PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW KLASY TRZECIEJ GIMNAZJUM NR 1 SPORTOWEGO W BYDGOSZCZY

Transkrypt

1 PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW KLASY TRZECIEJ GIMNAZJUM NR 1 SPORTOWEGO W BYDGOSZCZY REGULAMIN OCENIANIA JEST ZGODNY ZE STATUTEM ZS20 W BYDGOSZCZY Z WEWNĄTRZSZKOLNYMI ZASADAMI OCENIANIA I. POSTANOWIENIA OGÓLNE 1. PZO są zgodne z podstawą programową dla trzeciego etapu edukacji oraz programem nauczania języka polskiego. 2. Na początku każdego roku szkolnego ( na pierwszej lekcji ) nauczyciele informują uczniów o wymaganiach edukacyjnych niezbędnych do uzyskania realizowanego przez siebie programu nauczania, o sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych oraz o warunkach i trybie uzyskania wyższej oceny niż przewidywana. 3. Uczeń jest oceniany systematycznie przez cały okres nauki. 4. Obok oceny sumującej, stosuje się elementy oceniania kształtującego. 5. Uczeń zobowiązany jest posiadać na lekcji: zeszyt przedmiotowy, podręcznik, zeszyt ćwiczeń, przybory do pisania oraz inne materiały edukacyjne udostępnione przez nauczyciela. 6. Prace klasowe, testy, sprawdziany, kartkówki, odpowiedzi ustne oraz inne formy sprawdzania wiedzy i umiejętności są obowiązkowe. 7. Uczeń ma obowiązek przystąpienia do pracy klasowej w terminie wyznaczonym przez nauczyciela. 8. Prace klasowe powinny być zapowiadane z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem. Nauczyciel przekazuje uczniom zakres materiału. 9. Uczeń, który nie uczestniczył w sprawdzianie pisemnym (lub w którejś z innych obowiązujących procedur oceniania), ma obowiązek poddania się tej formie sprawdzania jego osiągnięć w trybie określonym przez nauczyciela. 10. W sytuacji nieprzystąpienia przez ucznia do ustalonej procedury oceniania nauczyciel ma prawo w trybie dowolnym (np. w formie odpowiedzi ustnej) sprawdzić, czy uczeń opanował dane treści nauczania. 11. Absencja na lekcji nie zwalnia ucznia z uzupełnienia zaległości. 12. Uczeń ma obowiązek systematycznie przygotowywać się w formie ustnej lub pisemnej z materiału poznanego na każdej lekcji oraz odrabiać zadania domowe. 13. Praca domowa powinna być wykonana samodzielnie przez ucznia, a forma i treść zadań powinny być dostosowane przez nauczyciela do możliwości każdego gimnazjalisty. 14. Za zadanie domowe opracowane niesamodzielnie lub skopiowane uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną i ma obowiązek przedstawić samodzielnie wykonaną pracę w czasie ustalonym z nauczycielem. 15. Uczeń ma obowiązek uzupełnienia notatek (także zadań domowych) za czas swojej nieobecności, w terminie ustalonym z nauczycielem

2 16. Uczeń ma prawo 2 razy w półroczu zgłosić nieprzygotowanie do lekcji bez podawania przyczyny. 17. Nauczyciel jest zobowiązany do przedstawienia uczniom na każdych zajęciach celów ogólnych lekcji (w formie zrozumiałej dla gimnazjalistów) oraz do formułowania celów do poszczególnych etapów zajęć. 18. Nauczyciel ma obowiązek przedstawić uczniom kryteria oceniania, czyli to, co będzie brał pod uwagę przy ocenie pracy gimnazjalisty. 19. Nauczyciel sprawdza pod koniec lekcji, czy uczniowie osiągnęli zamierzony cel. Dokonuje wspólnie z uczniami podsumowania zajęć. 20. Nauczyciel jest zobowiązany do udzielania uczniowi i rodzicom/opiekunom prawnym informacji zwrotnej, uwzględniającej to, co uczeń zrobił dobrze, jak też to, co powinien wykonać inaczej. Informacja zwrotna może być przekazywana ustnie lub pisemnie. 21. W trakcie lekcji uczeń ma wyłączony lub wyciszony telefon komórkowy. II. CELE OGÓLNE KSZTAŁCENIA 1. Kształcenie umiejętności skutecznego komunikowania się z otoczeniem. 2. Przygotowanie do odbioru dzieła literackiego i innych tekstów kultury we wzajemnych kontekstach. 3. Wdrażanie do odkrywania i zrozumienia wartości uniwersalnych w literaturze, sztuce, tradycji i życiu codziennym. 4. Przysposabianie do ustawicznego samokształcenia i wzbogacania warsztatu pracy. 5. Motywowanie i przygotowanie do dalszego kształcenia. 6. Pogłębianie znajomości etyki mowy i etykiety języka. 7. Kształtowanie postaw etycznych i rozwijanie wrażliwości. 8. Przygotowanie do życia w społeczeństwie. III. OBSZARY AKTYWNOŚCI UCZNIÓW OCENIANE NA LEKCJACH 1. Zdolność wypowiadania się w literackie, standardowej odmianie polszczyzny mówionej i pisanej. 2. Umiejętność konstruowania różnych form wypowiedzi. 3. Czytanie ze zrozumieniem. 4. Przyswajanie niezbędnej wiedzy z zakresu historii literatury, teorii literatury i nauki o języku. 5. Znajomość lektur. 6. Opanowanie podstawowych zasad ortografii i interpunkcji. 7. Wygłaszanie utworów z pamięci. 8. Praca na lekcji. 9. Zadania domowe. 10. Prace dodatkowe

3 11. Niewerbalne wytwory pracy np.: prezentacja, projekt, album, słownik, mapa, plakat, przekład intersemiotyczny, słuchowisko, film, portfolio. 12. Wkład pracy własnej - pilność, sumienność, pracowitość, staranność, systematyczność. Formy aktywności Minimalna liczba ocen w półroczu odpowiedzi ustne 1 sprawdziany pisemne, testy, prace literackie 2 (wg ustaleń nauczyciela) kartkówki wg ustaleń nauczyciela znajomość treści lektur 1 zadania domowe 3 praca na lekcji 1 recytacja, zadania dodatkowe wg ustaleń nauczyciela IV. KRYTERIA OCENIANIA Podczas lekcji j. polskiego stosowane jest ocenianie sumujące (podsumowujące pracę ucznia, czyli określające na ile opanował on dane zagadnienie) oraz elementy oceniania kształtującego, według którego najistotniejsze jest ustalanie kryteriów oceniania wskazywanie na to, co jest najważniejsze i na co uczniowie powinni zwrócić szczególną uwagę. Podstawą oceny kształtującej jest informacja zwrotna uwzględniająca to, co uczeń zrobił dobrze, jak też to, co powinien wykonać inaczej; pokazuje, jak należy dokonać poprawy oraz w jakim kierunku powinna iść dalsza praca. Ma ona formę komentarza do pracy ucznia. Oceny są jawne zarówno dla ucznia, jak i jego rodziców/prawnych opiekunów. 1. Uczeń otrzymuje z pracy pisemnej nie będącej wypracowaniem ocenę: Ocena celująca % bardzo dobra 90% - 95% dobra 75% - 89% dostateczna 60% - 74% dopuszczająca 40% - 59% niedostateczna poniżej 40% Skala procentowa - 3 -

