Pomiar kątów wyprzedzenia i pochylenia osi sworzni zwrotnic realizowany jest jednocześnie przy jednorazowym skręcie kół w lewo i w prawo.

Transkrypt

1 Do pomiaru kątów pionowych wykorzystano specjalistyczne wychyleniowe (grawitacyjne) czujniki optoelektroniczne. Natomiast pomiar zbieżności połówkowej realizowany jest przez specjalistyczne czujniki o podwyższonych dokładnościach pomiarowych, które są ze sobą sprzężone przy pomocy elastycznych cięgien. Ustawienia kół do jazdy na wprost oraz pomiar położenia osi tylnych wykonywany jest przy pomocy niskoenergetycznego lasera półprzewodnikowego i specjalnych liniałów pomiarowych. Posłużenie się wiązką światła laserowego umożliwia pomiar nawet przy bardzo intensywnym nasłonecznieniu. Liniały pomiarowe służą do bazowania na ramie pojazdu podczas pomiaru geometrii kół. Do pomiarów wykorzystuje się zawsze dwa liniały pomiarowe, zawieszając je w określonych miejscach ramy, w zależności od rodzaju pojazdu oraz od tego, które z kół mają być mierzone. Przyrząd wyposażony jest m.in. także w zawiesie do naczepy, które umożliwia bazowanie liniału pomiarowego na czopie naczepy oraz w zawiesie do przyczepy, które zapewnia mocowanie i jednoznaczne bazowanie na uchu pociągowym przyczepy. Do ustawienia zespołów pomiarowych w poziomie wykorzystywana jest tzw. elektroniczna poziomnica. Poza tym zespoły pomiarowe wyposażone są w wyświetlacze ciekłokrystaliczne, na których wyświetlana jest nazwa mierzonego kąta i jego wartość. Przyrząd pamięta wartości zmierzonych kątów aktualnie badanego pojazdu.

2 Pomiar kątów wyprzedzenia i pochylenia osi sworzni zwrotnic realizowany jest jednocześnie przy jednorazowym skręcie kół w lewo i w prawo. Zespoły pomiarowe zasilane są bateriami niklowo-kadmowymi nowej generacji (bez efektu pamięciowego). Doładowywanie baterii akumulatorów odbywa się w pełni automatycznie, po odłożeniu zespołów pomiarowych na stanowiska odkładcze wózka. Istnieje oczywiście możliwość pracy przewodowej. Kompensację bicia układu kołozacisk przeprowadza się w sposób mechaniczny, przy wykorzystaniu specjalnego zacisku. W ciągu jednego obrotu koła, w trzech jego położeniach, za pomocą dwóch śrub regulacyjnych, można dokładnie skompensować bicie. GTL TRUCK jest przyrządem pozwalającym na dokonywanie pomiarów względem osi symetrii ramy pojazdu, która w przypadku samochodów ciężarowych, autobusów, naczep i przyczep jest podstawowym elementem nośnym ich podwozi. Dzięki m.in. zastosowaniu lasera przyrząd ten nadaje się do kontroli geometrii kół pojazdów dwu- i wieloosiowych oraz autobusów przegubowych. Zastosowane czujniki potencjometryczne umieszczone na odpowiednio ukształtowanych wysięgnikach pozwalają na dokonywanie pomiarów zbieżności połówkowych kół przednich samochodów ciężarowych i autobusów. GTL pozwala na kontrolę następujących parametrów informujących o stanie geometrii kół: zbieżności połówkowej kół przednich, zbieżności całkowitej kół przednich, zbieżności całkowitej kół tylnych (*), kątów pochylenia kół przednich i tylnych, kątów nieprostopadłości osi kół do osi symetrii ramy (*), kątów nierównoległości osi kół, bocznego przestawienia kół względem osi symetrii ramy (*), kątów wyprzedzenia osi sworzni zwrotnic, kątów pochylenia osi sworzni zwrotnic, różnicy kątów skrętu kół przy skręcie o 20, maksymalnych kątów skrętu kół. UWAGA:(*) - tylko przyrządem w pełnej wersji wyposażonym w liniały pomiarowe z osprzętem.

