać sprzęt do wykonania tego ćwiczenia, 5) zaprojektować będąc w terenie wstępnie połoŝenie punktów osnowy pomiarowej, wybrać połoŝenie punktu węzłowego, 6) zastabilizować wstępnie punkty osnowy pomiarowej, 7) sprawdźić w sposób przybliŝony zgodność z warunkami występującymi w instrukcji: wizura na sąsiednie punkty osnowy, długość ciągów sytuacyjnych do punktu węzłowego porównywalnej długości, stosunek sąsiednich boków nie jest mniejszy niŝ 1 4, 8) opracować na komputerze szkic osnowy pomiarowej, 9) zatwierdzić u nauczyciela projekt osnowy pomiarowej, 10) zastabilizować trwale punkty osnowy pomiarowej, 11) wykonać opisy topograficzne punktów osnowy przy pomocy programu komputerowego. WyposaŜenie stanowiska pracy: tachimetr, komplet luster, niwelator, statywy, łaty, Ŝabki, komplet tyczek, ruletki, szkicowniki, 12

14 dzienniki pomiarowe, szpadel, młotek, komplet palików, komplet znaków do trwałej stabilizacji, kamizelki ochronne. Ćwiczenie 3 Dokonaj odpowiednich pomiarów w celu uzyskania danych do obliczenia współrzędnych X i Y punktów osnowy pomiarowej zastabilizowanej w terenie. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) ustalić podział prac przy pomiarze, 2) dobrać sprzęt do wykonania tego ćwiczenia, 3) przygotować instrument do pomiaru, 4) ustawić instrument na pierwszym punkcie osnowy, 5) wykonać nawiązanie, 6) dokonać pomiarów kierunków i długości zgodnie z obowiązującymi przepisami, 7) pomierzyć na punkcie węzłowym wszystkie kierunki, 8) powtórzyć punkt 5 i 6 dla wszystkich ciągów, 9) kontrolować bezpośrednio na stanowisku pomiar, 10) zapisać wszystkie pomiary w dziennikach (jeŝeli tachimetr nie ma rejestratora), 11) dokonać wszystkich obliczeń w dziennikach, 12) sprawdzić, czy błędy pomiaru mieszczą się w wartościach dopuszczalnych, 13) opracować szkic osnowy pomiarowej i nanieść na ten szkic obliczone wartości kątów i długości boków. WyposaŜenie stanowiska pracy: tachimetr, komplet luster, niwelator, statywy, łaty, Ŝabki, komplet tyczek, ruletki, szkicowniki, dzienniki pomiarowe, szpadel, młotek, komplet palików, komplet znaków do trwałej stabilizacji, kamizelki ochronne. Ćwiczenie 4 Dokonaj odpowiednich pomiarów w celu uzyskania danych do obliczenia wysokości punktów osnowy pomiarowej zastabilizowanej w terenie. 13

15 Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) ustalić podział prac przy pomiarze, 2) dobrać sprzęt do wykonania tego ćwiczenia, 3) przygotować instrument do pomiaru, 4) ustawić instrument, 5) wykonać nawiązanie, 6) dokonać pomiarów róŝnic wysokości zgodnie z obowiązującymi przepisami, 7) powtórzyć punkt 5 i 6 dla wszystkich ciągów, 8) kontrolować bezpośrednio na stanowiskach pomiar, 9) zapisywać wszystkie pomiary w dziennikach, 10) dokonać wszystkich obliczeń w dziennikach, 11) sprawdzić, czy błędy pomiaru mieszczą się w wartościach dopuszczalnych. WyposaŜenie stanowiska pracy: tachimetr, komplet luster, niwelator, statywy, łaty, Ŝabki, komplet tyczek, ruletki, szkicowniki, dzienniki pomiarowe, szpadel, młotek, komplet palików, komplet znaków do trwałej stabilizacji, kamizelki ochronne. Ćwiczenie 5 Oblicz współrzędne X i Y punktów osnowy pomiarowej załoŝonej przez Was w terenie. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) przygotować dane z pomiaru niezbędne do wykonani obliczeń przy pomocy programu komputerowego, 2) załoŝyć swój projekt, 3) zakodować ograniczenia dokładnościowe wynikające z instrukcji technicznych, 4) otworzyć obliczeniowy geodezyjny program komputerowy do wyrównania ścisłego osnowy poziomej, 5) wpisać dane z pomiaru: numery punktów, wszystkie pomierzone kąty, wszystkie pomierzone boki osnowy, 6) sprawdzić dokładność obliczeń, 7) opracować wykaz współrzędnych X i Y punktów osnowy poziomej. 14

