BIULETYN SAMORZĄDU GMINY ZAMOŚĆ. Radosnych i spokojnych Świąt Wielkanocnych. życzy Redakcja. MIESIĘCZNIK NR 3 (36)

Transkrypt

1 ISSN BIULETYN SAMORZĄDU GMINY ZAMOŚĆ MIESIĘCZNIK NR 3 (36) kwiecień 2012 ISSN Czasopismo bezpłatne Radosnych i spokojnych Świąt Wielkanocnych życzy Redakcja

2 Z okazji Świąt Zmartwychwstania Pańskiego Mieszkańcom Gminy Zamość najlepsze życzenia zdrowia, radości i wielu łask Bożych składają Przewodniczący Rady Powiatu w Zamościu Kazimierz Mielnicki Wicestarosta Jerzy Sobczuk Starosta Zamojski Henryk Matej oraz Radni Powiatu Zamojskiego Anna Soboń, Ryszard Ciurysek i Ireneusz Ścirka Najserdeczniejsze życzenia zdrowych, radosnych i spokojnych Świąt Wielkiej Nocy a także odpoczynku w rodzinnym gronie życzy Zarząd Gminny Polskiego Stronictwa Ludowego Zdrowych, spokojnych, radosnych Świąt Wielkanocnych, pełnych wiary, nadziei, dobroci oraz wielu łask od Zmartwychwstałego Chrystusa nauczycielom emerytom, rencistom i byłym pracownikom oświaty Gminy Zamość życzy Zarząd Gminnego Związku Emerytów i Rencistów Tadeusz Kordyjak Anna Denkiewicz Henryka Bzdeń Emilia Szponar

3 Gmina Zamość Szanownym Państwu Mieszkańcom Gminy Zamość Czytelnikom Biuletynu Radosnych i spokojnych Świąt Wielkanocnych przeżywanych z bliskimi w ciepłej rodzinnej atmosferze oraz wielu chwil wypełnionych miłością, życzliwością i pokrzepieniem na świąteczny czas i wszystkie kolejne dni Przewodniczący Rady Gminy Zamość Jerzy Bondyra życzą Wójt Gminy Zamość Ryszard Gliwiński Po upływie szabatu Maria Magdalena, Maria, matka Jakuba, i Salome nakupiły wonności, żeby pójść namaścić Jezusa. Wczesnym rankiem w pierwszy dzień tygodnia przyszły do grobu, gdy słońce wzeszło. A mówiły między sobą: Kto nam odsunie kamień od wejścia do grobu? Gdy jednak spojrzały, zauważyły, że kamień był już odsunięty, a był bardzo duży. Weszły więc do grobu i ujrzały młodzieńca, siedzącego po prawej stronie, ubranego w białą szatę; i bardzo się przestraszyły. Lecz on rzekł do nich: Nie bójcie się! Szukacie Jezusa z Nazaretu, ukrzyżowanego; powstał, nie ma Go tu. Oto miejsce, gdzie Go złożyli. Lecz idźcie, powiedzcie Jego uczniom i Piotrowi: Idzie przed wami do Galilei, tam Go ujrzycie, jak wam powiedział. One wyszły i uciekły od grobu; ogarnęło je bowiem zdumienie i przestrach. Nikomu też nic nie oznajmiły, bo się bały. Mk 16, 1 8

4 Biuletyn kwiecień ważne wydarzenia KARTKI wielkanocne GMINY ZAMOŚĆ To już ośma edycja konkursu Kartki Wielkanocne Gminy Zamośc. Nagrodzeni i wyróżnieni uczestnicy konkursów plastycznych Tak jak poprzednie, tak i ta edycja cieszyła się dużym zainteresowaniem: wypłynęły na nią 473 prace z dwunastu szkół z terenu Gminy Zamość: z SP Białowola, SP Borowina Sitaniecka, SP Lipsko, SP Pniówek, SP Mokre, ZS Wysokie, ZS Żdanów, ZS Płoskie, SP Wólka Wieprzecka, ZSPiP Kalinowice, Niepublicznego Gimnazjum w Zawadzie, SP Zawada, a także z siedmiu organizacji KGW: z Mokrego, Pniówka, Bortatycz, Wólki Wieprzeckiej, Białobrzeg, Lipska Kosobud, Zawady. Na konkurs wpłynęły Laureaci konkursu Kartki Wielkanocne Gminy Zamość 2012 także prace złożone przez Radę Sołecką miejscowości Bortatycze Kolonia. Patronat nad konkursem objął Wójt Gminy Zamość. Rozstrzygnięcie konkursu odbyło się 26 marca br. (poniedziałek) o godz w Centrum Szkoleniowo Informacyjno Telekonferencyjnym w Mokrem. Wyróżnione osoby otrzymały nagrody i pamiątkowe dyplomy wręczone przez Wójta Gminy Zamość, Pana Ryszarda Gliwińskiego, a także przedstawiciela jury, Pana Jerzego Cabaja. Wszyscy, którzy zgłosili się do konkursu otrzymali słodki upominek. Laureatami tegorocznej edycji zostali: Jakub Jargieło kl. II SP Pniówek, Agnieszka Rabiega kl. III a gimnazjum Niepubliczne Gimnazjum w Zawadzie, Kamil Garbaty kl. II ZS Wysokie, Michał Karpowicz kl. I gimnazjum ZS Wysokie, Joanna Duda kl. II ZS Płoskie. Wyróżnienia specjalne otrzymali: Alfreda Sendyk, Siedliska, Magdalena Okoń kl. I b ZSPiP Kalinowice, Sara Rabiega kl. IV SP Zawada. Wyróżnienia otrzymali: SP Białowola: Nina Obruśnik kl. V, Szymon Kuźma kl. V, Julia Ożga, kl. O, Agnieszka Gęśla kl. V, Paulina Kuźma, kl. O; SP Borowina Sitaniecka: Jakub Sudak kl. I, Patryk Kardasz kl. VI, Wioleta Szymańska kl. VI, Aleksandra Kopciewska kl. IV; SP Lipsko: Agata Greszta kl. IV, Paulina Stręciwilk kl. IV, Paweł Gąsior kl. VI, Patrycja