MODUŁOWA STRUKTURA GŁOWICY WIZYJNEJ DO HYBRYDOWEJ KONTROLI JAKOŚCI W PAŚMIE WIDZIALNYM I PODCZERWIENI

Transkrypt

1 2/2012 Technologia i Automatyzacja Montażu MODUŁOWA STRUKTURA GŁOWICY WIZYJNEJ DO HYBRYDOWEJ KONTROLI JAKOŚCI W PAŚMIE WIDZIALNYM I PODCZERWIENI Piotr CZAJKA, Wojciech MIZAK Systemy kontroli jakości bazujące na automatycznej optycznej inspekcji (ang. Automated optical inspection) wyposażone są w kamerę lub układ kamer oraz wyspecjalizowane oprogramowanie do przetwarzania i analizy obrazów. Oprogramowanie to umożliwia wydzielenie, istotnej z punktu widzenia kontroli jakości, informacji zawartej w obrazie i na tej podstawie przeprowadzenie selekcji jakościowej wyrobów [1]. Systemy optycznej inspekcji do analizy wykorzystują najczęściej obrazy zarejestrowane w paśmie widzialnym, uzyskane za pomocą kamer z sensorem monochromatycznym lub kolorowym. Głównym ograniczeniem metod bazujących na analizie obrazów w paśmie widzialnym jest możliwość wykrywania jedynie wad struktur powierzchniowych bez jakiejkolwiek informacji o wadach występujących w strukturze podpowierzchniowej materiału. Obrazowanie w paśmie widzialnym nie daje również informacji o temperaturze badanych obiektów. Wraz z rozwojem technik termowizyjnych zaczęto stosować również obrazowanie w paśmie podczerwieni. Termowizja polega na pomiarze promieniowania cieplnego wysyłanego przez obiekt i wyznaczaniu na tej podstawie rozkładu temperatur na jego powierzchni. Umożliwia to wykrywanie defektów powierzchniowych i podpowierzchniowych oraz obszarów kumulacji ciepła. Wykrywanie wad podpowierzchniowych metodą termowizyjną ograniczone jest głównie do defektów występujących w pobliżu powierzchni wyrobu. Coraz częściej w metodach optycznej inspekcji stosuje się jednoczesne obrazowanie dla różnych zakresów spektralnych, tzw. multispektralne maszynowe widzenie (ang. multispectral machine vision) [2]. Zaprezentowana w artykule głowica wizyjna, poprzez zastosowanie dwóch torów obserwacji, umożliwia jednoczesną rejestrację obrazów za pomocą kamery promieniowania widzialnego i kamery termowizyjnej. Przykładem prowadzonych prac badawczych, umożliwiających dwutorową inspekcję w paśmie widzialnym i podczerwieni, jest metoda i system inspekcji procesów spawania i kontroli jakości spoin [3] oraz metoda inspekcji podwozi taboru kolejowego [4]. Koncepcja hybrydowej metody inspekcji Koncepcja hybrydowej metody inspekcji polega na zastosowaniu dwóch torów wizyjnych umożliwiających jednoczesne obrazowanie badanych obiektów w paśmie widzialnym i podczerwieni (rys. 1). W prezentowanej metodzie informacja pochodząca z obu torów wizyjnych jest przetwarzana i analizowana w celu zwiększenia efektywności procesu kontroli wizyjnej. Na etapie opracowywania koncepcji hybrydowej metody inspekcji, realizatorzy założyli dodatkowo konieczność zapewnienia ciągłej kontroli jakości w procesach produkcji, wykorzystując stacjonarne kamery i przystosowując je do warunków przemysłowych poprzez umieszczenie modułu kamer w głowicy wizyjnej. W celu minimalizacji błędów perspektywy, kamery powinny być umieszczone w bliskiej odległości od siebie i ustawione kątowo tak, aby osie optyczne obu torów wizyjnych przecinały się na powierzchni badanego obiektu. Obiektywy obu kamer należy dobrać w taki sposób, aby obszary widzenia w paśmie widzialnym i podczerwieni były zbliżone. Rys. 