16 WyposaŜenie stanowiska pracy: tachimetr, komplet luster, niwelator, statywy, łaty, Ŝabki, komplet tyczek, ruletki, szkicowniki, dzienniki pomiarowe, szpadel, młotek, komplet palików, komplet znaków do trwałej stabilizacji, kamizelki ochronne. Ćwiczenie 6 Oblicz współrzędne H punktów osnowy pomiarowej załoŝonej przez Was w terenie. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) przygotować dane z pomiaru niezbędne do wykonania obliczeń przy pomocy programu komputerowego, 2) otworzyć wcześniej załoŝony projekt, 3) zakodować ograniczenia dokładnościowe wynikające z instrukcji technicznych, 4) otworzyć obliczeniowy geodezyjny program komputerowy do wyrównania ścisłego osnowy poziomej, 5) wpisać dane z pomiaru niwelacyjnego, 6) sprawdzić dokładność obliczeń, 7) uzupełnić wykaz współrzędnych punktów osnowy pomiarowej o współrzędne H. WyposaŜenie stanowiska pracy: tachimetr, komplet luster, niwelator, statywy, łaty, Ŝabki, komplet tyczek, ruletki, szkicowniki, dzienniki pomiarowe, szpadel, młotek, komplet palików, komplet znaków do trwałej stabilizacji, kamizelki ochronne. 15

17 Sprawdzian postępów Czy potrafisz: Tak Nie 1) określić zadania ośrodka dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej po otrzymaniu zgłoszenia roboty geodezyjnej? 2) dokonać analizy materiałów otrzymanych przed projektowaniem osnowy pomiarowej? 3) zaktualizować opis topograficzny? 4) zaprojektować geodezyjną osnowę pomiarową z punktem węzłowym? 5) dokonać stabilizacji punktów osnowy pomiarowej? 6) wykonać opis topograficzny punktu osnowy przy pomocy programu komputerowego? 7) ustalić jakie kierunki naleŝy pomierzyć dla wyrównania osnowy z jednym punktem węzłowym? 8) dokonać pomiaru danych do obliczenia wysokości punktów osnowy pomiarowej? 9) obliczyć współrzędne X, Y punktów osnowy przy pomocy programów komputerowych? 10) obliczyć współrzędne H punktów osnowy pomiarowej przy pomocy programów komputerowych? 16