Okoń kl. V, Jakub Kościk kl. III, Iwona Furmaniak kl. IV; SP Mokre: Joanna Banach kl. IV, Dawid Makowski kl. II, Paulina Psiuk kl. II, Magda Augustynek kl. VI, Izabela Czochra kl. II, Brunon Janus kl. I, Wiktor Gilewski kl. II; SP Pniówek: Patrycja Cisło kl. IV, Gabriela Michońska kl. II, Martyna Kawałko kl. IV, Julia Nadłonek kl. IV, Kaja Zwolan kl. VI, Agnieszka Makowska kl. VI, Aleksandra Szuwara kl. III; ZS Płoskie: Joanna Duda kl. II, Aleksandra Staniecka kl. V, Agata Ostasz kl. III, Marlena Mojżesz kl. V, Dorota Łuczka kl. IV, Barbara Kawalec kl. III; ZS Wysokie: Natalia Misztal kl. I, Gabriela Rybak kl. V, Jacek Hałasa kl. I gimnazjum, cd. str. 5

5 ważne wydarzenia cd. ze str. 4 Ewa Misztal kl. VI; Niepubliczne Gimnazjum w Zawadzie: Patrycja Tchórz kl. I b gimnazjum, Klaudia Kostur kl. II c gimnazjum, Anna Kozak kl. I a; ZSPiP Kalinowice: Magda Okoń kl. I b, Maria Łochin lat 3, Jakub Zawadzki lat 3, Łukasz Serafin kl. I b, Julia Sobczyk kl. II, Magdalena Lupa lat 4, Filip Łysym lat 3, Laura Piwowarska lat 3, Igor Kycko lat 6, Katarzyna Wiatrowska lat 6, Ola Malicka kl. III a, Magdalena Greszta kl. III a, Natalia Kopciowska, lat 6, Dominik Sagan, lat 5, grupa Zajączki, Diana Bartko lat 5, grupa Zajączki, Bartłomiej Libera lat 5, Oliwia Kozłowska kl. II a, Julia Barczuk kl. I b, Emilia Słomka lat 5, grupa Zajączki, Wiktor Sawicki lat 5, grupa Zajączki, Marcel Majdan lat 6, grupa Misie; SP Zawada: Emilia Skuba kl. O, Kacper Traczykiewicz kl. O, Damian Gajewski kl. O, Szymon Czerniec kl. O, Zuzia Mioduna, kl. I; SP Wólka Wieprzecka: Weronika Dębska kl. I, Agata Listopad kl. V, Emilia Burcon kl. I, Igor Wróbel kl. I, Maciej Artymiak kl. II, Kacper Pupiec, kl. O, Dominika Pakuła kl. O, Brajan Czubek kl. O, Agata Olejarczuk kl. V, Wiktoria Mogielnicka kl. O, Małgorzata Selech kl. I, Marzena Adamowicz kl. I, Klaudia Machałek kl. II; ZS Żdanów: Kacper Bekier kl. IV, Oliwia Pasieczna kl. II, Julia Małecka kl. IV, Dominik Piskor kl. III, Natalia Wojewódka kl. III, Kornelia Gajewska kl. I; KGW Wólka Wieprzecka: Justyna Zakrzewska KGW Wólka Wieprzecka; KGW Bortatycze: Klaudia Pańczyk lat 4; KGW Lipsko Kosobudy: Kuba Paszko kl. I; KGW Białobrzegi: Kamila Czerniec kl. VI, Martyna Czerniec kl. O; KGW Pniówek: Paulina Kierepka kl. IV, Szymon Michoński lat 11; KGW Mokre: Zuzanna Małysz lat 2 z mamą; KGW Zawada: Weronika Koziołek kl. V, Paulina Koziołek kl. I gimnazjum; Sołectwo Bortatycze Kolonia: Aleksandra Paszko kl. V, Adriana Karwat kl. II a gimnazjum; Indywidualnie: Oliwia lat 5 i Małgorzata Grabowskie, Wólka Panieńska, Agata i Beata Kniaź, Białowola. Dodatkowy punkt regulaminu konkursu mówił o tym, że kartka powinna być zainspirowana krajobrazem, architekturą lub kulturą mieszkańców Gminy Zamośc. Prace zgłaszane były w sześciu kategoriach dużą popularnością cieszyła się nowa, szósta kategoria, rodzinna, w której wziąć udział mogły całe rodziny. W tym samym dniu został rozstrzygnięty etap gminny XIV 5 Ogólnopolskiego Konkursu Plastycznego, w tym roku odbywającego się pod hasłem: 20 lat Państwowej Straży Pożarnej jak nas widzą, tak nas malują. Na konkurs wpłynęło 261 prac z 5 szkół z terenu Gminy Zamość: z Zespołu Szkół w Żdanowie, z Zespołu Szkół w Sitańcu, z Zespołu Szkół w Wysokiem, ze Szkoły Podstawowej w Mokrem, z Zespołu Szkoły Podstawowej i Przedszkola w Kalinowicach a także 1 świetlicy środowiskowej w Skaraszowie. Prace zostały podzielone na 3 grupy wiekowe, z każdej grupy jury mogło wybrać maksymalnie 5 prac. Do etapy powiatowego zakwalifikowano 15 prac. Laureatami etapu gminnego zostali: ZS Żdanów: Aleksandra Joniec, lat 11, Patryk Małecki, lat 9, Kacper Bekier, lat 10, Kornelia Gajewska, lat 8, Emilia Bożek, lat 8; ZS Sitaniec: Krzysztof Kiecana, lat 12, Krystian Ogonowski, lat 10, Karolina Kowalczyk, lat 14, Marek Bosiak, lat 14, Kamila Pieczykolan, lat 13, Marta Kurzępa, lat 15; SP Mokre: Michał Anotniuk, lat 10; ZSPiP Kalinowice: Damian Caryk, lat 8, Kamilla Jędruszko, lat 8, Oliwia Kozłowska, lat 8. Prace 15 osób zostały przekazane do Krasnobrodzkiego Domu Kultury, gdzie odbędzie się etap powiatowy konkursu. Dodatkowo jury przyznało 20 wyróżnień. Wyróżnieni zostali: ZS Sitaniec: Kamil Bosiak, lat 10, Wiktoria Ulidowska, lat 10, Julia Węgrzyn, lat 7, Zuzanna Gil, lat 10, Gabriela