Materiały dydaktyczne. Teoria sterowania. Semestr V. Wykłady
|
|
- Sebastian Marszałek
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego Mteriły dydtycze eori terowi Semetr V Wyłdy Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci
2 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego emt (4 godziy): Modele mtemtycze ytemów. Rodzje i trutury ułdów terowi. Zgdiei: A. Modelowie litycze ytemów ( bzie prw fizyi). Przyłdy. (h) B. Rówi tu. Rodzje i trutury ułdów terowi. (h). Zgdieie:.A Modelowie litycze ytemów ( bzie prw fizyi). Przyłdy Przez model mtemtyczy ytemu (obietu, proceu) rozumiemy tzw. model lityczy tj. ułd rówń różiczowych, różicowych i lgebriczych odwzorowujący z wymgą dołdością itote ilościowe wpółzleżości zmieych proceowych i zmieych tu. Modele toowe do bdi obietów utomtyi ie muzą być portretem rzeczywitości. Powiy tomit wyrżć jego jwżiejze cechy i być możliwie jprotze. Sztu modelowi poleg, więc tym, by uwzględić tylo te zjwi, tóre mją itote zczeie dl utloego celu bdń. Przyłd. (ułd mechiczy my, prężyy i tłumi) Rozwżmy ułd, w tórym między ciłem o mie m i ieruchomym obietem (ści) dziłją iły prężytości i trci (Ry..). N ciło zewętrze dził ił F(. Złdjąc, że prędość v( ( poruzjącego ię cił m zwrot zgody z zewętrz iłą, moż (toując zdę d Alembert orzejącą, że um lgebricz ił przyłożoych do ułdu jet rów zero) pić tępujący bil ił: F m - recj my m, F - ił trci tłumi, B F - prężytość prężyy, F( F F F m ( B ( ( (.) m B Ry... Ułd my, prężyy i tłumi. Dooując tępujących przeztłceń pizemy rówie (.) w tzw. potci ormlej (model w przetrzei tów). W tym celu ozczmy: ;. Mmy wtedy: Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci
3 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego ( ( B F( ( ( ( m m m (.) Ze względu liiowość modelu możemy terz, ozczjąc iłę ymbolem terowi F( u(, zpić go w potci mcierzowej: B u m m m A Bu (.3) co w zwrtej potci zpiujemy tdrtowo t j po prwej troie. W przypdu obietów (proceów) o złożoej dymice budow modelu bzie prw fizyi prowdzi do ompliowych zleżości mtemtyczych, tóre częto czyią model trudy do wyorzyti prtyczego. Dltego oleją fzą modelowi jet proce jego uprzczi, dbjąc jed o zchowie itotych z putu widzei dlzych jego ztoowń relcji, tóre model odwzorowuje. Sytucj tego rodzju wytępuje podcz modelow dymii ruchu ttu. Podmy poiżej dw uprozczoe modele (liiowy i ieliiowy) ruchu ttu, tóre woją względą prototę zwdzięczją włśie złożoemu proceowi uprzczi (modelu otrzymego wcześiej w oprciu o modelowie litycze). Przyłd. (modele dymicze ruchu ttu Nomoto i Norrbi ) Rówie opiujące ruch ttu wg. Nomoto [Foe] m potć: ( ( K ( (.4) gdzie : ( - odchyleie od uru zdego ( - wychyleie płetwy terowej ( < m - mymle wychyleie teru (ogriczeie terowie) - tł czow [] K - wpółczyi wzmociei ( wpółczyi efetywości teru ) [/] Norrbi (963) zpropoowł, by ztąpić w modelu Nomoto liiowy łdi przez ieliiowe chrterytyi mewrowe H ( N ) otrzymując model potci: H N ( ) K (.5) Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci 3
4 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego Fucj H ( N ) opiuje ieliiową chrterytyę mewrową uzyą w oprciu o tzw. mewr odwrócoej pirli [Foe]. Przyjmuje ię ją tdrtowo jo wielomi 3-go topi (.6) 3 H N ( ) 3 Dl ttu ietteczego urie mmy, zś dl tteczego. Npęd z jedą śrubą lub ymetri dłub prowdzi do iezerowej wrtości. Słdi może łużyć tże do modelowi tłego wychylei teru (ruder off-e potrzebego do ompecji złóceń w potci tłego witru lub prądu. Zcz liczb ttów może być opi z pomocą chrterytyi w potci protego wielomiu: 3 H ( N ) 3 (.7) Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci 4 Przyłd.3 (model de Wit-Oppe go) Model Norrbi uzupełioy rówimi iemtyi, rówimi wiążącymi dymię ruchu potępowego (wzdłużego) ttu, jo recję iłę poru śruby S, orz zleżość między prędościmi boczą v orz ątową r m potć tzw. modelu de Wit-Oppe go (W-O) ttu: = u coψ v i ψ y = u i ψ v coψ ψ = r 3 r = r br cδ u = f u Wr S v = r r r r 3 3 gdzie (, y) wpółrzęde rtezjńie ur r prędość ątow u prędość wzdłuż v prędość bocz wychyleie płetwy terowej (zmie terując) S ił poru śruby Jo wpółczyii modelu bierzemy prmetry m.. Comp Ild : =.84/mi, b=.6mi, c=3.553 rd/mi, r =-.375 m/rd, r =, f=.86/mi, W=.67m/rd, S =.5 m/mi. Ie de ttu to: - mymle wychyleie orz prędość wychyli teru wyozą odpowiedio 35 deg i 3.8 deg/. - toż rejetrowy brutto (GR - gro regiter toge) 94 t, - ośość (DW - dedweigh 3498 t, - zurzeie 9.4 m, - jed śrub, - prędość myml ot. (.8)
5 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego Zuwżmy, że wybre przyjęte prmetry czyią tte tteczym urowo. Itieją róże pooby lizy modeli ytemów j p.: - bdie tbilości (p. w oprciu o ryterium Hurwitz), - porządzie chrteryty ttyczych tz. utleie relcji miedzy zmieymi wejściowymi, wyjściowymi w tie utloym (tz. po ziięciu proceów przejściowych), - bdie przebiegu trjetorii w przetrzei fzowej woół putów rówowgi (porządzie portretu fzowego), - lieryzcj ytemu woół putu rówowgi z wyorzytiem wzoru ylor, - umerycz liz zchowi ię ytemu w oprciu o bdi ymulcyje. Zgdieie:.B Rówi tu. Rodzje i trutury ułdów terowi Jedą z ogólych form modeli dymiczych ytemów ą tzw. rówi tu, tóre w potci wetorowej mją potć: f ( t,, u) ; wrui początowe ( (.8) y g( t,, u ) (.9) Rówie (.8) jet to ułd rówń różiczowych zwyczjych w potci ormlej, czyli tzw. rówie tu tomit drugie (.9) z rówń (lgebricze) zywmy rówiem wyjści. Wytępujące tu zmiee wetorowe zywmy odpowiedio: u ( - wejście terujące (terowie) ( - t ułdu y ( - wyjście ułdu ( zmiee dotępe pomirowo) Złócei dziłjące ułd będą chwilowo pomiięte. Model (.8),(.9) otrzymuje ię przez toowie odpowiedich prw fizyi do rozwżego obietu bądź też moż go uzyć drodze eperymetlej. Stem ułdu (proceu) zywmy jmiejzy zbiór wielości (, (, 3(,, ( tórego zjomość w chwili t orz zjomość wejść w przedzile ( t, t ] pozwl wyzczyć t i odpowiedzi (wyjści) ułdu w chwili t, t t. rjetori tów (ruchu ytemu, przebiegu proceu) ( t ) { ( t ) : ( t, t u ]; u u ( t ), ( t )}, opiuje ewolucję (przebieg zmi) tu ytemu (proceu) w czie. Rówi tu (.8) w potci rozwiiętej mją potć: Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci 5
6 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego f ( t,..., u...u ) ; ( t ) m f ( t,..., u...u ) ; ( t ) m f ( t,..., u...u ) ; ( t ) m gdzie i = d i ; i =,, 3,..., dt tomit rówi wyjści (.9) : y g ( t,..., u...u ) y g ( t,..., u...u ) y g ( t,..., u...u ) r r m m m Rówi te oreślją relcję wejście-wyjście tz. dl oreśloego wetor wejść u (, przedziłu czu ( t, t ] orz wruu początowego rówi oreślją jedozczie przebieg wetor tów ( (trjetorię tów) orz przebieg wetor wyjść y (. Wżą podlą ułdów typu (.8), (.9) towią tzw. ułdy liiowe opie rówimi potci: A Bu y C (.) gdzie A, B, C ą to mcierze odpowiedich wymirów. eori tich ułdów jet brdzo rozbudow w związu z czym modele tego typu ą częto wyorzytywe do ytezy ułdów terowi. Brdzo częto ytezy terowi dl ytemów ieliiowych doouje ię poprzez ich lieryzcję woół utloego putu prcy, więc proymcję ytemu ieliiowego - liiowym (w pewym obzrze woół putu prcy). Nleży pmiętć, że t ( ułdu w przeciwieńtwie do wetor wyjść y( jet ogół iedotępy pomirowo. Zjomość tu jet jed brdzo wż ze względu ytezę ułdu terowi, dltego do jego etymcji (odtworzei) toujemy częto tzw. oberwtory tu. Idetyficj modelu - proce zjmujący ię problemmi wyzczi trutury lub/i prmetrów modeli mtemtyczych orz oceą ich dewtości w touu do modelowego proceu. Podtwowe typy terowń to: ) terowie w obwodzie otwrtym ( ope-loop cotrol) u = u(, Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci 6
7 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego y d ygl zdy urzdzeie terujce (lgorytm terowi) u terowie Obiet f ( t,, u) y g( t,, u) - wetor tu y wyjcie Ry... Sterowie w obwodzie otwrtym. ) terowie w obwodzie zmiętym, przężeiu zwrotym ( cloed-loop cotrol, feedbc cotrol): u = u(t, ) - terowie zleży od tu ( tte feedbc) u = u(t, y) - terowie zleży wyjści (output feedbc) Główe cechy ytemu terowi ze przężeiem zwrotym moż zobrzowć: y d ygl zdy urzdzeie terujce (lgorytm terowi) u terowie Obiet f ( t,, u) y g( t,, u) - wetor tu y wyjcie przezeie zwrote urzdzeie pomirowe Ry..3. Sterowie w ułdzie ze przężeiem zwrotym (od wyjści). emt (4 godzi): Stbilość ytemów dymiczych. Kryterium Routh-Hurwitz. Zgdiei: A. Defiicj tbilości ytemów dymiczych w eie Lpuow; (h) B. Wrue oieczy i dotteczy tbilości ytemów liiowych tcjorych; (h) C. Kryterium tbilości Routh-Hurwitz. Przyłd; (h) Zgdieie:.A Defiicj tbilości ytemów dymiczych w eie Lpuow Itieje, co jmiej il defiicji tbilości ytemu dymiczego. Jedą z wżiejzych, zwłzcz z teoretyczego putu widzei, jet pojecie tbilości w eie Lpuow. Metody ytezy ułdów terowi wywodzące ię z tej ocepcji wciąż zyują zczeiu. Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci 7
8 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego Def. Putem rówowgi ytemu ieliiowego opiego rówiem f () zywmy put, dl tórego f ( ). r r Sytem ieliiowy m z reguły więcej iż jede put rówowgi. Jeżeli det A, to ytem liiowy opiy rówiem A m jede put rówowgi r. W tym przypdu bowiem rówie A m tylo jedo rozwiązie. Niech t będzie putem rówowgi ułdu ieliiowego opiego rówiem f (). Jeżeli put rówowgi ie poryw ię z początiem ytemu wpółrzędych, to przez odpowiedią zmię wpółrzędych (przeztłceie zmieych tu) moż prowdzić go do tego putu. Złóżmy, że ytem zotł wytrącoy ze tu rówowgi i w chwili początowej t zjduje ię w tie (). Def. Put rówowgi zywmy tbilym (w eie Lpuow) jeżeli dl żdej liczby dodtiej moż dobrć tą liczbę ( zleżą ogół od ), że trjetori rozpoczyjąc ię w pucie leżącym wewątrz uli o promieiu, pozotie wewątrz uli o promieiu dl dowolej chwili t. ( ( ) (.) ( ) t Symbol tzw. ormy wetor defiiujemy jo jego długość tz. Def. Put rówowgi zywmy tbilym ymptotyczie, gdy: o put te jet tbily o lim (. t Def. Sytem liiowy tcjory A zywmy tbilym (tbilym ymptotyczie), jeżeli put rówowgi tego ułdu jet tbily (tbily ymptotyczie). Ry... Przyłdowy przebieg trjetorii płzczyźie tów. - ytem tbily ymptotyczie, - ytem tbily, 3- ytem ietbily Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci 8
