, L~~~~~ -~.J l. o~c~.n~~q:!~ef.'~!:~,d. r= -- ~ Warszawa, dnia 24 czerwca 20D r.

Transkrypt

1 Tłumacz przysięgły Szanowny Panie Ministrze! Warszawa, dnia 24 czerwca 20D r. Minister Sprawiedi Marek Biemacki A. Ujazdowskie Warszawa MINISTERSTWO SPRAWIEDLIWOŚCi r= -- ~, L~~~~~ -~.J o~c~.n~~q:!~ef.'~!:~,d Biura Ministra [~; ~~ W nawiązaniu do upubicznionego przez resort projektu ustawy o zmianie ustaw reguujących warunki dostępu do wykonywania niektórych zawodów (projekt z dnia r.) przedstawiam swoją opinię w zakresie, w jakim projekt ten przewiduje zmianę ustawy z dnia 251istopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego (Dz.U nr 273 poz. 2702). Projektodawca proponuje obniżenie wymaganego dotychczas poziomu wykształcenia z ukończonych studiów magisterskich do wykształcenia średniego, argumentując, iż "tłumacz nie musi dokonywać naukowych anaiz". Założenie takie jest z gruntu błędne i opiera się na niesłusznym przeświadczeniu, iż praca tłumacza poega jedynie na czysto technicznej czynności zastąpienia słów i struktur gramatycznych języka źródłowego słowami i strukturamijęzyka doceowego. W rzeczywistości da wykonania poprawnego przekładu nie wystarczy sama tyko znajomość słów i struktur gramatycznych - nader często niezbędne jest także przeprowadzenie anaizy tzw. "tekstów paraenych" w języku doceowym, tj. istniejących już tekstów o zbiżonej tematyce i funkcji, w ceu ustaenia typowego din nich styu oraz ich typowej frazeoogii i terminoogii, które th1macz stara się następnie zastosować w dokonywanym przez siebie przekładzie. W procesie tym tłumacz napotyka na szereg trudności związanych -z różnicami w reaiach dwóch odmiennych obszarów językowych - przykładowo w przypadku tekstów prawniczych tłumacz często bmyka się z probemem występowania specyficznych da danego kraju instytucji prawnych, niewystępujących w kraju, w którym używany jest język doceowy. Da dokonania poprawnego przekładu konieczna jest wówczas anaiza pozycji okreśonej instytucji w danym systemie prawa i na tej podstawie samodziene odnaezienie najepszego ekwiwaentu w języku doceowym w danym kontekście. W tym ceu niezbędna jest umiejętność samodzienego poszukiwania informacji, dokonywania ich seekcji, poddawania odnaezionych treści krytyce, przetwarzania ich i wyciągania wniosków. W obecnym systerrue edukacji w Posce ukm1czenie samej tyko szkoły średniej nie zapewnia takich umiejętności. W procesie kształcenia średniego uzyskuje się jedynie pewien zasób "kanonicznej" wiedzy, podanej na tacy, narzuconej przez autorytet nauczyciea. Szkoła średnia nie zachęca do samodzienych poszukiwat1, badań i rozwiązywania probemów. Obniżenie wymogów stawinnych kandydatom na tłumacza przysięgłego do samego tyko wykształcenia średniego, którym egitymuje się dziś w zasadzie każdy, kto mógłby być potencjanie zainteresowany wykonywaniem tego zawodu, sprawi, że jedynym sposobem,

