WPŁ YW PROCESÓW TECHNOLOGICZNYCH NA WYDAJNOŚĆ PRACY I KOSZTY POZYSKIWANIA DREWNA W DRZEWOSTANACH SOSNOWYCH STARSZYCH KLAS WIEKU. CZ II.
|
|
- Daria Zawadzka
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 PRACE NSTYTUTU BADA WCZEGO LEŚNCTW A, Seria A 2002/3 Nr 939 Marian SUWAŁA, Krzysztof JODŁOWSK nstytut Badawczy Le ś nictwa Zakład U żytkow a nia Lasu Sękocin Las, Raszyn m.sllwala@ ibles.waw.pl WPŁ YW PROCESÓW TECHNOLOGCZNYCH NA WYDAJNOŚĆ PRACY KOSZTY POZYSKWANA DREWNA W DRZEWOSTANACH SOSNOWYCH STARSZYCH KLAS WEKU. CZ. ZRĘBY ZUPEŁNE NFLUENCE OF TECHNOLOGCAL PROCESSES ON LABOUR PRODUCTVTY AND COSTS OF WOOD HARVESTNG N PNE STANDS OF ELDERL Y CLASS OF AGE. PART 2. CLEAR CUTS Abs/ract. 1nvestigations were pe/10rmed in two Scots pine stands differed in average tree volume (0,4 m 3 and 0,7 m 3 ). n both cases f our technological processes of wood harvesting were tested: two of whole-stem method and two of short-wood method. Chain saw or one arm harvester was used for f elling and other technological operahons while skidder or forwarder (whole-stem methods) and only f orwarder (short-wood methods) for wood harvesting. The highest productivity (96,0-63,5 and 109,0-72,8 m 3 /8 machine hours for the average tree volume 0,4 m 3 and 0,7 m 3 accordingly and m of extraction distance) was obtainedfor short-wood method that applied harvester and forwarder. This method was a/so characterized by the lowest unit cost of wood harvesting: 18,7-26,3 z ł/m 3 for 0,4 m 3 trees and 16,0-22,4 z ł/m 3 for O, 7 m 3 trees with the extraction distance ranged from 100 m to l km (with the use of machinery equal to 1600 hours/year) Key wore/s. wood harvesting, elear cuts, Scots pine, productivity, unit cost. Prace nst. Bad. Leś., A, 2002, 3(939):
2 l. WPROWADZENE Udział miąższości drewna pozyskiwanego w rębniach zupełnych w Lasach Państwowych wykazuje tendencję malejącą. Ciągle jeszcze jest jednak znaczący i w 2000 r. wyniósł 21,5% (Leśnictwo, 200 l). Przy pozyskiwaniu drewna na zrębach zupełnych w naszym kraju dominuje metoda dłużycowa z użyciem pilarki do ścinki, okrzesywania i wyróbki oraz ciągników do zrywki półpodwieszonej bądź wleczonej. W Europie w szybkim tempie zwiększa się udział metody drewna krótkiego. Jest ona stosowana niemal w 100% w krajach skandynawskich, np. w Szwecji (FRYK 2001). Szybko rośnie jej znaczenie w krajach sąsiadujących z Polską, szczególnie w Niemczech. Upowszechnia się tam także korzystanie z maszyn na wysokim poziomie technicznym. Stopień mechanizacji pozyskiwania drewna na wysokim poziomie technicznym z użyciem harwestera w Finlandii i Szwecji sięga na zrębach zupełnych 100% (JODŁOWSK 2001), w Niemczech wynosi przeciętnie 25-30%, ale np. w Brandenburgii około 70% (GRUNER2001). W Rosji liczbę harwesterów określa się na 150 sztuk, a w Polsce jest takich maszyn 7 (JODŁOWSK 2001). W dyskusjach na powyższe tematy podnoszona jest mała efektywność wykorzystania maszyn na wysokim poziomie technicznym przy stosunkowo małych powierzchniach cięć. stotnie ma to większe znaczenie, jeżeli maszyny są pozostawiane na noc w miejscu pracy. W sytuacji, gdy maszyny muszą zjeżdżać do miejsc garażowania (postoju w osadzie) lub być dozorowane na zrębie, ma to mniejsze znaczenie. Zmniejszenie powierzchni zrębu i zmiany jego kształtu (ograniczenie szerokości, nieregularność granic, pozostawianie grup drzew) wynikające z zaleceń ekologizacji gospodarki leśnej wpływają oczywiście na zwiększenie kosztów, ale dotyczy to zarówno pracy na wysokim, jak i niskim poziomie technicznym. Obliczono, że zmniejszenie powierzchni zrębu z 5 do 4 ha oraz wspomniane wyżej zmiany kształtu zrębu powodują wzrost kosztów jednostkowych przy zastosowaniu procesu technologicznego z użyciem harwestera i forwardera o około 12%; a w przypadku pilarki i skidera o 14% (KWECEŃ i in. 1995). Wynika to m.in. z częstszych przejazdów maszyn z jednej powierzchni cięć na drugą w ciągu dnia roboczego. W związku z tym ważne jest, aby kolejne powierzchnie cięć planowane do pozyskania z użyciem drogich maszyn były położone jak najbliżej siebie. Trzeba przy tym podkreślić, że dopuszczalna powierzchnia zrębu zupełnego jest zmniejszana także w innych krajach, ale nie wpływa to znacząco na rozmiar pozyskiwania drewna z użyciem drogich maszyn o wysokim poziomie technicznym. Przykładem na to może być Szwecja, gdzie powierzchnię zrębu zupełnego ograniczono do 3 ha (F RYK 200 l, informacja ustna), a stopień mechanizacji pracy na wysokim poziomie technicznym nie ulega zmniejszeniu. Koszt jednostkowy po-
3 Wpływ procesów technologicznych na wydajn oś ć pracy i koszty pozyskania drewna 45 zaciera, zważywszy że zyskiwania drewna z użyciem harwestera i forwardera na zrębach zupełnych wynosił tam w 2000 r. około 8 USD/m 3 (TOHR 200 l). Ostatnio zaczyna się wprowadzać, m.in. w Szwecji, pojedyncze egzemplarze harwardera, stanowiącego połączenie harwestera i forwardera, wykonującego ścinkę, okrzesywanie, przerzynkę i zrywkę drewna. Badania wykazały, że zastąpienie wymienionych maszyn harwarderem przyniosło w całym procesie zmniejszenie kosztu pozyskiwania drewna o 0,2 USD/m 3 przy małych odległościach zrywki. W miarę jej zwiększania różnica się koszt samej zrywki harwarderem jest większy niż forwarderem. Tak więc, harwarder jest konkurencyjny przy odległości zrywki do 300 m. Jego efektywność zmniejsza się w przypadku, jeżeli pozyskuje się różne sortymenty, o różnych długościach (HALLONBORG, TOHR 2001). Koszty pozyskiwania drewna, a także efektywność ekonomiczna stosowania odmiennych metod i maszyn na wysokim poziomie technicznym w porównaniu z użyciem pilarki różnią się jednak znacząco między krajami, nawet w Unii Europejskiej (Suw ALA 1999). Dlatego procesy technologiczne pozyskiwania drewna powinny być wskazywane na podstawie wyników badań w krajowych uwarunkowaniach przyrodniczych i ekonomicznych. Badania pozyskiwania drewna na zrębach zupełnych podejmowane są w ostatnich latach niezwykle rzadko, uznaje się bowiem, że prowadzenie tych cięć jest stosunkowo proste. Być może takjest, ale przecież także w tych warunkach procesy technologiczne mogą się istotnie różnić pod względem wydajności pracy i kosztów jednostkowych pozyskiwania drewna. Problemom tym poświęcona jest niniejsza praca. 2. CEL, ZAKRES, METODYKA PRZEBEG PRACY Cele i metodyka pracy (także dane wyjściowe do obliczenia kosztów technicznych i testy statystyki matematycznej) są tożsame z przedstawionymi w opracowaniu pt. "Wpływ procesów technologicznych na wydajność pracy i koszty pozyskiwania drewna w drzewostanach sosnowych starszych klas wieku. Cz. 1. Trzebieże późne " (Prace nst. Bad. Leś., A, 2002/2, nr 935, str ). W wymienionym opracowaniu przedstawiono przegląd literatury odnoszący się również do prezentowanych badań. W niniejszym opracowaniu uwzględniono dwie metody pozyskiwania drewna: dłużycową (obecnie powszechnie stosowaną) i drewna krótkiego (nie mającąjeszcze dużego znaczenia gospodarczego). Metoda dłużycowa polegała na wyróbce drewna wielkowymiarowego w dłużycach (do około 14 m) oraz średniowymiarowego (z części wierzchołkowych strzał) w wałkach długości 2,4 m. Metoda
4 46 M Suwa/a, K. Jo dłows ki drewna krótkiego cechowała się wyróbką drewna wielkowymiarowego w kłodach (3-7 m) oraz średniowymiarowego (z części wierzchołkowych strzał) - tak jak poprzednia metoda - w wałkach (2,4 m). W ramach metod wyróżniono po dwa procesy technologiczne: w metodzie dłużycowej - Ds: Ds-PSF: ścinka, okrzesywanie i wyróbka pilarką - P, zrywka dłużyc skiderem - S (LKT lub Timberjack 240), a wałków forwarderem - F (Timberjack 1010); Ds-HSF - ścinka, okrzesywanie i wyróbka harwesteremjednochwytakowym - H (Timberjack 1270 z głowicą 755 lub 758), zrywka jw.; w metodzie drewna krótkiego - Kr: Kr-PF - ścinka, okrzesywanie i wyróbka pilarką - P, zrywka całości drewna forwarderem - F (Timberjack 101 O); Kr-HF - ścinka, okrzesywanie i wyróbka harwesteremjednochwytakowym H (jak w metodzie dłużycowej), zrywka forwarderem - F (jw.). Badania terenowe przeprowadzono w nadleśnictwach: Dąbrowa (RDLP Toruń), Gide (RDLP Katowice) i Torzym (RDLP Zielona Góra), w sześciu drzewostanach (trzy z nich charakteryzow ały s ię przeciętną miąższością drzewa ok. 0,4 m 3 oraz trzy - ok. 0,7 m 3 ). Drzewostany wybrano na siedlisku Bśw. Przeciętny udział drewna wielkowymiarowego (dłużyce, kłody) i średniowymiarowego (wałki) wyniósł odpowiednio: w drzewostanach cieńszych 85 i 15%, w grubszych 90 i 10%. Każdy drzewostan dzielono na cztery działki, na których losowo rozmieszczono procesy technologiczne. 3. WYNK BADAŃ 3.1. Wydajność pracy W drzewostanach o mniej szej miąższości drzew w CAL YCH PROCESACH TECHNOLOGCZNYCH Wydajność pracy (m 3 /8 masz.godz.) w całych procesach technologicznych pozyskiwania drewna na zrębach zupełnych, w drzewostanach cieńszych (przeciętna miąższość drzewa - 0,4 m 3 ), przedstawia się dla zrywki na odległość od 100 do 1000 m następująco (ryc. la): 18,53-14,62 w procesie Ds-PSF; 64,58-34,15 w procesie Ds-HSF; 18,78-17,53 w procesie Kr-PF; 95,97-63,53 w procesie Kr-HF.
