O Bezpieczeństwie i Obronności

Transkrypt

1 O Bezpieczeństwie i Obronności De Securitate et Defensione NR 1(2) 2016 Ирина ПИКУЛЕВА, CУВЕРЕННОЕ БАНКРОСТВО Концепция банкротства суверенных государств берет начало в работах А. Смита, Б. Миллера, которые, так или иначе, указывали и обосновывали необходимость формирования механизма банкротства публично-правовых образований с целью оптимизации экономического климата внутри страны в период кризиса, сохранения государственной конкурентоспособности на мировой арене и устойчивости управления экономическими процессами как на национальном, так и на международном уровнях. Особенно актуальной рассматриваемая проблематика представляется в свете последних событий, имеющих как экономический, так и политико-правовой аспекты: эскалация военных конфликтов, геополитическая напряженность в мировом сообществе, гиперинфляция, рост государственного долга США и пр. Фактическая финансовая неплатежеспособность ряда государств становится важнейшей проблемой, разрешение которой требует не только формирования института государственного банкротства на теоретическом уровне, процедуры которого будут способны эффективно справляться с долговыми кризисами публично-правовых образований, но и реально применимого механизма реструктуризации суверенных долгов на практике. КЛЮЧЕВЫЕ СЛОВА: банкротство, суверенное банкротство, государственный долг, реструктуризация долгов. Владимир РОМАНОВ, К ВОПРОСУ О ПУТЯХ ДОСТИЖЕНИЯ НАЦИОНАЛЬНОЙ БЕЗОПАСНОСТИ В УСЛОВИЯХ ГЛОБАЛИЗАЦИИ: ПРОБЛЕМЫ ТЕОРИИ И ПРАКТИКИ В КОНТЕКСТЕ ВНЕШНЕЙ ПОЛИТИКИ РОССИИ И ПОЛЬШИ В статье рассмотрены изменения в трактовках понятия национальной безопасности, происшедшие под влиянием глобализационных процессов. Автор показывает как на политику обеспечения безопасности отдельных стран воздействуют особенности формирования и развития современного миропорядка. На основе анализа базовых документов в области национальной безопасности России и Польши в статье сравниваются приоритеты каждой страны в этой сфере, проявившиеся в конце ХХ начале XXI века. Дана оценка не только общим позициям, но и различиям в подходах двух стран к проблемам достижения собственной национальной безопасности. КЛЮЧЕВЫЕ СЛОВА: национальная безопасность, глобализация, Россия, Польша

