Spis treści. Rowwt 14 Bitwa u Wysp Falklandzkich Rowmt 15 Fisher powraca do Admiralicji... 66

Transkrypt

1 Spis treści flowmt 13.,Bardzo dobrze, Luce. Wyruszymy jutro" Rowwt 14 Bitwa u Wysp Falklandzkich Rowmt 15 Fisher powraca do Admiralicji Roznz1.\ł. 16,.Wymagania głównodowodzącego były... " Rowmt 17 Rajd na Yarmouth i pokój nr Rownu 18 Rajd na Scarborough:.,W naszych szponach" Ri!mll.u 19 Rajd na Scarborough: ucieczki Hippera Rowmt 20 Rajd na Cuxhaven:.,Głupie, wielkie rzeay... " RoZIJZIAL 21 Bitwa przy Dogger Bank:,.Nadejdzie... " RowmŁ 22 Bitwa przy Dogger Bank:.. DlaczeAO nie... "

2 spotk:alinneokrę~yesbdrykcłwoeqeer~węp:i.kied) Przykładowy rozdział książki: Stalowe Fortece tom 2 tylkookręlnllcilkolwicę,ourkowiez/mlltlbłtzeulipod~ illlllefliwyrwęwkłcllubieow) IIIIilrach6na7st6p. TejnocykomandorPocbłlammerzGIIIiJftnzoralzaprl)SIUQ pnezstunlee"tonaoficjalnyobiadnapoldadz.eokjęłu~)akr. '-'Y gośt USiadł popr.a~ stronie br}1yj51c11110 admirab i pod aasposilkuodpowiadalnap) t.lnilldo!)"i:zilrełlllwy.sar.akollaeait obildu.podanowsz)'sikimpouklanrepmo Sturdee~ swoichjloścr,techciaiz3pi"opoiiii'ont~iii) IOa$l..r.alzdn7&-.e królil. all:motemzumleł,iepochhoommerwolalbygo~~~ewziioiit Niemieckrkomandorodpowlfdzyl.ieJliZ)iiDIIMCz.aprosze~~~eSturdr e'gonaoblaclpowiniendostosov."xuęddii5uion)"chzii')"oi)iiwro)-ai Navy,któremalzokresupnedwojen!JeF.Popowrue~edDX~t~~~~ec po wojnie Podlhoommrr pnedsuwil Jednak ~ ftnję 1e10 IDC)'de!l tu. KicdySturdeezapi'OpDIICM'illloasl-pcrwledzllłp(dJueJ-w:nal loz:aoburui'ifteimilll..nieodparądlętnucenlllszklankiportona5tół. Mo;a szkliinka niemal driala w mojej dloni. uk wklekly się aulem. PnezchwilęrozważalemwylanleJeJZIWII10ŚCIWIWiii"ZieJ\RŻDef penony[sturdee'goi".wrzeczywistokr.osuiecmiepocllharomer odsuwiłs,.~szklilnkęnas161.niewzndsiijcioisiu.i'wslabpot)"lll cisza. trwamea dopóki rbwódca llłfluiblr. Phim~ n.e 110"'-rócił dd~ji. Bryt)j&kagościnnoUJOStrlilrozcignięłanaWV)'SI kich ~~«kich oficerów. T) m co szcuog6lnie uclmył11 Vemen b)ło.zdecydowaneoświadcmlleniemieducbofim(n.łe)ełlrotn)"iiiia lłiadomośł. ie Wielka Bryunra za"'"llrla squsz z FrmcM. uud110 an będziewlouwien:)t. Wedlugiclls!Owb)ioby'absohunieniev."iir}" godne'b) An&lią"moPst.ltsięalillmamiuk~Mjm) jak Franeuzr-.ZAłaudolrii,kt6raopułcilaPortWiDillml4grudiUIZDremieckimijerlcamrnapokladzie.niemitdr:ipon1(21likJIIPIY.IdDdomu; _Niemaniclego.cowskazyw;;rłoby.łejestdmy,mcamiwojennymr. Ogodzin.e3.00,13grudnia,Stunlee20S!alobudarnyi~ mu raport z Admmrlicji: brytyjski konsul w Punu Arenas melrkjrlirl, tedrajmwszedldoporupopoludniul2gnrdniaibunkrowalwęriel Pierwsr.adcpesuzostalirwyslana36plzinwaeśnieJ,alrłflb Bris4Dibylgotowydowyjściaw11101%eiopościlportoHJO.Opkiail! S.30~iliła.tp!luposzlyjegośladem.BrilllllpnyłlyldDPlnta Araaro popoludniu 14grudnia,bycbwriedzietsię.łeDmtlaaprdcił