5 Wpływ procesów technologicznych na wydajność pracy i koszty pozyskania drewna 47 a 120 w o b r r--r ~ ~ - o Exlraclion dislance (m) w 192,27 e ,- e--- l- r-- Kr-HF Ds-HSF Kr-PF Ds-PSF 100 r-- 50 o C ,65 23,25 r-- w l Ds-PSF r-1 Ds-HSF Kr-PF Proces technologiczny Technological process - r- -- ~ Kr-HF 160 i, o L.. r -, i - _ -- i r--"--,- --i - -. _ '--. ~ --- L l --, Kr-HF... ~ '-"_ Kr-PF ~ -- - '-::::::':::::::::::::,::::--,--- o Exlraclion dislance (m) Ds-HSF Ds-PSF Ryc. 1. Wydajność pracy W (m 3 /8 masz.godz.) przy pozyskiwaniu drewna na zrębach zupełnych, w drzewostanach cieńszych (miąższość drzewa 0,4 m 3 ): a - w całych procesach technologicznych (operacje technologiczne i zrywka), b - w operacjach technologicznych, c - przy zrywce drewna Fig. 1. Wood harvesting productivity W (m 3 /8 machine hours) on clear-cuts in case ofo,4 m 3 average tree volwne: a - in the whole processes, b - in the technological operations (felling, trimming), c - in the wood extraction
6 48 M Suwała, K. Jodłowski Ocena statystyczna istotności różnic wydajności pracy w procesach technologicznych przy wszystkich uwzględnionych odległościach zrywki wykazała, że najmniej sza jest wydajność w procesach Ds-PSF i Kr-PF, większa w procesie Ds- HSF, a największa w procesie Kr-HF. W OPERACJACH TECHNOLOGCZNYCH Wydajność pracy (m 3 /8 masz.godz.) w operacjach technologicznych na zrębach zupełnych, w drzewostanach cieńszych, kształtuje się w poszczególnych procesach następująco (ryc. l b): 24,65 w procesie Ds-PSF (pilarka); 192,27 w procesie Ds-HSF (harwester); 23,25 w procesie Kr-PF (pilarka); 231,50 w procesie Kr-HF (harwester). Na podstawie analizy statystycznej istotności różnic wydajności pracy w operacjach technologicznych stwierdzono, że najmniej sza jest wydajność w procesach Ds-PSF i Kr-PF, większa w procesie Ds-HSF, a największa w procesie Kr-HF. PRZY ZRYWCE Wydajność pracy (m 3 /8 masz.godz.) przy zrywce na zrębach zupełnych, w drzewostanach cieńszych, wynosi przy odległości m w badanych procesach (ryc. 1c): 85,85-38,15 w procesie Ds-PSF (w tym ski der przy zrywce dłużyc 89,55-36,45, a forwarder przy zrywce wałków 65,11-51,76); 97,65-41,83 w procesie Ds-HSF (w tym, ski der 104,77-40,20, a forwarder 64,59-51,36); 114,32-80,42 w procesie Kr-PF (forwarder przy zrywce kłód i wałków); 165,55-87,78 w procesie Kr-HF (forwarder). Analiza istotności różnic wykazała, że przy odległości zrywki: m wydaj "ność pracy przy zrywce w procesach Ds-PSF, Ds-HSF i Kr-PF jest istotnie mniejsza niż w procesie Kr-HF; i 500 m istotnie najmniejszajest wydajność pracy przy zrywce w procesach Ds-PSF, Ds-HSF, większa w procesie Kr-PF, a największa w procesie Kr-HF; m wydajność pracy przy zrywce w procesach Ds-PSF i Ds-HSF jest istotnie mniej sza niż w procesach Kr-PF i Kr-HF. We wszystkich uwzględnionych przypadkach stwierdzono istotny wpływ procesów technologicznych na wydajność pracy (współczynnik istotności Pa - najczęściej wynosi 0,000000, a maksymalnie 0,0084).
7 Wpływ procesów technologicznych na wydajność pracy i koszty pozyskania drewna 49 3.l.2. W drzewostanach o większej miąższości drzew w CAŁYCH PROCESACH TECHNOLOGCZNYCH Wydajność pracy (m 3 /8 masz.godz.) w całych procesach technologicznych pozyskiwania drewna na zrębach zupełnych, w drzewostanach grubszych (przeciętna miąższość drzewa - 0,7 m 3 ), przedstawia się w przedziale odległości zrywki m następująco (ryc. 2a): 26,95-21,18 w procesie Ds-PSF; 92,84-50,l0 w procesie Ds-HSF; 27,02-24,13 w procesie Kr-PF; 109,89-72,78 w procesie Kr-HF. Analiza statystyczna istotności różnic wydajności pracy w procesach technologicznych wykazała, że przy odległości zrywki: - 100, 300 i 500 m najmniej sza jest wydajność w procesach Ds-PSF i Kr-PF, większa w procesie Ds-HSF, a największa w procesie Kr-HF; m najmniej sza jest wydajność w procesie Ds-PSF, większa w procesie Kr-PF, jeszcze większa w procesie Ds-HSF, a największa w procesie Kr-HF. w OPERACJACH TECHNOLOGCZNYCH Wydajność pracy (m 3 /8 masz.godz.) w operacjach technologicznych na zrębach zupełnych, w drzewostanach grubszych, kształtuje się w poszczególnych procesach następująco (ryc. 2b): 37,90 w procesie Ds-PSF (pilarka); 336,74 w procesie Ds-HSF (harwester) ; 34,36 w procesie Kr-PF (pilarka) ; 298,10 w procesie Kr-HF (harwester). Na pgdstawie analizy istotności różnic stwierdzono, że wydajność pracy w operacjach technologicznych w procesach Ds-PSF i Ds-HSF jest istotnie mniejsza niż w procesach Kr-PF i Kr-HF. PRZY ZRYWCE Wydajność pracy (m 3 /8 masz.godz.) przy zrywce na zrębach zupełnych, w drzewostanach grubszych, wynosi przy odległości m (ryc. 2c): 90,04-49,21 w procesie Ds-PSF (w tym skider przy zrywce dłużyc 101,84-49,12, a forwarder przy zrywce wałków 73,27-51,45); 122,31-55,24 w procesie Ds-HSF (w tym skider 130,17-55,23, a forwarder 80,76-54,56); 129,38-81,77 w procesie Kr-PF (forwarder przy zrywce kłód i wałków); 177,99-98,77 w procesie Kr-HF (forwarder). Ocena istotności różnic pozwala stwierdzić, że przy odległości zrywki: m najmniej sza jest wydajność pracy przy zrywce w procesie Ds-PSF, większa w procesach Ds-HSF i Kr-PF, a największa w procesie Kr-HF;
8 50 M Suwała, K. Jodłowsk i a W T ~~~-~~-+---r--~--1---~ Kr-HF ~+' Ds -HSF '.. - -_ - _l Kr-PF ~ - - o L- ~ ~ o Ds-PSF b 4CX) 350 :ul 2fD 2Xl 15) 100 5) O w ----r Extraction distance (m) 336,74 -± 37,90 C&PSF T f --r 34,36 CS-H3F Kr-PF Proces technologiczny Technological process 1 298,1 O ----""1 ---, Kr-ł-F --~. C W ==i""-~' =="""'-..==-----; _+_ ~- 60 Ds-HSF ~~~--+---,---+--_r--,r--~~. Ds-PSF 20 O O -r ~ E- t- - r f-"----< Kr -H F -it--"rt~e:::::~::, r--~--,r ~ Kr -p F Extraction distance (m) Ryc. 2. Wydajność pracy W (m 3 /8 masz.godz.) przy pozyskiwaniu drewna na zrębach z upełn yc h, w drzewostanach grubszych (miąższość drzewa 0,7 m 3 ) : a - w cały ch procesach technologicznych (operacje technologiczne i zrywka), b - w operacjach technologicznych, c przy zrywce drewna Fig. 2. Wood harvesting productivity W (m 3 /8 machine hours) on the clear-cuts in case ofo,7 m 3 average tree volume: a - in the whole processes, b - in the technological operations (felling, trimming), c - in the wood extraction
9 Wpływ procesów technologicznych na wydajność pracy i koszty pozyskania drewna m najmniej sza jest wydajność pracy przy zrywce w procesach Ds-PSF, większa w procesie Ds-HSF, większa w procesie Kr-PF, a największa w procesie Kr-HF; i 1000 m wydajność pracy przy zrywce w procesach Ds-PSF i Ds-HSF jest naj mniej sza, większa w procesie Kr-PF, a największa w procesie Kr-HF Jednostkowy koszt techniczny W drzewostanach o mniejszej miąższości drzew w CAL YCH PROCESACH TECHNOLOGCZNYCH Jednostkowy koszt techniczny pozyskiwania drewna (zł/m 3 ) w całych procesach technologicznych na zrębach zupełnych, w drzewostanach cieńszych, przedstawia się w przedziale odległości zrywki m następująco: przy pracy na l zmianę (ryc. 3a) 26,26-43,19 w procesie Ds-PSF; 24,20-40,49 w procesie Ds-HSF; 25,66-30,91 w procesie Kr-PF; 18,70-26,27 dla procesu Kr-HF; przy pracy na 1,5 zmiany harwestera, skidera i forwardera (ryc. 3b ) 24,40-39,37 dla procesu Ds-PSF; 20,24-34,64 dla procesu Ds-HSF; 23,34-27,64 dla procesu Kr-PF; 15,14-21,33 dla procesu Kr-HF. Weryfikacja statystyczna wykazała, że pod względem kosztów jednostkowych, zarówno w przypadku pracy na l zmianę, jak i na 1,5 zmiany, przy odległości zrywki 300,500 i 1000 m istotnie najmniejszy jest koszt procesu Kr-HF. B. W OPERACJACH TECHNOLOGCZNYCH Jednostkowy koszt techniczny (zł/m 3 ) operacji technologicznych na zrębach zupełnych, w drzewostanach cieńszych, kształtuje się w poszczególnych procesach następuj ąco: przy pracy na l zmianę (ryc. 4a) 11,90 dla procesu Ds-PSF (pilarka); 11,72 dla procesu Ds-HSF (harwester); 12,92 dla procesu Kr-PF (pilarka); 9,70 dla procesu Kr-HF (harwester); przy pracy harwestera na 1,5 zmiany (ryc. 4b) 9,40 dla procesu Ds-HSF; 7,78 dla procesu Kr-HF.