2 Nikita SETOV, ПРОБЛЕМА БЕЗОПАСНОСТИ В НЕОКЛАССИЧЕСКОМ РЕАЛИЗМЕ В статье рассматриваются основные подходы к проблеме безопасности, существующие в рамках парадигмы неоклассического реализма: концепция международной политики Б. Бьюзена политическая теория К. Холсти, теория «наступательного реализма» Дж. Миэршеймера и теория «баланса угроз» С. Уолта. Особое внимание уделяется стратегиям поведения государств на международной арене. КЛЮЧЕВЫЕ СЛОВА:неоклассический реализм, безопасность, Б. Бьюзен, К. Холсти, Дж. Миэршеймер, С. Уолт Agnieszka SZPAK, BEZPIECZEŃSTWO ŻOŁNIERZY. CZY GAZ ŁZAWIĄCY I OŚLEPIAJĄCA BROŃ LASEROWA POWINNY BYĆ LEGALNĄ BRONIĄ? UWAGI NA TLE POSTĘPU TECHNOLOGICZNEGO Międzynarodowe prawo konfliktów zbrojnych reguluje prowadzenie działań zbrojnych i zawiera zasady mające zapewnić ich humanitaryzację. Jedną z takich zasad jest zasada niezadawania zbędnego cierpienia żołnierzom. W oparciu o tę zasadę wprowadzono do traktowego prawa konfliktów zbrojnych wiele zakazów używania określonych rodzajów broni, np. broni chemicznej, biologicznej, min przeciwpiechotnych, bomb kasetowych czy oślepiającej broni laserowej. Niektóre z tych zakazów są kwestionowane, zwłaszcza biorąc pod uwagę postępujący rozwój technologiczny i medyczny. Stawiane są pytania typu czy lepiej jest być martwym czy niewidomym?, które mają stanowić argument na rzecz regulowania użycia pewnych broni, a nie ich zupełnego zakazywania, jak w przypadku oślepiającej broni laserowej, której dotyczy to pytanie. W artykule przedstawione zostaną argumenty za i przeciw zakazom używania przede wszystkim oślepiającej broni laserowej i gazu łzawiącego. Na tej podstawie Czytelnik będzie w stanie wyrobić sobie zdanie na tytułowy temat. SŁOWA KLUCZOWE: międzynarodowe prawo konfliktów zbrojnych, zakazane bronie, gaz łzawiący, oślepiająca broń laserowa, broń autonomiczna Jacek BAJOREK, OCHRONA I BEZPIECZEŃSTWO DANYCH OSOBOWYCH Obecnie obowiązujące przepisy prawa regulują kwestie dopuszczalności przetwarzania danych osobowych w systemach teleinformatycznych oraz określają odpowiednie poziomy ochrony tych informacji. Zobowiązanym do ochrony danych osobowych, w każdej organizacji przetwarzającej dane osobowe, jest administrator danych osobowych, który może wyznaczyć administratora bezpieczeństwa informacji do realizacji tych zadań. SŁOWA KLUCZOWE: administrator, bezpieczeństwo, dane osobowe, ochrona, polityka, poufność

3 Diana BRZEZIŃSKA, PROBLEMATYKA REGULACJI NARZĘDZI HACKERSKICH W POLSKIM KODEKSIE KARNYM Narzędzia hackerskie są programami, które stanowią realne zagrożenie dla cyberprzestrzeni. Umożliwiają one osobom, które nie posiadają specjalistycznej wiedzy z dziedziny programowania popełniać przestępstwa, które do tej pory zarezerwowane były dla węższej grupy osób. W artykule przedstawiono problematykę regulacji narzędzi hackerskich w polskim kodeksie karnym z 1997 roku. Wskazano wątpliwości interpretacyjne związane z tym pojęciem oraz omówiono obowiązujące w Polsce regulacje. SŁOWA KLUCZOWE: narzędzia hackerskie, cyberprzestępczość, cyberbroń, hacker, hacking Anna CZUBAJ, MIEJSCE JEDNOSTKI WE WSPÓŁCZESNYM POJMOWANIU BEZPIECZEŃSTWA Opracowanie poświęcone jest problematyce bezpieczeństwa personalnego oraz jego miejsca i znaczenia we współczesnym pojmowaniu bezpieczeństwa. Na początku rozważań wyjaśnione zostało pojęcie bezpieczeństwa oraz przedstawione zostały jego podstawowe typologie. Następnie zdefiniowano pojęcie bezpieczeństwa jednostki. W dalszej części artykułu scharakteryzowane zostały zagrożenia dla bezpieczeństwa człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem mających swoje źródło we współczesnej cywilizacji. Na koniec przedstawione zostały filary ochrony bezpieczeństwa jednostki w prawie międzynarodowym. SŁOWA KLUCZOWE: bezpieczeństwo, bezpieczeństwo personalne, ochrona bezpieczeństwa zagrożenia bezpieczeństwa Damian JARNICKI, MOCARSTWOWE PRZEBUDZENIE KREMLA W MOŻLIWYCH KONFIGURACJACH NOWEGO ŁADU MIĘDZYNARODOWEGO Bezprecedensowa, w przeciągu ostatnich lat, aktywność międzynarodowa Rosji powinna stać się obszarem wnikliwych analiz. Konkluzja, możliwa do ustalenia na początku 2016 roku, sytuuje Rosję na wznoszącej fazie sinusoidy odzyskiwania, bądź też wzmacniania mocarstwowego statusu. Potrzeba diagnozy stanu tego procesu wymaga zidentyfikowania jej współczesnego mocarstwowego położenia, jak również przeprowadzenia symulacyjnego przedłużenia tejże sinusoidy. Wymaga także nałożenia na nią dokonujących się zmian w tożsamych procesach u innych ważnych graczy systemu międzynarodowego. Literatura przedmiotu bogata jest w różnorodne scenariusze możliwego kształtu przyszłej sytuacji międzynarodowej, które zostają syntetycznie przedstawione, dostrzegając również komponenty, które mogą uczynić któryś scenariusz bardziej realistyczny od innych. Znamienna zdaje się być obecność Rosji, w tego rodzaju teoretycznym modelowaniu. Zauważalne są również zastrzeżenia, co do konstrukcji jej potęgi, generujące swoisty klimat niepewności, co do charakteru i trwałości jej faktycznej mocarstwowości. SŁOWA KLUCZOWE: Federacja Rosyjska, mocarstwowość, polityka globalna, ład międzynarodowy