Wiśniewska, lat 9, Weronika Klich, lat 10; ZS Żdanów: Bartek Bajan, lat 10, Oliwia Bondyra, lat 11, SP Mokre: Aleksandra Tymura, lat 8; ZS Wysokie: Patrycja Kaproń, lat 9; Świetlica Środowiskowa w Skaraszowie: Mateusz Kawala, lat 6, Klaudia Machałek, lat 8, Kinga Szpinda, lat 7; ZSPiP Kalinowice: Kacper Gęśla, lat 8, Julia Sobczyk, lat 9, Zuzanna Śmiałko, lat 9, Wojciech Turyczniak, lat 9, Arleta Stroczyńska, lat 9, Jakub Tor, lat 6, Przemysław Zawiślak, lat 8. W skład jury tegorocznych edycji konkursów weszli: Państwo Bożenna i Robert Gomułkowie artyści plastycy, Pani Agata Piwko twórczyni rękodzieła, a także Pan Jerzy Cabaj artysta fotograf. Organizator i koordynator konkursów, Ośrodek Promocji, Turystyki i Sportu Gminy Zamość składa podziękowania wszystkim współpracującym i zaangażowanym w jego przeprowadzenie. Paweł Mróz Biuletyn kwiecień 2012 NAGRODZONE KARTKI WIELKANOCNE Kamil Garbaty Agnieszka Rabiega Jakub Jargieło Michał Karpowicz Joanna Duda

6 Biuletyn kwiecień kultura Tradycje wielkanocne mieszkańców Gminy Zamość Zbliżające się święta Wielkanocne w polskiej kulturze, zależnie od regionu Polski, są różnie obchodzone. W niektórych regionach naszej ojczyzny chodzi się z kurkiem po dyngusie, chodzą śmigurciorzy ubodzy chłopcy, zbierający datki przede wszystkim potrawy wielkanocne. Na Suwalszczyźnie chodzi się z Ewangelią dzieci przychodzą do domów i czytają wskazany fragment Ewangelii na dany dzień. Za to otrzymują pisanki albo jajka. Gdzie indziej ma miejsce topienie Judasza odbywa się ono w czas Wielkiego Tygodnia a dokładnie w Wielką Środę. Młodzież, zwłaszcza chłopcy, topią tego dnia Judasza. Ze słomy i starych ubrań robią wielka kukłę, którą następnie wlecze się na łańcuchach po całej okolicy. Przy drodze ustawiają się gapie, którzy okładają kukłę kijami. Na koniec wrzuca się zdrajcę do stawu lub bagienka. Starsi mieszkańcy Gminy Zamość pamiętają zapewne pogrzeb żuru. Ostatnie dwa dni postu były wielkim przygotowaniem do święta. W te dni robiono pogrzeb żuru potrawy spożywanej przez cały post. Kiedy więc zbliżał się czas radości i zabawy, sagany żuru wylewano na ziemię. Takie są dawne, gdzieniegdzie kultywowane jeszcze, tradycje wielkanocne w Polsce. Jak zaś wyglądają zwyczaje i przygotowania świąteczne u mieszkańców Gminy Zamość? Zapytaliśmy niektórych z nich. W moim rodzinnym domu z nastaniem postu zmieniał się jadłospis: większość przygotowywanych posiłków była na bazie mleka oraz oleju tłoczonego na zimno z nasion rzepaku lub lnu wspomina Pani Irena Adamczuk, mieszkanka Sitańca Wolicy, członkini Chóru Sitanianie. Przygotowania obejmowały jednak nie tylko kuchnię: wraz z nastaniem wiosny moja mam zbierała trzcinę rosnącą na łące, wierzbowe bazie, sama robiła kwiatki z papieru i zaczynało się układanie palmy. Dodawała do tego zielony barwinek, całość usztywniała wiklinową gałązką aby się nie rozpadło. Dużą atrakcją było także pisanie pisanek, oczywiście woskiem, nad świeczką. Niekiedy jajka gotowano w łuskach cebuli, zielonych kłosach żyta, kopiowym ołówku, następnie co odważniejsi wykonywali wzory, skrobiąc je żyletką. Dzieci robiły gniazdka z siana i czekały na kolorowe jajka od zajączka. W ostatnim tygodniu przed Wielkanocą ustawiano na dużym placu wysoki słup z łańcuchami gigant, na którym odważni kręcili się jak na karuzeli. Dużo czasu poświęcano na pieczenie bab wielkanocnych w odpowiednich foremkach i koniecznie z rodzynkami. Pieczono również mazurki i serniki z orzechami. W moim domu częściowo zachowuję niektóre z tych tradycji robię pisanki, gotując w jajka w cebuli, albo robię koszulki szydełkiem, piekę ciasta drożdżowe baby w foremkach, mazurki i serniki. W Wielką Niedzielę na śniadanie jest oczywiście barszcz biały na wędzonce, do którego dodaję kiełbaskę (najlepiej własnej roboty), szynkę w małych ilościach, boczek, bułkę słodką z rodzynkami, jajko oczywiście. To wszystko zalewam barszczem. Z innymi tradycjami jest gorzej wszystko zastępuje telewizor i komputer oraz markety, w których można kupić wszystko. Dawniej kilkadziesiąt lat temu zwyczaje związane z Wielkim Postem i Wielkanocą były bardzo ściśle przestrzegane. Niektóre z tych zwyczajów przetrwały do dzisiaj, chociaż w nieco zmienionej formie. Wielki Post był czasem, kiedy chrześcijanin musiał bezwzględnie pościć wspomina