10 52 M Suwała, K. Jodłowski a b >- c 30 N ~.!:! ME 25.E ~... ~::- 20 (/)... o :;l ~ 15 o c ~:::J 10 5 o ME ~ 30 >- c N ~ 25.!:! ME c ::;, -CN 20 o ~ (1)-... (/)... N o 15 (/):,= o c ~:::J 10 5 o -!..--~! ~::::- ~ 1-:-::: ~ r l _ _ o Extraction distance (m) - ~ ~ _... ~ ---~ ~ -~..--:--r:-1. - L _.. _ J.. - r~ ~ =-- _ l - _. - Ds-PSF Ds-HSF Kr-PF Kr-HF o Extraction distance (m) i Os-PSF Ds-HSF Kr-PF Kr-HF Ryc. 3. Jednostkowy koszt techniczny pozyskiwania drewna w całych procesach technologicznych na zrębach zupełnych w drzewostanach cieńszych (miąższość drzewa - 0,4 m 3 ): a - przy pracy na 1 zmianę, b - przy uwzględnieniu pracy na 1,5 zmiany harwestera, skidera i forwardera Fig. 3. Unit cost ofwood harvesting on the clear-cuts in the whole technological processes in the case of stands with 0,4 m 3 average tree volume: a - during one shift work time, b - during one and a half shift work time of harvester, skidder and forwarder Nie stwierdzono istotnego wpływu ww. procesów na koszt jednostkowy ścinki, okrzesywania i wyróbki, zarówno w przypadku pracy na l zmianę, jak i na 1,5 zmiany. PRZY ZRYWCE Jednostkowy koszt techniczny (zł/m 3 ) zrywki na zrębach zupełnych, w drzewostanach cieńszych, wynosi przy odległości m: przy pracy na l zmianę (ryc. 5a) 14,36-31,29 w procesie Ds-PSF (skider - zrywka dłużyc, forwarder zrywka wałków);
11 ~ Wpływ procesów technologicznych na wydajność pracy i koszty pozyskania drewna 53 a ~E 14,00 11,90 12,00 ~ >- 10,00 r--- : N ~ () ~,- E 1:::;, 8,00 l-.s= N ()~ cv- Ul _ o 6,00 r--- N (.) (/)=,= 4,00 r--- o c ::&::::l 2,00 r--- 11,72-12, ,70, ,00 Ds-PSF Ds-HSF Kr-PF Kr-HF Proces technologiczny Technologica l process b ~ E 14,00 12,00 >- : 10,00 N ~ () ~.- E 1:::;,.s= N 8,00 - () ~ cv- Ul _ o 6,00 - N (.) (/)=,= 4,00 - o c ::&::::l 2, ,90 9,40 r ' 12,92 r--- =f 7,78 r ' r ,00 Ds-PSF Ds-HSF Kr-PF Proces technologiczny Tech nological process Kr-HF Ryc. 4. Jednostkowy koszt techniczny operacji technologicznych na zrębach zupełnych w drzewostanach cieńszych (miąższość drzewa - 0,4 m 3 ) : a - przy pracy na l zmianę, b - przy uwzględnieniu pracy harwestera na 1,5 zmiany Fig. 4. Unit cost ofteclmological operati ons on the clear-cut in the case ofstands with 0,4 m 3 average tree volume: a - during one shift work time, b - during one and a half shift work time of hat-vester 12,48-28,77 W procesie Ds-HSF (skider - zrywka dłużyc : forwarder - zrywka wałków); 12,74-17,99 w procesie Kr-PF (forwarder przy zrywce kłód i wałków); 9,00-16,57 w procesie Kr-HF (forwarder przy zrywce kłód i wałków); przy pracy skidera i forwardera na 1,5 zmiany (ryc, 5b) 12,50-27,47 w procesie Ds-PSF; 10,84-25,24 w procesie Ds-HSF; 10,42-14,72 w procesie Kr-PF; 7,36-13,55 w procesie Kr-HF, Analiza statystyczna istotności różnic wykazała, że pod względem kosztów jednostkowych, zarówno w przypadku pracy na 1 zmianę, jak i na 1,5 zmiany: - przy odległości zrywki 100 m mniejszym kosztem charakteryzuje się zrywka w procesie Kr-HF niż w procesach Ds-PSF, Ds-HSF i Kr-PF; - przy odległości zrywki 300, 500 i 1000 m istotnie mniejszym kosztem wyróżnia się zrywka w procesach Kr-HF i Kr-PF niż w procesach Ds-PSF i Ds-HSF,
12 54,\/. u\\'a/a. K. Jod/o\l ', ki a 35 Ds-PSF Ds-HSF Kr-PF _ Kr-H F o L- ~ +_-- ~ o Extraction dlstance (m) b Ds-PSF Ds-HSF , -.. Kr-PF _ _- = : - - ' Kr-HF o L- ~~ --~ ~ o Extraction distance (m) Ryc, 5. Jednostkowy koszt techniczny zrywki na zrębach zupelnych w drzewostanach cieńszych (miąższość drzewa - 0,4 m 3 ): a - przy pracy na 1 zmianę, b - przy uwzględnieniu pracy kidera i forwardera na 1,5 zmiany Fig. 5. Unit co t of wood extraction on the clear-cuts in the case of stands with 0,4 m) average tree volume: a - during one shift work time, b - during one and a half shift work time of kiddcr and forvvarder W drzewo tanach o większej miąż zośc i drzew \\' C L YC PROCE ACH TECH OLOG CZ YCH Jedno tkowy ko zt techniczny pozy kiwania drewna (zł/m 3 ) w całych proceach technologicznych na zrębach zupełnych, w drzewo tanach gnlb zych, przedtawia i ę przedziale odległo ' ci zrywki m na tępująco : prz prac na 1 z mianę (ryc. 6a) l, w proce ie Ds-P F; 16,72-2,07 proce ie Ds-H F; 1,67- _,O pr ie Kr-P' 15, - 22,42 \ pr ie Kr-HF;
13 Wpływ procesów technologicznych na wydajnoś ć pracy i koszty pozyskania drewna 55 a 35 ~E 30 1:i >- 25 c tl ~.- E.2 =j:j 20 u ~ ~Cii _ o N u 15 <n.-::: o c ~::::> ~ :..;...-~. -. ~ -.. i-""" ::::t=--, ---~ ~- - i _. ~ - -." Os -PSF Os -HSF Kr-PF Kr-HF b ~E 1:i >- C N ~ U M.- E c::;,.s::. N U ~ _ Q)- Cf) _ o N U <n=,= o c ~::::> 5 o o Extraction distance (m).._,---._..--. _...-._ rw.~ n.. 1. r J...--nDs - PSF L.--- l-1 Ds - HSF ---~ _~l - rr-pf K,HF o , ~r-~----~--~--~--4 o Extraction distance (m) Ryc. 6. Jednostkowy koszt techniczny pozyskiw~ia drewna w całych procesach technologicznych na zrębach zupełnych w drzewostanach grubszych (miąższość drzewa - 0,7 m 3 ): a - przy pracy na l zmianę, b - przy uwzględnieniu pracy na 1,5 zmiany harwestera, skidera i forwardera Fig. 6. Unit cost ofwood harvesting on the clear-cuts in the whole technological processes in the case of stands with 0,7 m 3 average tree volume: a - during one shift work time, b - during one and a half shift work time of harvester, skidder and forwarder 8 przy pracy na 1,5 zmiany harwestera, skidera i forwardera (ryc. 6b) 17,47-27,69 w procesie Ds-PSF; 14,18-24,18 w procesie Ds-HSF; 16,63-21,87 w procesie Kr-PF; 12,91-18,21 w procesie Kr-HF.
14 56 M Suwała, K. Jodłowski różnice: Na podstawie analizy statystycznej stwierdzono, że istotne są następujące w przypadku pracy na 1 zmianę; - przy odległości zrywki 100 m koszt jednostkowy pozyskiwania drewna przy zastosowaniu procesów Ds-HSF i Kr-HF jest mniejszy niż w procesach Ds-PSF i Kr-PF; - przy odległości zrywki 300 i 1000 m koszt jednostkowy w procesie Kr-HF jest mniejszy niż w procesie Ds-PSF; - przy odległości zrywki 500 m najmniejszy jest koszt w procesie Kr-HF, większy w procesach Ds-HSF i Kr-PF, a największy w procesie Ds-PSF; w przypadku pracy na 1,5 zmiany harwestera, skidera i forwardera; - przy odległości zrywki 100 m jak przy pracy na 1 zmianę; - przy odległości zrywki 300, 500 i 1000 m najmniejszy jest koszt w procesie Kr-HF, większy w procesach Ds-HSF i Kr-PF, a największy w procesie Ds-PSF. w OPERACJACH TECHNOLOGCZNYCH Jednostkowy koszt techniczny (zł/m 3 ) operacji technologicznych na zrębach zupełnych, w drzewostanach grubszych, kształtuje się w poszczególnych procesach następująco: przy pracy na l zmianę (ryc. 7a) 6,83 w procesie Ds-PSF (pilarka); 7,14 w procesie Ds-HSF (harwester); 7,45 w procesie Kr-PF (pilarka) ; 7,80 w procesie Kr-HF (harwester); przy pracy harwestera na 1,5 zmiany (ryc. 7b) 5,80 w procesie Ds-HSF; 6,25 w procesie Kr-HF. Nie stwierdzono istotnego wpływu ww. procesów na koszt jednostkowy ścinki, okrzesywania.i wyróbki, zarówno w przypadku pracy na 1 zmianę, jak i na 1,5 zmiany. C. PRZY ZRYWCE Jednostkowy koszt techniczny (zł/m 3 ) zrywki na zrębach zupełnych, w drzewostanach grubszych, wynosi przy odległości m w badanych procesach: przy pracy na 1 zmianę (ryc. 8a) 12,15-23,72 w procesie Ds-PSF (skider- zrywka dłużyc, forwarder - zrywka wałków); 9,58-20,83 w procesie Ds-HSF (skider - zrywka dłużyc, forwarder - zrywka wałków); 11,22-17,63 w procesie Kr-PF (forwarder przy zrywce kłód i wałków); 8,15-14,62 w procesie Kr-HF (forwarder przy zrywce kłód i wałków). przy pracy skidera i forwardera na 1,5 zmiany (ryc. 8b)
15 Wpływ procesów technologicznych na wydajność pracy i koszty pozyskania drewna 57 a 8,00 ~E 7,80 E, 7,60 >- c::: tl ~- 7,40.- E.E ~ 7,20 u ~ ~ U5 700 N 8 ' :g :2 6,80 ~~ 6,60 6,40 6, Ds-PSF 7.14,...-- Ds-HSF 7,45 ;--- Kr-PF 7.80 Kr-HF ~ f i f---j l ~ ~ : Proces technologiczny Technological process b 8,00 ~E 1:1 7, r---_ ~ 6,00 l- N~ U M 'i: ~ 5,00.c::: N U ~ l- $ (j)4,00 l- N 8 t/).~ 3,00 l- o c ~~ 2,00 l- _ r--- 7,45 ; l ,00 0,00 l- Ds-PSF Ds-HSF Kr-PF Kr-HF - Proces technologiczny Technological process Ryc. 7. Jednostkowy koszt techniczny operacji technologicznych na zrębach zupełnych w drzewostanach grubszych (miąższość drzewa - 0,7 m 3 ) : a - przy pracy na 1 zmianę, b - przy uwzględnieniu pracy harwestera na 1,5 zmiany Fig. 7. Unit cóst oftechnological operations on the cłear-cuts in the case ofstands with 0,7 m 3 average tree volume: a - during one shift work time, b - during one and a half shift work time of harvester 10,64-20,86 W procesie Ds-PSF; 8,38-18,38 w procesie Ds-HSF; 9,18-14,42 w procesie Kr-PF; 6,66-11,96 w procesie Kr-HF. Na podstawie analizy statystycznej stwierdzono, że istotne różnice przedstawiają się następująco: w przypadku pracy na l zmianę - przy odległości zrywki 100 m najmniejszy jest koszt zrywki w procesie Kr-HF, większy w procesie Ds-HSF, a największy w procesach Ds-PSF i Kr-PF; - przy odległości zrywki 300 i 500 m najmniejszy jest koszt zrywki w procesie Kr-HF, większy w procesach Ds-HSF i Kr-PF, a największy w procesie Ds-PSF;
16 58 M Suwa/a, K. Jodłowski a 25 o ~ ~ ~ (),,()() 't()() "J()() t;;..()() '0()() (Q()() "\()() co()() ~()(),,()()() b 25 ~ Exlraction dislance (m) ~. s-psf s-hsf - r--::::;o. ~ 'Kr-PF _ - ~. - - ~ ~ - 'Kr-HF -. ~ ::-::-:-: " L t-- ~ o L- (),,()() 't()() "J()() t;;..()() '0()() (Q()() "\()() CO()() ~()(),,()()() Exlraclion dislance (m) Ryc. 8. Jednostkowy koszt techniczny zrywki na zrębach zupełnych w drzewostanach grubszych (miąższość drzewa - 0,7 m 3 ): a - przy pracy na l zmianę, b - przy uwzględnieniu pracy skidera i forwardera na 1,5 zmiany Fig. 8. Unit cost of wood extraction on the clear-cuts in the case of stands with 0,7 m 3 average tree volume: a - during one shift work time, b - during one and a half shift work time of skidder and forwarder - przy odległości zlywki 1000 m najmniejszy jest koszt zrywki w procesie Kr-HF, większy w procesie Kr-PF, a największy w procesach Ds-PSF i Ds-HSF; w przypadku pracy na 1,5 zmiany - przy odległości zrywki 100, 300 i 500 m najmniejszy jest koszt zrywki w procesie Kr-HF, większy w procesach Ds-HSF i Kr-PF, a największy w procesie Ds-PSF; - przy odległości zrywki i 1000 m najmniejszy jest koszt w procesie Kr-HF, większy w procesie Kr-PF, a największy w procesach Ds-PSF i Ds-HSF.
