ZAŁĄCZNIK A. Opis funkcjonalny oraz parametry robocze Układu do Pomiaru Poszerzonego Piku Bragg a...10

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "ZAŁĄCZNIK A. Opis funkcjonalny oraz parametry robocze Układu do Pomiaru Poszerzonego Piku Bragg a...10"

Transkrypt

1 Spis treści: System sterowania i kontroli stanowiska radioterapii protonowej oka w CCB IFJ PAN...2 Opis funkcjonalny oraz parametry robocze Układu do Pomiaru Poszerzonego Piku Bragg a...1 Opis funkcjonalny oraz parametry robocze Modulatora Zasięgu...12 Opis funkcjonalny oraz parametry robocze Dyskryminatora Zasięgu...14 Opis funkcjonalny oraz parametry robocze Skanera X...16 Opis funkcjonalny oraz parametry robocze Skanera 3D...18 Termohigrobarometr...2 Załączanie wiązki i współpraca z systemem bezpieczeństwa...22 Układ monitoringu wiązki...24 Założenia do Autonomicznego Układu Bezpieczeństwa w systemie sterowania stanowiskiem do radioterapii protonowej oka...27 System obserwacji pacjenta i podglądu oka...31 Panel (ekran) dotykowy (Touch Panel)...35 Elektrometry ERGEN...37 Elektrometry UNIDOS...92 Informacje dotyczące silnika DC-MaxonDC...94 Informacje dotyczące czujnika indukcyjnego SICK...96 Dokumentacja silnika krokowego Vexta mo PK268M-2A...11 Dokumentacja silnika krokowego Vexta mo PK268M-2B...13 Dokumentacja silnika krokowego Vexta mo PK224PB Dokumentacja Enkodera HEDS 654, HEDS65-e Dokumentacja Enkodera HEDS imp/obrót 3 kanały Dokumentacja Enkodera MOK 4 4/5/BZ/NL /147

2 SYSTEM STEROWANIA I KONTROLI STANOWISKA RADIOTERAPII PROTONOWEJ OKA W CCB IFJ PAN 2/147

3 SYSTEM STEROWANIA I KONTROLI STANOWISKA RADIOTERAPII PROTONOWEJ OKAW CCB IFJ PAN I. Założenia ogólne Ogólny schemat systemu kontroli sterowania i nadzoru stanowiska terapii protonowej nowotworów oka w Centrum Cyklotronowym Bronowice w IFJ PAN przedstawia Rys. 1. Rys.1 Ogólny schemat systemu sterowania i kontroli stanowiska radioterapii protonowej nowotworów oka w CCB IFJ PAN Komputer sterujący - HOST Na komputerze sterującym powinno pracować oprogramowanie sterujące systemem sterowania i kontroli stanowiska radioterapii protonowej nowotworów oka. Komputer pełniący rolę hosta musi spełniać wymogi pracy dla komputerów przemysłowych. 3/147

