i inwestowania w biznesie

Transkrypt

1 Podstawy finansów i inwestowania w biznesie Wykład 1 Plan wykładu Pojęcie inwestowania i inwestycji, rodzaje inwestycji Instrumenty finansowe Charakterystyka rynku finansowego Rodzaje podmiotów działających na rynkach kapitałowych ł Rola rynku kapitałowego 2

2 Jak zarobić pierwszy milion? 3 Jak zarobić pierwszy milion? Marzy Ci się wielka fortuna, bogactwo i dobrobyt? Każdy chciałby zostać milionerem, ale nie każdy wykorzystuje szanse jakie daje mu życie. W prezentacji przedstawionych zostanie kilka pożytecznych rad, które pomogą gromadzić majątek. Jeśli będziesz się do nich stosował z pewnością będzie Tobie prościej osiągnąć mityczny pierwszy milion". I pamiętaj, to Ty decydujesz o swoim losie! pl/wiedza/animacje/prezentacje/moj e-finanse/pierwszy-milion 4

3 Pojęcie inwestycji Inwestowanie to jedna z podstawowych działalności człowieka w dziedzinie ekonomii. W gospodarce rynkowej inwestycje są koniecznym warunkiem rozwoju. Dotyczy to różnego rodzaju inwestycji, które będą przedmiotem realizowanych przez Państwa projektów. 5 Pojęcie inwestycji Inwestycja jest, w istocie, bieżącym wyrzeczeniem dla przyszłych korzyści. Ale teraźniejszość jest względnie dobrze znana, natomiast przyszłość to zawsze tajemnica. Przeto inwestycja jest wyrzeczeniem się pewnego dla niepewnej korzyści. Hirschleifer (1965 r.) 6

4 Pojęcie inwestycji Powyższe określenie jest bardzo ogólne, ale pokazuje najważniejsze j cechy inwestycji. Po pierwsze podkreślony jest w niej element psychologiczny związany z inwestowaniem. Jest to bowiem wyrzeczenie. Inwestujący musi zrezygnować z bieżącej konsumpcji. Po drugie, w inwestowaniu nieodłącznym czynnikiem jest czas. Inwestujący wyrzeka się bieżących korzyści na rzecz korzyści przyszłych. Oznacza to, że upływ czasu, jakkolwiek sam w sobie nie jest przyczyną powstawania przyszłych korzyści, musi wystąpić, aby inwestycja mogła przynieść te korzyści. Po trzecie, z inwestowaniem nieodłącznie wiąże się ponoszenie ryzyka. Przyszłość jest niepewna, przeto przyszłe korzyści mogą wystąpić, ale nie muszą. 7 Rodzaje inwestycji Inwestycje rzeczowe (przedmiot inwestycji ma charakter materialny, np. inwestycje w złoto, w dzieła sztuki, w nieruchomości) Inwestycje finansowe (przedmiot inwestycji ma charakter niematerialny, np. transakcje papierami wartościowymi) Inwestycje w kapitał ludzki (zdobywanie wiedzy przez ludzi) 8

5 Cele inwestycji finansowych Zgromadzenie środków na zakup konsumpcyjny określona jest docelowa wartość końcowa inwestycji, zazwyczaj równa przewidywanej cenie przedmiotu zakupu konsumpcyjnego Zwiększenie wielkości kapitału celem jest uzyskanie jak najwyższej wartości inwestycji na koniec okresu inwestowania a Uzyskiwanie stałych dochodów celem inwestycji jest uzyskiwanie regularnych, w przybliżeniu stałych dochodów Bezpieczeństwo celem jest uniknięcie możliwej częściowej utraty kapitału Płynność cel lten oznacza zapewnienie i możliwości ś i szybkiej zamiany instrumentu finansowego na gotówkę po oczekiwanej przez inwestora cenie. 9 Długość okresu inwestycji Z reguły długość okresu inwestycji jest sprawą indywidualną każdego inwestora. W zasadzie powinien on podjąć decyzję o długości okresu inwestycji przed analizą różnych możliwości inwestycyjnych. Zazwyczaj długość tego okresu wynika z celu inwestycji. 10