2 w jaki państwo weryfikuje kandydatów, będzie egzamin przeprowadzany przez Państwową Komisję Egzaminacyjną. Tymczasem wspomnianych wyżej umiejętności, niezbędnych w pracy tłumacza, nie tyko nie sposób zweryfikować na samym tyko egzaminie, ae też paradoksanie egzamin ten skonsttuowany jest w taki sposób, że wręcz uniemożiwia nawet zaprezentowanie tych umiejętności: zgodnie bowiem z 3 ust. rozporządzenia Ministra Sprawiediwości z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie szczegółowego sposobu przeprowadzenia egzaminu na tłumacza przysięgłego (Dz.U nr 15 poz. 129) "w czasie egzaminu niedozwoone jest korzystanie przez egzaminowanego z materiałów pomocniczych (...)". W tym stanie rzeczy weryfikacja niezbędnych w pracy th1macza umiejętności poszukiwania, wyboru i korzystania ze źródeł, może nastąpić jedynie przez wymóg uzyskania wykształcenia wyższego. Nadto naeży mieć na uwadze roę tłumacza przysięgłego jako gwaranta podstawowych wartości w demokratycznym państwie prawa, takich jak w szczegóności bezpieczeństwo obrotu gospodarczego czy prawo do sądu. Na podstawie th1maczeń dokonywanych przez tłumacza przysięgłego wydawane są bowiem wyroki sądowe, dokonywane są wpisy w księgach wieczystych czy bajowym rejestrze sądowym, wydawane są decyzje administracyjne. PowierL:enie tak odpowiedzianego zadania - zgodnie z przyjętymi założeniami dereguacji - osobom nadmiernie młodym, bez doświadczenia życiowego, którym może jeszcze brakować odpowiedzianości ub umiejętiości prawidłowego rozeznania wagi swojej roi (co z koei może skutkować niedo9howanem przez te osoby naeżytej staranności przy wykonywaniu obowiązków) rodzi poważne obawy o bezpieczeństwo prawne obywatei, a tym samym może podważyć zaufanie obywatei do pa(istwa. Dereguacja w omawianym zakresie doprowadzi także do kuriozanej sytuacji, w której strona postępowania sądowego ub administracyjnego dysponuje szeregiem instmmentów umożiwiających ochronę jej praw przez np. podważenie opinii biegłego, któremu państwo stawia wysokie wymagania w zakresie wykształcenia i doświadczenia, podczas gdy ta sama strona - nie znając języka - pozbawiona jest reanej możiwości podważenia poprawności tłumaczenia wykonanego przez osobę, która po proponowanej noweizacji nie będzie poddawana przez państwo w zasadzie żadnej miarodajnej weryfikacji. '! '! W odniesieniu do pozostałych proponowanych zmian w ustawie o zawodzie tłumacza przysięgłego, naeży wskazać, iż - chociaż są one skądinąd słuszne - to jednak dotyczą one osób, które uprawnienia tłumacza przysięgłego już uzyskały, a przez to nie spełniają podstawowego ceu projektu, jakim jest ułatwienie dostępu do zawodu. W tym stanie rzeczy wnoszę o wycofanie się z przedstawionego projektu w zakresie, w jakim przewiduje on noweizację ustawy o zawodzie tłumacza przysięgłego, oraz ewentuane dasze procedowanie niekwestionowanych przeze mnie zmian w osobnym projekcie. Z powazaniem,

3 7' ZGŁOSZENIE ZAIN''ERESO'iłANtA 'AACAMt NAD IIIWJSKTEM - i!g!.gsebn~-jih!ł.winy-dan'!<:-łf* ~[oj~kt!mm! g!!i!!~!m!!!o! m9!i!jii~!::! Wft!n~i d!:!!t!!!j gq W'k!!DWi:!ni Di~ktQ~h zawqgqw (projekt z dnia 18 czerwca 2013 r.) (tytuł projektu zało~eń projektu ustawy, projektu ustawy ub projektu rozporządzenia - zgodnie z jego treści~ udostępnion~ w Biuetynie Informacji Pubicznej ub informacją zamieszczoną w wykazie prac egisacyjnych Rady Hinistrót, Prezesa Rady Ministrów abo ministrów) A. OZNACZENIE POOMIOTU ZAINTERESOWANEGO IIRACAM NAD PROJEKTEM 1.~/imię 1 nazwisko** 2. Adres siedziby/adres miejsca zamieszkania j3 ~ Ad~_es do korespondencji i adres e-mai :j B. WSKAZANIE OSOB UPRAWNIONYC!ł A W PRACACH NAD PROJEKTEM 00 REI?REZENTOWANIA POOMIOTU WYMIE!:UONEGO W CZ!;SCI Lp. Imię i nazwisko Adres c. OPIS!?O STULCWANEGO ROZHIĄZANIA PRAWNEGO 1 ZE WSKAZANIEM INTERESU BĘDĄCEGO PRZEOMIOTEM OC8RONY... rezygnację z noweizacji usta~1y z dnia 25 istopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego (Dz.U nr 273 poz. 2702) w zakresie, ~~ jakim projekt przewiduje obniżenie 11ymaganego poziomu vyksztacenia kandydató't ze studiów t~yższych do vykształcenia średniego. Postuuję: 2. wyłączenie pozostałych zapisó'ł dotyczących noweizacji usta'ły z dnia 25 istopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego (Dz.U nr 273 poz. 2702) do osobnego projektu egisacyjnego. Interes będący przedmiotem ochrony: a) bezpieczeństi-o prawne oby'łatei, pe'tność obrotu gospodarczego, prawo do rzetenego postępowania przed organami władzy pubicznej b) ochrona interesóv1 grupy zawodmmj tłumaczy przysięgłych