1. Koncepcja hybrydowej metody optycznej inspekcji Do oświetlenia strefy pomiarowej w paśmie widzialnym wytypowano układ dwóch oświetlaczy LED. Inspekcja w podczerwieni może być realizowana z zastosowaniem tzw. termografii pasywnej (ang. passive infrared thermography) lub termografii aktywnej (ang. active infrared thermography) [2, 5, 6, 7]. W metodzie termografii pasywnej energia cieplna pochodzi wyłącznie z badanego obiektu, bez dodatkowej stymulacji cieplnej. W metodzie termografii aktywnej analizowana jest odpowiedź materiału na stymulację zewnętrznym źródłem energii. Do realizacji zadania wybrano metodę termografii impulsowej (ang. pulse thermography) [2, 5, 6, 7, 8], w której pobudzenie ma charakter impulsu cieplnego, natomiast rejestracja termogramów odbywa się w fazie nagrzewania lub chłodzenia. Źródłem impulsu cieplnego jest układ promienników umieszczonych po obu stronach badanego obiektu. 42

2 Technologia i Automatyzacja Montażu 2/2012 Modułowa budowa głowicy wizyjnej Na podstawie zweryfikowanych eksperymentalnie założeń hybrydowej metody inspekcji, opracowano projekt konstrukcji głowicy wizyjnej do automatycznej kontroli jakości (rys. 2). Podczas procesu projektowania modelowej wersji głowicy uwzględniono zagadnienia modułowości struktury systemu optomechatronicznego oraz możliwość jego modyfikacji. Konstrukcja głowicy wizyjnej umożliwia dużą elastyczność i łatwą rekonfigurację poszczególnych elementów składowych. Proces wymiany określonego modułu jest operacją nieskomplikowaną, niewymagającą modyfikacji innych elementów urządzenia. Podstawowe moduły wchodzące w skład opracowanej głowicy wizyjnej to: moduł kamer do hybrydowej inspekcji, moduł oświetlacza LED, moduł promiennika podczerwieni oraz trzy niezależne moduły chłodzenia. Moduł kamer do hybrydowej inspekcji Wewnątrz głowicy wizyjnej znajduje się moduł kamer umożliwiający hybrydową inspekcję w dwóch różnych zakresach spektralnych. Kamery i obiektywy obu torów wizyjnych mogą być dobierane indywidualnie w zależności od wymagań docelowej aplikacji. Możliwa jest zmiana typu stosowanych kamer, ich zakresów spektralnych, rodzaju sensora, rozdzielczości rejestrowanych obrazów itp. Wybór ograniczony jest gabarytami typowanych kamer, które wraz z obiektywem nie mogą przekroczyć następujących wymiarów (DxSxW): 210 x 90 x 115 mm. Do realizacji zadania wytypowano kamerę termowizyjną z niechłodzonym sensorem mikrobolometrycznym o rozdzielczości 640 x 480 pikseli (rys. 3a). Sensor kamery pracuje w długofalowym zakresie promieniowania podczerwonego 7,5 14 µm. Do rejestracji obrazów w paśmie widzialnym zastosowano kamerę z monochromatycznym sensorem CCD o rozdzielczości 1600 x 1200 pikseli (rys. 3b). Kąty widzenia zastosowanych obiektywów wynoszą 30 x 23. Rys. 2. Wirtualny model głowicy wizyjnej do automatycznej kontroli jakości: a) widok ogólny, b) widok bez osłony czołowej: 1 korpus zewnętrzny, 2 korpus wewnętrzny, 3 osłona czołowa, 4 moduł kamer do hybrydowej inspekcji, 5 moduł diodowego oświetlacza panelowego, 6 moduł promienników podczerwieni Głowica wizyjna stanowi istotny element opracowywanego systemu optycznej inspekcji. Jej podstawowym celem jest zabezpieczenie modułu kamer przed niekorzystnym działaniem czynników zewnętrznych, w tym przede wszystkim podwyższoną temperaturą kontrolowanego procesu oraz mogącymi się pojawić