Jan Rybicki, mieszkaniec Pniówka. Można powiedzieć, że głównie jadało się w tym czasie ziemniaki gotowane lub pieczone ale bez okrasy, do tego kapustę kiszoną. Kiedy gospodyni przygotowywała ser to nie wolno go było zjadać ale w specjalnych naczyniach był on solony i przechowywany aż do okresu po świętach. Nie wolno było również wypijać serwatki, która również była za tłusta. Zlewano ją do garnków i podobnie jak ser przechowywano. Bezwzględnie odpowiednio wcześnie musiał być zasiany owies symbol Nowego Życia. Wielki Tydzień rozpoczynał się Niedzielą Palmową, gdzie po poświęceniu palemki przygotowanej z gałązek malin, bukszpanu, porzeczki, ozdobionej mchem, kolorowymi piórkami i bibułkami domownicy byli lekko uderzani palemką aby zapewniło im to szczęście na cały rok. Ostatni tydzień przed świętami, czyli Wielki Tydzień był czasem gorliwego przygotowywania się do Wielkanocy. Porządki świąteczne to nie tylko sprzątanie domu i obejścia ale również symbol wymiatania z mieszkania wszelkiego zła i chorób. Drapanie pisanek to tradycja, która przetrwała do dzisiaj, chociaż kiedyś odbywało się to inaczej. Wieczorami w jednej izbie gromadziły się kobiety, które przy okazji drapania pisanek plotkowały na tematy dotyczące mieszkańców wsi. Do farbowania jajek używano np. łusek z cebuli -barwiły jajko na rdzawozłoty kolor, kory dębu lub olchy barwiły na czarno, pędów młodego żyta barwiło na zielono. Ufarbowane jajka skrobało się ostrym nożykiem wydrapując na nim motywy roślinne lub też inne. Czwartek, piątek i sobota to dni, kiedy obowiązkowa trzeba było iść do kościoła na nabożeństwo. W Wielką Sobotę święciło się pokarmy tak jak i obecnie tj. chleb, wędlinę, ser, chrzan, sól. Dodatkowo święciło się wodę oraz jednego surowego ziemniaka w łupinie. Święconkę można było zjeść dopiero w Wielką Niedzielę po powrocie z mszy rezurekcyjnej. Główną potrawą podczas śniadania wielkanocnego był żur barszcz biały z jajkiem i specjalnie przygotowanym wysuszonym serem z dodatkiem żółtek. Do tego musiał być koniecznie podany chrzan w korzeniu. Po śniadaniu gospodarz wodą poświęconą w wielką sobotę kropił całe obejście aby wszędzie dobrze się wiodło. Poświęcony zaś ziemniak był natomiast pierwszym ziemniakiem sadzonym na polu wiosną. W Wielką Niedzielę nie można było w ciągu dnia kłaść się spać, ponieważ mówiono, że wszystkie pola i zasiewy zarosną chwastem. Ważnym zwyczajem były tzw. Przewody czyli przewodnia, pierwsza niedziela po Wielkanocy. Tego dnia od samego rana oblewano się nawzajem wodą. Kto pierwszy rano wstał czym prędzej oblewał pozostałych domowników oraz sąsiadów. Dla młodych dziewczyn ważne było, aby zostały one oblane, ponieważ wróżyło im to szybkie i bogate zamążpójście. Młodzi kawalerowie oblewali panny używając do tego celu głównie wiader. Nie oblana panna miała powody do zmartwień ponieważ groziło jej długie staropanieństwo. W niedzielę przewodnią przed południem po wiosce chodzili strażacy w strojach galowych, którzy sprawdzali czy w gospodarstwie znajduje się podręczny sprzęt przeciwpożarowy oraz czy jest on sprawny. Każdy gospodarz dawał strażakom jakieś pieniądze, które wpłacane były do wspólnej strażackiej kasy. Wspomnień wysłuchali: Małgorzata Kasprzyk i Paweł Mróz

7 kultura 7 Biuletyn kwiecień 2012 Ostatni młyn, co mąkę mielił Pan Ryszard Mołdoch podczas pracy Stuletnie urządzenie młyńskie Godziny przedpołudniowe, sołectwo Lipsko. Słychać pokrzykiwania woźniców. Zaprzęgnięte konie parskają smagane ostrym wiatrem, niektórzy z gospodarzy przykrywają je derkami. Na wozach worki ze zbożem, które zostały przywiezione do tutejszego młyna. Korzystam z usług tutejszego młyna już od 30 lat. Z trzech worków zboża, które przywiozłem dzisiaj, będzie około dwóch worków mąki opowiada jeden z przybyłych do młyna mieszkańców Lipska. Być może to już przedostania lub też ostatnia okazja do tego, być naocznie zobaczyć, jak ze zboża powstaje mąka. Jak się okazuje, bowiem zrobiliśmy rozeznanie, w okolicy Zamościa funkcjonuje obecnie nie wiele młynów. Chętniej kupujemy mąkę w sklepach. Dziś, celem udokumentowania tego, jak miele się zboże na mąkę w młynie, zaprosiliśmy mieszkańców Lipska dodaje Andrzej Urbański, dyrektor Muzeum Zamojskiego. W czasach PRL-u nie było dobrej mąki, jedynie ta z młyna nadawała się do wypieków