3 Zakresy pomiarowe przyrządu do pomiaru zbieżności połówkowej koła przedniego ± 4 zbieżności całkowitej kół przednich ± 8 zbieżności całkowitej kół tylnych ± 1 10' kąta pochylenia koła ± 6 kąta wyprzedzenia osi sworznia zwrotnicy ± 18 kąta pochylenia osi sworznia zwrotnicy ± 18 kąta nieprostopadłości osi kół do osi symetrii ramy ± 35' bocznego przestawienia kół (skale ekranów głównych) ± 400mm kątów skrętu kół (skale obrotnic) ± 50 Dokładność pomiaru poszczególnych parametrów zbieżność połówkowa koła przedniego - dla zakresu pomiarowego ± 2 ± 2' - dla pełnego zakresu pomiarowego ± 5' zbieżność całkowita kół przednich - dla zakresu pomiarowego ± 2 ± 3' - dla pełnego zakresu pomiarowego ± 10' kąt pochylenia koła ± 4' kąt wyprzedzenia osi sworznia zwrotnicy ± 5' kąt pochylenia osi sworznia zwrotnicy ± 5' Rozdzielczość wskazań wyświetlacza zespołu pomiarowego 1' skali ekranu zbieżności 5' skali ekranu głównego 2mm skali obrotnicy 30'

4 średnica obręczy kół pojazdu 14" do 24" dopuszczalny nacisk koła na jedną obrotnicę 5000 dan (~ 5000kG) Warunki pracy przyrządu: praca w pomieszczeniu zamkniętym temperatura otoczenia wilgotność względna od +5 C do +40 C maks 80% w temp. +31 C, malejąca liniowo do 50% w temp. +40 C ciśnienie atmosferyczne wahania napięcia zasilania sieci 940 hpa do 1060 hpa ± 10% napięcia znamionowego zmiany w częstotliwości w sieci maks. ± 1% Parametry elektryczne przyrządu zasilanie przyrządu maksymalny pobór mocy przyrządu 220/230V 50Hz 40W zasilanie zespołów pomiarowych: - akumulatorowe (bezprzewodowe) 7,2V - poprzez zasilacz (przewodowe) 12V= pojemność pakietu akumulatorów maksymalny czas szybkiego ładowania akumulatorów minimalny czas pracy ciągłej zespołu pomiarowego przy zasilaniu akumulatorowym 1800 mah 3 godz. 7 godz. laser: - źródło laserowe przeznaczone do pracy ciągłej klasy 2 spełniające normę PN-EN maksymalna moc promienia lasera na wyjściu do 1 mw - długość fali promienia lasera 670 nm Transformator sieciowy, który jest głównym elementem zasilacza posiada znak bezpieczeństwa B i dostarcza napięcie bezpieczne 12 V 50 Hz. Przybliżone wymiary charakterystyczne najważniejszych zespołów zespół pomiarowy zacisk mocujący 14" do 24" liniał pomiarowy z osprzętem obrotnica dla samochodów ciężarowych 832x388x182 mm 595x345x265 mm 3675x605x50 mm 458x490x70 mm Orientacyjne masy najważniejszych zespołów zespół pomiarowy przedni zacisk mocujący 14" do 24" liniał pomiarowy obrotnica dla samochodów ciężarowych 5,1 kg 6,9 kg 4,5 kg 34,0 kg