18 4.2. Prowadzenie pomiaru tachimetrycznego Materiał nauczania Materiał nauczania dotyczący pomiaru tachimetrycznego został opracowany dokładnie w pakiecie edukacyjnym dotyczącym jednostki Z1.09. Materiał w tej jednostce słuŝy tylko przypomnieniu podstawowych wiadomości o pomiarze tachimetrycznym. Pomiar tachimetryczny jest to pomiar sytuacyjno-wysokościowy. Wykorzystuje on metodę biegunowa dla pomiaru sytuacyjnego i metodę niwelacji trygonometrycznej dla pomiaru wysokościowego. Punkty terenu, które naleŝy zamierzyć wynikają z zasad pomiaru omówionych szczegółowo w poprzednich jednostkach. Jakie elementy terenu i jak będziemy je zamierzać wynikają z: skali opracowania, wartości cięcia warstwicowego, sposobach pomiaru róŝnych szczegółów terenowych, szczegółach terenowych nie podlegających pomiarom, podziale szczegółów na grupy dokładnościowe, generalizacji szczegółów. JeŜeli nie ma Ŝadnych dodatkowych wymagań dotyczących opracowania mapy sytuacyjno-wysokościowej, zakres pomiaru jest identyczny jak dla mapy zasadniczej. Rozpoczynając pomiar naleŝy posiadać obliczone współrzędne (X, Y, H) kaŝdego punktu osnowy, które będą dla nas takŝe stanowiskami pomiaru tachimetrycznego. Pomiar tachimetryczny rozpoczynamy od ustawienia sprzętu: 1. Spoziomowanie i scentrowanie instrumentu nad stanowiskiem (punktem osnowy). 2. Ustawienie odpowiednich parametrów tachimetru w zaleŝności od temperatury i ciśnienia panującego w dniu pomiaru. 3. Zakodowanie wysokości stanowiska do pamięci instrumentu. 4. Ustawienie lustra na wysokości osi celowej instrumentu. Pomiar na stanowisku: 1. Wycelowanie na lustro ustawione na 1 punkcie nawiązania (poprzedni punkt osnowy w ciągu) ustawienie odczytu limbusa na 0,0000, pomiar odległości. 2. Wycelowanie na lustro ustawione na 2 punkcie nawiązania (następny punkt osnowy w ciągu) pomiar kierunku, pomiar odległości. 3. Wycelowanie na lustro ustawione na szczególe sytuacyjnym pomiar kierunku, pomiar odległości. 4. Wycelowanie na lustro ustawione na punkcie sytuacyjnym o konieczności pomiaru wysokości (pikiecie) pomiar kierunku, pomiar odległości, pomiar kąta pionowego lub od razu przewyŝszenia względem stanowiska lub wysokości. Czynności 3. i 4. powtarzamy, aŝ pomierzymy wszystkie punkty nas interesujące. 5. Ostatnie wycelowanie jest na lustro ustawione na 1 punkcie nawiązania pomiar kąta (powinien być 0,0000 lub róŝnić się o dopuszczalną wartość), pomiar odległości. NaleŜy pamiętać, Ŝe stanowiskiem w pomiarze tachimetrycznym moŝe być oprócz punktów osnowy kaŝdy dowolny punkt leŝący na boku osnowy (punkt na prostej). 17

19 punkt osnowy poziomej A B C punkt osnowy poziomej Rys. 3. Punkty 1204, A, B, C, 1205 mogą być stanowiskami pomiaru tachimetrycznego Aby otrzymać dane do obliczenia współrzędnych X, Y, H takiego stanowiska naleŝy: 1. Wyznaczyć i zamarkować punkt leŝący na boku osnowy A, B lub C. 2. Ustawić instrument na najbliŝszym punkcie osnowy np Ustawić lustro na punkcie na prostej A, B lub C. 4. Pomierzyć odległość do punktu na prostej do A, B i C oraz kontrolnie do punktu osnowy Pomierzyć kąt pionowy lub od razu przewyŝszenie względem stanowiska lub wysokość punktów na prostej A, B lub C. Efektem pomiaru tachimetrycznego jest: szkic polowy z rysunkiem i numeracją punktów pomierzonych, dziennik pomiarowy, w którym dla kaŝdego numeru punktu zapisuje się pomierzone: odległość, kąt, wysokość, (w przypadku rejestratora danych w instrumencie nie otrzymamy dziennika, a potrzebne dane moŝemy wydrukować bezpośrednio z komputera). 18

20 Pytania sprawdzające Rys. 4. Fragment szkicu tachimetryczny Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonywania ćwiczeń. 1. Co to jest pomiar tachimetryczny? 2. Jakie metody pomiaru wykorzystuje tachimetria? 3. Jakie dane są potrzebne do rozpoczęcia pomiaru sytuacyjno-wysokościowego? 4. Jakie punkty moŝemy przyjąć za stanowiska w pomiarze tachimetrycznym? 5. Na czym polega ustawienie sprzętu przed pomiarem pikiet? 6. Na czym polega nawiązanie na stanowisku tachimetrycznym? 7. Jakie punkty zbieramy z terenu wykonując pomiar tachimetryczny? 8. Jakie dokumenty powstają podczas pomiaru tachimetrycznego? 19