4 2. Recytacja dykcja, opanowanie tekstu, interpretacja. a) Kultura języka: wyraźne mówienie, tempo mówienia dostosowane do treści utworu, prawidłowy oddech. b) Trafność interpretacji: logiczne akcentowanie wybranych treści, właściwe przestankowanie, dobór właściwej barwy głosu. c) Wyraz ogólny: skupienie na treści wygłaszanego utworu, zdolność zainteresowania słuchaczy, odpowiednia mimika, gesty. 3. Ogólne kryteria oceny wypracowań - stara się zachować formę; ocena dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra celująca Uczeń: - redaguje -redaguje - swobodnie wypowiedź wypowiedź, posługuje się zachowując zachowując różnymi formę, ale nie formę. formami występują wypowiedzi. wszystkie elementy. - praca zbliżona do wymaganego tematu. - tworzy pracę odtwórczą. - zdania są krótkie, zawierają liczne błędy składniowe. - praca na temat, lecz ujęty został powierzchownie (najważniejsze kluczowe zagadnienia). - posługuje się planem, słownictwem i przygotowanym wcześniej, redaguje prace w dużej mierze odtwórcze. - posługuje się zdaniami krótkimi, często - praca na temat, ale nie całkiem został wyczerpany. - redaguje prace twórcze, samodzielne ale nieoryginalne, zgodne z przyjętym schematem, sposobem interpretowania i ujęcia tematu. - stosuje wypowiedzenia pojedyncze i - wyczerpał temat, zna zagadnienie, swobodnie się porusza po omawianych zagadnieniach. - samodzielnie redaguje prace przemyślane, twórcze, oryginalne, zawierające własne spojrzenie na dany temat. - w zależności od potrzeb buduje wypowiedzenia - sprawnie, świadomie redaguje różne formy wypowiedzi, potrafi je łączyć (w zależności od potrzeb) lub redaguje formy nieprzewidziane programem gimnazjum. - wykorzystał wiadomości spoza programu oraz lektur poznawanych podczas lekcji, wykazał się znajomością zagadnień dodatkowych. - redaguje prace ciekawe, oryginalne, twórcze, pomysłowe, nieszablonowe, o odmiennym od ogólnie przyjętego spojrzeniu. - posługuje się różnego typu wypowiedzeniami, - 4 -

5 - nie panuje nad potokiem składniowym charakterystycznym dla języka mówionego. - poprawnie zapisuje dialog, ma kłopoty z wprowadzeniem dialogu w tekst ciągły. - ma problemy z dobraniem cytatu, z wprowadzeniem podanego cytatu w tekst ciągły. - popełnia liczne błędy interpunkcyjne. - ma kłopoty z zachowaniem poprawnej pisowni. występują błędy składniowe, ale zachowana jest logika wypowiedzi. - eliminuje potok składniowy. - wprowadza dialog w tekst ciągły, nie zawsze stosuje poprawną interpunkcję. - podany cytat wprowadza w tekst ciągły. - stosuje poprawną interpunkcję w wypowiedzeniach pojedynczych. - poprawnie zapisuje wyrazy poznawane i ćwiczone podczas lekcji. złożone, występują nieliczne błędy składniowe. krótkie, treściwe lub bogate, nasycone określeniami, słownictwem najpełniej oddającym poruszany temat, zachowana jest poprawna składnia. - unika powtórzeń. - świadomie buduje wypowiedzenia, unika powtórzeń, błędów składniowych. - stosując dialog, powtarza wyrazy (czasowniki) wprowadzające dialog. - poprawnie zapisuje dialog i wprowadza go w tekst ciągły, zachowuje właściwą interpunkcję, potrafi przedstawić sytuację, w której toczy się dialog. - dobiera cytaty. - cytaty dobierane są właściwie, zachowana jest poprawna interpunkcja dotycząca wprowadzania cytatu. - stosuje poprawną interpunkcję w wypowiedzeniach złożonych. - popełnia nieliczne błędy ortograficzne. - stosuje poprawną interpunkcję w rożnego rodzaju wypowiedzeniach. - zachowuje poprawną ortografię, świadomie kontroluje pisownię wyrazów, samodzielnie pisze z emfazą, stosuje wyrazy, wyrażenia i zwroty wzbogacające wypowiedź. - tworzy ciekawy, dowcipny dialog, swobodnie wprowadza go w rożne formy wypowiedzi w zależności od intencji. - dobiera ciekawe, oryginalne cytaty, spoza lektur poznawanych podczas lekcji. - pisze poprawnie wyrazy, wyrażenia i zwroty będące wyjątkami lub nowo poznawane. UWAGA! Ten sam błąd popełniany wielokrotnie uznaje się jako jeden błąd ortograficzny

6 Praca zostaje oceniona na ocenę niedostateczną jeśli jej poziom językowy uniemożliwia zrozumienie sensu wypowiedzi i w znacznym stopniu odbiega od obowiązujących norm językowych. Na ocenę wpływa również objętość pracy. 4. Kryteria holistycznej oceny wypracowań Ocena dłuższych form wypowiedzi ma charakter holistyczny. Odbywa się w następujących wymaganiach: treść 0 4 pkt, segmentacja tekstu 0 1 pkt, styl 0 1 pkt, język 0 2 pkt, ortografia 0 1 pkt, interpunkcja 0 1 pkt. Podział punktów w wybranych formach wypowiedzi: - praca odnosi się do problemu sformułowanego w temacie - przedstawia stanowisko autora - zawiera trafną i wnikliwą argumentację - zachowuje logikę wywodu podkreśloną segmentacją tekstu a) ROZPRAWKA Treść 0-4 pkt 4 pkt 3 pkt 2 pkt 1 pkt 0 pkt - praca odnosi się do - praca w - praca jest luźno problemu przeważającej części związana z sformułowanego w odnosi się do problemem temacie problemu sformułowanym w - przedstawia sformułowanego w temacie stanowisko autora temacie - przedstawia - zawiera trafną - przedstawia stanowisko autora argumentację stanowisko autora - zawiera próbę - w przeważającej - zawiera częściowo argumentacji części zachowuje trafną argumentację logikę wywodu - praca nie odnosi się do problemu sformułowanego w temacie lub praca nie zawiera argumentacji Cechy uwzględnione na skali: 1. Zgodność z tematem odniesienie do problemu sformułowanego w temacie. 2. Stanowisko autora wobec problemu (sąd wyrażony pośrednio, sąd wyrażony bezpośrednio postawiona teza lub hipoteza). 3. Trafność i wnikliwość argumentacji. 4. Logika wywodu (błąd rzeczowy zakłócający logikę wywodu powoduje obniżenie oceny o jeden poziom)

7 Komentarz Oceny 4, 3, 2 przypisywane są odpowiednio tekstowi argumentacyjnemu: bardzo dobremu, średniemu, słabemu. Ocena 1 przypisywana jest pracy, która nie spełnia kryteriów tekstu argumentacyjnego, ale świadczy o podjęciu przez ucznia próby argumentacji. Segmentacja tekstu 0 1 pkt 1 p. zachowany logiczny tok rozważań, segmentacja konsekwentna i celowa 0 p. brak uporządkowania logicznego, segmentacja przypadkowa lub brak segmentacji Styl 0 1 pkt 1 p. styl konsekwentny, dostosowany do wywodu argumentacyjnego 0 p. styl niekonsekwentny lub niedostosowany do wywodu argumentacyjnego Język 0 2 pkt 2 p. dopuszczalne 3 błędy składniowe lub leksykalne, lub frazeologiczne, lub fleksyjne 1 p. dopuszczalne 4 błędy składniowe lub leksykalne, lub frazeologiczne, lub fleksyjne 0 p. powyżej 4 błędów składniowych lub leksykalnych, lub frazeologicznych, lub fleksyjnych Ortografia 0 1 pkt 1 p. dopuszczalne 2 błędy 0 p. powyżej 2 błędów W przypadku uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się 1 p dopuszczalne 3 błędy 0 p. powyżej 3 błędów Interpunkcja 0 1 pkt 1 p. dopuszczalne 3 błędy 0 p. powyżej 3 błędów W przypadku uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się 1 p. dopuszczalne 4 błędy 0 p. powyżej 4 błędów b) OPOWIADANIE Treść 0-4 pkt Oceniane cechy wypowiedzi Realizacja tematu 4 pkt 3 pkt 2 pkt 1 pkt 0pk * pisze opowiadanie zgodne z tematem (konieczne trzy elementy: podróż wydarzenie, pisze opowiadanie zgodne z tematem (konieczne trzy elementy: podróż wydarzenie, Uczeń: pisze opowiadanie w przeważającej części zgodne z tematem (pomija jeden z elementów podejmuje próbę napisania opowiadania na zadany temat. pisze opowiadanie na inny temat lub pisze pracę w innej - 7 -