5 1-uchwyt, 2-wysięgnik, 3-wyświetlacz, 4-poziomnica elektroniczna, 5-zespół przycisków, 6-dioda Ak, 7-wyłącznik główny, 8-gniazdo zasilania, 9-czujnik potencjometryczny, 10-akumulatory, 11-zespół styków, 12-dioda, 13- gniazdo wyświetlacza liniały pomiarowe Liniały pomiarowe są elementami przyrządu umożliwiającymi bazowanie na ramie pojazdu podczas pomiaru geometrii kół tylnych. Do pomiarów wykorzystuje się zawsze dwa liniały pomiarowe zawieszając je w określonych miejscach ramy, w zależności od rodzaju pojazdu. Głównym elementem każdego liniału pomiarowego jest mechanizm samocentrujący (1) umożliwiający symetryczne rozsuwanie listew pionowych (2) i zapewniający tym samym położenie śruby ustalającej (3) w osi symetrii ramy pojazdu. Korpus mechanizmu samocentrującego można umieszczać na różnej wysokości, pod pojazdem wysuwając odpowiednio listwy pionowe (2) i blokując ich położenie w uchwytach (4). Na korpus mechanizmu nakłada się dwa wysięgniki (5) posiadające odpowiednie rowki zapewniające jednoznaczne ich położenie względem śruby ustalającej (3). Na każdym wysięgniku zawiesza się w takim samym położeniu ekrany (6) korzystając z kołków ustalających (7). zawiesie do naczepy (8) Zawiesie jest elementem pośrednim przyrządu umożliwiającym bazowanie liniału pomiarowego na czopie naczepy. Posiada ono specjalny uchwyt pryzmowy pozwalający na jednoznaczne mocowanie do czopa. zawiesie do przyczepy (9) Jest ono elementem pośrednim umożliwiającym pomiar kół przednich przyczepy. Zawiesie posiada uchwyt zapewniający mocowanie i jednoznaczne bazowanie na uchu pociągowym przyczepy. Uchwyt jest przystosowany do kilku średnic otworów ucha pociągowego. ekrany zbieżności (10) Są one wykorzystywane podczas pomiaru: zbieżności całkowitej kół tylnych, prostopadłości osi tych kół do osi symetrii ramy oraz do określania wzajemnej nierównoległości osi jezdnych.

6 listwy pionowe krótkie (11) Są one przeznaczone do stosowania w liniałach pomiarowych zamiast listew pionowych (2) podczas pomiaru głównie autobusów posiadających ramę przebiegającą przez bagażnik i dostępną z obydwu stron pojazdu lub posiadających nisko usytuowaną ramę w stosunku do podłoża (autobusy niskopodwoziowe miejskie). uchwyty magnetyczne (12) Są to elementy umożliwiające mocowanie liniału pomiarowego i jego bazowanie na ramie pojazdu w przypadku, gdy rama nie posiada dogodnie rozłożonych otworów bazowych (technologicznych). Sposób mocowania liniału za pomocą uchwytów magnetycznych pokazany jest na rysunku. W miejscach mocowania uchwytów z ramy należy usunąć zanieczyszczenia eksploatacyjne pojazdu. Zaciski mocujące Służą do mocowania zespołów pomiarowych na kołach o średnicach obręczy od 14" do 24" (26"). wartość podana w nawiasie nie obejmuje wszystkich możliwych, niestandartowych kształtów obręczy. Ekrany tylne Służą do przeprowadzania pomiarów kątów poziomych kół przednich.

7 Obrotnice dla samochodów ciężarowych Obrotnice służą do pomiaru skrętu kół samochodu oraz ułatwiają skręt kół podczas innych pomiarów. Dopuszczalny nacisk koła na jedną obrotnicę wynosi 5000 kg. GTL Truck praktycznie od momentu rozpoczęcia seryjnej produkcji posiada obowiązujący CERTYFIKAT ZGODNOŚCI wystawiony przez Instytut Transportu Samochodowego z Warszawy. Numery Certyfikatów Zgodności oraz ich okresy ważności przedstawia poniższa tabela: Nr Certyfikatu Zgodności Okres ważności Uwagi Z/15/73/ Z/15/177/ Z/15/026/