21 Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Wykonaj pomiar tachimetryczny na stanowisku. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) dobrać instrumenty i sprzęt geodezyjny do wykonania pomiaru, 2) ustalić podział prac przy pomiarze, 3) ustalić z jakiego stanowiska będzie wykonywany pomiar tachimetryczny, 4) ustalić zakres pomiaru z ustalonego stanowiska, 5) ustalić punkty nawiązania dla tego pomiaru, 6) przygotować sprzęt geodezyjny do pomiaru, 7) przygotować szkic tachimetryczny, 8) przygotować dziennik pomiarowy jeŝeli brak rejestratora danych, 9) wykonać nawiązanie, 10) jednocześnie: wykonać pomiar terenu, wpisać dane z pomiaru w dzienniki pomiarowe, prowadzić szkic tachimetryczny, 11) wykonać nawiązanie kontrolne. WyposaŜenie stanowiska pracy: sprzęt geodezyjny, dziennik pomiarowy, materiały piśmienne Sprawdzian postępów Czy potrafisz: Tak Nie 1) dobrać sprzęt do pomiaru tachimetrycznego? 2) przygotować sprzęt do pomiaru tachimetrycznego? 3) nawiązać się na inne punkty osnowy przed pomiarem tachimetrycznym? 4) prowadzić szkic tachimetryczny? 5) zapisywać dane do dziennika pomiarowego? 6) rejestrować wyniki w tachimetrze? 20

22 4.3. Opracowanie mapy sytuacyjno-wysokościowej techniką komputerową Materiał nauczania Materiał nauczania dotyczący obliczeń został opracowany dokładnie w pakiecie edukacyjnym dotyczącym jednostki O1.03. Materiał w tej jednostce słuŝy tylko przypomnieniu podstawowych wiadomości o mapie sytuacyjno-wysokościowej. Mapy sytuacyjno-wysokościowe zawierają elementy sytuacyjne, rzuty poziome obiektów terenowych i wysokościowe, przedstawiające ukształtowanie pionowe terenu za pomocą warstwic i punktów (pikiet) o znanych wysokościach. Mapy te słuŝą między innymi do wykonywania projektów i obliczeń związanych z róŝnymi pracami inŝynierskimi. Stąd zawierają oprócz treści obligatoryjnych (treść mapy zasadniczej) treści dodatkowe, wynikające z potrzeby danego projektu. Opracowywane są w skalach 1:5000, 1:2000, 1:1000, 1:500 a nawet w szczególnych wypadkach w skali 1:200. Rys. 5. Fragment mapy sytuacyjno-wysokościowej 21

23 Do opracowania mapy sytuacyjno-wysokościowej metodą komputerową słuŝy wiele programów geodezyjnych. Jednym z nich jest pogram Micromapa. Mapa opracowana w sposób numeryczny charakteryzuje się pewnymi cechami niezaleŝnie od programu: 1. Wszystkie pomierzone punkty terenu musza mieć przypisany numer oraz współrzędne aby to osiągnąć naleŝy wykorzystując dane z pomiaru terenowego obliczyć współrzędne kaŝdego pomierzonego punktu. 2. Poszczególne elementy sytuacji umieszczone są na warstwach. Prace nad opracowaniem mapy sytuacyjno-wysokościowej przy pomocy programów komputerowych moŝna podzielić na etapy: 1. Wpisanie wszystkich punktów objętych pomiarem (numerów i ich współrzędnych). 2. Ustalenie warstw opracowania. 3. Na poszczególnych warstwach wprowadzanie odpowiednich szczegółów łącząc punkty lub oznaczając symbolem. 4. Kreślenie warstwic. 5. Ustalenie formatu opracowania. 6. Opisanie mapy. 7. Wyplotowanie opracowania. 8. Podpisanie otrzymanego wydruku. Sporządzanie dokumentacji technicznej wykonanych prac pomiarowych i obliczeniowych KaŜde opracowanie geodezyjne, które jest zgłaszane do Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej musi być w postaci operatu. Kompletowanie operatu musi być zgodne z instrukcją O-3 Zasady kompletowania dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej. Jedną z podstawowych zasad kompletowania jest podział wszystkich dokumenty na trzy zasoby: zasób bazowy, zasób uŝytkowy, zasób przejściowy. Skład dokumentacji mapa sytuacyjno-wysokościowa. Zasób bazowy ZB: 1. Sprawozdanie techniczne. 2. Wykazy współrzędnych punktów nawiązania. 3. Opisy topograficzne punktów nawiązania. 4. Szkice polowe osnowy pomiarowej. 5. Obliczenia i wykazy współrzędnych punktów osnowy pomiarowej. 6. Dzienniki pomiaru sytuacyjno i sytuacyjno-wysokościowego. 7. Szkic przeglądowy szkiców polowych. 8. Szkice polowe pomiarów sytuacyjnych i sytuacyjno-wysokościowych. 9. Pierworys mapy. 10. Inne dokumenty o wartości dokumentacyjnej. Zasób uŝytkowy ZU: 1. Wykazy współrzędnych punktów zestawionych według narastającej numeracji. 2. Inne dokumenty o wartości uŝytkowej. Zasób przejściowy OT: 1. Obliczenia pomocnicze. 2. Protokoły kontroli technicznej. 3. Inne dokumenty o charakterze przejściowym. 22