6 Długość okresu inwestycji Z tego punktu widzenia można wyróżnić dwa rodzaje inwestycji: takie, które w trakcie ich trwania nie przynoszą dochodów, a jedyny dochód pojawia się na końcu okresu inwestycji nazwijmy je inwestycjami prostymi,, na przykład inwestycje w złoto, które zamierzamy sprzedać po upłynięciu pewnego okresu czy też ulokowanie środków pieniężnych na lokacie terminowej w banku i likwidacja lokaty po upływie okresu umowy takie, które w trakcie ich trwania przynoszą dochody nazwijmy je inwestycjami kuponowymi, dochody te mogą być konsumowane lub inwestowane, ten drugi przypadek nazywa się reinwestycją, na przykład ulokowanie środków na lokacie terminowej w banku, przedłużenie okresu lokaty, czyli zainwestowanie kapitału powiększonego o narosłe odsetki po upływie okresu umowy. 11 Rynek finansowy Rynek finansowy (ang. financial market) to jeden z podstawowych rynków funkcjonujących j w każdej gospodarce. Jest to rynek na którym zawierane są transakcje finansowe polegające na zakupie i sprzedaży instrumentów finansowych (np. akcji). Instrument finansowy (ang. financial instrument) t) to w uproszczeniu kontrakt kt pomiędzy dwoma stronami regulujący zależność finansową, w jakiej obie strony pozostają. 12

7 Instrumenty finansowe Rozróżnia się trzy podstawowe rodzaje instrumentów finansowych: instrumenty dłużne (wierzycielskie), w których jedna strona kontraktu pożycza kapitał drugiej stronie, zaś druga strona zobowiązuje się zwrócić dług i zapłacić odsetki, typowymi przykładami instrumentów dłużnych są depozyty bankowe, kredyty bankowe, obligacje instrumenty udziałowe (własnościowe), w których jedna strona kontraktu sprzedaje drugiej stronie prawo własności przedsiębiorstwa, typowym przykładem instrumentu udziałowego jest akcja emitowana przez spółkę akcyjną instrumenty pochodne (terminowe), w których dwie strony określają transakcję, do której może lub musi dojść w przyszłości między tymi stronami, instrumenty pochodne stanowią najmłodszą grupę instrumentów finansowych, instrumenty te oprócz celu inwestycyjnego spełniają również cel zarządzania ryzykiem inwestycyjnym, podstawowymi instrumentami t i pochodnymi są opcje i kontrakty terminowe. 13 Instrumenty finansowe Współcześnie coraz więcej instrumentów finansowych stanowią tzw. instrumenty hybrydowe, które łączą cechy dwóch wymienionych i grup instrumentów tó finansowych. Na przykład instrument hybrydowy może być połączeniem instrumentu dłużnego i instrumentu pochodnego. Takimi instrumentami są na przykład obligacje z dołączonymi prawami lub tzw. strukturyzowane depozyty. 14

8 Instrumenty finansowe Najważniejszymi instrumentami finansowymi, w które można inwestować środki pieniężne, są: depozyty bankowe w walucie krajowej j i zagranicznej bony skarbowe i inne instrumenty rynku pieniężnego obligacje akcje jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych i certyfikaty inwestycyjne produkty strukturyzowane i instrumenty ypochodne. Trzy pierwsze instrumenty są instrumentami dłużnymi, zaś akcja to instrument udziałowy. W pewnym uproszczeniu certyfikaty inwestycyjne i jednostki uczestnictwa t w funduszach inwestycyjnych można potraktować jako instrumenty udziałowe, choć nie są ą to prawa własności przedsiębiorstwa. ę Produkty strukturyzowane mają charakter hybrydowy i zawierają zazwyczaj 15 instrument pochodny. Instrumenty finansowe Ze względu na kryterium możliwości obrotu wyróżniamy: zbywalne instrumenty finansowe, czyli takie, dla których istnieje zorganizowany system obrotu przykładem są akcje niezbywalne instrumenty finansowe, czyli takie, które są kontraktami dwustronnymi niepodlegającymi zorganizowanemu obrotowi przykładem są depozyty bankowe. 16

