Badanie podmiotów gospodarczych województwa kujawsko-pomorskiego założonych przez osoby bezrobotne w latach

Transkrypt

1 Badanie podmiotów gospodarczych województwa kujawsko-pomorskiego założonych przez osoby bezrobotne w latach Seminarium podsumowujące projekt Rynek Pracy pod Lupą II Toruń, 11 czerwca 2015 r.

2 Kontekst dla badania Instrumenty wspierające przedsiębiorczość: refundacje kosztów wyposażenia stanowisk pracy dla skierowanych bezrobotnych, prace interwencyjne, staże, szkolenia i środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej Warunki przyznania dotacji: w ciągu 12 miesięcy nie odmówiono podjęcia zatrudnienia ani udziału ofertach aktywizacyjnych nie otrzymano wcześniej dotacji na podjęcie działalności gospodarczej nie prowadzono działalności gospodarczej w ciągu ostatnich 12 miesięcy nieskazani za przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu w ciągu 2 lat Obowiązek prowadzenia działalności przez min. 12 miesięcy Źródła dotacji: Fundusz Pracy, środki FP na realizację Poddziałania PO KL, rezerwa ministra, działanie 6.2 (od 2012 r.)

3 Cele badania Celem głównym badania była charakterystyka podmiotów gospodarczych z terenu województwa kujawsko-pomorskiego założonych przez osoby bezrobotne w latach dzięki jednorazowej dotacji, przyznanej na ten cel przez powiatowe urzędy pracy. Cele szczegółowe badania: Ocena kondycji działających podmiotów gospodarczych powstałych w 2010 roku. Ocena trwałości wszystkich podmiotów powstałych w 2010 roku. Diagnoza głównych czynników wpływających na utworzenie i funkcjonowanie podmiotów gospodarczych powstałych dzięki dotacjom w 2010 roku. Diagnoza problemów i barier dla prowadzenia działalności gospodarczej na podstawie badania podmiotów utworzonych w 2010 roku. Diagnoza przyczyn zawieszenia/zlikwidowania działalności gospodarczej rozpoczętej w wyniku dotacji otrzymanej w 2010 roku. Wypracowanie rekomendacji dotyczących systemu przyznawania jednorazowo środków na podjęcie działalności gospodarczej przez powiatowe urzędy pracy

4 Zakres badania Zakres podmiotowy: podmioty gospodarcze utworzone po uzyskaniu dotacji w latach : podmioty gospodarcze utworzone po uzyskaniu dotacji w 2010 roku objęto bardziej szczegółowymi analizami badanie statystyczne, dotyczyło łącznie podmiotów (w tym 3852 szczegółowo) osoby, które otrzymały dotację jako osoby bezrobotne w 2010 roku i w momencie prowadzenia wywiadu nadal prowadziły działalność gospodarczą badanie empiryczne (400 osób) osoby, które otrzymały dotację jako osoby bezrobotne w 2010 roku i zawiesiły lub zlikwidowały działalność, ale nie powróciły do rejestrów PUP do dnia 31 grudnia 2013 roku badanie empiryczne (100 osób)

5 Podmioty utworzone w latach

6 Podmioty utworzone w latach

7 Podmioty utworzone w latach

8 Podmioty wg lokalizacji w województwie

9 Podmioty wg lokalizacji w województwie

10 Podmioty wg rodzaju działalności 166 rodzajów działalności Sekcje PKD: Handel hurtowy i detaliczny, naprawa samochodów 29,9% (3177 firm) sprzedaż detaliczna w sklepach wyspecjalizowanych i niewyspecjalizowanych, poza siecią sklepową, na straganach i targowiskach konserwacja i naprawa pojazdów (707), usługi blacharskie Budownictwo 19,1% (2029) wykończeniowe i specjalistyczne roboty budowlane, instalacje Przetwórstwo przemysłowe 11,2% (1191) Działalność profesjonalna naukowa i techniczna 10,2% (1082) Pozostała działalność usługowa 8,8% (934) usługi fryzjerskie, kosmetyczne, solaria, zakłady pogrzebowe, gabinety masażu, pranie i czyszczenie, mycie i strzyżenie psów usługi fotograficzne, reklamowe Działalność w zakresie administrowania i działalność wspierająca 4,5% (482)