4 W skład systemu kontroli sterowania i nadzoru stanowiska terapii protonowej wchodzą następujące elementy: 1. Układ monitoringu wiązki protonów zadaniem tego układu jest pomiar prądu lub ładunku wiązki protonów. Detektorami sygnału są głównie komory jonizacyjne ewentualnie detektor półprzewodnikowy lub detektor diamentowy. W skład układu monitoringu wiązki protonów wchodzą następujące elementy: Zestaw 1 elektrometrów wraz zasilaczami wysokiego napięcia firmy ERGEN (dokumentację elektrometrów ERGEN zamieszczono w części Elektrometry ERGEN ) Elektrometr UNIDOS firmy PTW Freiburg (informację o dokumentacji zamieszczono w części Elektrometry UNIDOS ) Detektory (do pomiaru prądu lub ładunku wiązki protonów stosowanej do radioterapii) i. Komora czterosegmentowa i stanowiące z nią jedną całość komory pierścieniowe (2 współśrodkowe komory)- wspólne napięcie polaryzacji + 3 V ii. Komora PTW Freiburg.125 cm 3 iii. Komora Markusa iv. komory przelotowe PTW Freiburg typ TM7862 v. inne detektory: dioda krzemowa, detektor diamentowy 2. Kontrola i sterowanie układami mechanicznymi stanowiska terapii (wyróżniamy tu układy do formowania wiązki i układy do diagnostyki wiązki). Zadaniem układów formowania wiązki jest właściwe przygotowanie parametrów wiązki protonów do procesu terapii. i. Dyskryminator Zasięgu służy do ustalania zasięgu wiązki protonów; ii. Modulator Zasięgu - służy do formowania poszerzonego piku Bragg a o wymaganych parametrach; Układ formowania jest stosowany niezależnie od trybu oprogramowania systemu. Zdaniem układu diagnostyki wiązki jest pomiar parametrów wiązki, w skład systemu wchodzi: i. Skaner 3D - służy do precyzyjnego przemieszczenia detektora promieniowania jonizującego wzdłuż trzech wzajemnie prostopadłych osi oraz do precyzyjnego ustawiania detektora w trakcie pomiaru parametrów wiązki wzdłuż zadanej linii, na wybranej powierzchni lub trajektorii; ii. Skaner X - służy do szybkiego pomiaru kształtu profili poprzecznych wiązki protonów przy pomocy diody półprzewodnikowej pracującej jako detektor promieniowania jonizującego; iii. Układ pomiaru poszerzonego piku Bragg a - służy do szybkiego pomiaru poszerzonego piku Bragg a w sąsiedztwie izocentrum stanowiska, współpracuje z komorą jonizacyjną Markusa); 3. Autonomiczny Układ Bezpieczeństwa (AUB) opisany w części Założenia do Autonomicznego Układu Bezpieczeństwa w systemie sterowania stanowiskiem do radioterapii protonowej oka ; 4. Układ sterowania wiązką opisany w części Załączanie wiązki i współpraca z systemem bezpieczeństwa ; 5. Układ 8 wejść/wyjść analogowych i cyfrowych 4/147

5 6. Panel ekran dotykowy opisany w Części Panel (ekran) dotykowy (Touch Panel) ; 7. Termohigrobarometr; 8. System audiowizualny; 9. System obserwacji pacjenta; 1. Komputer sterujący host; 11. Komputery typu klient, zbierające i rejestrujące dane oraz stanowiące terminale systemu; II. Opis działania oprogramowania systemu Oprogramowanie systemu ma działać w 2 trybach: terapii i diagnostycznym 1. TRYB TERAPII Rys. 2. Schemat systemu kontroli i sterowania stanowiskiem radioterapii protonowej nowotworów oka działającego w trybie terapeutycznym 5/147

6 Praca układu w trybie TERAPIA a. Przygotowanie rejestracja sesji do bazy danych; sprawdzenie stanu wiązki natychmiastowe zgłoszenie nieprawidłowości; ustawienie i sprawdzenie nastaw napięcia na odpowiednich elektrometrach zgłoszenie nieprawidłowości; ustawienie Elektrometrów 7, 8 w mod: pomiar ładunku ; elektrometry 1,2,3,4,5,6,9,1, mod: pomiar prądu ; ustawienie elektrometru UNIDOS firmy PTW w odpowiednim trybie pracy; odczytywanie wskazań temperatury i ciśnienia z termohigrobarometru (porównanie wartości wpisanych z aktualnymi zgłoszenie odchyłek przekraczających dopuszczalny zakres) oraz wyliczanie odchyłek i wprowadzanie ewentualnych poprawek do wybranych elektrometrów; ustawienie Dyskryminatora Zasięgu; start Modulatora Zasięgu kontrola prędkości, zadawany czas na osiągnięcie prędkości tzn. czas po którym kontrola prędkości staje się aktywna; zerowanie elektrometru Unidos firmy PTW Freiburg (czas trwania 72 s) oraz ewentualne sprawdzanie prądu ciemnego elektrometrów ERGEN; zadanie dawki terapeutycznej (w jednostkach monitorowych lub jednostkach ładunku) dla elektrometrów kontrolujących dawkę podczas napromieniania; b. Uruchomienie stanu gotowości terapii do włączenia wiązki Sprawdzenie zabezpieczenia pomieszczeń, informacja z systemu bezpieczeństwa terapii; Uaktywnienie Autonomicznego Układu Bezpieczeństwa; Włączenie kryteriów akceptacji wiązki po ustawialnym czasie w milisekundach od załączenia wiązki; Uruchomienie odczytu elektrometrów, stałe sprawdzanie czy sygnały przychodzące to (zadawany próg dla elektrometrów firmy ERGEN); Uruchomienie odczytu elektrometru UNIDOS PTW; Uruchomienie odczytu informacji z układów formowania wiązki : sprawdzanie czy Dyskryminator Zasięgu jest nieruchomy i ustawiony we właściwej pozycji; kontrola prędkości Modulatora Zasięgu (informacja z czujnika indukcyjnego); Monitorowanie informacji o wiązce wychodzącej z cyklotronu; Zapis danych z elektrometrów i z czujników do zbiorów; c. Uruchomienie wiązki; Załączenie wiązki poprzez podanie sygnału sprzętowego z systemu sterowania na przekaźniki zamykające pętlę prądową inicjującą wiązkę, załączenie musi być wykonane w sposób nadmiarowy (tj. przez minimum dwa przekaźniki); Po każdym cyklu odczytu informacji z urządzeń (elektrometrów i układów mechanicznych) wymiana informacji z Autonomicznym Układem Bezpieczeństwa i podjęcie decyzji o kontynuacji lub wstrzymaniu napromieniania; Wizualizacja prądu wiązki protonów (wykresy); Wizualizacja dawki (wykresy); Podawanie czasu trwania terapii (od załączenia wiązki), wymagany jest niezależny pomiar czasu napromieniania realizowany np. poprzez układ AUB; Wizualizacja położenia i rozkładu wiązki (elektrometry podłączone do komór czterosegmentowej i pierścieniowej); 6/147