4 Anna LASOTA, SŁUŻBA KOBIET W POLICJI REPUBLIKI SŁOWENII JAKO PRZEJAW FEMINIZACJI FORMACJI POLICYJNYCH PAŃSTW UNII EUROPEJSKIEJ Artykuł podejmuje zagadnienia związane ze służbą kobiet w formacjach policyjnych Republiki Słowenii. Przedstawia strukturę organizacyjną słoweńskiej policji, historię zatrudniania kobiet w tej formacji oraz aktualne dane statystyczne dotyczące pełnienia służby przez policjantki. Nakreśla również znaczenie Europejskiej Sieci Policjantek, jako inicjatywy, w której słoweńska policja bierze czynny udział. Głównym celem artykułu jest zaprezentowanie zakresu i charakteru służby kobiet w policji słoweńskiej, włącznie z przyczynami wyboru takiej ścieżki rozwoju zawodowego oraz społecznym odbiorem działań wysoko sfeminizowanej policji. Autorka podejmuje ponadto kwestię współpracy pomiędzy funkcjonariuszami obu płci i jej wpływu na skuteczność realizowanych przez policję działań. SŁOWA KLUCZOWE: kobiety, policja, feminizacja, Słowenia, Unia Europejska Joanna MAKOWSKA, ROLA ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO W SYSTEMIE ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM NARODOWYM Zarządzanie kryzysowe ma ogromne znaczenie dla funkcjonowania aparatów państwowych, dla pokoju, równowagi, stabilności i bezpieczeństwa obywateli. Przeciwdziałanie zagrożeniom naturalnym i wynikającym z działalności człowieka należy dla zadań służby cywilnej i sił aparatu państwowego (Policja, Straż Graniczna, Straż Pożarna, itd.). Państwo, jako organizacja, powinno planować, organizować i reagować w momencie pojawienia się niebezpieczeństwa. SŁOWA KLUCZOWE: kryzys, bezpieczeństwo narodowe, zarządzanie kryzysowe, administracja publiczna, sytuacja kryzysowa Olgierd KOS, Hanna SIENKIEWICZ-KAYA, Sylwia ZAKRZEWSKA, PATRIOTYZM W OBLICZU WSPÓŁCZESNYCH ZAGROŻEŃ Patriotyzm jako postawa społeczno-polityczna mająca swój wyraz w umiłowaniu ojczyzny i narodu, nierozerwalnie związana z gotowością do ponoszenia ofiar dla ich ogólnego dobra wielokrotnie ewoluowała na przestrzeni wieków, będąc jednocześnie niejednokrotnie wypaczaną i deformowaną na potrzeby istniejących ideologii. Obecnie obserwuje się kryzys wartości patriotyczno-obronnych jak również swoisty upadek postaw patriotycznych Polaków. Przyczyną zaistniałego stanu rzeczy są w znacznej mierze postępujące procesy globalizacyjne, czyniące z człowieka obywatela świata i dające mu wręcz nieograniczone możliwości w układzie społeczno-politycznym. W obliczu nasilającej się w ostatnim czasie dyfuzji kultur niezwykle istotne staje się poczucie własnej tożsamości, kultury i świadomości patriotycznej, pozwalające na pielęgnowanie wartości fundamentalnych dla naszego narodu i jego bezpiecznego przetrwania. SŁOWA KLUCZOWE: patriotyzm, obronność, wartości patriotyczno-obronne, postawy patriotyczne, zagrożenia