9 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego Sytem tbily ymptotyczie dl czu t dążącego do ieończoości powrc do tu rówowgi, z tórego zotł wytrącoy. W ytemie tbilym zmiee tu ą ogriczoe dl dowolej chwili t >, le ie muzą mleć do zer dl czu t dążącego do ieończoości. Ntomit w ytemie ietbilym zmiee tu ie ą ogriczoe dl dowolej chwili t > i mogą roąć do ieończoości. Stbilość ytemu w młym otoczeiu putu rówowgi zywmy tbilością lolą, tbilość przy dowolie dużych wruch początowych zywmy tbilością globlą. Zgdieie:.B tcjorych Wrue oieczy i dotteczy tbilości ytemów liiowych Rówie chrterytycze mcierzy A m potć: det( A λi ) P ( ) (.) Pierwiti tego rówi (rzeczywite bądź zepoloe),. zywmy wrtościmi włymi mcierzy A tomit m zbiór,. zywmy widmem mcierzy A. Sytem liiowy tcjory Rei ; i,,. A jet globlie tbily ymptotyczie Obliczjąc wyzczi (.) otrzymujemy rówie chrterytycze (lew tro tego rówi zyw ię wielomiem chrterytyczym) w potci: P ( )...,. Ztem dl tbilości ymptotyczej bdmy położeie pierwitów wielomiu P ( ) względem oi urojoej Im: ) jeżeli części rzeczywite wzytich pierwitów ą ujeme to ytem jet tbily ymptotyczie; ) jeżeli wzytie pierwiti rówi chrterytyczego mją iedodtie części rzeczywite, przy czym pierwiti (bieguy) z zerową częścią rzeczywitą ą pierwitmi jedorotymi to: Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci 9
10 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego - ytem jet tbily eutrlie ( mówimy też, że zjduje ię periodyczej gricy P m jede pierwite zerowy p. tbilości), gdy wielomi ( ) i Im Re Sytem zejduje ie periodyczej gricy tbiloci (jet eutrlie tbily) - ytem zywmy tbilym ocylcyjie (ytem ocylcyjej gricy tbilości) w przypdu pierwitów zepoloych przężoych ( jb ) p. i Im Re Sytem zejduje ie ocylcyjej gricy tbiloci 3) jeżeli pośród pierwitów rówi chrterytyczego chociż jede jet dodti to ytem ietbily. Kryteri tbilości ytemów liiowych ciągłych Bdie tbilości ułdów liiowych ciągłych prowdz ię do bdi położei pierwitów rówi (wielomiu) chrterytyczego: P )... (.3) ( o płzczyźie zmieej zepoloej. Kryteri tbilości umożliwiją bdie tbilości ułdu podtwie wpółczyiów rówi chrterytyczego (bez obliczi jego pierwitów) lub podtwie chrterytyi mplitudowo fzowej ułdu otwrtego. Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci
11 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego Zgdieie: C Kryterium Hurwitz. Przyłd Niech ytem liiowy tcjory A m rówie chrterytycze potci (.3). Problem położei jego pierwitów w lewej półpłzczyźie płzczyzy zepoloej wyjśi tępujące twierdzeie. wierdzeie Wielomi P ( ) (o wpółczyiu ) m wzytie pierwiti położoe w lewej części płzczyzy zepoloej, gdy wzytie główe miory digole wyzczi Hurwitz ą więze od zer tz.: , Wruiem oieczym (le ie dotteczym) położei wzytich pierwitów wielomiu P ( ) w lewej półpłzczyźie jet i dl i,,. Wyzczi Hurwitz ytemu wyzcz ię w tępujący poób: ) główej przeątej wyzczi (z lew prwo w dół) wypiujemy wpółczyii rówi chrterytyczego -,...,, o, ) wierze uzupełimy wpółczyimi tego rówi (z lew prwo wg roących ideów i ; z prw lewo wg mlejących), 3) wzytie wpółczyii, tórych idey wypdją jo więze od lub miejze od ztępujemy zermi, 4) podwyzczii mją topień olejo mlejący do jedości, przy czym żdy podwyzczi otrzymuje ię poprzez wyreśleie ottiego wierz i ottiej olumy odpowiediego podwyzczi. Przyłd. (wyorzyti ryterium Hurwitz). Zbdć tbilość ułdu o rówich tu: (.4) y y y bz z z (.5) gdzie, b tłe, lre prmetry. Przeztłcmy ytem rówń (.5) potć mcierzową: Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci
12 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci z y b z y A. Wyzczmy rówie chrterytycze mcierzy A czyli: ( ) det( ) P λ A I, gdzie: ( ) P - wielomi chrterytyczy, I mcierz jedotow. Mmy ztem ) det( b, ) ) ( ) ( ) ( det( b, ) ( ) ( ) ( b. Rozwijmy wyzczi względem -zego wierz: ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( b b, ( )[( ) ] b b, 3 ( ) b. Po przeztłceiu otrzymujemy wielomi chrterytyczy potci: 3 3 ( ) 3 3 P b.
13 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego Stoujemy ryterium Hurwitz: dl 3 wyzczi m potć: 3 3 o 3 b 3 3 o b. Sprwdzmy z, olejych podwyzcziów (z ryterium Hurwitz mui być ; ; 3 ) 3 3 czyli 3 b 3 8 b 9 ( b) 3 3 ( b) b 3 czyli 3 ( b) i gdy b. N tej podtwie możemy porządzić wyrey fucji b f ( ). Obzr zwrty pomiędzy dwom w/w hiperbolmi towi zbiór wzytich pr wpółczyiów i b dl tórych ytemjet tbily ymptotyczie. obzr tbiloci ymptotyczej b 8 b Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci 3
14 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego emt 3 (6 godziy): Struturle włości ytemów dymiczych - terowlość, oberwowlość. Oberwtory tu. Zgdiei: A. Defiicje terowlości i oberwowlości. Kryteri Klm. Przyłdy; (h) B. Defiicj i budow oberwtor tu liiowego ytemu tcjorego. Przyłd obliczeiowy; (4h) Zgdieie: 3.A Defiicje terowlości i oberwowlości. Kryteri Klm. Przyłdy m, gdzie ( R, u( itieje chwil t orz terowie u (, t [, t ], czyli ( t ). Def. Sytem f ( t,, u) dowolego tu początowego przeprowdz ytem ze tu do tu ońcowego R zywmy terowlym, jeśli dl, tóre Ze ryteri terowlości dotyczą główie liiowych ytemów tcjorych. Njczęściej toowym tetem terowlości jet ryterium terowlości Klm: liiowy ytem dymiczy jet terowly wtedy i tylo wtedy, gdy rząd mcierzy terowlości - W = B, AB, A B,, A B jet peły, czyli rw t. t m Przyłd 3. Zbdć terowlość ytemu dymiczego orz zbudowć jego chemt truturly u 3 Rozwiązie: A ; B 3 ; AB 3 Mcierz terowlości jet rów Wt [ B, AB ]. Rząd mcierzy terowlości r Wt ie jet rówy rzędowi ytemu, więc wyorzytując ryterium Klm moż twierdzić, że dy ytem dymiczy ie jet terowly. Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci 4
15 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego Def. Sytem f ( t,, u) (3.) y g( t,, u ) (3.) zywmy oberwowlym, jeśli podtwie pomirów jego ygłów terujących u ( orz wyjściowych y ( dooych w pewym ończoym przedzile czu t [ t, t ], moż wyzczyć jego t początowy ( t ). Ze ryteri oberwowlości dotyczą główie liiowych ytemów tcjorych. Njczęściej toowym tetem oberwowlości jet ryterium oberwowlości Klm: liiowy ytem dymiczy jet oberwowly wtedy i tylo wtedy, gdy rząd mcierzy oberwowlości Wob C, A C,( A ) C,...,( A ) C jet peły, czyli rw ob. p Przyłd 3. Zbdć oberwowlość orz zbudowć chemt truturly ytemu dymiczego dego ułdem rówń:. u y Rozwiązie: A B C więc A C 3 Mcierz oberwowlości jet rów Wob C, A C 3. Rząd mcierzy oberwowlości rw ob jet rówy rzędowi ytemu, więc wyorzytując ryterium Klm moż twierdzić, że dy ytem dymiczy jet oberwowly. Zgdieie: 3.B Defiicj i budow oberwtor tu liiowego ytemu tcjorego. Przyłd obliczeiowy Ułd pozwljący odtworzyć podtwie zjomości terowi i odpowiedzi iedotępe zmiee tu zywmy oberwtorem. Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci 5
16 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego Rozwżmy ytem liiowy tcjory S ( A( Bu( (3.3) y( C( Będziemy zuć oberwtor tu ytemu (3.3) w potci liiowego ytemu tcjorego S potci z ( Fz( Ly( Bu( (3.4) S S u Obiet y Oberwtor A Bu z Fz Ly Bu y C z Ry.3. Obiet (jo ytem liiowy i tcjory) S połączoy z ułdem S jo oberwtorem. W tym celu odejmijmy rówi (3.4) i (3.3) tromi: z ( ( Fz( ( A LC) ( Przyjmując mcierz L t, by F A LC mmy z ( ( F( z( ( ) Defiiując terz błąd odtwrzi oberwtor jo e( z( ( otrzymujemy rówie błędu e ( Fe( (3.5) zpewijące zbieżość e ( czyli z( ( (gdy t ) mocy włściwego wyboru wrtości włych mcierzy F. Dołdość ymptotyczego odtwrzi wetor tu zleży, więc od wrtości włych mcierzy F orz wruów początowych () i z (). Wetor z( będzie odtwrzł t ( tym dołdiej im więze będą moduły ujemych części rzeczywitych wrtości włych mcierzy F. Projetując oberwtor leży ztem przyjąć mcierz L z uwzględieiem tych ftów. Ozczjąc z( ˆ( rówie oberwtor (3.4) z reguły zpiujemy w potci ˆ ( Aˆ ( Bu L( y( Cˆ ( ). (3.6) W tej formie poryw ię oo z rówiem filtru Klm, jed w przypdu filtru zlezieie mcierzy wzmociei L, jo wyi proceu optymlizcji tochtyczej, jet zczie brdziej ompliowe. Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci 6
17 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego u Obiet A Bu y C y L + - B + + ˆ C ˆ Oberwtor A Ry.3. Schemt obietu terowego wrz ze truturą oberwtor tu. Przyłd 3.3 Dy jet ytem liiowy tcjory ( A( Bu( (3.7) y( C( gdzie A ; B ; C Nleży zleźć oberwtor tu dl tego ytemu. Rozwiązie: Sytem (3.7) m potć: u( y. Sprwdzmy jpierw oberwowlość ytemu. W tym celu liczymy rząd mcierzy oberwowlości: Wob C, A C rw ob. Ztem ytem jet oberwowly. Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci 7
18 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego Szumy terz mcierzy wzmocień oberwtor L tiej, by zchodziło rówie F A LC, gdzie F m być mcierzą tbilą. Widć, że mcierz L mui być potci: l L l. Mmy ztem l l l F A LC l l l Rówie chrterytycze mcierzy F m potć: l det( F I ) (3 l ) l l l Złóżmy, że projetowy oberwtor m mieć mcierz F o podwójej wrtości włej rówej -3 czyli det( F I) ( 3) 6 9 tąd porówując wpółczyii przy tych mych potęgch otrzymujemy l 3; l 4 Wobec tego mmy 5 F, 4 oberwtor opiy jet rówiem z 5 z 4 z z 3 y( u( 4 lub w potci Klm ˆ ˆ ˆ 3 ( ) ( ˆ u t 4 y ˆ ˆ ). Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci 8