8 Prezentowanie świata przedstawionego Sposób prowadzenia narracji Sposób przedstawienia toku zdarzeń Elementy wzbogacające wypowiedź sława). sława). zawartych w temacie). określa czas, określa miejsce, miejsce, tworzy tworzy akcję akcję i wprowadza i wprowadza bohaterów oraz bohaterów oraz konkretyzuje konkretyzuje dwa wszystkie elementy świata elementy świata przedstawionego. przedstawionego. w sposób funkcjonalny posługuje się wybraną formą narracji oraz czasem gramatycznym. logicznie układa wydarzenia prowadzące do wydarzenia głównego. wzbogaca wypowiedź, wprowadza, np.: dialog, opis, dynamizuje akcję, kreuje nastrój, buduje napięcie, stosuje retrospekcję. (konieczne trzy elementy). w sposób funkcjonalny posługuje się wybraną formą narracji oraz czasem gramatycznym. logicznie układa wydarzenia prowadzące do wydarzenia głównego. wzbogaca wypowiedź, wprowadza, np.: dialog, opis, dynamizuje akcję, kreuje nastrój, buduje napięcie, stosuje retrospekcję. (konieczne dwa elementy). określa miejsce, tworzy akcję i wprowadza bohaterów oraz konkretyzuje jeden element świata przedstawionego. w przeważającej części stosuje wybraną formę narracji. w przeważającej części logicznie układa wydarzenia prowadzące do wydarzenia głównego. wzbogaca wypowiedź, wprowadza, np.: dialog, opis, dynamizuje akcję, kreuje nastrój, buduje napięcie, stosuje retrospekcję. (konieczny jeden element). podejmuje próbę tworzenia akcji i wprowadza bohaterów. znaczne zaburzenia w stosowaniu wybranej formy narracji. znaczne zaburzenia logicznego uporządkowania wydarzeń. podejmuje próbę wzbogacenia wypowiedzi. formie. * Jeżeli uczeń pisze opowiadanie na inny temat lub pisze pracę w innej formie, otrzymuje 0 punktów również w pozostałych kryteriach. Uwaga! 1. Jeżeli kryterium Elementy wzbogacające wypowiedź nie zostało spełnione, a wszystkie pozostałe kryteria są zrealizowane, to ocenę należy obniżyć o jeden poziom. 2. W pracy krótszej od wyznaczonej objętości ocena segmentacji, stylu, języka, ortografii i interpunkcji pozostaje na poziomie

9 Segmentacja tekstu 0 1 pkt 1 p. segmentacja konsekwentna i celowa. 0 p. segmentacja przypadkowa lub brak segmentacji. Styl 0 1 pkt 1 p. styl stosowny, konsekwentny, dostosowany do formy wypowiedzi. 0 p. styl niestosowny, niekonsekwentny lub niedostosowany do formy wypowiedzi. Język 0 2 pkt 2 p. dopuszczalnych 5 błędów (składniowych, leksykalnych, frazeologicznych, fleksyjnych lub stylistycznych). 1 p. dopuszczalnych 6 błędów (składniowych, leksykalnych, frazeologicznych, fleksyjnych lub stylistycznych). 0 p. powyżej 6 błędów (składniowych, leksykalnych, frazeologicznych, fleksyjnych lub stylistycznych). Ortografia 0 1 pkt 1 p. dopuszczalne 2 błędy. 0 p. powyżej 2 błędów. W przypadku uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się 1 p. dopuszczalne 3 błędy. 0 p. powyżej 3 błędów. Interpunkcja pkt 1 p. dopuszczalne 3 błędy. 0 p. powyżej 3 błędów. W przypadku uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się 1 p. dopuszczalne 4 błędy. 0 p. powyżej 4 błędów. c) CHARAKTERYSTYKA POSTACI Treść 0 4 pkt Oceniane cechy wypowiedzi Realizacja tematu 4 pkt 3 pkt 2 pkt 1 pkt 0 pkt UCZEŃ pisze charakterystykę postaci literackiej, zachowując spójność całej wypowiedzi UCZEŃ pisze charakterystykę postaci literackiej, zachowując spójność w przeważającej części wypowiedzi UCZEŃ pisze w przeważającej części charakterystykę postaci literackiej UCZEŃ podejmuje próbę napisania charakterystyki postaci literackiej UCZEŃ pisze pracę w innej formie lub nie na temat - 9 -

10 Przedstawienie postaci Prezentacja cech zewnętrznych Prezentacja cech wewnętrznych Ocena postaci prezentuje postać prezentuje postać prezentuje postać podaje przynajmniej jedną informację o postaci opisuje cechy zewnętrzne przedstawia trafne przykłady zachowania postaci oraz cech wewnętrznych dokonuje oceny postaci, uzasadnia swoją opinię opisuje cechy zewnętrzne przedstawia trafne przykłady zachowania postaci oraz cech zewnętrznych dokonuje oceny postaci opisuje cechy zewnętrzne przedstawia przynajmniej jeden przykład zachowania postaci (w sposób ogólny) oraz wskazuje inne cechy wewnętrzne podaje przynajmniej jedną cechę zewnętrzną postaci wskazuje pośrednio na zachowanie postaci Dobór cech i zachowań jest uzależniony od możliwości, jakie daje określona postać. 1. Błąd rzeczowy zakłócający logikę wypowiedzi oraz błędy dotyczące rodzajów i gatunków literackich, tytułów, imion i nazwisk autorów oraz bohaterów tekstów wskazanych w podstawie programowej powodują obniżenie oceny o jeden poziom. 2. Jeżeli uczeń łączy cechy różnych postaci, otrzymuje 0 punktów za kryterium Treść. 3. W pracy krótszej od wyznaczonej objętości ocena kompozycji, stylu, języka, ortografii i interpunkcji pozo-staje na poziomie 0. Segmentacja tekstu 0 1 pkt 1 p. zachowany logiczny tok rozważań, segmentacja konsekwentna i celowa 0 p. brak uporządkowania logicznego, segmentacja przypadkowa lub brak segmentacji Styl 0 1 pkt 1 p. styl konsekwentny, dostosowany do formy wypowiedzi 0 p. styl niekonsekwentny lub niedostosowany do formy wypowiedzi. Język 0 2 pkt 2 p. dopuszczalnych 5 błędów (składniowych, leksykalnych, frazeologicznych, fleksyjnych lub stylistycznych)