24 Pytania sprawdzające Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonywania ćwiczeń. 1. Jakie treści zawiera mapa sytuacyjno-wysokościowa? 2. W jakich skalach jest opracowywana mapa sytuacyjno-wysokościowa? 3. Co rozumiesz pod pojęciem warstwa? 4. Według jakiej instrukcji kompletuje się operaty geodezyjne? 5. Jak dzieli się kaŝda dokumentacja geodezyjna? Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Opracuj mapę sytuacyjno-wysokościową z wykorzystaniem własnych pomiarów terenowych oraz programów komputerowych. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) wpisać wszystkie punkty objęte pomiarem (numery i ich współrzędne), 2) ustalić warstwy opracowania, 3) wprowadzić na odpowiednich warstwach odpowiednie szczegóły łącząc punkty liniami lub wstawiając symbol, 4) wykreślić warstwice, 5) ustalić format opracowania, 6) opisać mapę, 7) wyplotować mapę sytuacyjno-wysokościową, 8) podpisać otrzymany wydruk. WyposaŜenie stanowiska pracy: program komputerowy, materiały piśmienne. Ćwiczenie 2 Skompletuj operat geodezyjny dokumentacji technicznej wykonanych prac pomiarowych i obliczeniowych dla opracowania mapy sytuacyjno-wysokościowej. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) napisać sprawozdanie techniczne z wykonanych prac geodezyjnych, 2) przygotować wszystkie opracowane wcześniej dokumenty, 3) posegregować dokumenty na odpowiednie zasoby, 4) przygotować przekładki, 5) ponumerować strony, 6) opracować spis treści, 7) oddać operat wraz z mapą do sprawdzenia. WyposaŜenie stanowiska pracy: materiały piśmienne. 23

25 Sprawdzian postępów Czy potrafisz: Tak Nie 1) dobrać sprzęt do pomiaru tachimetrycznego? 2) przygotować sprzęt do pomiaru tachimetrycznego? 3) ustalić zakres pomiaru dla potrzeb mapy sytuacyjno-wysokościowej ze stanowiska. 4) nawiązać się na inne punkty osnowy przed pomiarem tachimetrycznym? 5) prowadzić szkic tachimetryczny? 6) zapisywać dane do dziennika pomiarowego? 7) rejestrować wyniki w tachimetrze? 24

26 5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ INSTRUKCJA DLA NAUCZYCIELA 1. Przeczytaj uwaŝnie instrukcję. 2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 4. Test zawiera 30 zadań. Do kaŝdego zadania dołączone są 4 moŝliwości odpowiedzi. Tylko jedna jest prawidłowa. 5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce znak X. W przypadku pomyłki naleŝy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 6. Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem poprawnego wyniku. 7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŝ jego rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 9. Na rozwiązanie testu masz 60 minut. ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH Powodzenia! 1. Przed rozpoczęciem pomiaru sytuacyjno-wysokościowego naleŝy zapoznać się z instrukcja techniczną a) G-3. b) O-2. c) G-4. d) K Prace geodezyjne naleŝy zgłaszać do a) Głównego Geodety Kraju. b) ośrodka dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej. c) wydziału geodezji i kartografii. d) geodety powiatowego. 3. Od zgłoszenia roboty geodezyjnej do otrzymania materiałów wyjściowych powinno upłynąć maksymalnie a) 10 dni. b) 3 dni. c) 3 miesiące. d) materiały powinny być wydane natychmiast. 4. Właściwość miejscowa zgłaszanej roboty Opracowanie mapy sytuacyjnowysokościowej jest uzaleŝniona od a) miejsca zamieszkania wykonawcy. b) miejsca zamieszkania inwestora. c) miejsca połoŝenia terenu. d) rodzaju mierzonego terenu. 25