7 Po osiągnięciu zadanego ładunku (podaniu zadanej liczby jednostek monitorowych) jeden z torów dozymetrycznych (elektrometr ERGEN komora przelotowa) wystawia sprzętowy sygnał wyłączenie wiązki; Sprawdzenie informacji o wyłączeniu wiązki po zadawanym czasie w ms (zadawany czas od wysłania komendy wyłącz wiązkę) jeżeli nie, podanie sygnału na linię cyfrową włączającą dodatkowe zabezpieczenia i wyświetlenie informacji na ekranie monitora oraz sygnał dźwiękowy; Po zakończenie seansu terapii wczytanie data logger a elektrometrów i Autonomicznego Układu Bezpieczeństwa do bazy danych (wraz z ich interpretacją); Po zakończeniu sesji terapeutycznej produkowany i drukowany jest raport o przebiegu sesji. Po awaryjnym zakończeniu sesji drukowany jest dodatkowo raport z diagnostyką błędu, zawierający informacje o przyczynach, które spowodowały przerwanie napromieniania. Uwaga Ustawiany musi być czas zwłoki na przyjście odpowiedzi od każdego zapytanego urządzenia. Jeżeli brak odpowiedzi w wymaganym czasie następuje zgłoszenie błędu i wyzwolenie alarmu; Autonomiczny Układ Bezpieczeństwa jedynie podsłuchuje na linii. Po każdym cyklu otrzymania informacji od urządzeń (elektrometrów i układów mechanicznych) wymienia informacje z komputerem Hostem. W przypadku niezgodności (lub obustronnego stwierdzenia nieprawidłowości) - zgłasza błąd i uruchamia alarm. 7/147

8 2. TRYB DIAGNOSTYKI Rys. 3. Schemat systemu kontroli i sterowania stanowiska radioterapii protonowej nowotworów oka działającego w trybie diagnostycznym W trybie Diagnostyka nie pracuje Automatyczny Układ Bezpieczeństwa natomiast różne elementy układu diagnostyki wiązki stosowane są w zależności od bieżącej potrzeb. Opis możliwości oprogramowania w trybie diagnostyki a) Możliwość konfiguracji i wyboru na ekran każdego spośród 1 elektrometru; Mod pomiar prądu; Mod pomiar ładunku; Konfiguracja wejść i wyjść elektrometrów; Konfiguracja zasilaczy wysokiego napięcia (ustawienie napięcia wysokiego, możliwość jego odczytu); Wybór wyświetlanych wartości chwilowych; b) Możliwość wizualizacji danych z elektrometrów (wykresy w czasie i histogramy oraz wyświetlanie wartości chwilowych); c) Możliość konfiguracji elektrometru UNIDOS Firmy PTW Freiburg; d) Możliwość konfiguracji układu pomiarowego (wybór elektrometrów oraz urządzeń spośród układu diagnostyki wiązki i układu formowania wiązki) na ekranie; e) Odrębna baza uzyskiwanych zbiorów danych (niezależna od bazy związanej z trybem terapia); f) Każde z urządzeń pomiarowych (z wyjątkiem Modulatora Zasięgu) pracuje w trybie: - przesuw o n kroków, 8/147