9 Rynek finansowy Rynek finansowy (ang. financial market) to jeden z podstawowych rynków funkcjonujących j w każdej gospodarce. Jest to rynek na którym zawierane są transakcje finansowe polegające na zakupie i sprzedaży instrumentów finansowych (np. akcji). Instrument finansowy (ang. financial instrument) t) to w uproszczeniu kontrakt kt pomiędzy dwoma stronami regulujący zależność finansową, w jakiej obie strony pozostają. 17 Segmenty rynku finansowego Rynek pieniężny (ang. money market) Rynek instrumentów pochodnych (ang. derivatives market) Rynek walutowy (ang. foreign exchange market) Rynek kapitałowy (ang. capital market) Pierwotny (ang. primary market) Wtórny (ang. secondary market) 18

10 Rynek kapitałowy Rynek kapitałowy tworzą transakcje instrumentami finansowymi o charakterze wierzycielskim bądź własnościowym. Cele jego funkcjonowania: efektywna alokacja kapitału między podmioty emitujące instrumenty tego rynku właściwa wycena instrumentów tego rynku uzyskanie dochodu przez inwestorów. 19 Rynek kapitałowy Miejsce, gdzie kapitał w różnych wielkościach i postaciach jest wzajemnie sobie przekazywany na określonych warunkach przez uczestników tego rynku, najczęściej na okres powyżej roku. Ci, którzy posiadają nadmiar pieniędzy czerpią określone zyski przekazując nadwyżki tym, którzy odczuwają ich brak. Rynek kapitałowy ypełni kilka funkcji: Umożliwia mobilizację kapitału - czyli jego przepływ pomiędzy tymi, którzy posiadają go w nadmiarze, a tymi, którzy go poszukują w celu finansowania inwestycji. Umożliwia wycenę kapitału poprzez ustalenie ceny papierów wartościowych na rynku wtórnym. Zapewnia płynność inwestycji - oznacza to, że uczestnicy rynku mogą sprzedać posiadane akcje i obligacje, a uzyskane pieniądze ulokować 20 w inny sposób.

11 Rynek kapitałowy Rynek kapitałowy pierwotny występuje w momencie sprzedaży instrumentu finansowego pierwszemu jego posiadaczowi (E I). Rynek kapitałowy wtórny jest to właściwy rynek, na którym odbywają się transakcje kupna i sprzedaży instrumentów finansowych zawierane między inwestorami(i I). Segmenty rynku kapitałowego wtórnego: giełda (ang. market) rynek pozagiełdowy tzw. OTC (ang. over-the-counter market). 21 Rynek kapitałowy Rynek pierwotny uprawnione podmioty emitują nowe papiery wartościowe (akcje lub obligacje). Tu spotykają się ci, którzy posiadają nadmiar kapitału, z tymi, którzy go poszukują. Rynek wtórny posiadacz akcji lub obligacji może je sprzedać, a pozyskane w ten sposób środki może przeznaczyć na zakup innych akcji lub obligacji. Centralna Tabela Ofert (CeTO) tzw. rynek pozagiełdowy. Typowym rynkiem wtórnym jest rynek giełdowy. W Polsce jest nim Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie (GPW). 22

12 Literatura Bień Witold: Rynek papierów wartościowych, Difin, Warszawa Dębski Wiesław: Rynek finansowy i jego mechanizmy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa Jajuga Krzysztof, Jajuga Teresa: Inwestycje. Instrumenty finansowe. Ryzyko finansowe. Inżynieria finansowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa Jajuga Krzysztof: Wprowadzenie do inwestycji finansowych. Depozyty i instrumenty rynku pieniężnego, Komisja Nadzoru Finansowego, Warszawa Praca zbiorowa: Papiery wartościowe, Kantor Wydawniczy Zakamycze, Kraków Internet (m.in. gielda.onet.pl, pl) 23