27 5. N rysunku jest przedstawiony fragment a) mapy zasadniczej. b) szkicu osnowy poziomej. c) mapy sytuacyjnej. d) szkicu polowego. 6. Osnowa pomiarowa sytuacyjna a) nie musi być nawiązana. b) musi być nawiązana tylko dla pewnych prac geodezyjnych. c) musi być nawiązana do innej osnowy pomiarowej. d) musi być nawiązana do punktów osnowy III klasy. 7. Osnowa pomiarowa sytuacyjna nie musi spełniać warunku dotyczącego a) stosunku sąsiednich boków. b) wizury na sąsiednie punkty. c) błędu połoŝenia punktu. d) ilości punktów węzłowych. 8. Dopuszczalny stosunek długości sąsiednich boków osnowy pomiarowej to a) 1 2. b) 1 5. c) 1 7. d) dowolny. 9. Wysokościowa osnowa pomiarowa musi spełniać warunek dotyczący a) ilości stanowisk. b) długości celowych. c) wielkości przewyŝszeń. d) ilości punktów węzłowych. 26

28 10. Osnowa pomiarowa dwufunkcyjna jest to osnowa a) tylko sytuacyjna. b) tylko wysokościowa. c) sytuacyjno-wysokościowa. d) sytuacyjna lub wysokościowa. 11. Opis topograficzny punktu osnowy pomiarowej nie zawiera a) skali opracowania opisu. b) numeru opisywanego punktu osnowy. c) miar pozwalających na odnalezienie znaku. d) nazwiska geodety opracowującego opis. 12. Odszukując znak osnowy geodezyjnej naleŝy sprawdzić a) trzy miary znajdujące się na opisie. b) wszystkie miary znajdujące się na opisie. c) tylko tyle miar, aby odnaleźć znak. d) maksimum trzy miary znajdujące się na opisie. 13. Nowy opis topograficzny wykonujemy, gdy a) zmieniła się treść opisu w min. 60%. b) zmieniła się chociaŝ jedna miara. c) zawsze podczas aktualizacji opisu. d) zmieniła się treść opisu w min. 75%. 14. Pomiar długości boków osnowy wykonujemy a) dwukrotnie (w jednym kierunku). b) dwukrotnie dla boków dłuŝszych od 200 m. c) dwukrotnie (w dwóch kierunkach). d) jednokrotnie (w dowolnym kierunku). 15. Niwelacje punktów osnowy wykonujemy zmieniając wysokość osi celowej a) na kaŝdym stanowisku. b) kontrolnie na co trzecim stanowisku. c) tylko przy duŝych przewyŝszeniach. d) tylko na stanowiskach nawiązujących. 16. Osnowa została załoŝona poprawnie, jeŝeli błąd połoŝenia punktu wynosi a) 0,00. b) 0,05. c) 0,10. d) 0, Aby odnaleźć znak geodezyjny niezbędny jest a) szkic polowy opracowania osnowy. b) dziennik pomiaru długości boków osnowy. c) wykaz współrzędnych punktów osnowy. d) opis topograficzny punktu. 27