zanieczyszczeniami, zapyleniem, wilgocią lub uszkodzeniami mechanicznymi. W tym celu obudowa głowicy wizyjnej składa się z dwóch korpusów. Pomiędzy korpusem zewnętrznym i wewnętrznym znajduje się wolna przestrzeń, która ma za zadanie izolowanie modułu kamer oraz ochronę przed wpływem wysokiej temperatury. Korpus został wykonany z aluminium, ze względu na małą masę właściwą oraz dobrą przewodność cieplną, co umożliwia skuteczne odprowadzanie zgromadzonego ciepła w wyniku wymuszonego przepływu powietrza. Silnie refleksyjna powierzchnia zewnętrzna korpusu ogranicza również pochłanianie energii cieplnej. Głowica wizyjna posiada w dolnej części korpusu gniazdo montażowe z gwintem 3/8, które umożliwia umieszczenie głowicy na module pozycjonującym. Na górnej części korpusu znajduje się uchwyt pozwalający na transport głowicy wizyjnej oraz ułatwiający jej montaż. Rys. 3. Wytypowane kamery do hybrydowej optycznej inspekcji: a) kamera termowizyjna, b) kamera z sensorem CCD Kamery mocowane są do precyzyjnych stolików obrotowych umożliwiających manualną zmianę położenia kątowego w zależności od wymaganej odległości widzenia. Kamera CCD ze względu na mniejsze wymiary, umieszczona jest na adapterze zapewniającym jednakową wysokość osi optycznych obu torów wizyjnych. Zastosowane kamery mogą być montowane zamiennie, z uwagi na symetryczną konstrukcję głowicy wizyjnej. Dostęp do strefy wewnętrznej głowicy można uzyskać dzięki zdjęciu osłony czołowej lub górnej części korpusu (rys. 4). Podział osłon został tak zaprojektowany, aby istniała możliwość niezależnego zdejmowania poszczególnych części korpusu. Dostęp do strefy wewnętrznej pozwala na pozycjonowanie kątowe obu kamer, ustawianie ostrości i wartości przesłony, a także w razie konieczności wymianę obiektywów obu kamer. W zależności od zakresów spektralnych wytypowanych kamer, należy dobrać również materiał, z jakiego wykonane są okna wizyjne osłony czołowej. Wybrany materiał powinien umożliwiać uzyskanie wysokiej wartości transmisji promieniowania elektromagnetycznego w wymaganym zakresie, przy jednoczesnym zapewnieniu ochrony przed wpływem temperatury i zanieczyszczeń. Przykładowe materiały do zastosowania na okna wizyjne to: szkło kwarcowe lub szafirowe (UV, promie- 43

3 2/2012 Technologia i Automatyzacja Montażu niowanie widzialne, bliska podczerwień, średnia podczerwień), krzem (bliska i średnia podczerwień), german (średnia i daleka podczerwień) [9]. Z uwagi na wytypowane kamery, okna optyczne zostaną wykonane z monokrystalicznego germanu (dla toru optycznego kamery termowizyjnej) oraz szkła kwarcowego (dla toru wizyjnego kamery CCD). Szczególnie istotne jest także zastosowanie odpowiednich powłok antyrefleksyjnych, które w przypadku germanu około dwukrotnie zwiększają wartość transmisji okna optycznego w porównaniu z materiałem bez nałożonej powłoki. Do realizacji zadania, z uwagi na wariantowe zastosowanie kolorowej kamery promieniowania widzialnego, wybrano oświetlacze barwy białej jako rozwiązanie uniwersalne niezależnie od użytej kamery. Wytypowane oświetlacze wyposażone są w dyfuzor umożliwiający rozpraszanie światła pochodzącego z poszczególnych diod LED. Wielkość obszaru świecącego wynosi około 90 x 110 mm. Dedykowany sterownik zapewnia regulację strumienia świetlnego oświetlaczy niezależnie dla obu kanałów. W przypadku konieczności pracy