17 Wpływ procesów technologicznych na wydajn ość pracy i koszty pozyskania drewna ANALZA DYSKUSJA WYNKÓW Układ procesów technologicznych pod względem wydajności pracy można wyjaśnić następująco : w drzewostanach cieńszych (ryc. la-c): - uzasadniona jest najrnniejsza i bardzo podobna wydajność pracy w procesach Ds-PSF i Kr-PF. Podobieństwo wynika z wyrównania się wydajności: w procesie Ds-PSF - większej wydajności przy ścince, okrzesywaniu i wyróbce pilarką w metodzie dłużycowej oraz mniejszej wydajności zrywki skiderem i forwarderem, natomiast w procesie Kr-PF - mniejszej wydajności przy ścince, okrzesywaniu i wyróbce pilarką w metodzie drewna krótkiego oraz większej przy zrywce forwarderem; - większa wydajność pracy w procesie Ds-HSF niż w poprzednich procesach jest głównie wynikiem kilkakrotnie większej wydajności przy ścince, okrzesywaniu i wyróbce harwesterem niż pilarką; - największa wydajność pracy przy zastosowaniu procesu Kr-HF jest przekonująca, biorąc pod uwagę zarówno największą wydajność pracy przy ścince, okrzesywaniu i wyróbce harwesterem w metodzie drewna krótkiego, jak i największą wydajność przy zrywce forwarderem po wyróbce harwesterem. w drzewostanach grubszych (ryc. 2a-c): - tak jak w drzewostanach cieńszych, najmniej sza i podobna jest wydajność pracy w procesach Ds-PSF i Kr-PF, ale przy odległości zrywki do 500 m podobieństwo przy tych mniejszych odległościach zrywki wynika z wyrównania się wydajności w procesie Ds-PSF - większej wydajności przy ścince, okrzesywaniu i wyróbce pilarką w metodzie dłużycowej oraz mniejszej wydajności zrywki skiderem i for-warderem, natomiast w procesie Kr-PF - mniejszej wydajności przy ścince, okrzesywaniu i wyróbce pilarką w metodzie drewna krótkiego oraz większej przy zrywce forwarderem - przy odległości zrywki looo m, istotnie większa staje się wydajność pracy w procesie Kr-PF, dzięki dużo większej wydajności forwardera niż skidera; - większa wydajność pracy w procesie Ds-HSF niż w poprzednich procesach jest głównie wynikiem kilkakrotnie większej wydajności przy ścince, okrzesywaniu i wyróbce harwesterem niż pilarką; - największa wydajność pracy przy zastosowaniu procesu Kr-HF jest zrozumiała, mając na uwadze, zarówno dużą wydajność pracy przy ścince, okrzesywaniu i wyróbce harwesterem, jak i największą wydajność przy zrywce forwarderem po wyróbce harwesterem. Wyjaśnienie układu procesów pod względem kosztów jednostkowych przedstawiono poniżej : na zrębach zupełnych, w drzewostanach cieńszych (ryc. 3a,b, 4a,b, 5a,b):
18 60 M Suwała, K. Jodło wski - najmniejszy koszt W procesie Kr-HF jest efektem najmniejszego kosztu ścinki, okrzesywania i wyróbki harwesterem w metodzie drewna krótkiego oraz istotnie mniejszego kosztu zrywki forwarderem niż skiderem; - większe koszty w pozostałych procesach wynikają z większych kosztów ścinki, okrzesywania i wyróbki oraz zrywki; na zrębach zupełnych, w drzewostanach grubszych (ryc. 6a,b, 7a,b, 8a,b): - najmniejszy koszt jednostkowy w procesie Kr-HF jest przede wszystkim rezultatem najmniejszych kosztów zrywki fowarderem po ścince, okrzesywaniu i wyróbce harwesterem w metodzie drewna krótkiego, a także stosunkowo małych kosztów zastosowania harwestera w porównaniu z pilarką (najmniejszy jest w tym przypadku koszt użycia harwestera w metodzie dłużycowej); - większe koszty w pozostałych procesach wynikają z większych kosztów ścinki, okrzesywania i wyróbki oraz zrywki (na uwagę zasługują stosunkowo małe koszty przy zastosowaniu procesu Ds-HSF do odległości zrywki ok. 500 m, głównie dzięki wspomnianemu już najmniejszemu kosztowi użycia harwestera w metodzie dłużycowej). Uzyskane wyniki wskazują, że zastosowanie harwestera i forwardera do pozyskiwania drewna na zrębach zupełnych w Polsce jest tańsze niż użycie pilarki, skidera i forwardera już w obecnych warunkach ekonomicznych. Jedynym warunkiem jest wykorzystanie maszyn przynajmniej przez 1600 godz./rok. Koszty pozyskiwania drewna są większe np. w Szwecji (TOHR 2001), a wynika to głównie z wyższych płac. Zakładając, że płace u nas będą się zwiększały, można przyjąć, że będzie rosła różnica na korzyść stosowania maszyn wielooperacyjnych, w tym harwardera. Wymaga to jednak przeprowadzenia badań, zważywszy m.in. na różnice w drzewostanach i strukturze wymiarowej pozyskiwanego drewna między Polską a Skandynawią. Ciągle otwartą sprawą pozostaje zakup drogich maszyn i zapewnienie im frontu pracy oraz zwiększenie zbytu drewna wyrabianego w kłodach. Te problemy muszą być rozwiązywane przy zwiększaniu efektywności ekonomicznej i środowiskowej oraz humanizacji pracy przy pozyskiwaniu drewna. 5. WNOSK PROPOZYCJE DLA PRAKTYK 5.1. Wnioski 1. Procesy technologiczne mają istotny wpływ na wydajność pracy oraz, w przeważającej części badanych przypadków, także na jednostkowy koszt techniczny pozyskiwania drewna na zrębach zupełnych w drzewostanach sosnowych.
19 Wpływ procesów technologicznych na wydajność pracy i koszty pozyskania drewna Największą wydajnością pracy cechuje się proces technologiczny pozyskiwania w ramach metody drewna krótkiego, ze ścinką, okrzesywaniem i wyróbką harwesterem jednochwytakowym oraz nasiębierną zrywką forwarderem. 3. Na zrębach zupełnych w drzewostanach o mniejszej miąższości drzew (ok. 0,4 m 3 ) najmniejszy jest koszt jednostkowy pozyskiwania przy zastosowaniu procesów technologicznych w metodzie drewna krótkiego z użyciem średniej wielkości harwestera i forwardera - niezależnie od odległości zrywki. Nie stwierdzono istotnego wpływu technologii oraz techniki na koszt jednostkowy ścinki, okrzesywania i wyróbki drewna. Można jedynie wspomnieć, że najmniejszy jest koszt przy wykonywaniu tych operacji harwesterem w metodzie drewna krótkiego. stotnie najmniejszy jest koszt jednostkowy zrywki forwarderem. 4. Na zrębach zupełnych w drzewostanach o większej miąższości drzew (ok. 0,7 m 3 ) najmniejszy jest koszt jednostkowy przy zastosowaniu procesów technologicznych w ramach metody drewna krótkiego z użyciem średniej wielkości harwestera i forwardera - niezależnie od odległości zrywki, a także metody dłużycowej, realizowanej średniej wielkości harwesterem oraz skiderem (zrywka dłużyc) i forwarderem (zrywka wałków) - przy małej odległości zrywki (100. m). Takjak w drzewostanach cieńszych, nie stwierdzono istotnego wpływu technologii i techniki na koszt jednostkowy ścinki, okrzesywania i wyróbki drewna. W tym przypadku najmniejszy jest koszt przy wykonywaniu tych operacji harwesterem w metodzie dłużycowej. stotnie najmniejszy jest koszt jednostkowy zrywki forwarderem, po ścince, okrzesywaniu i wyróbce drewna harwesterem Propozycje dla praktyki Poniższe propozycje metod i procesów technologicznych wyróżniają się naj mniejszym kosztem jednostkowym pozyskiwania drewna w drzewostanach sosnowych już przy pracy na jedną zmianę (1600 godz./rok). Wskazane jest jednak stosowanie pracy przynajmniej na 1,5 zmiany (2400 godz./rok), szczególnie przy zastosowaniu harwestera i forwardera. l. N a zrębach zupełnych, w drzewostanach o mniej szej miąższości drzew (ok. 0,4 m 3 ), proponuje się w pierwszej kolejności proces technologiczny w metodzie drewna krótkiego (wyróbka w kłodach i wałkach) ze ścinką, okrzesywaniem i wyróbką harwesterem średniej wielkości oraz zrywką forwarderem. W następnej kolejności uzasadnione jest w tej samej metodzie stosowanie pilarki zamiast harwestera. Zaleca się odejście od metody dłużycowej (wyróbka w dłużycach i wałkach), jeżeli nie jest to konieczne ze względu na wymagania rynku drzewnego. 2. Na zrębach zvpełnych w drzewostanach o większej miąższości drzew (0,6-0,7 m 3 ), oprócz metody drewna krótkiego z użyciem harwestera i forwardera, proponuje ię metodę dłużycową, ze śc inką, okrzesywaniem i wyróbką harwesterem
20 62 M Suwała, K. Jodłowski oraz zrywką skiderem (dłużyce) i forwarderem (wałki), szczególnie przy jej małych odległościach. W przypadku metody dłużycowej i dużej miąższości drzew należy się jednak liczyć ze zwiększonym kosztem napraw harwestera. Autorzy składają serdeczne podziękowania Panom Nadleśniczym i Pracownikom Nadleśnictw Dąbrowa (RDLP Toruń), Gide (RDLP Katowice) oraz Torzym (RDLP Zielona Góra) oraz Kolegom z Zakładu za pomoc w badaniach terenowych. Praca została z ło żo na r. i przyjęta przez Komitet Redakcyjny r. NFLUENCE OF TECHNOLOGCAL PROCESSES ON LABOUR PRODUCTMTY AND COSTS OF WOOD HARVESTNG N PNE STANDS OF ELDERL Y CLASS OF AGE. PART 2. CLEAR CUTS Summary The goals and methodology were presented in the first part of the paper published in the "Prace BL, Series A", 2002/2 no. 935 : The productivity and unit cost ofwhole-stem and shoti-wood methods ofwood harvesting were investigated, each applying two techno logi cal processes: - within the whole-stem method (Ds): - process Ds-PSF - felling and other technological operations perfonned with chain saw (P), extraction of long wood with skidder (S - LKT or Timberjack 240) and of roller with forwarder (F - Timbeljack 10 10) - process Ds-HSF - felling and other technological operations perfotmed with one alm harvester (H - Timberjack 1270 with the felling head 755 or 758), extraction as in the process Ds- PSF; - within the cut-to-length method (Kr): - process Kr-PF - felling and other technological operations perfonned with chain saw (P), wood extraction with forwarder (F - Timberjack 10 10) - process Kr-HF - felling and other technological operations perfonned with one aml harvester (H - Timberjack 1270 with the feli ing head 755 or 758), extraction as in the process Kr-PF; Field observations and measurements were made in six Scots pine stands located on the fresh coniferous forest site type. The tree volume averaged to about 0,4 m 3 in the 3 stands and to 0,7 m 3 in tbe otber three. The applied technological processes significantly influenced the harvesting productivity in all cases. For the extraction distance m in stands with 0,4 m 3 trees tbis productivity ranged from 14,62-18,53 m 3 /8 machine bours (for tbe process Ds-PSF) to 17,53-18,78 (for Kr- PF), 34,15-64,58 (for Ds-HSF) and 63,53-95,97 m 3 /8 macbine hours (for Kr-HF) (Fig. la). Differences were statistically significant. n the stands with 0,7 m 3 of average tree volume, the har-