11 1 p. dopuszczalnych 6 błędów (składniowych, leksykalnych, frazeologicznych, fleksyjnych lub stylistycznych) 0 p. powyżej 6 błędów (składniowych, leksykalnych, frazeologicznych, fleksyjnych lub stylistycznych) Ortografia 0 1 pkt 1 p. dopuszczalne 2 błędy 0 p. powyżej 2 błędów W przypadku uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się 1 p. dopuszczalne 3 błędy 0 p. powyżej 3 błędów Interpunkcja 0 1 pkt 1 p. dopuszczalne 3 błędy 0 p. powyżej 3 błędów W przypadku uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się 1 p. dopuszczalne 4 błędy 0 p. powyżej 4 błędów 5. Kryteria oceny wypowiedzi ustnej ocena dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra celująca - wypowiada się krótko, chaotycznie. - wypowiada się, starając się zachować wymaganą formę wypowiedzi. Uczeń: - wypowiedzi ustne dotyczą zadawanych pytań, poleceń. - swobodnie posługuje się różnymi formami wypowiedzi. - wypowiada się bezbłędnie - ma problem z odpowiedzią na temat. - nie panuje nad potokiem składniowym. - nie dysponuje dużym zasobem słownictwa. - mówi krótko, na temat, nie wyczerpuje omawianych zagadnień. - zachowuje poprawny szyk wyrazów, występują błędy składniowe. - dobierając słowa, stara się uniknąć - mówi na temat. - mówi na temat, wyczerpująco. - popełnia nieliczne błędy składniowe. - mówi płynnie, bez powtórzeń. - buduje zdania poprawne pod względem składniowym. - mówi płynnie, ciekawie, dobierając - w swej wypowiedzi zawiera treści wykraczające poza program. - stosuje różne wypowiedzenia, dostosowując je do sytuacji mówienia. - mówi w sposób oryginalny, ciekawy, przemyślany

12 - używa języka odbiegającego od norm. - mówi niewyraźnie, cicho, w sposób niezrozumiały dla odbiorcy. powtórzeń. - stara się rozwijać umiejętności językowe. - stara się mówić tak, by nawiązać kontakt z odbiorcą. - dba o kulturę języka. - mówi głośno, wyraźnie, nawiązuje kontakt z odbiorcą. zróżnicowane słownictwo stosowne do tematu. - świadomie rozwija swe umiejętności językowe. - mówi głośno, wyraźnie, z odpowiednią intonacją, barwą głosu, we właściwym tempie. - potrafi skupić na sobie uwagę odbiorcy dzięki sposobowi mówienia. V. WARUNKI I TRYB UZYSKIWANIA WYŻSZEJ NIŻ PRZEWIDYWANA ROCZNEJ OCENY KLASYFIKACYJNEJ 1. Uczeń może ubiegać się o wyższą ocenę klasyfikacyjną, jeśli spełnia warunki takie jak: a) systematyczne uczęszczanie na zajęcia edukacyjne; b) systematyczne przygotowywanie się do zajęć; c) aktywny udział w lekcjach i innych formach zajęć; d) napisanie każdej pracy pisemnej; e) usprawiedliwianie każdej nieobecności na zajęciach edukacyjnych; f) wykonywanie zadań domowych; g) prowadzenie zeszytu przedmiotowego, zeszytu ćwiczeń lub innych wymaganych przez nauczyciela i wynikających z realizowanego programu nauczania; h) systematyczne uczenie się i rozwijanie swoich umiejętności i) spotkały go zdarzenia losowe mogące mieć istotny wpływ na wyniki z danego przedmiotu. 2. Uczeń lub jego rodzice mogą złożyć pisemny wniosek do nauczyciela o ustalenie wyższej o jeden stopień niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej. 3. Wniosek, o którym mowa w punkcie 2 uczeń lub jego rodzice składają do nauczyciela w terminie 3 dni od daty otrzymania informacji o przewidywanej rocznej ocenie klasyfikacyjnej. Wniosek musi zawierać uzasadnienie. 4. Nauczyciel prowadzący dane zajęcia edukacyjne jest zobowiązany dokonać analizy zasadności wniosku, o którym mowa w punkcie 2 oraz ustalić termin i sposób poprawy przewidywanej oceny rocznej przed klasyfikacyjnym posiedzeniem Rady Pedagogicznej. 5. Nauczyciel dokonuje analizy wniosku w oparciu o udokumentowane realizowanie obowiązków ucznia określonych w punkcie1. Wniosek niespełniający tych kryteriów zostaje rozpatrzony negatywnie. 6. Nauczyciel przypomina wymagania edukacyjne na ocenę o którą uczeń się ubiega. 7. Nauczyciel przed posiedzeniem klasyfikacyjnym dokonuje sprawdzenia wiedzy i umiejętności ucznia w obszarze uznanym przez nauczyciela za konieczny

13 8. Ustalona przez nauczyciela w ten sposób ocena jest ostateczna w tym trybie postępowania. VI. VII. SPOSÓB USTALANIA OCENY SEMESTRALNEJ/KOŃCOWOROCZNEJ 1. Przy ustalaniu oceny semestralnej lub końcoworocznej nauczyciel bierze pod uwagę stopnie ucznia z poszczególnych obszarów działalności według następującej kolejności: - samodzielne prace klasowe, testy, - samodzielne sprawdziany, - odpowiedzi ustne, - prace domowe, - praca na lekcji, praca w grupach, zadania dodatkowe ustne i zaangażowanie w tok lekcji -oryginalność i pomysłowość w prezentowaniu działań twórczych. 2. Uczeń nie ma możliwości poprawiania ocen na tydzień przed klasyfikacją. 3. Uczeń, który opuścił więcej niż 50% zajęć lekcyjnych może nie być klasyfikowany z przedmiotu. DOSTOSOWANIE PZO Z JĘZYKA POLSKIEGO DO MOŻLIWOŚCI UCZNIÓW ZE SPECJALNYMI WYMAGANIAMI EDUKACYJNYMI 1. Uczniowie posiadający opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się oraz uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie nauczania indywidualnego są oceniani z uwzględnieniem zaleceń poradni. 2. Nauczyciel dostosowuje wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia posiadającego opinie poradni psychologiczno - pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się 3. W stosunku do wszystkich uczniów posiadających dysfunkcję zastosowane zostaną zasady wzmacniania poczucia własnej wartości, bezpieczeństwa, motywowania do pracy i doceniania małych sukcesów. Rodzaje dysfunkcji: - Dysgrafia, czyli brzydkie, nieczytelne pismo Dostosowanie wymagań będzie dotyczyło formy sprawdzania wiedzy, a nie treści. Wymagania merytoryczne, co do oceny pracy pisemnej powinny być ogólne, takie same jak dla innych uczniów, natomiast sprawdzenie pracy może być niekonwencjonalne. Np., jeśli nauczyciel nie może przeczytać pracy ucznia, może go poprosić, aby uczynił to sam lub przepytać ustnie z tego zakresu materiału. Może też skłaniać ucznia do pisania drukowanymi literami lub na komputerze. Nie oceniamy czytelności, estetyki wykonanych prac, a jedynie ich poprawność. - Dysleksja, czyli trudności w czytaniu przekładające się niekiedy także na problemy ze zrozumieniem treści Dostosowanie wymagań w zakresie formy: Krótkie i proste polecenia, czytanie polecenia zadania na głos, objaśnianie dłuższych poleceń, dłuższy czas pracy nad tekstem. - Dysortografia, czyli nasilenie popełnianych błędów w zakresie poprawnej pisowni