w wyższych temperaturach, przekraczających dopuszczalne parametry diod LED, istnieje możliwość zastosowania innego rodzaju oświetlenia, np. oświetlaczy halogenowych. Moduł promienników podczerwieni Rys. 4. Rozmieszczenie elementów w strefie wewnętrznej głowicy wizyjnej po zdjęciu osłony czołowej oraz górnej części korpusu: 1 kamera termowizyjna, 2 kamera CCD, 3 stoliki pozycjonujące, 4 układ elektroniczny do monitoringu parametrów środowiskowych, 5 czujnik temperatury i wilgotności powietrza w strefie wewnętrznej Głowica wizyjna zapewnia kontrolę jakości zarówno z zastosowaniem termografii pasywnej, jak i termografii aktywnej z impulsowym pobudzaniem badanych próbek za pomocą promienników podczerwieni. W tym celu na zewnątrz głowicy wizyjnej, na górze i na dole, mocowane są moduły zawierające oprawki z promiennikami podczerwieni. Zastosowane oprawki typu IRZ500 umożliwiają montaż standaryzowanych promienników podczerwieni o długości całkowitej 216 mm i mocy jednostkowej 500 W. Dzięki temu można w prosty sposób zmieniać rodzaj zastosowanych promienników, np.: z przezroczystą osłoną (typu Clear), z filtrem (typu Ruby) lub z dodatkową osłoną (typu Jacketed) (rys. 6). W głowicy wizyjnej, oprócz modułu kamer, został umieszczony również układ elektroniczny umożliwiający monitoring parametrów środowiskowych. Czujniki temperatury i wilgotności zostały rozmieszczone zarówno w strefie wewnętrznej, jak również w przestrzeni pomiędzy korpusami obudowy. Moduł panelowych oświetlaczy LED W celu uzyskania właściwego oświetlenia kontrolowanego obszaru w paśmie widzialnym, na części zewnętrznej głowicy wizyjnej, po obu jej stronach, mocowane są moduły diodowych oświetlaczy panelowych (rys. 5). Rys. 6. Przykłady stosowanych promienników IR: a) lampa z filtrem (typu Slim Ruby), b) lampa z filtrem i dodatkową osłoną (typu Ruby Jacketed) Rys. 5. Zastosowany system oświetlenia w paśmie widzialnym: a) panelowy oświetlacz LED, b) sterownik oświetlenia Mocowanie realizowane jest za pomocą uchwytów zapewniających zmianę kąta oświetlenia w ramach jednej osi. Zależnie od wymagań możliwa jest zmiana wielkości oświetlaczy, ich typu lub użytej barwy światła. Po przeprowadzeniu badań eksperymentalnych zdecydowano o zwiększeniu liczby promienników do dwóch na każdy moduł. Dzięki temu nastąpił wzrost całkowitej mocy elektrycznej układu promienników IR do 2 kw, co umożliwia skrócenie czasu trwania impulsu cieplnego. Do sterowania promiennikami został zastosowany regulator fazowy zapewniający płynną regulację mocy i czasu trwania impulsu. Mocowanie modułu promienników do głowicy wizyjnej, podobnie jak w przypadku oświetlaczy LED, realizowane jest za pomocą uchwytów z możliwością regulacji kątowej w ramach jednej osi. 44

4 Technologia i Automatyzacja Montażu 2/2012 Nieużywane, w wybranej metodzie pomiarowej, moduły zewnętrzne w postaci oświetlaczy LED lub promienników IR mogą być zdemontowane, aby nie wpływały na proces inspekcji. Moduły chłodzenia Możliwość utrzymania stałej temperatury pracy we wnętrzu głowicy wizyjnej jest niezwykle istotną cechą. Ze względu na techniki, które pozwalają na zachowanie optymalnej i stałej temperatury pracy, obudowy do kamer przemysłowych można podzielić na cztery grupy: grupa I obudowy posiadające na wyposażeniu grzałkę i termostat (rozwiązanie stosowane głównie w zastosowaniach na zewnątrz