4 ""'"T"" D. ZAŁĄCZONE DOKUMENTY 1 2 pismo do Ministra Sprawiedh10ści zawierające szczegóło1-1e U-/agi do projektu usta1~y o zmianie ustaw reguujących 1-;arunki dostępu do wykonywania niektórych za1 10dów wraz z ich uzasadnieniem E. Nhej ue ag>os'tji.p e dot:fc:<y--ttwpeinłenii-w:.akóf Jo-ma-nyoh/.JSmiany danyoh'i. ZIJ~& u:-.i-a-o&oonane9g -dru:e o o o o (podać datę z czę~ci F poprzedniego zgłoszenia) '. OSOBA S'KZJ\DAJĄCA ZGoOSZENII!: Imię i na wisko Data Podpia.. 24 czerwca 2013 r. G. KLAUZULA ODPOWSDZIALN09CI KARNEJ ZA SRŁADANIE i'ałszywycu ZEZNAN Joetem świadomy odpowiedzianości karnej za zotenie ~ałszywego oświadczenia (podpiś) Jeżei zgłoszenie nie jest składane w trybie art. 7 ust. 6 ustawy z dnia 7 ipca 2005 r. o dzłałałno~c obbingowej w procesie stanowienia prawa- treść : " Zgłoszenie zmiany danych" skreśa się. Niepotrzebne skreśić. Pouczenie: 1. Jeżei zgłoszenie ma na ceu uwzgędnienie zmian zaistniałych po dacie wniesienia urzędowego formuarza zgłoszenia (art. 7 ust. 6 ustawy z dnia 7 ipca 2005 r. o działaności obbingowej w procasie stanowania prawa.) ub uzupełnienie braków formanych poprzedniego zgłoszenia ( 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia r. w sprawie zgłaszania zainteresowania pracami nad projektami aktów normatywnych oraz projektami założeń projektów ustaw Dz. U. Nr.., poz.... ) w nowym urzędowym formuarzu zgłoszenia naeiy wypanić wszystkie rubryki, powtarzając równie:!: dane, które zachowały swoją aktuaność. 2. Część B formuarza wypełnia się w przypadku zgłoszenia dotyczącego jednostki organizacyjnej oraz w sytuacji, gdy osoba fizyczna, która zgłasza zainteresowanie pracami nad projektem założeń projektu ustawy ub projektem aktu normatywnego, nie będzie uczestniczyła osobiście w tych pracach. 3. W części D formuarza, stosownie do okoiczności, uwzgędnia się dokumenty, o których mowa wart. 7 ust. 5 ustawy z dnia 7 ipca 2005 r. o działaności obbingowej w procesie stanowienia prawa, a także pełnomocnictwa do wniesienia zgłoszenia ub do reprezentowania podmiotu w pracach nad projektem aktu normatywnego ub projektu założeń projektu ustawy. 4. Część E formuarza wypełnia się w przypadku uzupełnienia braków formanych ub zmiany danych dotyczących wniesionego zgłoszenia. 16/08/KC 2