14 Dostosowanie wymagań dotyczących zapisu: Inna ocena ortografii, ocena strony merytorycznej i stylistycznej tekstu z pominięciem kryterium poprawności zapisu. Odmienność kryterium błędów. - Inne rodzaje dysfunkcji ocenianie zgodnie ze wskazaniami poradni. Uczeń ze sprawnością intelektualną niższą od przeciętnej: W przypadku tych dzieci konieczne jest dostosowanie nauczania zarówno w zakresie formy, jak i treści wymagań. Powoduje to obniżenie wymagań, które obejmują jednak wiadomości i umiejętności określone podstawą programową. Poprawa prac klasowych odbywać się będzie przy pomocy nauczyciela, na dostosowanych do każdego ucznia warunkach. Wymagania, co do formy mogą obejmować między innymi: - omawianie niewielkich partii materiału i o mniejszym stopniu trudności - wyznaczanie dłuższego czasu na jego utrwalenie - podawanie poleceń w prostszej formie - unikanie trudnych czy bardzo abstrakcyjnych pojęć - częste odwoływanie się do konkretu, przykładu - unikanie pytań problemowych, przekrojowych - wolniejsze tempo pracy - szerokie stosowanie zasady poglądowości - odrębne instruowanie ucznia - zadawanie do domu tyle, ile dziecko jest w stanie wykonać samodzielnie. Kryteria oceny prac uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się a) ortografia 1 p. dopuszczalne 3 błędy, 0 p. powyżej 3 błędów Za błędy ortograficzne w przypadku uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się uznaje się: łamanie zasad pisowni wyrazów z u ó, ż rz, h ch łamanie zasady pisania wielką literą na początku zdania b) interpunkcja 1 p. dopuszczalne 4 błędy 0 p. powyżej 4 błędów c) zapis graficzny - do błędów graficznych niepodlegających ocenie w pracach uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się zalicza się: dodawanie, opuszczanie, przestawianie liter, sylab lub całych wyrazów mylenie liter: o podobnym kształcie (a o, l ł t, n r, m n, u w, e ę, a ą, i j) dużych i małych (z wyjątkiem początku zdania) rzadziej używanych (h H, f F, L F) odpowiedników głosek zbliżonych fonetycznie (b p, d t, w f, g k, dz c, sz s, i y, ę em en, ą om on, ś ź, ć dź) różniących się w położeniu w stosunku do osi pionowej (p b, d b) lub poziomej (m w, n u, b p, d g, p g) ominięcie drobnych elementów graficznych, w tym: oznaczania miękkości nad literami kropek (dż, ż, i, j) ogonków przy literach ą lub ę i kreski (wężyka) przy literach ó, t lub ł błędy dotyczące podziału wyrazu utratę dźwięczności (kóska zamiast kózka, proźba zamiast prośba)

15 VIII. IX. INFORMOWANIE UCZNIÓW I RODZICÓW O WYMAGANIACH I POSTĘPACH UCZNIA 1. Nauczyciel uczeń nauczyciel przekazuje uczniowi komentarz do każdej wystawionej oceny; motywuje go do dalszej pracy, uczeń ma możliwość otrzymywania dodatkowych wyjaśnień i uzasadnień wystawionej oceny, na początku roku szkolnego gimnazjalista uzyskuje informacje nt: wymagań edukacyjnych; oferty zajęć dodatkowych; sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych; warunkach i trybie uzyskania wyższej niż przewidywana oceny końcowej. 2. Nauczyciel rodzic podczas wywiadówek, drzwi otwartych, indywidualnych konsultacji oraz korzystając z e dziennika rodzic może uzyskać informacje o postępach dziecka w nauce, rodzic ma prawo wglądu w prace ucznia, które przechowywane są przez nauczyciela przedmiotu, rodzice uzyskują od nauczyciela wskazówki do pracy z dzieckiem oraz informacje o jego zdolnościach i trudnościach. INNE POSTANOWIENIA 1. Nauczyciel ma prawo wprowadzenia dodatkowych form i zasad oceniania na lekcji, które nie pozostają w sprzeczności z ZWO, a wynikają z konieczności podwyższania efektów kształcenia oraz realizacji podstawy programowej. 2. Wszystkie sprawy sporne, nie ujęte w PZO, rozstrzygane będą zgodnie z WZO oraz rozporządzeniami MEN. X. SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE

16 Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny Słowa na czasie klasa 3 Numer i temat (przykładowy) lekcji OCENA DOPUSZCZAJĄCA Uczeń: OCENA DOSTATECZNA Uczeń potrafi to, co na ocenę dopuszczającą, oraz: OCENA DOBRA Uczeń potrafi to, co na ocenę dostateczną, oraz: OCENA BARDZO DOBRA Uczeń potrafi to, co na ocenę dobrą, oraz: OCENA CELUJĄCA Uczeń potrafi to, co na ocenę bardzo dobrą, oraz: 1. i 2. Świat między wojnami 3. Patriotyczny obowiązek dawniej i dziś tłumaczy pochodzenie nazwy epoki podaje daty graniczne epoki wymienia nazwiska głównych myślicieli epoki wymienia najważniejsze cechy abstrakcjonizmu, kubizmu, surrealizmu, ekspresjonizmu zapisuje swoje wrażenia po lekturze wymienia działania legionisty, które były rezultatem kierowania się rozumem oraz te wynikające z poddania się uczuciom opowiada o ważnych wydarzeniach i zjawiskach, które ukształtowały charakter międzywojnia przedstawia poglądy Oswalda Spenglera i Zygmunta Freuda wyjaśnia, czym charakteryzowała się architektura dwudziestolecia międzywojennego odszukuje we wskazanych źródłach informacje dotyczące rozwoju muzyki w latach 20. i 30. XX w. i sporządza na ten temat notatkę w formie mapy myśli wyjaśnia, co znaczy wyrażenie patriotyczny obowiązek wskazuje w tekście wyrażenia określające emocje narratora przed walką i podczas potyczki zaznacza fragmenty zawierające samoocenę wyraża opinię na temat poglądów myślicieli epoki i uzasadnia swoje zdanie charakteryzuje życie artystyczne epoki określa, w jaki sposób psychologia wpłynęła na literaturę międzywojnia wyjaśnia, jak rozumie wyrażenie patriotyczny obowiązek i porównuje własne spostrzeżenia z wypowiedziami innych osób zapisuje swoje wrażenia po lekturze, odnosząc się do kontekstu historycznego omawia różnice w ukazywaniu świata przez ekspresjonistów, kubistów, abstrakcjonistów i surrealistów odszukuje w różnych źródłach informacje o rozwoju muzyki w latach 20. i 30. XX w. i sporządza na ten temat notatkę omawia, jak zmieniały się emocje narratora w trakcie opowiadania przedstawia jeden dzień ze swojego życia w postaci zapisu w internetowym blogu, przestrzegając norm kompozycyjnych i językowych tłumaczy, jakie znaczenie ma dwudziestolecie międzywojenne dla kultury europejskiej przygotowuje w formie plakatu prezentację dzieła, które mogłoby stanowić ilustrację tekstu Witolda Barbackiego