pomieszczeń); grupa II obudowy chłodzone powietrzem z wentylacją grawitacyjną (zastosowanie w miejscach o małych zmianach temperatury powietrza); grupa III obudowy wyposażone w system chłodzenia powietrzem z wymuszonym obiegiem (zastosowanie w miejscach, gdzie zachodzą duże zmiany temperatury, np. monitoring procesów technologicznych); grupa IV obudowy wyposażone w system chłodzenia wodą (stosowane w miejscach, gdzie występują bardzo wysokie temperatury, np. w hutach) [10]. W opracowanej głowicy wizyjnej zastosowano wymuszone chłodzenie sprężonym powietrzem, za pomocą trzech niezależnych modułów chłodzenia (rys. 7). W celu równomiernego rozprowadzenia powietrza oraz zapewnienia bardziej efektywnego chłodzenia, moduły wyposażone są w dysze kierunkowe. Każdym modułem można sterować niezależnie, regulując ciśnienie oraz natężenie przepływu powietrza za pomocą zaworów proporcjonalnych. Rys. 7. Rozmieszczenie dysz chłodzących w głowicy wizyjnej (strzałki oznaczają wymuszony ruch zimnego powietrza z poszczególnych modułów chłodzących): a) moduł chłodzenia obudowy zewnętrznej, b) moduł chłodzenia strefy wewnętrznej c) moduł chłodzenia osłony czołowej Moduł chłodzenia obudowy zewnętrznej umiejscowiony jest w dolnej części głowicy, pomiędzy korpusem zewnętrznym i wewnętrznym. Jego zadaniem jest obniżenie temperatury korpusu zewnętrznego oraz zapewnienie izolacji termicznej zapobiegającej przenikaniu wysokiej temperatury do strefy wewnętrznej. Podczas pracy modułu wizyjnego znajdujące się w środku kamery mogą emitować duże ilości ciepła, dlatego strefa wewnętrzna obudowy wyposażona jest również w moduł chłodzenia. Został on umieszczony po stronie wewnętrznej osłony czołowej. Moduł ten składa się z układu dysz skierowanych w stronę wnętrza modułu wizyjnego. W osłonie czołowej głowicy zabudowany jest dodatkowo moduł chłodzenia składający się z dysz umieszczonych kątowo po stronie zewnętrznej. Moduł ten zapewnia schładzanie czoła głowicy oraz dodatkowo ma na celu wyeliminowanie zanieczyszczeń, jakie mogłyby osadzić się na oknach wizyjnych. Chłodzenie osłony czołowej ma bardzo istotne znaczenie, ponieważ ta część obudowy zwykle narażona jest na najwyższe temperatury. Dodatkowo od czoła nie ma wewnętrznej strefy izolującej z uwagi na okna wizyjne, dlatego rolę izolacji pełni kurtyna powietrzna po stronie zewnętrznej. Powierzchnia czołowa okien wizyjnych przesunięta jest w kierunku środka obudowy względem powierzchni czołowej, co dodatkowo minimalizuje możliwość uszkodzenia elementów układu optycznego. Przykładowe aplikacje hybrydowej metody inspekcji W celu weryfikacji koncepcji hybrydowej metody optycznej inspekcji zostały przeprowadzone badania na wytypowanych obiektach z zastosowaniem metody termografii pasywnej oraz termografii aktywnej. Badania wykonano na opracowanym stanowisku eksperymentalnym [2]. Wyniki prac zostały uwzględnione przy projektowaniu konstrukcji głowicy wizyjnej. Badano możliwość zastosowania metody hybrydowej do kontroli jakości, między innymi: oświetlaczy LED, układów elektronicznych oraz różnych materiałów monolitycznych i kompozytowych, które zawierały wady powierzchniowe i podpowierzchniowe. W artykule zaprezentowano przykładowe wyniki badań dla dwóch wybranych aplikacji: kontroli jakości modułów oświetlaczy LED oraz kontroli jakości materiałów kompozytowych. Dokonano jednoczesnej