5 Tłumacz przysięgły. Warszawa, dnia 24 czerwca 20U r Minister Sprawiedi Marek Biemacd A. Ujazdowskie Warszawa Szanowny Panie Ministrze! W nawiązaniu do upubicznionego przez resort projektu ustawy o zmianie ustaw reguujących warunki dostępu do wykonywania niektórych zawodów (projekt z dnia r.) przedstawiam swoją opinię w zakresie, w jakim projekt ten przewiduje zmianę ustawy z dnia 25istopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego (Dz.U nr 273 poz. 2702). Projektodawca proponuje obniżenie wymaganego dotychczas poziomu wykształcenia z ukończonych studiów magisterskich do wykształcenia średniego, argumentując, iż "tłumacz nie musi dokonywać naukowych anaiz''. Założenie takie jest z gruntu błędne i opiera się na niesłusznym przeświadczeniu, iż praca tłumacza poega jedynie na czysto technicznej czynności zastąpienia słów i struktur gramatycznych języka ź'ódłowego słowami i strukturamijęzyka doceowego. W rzeczywistości da wykonania poprawnego przekładu nie wystarczy sama tyko znajomość słów i struktur gramatycznych - nader często niezbędne jest takźe przeprowadzenie anaizy tzw. "tekstów paraenych" w języku doceowym, j. istniejących już tekstów o zbiżonej tematyce i funkcji, w ceu ustaenia typowego da nich styu oraz ich typowej frazeoogii i terminoogii, które th1macz stara się następnie zastosować w dokonywanym przez siebie przekładzie. W procesie tym tłumacz napotyka na szereg trudności związanych -z różnicami w reaiach dwóch odmiennych obszarów językowych -przykładowo w przypadku tekstów prawniczych tłumacz często boryka się z probemem występowania specyficznych da danego kraju instytucji prawnych, niewystępujących w kraju, w którym używany jest język doceowy. Da dokonania poprawnego przekładu konieczna jest wówczas anaiza pozycji okreśonej instytucji w danym systemie prawa i na tej podstawie samodziene odnaezienie najepszego ekwiwaentu w języku doceowym w danym kontekście. W tym ceu niezbędna jest umiejętność samodzienego poszukiwania informacji, dokonywania ich seekcji, poddawania odnaezionych treści kytyce, przetwarzania ich i wyciągania wniosków. W obecnym systeri:ie edukacji w Posce ukm1czenie samej tyko szkoły średniej nie zapewnia takich umiejętności. W procesie kształcenia średniego uzyskuje się jedynie pewien zasób "kanonicznej" wiedzy, podanej na tacy, narzuconej przez autorytet nauczyciea. Szkoła średnia nie zachęca do samodzienych poszukiwat'i, badań i rozwiązywani a probemów. Obniżenie wymogów stawianych kandydatom na tłumacza p'zysięgłego do samego tyko wykształcenia średniego, którym egitymuje się dziś w zasadzie każdy, kto mógłby być potencjanie zainteresowany wykonywaniem tego zawodu, sprawi, ze jedynym sposobem,

6 /'' ZGŁOSZENIE ZAINTERESOWANIA.>MCAM! N1ID PROJEKTEM- <!~SGB~.!\N'Ietł* ~rojgkt y ti!~ o zmia!!e ygjw reguyj!j~ch warunki dost~ru gg W(kon~ania njgktór,::~h zawo~ów (projekt z dnia 18 czerwca 2013 r.) ( tytuł p~ojektu ~ało~eń projektu ustahy, projektu ustawy ub projektu rozporządzeni a - zgodni e z jego treścią udostępnioną w Biuetynie Informacji Pubicznej ub informacją zamieszczoną w wykazie prac egisacyjnych Rady!1inistr6w, Prezesa Rady ~ in!strów abo minatró~<) A. OZNACZENIE PODMIOTU ZAIN'rERi:SOWANEGO PRACAMI NAD PROJEKTEM 1.~/imię i nazwisko** 2. Adres siedziby/adras miejsca zamieszkania * ~ A~_es do korespondencji i adres e-mai B. WSKAZANIE OSOB UPRAWNIONYCB DO REPREZEN'rOWANIA PODMIOTU WYMIENIONI!:GO W CZ!;SCI A W PRACACH NAD PROJEKTEM Lp. Imię i nazwisko Adres. 2 ' 3 1 s c. O?IS POSTULOWANEGO ROZ'I~IĄZANIA PRAWNEGO, ZE WSKAZANIEM INTERESU BĘDĄCEGO PRZEDMIOTEM OCHRONY Postuuję: ' 1. rezygnac ję z noweizacji ustawy z dnia 25 istopada 2004 r. o zawodzie tłumac z a przysięgłego (Dz.U nr 273 poz. 2702) w zakresie, N jakim projekt przenictuje obniżenie 1 ryrnaganego poziomu wykształcenia kandydat61-1 ze studiów ~~yższych do ~>rykształcenia średniego. 2. wyłączenie pozostałych zapisó\v dotyczących noweizacji ustawy z dnia 25 istopada 2004 r. o za11odzie tłumacza przysięgłego (Dz.U nr 273 poz. 2702) do osobnego projektu egisacyjnego. Interes będący przedmiotem ochrony: a) bezpieczeństi~o pra1~ne obywatei, pe~omość obrotu gospodarczego, pra11o do r zetenego postępowania przed organami władzy pubicznej b) ochrona interesón grupy zahodovtej tłumaczy przysięgłych! ' i