ciast, makaronów, pierożków. Była przede wszystkim zdrowa wspomina innym mieszkaniec Lipska. Usługi gospodarcze w Lipsku Młyn. Ryszard Mołdoch taki szyld widnieje nad wejściem do być może ostatniego niebawem młyna, nie tylko w Gminie Zamość, ale i dawnym województwie zamojskim. Urządzenia młyńskie turkoczą, słychać przesypywane ziarna, które przechodzą wpierw przez sita a następnie przez stalowe walce, mielące je na mąkę. Takie dźwięki dochodzą z obiektu już przeszło od 60 lat na taki wiek oceniany jest budynek; starsze, bo około 100-letnie, są urządzenia mielące zboże, sprawdzone aż z Niemiec. Właścicielem obiektu jest Pan Ryszard Mołdoch, mielący mąkę od przeszło 20 lat. Wcześniej młyn miał dwóch innym właścicieli, Pan Ryszard jest trzecim z kolei. Jak relacjonuje Pan Mołdoch, usługi młynarskie nadal cieszą się zainteresowaniem, ale nie tak jak dzisiaj Obecnie trzeba zemleć około 30 ton zboża, aby uiścić niezbędne opłaty, m.in. podatki, za prąd. Dla mnie już nic nie zostaje. Obecnie do mojego młyna zboże na mąkę przywożą nawet z Tyszowiec, jednak to ciągle za mało dodaje Pan Ryszard. Czy młyn zniknie z krajobrazu kulturowego Gminy Zamość? Prowadzimy rozmowy z dyrekcją Muzeum Wsi Lubelskiej, chcemy zaproponować im przejęcie młyna pod ich dach, gdzie stanie jest żywą pamiątką z przeszłości dodaje Pan Andrzej Urbański, dyrektor Muzeum Zamojskiego. Paweł Mróz Fragment jednego z urządzeń W oczekiwaniu na ostatni przemiał

8 Biuletyn kwiecień kultura Totus Tuus 2 kwietnia 2012 r. mija 7 rocznica śmierci Paieża, wiemy, że dziś jest z nami, tak jak był z nami cały czas, nigdy nas nie opuścił, więc to jest oczywiste, że będzie i teraz....bałem się przyjąć ten wybór, ale zrobiłem to w duchu posłuszeństwa Panu naszemu Jezusowi Chrystusowi i w całkowitym zaufaniu do jego matki Najświętszej Maryji Panny......Oto stoję przed wami, aby wyznać nasza wspólną wiarę, naszą nadzieję i nasza ufność w Matkę Chrystusa i Matkę Kościoła, a także rozpocząć od nowa tę drogę historii i Kościołarozpocząć z pomocą Boga i z pomocą ludzi... To słowa wypowiedziane w pierwszym przemówieniu do wiernych z balkonu Bazyliki Św. Piotra 16 X 1978 r. przez dwieście sześćdziesiątego czwartego biskupa Rzymu i następcę Św. Piotra Polaka Karola Wojtyłę, który przyjął imię Jan Paweł II. Jan Paweł II był pierwszym papieżem z Polski, jak również pierwszym po 455 latach (od czasu pontyfikatu HadrianaVI) biskupem Rzymu niebędącym Włochem. Wielokrotnie sam przywoływał spełnione proroctwo Juliusza Słowackiego z wiersza Słowiański papież. Papież z dalekiego kraju, Karol Józef Wojtyła urodził się 18 maja 1920 roku w Wadowicach jako drugie dziecko Karola i Emilii. Matka wychowywała swoich synów w atmosferze pobożności, marzyła by jeden z nich został lekarzem, a drugi księdzem. Niestety Karol niedługo cieszył się miłością matczyną, nie miał jeszcze dziewięciu lat, kiedy zmarła pani Emilia. W serdecznej pamięci swego wielkiego syna pozostała jednak na zawsze jako ta, która pierwsza prowadziła go ku Chrystusowi. Już jako student Uniwersytetu Jagiellońskiego, Karol Wojtyła poświęcił matce po latach wzruszający wiersz: Nad Twoją białą mogiłą kwitną białe kwiaty życiao, ileż lat to już było bez Ciebie-przed iluż to laty? Nad Twoją białą mogiłą od lat tylu już zamkniętą jakby w górę coś wzniosłocoś, tak jak śmierć, niepojęte. Nad Twoją białą mogiłą, o Matko, zgasłe Kochanieza cała synowską miłość modlitwa: Daj wieczne odpoczywanie- We wrześniu 1926 roku mały Karol rozpoczął naukę w męskiej Szkole Powszechnej w Wadowicach. Był bardzo zdolnym, zdyscyplinowanym i pilnym uczniem. Od 1931 roku Karol Wojtyła kontynuował edukację w Państwowym Męskim Gimnazjum w Wadowicach, to właśnie wtedy odkrył szczególne zamiłowanie do lekcji języka polskiego. Wtedy także rozbudziło się w nim zainteresowanie poezją i teatrem, zaczął uczęszczać na spotkania kółka teatralnego. W 1932 roku umiera brat Karola Wojtyły -Edmund, po jego śmierci zostaje sam z ojcem, który czuwał nad religijnym i intelektualnym rozwojem syna. W 1938 roku Karol zdał egzamin dojrzałości i przeprowadził się z ojcem do Krakowa. Rozpoczął studia z filologii polskiej na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Jagielońskiego, które przerwała II wojna światowa, przekreślając precyzyjne plany, dotyczące