21 Wpły w procesów technologicznych na wydajnoś ć pracy i koszty pozyskania drewna 63 vesting productivity ranged from 21,18-26,95 m 3 /8 machine hours (for the proces s Ds-PSF) to 24,13-27,02 (for Kr-PF), 50,10-92,84 (for Ds-HSF) and 72,78-109,89 m 3 /8 machine hours (for Kr-HF) (Fig. l b). For the extraction distance equal to 100, 300 and 500 m the lowest productivity was obtained for Ds-PSF and Kr-PF processes, higher for Ds-HSF and highest for Kr-HF, while for 1000 m extraction this order was little bit changed: lowest harvesting productivity characterized the proces s Ds-PSF - process Kr-PF was significantly more efficient, however considerably less than Ds-HSF and highest one: Kr-HF. Unit cost of wood harvesting in the stands with 0,4 m 3 average tree volume and for m of extracti on distance ranged for l shift work time (1600 hours/year) from 26,26-43,19 zł/m 3 (for the process D -PSF) down to 24, (for Ds-HSF), 25,66-30,91 (for Kr-PF) and 18,70-26,27 (for Kr-HF)(Fig. 3a). For 1,5 shift work time (2400 hours/year) the unit costs were as follows: 24,40-39,37 zł/m 3 (for the process Ds-PSF), 20,24-34,64 (for Ds-HSF), 23,34-27,64 (for Kr-PF) and 15,14-21,33 (for Kr-HF)(Fig. 3b). n both cases ofwork time length the significantly lowest unit cost of wood harvesting were obtained for process Kr-HF. n the stands of 0,7 m 3 average tree volume the unit cost of wood harvesting were smaller and in the case of one shift working time length reached the following values: 18,98-30,55 zł/m 3 (for the process Ds-PSF), 16,72-28,07 (for Ds-HSF), 18,67-25,08 (for Kr-PF) and 15,95-22,42 (for Kr- HF) (Fig. 6a). n the case of one and a half shift these costs dropped farther (Fig. 6b) and ranged from 17,47-27,69 zł/m 3 (for the process Ds-PSF) to 14,18-24,18 (for Ds-HSF), 16,63-21,87 (for Kr-PF) and 12,91-18,21 (for Kr-HF). Due to results of statistical analysis in the case of one shift work time and for 100 m extraction distance the unit cost is considerably smallest in the processes Ds-HSF and Kr-HF. For 300 and 1000 m extraction distance - the unit cost in the process Kr-HF is significantly smaller than in the process Ds-PSF, while for 500 m essentially smallest unit cost was obtained for the process Kr-HF, higher for the processes Ds-HSF and Kr-PF and highest for the Ds-PSF. n the case of one and a half shift and for 100 m extraction distance the results were the same as for the one shift and for the 300,500 and 1000 m - as for the 1 shift and 500 m extraction distance. According to the results the following conclusion might be withdrawn: l. n the stands of about 0,4 m 3 average tree volume, on the clear cuts the cut-to-length method is recommended with the use of middle size harvester for felling and trimming the tree and forwarder for extracting. The use of chain saw instead of harvester is also acceptable. The whole-stem method generally should be avoided. 2. n the stands of about 0,6-0,7 m 3 average tree volume, on the elear cuts aside from the cutto-length method with the use of harvester and forwarder the whole-stem method is adequate with the use ofharvester for felling and trimming the tree and skidder (long wood) offorwarder (rollers) for extracting. Whole-stem method is especially reasonable in the short extraction distances, however it may cause excessive damages to the harvester enlarging costs of its maintenance. 3. The use ofmachinery over one shift decreases the unit cost ofwood harvesting compare to 8 hours work time. PŚMENNCTWO FRYK J. 2001: Opening address- Elmia Wood Conference 6-7 June W: Efficient Systems for Sustainable Forestry. SKOGFORSK, Uppsala: 1-2. GRU ER R. 2001: Waldarbeit in Brandenburg. Forsttechnische nformationen, 12:
22 64 M Suwała, K. Jodłowski JODŁOWSKl K. 200 l: Maszyny wielooperacyjne do pozyskiwania drewna oraz ich wykorzystanie w Europie. Post. Tech. Leś., 79: KWEC EŃ R., ZAJĄCZKOWSKl J., DMUCHOWSKl M., KUŁAK S., SUW ALA M., RzADKOWSKl S. JODŁOWSKl J. 1995: Ekonomiczno-ekologiczne uwarunkowania trwałego rozwoju lasów. Dok. BL, Warszawa: Leśnictwo GUS, Warszawa: 90. SUWALA M. 1999: Wydajność pracy i koszt pozyskiwania drewna w późnych trzebieżach w drzewostanach sosnowych. Prace nst. Bad. Leś., A, 870: Suwała M, Jodłowski K. 2002: Wpływ procesów technologicznych na wydajność pracy i koszty pozyskiwania drewna w drzewostanach sosnowych starszych klas wieku. Część. Trzebieże późne. Prace nst. Bad. Leś., A, 935: THOR M. 200 l: Efficient final feling using mature technology. W : Efficient Systems for Sustainable Forestry. SKOGFORSK, Uppsala: 1-7.
STRUKTURA CZASU I WYDAJNOŚĆ POZYSKIWANIA I ZRYWKI DREWNA W DRZEWOSTANACH SOSNOWYCH PRZY UŻYCIU HARWARDERA BUFFALO DUAL
Inżynieria Rolnicza 1(99)/2008 STRUKTURA CZASU I WYDAJNOŚĆ POZYSKIWANIA I ZRYWKI DREWNA W DRZEWOSTANACH SOSNOWYCH PRZY UŻYCIU HARWARDERA BUFFALO DUAL Katarzyna Glazar, Hanna Maciejewska Katedra Techniki
Bardziej szczegółowoW TRZEBIEZACH DRZEWOSTANOW GORSKICH
PRACE INSTYTUTU BADA WCZEGO LEŚNICTWA, Seria A 2001/1 Nr 911 Marian Suw ALA, Stanisław RzADKOWSKI Instytut Badawczy Leśnictwa Zakład Użytkowania Lasu Sękocin-Las, 05-090 Raszyn e-mail: m.suwala@ibles.waw.pl
Bardziej szczegółowoPRACY I KOSZTY POZYSKIWANIA DREWNA W DRZEWOSTANACH SOSNOWYCH STARSZYCH KLAS WIEKU.
PRACE INSTYTUTU BADAWCZEGO LEŚNICTWA, Seria A 2002/2 Nr 935 Marian Suw ALA, Krzysztof JODŁOWSKI Instytut Badawczy Leśnictwa Zakład Użytkowania Lasu Sękocin Las, 05-090 Raszyn e-mail: m.suwala@ibles.waw.pl
Bardziej szczegółowoANALIZA WPŁYWU DŁUGOŚCI DNIA ROBOCZEGO NA WYNIKI EKONOMICZNE PRACY MASZYN LEŚNYCH
Inżynieria Rolnicza 1(99)/2008 ANALIZA WPŁYWU DŁUGOŚCI DNIA ROBOCZEGO NA WYNIKI EKONOMICZNE PRACY MASZYN LEŚNYCH Tomasz Nurek Katedra Maszyn Rolniczych i Leśnych, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego
Bardziej szczegółowoAnaliza czasu czynności pomiarowych dłużyc w procesie pozyskiwania drewna pilarkami
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk Wydział Nauk rolniczych i leśnych Forestry Letters dawniej Prace komisji nauk rolniczych i komisji nauk leśnych Tom 106 2013 Wł o d z i m i e r z St e m p s k i,
Bardziej szczegółowoANALIZA WYDAJNOŚCI PRACY PRZY MASZYNOWYM POZYSKANIU DREWNA NA PRZYKŁADZIE HARWESTERA VALMET I FORWARDERA VALMET 840.2
Inżynieria Rolnicza 1(99)/2008 ANALIZA WYDAJNOŚCI PRACY PRZY MASZYNOWYM POZYSKANIU DREWNA NA PRZYKŁADZIE HARWESTERA VALMET 901.3 I FORWARDERA VALMET 840.2 Michał Maksymiak, Andrzej Grieger Instytut Inżynierii
Bardziej szczegółowoRogów, 3 września Szlaki Technologiczne
Rogów, 3 września 2015 Szlaki Technologiczne 2 Nadleśnictwo Gidle: Harwestery w Nadleśnictwie Gidle : Tymberjack 1270b Ponsse Beaver Ponsse Ergo 6W Ponsse Ergo 8W fot www.ponsse.com 3 Forwardery w Nadleśnictwie
Bardziej szczegółowoOCENA PROCESÓW TECHNOLOGICZNYCH POZYSKIWANIA DREWNA POD WZGLÊDEM KRYTERIÓW SPO ECZNYCH
LEŒNE PRACE BADAWCZE, 26, 2: 73 89. Marian SUWA A * OCENA PROCESÓW TECHNOLOGICZNYCH POZYSKIWANIA DREWNA POD WZGLÊDEM KRYTERIÓW SPO ECZNYCH EVALUATION OF WOOD HARVESTING TECHNOLOGICAL PROCESSES IN RESPECT
Bardziej szczegółowoPORÓWNANIE WYBRANYCH TECHNOLOGII POZYSKANIA DREWNA POD WZGLĘDEM WYDAJNOŚCI I KOSZTÓW
Inżynieria Rolnicza 8(117)/2009 PORÓWNANIE WYBRANYCH TECHNOLOGII POZYSKANIA DREWNA POD WZGLĘDEM WYDAJNOŚCI I KOSZTÓW Lucjan Długosiewicz Nadleśnictwo Nowa Dęba Włodzimierz Grzebieniowski Zakład Usługowo-Produkcyjny
Bardziej szczegółowoNauka Przyroda Technologie
Nauka Przyroda Technologie ISSN 1897-7820 http://www.npt.up-poznan.net Dział: Leśnictwo Copyright Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu 2012 Tom 6 Zeszyt 4 WŁODZIMIERZ STEMPSKI Katedra Techniki
Bardziej szczegółowoWYDAJNOŚĆ PRACY I KOSZT JEDNOSTKOWY POZYSKIWANIA DREWNA W WYBRANYCH RĘBNIACH
PRACE INSTYTUTU BADAWCZEGO LEŚ ICTWA, Seria A 2002/4 Nr 946 Marian SUWAŁA Instytut Badawczy Le ś nictwa Zakład Użytkowania Lasu Sękocin Las, 05-090 Raszyn e-mail: m.suwala@ ibles.waw.pl WYDAJNOŚĆ PRACY
Bardziej szczegółowoWYDAJNOŚĆ PRACY I KOSZT POZYSKIWANIA DREWNA W PÓŹNYCH TRZEBIEŻACH W DRZEWOSTANACH SOSNOWYCH
PRACE INSTYTUTU BADAWCZEGO LEŚNICTW A, Seria A Warszawa 1999 870 Marian SUWAŁA Instytut Badawczy Leśnictwa Zakład Użytkowania Lasu ul. Bitwy Warszawskiej 1920 Roku, nr 3 00-973 Warszawa e-mail: M.Suwala@ibles.waw.pl
Bardziej szczegółowoBADANIA WYSOKOWYDAJNYCH MASZYN DO POZYSKIWANIA DREWNA PROWADZONE W ZAKŁADZIE MECHANIZACJI LEŚNICTWA SGGW
Inżynieria Rolnicza 1(99)/2008 BADANIA WYSOKOWYDAJNYCH MASZYN DO POZYSKIWANIA DREWNA PROWADZONE W ZAKŁADZIE MECHANIZACJI LEŚNICTWA SGGW Jerzy Więsik Zakład Mechanizacji Leśnictwa, Szkoła Główna Gospodarstwa
Bardziej szczegółowoWycena wartości pieniężnej wybranych rębnych drzewostanów sosnowych Nadleśnictwa Nowa Dęba
Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie Wydział Leśny mgr inż. Lucjan Długosiewicz Wycena wartości pieniężnej wybranych rębnych drzewostanów sosnowych Nadleśnictwa Nowa Dęba Praca wykonana
Bardziej szczegółowoBADANIA RZECZYWISTYCH KOSZTÓW OBSŁUGI TECHNICZNEJ NOWOCZESNYCH KOMBAJNÓW ZBOŻOWYCH. Wstęp
Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu CCCXLIII (2002) ZENON GRZEŚ BADANIA RZECZYWISTYCH KOSZTÓW OBSŁUGI TECHNICZNEJ NOWOCZESNYCH KOMBAJNÓW ZBOŻOWYCH Z Instytutu Inżynierii Rolniczej Akademii Rolniczej
Bardziej szczegółowoWIELOKRYTERIALNY DOBÓR ROZTRZĄSACZY OBORNIKA
Inżynieria Rolnicza 7(95)/2007 WIELOKRYTERIALNY DOBÓR ROZTRZĄSACZY OBORNIKA Andrzej Turski, Andrzej Kwieciński Katedra Maszyn i Urządzeń Rolniczych, Akademia Rolnicza w Lublinie Streszczenie: W pracy przedstawiono
Bardziej szczegółowoAkcja COST FP0902 jako przykład międzynarodowej współpracy w zakresie metodyki badań pozyskiwania biomasy leśnej do celów energetycznych
Akcja COST FP0902 jako przykład międzynarodowej współpracy w zakresie metodyki badań pozyskiwania biomasy leśnej do celów energetycznych Krzysztof Jodłowski, Michał Kalinowski Instytut Badawczy Leśnictwa
Bardziej szczegółowodawniej Tom
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk Wydział Nauk rolniczych i leśnych Forestry Letters dawniej Prace komisji nauk rolniczych i komisji nauk leśnych Tom 104 2013 Wpływ systemów wynagradzania na koszty
Bardziej szczegółowoOśrodek Rozwojowo-Wdrożeniowy. Lasów Państwowych w Bedoniu KATALOG NORM CZASU PRACY PRZY ZRYWCE DREWNA. Bedoń 2015
Ośrodek Rozwojowo-Wdrożeniowy Lasów Państwowych w Bedoniu KATALOG NORM CZASU PRACY PRZY ZRYWCE DREWNA Bedoń 2015 Wprowadzenie do katalogu norm czasu dla prac leśnych wykonywanych przy zrywce drewna 1.