5 Aleksiej PULIK, ПАРЛАМЕНТСКИЙ КОНТРОЛЬ КАК СРЕДСТВО ОБЕСПЕЧЕНИЯ ГОСУДАРСТВЕННОЙ БЕЗОПАСНОСТИ НА ПРИМЕРЕ РОССИИ Niniejszy artykuł poświęcony jest kwestii kontroli parlamentarnej, jako instytucji zapewniającej realizację przez organ ustawodawczy funkcji przedstawicielskiej, nie tylko za pośrednictwem tworzenia prawa, ale również przy odwoływaniu się do mechanizmu egzekwowania jego należytego wykonania oraz stosowania. Stanowi to niezbędny warunek stabilizacji systemu prawnego, bez którego nie może zostać zapewniony ład społeczny, który jest podstawą do zapewnienia bezpieczeństwa państwa. Rozpatrywany jest przykład działalności parlamentu Federacji Rosyjskiej, historii jego powstania, kompetencjom kontrolnym na etapie współczesnym oraz warsztatowi prawnemu, jaki jest w jego dyspozycji. SŁOWA KLUCZOWE: władza ustawodawcza, organ przedstawicielski, parlament, kontrola parlamentarna, Federacja Rosyjska Александр САКОВСКИЙ, ИНСТРУМЕНТЫ РЕГИОНАЛЬНОЙ ЭКОНОМИЧЕСКОЙ ПОЛИТИКИ КАК МЕТОД ПОВЫШЕНИЯ ЭФФЕКТИВНОСТИ ГОСУДАРСТВЕННОГО УПРАВЛЕНИЯ Эффективность государственного управления имеет существенное значение для любого государства в мире. В экономической литературе предлагаются различные методы и критерии оценки качества государственного управления. В статье рассматриваются инструменты региональной политики как способ повышения эффективности государственного управления в целом. В региональной политике можно выделить административно-правовые, экономические, социально-психологические, а также комплексные методы управления. В своей работе автор сосредотачивается в основном на анализе экономических и административно-правовых методов государственного управления региональной экономикой. В качестве примера автор выбрал Латгальский регион Латвийской Республики как наиболее отсталый регион и определил основные способы его развития. Автор использовал методы социологического исследования, статистического анализа и метод экспертных оценок. В заключительной части автор показывает, что программы энергоэффективности жилого фонда являются эффективным инструментом развития отсталых регионов и могут служить основой для выравнивания социально экономического потенциала различных регионов. КЛЮЧЕВЫЕ СЛОВА: Региональная политика, эффективность государственного управления, жилищное хозяйство, реновация, энергоэффективность, отсталый регион, Латгалия, Латвия

6 Marcin WAWRZYNIAK, PRYWATYZACJA SEKTORA BEZPIECZEŃSTWA MILITARNEGO Nie od dzisiaj wiadomo, że wojna jest biznesem przynoszącym niewyobrażalne zyski, doskonale o tym wiedzą producenci sprzętu oraz najemnicy. Samo pojęcie najemnictwa nie jest niczym nowym dla świata, nawet można się pokusić o stwierdzenie, że zawód najemnika może konkurować z innym starym zawodem o miano najstarszego zawodu świata. Współczesne najemnictwo w znaczniej mierze różni się od tego w starożytności czy późniejszych epokach. Zwiększyła się klientela tego typu usług oraz zmieniły się zadanie jakie się powierza najemnikom. Niestety często prywatne firmy wojskowe są wykorzystywane do niecnych celów. SŁOWA KLUCZOWE: bezpieczeństwo, prywatyzacja, usługi militarne, prywatne firmy wojskowe