8 GTL Truck jest produkowany i sprzedawany w trzech wersjach, z których każda może być doposażona w podzespoły dodatkowe, co rozszerza możliwości pomiarowe urządzenia. Poszczególne wersje przyrządu różnią się tym, czy są montowane na stanowisku odkładczym, czy też na stanowisku odkładczym - szafce. Ponadto zespoły pomiarowe, a także stanowisko odkładcze - szafka mogą być dopsażone dodatkowo w moduły radiowe, umożliwiające za pośrednictwem specjalnego interfejsu, komunikację z komputerem. Z tego względu przyrząd GTL Truck jest sprzedawany w następujących wersjach: 1. Standard - wyposażony m. in. w stanowisko odkładcze i dwa zespoły pomiarowe, bez transmisji radiowej 2. Lux - wyposażony m. in. w stanowisko odkładcze - szafkę i dwa zespoły pomiarowe, bez transmisji radiowej 3. Profi - wyposażony m. in. w stanowisko odkładcze - szafkę, dwa zespoły radiowe z transmisją radiową, komputer z oprogramowaniem i drukarkę kolorową, atramentową A4. 4. GTL Truck Profi GTL Truck Lux GTL Truck Standard Uwaga: Zespoły pomiarowe we wszystkich wersjach zasilane są bezprzewodowo bateriami akumulatorów.

9 Wyposażenie STANDARD LUX PROFI Stanowisko odkładcze + Szafka + + Zespoły pomiarowe - 2 szt. + + Zespoły pomiarowe z łącznością radiową - 2 szt.; + Komputer z oprogramowaniem (Windows XP lub nowszy i Truck PC); + Drukarka kolorowa, atramentowa A4 + Ekrany tylne - 2 szt Obrotnice mechaniczne - 2 szt Przedłużacze do mocowania zespołów pomiarowych l=100 mm - 2 szt Rozpórka hamulca; Blokada kierownicy Linka pomiarowa Prezentacja multimedialna Dokumentacja Techniczno - Ruchowa Belka kontrolna + linka pomiarowa krótka Zacisk mocujący z kompensatorem bicia 14" - 24" z trzema kompletami łap - 2 szt Zacisk magnetyczny z dwoma kompletami stopek magnetycznych - 2 szt Monitor LCD 19" + Monitor LCD 17" + Opakowanie - paleta drewniana Zestaw liniałów pomiarowych (z osprzętem), w skład którego wchodzą: mechanizmy samocentrujące (2 szt.), listwy pionowe (4 szt.), listwy pionowe krótkie (4 szt.), wysięgniki (4 szt.), ekrany główne (4 szt.), ekrany zbieżności (2 szt.), zawiesie do naczepy (1 szt.), zawiesie do przyczepy (1 szt.), uchwyty magnetyczne (4 szt.) Wyświetlacze zewnętrzne - 2 szt Stojak do łap dla 8 szt Program Truck PC + + Płyty wyrównawcze pod tylne koła - 2 szt Przewody zasilania awaryjnego - 1 kpl Stopka magnetyczna uchwytu l = 215 mm - 6 szt Stopka magnetyczna uchwytu l = 265 mm - 6 szt

10 Organizer górny stanowiska odkładczego + Organizer dolny stanowiska odkładczego + Wspornik pionowy krótki ekranu tylnego UWAGI! 1. Bieżącą informację na temat, które z powyższych podzespołów wchodzą w skład wyposażenia podstawowego przyrządu, przekazuje dział handlowy. 2. Informacje na temat aktualnego wyposażenia przyrządu do pracy w urzędowej stacji kontroli pojazdów przekazuje dział handlowy. W SKP mogą być stosowane wyłącznie zaciski uniwersalne o zakresie mocowania od 14" do 24". 3. Dla pomiarów samochodów z dwoma osiami skrętnymi zalecamy doposażenie przyrządu o dodatkowe 2 szt. obrotnic mechanicznych i 2 szt. zaciski mocujących do 14" do 24" (lub 2 szt. uchwytów magnetycznych). Każdy użytkownik przyrządu GTL Truck może przekazać właścicielowi badanego pojazdu protokół kontrolny pomiaru. W ten sposób warsztat samochodowy staje się bardziej wiarygodny. Poza tym protokół stanowi doskonałą pomoc dla mechanika przy ocenie stanu geometrii pojazdu przy następnej wizycie lub reklamacji usługi. Protokół kontrolny pomiaru ułatwia również pracę diagnoście, zwłaszcza przy pomiarach osi tylnych, w których prowadzący pomiary musi wykonać obliczenia niektórych parametrów. Gotowy wzór arkusza pomiarowego znajduje się poniżej.