kontynuacji studiów. Od września 1940 roku rozpoczął pracę jako robotnik w kamieniołomach, rok później przeszedł do oczyszczalni wody w fabryce sody Sovay. Był to czas kształtowania się decyzji o wstąpieniu do seminarium. W lutym 1941 roku umiera jego ojciec, który był dla niego wzorem:...patrzyłem z bliska na jego życie, widziałem jak umiał od siebie wymagać, widziałem jak klękał do modlitwy. To było najważniejsze w tych latach, które tak wiele znaczą w okresie dojrzewania młodego człowieka. Ojciec, który umiał sam od siebie wymagać, w pewnym sensie nie musiał już wymagać tego od syna. Patrząc na niego, nauczyłem się, że trzeba samemu sobie stawiać wymagania i przykładać się do spełnienia własnych obowiązków... Karol Wojtyła powoli odkrywał w sobie powłanie do życia zakonnego, jesienią 1942 roku, podczas przygotowań do kolejnej premiery Teatru Rapsodycznego-Samuela Zborowskiego oświadczył, że zamierza wstąpić do seminarium duchownego. Dla wielu jego przyjaciół było to zaskoczeniem, próbowali go nawet przekonać, że służąc scenie polskiej i narodowi, lepiej wykorzysta swoje zdolności i pracowitość niż jako kapłan. Był jednak nieugięty, pisał później: Im pełniej człowiek poznaje miłość Boga ku sobie, tym pełniej pojmuje te uprawnienia, jakie ma Bóg względem jego i jego miłości. Pierwotnie zamierzał wstąpić do zakonu karmelitów, okazało się jednak, że z powodu okupacji zakon nie przyjmuje do nowicjatu dlatego rozpoczął studia teologiczne w konspiracyjnym Seminarium Duchownym. Święcenia kapłańskie przyjął 1 listopada 1946 roku, następnie wyjechał na studia do Rzymu, gdzie na Uniwersytecie Św. Tomasza z Akwinu kontynuował prace badawcze nad mistyką Św. Tomasza z Akwinu. Po powrocie do Polski w 1948 roku podjął pracę duszpasterską jako wikariusz w parafii w Niegowici, w tym czasie obronił prace magisterską, następnie został przeniesiony do parafii św. Floriana w Krakowie. Ksiądz Karol Wojtyła pracował także naukowo, wiele czytał i pisał, w 1953 roku zakończył przewód habilitacyjny. Wykładał w seminariach w Krakowie oraz na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Jego wykłady obejmowały teologię moralną i etykę małżenską. Jako cd. str. 9

9 kultura cd. ze str. 8 wykładowca był wymagający, lecz życzliwy, otwarty na rozmowę i sprawiedliwy. W 1958 roku Karol Wojtyła został mianowany biskupem tytularnym Ombrii, a także biskupem pomocniczym Krakowa. Na okres biskupstwa przypadały także obrady Soboru Watykańskiego II, w których aktywnie uczestniczył. Jako biskup przyjął, zgodnie z obyczajem, hasło przewodnie swojej posługi, które brzmiało: Totus Tuus (łac. Cały Twój). Kierował je do Matki Chrystusa, której dobrowolnie i ufnie oddał się w opiekę. W 1964 roku po śmierci swojego poprzednika został mianowany arcybiskupem metropolitą krakowskim, a w 1967 został nominowany kardynałem, jego kościołem tytularnym stał się kościół św. Cezarego Męczennika na Palatynie. Stał się znanym, poza Polską, autorytetem; był obok prymasa Polski kardynała Stefana Wyszyńskiego, najważniejszą postacią Episkopatu Polski. Z prymasem Tysiąclecia ściśle współpracował, okazując szacunek do jego doświadczenia i mądrości. Na zwołanym po śmierci Jana Pawła I drugim konklawe w 1978 roku Karol Wojtyła został wybrany na papieża i przybrał imię Jan Paweł II. Pontyfikat papieża z dalekiego kraju jest uznawany za najdłuższy, po pontyfikacie Św. Piotra i bł. Piusa IX. Był papieżem przez 26 lat, 5 miesięcy, 16 dni. W pamięci potomnych Jan Paweł II zapisał się jako papież-pielgrzym, który wyszedł z Watykanu i poszedł do ludzi, zniwelował większość barier, przyjmując postawę papieża bliskiego wszystkim ludziom, papieża- apostoła. Nie zmieniło się to nawet po zamachu, który miał miejsce 13 maja 1981 roku podczas którego został postrzelony w brzuch i rękę, cudem ocalał. Papież wierzył, że swoje ocalenie nie zawdzięczał tylko szczęściu, wyraził to słowami: Jedna ręka strzelała, a inna kierowała kulą. Charakterystycznym elementem pontyfikatu Jana Pawła II były podróże zagraniczne. Odbył ich 104, odwiedzając wszystkie zamieszkane kontynenty. Najwięcej razy odwiedził Polskę: I pielgrzymka (2 10 czewca1979) II pielgrzymka (16 23 czerwca 1983) III pielgrzymka (8 14 czerwca 1987) IV pielgrzymka (1 9 czerwca, sierpnia 1991) V pielgrzymka (22 maja 1995) 