Młody człowiek w ponowoczesnym świecie?

Transkrypt

1 Mariusz Jędrzejko Młody człowiek w ponowoczesnym świecie? O wartości wychowania w granicach i normach

2 Kluczowe problemy prezentowane w wykładzie: Co jest przyczyną nasilania się zjawiska zaburzeń zachowania, zachowań ryzykownych i uzależnień? Dlaczego coraz więcej młodych ludzi ryzykuje? Czy odrzucanie aksjologii w wychowaniu i podejścia antropologicznego w ocenie dewiacji ma wpływ na rozwój pokolenia ryzyka? Randka z ryzykiem Hipotezy: 1. Płynna nowoczesność ponowoczesność wprowadza do relacji międzyludzkich te same mechanizmy jakie utrwaliła w wymianie handlowej (rynku): zmienność, relatywizm, indywidualizm, konsumeryzm. 2. Jesteśmy świadkami wdrażania strategii rewolucji obyczajowej. 3. Uczyniliśmy z dzieci dorosłych. Nowości wydawnicze 2013

3 Żyjemy w dziwnym świecie Dychotomizm Lepiej wykształceni coraz bardziej ryzykujemy

4 Jest nas coraz więcej i Teza: potencjał profilaktyczny powinien sprzyjać ograniczaniu zaburzeń pedagogów 3 razy więcej - psychologów 3 razy więcej

5 Żyjemy w dziwnym świecie Dychotomizm Lepiej wykształceni coraz bardziej ryzykujemy Powszechna profilaktyka więcej uzależnionych

6 Żyjemy w dziwnym świecie Dychotomizm Lepiej wykształceni coraz bardziej ryzykujemy Powszechna profilaktyka więcej uzależnionych Coraz bogatsi coraz więcej biedy

7 Żyjemy w dziwnym świecie Dychotomizm Lepiej wykształceni coraz bardziej ryzykujemy Powszechna profilaktyka więcej uzależnionych Coraz bogatsi coraz więcej biedy Powszechny dostęp do wiedzy coraz głupsi

8 Masowo otwieramy nowe puszki Pandory. 1.Mówimy dzieciom stańcie się jak najszybciej dorosłe

9 Kto to jest dziecko? Szkoła podstawowa TAK? NIE? Gimnazjum TAK? NIE? Randka z ryzykiem Szkoła ponadgimnazjalna TAK? NIE? Czy ktoś, kto ma 1-20 lat jest dorosły? Nowości wydawnicze 2013

10 Masowo otwieramy nowe puszki Pandory. 1. Mówimy dzieciom stańcie się jak najszybciej dorosłe 2.Pozwalamy im na wszystko

11 Masowo otwieramy nowe puszki Pandory. 1. Mówimy dzieciom stańcie się jak najszybciej dorosłe 2. Pozwalamy im na wszystko 3.Piją, oglądają, jedzą to co my

12 Masowo otwieramy nowe puszki Pandory. 1. Mówimy dzieciom stańcie się jak najszybciej dorosłe 2. Pozwalamy im na wszystko 3. Piją, oglądają, jedzą to co my 4. Zmieniliśmy ich rytm życia śpią coraz krócej

13 Masowo otwieramy nowe puszki Pandory. 1. Mówimy dzieciom stańcie się jak najszybciej dorosłe 2. Pozwalamy im na wszystko 3. Piją, oglądają, jedzą to co my 4. Zmieniliśmy ich rytm życia śpią coraz krócej 5. Dajemy im coraz więcej praw zapominając o obowiązkach

14 Co się stało, że tak się dzieje?

15 Kluczowe procesy i zjawiska Rewolucja technologiczna media cyfrowe Wyższy standard ekonomiczny Zmiana modeli pracy Zwielokrotnienie czynników zewnętrznych Odejście od modeli aksjologicznych na rzecz modeli liberalnych rewolucja obyczajowa Siatki negatywnych obrazów WYNIK: wielopostaciowa zmiana społeczna inny człowiek : 1. Cyfrowi Tubylcy 2. Młodzi Dorośli 3. Ludzie Wolni Odwrót od sfery duchowej w kierunku wielopostaciowej cielesności

16 Adolescencja stare dzieci Wiek

17 Adolescencja chemia żywność cukier nowe dzieci tłuszcze Wiek

18 Tytoń Wiek XXI zwiększonego ryzyka Kumulacja używania substancji tytoń Alkohol Narkotyki alkohol Środki zastępcze dopalacze kumulacja Leki Substancje wzmacniająco - pobudzające