11 Pieczęć warsztatu GTL Truck - Protokół kontrolny pomiaru Pieczęć i podpis diagnosty Rodzaj pojazdu:... Marka pojazdu:... Typ / Model:... Nr podwozia:... Rok produkcji:... Właściciel pojazdu:... Adres:... Nr rejestracyjny:... Stan licznika:... Data:...Godzina:... POMIAR KÓŁ PRZEDNICH Parametr KOŁO LEWE KOŁO PRAWE Kąt pochylenia Zbieżność połówkowa ZPL= ZPP= Zbieżność całkowita ZPC=ZPL+ZPP= Kąt wyprzedzenia osi sworznia zwrotnicy Kąt pochylenia osi sworznia zwrotnicy Kąt skrętu danego koła przy skręcie koła przeciwnego (zewnętrznego) o 20 0 Różnica kątów skrętu kół Nierównoległość osi kół przednich i tylnych NPP=(ZPL-ZPP)/2=

12 Pieczęć warsztatu GTL Truck - Protokół kontrolny pomiaru Pieczęć i podpis diagnosty Rodzaj pojazdu:... Marka pojazdu:... Typ / Model:... Nr podwozia:... Rok produkcji:... Właściciel pojazdu:... Adres:... Nr rejestracyjny:... Stan licznika:... Data:...Godzina:... POMIAR KÓŁ TYLNYCH Nr Parametr KOŁO LEWE KOŁO PRAWE osi 1 Kąt pochylenia Odczyt z ekranu zbieżności WL= WP= Zbieżność całkowita ZTC=WL+WP= Nieprostopadłość osi kół do osi NPT1=ZTC/2-WL=WP-ZTC/2= ramy Odczyt z ekranu głównego AL=BL= AP=BP= Przestawienie boczne kół 2 Kąt pochylenia PBT=(AL-AP)/2=(BL-BP)/2= Odczyt z ekranu zbieżności WL= WP= Zbieżność całkowita ZTC=WL+WP= Nieprostopadłość osi kół do osi NPT2=ZTC/2-WL=WP-ZTC/2= ramy Odczyt z ekranu głównego AL=BL= AP=BP= Przestawienie boczne kół 3 Kąt pochylenia PBT=(AL-AP)/2=(BL-BP)/2= Odczyt z ekranu zbieżności WL= WP= Zbieżność całkowita ZTC=WL+WP= Nieprostopadłość osi kół do osi NPT3=ZTC/2-WL=WP-ZTC/2= ramy Odczyt z ekranu głównego AL=BL= AP=BP= Przestawienie boczne kół Nierównoległość wzajemna osi kół tylnych PBT=(AL-AP)/2=(BL-BP)/2= RWT 12=NPT1-NPT2= RWT 13=NPT1-NPT3=

13 Minister Transportu i Gospodarki Morskiej w rozporządzeniu z dnia 7 września 1999 r. w sprawie szczegółowych wymagań w stosunku do stacji kontroli pojazdów nakazał dokonywanie okresowej kontroli eksploatacyjnej urządzeń i przyrządów objętych obowiązkiem certyfikacji zgodności. GTL Truck objęty jest obowiązkiem certyfikacji. Poniżej znajduje się gotowy wzór Karty okresowej kontroli, który każdy użytkownik tego przyrządu może wykorzystać w trakcie eksploatacji.

14 Nazwa użytkownika przyrządu Karta okresowej kontroli przyrządu GTL Truck przeznaczonego do diagnostyki geometrii kół i osi pojazdu dla pojazdów o DMC powyżej 3,5 t Nr fabryczny... zgodności... Rok produkcji... eksploatacji... Nr certyfikatu Data rozpoczęcia... Uwagi:......,dnia Kierownik SKP Zespół pomiarowy Sprawdzany element Odchyłka dopuszczalna Data sprawdzenia Lewy Prawy Lewy +Prawy Laser Czujnik Laser Czujnik Czujniki pochylenia pochylenia zbieżności ± 3mm ± 3 ± 3mm ± 3 ± 3 Stwierdzona odchyłka Podpis sprawdzając ego