19 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego emt 4 (8 godzi): Problem ytezy terowi. Sprzężeie zwrote od tu. Przeuwie bieguów - terowie modle. Zgdiei: A. Sformułowie problemu ytezy terowi. wierdzeie podtwowe; (h) B. Rozwiązie problemu ytezy metodą przeuwi bieguów (terowie modle). Przyłdy projetowi. (5h) C. Regultor z oberwtorem jo ułd dymiczego przężei zwrotego; (h) Zgdieie: 4.A Sformułowie problemu ytezy terowi. wierdzeie podtwowe Stbilizcj ytemu liiowego proporcjolym przężeiem zwrotym: Dl ułdu liiowego tcjorego potci (4.) A Bu y C leży dobrć proporcjole przężeie zwrote u K (4.) (mcierz K) t, by zpewić tbilość (ymptotyczą) ułdu ze przężeiem zwrotym (ptrz Ry. 4.) u Obiet B + + A C y przezeie zw rote K Ry. 4. Schemt truturly ułdu ze przężeiem zwrotym. Po podtwieiu (4.) do (4.) (iczej po zmięciu pętli przężei zwrotego) mmy: ( A BK). (4.3) Widć, że by zpewić tbilość ymptotyczą ułdu (4.3) leży dobrć mcierz K t, by wrtości włe mcierzy A BK leżły po lewej troie płzczyzy zepoloej. Przy czym wżym prtyczie zdiem jet ti dobór mcierzy K, by uzyć podto (dl dego ułdu regulcji) wymgy chrter (jość) proceu przejściowego (odpowiedzi ułdu). Dooujemy tego poprzez odpowiedi poób rozmiezczei wrtości włych mcierzy ytemu Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci 9
20 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego zmiętego (tzw. locji bieguów). Uytuowie wrtości włych (bieguów) decyduje o tich włościch ytemu j cz regulcji, przeregulowie itp. Def. Mówimy, że ytem (4.) jet tbilizowly (cłowicie tbilizowly), gdy itieje tie proporcjole przężeie zwrote (mcierz K), że ytem (4.3) jet tbily (tbily ymptotyczie). Moż udowodić [Zbczy] tępujące twierdzei: wierdzeie: Sytem (4.) jet cłowicie tbilizowly wtedy, gdy jet o terowly. Podto itieje wtedy mcierz K dl tórej ytem zmięty (4.3) poid z góry zde rówie chrterytycze. Zgdieie: 4.B Rozwiązie problemu ytezy metodą przeuwi (locji) bieguów (terowie modle) Dl ułdu liiowego tcjorego (4.4) A Bu gdzie rówie chrterytyczym mcierzy A jet... leży zleźć mcierz przężei zwrotego K t, by ytem zmięty ( A BK) poidł z góry zde rówie chrterytycze:.... Pożemy, że w przypdu ytemu, gdzie mcierze A i B ytemu mją potć (tzw. oiczą potć terowlości, KPS), A ; b. (4.5) to formułowe zdie terowi modlego m zczególie prote rozwiązie potci: [,,..., ],,...,( ). (4.6) W tym celu ztoujmy do ułdu A b u terowie potci u, gdzie [,,..., ]. Otrzymmy wtedy ytem ( A b ), gdzie Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci
21 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego ( A b ). (4.7) ( ) ( ) ( 3) ( ) Aby, ytem te mił zde rówie chrterytycze... mui zchodzić,,, i i i i. Wytrczy, więc przyjąć i i i co dje ftyczie wzór (4.6). W celu pozi prwdziwości wzoru (4.6) dl ogólej formy ytemu A bu o jedym wejściu wytrczy podć poób prowdzi tego ytemu do oiczej potci terowlości ( A, b ). Niech ytem ( A, b ) będzie terowly tz. rząd mcierzy terowlości - W = b, Ab, A b,, A b jet rówy rzędowi ytemu ( rw ). Chcemy zleźć liiowe przeztłceie zmieych tu prowdzjące go do oiczej potci terowlości (4.5). Weźmy przeztłceie oreśloe zleżością z lub z, (4.8) przy czym z jet owym -wymirowym wetorem tu, - mcierzą ieoobliwą ( det ) przeztłcei. Podtwijąc (4.8) do A bu otrzymmy gdzie z A z b (4.9) u A A ; b b. (4.) W celu zleziei mcierzy pizmy mcierz terowlości oiczej: W dl ytemu w potci W b, A b, A b,, A b. (4.) Korzytjąc z ftów, że A A ; A b A b,,, (łtwo prwdzić, że orz mmy A ( A )( A ) A etc. ( ) A b A b A b ) Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci
22 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego,,,,,,,, W = b Ab A b A b b Ab A b A b W. Otteczie = WW lub = WW. (4.) Moż przy tym wyzć, że mcierz rówi chrterytyczego ytemu W dje ię proto przedtwić z pomocą wpółczyiów A bu : W (4.3) Podumowując, dl zlezioego ytemu ( A, b ) zjdujemy mcierz przężei zwrotego wzoru (4.6). Ntępie wyzczmy logiczą mcierz dl ytemu orygilego ( A, b ) ze wzoru. (4.4) ze Wzór (4.4) łtwo uzyć toując do rówi ułdu zmiętego ( A b) przeztłceie tępie orzytjąc z (4.). Uzyliśmy w te poób metodę rozwiązi potwioego wcześiej problemu (terowi modlego) dl ytemów liiowych o jedym (lrym) wejściu. Przyłdy projetowi Przyłd 4. Dl ytemu liiowego gdzie A bu A 3 ; b, zleźć mcierz przężei zwrotego t, by ytem zmięty poidł z góry zde wrtości włe (bieguy), 3 3 tz. jego rówie chrterytycze było potci: ( )( )( 3) Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci
23 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego Rówie chrterytycze mcierzy A jet: 3 det( λ ) A I. Wpółczyii rówi chrterytyczego, ą więc 3,, 3. Mcierz terowlości 7 W = b, Ab, A b 3 9. Z rówi (4.3) mmy 3 W 3. Łtwo prwdzić, że W jet ieoobliw, ztem ytem może być przeztłcoy do KPS z pomocą przeztłcei, przy czym: 3 3 = WW Mmy więc: A A ; 3 3 Stoujc wzór (4.6) otrzymujemy b b [,,..., ],,...,( ) [ 9 9]. Stąd, dl ytemu orygilego (A, b) mmy: [ 3 7 6]. Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci 3
24 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego W zdiu poiżej przeprowdzimy podobe obliczei toując jed podejście bezpośredie (tz. bez toowi wyżej podych twierdzeń). Przyłd 4. Dy jet ytem liiowy d( / dt A( Bu. Zleźć mcierz K proporcjolego przężei zwrotego u K, by ułd zmięty poidł z góry zde wrtości włe (bieguy) p., 3. Przyjmujemy A ; B. Rozwiązie Po zmięciu obwodu przężei zwrotego mmy ułd potci ( A BK ) lub iczej A gdzie A A BK. Obliczmy A A BK Rówie chrterytycze dl A jet potci P ( ) det( A λi) ( )( ) ( ) Nleży dobrć prmetry, t, by otrzyme rówie chrterytycze miło zdą wcześiej potć: ( )( 3) 5 6. Stąd, porówując odpowiedie wpółczyii mmy: =5 orz 6 Otteczie K 6 7. Zgdieie: 4.D zwrotego Regultor z oberwtorem jo ułd dymiczego przężei Niech K będzie mcierzą przężei zwrotego od tu dl regultor liiowego u K. (4.5) W przypdu ztoowi oberwtor tu (ptrz temt 4) regultor te zmit tu wchodzi etymt ˆ z oberwtor, czyli terowie przyjmie potć Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci 4
25 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego u K ˆ. (4.6) Wtwijąc terz terowie (4.6) do (3.6) mmy ˆ ( ( A BK LC) ˆ ( Ly( u Kˆ(. (4.7) Wyorzytując tzw. zdę eprcji ułd te moż iterpretowć jo dymiczy regultor, tórego wejściem jet y ( (czyli wyjście ytemu (3.3)) tomit wyjściem terowie u. u Obiet A Bu y C y L + - u B + + ˆ C A K Regultor wrz z oberwtorem Ry.4. Schemt bloowy obietu terowego wrz z regultorem zilym etymowym t em z oberwtor. emt 5 (8 godzi): Algorytmy optymlizcji. Sterowie optymle. Zd mimum. Regultor liiowo-wdrtowy LQR. Zgdiei: A. Algorytmy optymlizcji. Sterowie optymle; (h) B. Zd mimum; (h) C. Regultor liiowo-wdrtowy LQR; (h) D. Projetowie optymlego utopilot jo problem LQR (h) Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci 5
26 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego Zgdieie: 5.A Algorytmy optymlizcji. Sterowie optymle. Optymlizcj jet to dził ui (mtemtyi) zjmujący ię metodmi i lgorytmmi zjdowi optymlego (tz. jlepzego w eie utloego wcześiej ryterium) rozwiązi dego problemu z pośród oreśloego zbioru rozwiązń dopuzczlych. Wśród populrych zdń (lgorytmów) optymlizcji moż wymieić zdie progrmowi liiowego lub ieliiowego (zczie trudiejzego) lub też róże ich writy pośredie lub pecjlizowe j p. progrmowie wypułe, cłowitoliczbowe etc. Zdie optymlizcji formułuje ię zzwyczj w języu mtemtyi jo problem zjdowi etremum (mimum lub miimum) fucji wielu zmieych (tzw. zmieych decyzyjych) przy ogriczeich te zmiee w potci ułdu rówości lub/i ierówości p.: zmiimlizowć fucję f ( ) gdzie [,,, ], przy ogriczeich gi ( ), i,, I ; h ( ),,, K. Sformułowie to, w zpiie ymboliczym, moż przedtwić tępująco: zleźć wetor R ti, że: gdzie rg mi f ( ) D D { : g ( ), i,, I; h ( ),,, K}. i Itieje zero gm metod i lgorytmów umeryczych rozwiązywi ww. formułowego problemu cechujących ię różymi włościmi (p. zybością zbieżości lgorytmu, ilością potrzebych itercji, łdem obliczeiowym, młą wrżliwością put trtowy procedury (iitil gue) etc.). Szczególie efetywe ą oprcowe lgorytmy rozwiązywi zdń progrmowi liiowego, gdzie wetor zmieych może mieć wet wiele dzieiątów wpółrzędych. Zczie brdziej zwowym typem zdń optymlizcji ą problemy w tórych wetor zmieych decyzyjych jet elemetem przetrzei ieończeie wymirowej (przetrzei fucyjej). Począti teorii optymlizcji w przetrzeich ieończeie wymirowych dotyczą rchuu wricyjego (XVIII w., L. Euler, J. Beroulli), bzie tórego, w ltch 5tych XX wieu, tworzoo podtwy teorii terowi optymlego (R. Bellm, L. Potrigi). eori t dł podtwy do ciągle iteywie rozwijych metod optymlej ytezy ułdów utomtyczego terowi ytemów dymiczych. Szczególym rezulttem ą tu techii ytezy dl ytemów liiowych z wdrtowym wźiiem jości (lier qudrtic regultor) LQR. W dlzym ciągu formułujemy problem terowi optymlego j rówież podmy podtwowe twierdzeie dotyczące wyzczi terowń optymlych tzw. zdę mimum Potrigi. Problem terowi optymlego pojęci podtwowe Niech dy będzie mtemtyczy model terowego obietu lub proceu w potci rówi tu: f ( (, u( ) (5.) Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci 6