11 Podmioty wg sekcji PKD i lokalizacji w województwie

12 Cechy społeczno-demograficzne osób, które otrzymały dotację Mężczyźni częściej niż kobiety (57,6%-42,4%) Osoby młode (poniżej 35 roku życia 65,2%) i w wieku mobilności zawodowej (do 45 roku życia 21,2%). osoby w wieku ,9% (specjaliści i personel średniego szczebla) Z wykształceniem średnim zawodowym/policealnym (29,2%) lub wyższym (26,7%) Specjaliści (24,8%), technicy średni personel (22,3%) oraz robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (21,5%) z roku na rok coraz wyższy udział specjalistów między 2010 r. a 2013 r. wzrosła liczba osób bez zawodu (z 14,3% do 17,2%)

13 Trwałość podmiotów

14 Trwałość podmiotów a lokalizacja

15 Rodzaj działalności a trwałość podmiotów Większa trwałość: budownictwo informacja i komunikacja działalność profesjonalna, naukowa i techniczna edukacja Mniejsza trwałość: handel hurtowy i detaliczny (z wyjątkiem sklepów spożywczych i detalicznej sprzedaży przedmiotów użytku domowego) transport i gospodarka magazynowa działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi

16 Cechy społeczno-demograficzne przedsiębiorców a trwałość podmiotów Cechy sprzyjające trwałości: płeć firmy prowadzone przez mężczyzn były bardziej trwałe wykształcenie w grupie przedsiębiorców z wyższym wykształceniem przetrwało więcej firm niż zostało zlikwidowanych najmniejsze szanse miały firmy, których właściciele mieli wykształcenie gimnazjalne lub niższe wiek rzadziej zawieszano/likwidowano firmy prowadzone przez latków (absolwenci szkół wyższych) i latków, ale z dłuższym ogólnym stażem pracy

17 Kondycja podmiotów gospodarczych zdolność do zwiększania zatrudnienia Większość badanych firm (95%) to mikroprzedsiębiorstwa, w tym w 41,6% pracuje tylko właściciel. W 42,5% wzrost zatrudnienia od początku funkcjonowania firmy. tylko 7 firm zmniejszyło zatrudnienie w ostatnich 3 latach Sektor gospodarki nie ma znaczącego wpływu na zatrudnienie nieznacznie wolniej rosło zatrudnienie w handlu Wzrostowi zatrudnienia sprzyja lokalizacja duże i średnie miasta Wzrostowi zatrudnienia sprzyja zasięg działania : firmy działające w skali ogólnopolskiej i międzynarodowej Ostrożne plany zatrudnieniowe na przyszłość bardziej aktywne pod tym względem firmy budowlane

18 Kondycja podmiotów gospodarczych kondycja finansowa 1,3 8,5 4,3 7,8 14,3 64 Bardzo dobra Dobra Nie wiem Zła Bardzo zła Braki danych

19 Kondycja podmiotów gospodarczych optymizm rozwojowy Bardziej optymistyczni: przedsiębiorcy niezależni od rynku lokalnego (rynek regionalny i ponadregionalny) wybrane sekcje gospodarki: budownictwo, przetwórstwo przemysłowe, usługi finansowe i ubezpieczeniowe, edukacja młodzi przedsiębiorcy i osoby w wieku 50+ o ile wcześniej krótko pozostawały w rejestrze osób bezrobotnych 15,8 21,3 63 Optymizm Ambiwalencja Pesymizm

20 Kondycja podmiotów gospodarczych środki zaradcze Różne strategie stosują podmioty aktywne i stosowały te, które zawieszono lub zlikwidowano Przedsiębiorstwa aktywne zmiana cen usług/produktów zmiana systemu promocji firmy, produktów i usług zmiana zawartości oferty usług/produktów Przedsiębiorstwa zlikwidowane/zawieszone zmiana branży zmiana cen zmiana systemu promocji firmy, produktów i usług zmiana strategii i kanałów sprzedaży zmiana zawartości oferty zmiana organizacji pracy