Bardziej szczegółowoWPŁYW TECHNICZNEGO UZBROJENIA PROCESU PRACY NA NADWYŻKĘ BEZPOŚREDNIĄ W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH
Inżynieria Rolnicza 4(102)/2008 WPŁYW TECHNICZNEGO UZBROJENIA PROCESU PRACY NA NADWYŻKĘ BEZPOŚREDNIĄ W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH Sławomir Kocira Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w Inżynierii Rolniczej,
Bardziej szczegółowoRozpoznawanie twarzy metodą PCA Michał Bereta 1. Testowanie statystycznej istotności różnic między jakością klasyfikatorów
Rozpoznawanie twarzy metodą PCA Michał Bereta www.michalbereta.pl 1. Testowanie statystycznej istotności różnic między jakością klasyfikatorów Wiemy, że możemy porównywad klasyfikatory np. za pomocą kroswalidacji.
Bardziej szczegółowoEkonomiczne aspekty ekologizacji zagospodarowania lasu
Ekonomiczne aspekty ekologizacji zagospodarowania lasu Prof. dr hab. Stanisław Zając Dr inż. Adam Kaliszewski Zakład Zarządzania Zasobami Leśnymi Instytut Badawczy Leśnictwa VI Sesja Zimowej Szkoły Leśnej,
Bardziej szczegółowoKOMBAJNY ZBOŻOWE W ROLNICTWIE POLSKIM W LATACH
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 2/2011 Jan Pawlak Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach Oddział w Warszawie KOMBAJNY ZBOŻOWE W ROLNICTWIE POLSKIM W LATACH 1990 2009 Streszczenie W latach 1990
Bardziej szczegółowoDr hab. Janusz Kocel, prof. nadzw. IBL Sękocin Stary, dnia 19 września 2015 r. Instytut Badawczy Leśnictwa w Sękocinie Starym
Dr hab. Janusz Kocel, prof. nadzw. IBL Sękocin Stary, dnia 19 września 2015 r. Instytut Badawczy Leśnictwa w Sękocinie Starym Recenzja rozprawy doktorskiej mgr. inż. Tomasza Wrzalika pt. Wpływ sposobu
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET PRZYRODNICZY W POZNANIU
UNIWERSYTET PRZYRODNICZY W POZNANIU WYDZIAŁ LEŚNY JAKUB JAKUBOWSKI NAKŁADY PRACY, ENERGII I EMISJE DWUTLENKU WĘGLA W PRACACH LEŚNYCH REALIZOWANYCH W DRZEWOSTANACH SOSNOWYCH ENERGY AND LABOUR CONSUMPTION,
Bardziej szczegółowoAnaliza efektywności wybranych metod pozyskiwania biomasy leśnej na cele energetyczne na przykładzie Puszczy Augustowskiej
Analiza efektywności wybranych metod pozyskiwania biomasy leśnej na cele energetyczne na przykładzie Puszczy Augustowskiej Konferencja Naukowo-Techniczna Możliwości oraz uwarunkowania podaży drewna do
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 9 1. OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA. I. Typ planu: pozyskanie
1. OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Załącznik nr 9 I. Typ planu: pozyskanie Nazwa czynności: całkowity wyrób drewna pilarką pochodzącego złomów i wywrotów w warunkach nizinnych (CWDPN) Opis czynności: Całkowity
Bardziej szczegółowoSG-MICRO... SPRĘŻYNY GAZOWE P.103
SG-MICRO... SG-MICRO 19 SG-MICRO SG-MICRO H SG-MICRO R SG-MICRO 32 SG-MICRO 32H SG-MICRO 32R SG-MICRO SG-MICRO H SG-MICRO R SG-MICRO 45 SG-MICRO SG-MICRO SG-MICRO 75 SG-MICRO 95 SG-MICRO 0 cylindra body
Bardziej szczegółowoEFEKTYWNOŚĆ EKSPLOATACJI ZESTAWU MASZYN SAMOJEZDNYCH DO POZYSKIWANIA DREWNA NA PRZYKŁADZIE NADLEŚNICTWA GIDLE
Inżynieria Rolnicza 1(99)/2008 EFEKTYWNOŚĆ EKSPLOATACJI ZESTAWU MASZYN SAMOJEZDNYCH DO POZYSKIWANIA DREWNA NA PRZYKŁADZIE NADLEŚNICTWA GIDLE Katarzyna Łyp, Witold Zychowicz Katedra Maszyn Rolniczych i
Bardziej szczegółowoMETODA WARTOŚCIOWANIA PARAMETRÓW PROCESU PLANOWEGO OBSŁUGIWANIA TECHNICZNEGO MASZYN ROLNICZYCH
Inżynieria Rolnicza 7(125)/2010 METODA WARTOŚCIOWANIA PARAMETRÓW PROCESU PLANOWEGO OBSŁUGIWANIA TECHNICZNEGO MASZYN ROLNICZYCH Zenon Grześ Instytut Inżynierii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
Bardziej szczegółowoANALIZA WYPOSAŻENIA W CIĄGNIKI ROLNICZE WYBRANYCH GOSPODARSTW SPECJALIZUJĄCYCH SIĘ W CHOWIE BYDŁA MLECZNEGO
Inżynieria Rolnicza 1(119)/2010 ANALIZA WYPOSAŻENIA W CIĄGNIKI ROLNICZE WYBRANYCH GOSPODARSTW SPECJALIZUJĄCYCH SIĘ W CHOWIE BYDŁA MLECZNEGO Krzysztof Kapela Katedra Ogólnej Uprawy Roli, Roślin i Inżynierii
Bardziej szczegółowoECONOMIC EFFECTIVENESS OF LOGGING RESIDUE BUNDLING AND CHIPPING
SCIENTIARUM POLONORUMACTA Silv. Colendar. Rat. Ind. Lignar. 8(2) 2009, 47-51 ECONOMIC EFFECTIVENESS OF LOGGING RESIDUE BUNDLING AND CHIPPING Henryk Różański, Krzysztof Jabłoński Poznań University of Life
Bardziej szczegółowoMachine Learning for Data Science (CS4786) Lecture11. Random Projections & Canonical Correlation Analysis
Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture11 5 Random Projections & Canonical Correlation Analysis The Tall, THE FAT AND THE UGLY n X d The Tall, THE FAT AND THE UGLY d X > n X d n = n d d The
Bardziej szczegółowoDokładność określania struktury dnia roboczego pracy harwestera metodą obserwacji migawkowych
Dokładność określania struktury dnia roboczego pracy harwestera metodą obserwacji migawkowych Dariusz Pszenny, Paulina Fit, Katarzyna Kwiatkowska, Bartosz Potoczny, Magdalena Koperek, Paweł Staniszewski,
Bardziej szczegółowoOCENA TECHNOLOGII PRZEWOZU W TRANSPORCIE ROLNICZYM
Maciej Kuboń Katedra InŜynierii Rolniczej i Informatyki Akademia Rolnicza w Krakowie OCENA TECHNOLOGII PRZEWOZU W TRANSPORCIE ROLNICZYM Streszczenie Przedstawiono wyniki badań terenowych dotyczących oceny
Bardziej szczegółowoMaszyny i urządzenia w zakresie pozyskania, Zrywki i wywozu drewna
Maszyny i urządzenia w zakresie pozyskania, Zrywki i wywozu drewna Pozyskiwanie drewna Proces produkcyjny związany z wyrębem lasu lub plantacji drzew szybko rosnących, wyróbką i transportem sortymentów
Bardziej szczegółowoOpenPoland.net API Documentation
OpenPoland.net API Documentation Release 1.0 Michał Gryczka July 11, 2014 Contents 1 REST API tokens: 3 1.1 How to get a token............................................ 3 2 REST API : search for assets
Bardziej szczegółowoCzym jest harwester? Publikujemy prezentację RDLP w Szczecinie, w której omawiane jest postępowanie przetargowe, SIWZ i pytania z nimi związane.
Pomoc przetargowa - prezentacja dla zuli Dodano: 07.12.2016 Czym jest harwester? Publikujemy prezentację RDLP w Szczecinie, w której omawiane jest postępowanie przetargowe, SIWZ i pytania z nimi związane.
Bardziej szczegółowoPRÓBA OSZACOWANIA AKTUALNEJ WARTOŚCI WSKAŹNIKA KOSZTU NAPRAW CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH UŻYTKOWANYCH W WARUNKACH GOSPODARSTW WIELKOOBSZAROWYCH
Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu CCCLVIII (2003) ZENON GRZEŚ PRÓBA OSZACOWANIA AKTUALNEJ WARTOŚCI WSKAŹNIKA KOSZTU NAPRAW CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH UŻYTKOWANYCH W WARUNKACH GOSPODARSTW WIELKOOBSZAROWYCH
Bardziej szczegółowoNauka Przyroda Technologie
Nauka Przyroda Technologie 2015 Tom 9 Zeszyt 3 #40 ISSN 1897-7820 http://www.npt.up-poznan.net DOI: 10.17306/J.NPT.2015.3.40 Dział: Leśnictwo Copyright Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu
Bardziej szczegółowoOCENA WYKORZYSTANIA CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH
Inżynieria Rolnicza 9(134)/2011 OCENA WYKORZYSTANIA CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH Krzysztof Kapela, Szymon Czarnocki Katedra Ogólnej Uprawy Roli, Roślin i Inżynierii Rolniczej, Uniwersytet
Bardziej szczegółowoWYKAZ PRÓB / SUMMARY OF TESTS. mgr ing. Janusz Bandel
Sprawozdanie z Badań Nr Strona/Page 2/24 WYKAZ PRÓB / SUMMARY OF TESTS STRONA PAGE Próba uszkodzenia przy przepięciach dorywczych TOV failure test 5 Próby wykonał / The tests were carried out by: mgr ing.