27 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego przy wruch początowych gdzie ( t ) D R ( t ), jet -wymirowym wetorem tu orz u U R m reprezetuje m -wymirowy wetor terowń. Zbiór D jet obzrem, tomit U domiętym obzrem. trjetori L zbiór docelowy L Ry. 5.. rjetori obietu terowego wrz ze zbiorem docelowym. Dy jet podto domięty zbiór L R D tzw. zbiór docelowy (trget e: L : l( ( ) (5.) gdzie l - fucj wetorow, r-wymirow ly C. Przez L ozczmy brzeg zbioru L i złdmy, że l w otoczeiu brzegu L. grdiet -tej wpółrzędej fucji wetorowej l ; =, r. l ozcz tutj tów Jo cz zończei proceu rozumiemy pierwzy momet oiągięci przez trjetorię ( ( t, t,, u ( ) zbioru L : t = mi t + R : ( L. (5.3) Mir jości terowi d jet z pomocą tzw. ryterium (wźi, fucjołu) jości (oztu, wypłty): t ( o t J u) f ( (, u( ) dt G( ( t )) (5.4) o gdzie f i G ą lrymi, ieujemymi fucjmi ly Sformułowie problemu terowi optymlego: Spośród terowń dopuzczlych u ( u U ), przeprowdzjących obiet ze tu początowego do zbioru docelowego L zleźć tie, tóre miimlizuje wźi jości J(u). Sterowie tie zywmy terowiem optymlym i ozczmy u *. Ztem * J ( u ) mi J ( u ) (5.5) uu C. Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci 7
28 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego N łdowe u i (i =,,...,m) wetor terowi u, łd ię zwyle dodtowe wrui (ogriczei) p., że ą fucjmi przedziłmi ciągłymi o wrtościch ze zbioru U. Sterowi tie zywmy terowimi dopuzczlymi. Przedtwioe zdie terowi jet brdzo ogóle. Specyfiując wytępujące tu elemety możemy otrzymć typowe, częto potye potci zdi p.: t - biorąc fucje f o =, G= mmy J ( u ) dt t t, więc tzw. problem czooptymly t o (zleźć terowie przeprowdzjące t obietu z putu do zbioru L w jrótzym czie), - opuzczjąc zbiór docelowy L mmy problem, gdzie ie wytępują ogriczei ońcowy put trjetorii, przy czym cz ońcowy t (cz trwi proceu) może być tu zrówo utloy j i wobody, - biorąc ułd liiowy A Bu z fucjołem jości potci J ( u) ( t ) H( t ) t t ( Q u Ru) dt mi (gdzie t jet z góry utloy), m tępie pomijjąc zbiór docelowy L orz ogriczei terowie (tz. biorąc U R ) dotjemy tzw. problem regultor liiowo-wdrtowego LQR (lier-qudrtic regultor). Dl problemu LQR możliwe jet touowo łtwe uzyie tzw. ytezy terowi optymlego czyli terowi w przężeiu zwrotym. Decyduje to o dużej wdze tego problemu zrówo w teorii j i ztoowich. Zgdieie: 5.B Zd mimum Potrigi Jedym z mociejzych rzędzi rozwiązywi zdń terowi optymlego jet twierdzeie ze pod zwą zdy mimum Potrigi, tórego dość ogóle formułowie podo poiżej. Przedtem jed wprowdźmy pewe potrzebe pojęci: wetor tu przężoego: hmiltoi: p( [ p (, p (, p ( ], H( p(, (, u ( ) p( f ( (, u( ) f ( (, u( ), (5.6) gdzie p f = p f p f p f ; tz. - ozcz możeie lre. Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci 8
29 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego wierdzeie (zd mimum) Jeśli w formułowym problemie terowi optymlego u u ( i ( ozczją odpowiedio terowie optymle i odpowidjącą mu trjetorię wychodzącą z zdego tu początowego, to itieje wtedy iezerow fucj wetorow p( (trjetori przężo) pełijąc wrz z i u tępujące wrui : - rówie tu f ( (, u ( ) ; ( t ) - wrui początowe (5.7) - rówi tu przężoego p p p ( H ( p(, (,u( ) p z wrumi trwerlości H H H H H H, (5.8) i p G l i p G i l p( t ) G ( ( t )) i ( ( t )) l i i i p i G l, (5.9) gdzie i R, - przy czym terowie u( u ( mymlizuje Hmiltoi : H ( p(, (, u ( ) m H( p(, ( t ), u ) ; [ ]. (5.) u t t,t Przyłd 5. Rozwżmy problem terowi ttiem poprzez rzeę, tórej wytępuje ily prąd. Nleży dotrzeć do utloego putu po drugiej troie rzei w miimlym czie. Złdmy, że prędość ttu względem wody jet tł i wyoi V. Sił prądu wzdłuż rzei zleży jedyie od odległości od brzegu (Ry 5.). Jo model terowego proceu przyjmiemy iemtyczy model ruchu ttu: Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci 9
30 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego V co u ( ) V i u (5.) gdzie: (, ( wpółrzęde (pozycj) ttu w czie t, V prędość ttu (tł), u ur ttu (tu ąt miedzy wetorem prędości ttu oią poziom; zmie terując), ( ) fucj oreśljąc rozłdu prądu, [, ] [, ] put początowy trjetorii ttu, [, ] [, S] put docelowy (S zeroość rzei) Kryterium jości miimly cz proceu terowi: Hmiltomi ytemu: t J ( u) dt t mi (5.) H = [ p ( t ), p ( ] [ V co u ( ),V i u ], lub H = { p ( V co u + ( )) + p V i u } =. (5.3) Rówi tu przężoego: H p,. H p p '( ) Z wruu miimlizcji hmiltoiu mmy: tąd H = p V i u + p V cou =, (5.4) u tgu p ( p (. (5.5) Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci 3
31 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego Wtwijąc (5.5) do hmiltoiu mmy zue terowie optymle: cou V C ( ) czyli u V rcco C ( ) (5.6) gdzie tłą C leży dobrć t, by trjetori ttu trfił do zdego putu ońcowego Moż to uzyć p. protą metodą trzłów [Bulirch].. Obliczei przeprowdzimy dl tępujących dych umeryczych: V =, [, ] [,], czyli S=, ( ) 8 ( ). Dl tłej C,5 uzyo trjetorię j Ry.5.. S Brzeg rzei V V Prd. u Ry. 5. Czomiiml trjetori ruchu ttu w poprze rzei. Zgdieie: 5.C Problem liiowo-wdrtowego regultor LQR (Lier Qudrtic Regultor). Niech będzie dy obiet opiy rówiem : ( A( Bu( (5.7) z wruiem początowym () przy bru ogriczeń t ońcowy i utloym czie trwi proceu tz.: ( t ) - wobody; t - utloy. Złdjąc podto br ogriczeń terowie u zumy terowi optymlego u u ( tz. tiego, tóre miimlizuje wźi jości: Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci 3
32 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego t K t J(u) ( t ) H (t ) ( Q u Ru) dt mi (5.8) H i Q mcierze ymetrycze i dodtio półoreśloe R mcierz ymetrycz dodtio oreślo Def.: Mcierz A jet oreślo (półoreślo) dodtio wtedy i tylo wtedy, gdy ojrzo z ią form wdrtow f() = A jet oreślo (półoreślo) dodtio tj.: A >, ( A, R ) Stoując zdę mimum Potrigi mmy Hmiltoi : H ( ) f p f Q u Ru p ( A Bu ) (5.9) mymlizując H po u liczymy H u i przyrówujemy do zer : H u Ru B p u R B p. (5.) Zdy różiczowi fucji wetorowych: f ( ) A F A f ( ) A f A ( A mcierz ymetrycz) f ( ) g ( ) h( ) f G h H g g i h i gdzie G orz H j j d ( AB) AB AB dt Rówie przężoe: H (5.) p Q A p Ztoujmy podtwieie Riccti ego : p P p (P P) (5.) poiewż : (5.3) u R B p A BR B P Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci 3
33 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego tąd : (5.4) p ( P PA PBR B P) Uwzględijąc rówie przężoe mmy : Q A P P PA PBR B P (5.5) ( ) ( ) Stąd otrzymujemy tzw. różiczowe rówie Riccti ego (RR) (5.6) P PA A P Q PBR B P Poiewż z zdy mimum G p( t ) H( t ) orz ztem : tt p( t ) P( t ) ( t ) (5.7) P( t ) H - wrue początowy RR. (5.8) W przypdu, gdy cz ońcowy t rozwiązie RR dąży do tu utloego ztem P. Rówie różiczowe Riccti ego prowdz ię wtedy do rówi lgebriczego, tórego rozwiązie P SS oreśl terowie optymle ( tzw. optymlą ytezę) u R B PSS lub SS u K (5.3) gdzie K SS R B P SS (5.3) Zgdieie: 5.D Projetowie optymlego utopilot - jo problem LQR Rówie opiujące ruch ttu wg. Nomoto m potć : ( ( K ( (5.3) gdzie tł czow orz wpółczyi wzmociei K mogą częto (zleżie od wruów pływi) przyjmowć zczie różiące ię wrtości. Podcz projetowi utopilot wygodie jet zormlizowć rówi dymii ttu t, by prmetry modelu moż było trtowć jo tłe względem zmieej prędości ttu V. Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci 33
34 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego Wpółczyii K i modelu () moż uczyić iwritymi ze względu V i L (długość ttu) toując tępujące podtwiei [Foe]: Ozczjąc terz t rt K o =(L/V)K ; o =(V/L) otrzymujemy model Nomoto w tępującej potci: gdzie : ( r( V r ( r( L KV L ( (5.33) - ur ttu (odchył urow) r - prędość ątow - wychyleie płetwy terowej (terowie) V - prędość ttu L - długość ttu o i o - tłe prmetry dymii Zpiując model w potci mcierzowej : r V KV r L L ( (5.34) gdzie : V A ; KV B (5.34) L L orz przyjmując tępujące ryterium jości J ( ) dt (5.35) gdzie Q ; R, (5.36) Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci 34
35 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego zdefiiowo tępujący problem terowi: zleźć prwo terowi = () ( [, r] - wetor tu) t, by zmiimlizowć wźi jości J (wpółczyi oreśljący ompromi między odchyłą uru, wychyleiem teru tz. wielością myzowi, obciążeiem mzyy terowej przyjmujemy rbitrlie ). Ze względu liiowość rówi tu orz wdrtową potć wźi J mmy tutj do czyiei z problemem ytezy regultor liiowo-wdrtowego LQR dl tórego itieje prote rozwiązie litycze (ptrz poprzedi wyłd) Rozwiązie: Algebricze rówie Riccti'ego dl zego przypdu m potć : PA A P Q PBR B P, p p p p p p p p p p p p b p p b p p gdzie przyjęto dl uprozczei zpiu: V K V ; b L L. Wymżjąc mcierze otrzymujemy : p p b p p p p p p p p p p p p p p Sumując mcierze i porówując odpowiedie wyrzy mmy : b ) p p ) p p b p p 3) p p b p p b 4) p p p p Odejmując rówi ) i 3) otrzymujemy : Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci 35
36 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego tąd b ( p p ) p ( p p ) b ( p p) p, b ( p p) lub p. Korzytjąc terz z rówi ) mmy: p p, p p b ztem: p L p b V. Z rówi 4) : 3 b L K p 3. b KV Wzór terowie u R B P przyjmie potć: p p () b, p p r czyli : ( ) b p p r, przeztłcjąc to rówie otrzymmy : b L K ( ) p pr r. KV Dl uprozczei przyjmujemy : K ; KV L. Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci 36
37 Projet wpółfiowy ze środów Uii Europejiej w rmch Europejiego Fuduzu Społeczego Otteczie otrzymujemy ytezę terowi w potci : ( ) ( V ) r. czyli proporcjole przężeie od tu ( proportiol tte feedbc). Widć, że wzmocieie w torze prędości ątowej ( ) zleży od prędości ttu V, ztem może być przetrje toowie do prędości (dptowe). i regultor zywmy częto dptcyjym. Projet Rozwój i promocj ieruów techiczych w Ademii Moriej w Szczeciie Ademi Mor w Szczeciie, ul. Wły Chrobrego -, 7-5 Szczeci 37