9 - wykonaj w punkcie m pomiarów (po zatrzymaniu i odczekaniu na ustanie ewentualnych drgań związanych z ruchem układu); - ustal k punktów pomiarowych; g) Wizualizacja danych z pomiaru z konkretnym urządzeniem (np. z detektora umieszczonego w uchwycie Skanera 3D); h) Zapis danych pomiarowych do zbiorów; i) Przy posługiwaniu się ekranem dotykowym należy zapewnić możliwość użycia funkcji opisanych w części Panel (ekran) dotykowy (Touch Panel). 9/147

10 OPIS FUNKCJONALNY ORAZ PARAMETRY ROBOCZE UKŁADU DO POMIARU POSZERZONEGO PIKU BRAGG A 1/147

11 OPIS FUNKCJONALNY ORAZ PARAMETRY ROBOCZE UKŁADU DO POMIARU POSZERZONEGO PIKU BRAGG A 1. Opis urządzenia: Układ do Pomiaru Poszerzonego Piku Bragg a służy do szybkiego pomiaru rozkładu głębokościowego dawki od wiązki protonów, w pobliżu izocentrum stanowiska z użyciem komory jonizacyjnej Markusa. Układ montowany jest na uchwycie kolimatora końcowego na ławie optycznej stanowiska radioterapii protonowej nowotworów oka. W jego skład wchodzi element czynny w postaci koła z PMMA o średnicy 42 cm, ze specjalnie uformowanym zewnętrznym pierścieniem w kształcie klina. Przed kołem zamocowany jest nieruchomo klin kompensujący o tym samym kącie rozwarcia. Układ umożliwia quasi ciągłą zmianę grubości materiału. Za kołem umocowana jest komora jonizacyjna (komora Markusa). Na osi koła po przeciwnych stronach umocowane są odpowiednio silnik krokowy oraz enkoder. 2. Zasada działania : Ustawianie grubości moderatora PMMA w torze wiązki realizowane jest poprzez obrót koła do zadanej pozycji. Silnik krokowy przesuwa koło o zadaną liczbę kroków. Przesuw koła kontrolowany jest przez enkoder. Po przesunięciu koła o żądaną liczbę kroków następuje odczyt wartości prądu z komory Markusa zadaną liczbę razy, po czym proces powtarza się cyklicznie. Układ musi zapewnić możliwość ustawienia czasu opóźnienia pomiędzy momentem dotarcia koła na określoną pozycję, a chwilą rozpoczęcia pomiaru. Układ musi posiadać możliwość ustawienia się w pozycji zerowej (znajdowania pozycji zerowej). Pomiary wykonywane są przy zachowaniu tego samego kierunku obrotu. 3. Parametry robocze Układu do Pomiaru Poszerzonego Piku Bragg a oraz jego elementy składowe: L.P. Element/Parametr Typ/wartość Uwagi 1 Silnik krokowy Vexta mo PK268M-2B 2 Enkoder MOK 4 8/5/BZ/NL Zasilanie 5VDC Nadajnik linii Kanały A,/A, B, /B, C, /C 8 imp /obrót gdzie : C znaczki zera 3 Prędkość obrotów 1 obrotów/min 4 Rozdzielczość 32 kroków/obrót Dane techniczne silnika krokowego znajdują się w części: Dokumentacja silnika krokowego Vexta mo PK268M-2B Dane techniczne enkodera znajdują się w części: Dokumentacja Enkodera MOK 4 4/5/BZ/NL 11/147