Bardziej szczegółowoRENTOWNOŚĆ ZABIEGÓW TRZEBIEŻOWYCH W DRZEWOSTANACH LIŚCIASTYCH NA PRZYKŁADZIE NADLEŚNICTWA GRYFINO
Ankudo-Jankowska Anna, Glura Jakub Katedra Ekonomiki Leśnictwa, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Ankudo Leszek, Kowalczyk Hubert Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Szczecinie RENTOWNOŚĆ ZABIEGÓW
Bardziej szczegółowoPODAŻ CIĄGNIKÓW I KOMBAJNÓW ZBOŻOWYCH W POLSCE W LATACH 2003 2010
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 3/2011 Jan Pawlak Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach Oddział w Warszawie PODAŻ CIĄGNIKÓW I KOMBAJNÓW ZBOŻOWYCH W POLSCE W LATACH 2003 2010 Streszczenie W
Bardziej szczegółowoKOSZTY UŻYTKOWANIA MASZYN W STRUKTURZE KOSZTÓW PRODUKCJI ROŚLINNEJ W WYBRANYM PRZEDSIĘBIORSTWIE ROLNICZYM
Inżynieria Rolnicza 13/2006 Zenon Grześ, Ireneusz Kowalik Instytut Inżynierii Rolniczej Akademia Rolnicza w Poznaniu KOSZTY UŻYTKOWANIA MASZYN W STRUKTURZE KOSZTÓW PRODUKCJI ROŚLINNEJ W WYBRANYM PRZEDSIĘBIORSTWIE
Bardziej szczegółowoKATEGORIE I ILOŚĆ USZKODZEŃ DRZEW PRZY PRACACH POZYSKANIOWYCH
I N Ż YNIERIA R OLNICZA A GRICULTURAL E NGINEERING 2013: Z. 3(146) T.2 S. 225-234 ISSN 1429-7264 Polskie Towarzystwo Inżynierii Rolniczej http://www.ptir.org KATEGORIE I ILOŚĆ USZKODZEŃ DRZEW PRZY PRACACH
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 ZASADY OCENIANIA
Układ graficzny CKE 2019 Nazwa kwalifikacji: Obsługa maszyn stosowanych do prac leśnych Oznaczenie arkusza: R.01-01-19.01 Oznaczenie kwalifikacji: R.01 zadania: 01 Kod ośrodka Kod egzaminatora EGZAMIN
Bardziej szczegółowoORDER STATISTICS OF EFFECTIVE ACTIVE TIME OF LIMBING AND CONVERSION AT USE CHAINSAW
ACTA SCIENTIARUM POLONORUM Silv. Colendar. Rat. Ind. Lignar. 12(1) 2013, 5-13 ORDER STATISTICS OF EFFECTIVE ACTIVE TIME OF LIMBING AND CONVERSION AT USE CHAINSAW Katarzyna Glazar Poznań University of Life
Bardziej szczegółowoCracow University of Economics Poland. Overview. Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005
Cracow University of Economics Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005 - Key Note Speech - Presented by: Dr. David Clowes The Growth Research Unit CE Europe
Bardziej szczegółowoOSTASZEWSKI Paweł (55566) PAWLICKI Piotr (55567) Algorytmy i Struktury Danych PIŁA
OSTASZEWSKI Paweł (55566) PAWLICKI Piotr (55567) 20.11.2002 Algorytmy i Struktury Danych PIŁA ZŁOŻONE STRUKTURY DANYCH C za s tw or ze nia s tr uk tur y (m s ) TWORZENIE ZŁOŻONYCH STRUKTUR DANYCH: 00 0
Bardziej szczegółowoINŻYNIERIA ROLNICZA AGRICULTURAL ENGINEERING
KOMITET TECHNIKI ROLNICZEJ PAN POLSKIE TOWARZYSTWO INŻYNIERII ROLNICZEJ INŻYNIERIA ROLNICZA AGRICULTURAL ENGINEERING Rok XVII 1(142)T.2 Kraków 2013 Rada Naukowa Wydawnictw KTR PAN czł. rzecz. PAN prof.
Bardziej szczegółowoPraktyka wiosenna z hodowli i ochrony lasu 40 godzin. Liczba godzin Szczegółowe efekty kształcenia
Załącznik nr 2B do umowy w sprawie praktycznej nauki zawodu Program praktyk zawodowych w klasie I w roku szkolnym 2016/2017 Praktyka wiosenna z hodowli i ochrony lasu 40 godzin Lp. Tematyka Liczba godzin
Bardziej szczegółowoZNACZENIE ORAZ KIERUNKI I PROBLEMY ROZWOJU FUNKCJI PRODUKCYJNYCH GOSPODARKI LEŚNEJ
Wojciech Fonder ZNACZENIE ORAZ KIERUNKI I PROBLEMY ROZWOJU FUNKCJI PRODUKCYJNYCH GOSPODARKI LEŚNEJ W PAŃSTWOWYM GOSPODARSTWIE LEŚNYM LP Warszawa, marzec 2009 rok Funkcje lasu Lasy w naturalny sposób spełniają
Bardziej szczegółowo* w przypadku braku numeru PESEL seria i numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2017 Nazwa kwalifikacji: Użytkowanie zasobów leśnych Oznaczenie kwalifikacji: R.14 Wersja arkusza: X R.14-X-18.01
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PISEMNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2017 Nazwa kwalifikacji: Użytkowanie zasobów leśnych Oznaczenie kwalifikacji: R.14 Wersja arkusza: X R.14-X-18.01
Bardziej szczegółowoWartość pieniężna zasobów drzewnych wybranych drzewostanów bukowych i jodłowych w Beskidzie Niskim.
Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Wydział Leśny Zakład Urządzania Lasu, Geomatyki i Ekonomiki Leśnictwa Wartość pieniężna zasobów drzewnych wybranych drzewostanów bukowych i jodłowych w Beskidzie Niskim.
Bardziej szczegółowoSubVersion. Piotr Mikulski. SubVersion. P. Mikulski. Co to jest subversion? Zalety SubVersion. Wady SubVersion. Inne różnice SubVersion i CVS
Piotr Mikulski 2006 Subversion is a free/open-source version control system. That is, Subversion manages files and directories over time. A tree of files is placed into a central repository. The repository
Bardziej szczegółowoMachine Learning for Data Science (CS4786) Lecture 11. Spectral Embedding + Clustering
Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture 11 Spectral Embedding + Clustering MOTIVATING EXAMPLE What can you say from this network? MOTIVATING EXAMPLE How about now? THOUGHT EXPERIMENT For each
Bardziej szczegółowoORGANIZACYJNE I TECHNICZNE UWARUNKOWANIA TRANSPORTU DREWNA NA POZIOMIE NADLEŚNICTWA
Łukasz LEWASZKIEWICZ, Andrzej GRIEGER, Klaudia ŻUKOWSKA, Jerzy CHOJNACKI ORGANIZACYJNE I TECHNICZNE UWARUNKOWANIA TRANSPORTU DREWNA NA POZIOMIE NADLEŚNICTWA Streszczenie Transport leśny definiowany jest
Bardziej szczegółowoStrukturalne właściwości drewna sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) w zależności od strony świata wstępne wyniki badań
Strukturalne właściwości drewna sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) w zależności od strony świata wstępne wyniki badań Paulina Rola, Paweł Staniszewski, Robert Tomusiak, Paweł Sekrecki, Natalia Wysocka
Bardziej szczegółowoOKRESY UŻYTKOWANIA I WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW ENERGETYCZNYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH
Inżynieria Rolnicza 7(95)/2007 OKRESY UŻYTKOWANIA I WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW ENERGETYCZNYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH Edmund Lorencowicz Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w Inżynierii Rolniczej,
Bardziej szczegółowoOcena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją
234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE WARTOŚCI PODSTAWOWYCH PARAMETRÓW TECHNICZNYCH NOWOCZESNYCH KOMBAJNÓW ZBOŻOWYCH PRZY UŻYCIU SSN
Inżynieria Rolnicza 2(9)/7 WYZNACZANIE WARTOŚCI PODSTAWOWYCH PARAMETRÓW TECHNICZNYCH NOWOCZESNYCH KOMBAJNÓW ZBOŻOWYCH PRZY UŻYCIU SSN Sławomir Francik Katedra Inżynierii Mechanicznej i Agrofizyki, Akademia
Bardziej szczegółowoInżynieria Rolnicza 3(121)/2010
Inżynieria Rolnicza 3(121)/2010 METODA OCENY NOWOCZESNOŚCI TECHNICZNO- -KONSTRUKCYJNEJ CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH WYKORZYSTUJĄCA SZTUCZNE SIECI NEURONOWE. CZ. III: PRZYKŁADY ZASTOSOWANIA METODY Sławomir Francik
Bardziej szczegółowoWPŁYW AKTUALIZACJI NIEKTÓRYCH WSKAŹNIKÓW EKSPLOATACYJNO-EKONOMICZNYCH NA KOSZTY EKSPLOATACJI CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH NOWEJ GENERACJI
Inżynieria Rolnicza 2(100)/2008 WPŁYW AKTUALIZACJI NIEKTÓRYCH WSKAŹNIKÓW EKSPLOATACYJNO-EKONOMICZNYCH NA KOSZTY EKSPLOATACJI CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH NOWEJ GENERACJI Zenon Grześ Instytut Inżynierii Rolniczej,
Bardziej szczegółowoPRACOCHŁONNOŚĆ PRAC LEŚNYCH W WYBRANYCH TYPACH SIEDLISK W GÓRACH
Inżynieria Rolnicza 5(13)/28 PRACOCHŁONNOŚĆ PRAC LEŚNYCH W WYBRANYCH TYPACH SIEDLISK W GÓRACH Franciszek Molendowski Instytut Inżynierii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Streszczenie. W
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJ CY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2016 KRYTERIA OCENIANIA
Uk ad graficzny CKE 2016 EGZAMIN POTWIERDZAJ CY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2016 KRYTERIA OCENIANIA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Nazwa kwalifikacji: U ytkowanie
Bardziej szczegółowoCompression strength of pine wood (Pinus Sylvestris L.) from selected forest regions in Poland, part II
Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW Forestry and Wood Technology 83, 2013: 206-210 (Ann. WULS - SGGW, For. and Wood Technol. 83, 2013) Compression strength of pine wood (Pinus Sylvestris
Bardziej szczegółowoBADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI
14 BADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI 14.1 WSTĘP Ogólne wymagania prawne dotyczące przy pracy określają m.in. przepisy
Bardziej szczegółowoFig 5 Spectrograms of the original signal (top) extracted shaft-related GAD components (middle) and
Fig 4 Measured vibration signal (top). Blue original signal. Red component related to periodic excitation of resonances and noise. Green component related. Rotational speed profile used for experiment
Bardziej szczegółowoWYDAJNOŚĆ PRACY, KOSZTY I USZKODZENIA DRZEW PRZY POZYSKIW ANIU DREWNA W RĘBNI CZĘŚCIOWEJ, W DRZEWOSTANACH GÓRSKICH
PRACE INSTYTUTU BADAWCZEGO LEŚNICTWA, Seria A 200113 Nr 920 Marian SUWAlA, Stanisław RZADKOWSKI Instytut Badawczy Leśnictwa w Warszawie Zakład Utytkwania Lasu Sękcin Las. OS-090 Raszyn e-mail: m.suwala@ibles.waw.pl
Bardziej szczegółowoKATALOG NORM CZASU DLA PRAC LEŚNYCH WYKONYWANYCH W POZYSKANIU DREWNA. Wacat
Zalacznik nr 31 - Katalog norm czasu przy pozyskaniu i zrywce drewna KATALO NORM CZASU DLA PRAC LEŚNYCH WYKONYWANYCH W POZYSKANIU DREWNA Wacat 27 28 29 Spis treści Wprowadzenie do katalogu norm czasu dla
Bardziej szczegółowoPrognozy pozyskania drewna w Polsce w perspektywie 20 lat oraz możliwości ich wykorzystania do szacowania zasobów drewna na cele energetyczne
Konferencja naukowo-techniczna pt.: Możliwości oraz uwarunkowania podaży drewna do celów energetycznych Instytut Badawczy Leśnictwa Prognozy pozyskania drewna w Polsce w perspektywie 20 lat oraz możliwości
Bardziej szczegółowoZagrożenia drzewostanów bukowych młodszych klas wieku powodowanych przez jeleniowate na przykładzie nadleśnictwa Polanów. Sękocin Stary,
Zagrożenia drzewostanów bukowych młodszych klas wieku powodowanych przez jeleniowate na przykładzie nadleśnictwa Polanów Sękocin Stary, 15.02.2016 2 Leśny Kompleks Promocyjny Lasy Środkowopomorskie Województwo
Bardziej szczegółowoRYNEK WYBRANYCH NARZĘDZI I MASZYN ROLNICZYCH DO PRODUKCJI ROŚLINNEJ W POLSCE W LATACH
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 1/2009 Czesław Waszkiewicz Katedra Maszyn Rolniczych i Leśnych Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie RYNEK WYBRANYCH NARZĘDZI I MASZYN ROLNICZYCH DO PRODUKCJI
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA USZKODZEŃ POWIERZCHNIOWYCH WARSTW GLEBY PODCZAS ZRYWKI DREWNA CIĄGNIKAMI ROLNICZYMI W TRZEBIEŻOWYCH DRZEWOSTANACH SOSNOWYCH
Inżynieria Rolnicza 1(99)/2008 CHARAKTERYSTYKA USZKODZEŃ POWIERZCHNIOWYCH WARSTW GLEBY PODCZAS ZRYWKI DREWNA CIĄGNIKAMI ROLNICZYMI W TRZEBIEŻOWYCH DRZEWOSTANACH SOSNOWYCH Janusz M. Sowa, Dariusz Kulak
Bardziej szczegółowoW trzech niezależnych testach frezy z powłoką X tremeblue typu V803 był w każdym przypadku prawie 2 razy bardziej wydajne niż wersja niepowlekana.