4. Rekurencja. Zależności rekurencyjne, algorytmy rekurencyjne, szczególne funkcje tworzące.
4. Reurecj. Zleżości reurecyje, lgorytmy reurecyje, szczególe fucje tworzące. Reurecj poleg rozwiązywiu problemu w oprciu o rozwiązi tego smego problemu dl dych o miejszych rozmirch. W iformtyce reurecj
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 7. UKŁADY RÓWNAŃ LINIOWYCH Macierzowa Metoda Rozwiązywania Układu Równań Cramera
/9/ WYKŁ. UKŁY RÓWNŃ LINIOWYCH Mcierzow Metod Rozwiązywi Ukłdu Rówń Crmer Ogól postć ukłdu rówń z iewidomymi gdzie : i i... ozczją iewidome; i R k i R i ik... ;... efiicj Ukłdem Crmer zywmy tki ukłd rówń
Bardziej szczegółowo4) Podaj wartość stałych czasowych, wzmocnienia i punkt równowagi przy wymuszeniu impulsowym
LISA0: Podtwowe człony (obiety) dynmii Przygotownie ) Wymień i opiz włności podtwowych członów (obiety) dynmii potć trnmitncji nzwy i ogrniczeni prmetrów ) Wymień podtwowe człony dynmii dl tórych trnmitncj
Bardziej szczegółowo5. CIĄGI. 5.1 Definicja ciągu. Ciągiem liczbowym nazywamy funkcję przyporządkowującą każdej liczbie naturalnej n liczbę rzeczywistej.
5 CIĄGI 5 Defiicj ciągu Ciągiem liczbowym zywmy fukcję przyporządkowującą kżdej liczbie turlej liczbę rzeczywistej Ciąg zpisujemy często wyliczjąc wyrzy,, lub używmy zpisu { } lbo ( ) Ciągi liczbowe moż
Bardziej szczegółowoZasada indukcji matematycznej. Dowody indukcyjne.
Zsd idukcji mtemtyczej. Dowody idukcyje. W rozdzile sformułowliśmy dl liczb turlych zsdę miimum. Bezpośredią kosekwecją tej zsdy jest brdzo wże twierdzeie, które umożliwi i ułtwi wiele dowodów twierdzeń
Bardziej szczegółowoMatematyka wybrane zagadnienia. Lista nr 4
Mtemty wyre zgdiei List r 4 Zdie Jeżeli ułd wetorów v, v przestrzei liiowej V ie jest liiowo iezleży, to mówimy, że wetory v, v są liiowo zleże Udowodić stępujące twierdzeie: Ułd wetorów v, v ( ) jest
Bardziej szczegółowo3.1. Ciągi liczbowe - ograniczoność, monotoniczność, zbieżność ciągu. Liczba e. Twierdzenie o trzech ciągach.
WYKŁAD 6 3 RACHUNEK RÓŻNICZKOWY I CAŁKOWY FUNKCJI JEDNEJ ZMIENNEJ 31 Ciągi liczbowe - ogriczoość, mootoiczość, zbieżość ciągu Liczb e Twierdzeie o trzech ciągch 3A+B1 (Defiicj: ieskończoość) Symbole,,
Bardziej szczegółowo2. Ciągi liczbowe. Definicja 2.1 Funkcję a : N R nazywamy ciągiem liczbowym. Wartość funkcji a(n) oznaczamy symbolem a
Ciągi liczbowe Defiicj Fukcję : N R zywmy iem liczbowym Wrtość fukcji () ozczmy symbolem i zywmy -tym lub ogólym wyrzem u Ciąg Przykłdy Defiicj róŝic zpisujemy rówieŝ w postci { } + Ciąg liczbowy { } zywmy
Bardziej szczegółowoProgramowanie z więzami (CLP) CLP CLP CLP. ECL i PS e CLP
Progrmowie z więzmi (CLP) mjąc w PROLOGu: p(x) :- X < 0. p(x) :- X > 0. i pytjąc :- p(x). dostiemy Abort chcelibyśmy..9 CLP rozrzeszeie progrmowi w logice o kocepcję spełii ogriczeń rozwiązie = logik +
Bardziej szczegółowoWykład 1 Pojęcie funkcji, nieskończone ciągi liczbowe, dziedzina funkcji, wykres funkcji, funkcje elementarne, funkcje złożone, funkcje odwrotne.
Wykłd Pojęcie fukcji, ieskończoe ciągi liczbowe, dziedzi fukcji, wykres fukcji, fukcje elemetre, fukcje złożoe, fukcje odwrote.. Fukcje Defiicj.. Mówimy, że w zbiorze liczb X jest określo pew fukcj f,
Bardziej szczegółowoScenariusz lekcji matematyki w klasie II LO
Autor: Jerzy Wilk Sceriusz lekcji mtemtyki w klsie II LO oprcowy w oprciu o podręczik i zbiór zdń z mtemtyki utorów M. Bryński, N. Dróbk, K. Szymński Ksztłceie w zkresie rozszerzoym Czs trwi: jed godzi
Bardziej szczegółowoMATHCAD 2000 - Obliczenia iteracyjne, macierze i wektory
MTHCD - Obliczei itercyje, mcierze i wektory Zmiee zkresowe. Tblicowie fukcji Wzór :, π.. π..8.9...88.99..8....8.98. si().9.88.89.9.9.89.88.9 -.9 -.88 -.89 -.9 - Opis, :,, przeciek, Ctrl+Shift+P, /,, ;średik,
Bardziej szczegółowoAlgebra WYKŁAD 5 ALGEBRA 1
lger WYKŁD 5 LGEBR Defiicj Mcierzą ieosoliwą zywmy mcierz kwdrtową, której wyzczik jest róży od zer. Mcierzą osoliwą zywmy mcierz, której wyzczik jest rówy zeru. Defiicj Mcierz odwrot Mcierzą odwrotą do
Bardziej szczegółowoDowolną niezerową macierz A o wymiarach m na n za pomocą ciągu przekształceń elementarnych można sprowadzić do postaci C 01
WYKŁD / RZĄD MCIERZY POSTĆ BZOW MCIERZY Dowolą ieerową mcier o wymirch m pomocą ciągu prekłceń elemerych moż prowdić do poci I r C m wej bową (koicą) W cególości mcier bow może mieć poć: r I dl r m I r
Bardziej szczegółowoCałka oznaczona. długość k-tego odcinka podziału P. punkt pośredni k-tego odcinka podziału P. Niech funkcja f będzie ograniczona na przedziale
Cł ozczo. De.1. Podziłem odci części, N, zywmy ziór przy czym. Wprowdzmy ozczei: długość -tego odci podziłu P średic podziłu P put pośredi -tego odci podziłu P De.2 sum cłow Niech ucj ędzie ogriczo przedzile
Bardziej szczegółowoCałka oznaczona. długość k-tego odcinka podziału P. punkt pośredni k-tego odcinka podziału P. Niech funkcja f będzie ograniczona na przedziale
Cł ozczo. De.1. Podziłem odci części, N, zywmy ziór przy czym. Wprowdzmy ozczei: długość -tego odci podziłu P średic podziłu P put pośredi -tego odci podziłu P De.2 (sum cłow) Niech ucj ędzie ogriczo przedzile
Bardziej szczegółowoPolitechnika Śląska Wydział Automatyki, Elektroniki i Informatyki Praca dyplomowa
Politechni Ślą Wydził Automtyi, Eletronii i Informtyi Prc dyplomow Temt : Stnowio lbortoryjne do ymulcji obietów n terowniu SLC500. Promotor : Dr inż. J.przy Student : Tomz tuzczy Cel prcy Celem prcy było
Bardziej szczegółowo7. Szeregi funkcyjne
7 Szeregi ukcyje Podstwowe deiicje i twierdzei Niech u,,,, X o wrtościch w przestrzei Y będą ukcjmi określoymi zbiorze X Mówimy, że szereg ukcyjy u jest zbieży puktowo do sumy, jeżeli ciąg sum częściowych
Bardziej szczegółowoCałka oznaczona. długość k-tego odcinka podziału P. średnica podziału P. punkt pośredni k-tego odcinka podziału P
Cł ozczo. De.. Podziłem odci części, N, zywmy ziór przy czym. Wprowdzmy ozczei: długość -tego odci podziłu P średic podziłu P put pośredi -tego odci podziłu P De. sum cłow Niech ucj ędzie ogriczo przedzile
Bardziej szczegółowoAutomatyka i sterowanie w gazownictwie. Wymagania stawiane układom regulacji
Automtyk i terowie w gzowictwie Wymgi twie ukłdom regulcji Wykłdowc : dr iż. Iwo Oprzędkiewicz Nzw wydziłu: WIMiR Nzw ktedry: Ktedr Automtyzcji Proceów AGH Wymgi twie ukłdom regulcji Sterowlość ytemu Oberwowlość
Bardziej szczegółowoGłówka pracuje - zadania wymagające myślenia... czyli TOP TRENDY nowej matury.