rejestracji obrazów oświetlacza pierścieniowego z diodami LED za pomocą kamery termowizyjnej i kamery promieniowania widzialnego. Badania wykonano przy wykorzystaniu metody termografii pasywnej bez użycia promienników IR. Zastosowanie metody termografii pasywnej jest ograniczone do obiektów o temperaturze różniącej się od otoczenia w znacznym stopniu, pozwalającym na analizowanie promieniowania pochodzącego od badanego obiektu [7]. Testowany oświetlacz miał kilka uszkodzonych diod oraz kilka elementów z obniżoną emisją światła. Rejestracja 45

5 2/2012 Technologia i Automatyzacja Montażu obrazów została wykonana po nagrzaniu elementów świecących, w wyniku przepływu prądu nominalnego. Kamera termowizyjna rejestrowała rozkład temperatury na powierzchni oświetlacza, natomiast kamera pracująca w paśmie widzialnym rejestrowała emisję światła pochodzącego z załączonych diod LED (rys. 8). Na termogramach stygnącej próbki zaobserwowano, niejednorodny rozkład temperatury na jej powierzchni. Obszary, pod którymi znajdują się defekty, miały wyższą temperaturę od obszarów powierzchni, pod którymi materiał jest jednorodny. Zauważono również, iż defekty głębsze ujawniają się później i przy mniejszym kontraście temperaturowym. W ujęciu ogólnym obszary niejednorodne występujące w warstwie powierzchniowej zmieniają szybkość dyfuzji ciepła. Jeśli powodują zwiększenie tej szybkości, wówczas obszary nad nimi będą zimniejsze, w przeciwnym wypadku nastąpi akumulacja energii wewnętrznej, czego wynikiem jest wzrost temperatury w tym obszarze [6]. Łączna analiza skorelowanych obrazów z obu torów wizyjnych umożliwia wykrywanie zarówno wad struktur powierzchniowych, jak i występujących płytko wad podpowierzchniowych. Podsumowanie Rys. 8. Wyniki badania oświetlacza pierścieniowego z diodami LED: a) obraz z kamery termowizyjnej, b) obraz z kamery pasma widzialnego, c) efekt nałożenia obrazów, d) widok ogólny oświetlacza LED Obraz z kamery termowizyjnej umożliwia kontrolę temperatury oświetlacza i wyznaczenie obszarów nadmiernej kumulacji ciepła. Obraz z kamery CCD poprzez ocenę poziomu emisji światła z poszczególnych diod LED zapewnia detekcję elementów wadliwych. Przeprowadzono również badania materiałów kompozytowych w postaci płaskowników wykonanych między innymi z laminatu szklanego. Na próbkach materiałów wykonano symulowane wady podpowierzchniowe w postaci otworów nieprzelotowych o średnicy 2 5 mm, odległych od powierzchni czołowej o 1 oraz 2 mm. Otwory były niewidoczne od strony czołowej, która była obserwowana przez kamery. Badania wykonano metodą aktywnej termografii impulsowej. Czas trwania impulsu cieplnego wynosił 7 sekund przy mocy promienników równej 1000 W. Obrazy zarejestrowano w fazie chłodzenia po wygaszeniu promienników IR (rys. 9). Rys. 9. Wyniki badania płaskowników z laminatu szklanego: a) sekwencja obrazów z kamery termowizyjnej, zarejestrowanych w fazie chłodzenia, b) obraz z kamery pasma widzialnego Zaprezentowany model głowicy wizyjnej zapewnia duże możliwości rekonfiguracji poszczególnych elementów składowych zależnie od wymagań docelowej aplikacji. Każdy z opracowanych modułów może być zmieniany niezależnie, bez modyfikacji pozostałych elementów. Konstrukcja głowicy wizyjnej umożliwia zabezpieczenie umieszczonych wewnątrz kamer przed niekorzystnym oddziaływaniem czynników zewnętrznych, takich