12 OPIS FUNKCJONALNY ORAZ PARAMETRY ROBOCZE MODULATORA ZASIĘGU 12/147

13 OPIS FUNKCJONALNY ORAZ PARAMETRY ROBOCZE MODULATORA ZASIĘGU 1. Opis układu: Modulator Zasięgu służy do wytwarzania poszerzonego piku Bragg a. Poszerzony pik Bragg a produkowany jest przy pomocy odpowiedniego śmigła wykonanego z PMMA, które obracane jest przez napęd Modulatora Zasięgu. W skład Modulatora Zasięgu wchodzi śmigło oraz układ zapewniający odpowiednią prędkość obrotów śmigła, wyposażony w silnik prądu stałego oraz przeniesienie napędu. Prędkość ruchu śmigła ustalana jest przy pomocy sterowania z wykorzystaniem enkodera, a obecność śmigła i sprawdzanie prędkości obrotowej realizowane jest za pomocą czujnika indukcyjnego (na obwodzie koła rozmieszczone są symetrycznie 2 elementy metalowe). 2. Zasada działania: Koło napędzane jest silnikiem DC a kontrolowana czujnikiem indukcyjnym prędkość obrotów wynosi około 3 4 Hz (możliwość ustawiania prędkości obrotów). 3. Parametry robocze Modulatora Zasięgu oraz jego elementy składowe: L.P. Element/ Parametr Typ/wartość Uwagi 1 Silnik DC model Maxon 2 Czujnik indukcyjny nap zasilania 24 V prąd rozruchowy 4 A SICK IM8-4NPS-ZTK(1) Maxon DC motor Odnosi się do nr katalogowego : Enkoder impulsowy 4 Prędkość obrotów HEDS imp/obrót 3 kanały 3 4 Hz Informacje dotyczące silnika DC w części: Informacje dotyczące silnika DC-MaxonDC Informacje dotyczące czujnika indukcyjnego w części: Informacje dotyczące czujnika indukcyjnego SICK Dokumentacja enkodera HEDS-554 w części: Dokumentacja Enkodera HEDS /147

14 OPIS FUNKCJONALNY ORAZ PARAMETRY ROBOCZE DYSKRYMINATORA ZASIĘGU 14/147

15 OPIS FUNKCJONALNY ORAZ PARAMETRY ROBOCZE DYSKRYMINATORA ZASIĘGU 1. Opis urządzenia: Dyskryminator Zasięgu jest to urządzenie służące do zmiany energii wiązki protonów stosowanej w radioterapii protonowej nowotworów oka. Zmiana energii następuje na skutek przejścia protonów przez warstwę PMMA o odpowiedniej grubości. Elementem czynnym jest element z PMMA wykonany w postaci koła o średnicy 42 cm, ze specjalnie uformowanym zewnętrznym pierścieniem w kształcie klina. Przed kołem zamocowany jest nieruchomo klin kompensujący o tym samym kącie rozwarcia. Układ umożliwia quasi ciągłą zmianę grubości materiału. 2. Zasada działania: Koło Dyskryminatora Zasięgu obracane jest poprzez przekładnię z paskiem zębatym 2.5:1 silnikiem krokowym zapewniającym obroty rzędu 1 obr/min. Pozycja koła ustalana jest przez enkoder umieszczony na osi koła. Sterowanie Dyskryminatora Zasięgu ma za zadanie: - ustawienie Dyskryminatora Zasięgu na pozycji zerowej (przy wykorzystaniu znacznika zera enkodera); - przesunięcie koła na zadaną pozycję; - zmianę pozycji na nową z określeniem pozycji w stosunku do pozycji zerowej. 3. Parametry robocze Koła Dyskryminatora Zasięgu oraz parametry jego elementów składowych: L.P. Element/ Parametr Typ/wartość Uwagi 1 Silnik krokowy Vexta mo PK268M-2A Bipolar 2 phase 2A /krok 2 Enkoder HEDS 654 B Prędkość obrotów 1 obr/min max 4 Rozdzielczość 4 / obrót ( przekładnia na pasku zębatym 2.5 : 1 pomiędzy silnikiem a kołem) Dokumentacja silnika krokowego Vexta model PK268M-2A w części: Dokumentacja silnika krokowego Vexta mo PK268M-2A Dokumentacja enkodera HEDS 654 w części: Dokumentacja Enkodera HEDS 654, HEDS65-e 15/147