Główk prcuje - zdi wymgjące myślei czyli TOP TRENDY owej mtury W tej pordzie 0 trudiejszych zdń Wiele z ich to zdi, których temt zczy się od wykż, udowodij, czyli iezbyt lubiych przez mturzystów Zdie Widomo,
Bardziej szczegółowoZadania z analizy matematycznej - sem. II Całki oznaczone i zastosowania
Zdi z lizy mtemtyczej - sem. II Cłki ozczoe i zstosowi Defiicj. Niech P = x x.. x będzie podziłem odcik [ b] części ( N przy czym x k = x k x k gdzie k δ(p = mx{ x k : k } = x < x
Bardziej szczegółowoI. CIĄGI I SZEREGI FUNKCYJNE. odwzorowań zbioru X w zbiór R [lub C] nazywamy ciągiem funkcyjnym.
I. CIĄGI I SZEREGI FUNKCYJNE 1. Zbieżość puktow i jedostj ciągów fukcyjych Niech X będzie iepustym podzbiorem zbioru liczb rzeczywistych R (lub zbioru liczb zespoloych C). Defiicj 1.1. Ciąg (f ) N odwzorowń
Bardziej szczegółowoNiech dany będzie układ równań postaci. Powyższy układ równań liniowych z n niewiadomymi można zapisać w postaci macierzowej
Rozwiązywie ułdów rówń liiowych Metod elimicji Guss 2 Postwieie zgdiei Niech dy będzie ułd rówń postci b x x x b x x x b x x x 2 2 2 2 2 22 2 2 2 Powyższy ułd rówń liiowych z iewidomymi moż zpisć w postci
Bardziej szczegółowoI. DZIAŁANIA W ZBIORZE LICZB RZECZYWISTYCH ZBIORY LICZBOWE: liczby całkowite C : C..., 3, 2, 1,
I. DZIAŁANIA W ZBIORZE LICZB RZECZYWISTYCH ZBIORY LICZBOWE: liczy turle N : N 0,,,,,,..., N,,,,,... liczy cłkowite C : C...,,,, 0,,,,... Kżdą liczę wymierą moż przedstwić z pomocą ułmk dziesiętego skończoego
Bardziej szczegółowoWybrane zagadnienia. Wykład 2a. Metoda simpleks rozwiązywania zadań programowania liniowego.
Wybre zgdiei bdń opercyjych Wykłd Metod simpleks rozwiązywi zdń progrmowi liiowego Prowdzący: dr iiż.. Zbiigiiew TARAPATA De kotktowe: e-mil: WWW: Zbigiew.Trpt@wt.edu.pl http://trpt.stref.pl tel. : 83-94-3,
Bardziej szczegółowoMATLAB PODSTAWY. [ ] tworzenie tablic, argumenty wyjściowe funkcji, łączenie tablic
MTLB PODSTWY ZNKI SPECJLNE symbol przypisi [ ] tworzeie tblic, rgumety wyjściowe fukcji, łączeie tblic { } ideksy struktur i tblic komórkowych ( ) wisy do określi kolejości dziłń, do ujmowi ideksów tblic,
Bardziej szczegółowoKONKURS MATEMATYCZNY dla uczniów gimnazjów w roku szkolnym 2012/13 III etap zawodów (wojewódzki) 12 stycznia 2013 r.
KONKURS MTEMTYCZNY dl ucziów gimzjów w roku szkolym 0/ III etp zwodów (wojewódzki) styczi 0 r. Propozycj puktowi rozwiązń zdń Uwg Łączie uczeń może zdobyć 0 puktów. Luretmi zostją uczesticy etpu wojewódzkiego,
Bardziej szczegółowoMATEMATYKA Przed próbną maturą. Sprawdzian 2. (poziom rozszerzony) Rozwiązania zadań
MATEMATYKA Przed próbą mturą Sprwdzi (poziom rozszerzoy) Rozwiązi zdń Zdie ( pkt) P Uczeń oblicz potęgi o wykłdikc wymieryc i stosuje prw dziłń potęgc o wykłdikc wymieryc 5 ( ) 7 5 Odpowiedź: C Zdie (
Bardziej szczegółowoi interpretowanie reprezentacji wykorzystanie i tworzenie reprezentacji wykorzystanie wykorzystanie i tworzenie reprezentacji
KLUCZ ODPOWIEDZI I ZASADY PUNKTOWANIA PRÓBNEGO EGZAMINU MATURALNEGO Z MATEMATYKI POZIOM PODSTAWOWY Nr zdi Odpowiedzi Pukty Bde umiejętości Obszr stdrdu. B 0 pluje i wykouje obliczei liczbch rzeczywistych,
Bardziej szczegółowo- macierz o n wierszach i k kolumnach. Macierz jest diagonalna jeśli jest kwadratowa i po za główną przekątną (diagonala) są
Powtórzeie z Algebry 1. Mcierz A k 1 11 1 1k 1 k k - mcierz o wierszch i k kolumch Mcierz est kwdrtow eśli m tyle smo wierszy co kolum ( = k). Mcierz est digol eśli est kwdrtow i po z główą przekątą (digol)
Bardziej szczegółowoEkoenergetyka Matematyka 1. Wykład 8. CIĄGI LICZBOWE
Ekoeergetk Mtemtk 1. Wkłd 8. CIĄGI LICZBOWE Defiicj (ciąg liczbow) Ciągiem liczbowm zwm fukcję odwzorowującą zbiór liczb turlch w zbiór liczb rzeczwistch. Wrtość tej fukcji dl liczb turlej zwm -tm wrzem
Bardziej szczegółowo5.4.1. Ruch unoszenia, względny i bezwzględny
5.4.1. Ruch unozeni, zględny i bezzględny Przy ominiu ruchu punktu lub bryły zkłdliśmy, że punkt lub brył poruzły ię zględem ukłdu odnieieni x, y, z użnego z nieruchomy. Możn rozptrzyć tki z przypdek,
Bardziej szczegółowoCIĄGI LICZBOWE N = zbiór liczb naturalnych. R zbiór liczb rzeczywistych (zbiór reprezentowany przez punkty osi liczbowej).
MATEMATYKA I - Lucj Kowlski {,,,... } CIĄGI LICZBOWE N zbiór liczb turlych. R zbiór liczb rzeczywistych (zbiór reprezetowy przez pukty osi liczbowej. Nieskończoy ciąg liczbowy to przyporządkowie liczbom
Bardziej szczegółowoMetoda szeregów potęgowych dla równań różniczkowych zwyczajnych liniowych. Równanie różniczkowe zwyczajne liniowe drugiego rzędu ma postać
met_szer_potegowyh-.doowyh Metod szeregów potęgowyh dl rówń różizkowyh zwyzjyh liiowyh Rówie różizkowe zwyzje liiowe drugiego rzędu m postć d u d f du d gu h ( Złóżmy, że rozwiązie rówi ( może yć przedstwioe
Bardziej szczegółowoWYKŁAD nr 14,15. Stabilność i korekcja układów liniowych
WYŁAD r Stilość i orej ułdów liiowyh Stilość ułdu O ułdzie powiemy że jet tily jeżeli w wyiu dziłi złóei i po jego utiu wr o do pierwotego tu utloego lu oiąg owy t utloy w przypdu pozoti złóei tłym poziomie.
Bardziej szczegółowoZADANIA NA POCZA n(n + 1) = 1 3n(n + 1)(n + 2).
ZADANIA NA POCZA TEK Udowodić, że dl kżdej liczby turlej zchodzi wzór: 3 3 4 = 3 Udowodić, że dl kżdej liczby turlej zchodzi wzór: 3 3 4 = 4 3 3 Udowodić, że dl kżdej liczby turlej zchodzi wzór: 3 3 4
Bardziej szczegółowoWykład 9: Różne rodzaje zbieżności ciągów zmiennych losowych. Prawa wielkich liczb.
Rchuek prwopoobieństw MA1181 Wyził T, MS, rok k. 2013/14, sem. zimowy Wykłowc: r hb. A. Jurlewicz Wykł 9: Róże rozje zbieżości ciągów zmieych losowych. rw wielkich liczb. Zbieżość z prwopoobieństwem 1:
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE OGNISKOWEJ SOCZEWEK CIENKICH ZA POMOCĄ ŁAWY OPTYCZNEJ
ĆWICZENIE 9 WYZNACZANIE OGNISKOWEJ SOCZEWEK CIENKICH ZA POMOCĄ ŁAWY OPTYCZNEJ Opis kł pomirowego A) Wyzzie ogiskowej sozewki skpijąej z pomir oległośi przemiot i obrz o sozewki Szzególie proste, rówoześie
Bardziej szczegółowoELEMENTÓW PRĘTOWYCH. Rys.D3.1
DODATEK N. SZTYWNOŚĆ PZY SKĘANIU ELEMENTÓW PĘTOWYH Zgdieie skręci prętów m duże zczeie prktycze. Wyzczeie sztywości pręt przy skręciu jest iezęde do określei skłdowych mcierzy sztywości prętów rmy przestrzeej
Bardziej szczegółowoCIĄGI LICZBOWE. Naturalną rzeczą w otaczającym nas świecie jest porządkowanie różnorakich obiektów, czyli ustawianie ich w pewnej kolejności.
CIĄGI LICZBOWE Nturlą rzeczą w otczjącym s świecie jest porządkowie różorkich obiektów, czyli ustwiie ich w pewej kolejości. Dl przykłdu tworzymy różego rodzju rkigi, p. rkig jlepszych kierowców rjdowych.
Bardziej szczegółowoUkłady równań liniowych Macierze rzadkie
5 mrzec 009 SciLb w obliczeich umeryczych - część Sljd Ukłdy rówń liiowych Mcierze rzdkie 5 mrzec 009 SciLb w obliczeich umeryczych - część Sljd Pl zjęć. Zdie rozwiązi ukłdu rówń liiowych.. Ćwiczeie -
Bardziej szczegółowoWykład 8: Całka oznanczona
Wykłd 8: Cłk ozczo dr Mriusz Grządziel grudi 28 Pole trójkt prboliczego Problem. Chcemy obliczyć pole s figury S ogriczoej prostą y =, prostą = i wykresem fukcji f() = 2. Rozwizie przybliżoe. Dzielimy
Bardziej szczegółowoPowtórka dotychczasowego materiału.
Powtórk dotychczsowego mteriłu. Zdi do smodzielego rozwiązi. N ćwiczeich w środę 7.6.7 grupy 4 leży wskzć zdi, które sprwiły jwięcej problemów. 43. W kżdym z zdń 43.-43.5 podj wzór fukcję różiczkowlą f
Bardziej szczegółowoPodstawy praktycznych decyzji ekonomiczno- finansowych w przedsiębiorstwie
odswy pryczych decyzji eooiczo- fisowych w przedsiębiorswie l wyłdu - Wrość pieiądz w czsie 4 h - Efeywość projeów w iwesycyjych 3-4 h -Wżoy osz piłu u WACC h odswy pryczych decyzji eooiczo- fisowych w
Bardziej szczegółowoWyższe momenty zmiennej losowej
Wyższe momety zmieej losowej Deiicja: Mometem m rzędu azywamy wartość oczeiwaą ucji h( dla dysretej zm. losowej oraz ucji h( dla ciągłej zm. losowej: m E P m E ( d Deiicja: Mometem cetralym µ rzędu dla
Bardziej szczegółowoKRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Fizyka i astronomia Poziom podstawowy
KRYTERIA OCEIAIA ODPOWIEDZI Próbn Mtur z OPEROEM izyk i tronoi Pozio podtwowy Litopd 0 W niniejzy heie oenini zdń otwrtyh ą prezentowne przykłdowe poprwne odpowiedzi. W tego typu h nleży również uznć odpowiedzi
Bardziej szczegółowon k n k ( ) k ) P r s r s m n m n r s r s x y x y M. Przybycień Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka
Wyższe momety zmieej losowej Deiicja: Mometem m rzędu azywamy wartość oczeiwaą ucji h() dla dysretej zm. losowej oraz ucji h() dla ciągłej zm. losowej: m E P m E ( ) d Deiicja: Mometem cetralym µ rzędu
Bardziej szczegółowo1. Określ monotoniczność podanych funkcji, miejsce zerowe oraz punkt przecięcia się jej wykresu z osią OY
. Określ ootoiczość podch fukcji, iejsce zerowe orz pukt przecięci się jej wkresu z osią OY ) 8 ) 8 c) Określjąc ootoiczość fukcji liiowej = + korzst z stępującej włsości: Jeżeli > to fukcj liiow jest
Bardziej szczegółowoCiągi liczbowe podstawowe definicje i własności
Ciągi liczbowe podstwowe defiicje i włsości DEF *. Ciągiem liczbowym (ieskończoym) zywmy odwzorowie zbioru liczb turlych w zbiór liczb rzeczywistych, tj. :. Przyjęto zpis:,,...,,... Przy czym zywmy -tym
Bardziej szczegółowoCIĄGI LICZBOWE N 1,2,3,... zbiór liczb naturalnych. R zbiór liczb rzeczywistych (zbiór reprezentowany przez punkty osi liczbowej).