19 Młodzi ludzie zawsze eksperymentowali Lata XX wieku - eksperymenty tytoń alkohol narkotyki

20 Człowiek i wielkie procesy społecznoekonomiczne czyli kiedy cywilizacja wyprzedza kulturę

21 Wektor przesuniętego czasu mamy mniej czasu dla własnych dzieci Codziennie ok tys. Codziennie tys. Warszawa do 120 km Inne miasta o podobnych cechach: Wrocław, Poznań, Trójmiasto, Aglomeracja Śląska, Olsztyn, Szczecin, Kraków, Łódź, Lublin, Aglomeracja Śląska

22 Źródła patologii i zachowań destrukcyjnych Zmiana modelu wychowania mniej granic i norm dzieci młodzież dorośli Rodzina, szkoła, kościół, harcerstwo, aktywność społeczna, media

23 Źródła patologii i zachowań destrukcyjnych Zmiana modelu wychowania mniej granic i norm dzieci młodzież dorośli dzieci dorosłe dzieci - dorośli Rodzina, szkoła, media - idole, środowisko rówieśnicze, Nieobecność rodziców, cyberświat,

24 Styl życia to... kulturowo uwarunkowany sposób realizacji potrzeb, nawyków i norm. Jest on regulowany przez układy wartości czyli dynamiczne lub statyczne zasady odróżniające poszczególne style. Zasady stylów życia umożliwiają ludziom zarówno tu i teraz, jak i w perspektywach czasowych lub przestrzennych odczuwanie siebie i swojego życia jako względnie spójnych i sensownych... (Fatyga, 2012, s.20) 1. Powszechny, niczym nie ograniczony dostęp do informacji 2. Doba ma ciągle 24 godziny 3. Zanik trój podziału dzieci-młodzież-dorośli 4. Rodzina ryzyka 5. Nowe wartości 6. Wszystko można kupić wszystko można sprzedać 7. Wszystko jest speed

25 1. Powszechny, niczym nie ograniczony dostęp do informacji Informacja Informacja Informacja Informacja Informacja??

26 1. Powszechny, niczym nie ograniczony dostęp do informacji Informacja Informacja Informacja Informacja Informacja Wiedza?

27 1. Powszechny, niczym nie ograniczony dostęp do informacji Informacja Informacja Informacja Informacja Informacja Wiedza Mądrość

28 Paradoks 1 wiemy więcej a jesteśmy głupsi Nowe kody informacyjne: to nie było do mnie, to dla psa Ramony Jarek i Tadek mogą być małżeństwem Basia może być tatą masz 13 lat, jesteś już dorosłą żyjesz tylko raz e-papierosy są zdrowsze jestem wolny

29 Paradoks 1 wiemy więcej a jesteśmy głupsi Nowe kody informacyjne: to nie było do mnie, to dla psa Ramony Jarek i Tadek mogą być małżeństwem Basia może być tatą masz 13 lat, jesteś już dorosłą żyjesz tylko raz e-papierosy są zdrowsze jestem wolny

30 2. Doba ma ciągle 24 godziny i raczej się nie wydłuży Krócej śpią Później idą spać Oszukują zmęczenie Lawina informacyjna Dzień bez Internetu to dzień tracony

31 Paradoks 2 coraz więcej śmieciowej wiedzy Inna wiedza dzieci: wiem dużo!!! ale, co naprawdę wiesz informacja = wiedza wiedza przekraczająca zdolności emocjonalne i poznawcze trudność odróżnienia fałszu od wiedzy falsyfikacje

32 3. Zanik trójpodziału dzieci-młodzież-dorośli Dzieci Młodzież Dorośli Co wolno, czego się nie powinno Granice przestrzeni i granice czasu Konstytucyjna rola stołu Nauka, wypoczynek, praca Prawa i obowiązki

33 Paradoks 3 wiemy, ze szkodzi, ale może nie zaszkodzi Dajemy społeczne i rodzinne przyzwolenie na przekraczanie granic. Czy istnieją jeszcze granice?