29 18. Wysokość punktu C wynosi a) 219,75 m. b) 222,50 m. c) 223,84 m. d) 246,34 m. H instr. = 1,340 m. H st. = 220,00 m sin α = 0,05 cos α = 1,00 tg α = 0,05 ctg α = 21,20 St α G = 3 00 c 00 cc - 50, Pomiary, których nie moŝna wykonywać tachimetrem to a) niwelacja geometryczna. b) niwelacja trygonometryczna. c) pomiary sytuacyjne. d) pomiary sytuacyjno-wysokościowe. C 20. Przy pomiarach wysokościowych tachimetrem lustro powinno być ustawione na wysokości a) dowolnej. b) górnej krawędzi spodarki. c) najniŝszej moŝliwej. d) osi celowej instrumentu. 21. Niwelacja trygonometryczna wykorzystuje zaleŝności funkcji kąta a) sinus. b) cosinus. c) tangens. d) arcsinus. 22. Po zakończeniu pracy na stanowisku tachimetrycznym wykonujemy nawiązanie kontrolne a) na punkt sytuacyjny I grupy dokładnościowej. b) na dowolny punkt osnowy. c) na punkt, na który nawiązaliśmy się rozpoczynając pomiar. d) na punkt sytuacyjny I grupy dokładnościowej wcześniej zamierzony. 23. Stanowiskiem w pomiarze tachimetrycznym nie moŝe być punkt a) osnowy geodezyjnej. b) osnowy pomiarowej. c) wcięty z punktów osnowy pomiarowej. d) leŝący na boku osnowy pomiarowej. 24. Fragment szkicu tachimetrycznego przedstawia rysunek a) A. b) B. c) C. d) D. 28

30 A C B 25. Zmiana osi celowej niwelatora wymaga ponownego a) scentrowania instrumentu. b) spoziomowania instrumentu. c) scentrowania i spoziomowania instrumentu. d) zrektyfikowania instrumentu. 26. Instrukcja O-3 informuje nas o zasadach a) opracowywania sprawozdań technicznych. b) prowadzenia szkicu polowego. c) prowadzenia zasobu geodezyjnego i kartograficznego. d) kompletowania operatów. 27. KaŜda dokumentacja techniczna pomiarów geodezyjnych dzieli się na zasoby a) bazowy, uŝytkowy i przejściowy. b) początkowy, uŝytkowy i roboczy. c) bazowy, końcowy i roboczy. d) początkowy, końcowy i pomiarowy. 28. Mapa sytuacyjno-wysokościowa musi być opracowywana w formacie a) dowolnym. b) sekcyjnym. c) jednostkowym. d) A1. 29

31 29. Sprawozdanie techniczne opracowuje się a) przed rozpoczęciem prac. b) w trakcie trwania prac. c) po zakończeniu prac. d) po odbiorze pracy przez ODGiK. 30. Praca przy uŝyciu tachimetru wykorzystuje metody pomiaru a) domiarów prostokątnych i niwelację trygonometryczną. b) biegunową i niwelację geometryczną. c) biegunową i niwelację trygonometryczną. d) domiarów prostokątnych i niwelację geometryczną. 30

32 KARTA ODPOWIEDZI Imię i nazwisko... Sporządzenie mapy sytuacyjno-wysokościowej na podstawie pomiarów terenowych Zakreśl poprawną odpowiedź. Nr zadania Odpowiedź 1 a b c d 2 a b c d 3 a b c d 4 a b c d 5 a b c d 6 a b c d 7 a b c d 8 a b c d 9 a b c d 10 a b c d 11 a b c d 12 a b c d 13 a b c d 14 a b c d 15 a b c d 16 a b c d 17 a b c d 18 a b c d 19 a b c d 20 a b c d 21 a b c d 22 a b c d 23 a b c d 24 a b c d 25 a b c d 26 a b c d 27 a b c d 28 a b c d 29 a b c d 30 a b c d Razem: Punkty 31

33 6. LITERATURA 1. Jagielski A.: Geodezja I. P.W. Stabil, Kraków Jagielski A.: Geodezja II. P.W. Stabil, Kraków Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa w sprawie zgłaszania prac geodezyjnych i kartograficznych, ewidencjonowania systemów i przechowywania kopii zabezpieczających bazy danych, a takŝe ogólnych warunków umów o udostępnianie tych baz z dnia 16 lipca 2001 r. (Dz. U. z 2001 r. nr 120, poz. 1268) 4. Ustawa Prawo Geodezyjne i Kartograficzne z dnia 17 maja 1989 r. (Dz. U. z 2005 r. nr 240, poz z późn. zm.) 5. G-4 Pomiary sytuacyjno-wysokościowe 6. K-1 Mapa zasadnicza z 1984 r., 1995 r. i 1998 r. 7. K-3 Mapy tematyczne 8. O-3 Zasady kompletowania dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej 32