17 4. Poezja skamandrytów 5. Między wzorcową a użytkową normą językową wymienia tytuły tomów wierszy Kazimierza Wierzyńskiego opowiada, po czym można poznać, że ktoś jest szczęśliwy określa nastrój utworu podaje, do jakiego rodzaju liryki, należy omawiany wiersz wymienia przykłady sytuacji oficjalnych i nieoficjalnych, w których należy wypowiadać się zgodnie z normą wzorcową korzysta ze słownika poprawnej polszczyzny określa, w jaki sposób udział w wojnie wpłynął na chłopca redaguje krótki opis obrazu Ścieżki chwały podaje cechy gatunkowe dziennika przedstawia jeden dzień ze swojego życia w postaci zapisu w internetowym blogu uzupełnia tabelę wyrazami z tekstu przywołującymi barwy i nazywa kolory wyszukuje w utworze metafory wyjaśnia, czym jest przerzutnia poetycka opisuje kolorystykę i nastrój pory roku, która odzwierciedla jego typ osobowości podkreśla odpowiednie wyrazy tak, aby wypowiedzi postaci były zgodne z normą wzorcową określa, czy dana forma mieści się w normie wzorcowej, czy należy do form potocznych lub błędnych z podanych słów tworzy poprawne związki frazeologiczne zapoznaje się z hasłami słownikowymi i wyjaśnia, co oznaczają użyte na podstawie zaznaczonych fragmentów wymienia cechy osobowości narratora uzasadnia, że przeczytany tekst jest dziennikiem krótko omawia postać Kazimierza Wierzyńskiego określa nastrój wiersza, wskazując uczucia podmiotu lirycznego uzasadnia, że utwór należy do liryki bezpośredniej opowiada o powiązaniach kolorystyki i nastroju poszczególnych pór roku z różnymi typami osobowości wie, do jakiego słownika sięgnąć w razie wątpliwości dotyczących poprawności językowej świadomie używa związków frazeologicznych do ułożenia spójnego tekstu uzupełnia tabelę wyrazami z tekstu przywołującymi barwy, nazywa kolory i podaje ich sens przenośny wyjaśnia znaczenie wskazanych w wierszu metafor omawia funkcję przerzutni w utworze odnajduje w internecie dwie publikacje inne niż słowniki, z których można czerpać wiedzę na temat poprawnej pisowni odszukuje w słowniku przykłady użycia wszystkich kwalifikatorów odszukuje w albumach malarstwa lub internecie reprodukcje obrazów, które oddają atmosferę radości poezji skamandrytów i wskazuje, co łączy wybrane dzieła korzysta z internetowej poradni językowej

18 6. i 7. Krytyczny obraz mieszczaństwa 8. O poezji kobiecej wymienia tytuły tomów wierszy Juliana Tuwima wypisuje z utworu nazwy czynności, które wypełniają życie mieszczan zaznacza fragmenty, w których ujawnia się podmiot liryczny wymienia tytuły utworów Marii Pawlikowskiej- Jasnorzewskiej określa tematykę wiersza kwalifikatory dzieli tekst na obrazy poetyckie tłumaczy, czym jest konsumpcjonizm wskazuje sposoby zdobywania przez bohaterów informacji o świecie podkreśla w utworze wyrazy potoczne i nazywa środek stylistyczny, który tworzą podaje liczbę sylab w każdym wersie pierwszej strofy oraz zaznacza akcenty i nazywa ten rodzaj wiersza przedstawia na plakacie sposoby walki ze współczesnym konsumpcjonizmem wskazuje wyrazy, które najlepiej oddają emocje zawarte w tekście nazywa rodzaje rymów oraz wskazuje wykrzyknienie odnajduje w słowniku wyjaśnienie pojęcia epigramat udowadnia na podstawie przeczytanego utworu, że miłość niejedno ma imię redaguje notatkę do gazetki szkolnej, zachęcającą do czytania poezji Marii opowiada, jak młodopolscy artyści oceniali mieszczan krótko omawia postać Juliana Tuwima nadaje tytuły poszczególnym obrazom poetyckim opisuje nastawienie podmiotu lirycznego do postaci, przytaczając odpowiednie cytaty redaguje dłuższą wypowiedź na temat ponadczasowego charakteru wiersza Juliana Tuwima krótko omawia postać Marii Pawlikowskiej- Jasnorzewskiej wskazuje wyrazy, które najlepiej oddają emocje zawarte w tekście i uzasadnia swój wybór gromadzi argumenty uzasadniające, że utwór jest epigramatem wyjaśnia, w jaki sposób uzyskana przez bohaterów wiedza o świecie wpływa na kształtowanie osobowości mieszczan określa funkcję wyrazów potocznych w utworze omawia rolę zastosowanych w tekście powtórzeń zaznacza średniówkę w wersach podaje charakterystyczne cechy języka, którym posługuje się osoba mówiąca w wierszu redaguje notatkę do gazetki szkolnej, zachęcającą do czytania poezji Marii Pawlikowskiej- Jasnorzewskiej, przestrzegając norm kompozycyjnych i językowych porównuje świat wartości bohaterów ukazanych w tekście z postawą dzisiejszych mieszkańców miast udowadnia na podstawie przeczytanego wiersza oraz innych tekstów literackich, że miłość niejedno ma imię

19 Pawlikowskiej- Jasnorzewskiej 9. Spotkanie z Awangardą czyta ze zrozumieniem utwór Juliana Przybosia określa tematykę wiersza przy użyciu słownika wyjaśnia termin awangarda krótko omawia postać Juliana Przybosia wymienia cechy wyjaśnia, jaki efekt uzyskał autor wiersza dzięki nagromadzeniu tłumaczy, dlaczego poeta został nazwany wykrzyknikiem ulicy Krakowską opisuje przestrzeń ukazaną w tekście wskazuje środki stylistyczne, których poeta użył do opisu gmachów wymienia cechy wiersza wolnego redaguje kilkuzdaniową wypowiedź na temat jednego z wybranych cytatów charakterystyczne zjawisk określanych jako awangarda uzasadnia, że Gmachy to wiersz wolny określonej metaforyki opowiada o skojarzeniach, jakie wywołuje graficzne przedstawienie wiersza Juliana Przybosia 10. i 11. O etyce słowa omawia znaczenie podanych sentencji układa dialog, w którym rozmówcy przestrzegają zapisuje propozycje innych zakończeń dialogów opowiada o sytuacji z życia codziennego organizuje w szkole akcję walki z wulgaryzmami proponuje, w jaki sposób można spokojnie i stanowczo zareagować na agresję zasad etyki słowa przekształca podane wypowiedzi tak, aby przekazywały zbliżoną treść w sposób zgodny z zasadami etyki słowa redaguje 4 punkty poradnika Jak można przeciwdziałać agresji językowej? podczas pracy w grupie wykonuje plakat propagujący porozumiewanie się bez wulgaryzmów formułuje wypowiedź na forum, zapobiegającą agresji podczas dalszej dyskusji podaje przykłady sytuacji ukazujące, że osoby grzeczne mogą osiągnąć więcej niż ci, którzy krzyczą wyjaśnia, dlaczego przytoczone wypowiedzi nie spełniają zasad etyki słowa redaguje 5 6 punktów poradnika Jak można przeciwdziałać agresji językowej? potwierdzającej prawdziwość wybranego aforyzmu 12. opisuje swoje wrażenia wyjaśnia, co to jest krótko omawia postać określa funkcję wykonuje ilustrację do