3 BITWAr Wysp FALKI.l!SlllKlCH port o poprzedniej nocy. /nvincible pozostawał w Port William przez 3 dni, dokonując prowizorycznych napraw. Okręt został trafiony 22 razy, z tego 12 razy pociskami 8,2-calowymi. Dwa dziobowe pnedzialy zostały zatopione. Najpoważniejszą była paskudna dziura na linii wodnej, przez którą zatopiona została ładownia bunkrowa pod wieżą P, powodując 15-stopniowy przechyl na lewą burtę. Wyrwa była większa niż możliwości naprawcze załogi, więc pomieszczenie pozostawiono zatopionym i wszystkie grodzie wodoszczelne wokół zasrały zamknięte. W nadzwyczajny sposób, pomimo fizya:nych zmszczeń okrętu, nikt z 950-osobowej załogi lnvbtcible nie zginął, a tylko 2 osoby zoslaly lekko ranne. lnjlexible, osłaniany przez długi czas przez dym z okrętu flagowego. otrzymałtylko 3 trafienia. Odłamki zabiłylosobęiraniły3inne. 15 grudnia /nvillcible, ze Sturdeem na pokładzie. wyszedł z Port Stanicy. 20 grudnia zakotwiczyi na rzece La Plata w celu uzupełnienia zapasóv. węgla i ponownie uzupełnił je 26 grudnia w Abrolhos. 26 stycznia krążownik liniowy osiągnął Gibraltar i wszedł do suchego doku. Sturdee i jego sztab wyruszyli stamtąd do AngliJ 28 stycznia na pokładzie liniowca Jndia. Opuszczając Jnvincibłe, admirał uścisnął dłonie oficerom, podczas kiedy załoga ustawiła się w szeregu wzdłuż relingów i wydala na jego cześć trzykrotny okrzyk. Sturdee był niezwykle zadowolony z siebie. W nocy po bitwie zwrócił się do dowódcy lnvincibk:.. Dobrze. Beamish, zostaliśmy zwolnieni z Admiralicji, ale za to spisaliśmy się całkiem do~z~' * Czy rzeczywiście dobrze się spisał? Zadaniem Sturdee'go było zniszczenie o wiele słabszego przeciwnika, który nie mial ani siły żeby sięobronif,aniprędkości,byuciec.dlaczegozajęłototakdużoczasu- 3 i pól godziny, by zatopić Scluzrnhorsl i 5 by posłać na dno (;neisenau? Oba krążowniki liniowe wystrzeliły po 600 pocisków każdy, większość swojej 12-calowej amunicji, aby zatopić 2 krążowniki opancerzone. Było wiele powodów dla których na pierwszy rzut oka kierowanie okrętami wydawało się nieefektywne, a artyleria brytyjskiej eskadry niedostosowana była do działań. Przed wojną kilku brytyjskich oficerów marynarki wojennej zdawalosobie sprawę z niecelności dział morskich przy dutym zasięgu. jedyny przypadek kiedy komandor porucznik Dannreuther, oficerartylerii na!ntjincibie, uzyskal zgodę