21 Motywacja do podjęcia działalności

22 Przygotowanie do podjęcia działalności

23 Przygotowanie do podjęcia działalności Ocena poziomu przygotowania: ogólna ocena wysoka (także u właścicieli firm zlikwidowanych 83,1%) właściciele zlikwidowanych niżej oceniali przygotowanie pod względem znajomości reguł prawnych i organizacyjnych prowadzenia firmy wysoka ocena własnych predyspozycji Trudność w dokonaniu tej oceny kobiety, osoby w wieku 46-50, wykształcenie średnie, w rejestrze bardzo krótko lub bardzo długo, letni staż pracy Niskie oceny: osoby długotrwale bezrobotne, powyżej 60 roku życia, z wykształceniem zawodowym

24 Styczność z przedsiębiorczością Diametralnie różne doświadczenia właścicieli firm aktywnych i zlikwidowanych Firmy aktywne: 2/3 styczność z przedsiębiorczością (na ogół pośredni) wielokrotna styczność wcześniejsze własne firmy prowadzone przez 2-4 lata Wysoka determinacja do podjęcia działalności gospodarczej 62,9% z nich podjęłaby działalność nawet bez dotacji PUP Firmy zlikwidowane/zawieszone 61,6% nigdy nie miała styczności z przedsiębiorczością

25 Wpływ dotacji na utworzenie firm

26 Wpływ dotacji na utworzenie firm

27 Adekwatność dotacji do potrzeb W firmach nieaktywnych dotację przeznaczono na inwestycję w sprzęt, maszyny, surowce oraz na bieżące koszty firmy.

28 Problemy w prowadzeniu działalności W firmach nieaktywnych dotację przeznaczono na inwestycję w sprzęt, maszyny, surowce oraz na bieżące koszty firmy.

29 Problemy w prowadzeniu działalności Kondycja finansowa firmy nie była, bądź nie musiała być jedynym czynnikiem decydującym o zawieszeniu lub likwidacji działalności: 41,0% respondentów wskazywało na dobrą kondycję firmy w momencie jej zawieszenia niemal równie wielu badanych stwierdziło (45,0%), że kondycja finansowa ich firmy była zła. Co ósmy przedsiębiorca wycofał się z działalności bez konkretnej przyczyny.

30 Wartość dodana programu dotacji

31 Rekomendacje Dotacje są skutecznym instrumentem aktywizacji zawodowej. Warto wzmacniać jeszcze jego skuteczność przez zastosowanie kilku rozwiązań: wsparcie dla osób starających się o dotację w postaci profesjonalnego doradztwa, obejmującego pomoc w: diagnozie własnych potencjałów u osób planujących prowadzenie firmy (m.in. dostosowanie wiedzy, doświadczeń, przygotowania zawodowego, kompetencji do planowanego przedsięwzięcia), diagnozie możliwości rynkowych dla przedsięwzięcia (doradztwo w zakresie rozpoznania potencjałów i zagrożeń na rynku gospodarczym), opracowanie bardziej realistycznego biznesplanu,

32 Rekomendacje wzmacnianie determinacji do utrzymania i rozwoju firmy przez wprowadzenie takich instrumentów, jak: możliwość uzyskania dodatkowej dotacji w drugim roku funkcjonowania firmy, która: mogłoby być warunkowa i zależeć np. od poziomu obrotów firmy lub poziomu realizacji biznesplanu mogłaby być celowa np. z przeznaczeniem wyłącznie na inwestycje lub zwiększenie zatrudnienia, lub przeciwnie bez wskazania celu pozwoliłaby na czasowe odciążenie firmy, asystowanie w uzyskaniu dodatkowej dotacji w okresie przejścia do poziomu pełnych składek ZUS, wzmacnianie kompetencji przedsiębiorców po otrzymaniu przez nich dotacji (szkolenia jak skutecznie pozyskiwać rynek, jakie działania można podejmować w sytuacji zagrożenia płynności finansowej firmy, itp.).

33 Dziękuję za uwagę