20 Zjesieniałe zmrocze, czyli o neologizmach poetyckich 13. i 14. Przyjaźń uczucie, o które warto zabiegać 15. i 16. Być przyzwoitym człowiekiem po przeczytaniu wiersza wynotowuje wyrazy dotyczące postaci występujących w utworze podaje tytuły utworów Marii Dąbrowskiej wymienia główne wyróżniki powieści i opowiadań psychologicznych wypowiada się na temat roli przyjaźni w życiu wymienia tytuły utworów Francisa Scotta Fitzgeralda wskazuje głównego bohatera tekstu wymienia problemy poruszane w utworze neologizm tłumaczy sens ostatniej zwrotki wiersza określa, czym charakteryzuje się opis rzeczywistości wykonuje ilustrację do utworu, stosując dowolną technikę rozwiązuje krzyżówkę związaną z treścią tekstu zapisuje w punktach kolejne etapy znajomości chłopców charakteryzuje Karola, biorąc pod uwagę jego przemianę wewnętrzną wskazuje cechy charakteru Stefana porównuje sposób mówienia obu postaci redaguje opowiadanie o ważnym wydarzeniu związanym z bliską osobą, opisując swoje zachowanie, myśli i uczucia sporządza krótką notatkę na temat wielkiego kryzysu w latach 30. XX w. wyjaśnia, co oznacza wyrażenie przyzwoity człowiek charakteryzuje jedną z postaci uczestniczy w dyskusji na temat granic udzielania Bolesława Leśmiana przedstawia, jak wygląda świat, w którym żyje niezwykła istota krótko omawia postać Marii Dąbrowskiej wyjaśnia znaczenie hasła krzyżówki ocenia postępowanie Stefana rozważa, czy możliwa jest przyjaźń między osobami z różnych środowisk i podaje przekonujące argumenty na poparcie swojego zdania krótko opisuje postać Francisa Scotta Fitzgeralda redaguje charakterystykę porównawczą dwóch wybranych bohaterów neologizmów w utworze charakteryzuje postać występującą w tekście, używając bogatego słownictwa redaguje wnioski dotyczące różnic i podobieństw w sposobie mówienia obu postaci układa opowiadanie o ważnym wydarzeniu związanym z bliską osobą, opisując swoje zachowanie, myśli i uczucia oraz dbając o poprawność ortograficzną i interpunkcyjną proponuje inną wersję zakończenia historii uzasadnia ponadczasowość omawianego tekstu bierze aktywny udział w dyskusji na temat granic udzielania pomocy innym ludziom wiersza techniką kolażu gromadzi aforyzmy związane ze słowem przyjaźń przygotowuje referat na temat wielkiego kryzysu w latach 30. XX w

21 17. i 18. W kręgu mody językowej 19. Wariacje na temat jazzu 20. Miejsce, gdzie powstają wiersze na podstawie słownika poprawnej polszczyzny określa znaczenie podanych wyrazów łączy wyrazy modne z ich synonimami oraz uzupełnia zdania sporządza notatkę w punktach na temat historii jazzu słucha kompozycji dwóch wybranych twórców jazzowych z lat 20. i 30. XX w. oraz współczesnych czyta ze zrozumieniem fragment tekstu Andrzeja Zawady opowiada anegdotę związaną z Antonim Słonimskim pomocy innym ludziom odnajduje w wypowiedzi wyrazy modne, będące synonimami podanych słów wyszukuje w tekście szablony językowe redaguje list oficjalny przy użyciu podanych szablonów językowych zastępuje utarte peryfrazy innymi omówieniami porównuje nastrój utworów z lat 20. i 30. XX w. oraz współczesnych omawia tematykę obrazów Debry Hurd i Tadeusza Makowskiego opisuje wygląd postaci, ich strojów oraz instrumentów charakteryzuje gamę barwną zastosowaną przez malarzy redaguje własną ocenę obu obrazów przypomina, kim byli skamandryci opisuje atmosferę panującą w kręgach artystycznych dwudziestolecia międzywojennego charakteryzuje towarzystwo, które zbierało się w Ziemiańskiej wymienia źródła, z wyjaśnia, na czym polega zjawisko mody językowej redaguje własną ocenę obu obrazów i uzasadnia swoją opinię omawia funkcje, jakie pełniła kawiarnia w okresie międzywojnia tłumaczy, na czym polegała etykieta stolika na pięterku przekształca wypowiedzi tak, aby uniknąć modnych sformułowań omawia rodzaje szablonów językowych wykorzystując podane szablony językowe, redaguje list oficjalny i dba o właściwy układ graficzny pisma porównuje nastrój wysłuchanej muzyki z atmosferą obejrzanych dzieł plastycznych określa, jaką pozycję skamandryci zajmowali wśród poetów dwudziestolecia międzywojennego określa, jaką funkcję pełnią zastosowane w powieści młodzieżowej szablony językowe opisuje obrazy z uwzględnieniem kontekstu historycznego obu dzieł przygotowuje w grupie występ kabaretowy

22 21. Mały, szary człowiek 22. Sprawdź swoją wiedzę i umiejętności praca klasowa 23. Miłość i śmierć siostry dwie określa nastrój wiersza opowiada o sytuacji przedstawionej w utworze określa temat tekstu wyjaśnia, o czym informują kwalifikatory słownikowe czyta ze zrozumieniem utwór Mirosława Kuźniaka opisuje nastrój wiersza których można czerpać informacje o życiu współczesnych artystów wykonuje portfolio na temat ulubionego artysty wyszukuje w tekście epitety określające człowieka wskazuje powtórzenia w wierszu wyjaśnia, na czym polega dramat małego, szarego człowieka porównuje utwór Andrzeja Bursy z wierszem Juliana Tuwima Mieszkańcy gromadzi argumenty na wskazany temat tłumaczy, co współcześnie oznacza słowo ewolucja wskazuje modne wyrażenia uzasadnia, dlaczego należy przestrzegać normy językowej, podając pięć argumentów na podstawie słownika wyjaśnia symbolikę koloru czarnego i białego wymienia elementy składające się na obraz poetycki tłumaczy, kim są dwie siostrzyce uzasadnia, że utwór został zbudowany na ustala, czy obraz Alfonsa Karpińskiego można uznać za ilustrację wiersza Uwaga dramat i uzasadnia swoją opinię uzasadnia, dlaczego należy przestrzegać normy językowej, formułując co najmniej sześć argumentów wymienia środki stylistyczne, które tworzą nastrój wiersza wskazuje wers zawierający przesłanie utworu wyjaśnia, jaką funkcję pełnią zastosowane w wierszu powtórzenia interpretuje tytuł utworu redaguje opowiadanie na podany temat, przestrzegając norm kompozycyjnych i językowych wymienia sytuacje, w których szablony językowe ułatwiają skuteczną komunikację samodzielnie wyjaśnia symbolikę koloru czarnego i białego redaguje wypowiedź na podany temat, przestrzegając norm kompozycyjnych i językowych porównuje wiersz Andrzeja Bursy z utworem Juliana Tuwima Mieszkańcy i zapisuje wnioski określa, w jaki sposób wiersz Mirosława Kuźniaka nawiązuje do utworu Jana Lechonia

23 zasadzie kontrastu 24. Zrozumieć surrealizm i 26. Tworzenie wyrazów 27. Jakie tajemnice skrywa rodzinny dom? wymienia tytuły powieści Borisa Viana gromadzi informacje o głównym bohaterze dzieli elementy świata przedstawionego na realistyczne i nierealistyczne uzupełnia zdania wyrazami utworzonymi od podanych słów tworzy wyrazy pochodne od bezokoliczników do podanych słów dopisuje wyrazy pokrewne wskazuje fragmenty świadczące o tym, kim jest narrator i do kogo się zwraca nazywa uczucia Matyldy uzupełnia schemat dotyczący podróży Amadeusza zaznacza zabawne fragmenty tekstu określa, jakimi prawami rządzi się opisana w utworze rzeczywistość przedstawia najważniejsze założenia surrealizmu opowiada swój najciekawszy sen wyjaśnia znaczenie wyrazu z wykorzystaniem podstawy słowotwórczej podaje podstawy słowotwórcze wyrazów wypisuje z tekstu pięć rzeczowników niepodzielnych słowotwórczo podkreśla właściwe formy wyrazu uzupełnia schemat rodziny wyrazów i zaznacza rdzeń charakteryzuje za pomocą przymiotników atmosferę panującą w Zawrociu określa, co, według autorki, czuła babcia przed śmiercią bierze udział w dyskusji krótko omawia postać Borisa Viana porządkuje zebrane informacje o głównej postaci udowadnia, że przeczytane fragmenty odwołują się do założeń surrealizmu wymienia zasady pisowni rzeczowników zakończonych na -aż i -arz gromadzi informacje o bohaterce na podstawie jej pamiętnika określa, czy dawni mieszkańcy odziedziczonego domu byli szczęśliwi opowiada swój najciekawszy sen i proponuje jego interpretację samodzielnie tworzy schemat rodziny wyrazów nazywa typ narracji i określa jej funkcję w utworze aktywnie uczestniczy w burzy mózgów na temat korzyści, jakie może czerpać młody człowiek ze spotkania z przeszłością wskazuje środki, za pomocą których autor uzyskał w utworze efekt komizmu uzupełnia związki frazeologiczne redaguje wnioski z dyskusji