4 5THoWE FoRTECE Wielka FLota miała komfonową ~nad Flotą Pełnomo:nq. D~slel"Jinia.kiedyjełłicoeobjąłdowództv.u,Wielkaflou msala 19 okrętów liniowych i 4 krążowniki ~nioa e." Od tego cusu byletureckicokrętyliniowc.~nuwaneenni.4grncowt"'-eszł) do slui:by. a siostrune okręty Iron DuM: E"lptror of /ndi4 i &lbw mialydojśćwgrudniu.wtymczas>en.enuetkaflotal'ełnom<nka którarozpoc:zęlawojnęz 13okrętaml hruowynut4 krążowrukamt liniowymi otnymala lub była bliska odbioru 3 110"-l"Ch okręt&. liniowych.każdiiftot.łzostaławzmocnionalkllżowrukiemllflioi\)"tii Bryt) jczycyt~gm'".ntemcydr1/it~p/t'iłl. Napapierzetaal)1metyka-19okrętówhniowychdol3\I'Siel]llliU; 23 do 16 w grudniu i styczmu- faworyzowała )elbcoe. B) 'i)" TÓ'i\1lteZ inneliczby.którepierws.z)'lordadmuabqtwidzialtktcrtói\llleż gosatysfakqonowały.jednakliczbyuparnerzemtr.r.,ł) tylkoczęst pr3wdy. W ctągu pierwszych miesięcy 11ujly Wielka Flota. nte dysponująca bezpieczną hazą, stale pneb)..."-al:ii w monu ch~ całą napnód.byuniknąću bootów. WltStop;!dztenteustanneporuszanie sięzdużąprędkościąw} ~dztloslkod} wslu-aplaczachiinnych urządzeniach systemu napędowego. Zaczęł) JX113WiolĆ stę il\"iine ijelbcoezostalzmuszon) doa'pi'owadzeniaregularnegoplanunapraw. wysyłaniapo!okrę<:tezkai:dejer.kadt")'jedr.ocześmedoichponów macierz)'sl)th na południov.1 m lll'brzeżu w celu przeprowadzenia remontćw.l\ies.zczęśliwie. te oddelegowywania najsilmej dotknę!) najnowsze drednoty uzbrojone w \3,5-calowe dzial:a. wlącrając ftagowyokrętjełłicoe,/rono.j/e.wtensposćbwciągu2tygodru/j1rn Me iaj<u mialyprzecteka)łrerurykondensatorów, col\-ptyv.-alo naichprędkość.oriunudałsiędogiasgownapneglądpornocnicz}"ch u~dzeń glliwnej turbiny, Sufi'"b miał problemy z turbiną. co wymagało zdjęcia blach. Cunqumr uzupełniałupasy w Dei'Onport, a Ntw ZtQ/and stał w suchym doku w Cromart). W ll3jlepsi;ym r.me. rezultatem tego była s\.ilła nieobe(ność 2 lub 3 llajwałniejsz)'ch okrętów Wtelkiej Floty. a pnypuszculme równiej l krąłowruka to 6 nn)"htn;'wis.ki<hk'li""-nllu'>wlin10wj'tbb)'lo""micgfi)'chpo""""" 1~. /Mo,.,llo/JU 1/~ na Monu Śtólb""""ym.I'Oiulł:.. nag«bo71o; looi rrblt w QutenM""'" w poludnioii't) lrlancln. """ft< =ia~ncllowytlir~~aii>nlyku;.łi<u>iii.. nahc}'fiku;t'l"' I!Uao

5 .. \\'1 ~l \h.~ C\[,\ G LÓ\1':\0IJOWOIJZ!jCEGO IIYLY TRt:!JNE 00 SPELNIEN!A" hniowego, 2 krą.zowników opancerzonych, lekkiego krążownika i 6 niszczycieli. Ponowna kalkulacja sił uwzględniająca te dodatkowe aynniki, dokonana przezjelhcoe, różniła się od tej Churchilla. jellicoe obliczył. ze uwzględniając przerwy na remonty i uzupełnienie zapasów, ma 19 drcdnotów przeciwko 16 niemieckim. Kompetentny, ale bez!xjiotu admirał von lngenohl mógł zawsze wybrać taki dzień bitwy, kiedy w~zystkich 1ego 16 okrętów liniowych i 4 krążowniki liniowe były w gotoii'oścj, a efektywna siła Wielkiej Floty nie była w1ększa niż Floty PelnomorskieJ. Nikt w Admiralicji nie spierał się z argumentacją jelliroe. Rzeczywiście, Churchill osobiście stworzył maksymę:.)olu~im)" być zawsze przygotowani na spotkanie nieprzyjaciela w naszym przec1ętnym stanie gotowości... podczas kiedy nieprzyjaciel może uderzrć na nas w wybranym przez siebie momencie". l'esymistyczne obliczenia jelhcoe i jego ostrożność były przedmiotem krytyki podczas i po wojnie. jednak nie rezygnował on ze swoich poglądów, że okręty rozciągnięte w liniach z bazą w Scapa Flow hrły pierwszą linią obrony kraju. Ale to nie było wszystko.jellioe wjedział coś. o czrm Churchill nie wiedział, a jacky Fisher nigdy się do tego nie przyzna: licząc okręt za okręt, niemieckie były lepiej skonstruowane niż brytyjskie. jelhcoe był przekonany, na podstawie lat spędzonych w Admiralicji i ogromnej wiedzy na temat memieckiej marynark1 wojennej, że w kwestiach takich jak opancerzenie, ochrona podwodnej części kadłuba, podział na przedziały wodoszczelne, celność artylerii i pewne rodzaje amunicji, brytyjska flota ustępowała niemieckiej. jeśli tak, to Wielka Flota nie była silniejszą od niemieckiej jak wierzył naród, Churchill i wielu w marynarce wojennej. Churchill uważał nieustanne narzekania jellicoe za nie do zniesiema. Sądził, że jellicoe zawsze wyolbrzymiał własne slabości i oceniał nieprzyjaciela na większą liczbę okrętów niż miał on w rzeczywistości. Nie mając doświadczenia z marynarką wojenną, Churchill miał tendencje do porównywania okrętów wyłącznie na podstawie ich dzial i me mógł zrozumieć upierania się jellicoe, że dopóki ich załogi nie będą prawidłowo wyszkolone, a urządzenia mechaniczne gruntownie przetestowane, okręty były w rzeczywistości bezużyteczne. Kiedy Admiralicja wysłała Wielkiej Flocie nowy okręt, Pierwszy Lord wliczał go, podczas gdy Jełlicoe nie, dopóki nie był w stanie gotowości. Ton 87