Ciągi i szeregi - Lucj owlski CIĄGI LICZBOWE N,,,... zbiór liczb turlych. R zbiór liczb rzeczywistych (zbiór reprezetowy przez pukty osi liczbowej). Nieskończoy ciąg liczbowy to przyporządkowie liczbom
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do laboratorium 1
Wprowadzeie do laboratorium 1 Etymacja jedorówaiowego modelu popytu a bilety loticze Etapy budowy modelu ekoometryczego Specyfikacja modelu Zebraie daych tatytyczych Etymacja parametrów modelu Weryfikacja
Bardziej szczegółowoMatematyka finansowa 25.01.2003 r.
Memyk fisow 5.0.003 r.. Kóre z poiższych ożsmości są prwdziwe? (i) ( ) i v v i k m k m + (ii) ( ) ( ) ( ) m m v (iii) ( ) ( ) 0 + + + v i v i i Odpowiedź: A. ylko (i) B. ylko (ii) C. ylko (iii) D. (i),
Bardziej szczegółowo6. *21!" 4 % rezerwy matematycznej. oraz (ii) $ :;!" "+!"!4 oraz "" % & "!4! " )$!"!4 1 1!4 )$$$ " ' ""
Memy fow 09..000 r. 6. *!" ( orz ( 4 % rezerwy memycze $ :;!" "+!"!4 orz "" % & "!4! " $!"!4!4 $$$ " ' "" V w dowole chwl d e wzorem V 0 0. &! "! "" 4 < ; ;!" 4 $%: ; $% ; = > %4( $;% 7 4'8 A..85 B..90
Bardziej szczegółowoMacierze w MS Excel 2007
Mcierze w MS Ecel 7 Progrm MS Ecel umożliwi wykoywie opercji mcierzch. Służą do tego fukcje: do możei mcierzy MIERZ.ILOZYN do odwrci mcierzy MIERZ.ODW do trspoowi mcierzy TRNSPONUJ do oliczi wyzczik mcierzy
Bardziej szczegółowoa) b) Rys. 6.1. Schemat ideowo-konstrukcyjny układu do przykładu 6.1 a) i jego schemat blokowy
04 6. Ztoownie metod hemtów lokowh do nliz włśiwośi ukłdów utomtki Shemt lokow ukłdu utomtki jet formą zpiu mtemtznego modelu dnego ukłdu, n podtwie której, wkorztują zd przedtwione rozdzile 3.7, możn
Bardziej szczegółowoRozdział 1. Nazwa i adres Zamawiającego Gdyńskie Centrum Sportu jednostka budżetowa w Gdyni Rozdział 2. Informacja o trybie i stosowaniu przepisów
Z n a k s p r a w y G C S D Z P I 2 7 1 0 2 8 2 0 1 5 S P E C Y F I K A C J A I S T O T N Y C H W A R U N K Ó W Z A M Ó W I E N I A f W y k o n a n i e ro b ó t b u d o w l a n y c h w b u d y n k u H
Bardziej szczegółowoCollegium Novum Akademia Maturalna
Collegium Novum Akdemi Mturl wwwcollegium-ovumpl 0- -89-66 Mtemtyk (GP dt: 00008 sobot Collegium Novum Akdemi Mturl Temt 5: CIĄGI Prowdzący: Grzegorz Płg Termi: 0007 godzi 9:00-:0 8 Zdie Które wyrzy ciągu
Bardziej szczegółowoRozwiązywanie układów równań liniowych (1)
etody Numerycze i Progrmowie Stro z Wykłd. Rozwiązywie ukłdów rówń liiowych () etody dokłde rozwiązywi ukłdów rówń liiowych etody dokłde pozwlą uzyskie rozwiązi w skończoe liczbie kroków obliczeiowych.
Bardziej szczegółowoOd wzorów skróconego mnoŝenia do klasycznych nierówności
Hery Pwłowsi IV LO Toruń O wzorów sróoego moŝei o lsyzyh ierówośi Uzą w szole wzorów sróoego moŝei zzymy o owozei wóh toŝsmośi: () ( ) () ( ) Nstępie uŝywmy ih o przesztłi wyrŝeń Tym rzem zrómy z ih iy
Bardziej szczegółowoRozkład normalny (Gaussa)
Rozład ormaly (Gaussa) Wyprowadzeie rozładu Gaussa w modelu Laplace a błędów pomiarowych. Rozważmy pomiar wielości m, tóry jest zaburzay przez losowych efetów o wielości e ażdy, zarówo zaiżających ja i
Bardziej szczegółowoZadanie 1. Podaj model matematyczny układu jak na rysunku: a) w postaci transmitancji, b) w postaci równań stanu (równań różniczkowych).
Zadanie Podaj model matematyczny uładu ja na ryunu: a w potaci tranmitancji, b w potaci równań tanu równań różniczowych. a ranmitancja operatorowa LC C b ównania tanu uładu di dt i A B du c u c dt i u
Bardziej szczegółowoStruna nieograniczona
Rówie sry Rówie okreś rch sry sprężysej kórą ie dziłją siły zewęrze Sł okreśo jes przez włsości izycze sry Zkłdmy że w położei rówowgi sr pokryw się z pewym przedziłem osi OX Fkcj okreś wychyeie z położei
Bardziej szczegółowoPORÓWNANIE WYBRANYCH RÓWNAŃ KONSTYTUTYWNYCH STOPÓW Z PAMIĘCIĄ KSZTAŁTU
ODELOWNIE INŻYNIERKIE INN 1896-771X 3,. 37-44, Gliwice 6 PORÓWNNIE WYBRNYCH RÓWNŃ KONTYTUTYWNYCH TOPÓW Z PIĘCIĄ KZTŁTU KRZYZTOF BIEREG Ktedr Wyokich Npięć i prtów Elekt., Politechnik Gdńk trezczenie. W
Bardziej szczegółowoAnaliza numeryczna. Stanisław Lewanowicz. Całkowanie numeryczne. Definicje, twierdzenia, algorytmy
http://wwwiiuniwrocpl/ sle/teching/n-wdrpdf Anliz numeryczn Stnisłw Lewnowicz Styczeń 008 r Cłownie numeryczne Definicje, twierdzeni, lgorytmy 1 Pojęci wstępne Niech IF IF [, b] ozncz zbiór wszystich funcji
Bardziej szczegółowoAnaliza matematyczna i algebra liniowa
Aaliza matematycza i algebra liiowa Materiały pomocicze dla studetów do wyładów Rachue różiczowy ucji wielu zmieych. Pochode cząstowe i ich iterpretacja eoomicza. Estrema loale. Metoda ajmiejszych wadratów.
Bardziej szczegółowoGranica cigu punktów. ), jest zbieny do punktu P 0 = ( x0. n n. ) n. Zadania. Przykłady funkcji dwu zmiennych
Gric cigu puktów Ztem Cig puktów P P ; jest zie do puktu P ; gd P P [ ] Oliczm gric cigu l Poiew l l wic cig l jest zie i jego gric jest pukt π π [ ] Oliczm gric cigu si π π π π Poiew si si wic cig si
Bardziej szczegółowoGENEZA WYZNACZNIKA. Układ równań liniowych z dwiema niewiadomymi. Rozwiązania układu metodą eliminacji Gaussa
/ WYKŁD. Wyzzik mierzy: defiij idukyj i permutyj. Włsośi wyzzików, rozwiięie Lple', wzór Srrus. Mierz odwrot i sposoy jej wyzzi. GENEZ WYZNCZNIK Ukłd rówń liiowyh z dwiem iewidomymi, y x y x Rozwiązi ukłdu
Bardziej szczegółowoW(s)= s 3 +7s 2 +10s+K
PRZYKŁAD (LINIE PIERWIASTKOWE) Tramitacja operatorowa otwartego układu regulacji z jedotkowym ujemym przęŝeiem zwrotym daa jet wzorem: G O K ( + )( + 5) a) Podaj obraz liii pierwiatkowych układu zamkiętego.
Bardziej szczegółowoSzeregi o wyrazach dowolnych znaków, dwumian Newtona
Poprwi lem 9 czerwc 206 r, godz 20:0 Twierdzeie 5 kryterium Abel Dirichlet Niech be dzie ieros cym ci giem liczb dodtich D Jeśli 0 i ci g sum cze ściowych szeregu b jest ogriczoy, to szereg b jest zbieży
Bardziej szczegółowoRÓWNANIA RÓŻNICZKOWE WYKŁAD 7
RÓWNANIA RÓŻNIZKOWE WYKŁAD 7 Deiicj Ukłdem rówń różiczkowch rzędu pierwszego w posci ormlej zwm ukłd rówń o iewidomch > zmie iezleż. Uwg Jeżeli = o zzwczj piszem x zmis orz g zmis jeżeli = o piszem x z
Bardziej szczegółowoREPREZENTACJA SYGNAŁÓW
REPREZENTACJA SYGNAŁÓW Spi reści:. Bzy ygłów.. Procedur oroormlizcyj. 3. Wielomiy, fukcje Hr i Wlh, fukcje gięe, rygoomerycze. 4. Sygły dwurgumeowe... -. -...5..5.3 Reprezecj ygłmi elemerymi.5 N = 8 =.9
Bardziej szczegółowoPrzykład modelowania cybernetycznego bardziej złożonych systemów biologicznych przepływ krwi. Najpierw przypomnienie kilku elementarnych faktów
Przyład modelu rążenia rwi Modelowanie (z pomocą uperomputerów) proceu przepływu rwi w naczyniach apilarnych Wyład nr 1 z uru Biocybernetyi dla Inżynierii Biomedycznej prowadzonego przez Prof. Ryzarda
Bardziej szczegółowoĆwiczenia rachunkowe TEST ZGODNOŚCI χ 2 PEARSONA ROZKŁAD GAUSSA
Aaliza iepewości pomiarowych w esperymetach fizyczych Ćwiczeia rachuowe TEST ZGODNOŚCI χ PEARSONA ROZKŁAD GAUSSA UWAGA: Na stroie, z tórej pobrałaś/pobrałeś istrucję zajduje się gotowy do załadowaia arusz
Bardziej szczegółowoPODSTAWY AUTOMATYKI 7. Stabilność
Poliechik Wrzwk Iyu Auomyki i Roboyki Prof. dr hb. iż. J Mciej Kościely PODSTAWY AUTOMATYKI 7. Sbilość Sbilość Sbilość je cechą ukłdu, polegjącą powrciu do u rówowgi łej po uiu dziłi zkłócei, kóre wyrąciło
Bardziej szczegółowoSymbol Newtona liczba wyborów zbioru k-elementowego ze zbioru n elementów. Symbol Newtona
B Głut Symol Newto Symol Newto licz wyoów ziou -elemetowego ze ziou elemetów ) ( A B B B t t żd dog: odciów do góy Ile ozwiązń m ówie: 4 6 gdzie i są ieujemymi liczmi cłowitymi? 9 84 4 4 5 Licz ozwiązń
Bardziej szczegółowoPODSTAWY AUTOMATYKI 8. Stabilność
Poliechik Wrzwk Iyu Auomyki i Roboyki Prof. dr hb. iż. J Mciej Kościely PODSTAWY AUTOMATYKI 8. Sbilość Sbilość Sbilość je cechą ukłdu, polegjącą powrciu do u rówowgi łej po uiu dziłi zkłócei, kóre wyrąciło
Bardziej szczegółowoKATEDRA ENERGOELEKTRONIKI I ELEKTROENERGETYKI LABORATORIUM ELEKTROENERGETYKI. Rys. 7.7.1. Pomiar impedancji pętli zwarcia dla obwodu L2
6.7. ntrukcj zczegółow Grup:... 4.. 6.7. Cel ćwiczeni Celem ćwiczeni jet zpoznnie ię z metodmi pomirowymi i przepimi dotyczącymi ochrony przeciwporżeniowej w zczególności ochrony przed dotykiem pośrednim.