34 Styl życia to... kulturowo uwarunkowany sposób realizacji potrzeb, nawyków i norm. Jest on regulowany przez układy wartości czyli dynamiczne lub statyczne zasady odróżniające poszczególne style. Zasady stylów życia umożliwiają ludziom zarówno tu i teraz, jak i w perspektywach czasowych lub przestrzennych odczuwanie siebie i swojego życia jako względnie spójnych i sensownych... (Fatyga, 2012, s.20) 1. Powszechny, niczym nie ograniczony dostęp do informacji 2. Doba ma ciągle 24 godziny 3. Zanik trój podziału dzieci-młodzież-dorośli 4. Rodzina ryzyka 5. Nowe wartości 6. Wszystko można kupić wszystko można sprzedać 7. Wszystko jest speed

35 4. Rodzina ryzyka - będzie więcej dzieci z rozwiedzionych rodzin (także z drugich rozwodów) - skutki migracji zawodowych - więcej rodzin dysfunkcyjnych - rozpieszczenie materialne

36 5. Nowe wartości kupowanie dzieci gadżet jak przyjaciel ucieczka od tradycji 6. Wszystko można kupić wszystko można sprzedać człowiek jako towar 7. Wszystko jest speed nietrwałe rzeczy, rozwiązania, związki nowość goni nowość Nowy świat wyznacza zasadę albo z nami albo ciebie neie ma

37 9 konserwatywnych zasad rodziców Randka z ryzykiem 1. Nie krzyczę, nie biję, nie szarpię, nie straszę mówię i tak się stanie jak powiedziałem 2. Jako rodzice mamy jedno zdanie 3. Doba ma 24 godziny nigdy nie będzie dłuższa 4. Jutro też jest dzień nie rób wszystkiego dzisiaj 5. Nie wszystko co jest w Internecie jest prawdą 6. Nie będziesz Dodą ani Pudzianem 7. Bogatym czynią nauka i praca 8. Życie jest drogie żyje się tylko raz 9. Mądrym czyni myślenie

38 W relacji z dzieckiem (uczniem) trzeba być: 1. Uczciwym 2. Stałym 3. Przewidywalnym

39 zawrotne tempo zmian lawinowy przyrost informacji i niemal stały do nich dostęp płynność rzeczywistości społecznej wielokierunkowość zmian fragmentacja pracy i sfery osobistego funkcjonowania jednostek niejednoznaczność, nieprzejrzystość, chaos w rzeczywistości społecznej, aksjologiczny relatywizm i kulturowy pluralizm poszerzający się zakres wolności tworzący zagrożenie dla kategorii dobra wspólneg i swobód innych osób, życie w hiperrzeczywistości medialnej i wirtualnej wszechogarniający konsumpcjonizm globalizacja świata kultury, polityki i gospodarki nieustanny rozwój procesów technologicznych i automatyzacji gospodarki oraz zmiany charakteru i jakości pracy - formuła 20:80

40 Źródła współczesnych zaburzeń Abyście nie byli Bogami Cecha: silne rozbudzenie podniet: wzrok, słuch, dotyk, zapach + interwał Wynik 1: podekscytowanie: - nieustanne napięcie - nieustanna presja - nieustanna zmiana Wynik 2: antykultura podniety

41 Źródła współczesnych zaburzeń Abyście nie byli Bogami Cecha: silne rozbudzenie podniet: wzrok, słuch, dotyk, zapach + interwał Wynik 2: zmiany w wychowaniu i socjalizacji zmniejszenie oddziaływania rodziców ofensywna mega-reklama tempo i stresogenność życia

42 Źródła współczesnych zaburzeń Abyście nie byli Bogami Cecha: silne rozbudzenie podniet: wzrok, słuch, dotyk, zapach + interwał Wynik 3: zanika wychowanie moralne + masowy atak na fundamenty aksjologiczne Polaków

43 Konkluzja pedagogiczna: 1. Nadaliśmy dzieciom tak rozliczne prawa, że zaczynają się w tym gubić, nie rozumieją ścisłej zależności prawa-obowiązki 2. Dzieci chcą być szybko dorosłymi we wszystkich sferach

44 Twarde zasady dobrego wychowania 1. Życie jest jednorazowe 2. Wiedz, że wszystkiego mieć nie można 3. Jak coś powiem, to tak będzie - zanim powiem, zastanawiam się czy to realne, możliwe, wykonalne 4. Nazywaj rzeczy po imieniu

45 Jestem konserwatywnym tatą/mamą i konserwatywnym nauczycielem/ką 1. Wyznaczam dzieciom granice i określam normy 2. Wymagam aby pomagały i pracowały 3. Wymagam by się uczyli i przestrzegali norm kultury 4. Nie toleruję ściągania ściągasz nie zdasz 5. Dzieciom i uczniom mówię nieustannie jesteście super, jestem z was dumny/a

46 Mariusz Jędrzejko kontakt: tel