jak: wysoka temperatura, zanieczyszczenia, zapylenie, wilgoć lub uszkodzenia mechaniczne. Z uwagi na zastosowanie oddzielnych torów wizyjnych na rejestrowanych obrazach występują błędy perspektywy, co uniemożliwia bezpośrednie nałożenia na siebie obrazów z kamery promieniowania widzialnego i kamery termowizyjnej. Błędy perspektywy można zmniejszyć poprzez umieszczenie kamer w jak najmniejszej odległości od siebie. Dalszą eliminację tych błędów uzyskuje się na drodze programowej. W tym celu obrazy z obu torów wizyjnych należy poddać tzw. przekształceniu homograficznemu. Podczas tego przekształcenia odnalezione zostaną charakterystyczne punkty na obrazach. Następnie obrazy są przekształcane tak, aby znalezione punkty charakterystyczne w obu obrazach znalazły się w tych samych miejscach. Wyposażenie głowicy wizyjnej w dodatkowe moduły zewnętrzne w postaci oświetlaczy LED oraz promienników podczerwieni zapewnia zarówno oświetlenie obszaru inspekcji w paśmie widzialnym, jak również stymulację cieplną badanych obiektów. Dzięki temu możliwe jest prowadzenie kontroli wizyjnej zarówno z zastosowaniem metody termografii pasywnej, jak i aktywnej termografii impulsowej. Dużą zaletą stosowania metod wizyjnych jest bezkontaktowy oraz nieniszczący charakter pomiaru, a także możliwość jednoczesnej obserwacji całej badanej powierzchni z zastosowaniem kamer z sensorami matrycowymi. 46

6 Technologia i Automatyzacja Montażu 2/2012 Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, iż hybrydowa metoda inspekcji w paśmie widzialnym i podczerwieni pozwala na podwyższenie efektywności procesu kontroli wizyjnej. Poprzez połączenie analizy skorelowanych obrazów z dwóch zakresów spektralnych uzyskuje się dodatkowe informacje o badanym obiekcie. Praca naukowa wykonana w ramach realizacji Programu Strategicznego pn. Innowacyjne systemy wspomagania technicznego zrównoważonego rozwoju gospodarki w Programie Operacyjnym Innowacyjna Gospodarka. LITERATURA 1. Czajka P., Garbacz P.: Metoda optycznej inspekcji w procesie montażu łożysk tocznych. Problemy Eksploatacji, Radom, 4/2011, s Czajka P., Giesko T., Mizak W.: Modelowanie procesu inspekcji materiałów w paśmie widzialnym i podczerwieni. Złożony do druku, Problemy Eksploatacji, Radom, 2/ Projekt Badawczy Zamawiany PBZ-10 Metody i urządzenia do wspomagania systemów jakości w procesach wytwarzania i eksploatacji. Sprawozdanie końcowe, Instytut Technologii Eksploatacji PIB, Radom Ahuja N., Barkan C.: Machine Vision for Railroad Equipment Undercarriage Inspection Using Multi- -Spectral Imaging. Final Report for High-Speed Rail IDEA Project 49, USA, Minkina W.: Pomiary termowizyjne przyrządy i metody. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa Oliferuk W.: Termografia podczerwieni w nieniszczących badaniach materiałów i urządzeń. Biuro Gamma, Warszawa, Szczepanik M., Stabik J., Wróbel G., Wierzbicki Ł.: Wykorzystanie systemów termowizyjnych do badań materiałów polimerowych. Modelowanie inżynierskie, Gliwice 2008, tom 5, zeszyt 36, s Więcek B., De Mey G.: Termowizja w podczerwieni. Podstawy i zastosowania. Wydawnictwo PAK, Warszawa Materiały informacyjne firmy Almaz Optics, Materiały informacyjne firmy CTR Partner, Mgr inż. Piotr Czajka i mgr inż. Wojciech Mizak są pracownikami Instytutu Technologii Eksploatacji Państwowego Instytutu Badawczego w Radomiu 47