Bardziej szczegółowo2. Tensometria mechaniczna
. Tensometri mechniczn Wstęp Tensometr jk wskzywłby jego nzw to urządzenie służące do pomiru nprężeń. Jk jednk widomo, nprężeni nie są wielkościmi mierzlnymi i stnowią jedynie brdzo wygodne pojęcie mechniki
Bardziej szczegółowonazywamy n -tym wyrazem ciągu ( f n
Rk II Temt 7 SZEREGI FUNKCYJNE SZEREG POTĘGOWY SZEREG TAYLORA Ciąg ukcyjy Szeregi ukcyje Zbieżść jedstj Szereg ptęgwy Prmień zbieżści szeregu ptęgweg Szereg Tylr Ciąg ukcyjy Niech U zcz iepusty pdzbiór
Bardziej szczegółowoRachunek prawdopodobieństwa MAP1151 Wydział Elektroniki, rok akad. 2011/12, sem. letni Wykładowca: dr hab. A. Jurlewicz
Rchuek prwdopodobieństw MA5 Wydził Elektroiki, rok kd. 20/2, sem. leti Wykłdowc: dr hb. A. Jurlewicz Wykłd 7: Zmiee losowe dwuwymirowe. Rozkłdy łącze, brzegowe. Niezleżość zmieych losowych. Momety. Współczyik
Bardziej szczegółowoSKRYPT DO ZAJĘĆ WYRÓWNAWCZYCH Z MATEMATYKI DLA STUDENTÓW I ROKU AKADEMII MORSKIEJ W SZCZECINIE
Publikcj współfisow ze środków Uii Europejskiej w rmch Europejskiego Fuduszu Społeczego SKRYPT DO ZAJĘĆ WYRÓWNAWCZYCH Z MATEMATYKI DLA STUDENTÓW I ROKU AKADEMII MORSKIEJ W SZCZECINIE dr iż Ryszrd Krupiński
Bardziej szczegółowoMACIERZE I WYZNACZNIKI
MCIERZE I WYZNCZNIKI Defiicj Mcierą o współcyikch recywistych (espoloych) i wymire m x ywmy pryporądkowie kżdej pre licb turlych (i,k), i,,, m, k,,,, dokłdie jedej licby recywistej ik [ ik ] mx (espoloej)
Bardziej szczegółowoTABLICE WZORÓW I TWIERDZEŃ MATEMATYCZNYCH zakres GIMNAZJUM
TABLICE WZORÓW I TWIERDZEŃ MATEMATYCZNYCH zkres GIMNAZJUM LICZBY Lizy turle: 0,1,,,4, Koleje lizy turle zwsze różią się o 1, zpis, +1, +, gdzie to dowol liz turl ozz trzy koleje lizy turle, Lizy pierwsze:
Bardziej szczegółowoODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA ZESTAW NR 1 POZIOM ROZSZERZONY
Przykłdowy zestw zdń r z mtemtyki Odpowiedzi i schemt puktowi poziom rozszerzoy ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA ZESTAW NR POZIOM ROZSZERZONY Nr zdi Nr czyości Etpy rozwiązi zdi Liczb puktów Uwgi I metod
Bardziej szczegółowoSYSTEM WIELKOŚCI CHARAKTERYZUJĄCY POTENCJALNĄ I ODDZIELONĄ CZĄSTKĘ ZUŻYCIA TRIBOLOGICZNEGO
6-0 T B O L O G 8 Piotr SDOWSK * SYSTEM WELKOŚC CKTEYZUĄCY POTECLĄ ODDZELOĄ CZĄSTKĘ ZUŻYC TBOLOGCZEGO SYSTEM OF VLUES CCTEZED POTETL D SEPTED WE PTCLE Słow kluczowe: prc trci, zużywie ściere, cząstk zużyci,
Bardziej szczegółowoWykład 12: Sumowanie niezależnych zmiennych losowych i jego związek ze splotem gęstości i transformatami Laplace a i Fouriera. Prawo wielkich liczb.
Rchuek prwdopodobieństw MA064 Wydził Elektroiki, rok kd. 2008/09, sem. leti Wykłdowc: dr hb. A. Jurlewicz Wykłd 2: Sumowie iezleżych zmieych losowych i jego związek ze splotem gęstości i trsformtmi Lplce
Bardziej szczegółowoRachunek różniczkowy funkcji wielu zmiennych
Automatya i Robotya Aaliza Wyład dr Adam Ćmiel cmiel@agh.edu.pl Rachue różiczowy fucji wielu zmieych W olejych wyładach uogólimy pojęcia rachuu różiczowego i całowego fucji jedej zmieej a przypade fucji
Bardziej szczegółowoRealizacje zmiennych są niezależne, co sprawia, że ciąg jest ciągiem niezależnych zmiennych losowych,
Klsyczn Metod Njmniejszych Kwdrtów (KMNK) Postć ć modelu jest liniow względem prmetrów (lbo nleży dokonć doprowdzeni postci modelu do liniowości względem prmetrów), Zmienne objśnijące są wielkościmi nielosowymi,
Bardziej szczegółowoTok sprawdzania nośności ścian obciążonych pionowo wg metody uproszczonej zgodnie z PN-EN 1996-3
To sprwdzi ośości ści ociążoyc pioowo wg eody uproszczoej zgodie z P- 996- UWAGA: ośość ści eży sprwdzć żdej odygcji, cy że gruość ści i wyrzyłość uru ścisie są ie se wszysic odygcjc..... 5. De: rodzje
Bardziej szczegółowoZadania i rozwiązania prac domowych z Analizy Matematycznej 1.2 z grupy pana Ryszarda Kopieckiego, semestr letni 2011/2012.
Zdi i rozwiązi prc domowych z Alizy Mtemtyczej. z grupy p Ryszrd Kopieckiego, semestr leti / Ntli Skowsk . seri UWAGA: wykresów oczywiście rysowć ie trzeb. Co więcej, wykres ie jest dowodem żdego stwierdzei.
Bardziej szczegółowoCiągi i szeregi liczbowe
Ciągi i szeregi liczbowe Defiicj. Jeżeli kżdej liczbie turlej przyporządkow zostł jkś liczb rzeczywist, to mówimy, że zostł określoy ciąg liczbowy (ieskończoy). Formlie ozcz to, że ciąg liczbowy jest fukcją
Bardziej szczegółowoODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA ZESTAW NR 1 POZIOM ROZSZERZONY
ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA ZESTAW NR POZIOM ROZSZERZONY Nr zdi Nr czyości Etpy rozwiązi zdi Liczb puktów Uwgi I metod rozwiązi ( PITAGORAS ): Sporządzeie rysuku w ukłdzie współrzędych: p C A y 0
Bardziej szczegółowoZBIEŻNOŚĆ CIĄGU ZMIENNYCH LOSOWYCH. TWIERDZENIA GRANICZNE
RACHUNEK PRAWDOPODOBIEŃSTWA WYKŁAD 8. ZBIEŻNOŚĆ CIĄGU ZMIENNYCH LOSOWYCH. TWIERDZENIA GRANICZNE 1 Zbieżość ciągu zmieych losowych z prawdopodobieństwem 1 (prawie apewo) Ciąg zmieych losowych (X ) jest
Bardziej szczegółowoUKŁADY RÓWNAŃ LINOWYCH
Ekoeergetyka Matematyka. Wykład 4. UKŁADY RÓWNAŃ LINOWYCH Defiicja (Układ rówań liiowych, rozwiązaie układu rówań) Układem m rówań liiowych z iewiadomymi,,,, gdzie m, azywamy układ rówań postaci: a a a
Bardziej szczegółowo1 Kryterium stabilności. 2 Stabilność liniowych układów sterowania
Kryterium stbilości Stbilość liiowych ukłdów sterowi Ukłd zmkięty liiowy i stcjory opisy rówiem () jest stbily, jeŝeli dl skończoej wrtości zkłócei przy dowolych wrtościch początkowych jego odpowiedź ustlo
Bardziej szczegółowoAlgebra macierzowa. Akademia Morska w Gdyni Katedra Automatyki Okrętowej Teoria sterowania. Mirosław Tomera 1. ELEMENTARNA TEORIA MACIERZOWA
kdei Morsk w Gdyi Ktedr utotyki Okrętowej Teori sterowi lgebr cierzow Mirosłw Toer. ELEMENTRN TEORI MCIERZOW W owoczesej teorii sterowi brdzo często istieje potrzeb zstosowi otcji cierzowej uprszczjącej
Bardziej szczegółowo5.3.1. Zmiana układów odniesienia
531 Zmi ukłdów odieiei Z kżdą brłą twą możem wiąć ukłd wółrędch oiując ruch tej brł w retrei Dltego w dlm ciągu w kiemtce brł będiem ię jmowć główie wjemm ruchem ukłdów wółrędch Zjąc ruch ukłdu wółrędch
Bardziej szczegółowoLiteratura do ćwiczeń: Program zajęć: dr Krzysztof Żyjewski Informatyka; rok I, I o.inż. 17 listopada 2015
dr Krzysztof Żyjewski Iformtyk; rok I, I o.iż. 17 listopd 015 Kotkt: e-mil: krzysztof.zyjewski@uwm.edu.pl kosultcje: po 18 listopd 7.55-8.55, pok. A0/19 (ie termiy możliwe po uprzedim kotkcie milowym)
Bardziej szczegółowoALGEBRA MACIERZY. UKŁADY RÓWNAŃ LINIOWYCH.
AGEBRA MACIERZY. UKŁADY RÓWNAŃ INIOWYCH. MACIERZE Mcierzą o wymirch m (m ) zywmy prostokątą tblicę której elemetmi jest m liczb rzeczywistych mjącą m wierszy i kolum postci A m m kolumy wiersze m Stosujemy
Bardziej szczegółowo