9 VI pielgrzymka (31 maja 10 czerwca 1997) VII pielgrzymka (5 17 czerwca 1999) VIII pielgrzymka (16 19 sierpnia 2002) Biuletyn kwiecień 2012 Podczas VII Wizyty Apostolskiej w niezapomnianym dniu 12 czerwca 1999 roku Ojciec Święty Jan Paweł II odwiedził Zamość. W wygłoszonej homilii podczas Mszy Św. zwrócił się do zebranych słowami: Piękno tej ziemi woła o zachowanie jej dla przyszłych pokoleń. Jeśli miłujecie ojczystą ziemi, niech to wołanie nie pozostanie bez odpowiedzi. Jan Paweł II chętnie spotykał się z młodymi ludźmi i poświęcał im dużo uwagi, potrafił znakomicie trafić do serc i umysłów młodego pokolenia, gdziekolwiek się znajdował: na placu św. Piotra, na stadionie czy ulicy. Fenomenem jego spotkań z młodzieżą był fakt, że uzyskiwał on za każdym razem ogromną aprobatę swego przesłania, mimo iż oferował młodym trudną drogę życia. Pontyfikat Jana Pawła II z pewnością można zaliczyć do najtrudniejszych i najbardziej niespokojnych w dziejach papiestwa. Wbrew pozorom nawet w okresie wielkich światowych konfliktów i tragedii wojennych Stolicy Piotrowej nie było trudniej: sytuacja obligowała do opowiedzenia się zwykle po jednej z dwu walczących stron i podejmowania wysiłków na rzecz pokoju, bądź w sferze działań realnych, bądź w sferze modlitwy. W okresie posługi Jana Pawła II Kościół i każda osoba borykała się z niezwykle skomplikowaną problematyką zagrożeń społecznych, moralnych i kulturowych, pojawiających się z wielu stron równocześnie. Karol Wojtyła wniósł do Kościoła naszych czasów i do współczesnej kultury nowe prawdy i nowego ducha. Swoją posługę sprawował według własnego, niepowtarzalnego modelu kształtowanego na dobrze rozumianej racjonalności i żywej wierze ewangelicznej. Jan Paweł II od 1992 roku cierpiał na postępującą chorobę Parkinsona. Mimo licznych spekulacji i sugestii ustąpienia z funkcji, które nasilały się w mediach zwłaszcza podczas kolejnych pobytów papieża w szpitalu, pełnił ją aż do śmierci. Pytany, dlaczego nie zrezygnuje z urzędu, odpowiedział: Nie podaję się do dymisji, bo Chrystus nie zszedł z krzyża. Nagłe pogorszenie stanu zdrowia papieża rozpoczęło się 1 lutego 2005 roku, przez ostatnie dwa miesiące życia Jan Paweł II wiele dni spędził w szpitalu i nie udzielał się publicznie. 2 kwietnia 2005 r. o godz w apartamencie Papieża została odprawiona Msza Święta w związku z uroczystością Miłosierdzia Bożego. Jan Paweł II przyjął wiatyk oraz sakrament namaszczenia chorych. O godzinie 21.37, gdy na placu św. Piotra trwała modlitwa różańcowa odszedł do domu Ojca. 13 maja 2005 r. papież Benedykt XVI zezwolił na natrychmiastowe rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego Jana Pawła II, udzielając dyspensy od pięcioletniego okresu oczekiwania od śmierci kandydata, jaki jest wymagany przez prawo kanoniczne. Od momentu zezwolenia na rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego Janowi Pawłowi przysługuje tytuł Sługi Bożego. Formalnie proces rozpoczął się 28 czerwca 2005 r., kiedy zaprzysiężeni zostali członkowie trybunału beatyfikacyjnego. 2 kwietnia 2007 r. zakończyła się faza diecezjalna procesu, wszystkie akta zostały przekazane do watykańskiej Kongregacji ds. Kanonizacyjnych, 19 grudnia 2009 r. papież Benedykt XVI podpisał dekret o heroiczności cnót Jana Pawła II. 14 stycznia 2011 roku Papież Benedykt XVI podpisał dekret o cudzie, wyznaczył na dzień 1 maja 2011 roku beatyfikację papieża Jana Pawła II, której dokonał osobiście w Watykanie na placu św. Piotra. Ogłosił oficjalnie, że dniem wspomnienia liturgicznego bł. Jana Pawła II będzie 22 października- data inauguracji pontyfikatu w 1978 roku. 2 kwietnia 2012 r. mija 7 rocznica śmierci Paieża, wiemy, że dziś jest z nami, tak jak był z nami cały czas, nigdy nas nie opuścił, więc to jest oczywiste, że będzie i teraz.ten, który budził szacunek i podziw. Niech zostanie w naszej pamięci idący powoli, lecz pewnie i spokojnie, z pogodną twarzą i uśmiechem na ustach, z pastorałem- wśród rzesz ludzkich wyciągających ku niemu ręce przez plac św. Piotra i wszystkie place świata: pasterz, pielgrzym, filozof i poeta zarazem... Małgorzata Paszko Opracowano na podstawie: Karol Wojtyła. Opowieść o świętości Jan A. Fręś, Błogosławiony Jan Paweł II- Kronika Beatyfikacji, autorzy: M. Pabis, A. Zapotoczny, M. Latasiewicz.