24 28. Pielęgnujmy tradycje rodzinne! 29. i 30. Bezdomność cichy problem 31. Rodzaje formantów opowiada o pierwszym wspomnieniu ze swojego dzieciństwa wymienia postacie i zdarzenia, które autor wspomina po latach wymienia w kolejności chronologicznej nieszczęścia, które spotkały rodzinę bohatera redaguje streszczenie omawianego fragmentu oddziela formant od tematu słowotwórczego tworzy wyrazy pochodne od podanych słów na temat korzyści, jakie może czerpać młody człowiek ze spotkania z przeszłością określa, w ilu miejscach mieszkał w dzieciństwie ksiądz Jan Twardowski wyjaśnia, co dla poety oznacza wyrażenie typowy dom wymienia tradycje pielęgnowane w domu rodzinnym autora wspomnień odszukuje w różnych źródłach relacje sławnych ludzi o ich dzieciństwie rozwiązuje krzyżówkę związaną z treścią tekstu i odczytuje hasło nazywa emocje towarzyszące chłopcu od chwili tragicznego wydarzenia redaguje krótką charakterystykę postaci Radka wypisuje z utworu zwroty i wyrażenia potoczne wskazuje związki frazeologiczne odpowiadające sytuacji przedstawionej w tekście oddziela formanty i zapisuje oboczności nazywa oddzielone formanty omawia krótko postać księdza Jana Twardowskiego wyjaśnia, które z miejsc autor uznał za swój dom porównuje własne rozumienie pojęcia typowy dom z pojmowaniem tego wyrażenia przez Jana Twardowskiego określa rolę tradycji w swoim domu rodzinnym wykorzystuje związki frazeologiczne do napisania streszczenia tekstu opowiada o swoim prawdopodobnym zachowaniu w obliczu cudzej tragedii poprawnie zapisuje wyrazy pokrewne z jak największą liczbą przedrostków interpretuje tytuł tekstu przedstawia w ciekawej formie zgromadzony materiał na temat wspomnień sławnych ludzi z dzieciństwa redaguje charakterystykę postaci Radka, dbając o poprawność językową, ortograficzną i interpunkcyjną określa funkcję użytych w artykule zwrotów i wyrażeń potocznych wskazuje wyrazy z formantem zerowym tłumaczy, w jaki sposób wydarzenia historyczne zadecydowały o atmosferze domu rodzinnego poety wyjaśnia, w jaki sposób tekst piosenki Roberta Kasprzyckiego nawiązuje do tematu artykułu omawia różnice w znaczeniu wyrazów w zależności od zastosowanego przedrostka

25 32. Rola domu rodzinnego w życiu człowieka 33. Dom Europejczyków czyta ze zrozumieniem fragment powieści J.K. Rowling wskazuje określenia charakteryzujące dom Harry ego określa, jak Dursleyowie traktowali chłopca czyta ze zrozumieniem fragment tekstu Normana Daviesa wymienia nazwiska bohaterów, o których mowa w tekście zna zasady pisowni przyrostków -dztwo i -ctwo oraz -dzki i -cki dopisuje odpowiednie przedrostki do podanych czasowników wyjaśnia, dlaczego Syriusz musiał się ukrywać omawia, jak zmieniło się życie głównego bohatera, odkąd poznał swego ojca chrzestnego przedstawia marzenie Harry ego związane z domem redaguje historię, w której chłopiec trafia do wymarzonego domu na podstawie encyklopedii i słownika języka polskiego wyjaśnia, co oznaczają wyrażenia żelazna kurtyna oraz zasada ponadnarodowości tłumaczy, w jakim znaczeniu został użyty w tekście wyraz dom wymienia ideały, które zaprezentował w swoim przemówieniu Winston Churchill określa, co to znaczy być Europejczykiem odszukuje w dostępnych źródłach informacje na temat Listy Światowego omawia, czym dla Harry ego był Hogwart wyczerpująco opowiada historię Syriusza krótko omawia postać Normana Daviesa opowiada, kim byli: Winston Churchill, Harry Truman i Konrad Adenauer wie, do jakiego dzieła nawiązuje zwrot Fiat Europa redaguje historię, w której bohater trafia do wymarzonego domu, przestrzegając w swojej pracy norm kompozycyjnych i językowych samodzielnie wyjaśnia znaczenie wyrażeń: żelazna kurtyna i zasada ponadnarodowości sporządza mapę myśli dotyczącą pojęcia dom omawia związek między poglądami Winstona Churchilla a jego dążeniem do zjednoczenia Europy odszukuje w różnych źródłach informacje na temat Listy Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO oraz przygotowuje prezentację multimedialną o wybranym zabytku z Polski, znajdującym się w tym spisie

26 34. Gdzie kończy się teatr, a zaczyna film? 35. Aby wszystko na scenie było jak żywe Rodzaje formantów zapoznaje się z różnymi recenzjami filmu Andrzeja Wajdy i sporządza krótką notatkę na ten temat czyta ze zrozumieniem fragment tekstu K.T. Toeplitza tworzy nazwy wykonawców czynności od bezokoliczników wypisuje z tekstu nazwy czynności z różnymi formantami Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO oraz sporządza krótką notatkę na podstawie tekstu wyjaśnia, gdzie kończy się teatr, a zaczyna film wymienia, jakie możliwości ukazania danej historii daje kino, a jakie teatr wyszukuje w dostępnych źródłach informacje na temat współczesnych przedstawień teatralnych Zemsty, które odbiegają od tradycyjnych sposobów realizacji dramatu wyjaśnia, w jaki sposób bracia Lumière i Georges Méliès oceniali przyszłość kinematografu odnajduje w utworze opinię na temat relacji między teatrem a filmem tłumaczy, co sprzyjało popularyzacji filmu pod koniec XIX w. przeprowadza ankietę dotyczącą popularności teatru oraz filmu rozpoznaje formanty, które są charakterystyczne dla poszczególnych grup znaczeniowych redaguje opis obrazu, wykorzystując omawia miejsce aktora w dziele filmowym i teatralnym omawia cechy łączące teatr ludowy z filmem określa cechy charakteru, które pomogły Georges owi Mélièsowi w rozpowszechnieniu filmu przygotowuje plakat prezentujący krótką historię kina oraz teatru przeredagowuje tekst tak, aby rzeczowniki zastąpić odpowiednimi czasownikami zapoznaje się z różnymi recenzjami filmu Andrzeja Wajdy i sporządza krytyczną notatkę na ten temat porównuje środki wyrazu używane we współczesnym filmie i teatrze wyjaśnia, na czym polega humor w zamieszczonych żartach rysunkowych ocenia współczesne przedstawienia teatralne Zemsty, które odbiegają od tradycyjnych sposobów realizacji dramatu opracowuje wyniki ankiety na temat popularności teatru i filmu podaje przykłady komizmu językowego wykorzystywane w żartach rysunkowych