15 Edytor protokołów pomiaru dla przyrządu GTL Truck zawiera m.in. Rejestr usług, pozwalający na: o dodanie nowej usługi, w tym zapis zmierzonych parametrów do bazy danych o odszukanie wcześniej zapisanej usługi wg nr rejestracyjnego pojazdu/nr zlecenia/nazwy pojazdu, o modyfikację i usunięcie wpisów, Instrukcje stanowiskowe dla pomiaru: o samochodów ciężarowych, o autobusów przegubowych, o naczep, o przyczep. Instrukcję posługiwania się przyrządem w postaci prezentacji multimedialnej, Dokładny opis czynności przygotowawczych, Uwagi eksploatacyjne i sprawdzenie przyrządu, Tabelę przeliczeniową ze stopni na milimetry, Interaktywną pomoc,

16

17 Najczęściej spotykanym stanowiskiem do pomiaru geometrii kół i osi w samochodach ciężarowych, autobusach, naczepach i przyczepach jest kanał warsztatowy. Nawierzchnia przy kanale musi być płaska, twarda i wypoziomowana. Dla zachowania właściwej dokładności pomiaru dopuszczalny błąd płaskości i wypoziomowania nie powinien przekraczać 2 mm na 1000 mm długości - jest to urzędowy wymóg dla stacji kontroli pojazdów. Producenci przyrządów do kontroli geometrii zalecają często, aby dopuszczalny błąd płaskości i wypoziomowania nie przekraczał 1 mm na 1000 mm długości. W przypadku trudności z uzyskaniem takiego wypoziomowania dla całej powierzchni stanowiska, można ograniczyć się do punktów spoczywania kół, choć ze względu na duże różnice w rozstawie osi kół w pojazdach o masie powyżej 3,5 t jest to zadanie również niełatwe.

18 Wymiary wgłębień pod obrotnice dla przyrządu GTL Truck. Oprócz stanowiska kanałowego do pomiaru geometrii kół i osi można także korzystać z podnośników kolumnowych. Przy korzystaniu z podnośników należy wykonywać pomiary na takiej wysokości, na której pomosty podnośnika są w poziomie. Przy wyborze konkretnego stanowiska należy uwzględnić sposób obsługi i indywidualne uwarunkowania przyrządu GTL Truck. Zawsze należy pamiętać, aby tylne koła znajdowały się na tym samym poziomie co przednie. Stąd, w przypadku stanowiska kanałowego, obrotnice najwygodniej jest wpuścić w podłoże wykonując odpowiednie zagłębienia. W razie braku wgłębień pod obrotnice można stosować płyty wyrównawcze pod tylne koła. O ile jest to możliwe, kanał powinien być ustawiony w sposób przejazdowy. Ma to szczególne znaczenie przy sprawdzaniu geometrii kół i osi w naczepach i przyczepach. Ponadto droga dojazdowa do kanału musi być prostoliniowa na odpowiednio długim odcinku, aby np. w autobusach przegubowych nastąpiło takie ustawienie pojazdu, przy którym koła znajdujące się za przegubem były w położeniu do jazdy "na wprost". Naniesienie na nawierzchni stanowiska prostej linii w osi podłużnej obrotnicy ułatwia doprowadzenie badanych pojazdów do jazdy "na wprost". W celu łatwiejszego opanowania umiejętności posługiwania się przyrządem GTL Truck, do każdego urządzenia, dodawana jest gratis płyta CD z filmem szkoleniowym. Film pokazuje cały proces pomiaru ustawienia geometrii kół i osi pojazdu, stanowiąc doskonałe uzupełnienie dokumentacji techniczno-ruchowej przyrządu.

19 Doskonałym uzupełnieniem dokumentacji techniczno-ruchowej, otrzymywanej wraz z zakupionym przyrządem GTL Truck jest multimedialna instrukcja obsługi. Szczegółowo przedstawia poszczególne fazy pomiarów oraz różne konfiguracje pracy urządzenia. Ekran startowy Opis wersji przyrządu GTL Truck

20 Pomiar kół tylnych samochodu ciężarowego

21 Czynności przygotowawcze i pomiar autobusu