6 ok~ę~ypoclwodne.pomiiiidieokrętypod~o'odnebylynapr.!llo'lme)m Przykładowy rozdział książki: Stalowe Fortece tom 2 bylototrudnezadiinie MialemRal'bardzie,imętzłC) dzle6-!llpis. ~-Pny~maleamsialyr.aiiii!Utsiękied) tylkodc Slneglyokręt.,ieślichcialy pomstafniezanratoae...".ogodzm: 14.10Admir;llicja'N)'IIalal{eyacNirozlw,lnór)'mialnadzieięotn: IIIIĆ:.FiotaPeiiiOIIIOI"SkiijestwmomJ... Mo.iepc!llo'I'Óci{'jutropośw cie,zalemskierujcitsiędoziltokihelgolandlprzecbw)tcier,xieml pm.'dopoclobniepmjdij5milma!jciq!odlo)'sp)'htlgoliodsten1j< w stronę latami Waer". Kied) dowł ten S}'JRal. Ke)-es odnalazł qił 4~esWO!ChokrętÓIIo podwodll)'di:jbr}1)1skltilrancllskiamlr.w Rozkazalimskimlf,oXS~ędozatoi!LHtlgoland,Jnapo~Slll DęiV)'lipyHelgoland lnapóloocną,łzadanll'lllmkolo'llllia~ nieprz, jacielskiegookrętu.któf)'ia'ejdliewicbwięg.\\'tyma.as Keyespnlbowaidokallł<N'Itswqepozo&taltokręt) podr.vdne. 8)'1ozap6tno.byprzech1A')'Citlngenohli.Ojl0dzmie21.00te)IIDI FloCa Pelnomorska b) la l poia'l'iltcm u ujllclll Ellr;. Jllizie eskadra 11LD czdaćdoświtu,zanimskiero...-alasiędojatokijiiil'.hipperjedna by! wtiąi na monu. Admiralicji lricdzlllb, że jego kr~iool niki lmioon pędzącdodomuzprędlwllc"2jwęzlów,nq:l) o~helplal' pqedokrętamipodwodnymli{eyrsi,którrwnajlrpsz)mpn)-padk IILOjliyfll2.wijKnapowiendLnil4węz161A.,Iedllilk2niSła)tltl Keyesa.l.M1ritniFi~.ną:tr~Sicmct'M,obab)i wyposażone "' wrnutnie tofped. W pblnec.e WILIRI' :WmLRlic ~się sir Arthur Wil51lll, kiói')' mówi!:..lstnie,e ter.u t)ill jedna.szansa.keyeszl.mdtm~~lfilffi>r~wzpew~.noł zaaukowal!eskadręniemiecllicbkątownikóll l nio'tl1thkled) bęclz lejnocywchodzilaoodioilljłeifiand.motestcrpedowatlokrę! anaia-et2".churtlaillowiwydawalosię.plonnąnadziei'wl'sliarulydl2slabychniszezyl:ielizichdzieln)'lllllomodoremlwjel'llil!lios dalekooddomu,bliskowybnei) nieprz)'jkiela.beijak~ Wl]lii'Cia, prosld w paszczę tych potęinych nlellli«<licb sil z icl ocbnn~iokrętamlillotyllami.zapiooio'<ihldlugacisd.wsl)-są dolne zna~śmy Kl')-ra. ~ ktm powiedrial: 'To "')'Sianie._ nałmierf.ktośinnypowietlzial:'je5tostanumcrlowiekiem.imlr) cbeialbyabf'myzmienilitenrojkaf.l.apalidii'iiiamte;ruldługacwa. SirArllrurWilson.napis;LijuiLUtlępu~llriadomośłdoKeyma; - 'Sfbill)',łelallmiemonlcieH~ndiAmrun~upLLblt