To nowa powłoka ochronna i jest znacznie lepsza jak DLC, - X-TremeBLUE jest nową aplikacją powlekania oparta na najnowszych technologiach NANO struktury. - X-TremeBLUE to powłoka o mikronowej grubości,
Bardziej szczegółowoENERGY CONSUMPTION IN THE PRODUCTION OF CHIPS AND BUNDLES FROM LOGGING RESIDUES
ACTA SCIENTIARUM POLONORUM Silv. Colendar. Rat. Ind. Lignar. 9(2) 2010, 25-30 ENERGY CONSUMPTION IN THE PRODUCTION OF CHIPS AND BUNDLES FROM LOGGING RESIDUES Henryk Różański, Krzysztof Jabłoński Poznań
Bardziej szczegółowo1. Udział dochodów z działalności rolniczej w dochodach gospodarstw domowych z użytkownikiem gospodarstwa rolnego w 2002 r.
1 UWAGI ANALITYCZNE 1. Udział dochodów z działalności rolniczej w dochodach gospodarstw domowych z użytkownikiem gospodarstwa rolnego w 2002 r. W maju 2002 r. w województwie łódzkim było 209,4 tys. gospodarstw
Bardziej szczegółowosylwan nr 9: 3 15, 2006
sylwan nr 9: 3 15, 2006 Jerzy Szwagrzyk, Waldemar Sulowski, Tomasz Skrzydłowski Structure of a natural stand of a Carpathian beech forest in the Tatra mountains compared with natural beech stands from
Bardziej szczegółowoProgram praktyk zawodowych w klasie I w roku szkolnym 2016/2017
Program praktyk zawodowych w klasie I w roku szkolnym 2016/2017 Praktyka wiosenna z hodowli i ochrony lasu 40 godzin Lp. Tematyka Liczba godzin Szczegółowe efekty kształcenia Orientacyjny termin Uwagi
Bardziej szczegółowoWykorzystanie testu t dla pojedynczej próby we wnioskowaniu statystycznym
Wiesława MALSKA Politechnika Rzeszowska, Polska Anna KOZIOROWSKA Uniwersytet Rzeszowski, Polska Wykorzystanie testu t dla pojedynczej próby we wnioskowaniu statystycznym Wstęp Wnioskowanie statystyczne
Bardziej szczegółowoTRANSPORT W RODZINNYCH GOSPODARSTWACH ROLNYCH
INŻYNIERIA W ROLNICTWIE. MONOGRAFIE 16 ENGINEERING IN AGRICULTURE. MONOGRAPHS 16 WIESŁAW GOLKA TRANSPORT W RODZINNYCH GOSPODARSTWACH ROLNYCH TRANSPORTATION IN RURAL FAMILY FARMS Falenty 2014 WYDAWNICTWO
Bardziej szczegółowoAlicja Drohomirecka, Katarzyna Kotarska
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 384 PRACE INSTYTUTU KULTURY FIZYCZNEJ NR 20 2003 ALICJA DROHOMIRECKA KATARZYNA KOTARSKA SPRAWNOŚĆ FIZYCZNA DZIECI PRZEDSZKOLNYCH ZE STARGARDU SZCZECIŃSKIEGO
Bardziej szczegółowoNauka Przyroda Technologie
Nauka Przyroda Technologie ISSN 1897-7820 http://www.npt.up-poznan.net Dział: Leśnictwo Copyright Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu 2012 Tom 6 Zeszyt 3 KRZYSZTOF LESZCZYŃSKI, ARKADIUSZ
Bardziej szczegółowoPraktyka wiosenna z hodowli i ochrony lasu 40 godzin. Liczba godzin Szczegółowe efekty kształcenia
Załącznik nr 2B do umowy w sprawie praktycznej nauki zawodu Program praktyk zawodowych w klasie I w roku szkolnym 2018/2019 Praktyka wiosenna z hodowli i ochrony lasu 40 godzin Lp. Tematyka Liczba godzin
Bardziej szczegółowoAkademia Morska w Szczecinie. Wydział Mechaniczny
Akademia Morska w Szczecinie Wydział Mechaniczny ROZPRAWA DOKTORSKA mgr inż. Marcin Kołodziejski Analiza metody obsługiwania zarządzanego niezawodnością pędników azymutalnych platformy pływającej Promotor:
Bardziej szczegółowoILOŚCIOWE I JAKOŚCIOWE ZMIANY W STANIE PARKU CIĄGNIKOWEGO
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 3/2008 Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Wstęp ILOŚCIOWE I JAKOŚCIOWE ZMIANY W STANIE
Bardziej szczegółowoUsługi leśne w Nadleśnictwie Gryfino w roku 2012 (cz.6)
PRZETARG Ogłoszenie o zamówieniu Znak postępowania: AG(AB)-2710-23/2012 Usługi leśne w Nadleśnictwie Gryfino w roku 2012 (cz.6) 1. ZAMAWIAJĄCY: Skarb Państwa Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe
Bardziej szczegółowoProgram praktyk zawodowych w klasie I w roku szkolnym 2018/2019
Załącznik nr 2B do umowy w sprawie praktycznej nauki zawodu rogram praktyk zawodowych w klasie I w roku szkolnym 2018/2019 raktyka wiosenna z hodowli i ochrony lasu 40 godzin Lp. Tematyka 1. race przygotowawcze
Bardziej szczegółowoPraktyka wiosenna z hodowli i ochrony lasu 40 godzin. Szczegółowe efekty kształcenia
Załącznik nr 2B do umowy w sprawie praktycznej nauki zawodu rogram praktyk zawodowych w klasie I w roku szkolnym 2018/2019 Lp. Tematyka 1. race przygotowawcze i organizacyjne - przypomnienie podstawowych
Bardziej szczegółowoProblemy Inżynierii Rolniczej Nr 4/2005
Problemy Inżynierii Rolniczej Nr 4/2005 Jan Pawlak Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie Katedra Elektrotechniki i Energetyki Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Bardziej szczegółowoZakład Urządzania Lasu. Dojrzałość rębna drzewostanów Określenie: - wieku rębności drzewostanu - kolei rębu dla drzewostanów gospodarstwa
Zakład Urządzania Lasu Dojrzałość rębna drzewostanów Określenie: - wieku rębności drzewostanu - kolei rębu dla drzewostanów gospodarstwa Podstawowym materialnym produktem gospodarstwa leśnego jest drewno
Bardziej szczegółowoProjekt realizowany w ramach programu Erasmus+ (Konkurs 2015) Typ akcji: Mobilność osób uczących się i kadry w ramach kształcenia zawodowego Termin
Projekt realizowany w ramach programu Erasmus+ (Konkurs 2015) Typ akcji: Mobilność osób uczących się i kadry w ramach kształcenia zawodowego Termin realizacji: 01.06.2015 31.05.2016 Wartość projektu: 15
Bardziej szczegółowoRADIO DISTURBANCE Zakłócenia radioelektryczne
AKREDYTOWANE LABORATORIUM BADAWCZE Page (Strona) 2 of (Stron) 9 Following requirements should be taken into account in the case of making use of Test Report and giving information about the tests performed
Bardziej szczegółowoPRÓBY EKSPLOATACYJNE KOMPOZYTOWYCH WSTAWEK HAMULCOWYCH TOWAROWEGO
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 112 Transport 2016 Piotr Wasilewski FRIMATRAIL Frenoplast S.A. PRÓBY EKSPLOATACYJNE KOMPOZYTOWYCH WSTAWEK HAMULCOWYCH TYPU K TOWAROWEGO : Streszczenie: Dane zbierane
Bardziej szczegółowoPRACOCHŁONNOŚĆ I KOSZTY PRAC LEŚNYCH W WYBRANYCH TYPACH SIEDLISKOWYCH LASU
InŜynieria Rolnicza 2/2006 Włodzimierz Białczyk, Franciszek Molendowski Instytut InŜynierii Rolniczej Akademia Rolnicza we Wrocławiu PRACOCHŁONNOŚĆ I KOSZTY PRAC LEŚNYCH W WYBRANYCH TYPACH SIEDLISKOWYCH
Bardziej szczegółowodeep learning for NLP (5 lectures)
TTIC 31210: Advanced Natural Language Processing Kevin Gimpel Spring 2019 Lecture 6: Finish Transformers; Sequence- to- Sequence Modeling and AJenKon 1 Roadmap intro (1 lecture) deep learning for NLP (5
Bardziej szczegółowoEFFECTIVENESS OF SCOTS PINE LONGWOOD TIMBER CUT-TO-LENGTH (CTL) LOGGING
ACTA SCIENTIARUM POLONORUM Silv. Colendar. Rat. Ind. Lignar. 11(3) 2012, 37-43 EFFECTIVENESS OF SCOTS PINE LONGWOOD TIMBER CUT-TO-LENGTH (CTL) LOGGING Bolesław Porter Warsaw University of Life Sciences
Bardziej szczegółowoREGIONAL DIFFERENTIATION OF THE POWER OF AGRICULTURAL TRACTORS PURCHASED IN POLAND IN THE YEARS
Zbigniew BŁASZKIEWICZ, Artur SZYMCZAK 2, Dariusz SANIGÓRSKI 2 Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Wydział Rolnictwa i Bioinżynierii, Instytut Inżynierii Biosystemów, ul. Wojska Polskiego 27, 6-637 Poznań,
Bardziej szczegółowo