10 Biuletyn kwiecień co mówi wieś WYDARZENIA I ZDARZENIA 7 lutego Dzień Roztocza w Bibliotece w Wysokiem. Zorganizowany został przez 9 Zamojską Drużynę Wędrowniczą Ventus, w porozumieniu z Biblioteką Publiczną. Zajęcia były prowadzone w ramach programu Rok regionów którego głównym celem jest pomoc mieszkańcom w odkrywaniu i pogłębianiu poczucia więzi z regionem, w którym żyją. Więcej na str lutego Inauguracja nowego sezonu sportowego w biegach na orientację na terenie województwa lubelskiego, Stary Gaj pod Lublinem. W zawodach udział wzięła ponad 20 osobowa reprezentacja UKS Azymut Siedliska. Więcej na str marca Mistrzostwa Szkół Gminy Zamość w piłce ręcznej chłopców gimnazja o Puchar Wójta Gminy Zamość. Zawody zostały rozegrane w ramach ogólnopolskiej Gimnazjady, organizowanej przez Szkolny Związek Sportowy. W rywalizacji uczestniczyły reprezentacje pięciu gimnazjów z terenu gminy Zamość. Więcej na str marca Podsumowanie XXVIII plebiscytu Tygodnika Zamojskiego na 10 najlepszych i najpopularniejszych sportowców i trenerów na Zamojszczyźnie w 2011 roku. Z terenu Gminy w kategorii sportowców II miejsce uzyskała Mazur Magdalena mieszkanka Kalinowic a trenująca sumo w klubie KS Sorga Zamość. 3 marca Nowe władze w Zamojskim LZS. W 3 marca br. na sali Konferencyjnej Delegatury LUW w Zamościu odbył się IV Powiatowy Zjazd delegatów Zrzeszenia Ludowe Zespoły Sportowe w Zamościu. W zjeździe uczestniczyli Prezesi i przedstawiciele klubów sportowych z terenu Powiatu Zamojskiego i Miasta Zamość. 7 marca Turniej Wiedzy Pożarniczej Młodzież Zapobiega Pożarom. Już po raz 35. odbył się gmincd. str. 16 RODZINA BEZPIECZNA FINANSOWO Podsumowanie warsztatów edukacji finansowej w Mokrem Stowarzyszenia Kobiet na rzecz promocji i rozwoju środowisk lokalnych 28+ zrealizowało swój pierwszy projekt na który uzyskało wsparcie finansowe. Projekt dotyczył programu edukacji finansowej Fundacji Wspomagania Wsi i Narodowego Banku Polskiego o nazwie Rodzina Bezpieczna Finansowo. Program ten został dofinansowany ze środków Narodowego Banku Polskiego. W ramach programu w dniach marca br. w Centrum Szkoleniowo Informacyjno Konferencyjnym w Mokrem odbyły się warsztaty dla grupy 30 osób pochodzących z terenów wiejskich. Ich celem było podniesienie świadomości uczestników na temat planowania i gospodarowania środkami finansowymi. Wspólnie znajdowano skuteczne sposoby na oszczędzanie, dorabianie, uniknięcie spirali pożyczek. Elementem projektu był skierowany dla dzieci Podczas warsztatów w Wierzchowinach i młodzieży konkurs plastyczny pt. Kto ma kluczyk do mojego skarbca na który wpłynęło ponad 80 prac przedstawiających postacie znane z historii, opowiadań lub bajek, a symbolizujące cechy takie jak m.in. pracowitość, oszczędność, odpowiedzialność. Konkurs był zwieńczeniem warsztatów plastycznych połączonych z elementami edukacji fianansowej które odbyły się świetlicach wiejskich w Skaraszowie, Wólce Wieprzeckiej i Wierzchowinach. W realizację programu zaangażowali się: Gmina Zamość, Ośrodek Promocji, Turystyki i Sportu Gminy Zamość, Biblioteka Publiczna Gminy Zamość siedzibą w Mokrem, Koła Gospodyń Wiejskich w Wierzchowinach, Skaraszowie, i Wólce Wieprzeckiej, Szkoła Podstawowa im. Batalionów Chłopskich w Wólce Wieprzeckiej, UKS AZYMUT Siedliska. Magda Misztal