16 OPIS FUNKCJONALNY ORAZ PARAMETRY ROBOCZE SKANERA X 16/147

17 OPIS FUNKCJONALNY ORAZ PARAMETRY ROBOCZE SKANERA X 1. Opis układu: Elementami składowymi Skanera X są silnik krokowy oraz umocowany na jego osi enkoder. Silnik napędza śrubę kulową o średnicy 16 mm i skoku 5 mm/obrót, na której umocowany jest uchwyt z detektorem, przesuwanym w jednym kierunku. Odpowiednio rozmieszczone krańcówki ograniczają ruch detektora. 2. Zasada działania: Skaner X mocowany jest na uchwycie końcowym kolimatora na ławie optycznej stanowiska radioterapii. Jego przeznaczeniem jest względny pomiar rozkładu prądu wiązki protonów w kierunku pionowym lub poziomym w płaszczyźnie prostopadłej do kierunku wiązki. Przed rozpoczęciem pomiaru Skaner X ustawia się na pozycji zerowej (do tego celu wykorzystywana jest skrajna krańcówka zawsze ta sama). Po przesunięciu detektora o zadaną odległość wykonywane są odczyty detektora (zadaną liczbę razy). Proces wykonywany jest cyklicznie. Pomiary przy użyciu Skanera X wykonywane są jedynie podczas ruchu w jedną stronę. Możliwy jest tryb pracy, w którym odczyty sygnału z detektora wykonywane są podczas wykonywania ciągłego ruchu przez Skaner X. 3. Parametry robocze Skanera X oraz jego elementy składowe: L.P. Element/Parametr Typ/wartość Uwagi 1 Silnik krokowy VEXTA mo: PK224PB Bipolar 2 phase A 1.8 /krok 2 Enkoder 2. MOK 4 4/5/BZ/NL 5VDC Nadajnik linii Kanal A,/A, B, /B, C, /C 4 imp /obrót 3 Prędkość Maksymalna możliwa 4 Krańcówki 2 szt. Dokumentacja techniczna silnika krokowego VEXTA mo PK224PB w części: Dokumentacja silnika krokowego Vexta mo PK224PB Dokumentacja techniczna enkodera MOK 4 4/5/BZ/NL w części: Dokumentacja Enkodera MOK 4 4/5/BZ/NL 17/147

18 OPIS FUNKCJONALNY ORAZ PARAMETRY ROBOCZE SKANERA 3D 18/147

19 OPIS FUNKCJONALNY ORAZ PARAMETRY ROBOCZE SKANERA 3D 1. Opis układu: Skaner 3D zbudowany jest w oparciu o 3 elementy firmy Owis GmBH ( napędzane silnikami krokowymi. 2. Zasada działania: Skaner 3D umożliwia przesuw w kierunkach X,Y,Z umocowanego w odpowiednim uchwycie detektora, którym może być: komora jonizacyjna, detektor półprzewodnikowy lub detektor diamentowy. Po przesunięciu detektora do określonego punktu przestrzeni dokonuje się odczytu sygnału z detektora. Pomiar wykonywany jest cyklicznie zadaną liczbę powtórzeń. Skaner 3D ustawiany jest przed rozpoczęciem pomiaru w pozycji zerowej (sygnał z krańcówek). W celu uzyskania większej precyzji ustawienia pozycji zerowej po napotkaniu krańcówki następuje cofnięcie o zadaną liczbę kroków, a następnie powolny najazd na krańcówkę. Należy zapewnić możliwość wyboru przestrzeni w której dokonywane będą pomiary. 3. Parametry robocze Skanera 3D oraz jego elementy składowe : L.P. Element/Parametr Typ/wartość Uwagi 1 Silnik krokowy 3 szt. 2 Krańcówki Bipolar 2 phase.8 A 5 V.9 /krok 2 krańcówki na oś normalnie zwarte, wspólny koniec 2 szt./ oś 3 Elementy składowe 3 stoliki z silnikiem krokowym (z pkt 1) o parametrach: zakres ruchu minimum 5 mm precyzja ustawienia pozycji +/-1um 4 Enkodery 1 element na oś każdego silnika 5 imp/obrót 3 kanały 5 Prędkość przesuwu Maksymalna możliwa (z przyspieszeniem) 19/147

20 TERMOHIGROBAROMETR 2/147

21 TERMOHIGROBAROMETR 1. Opis przedmiotu: Zadaniem termohigrobarometru jest pomiar temperatury, ciśnienia i wilgotności w pomieszczeniu radioterapii. Termohigrobarometr ma być wyposażony w port we/wy umożliwiający zapis danych na komputerze PC (terminal systemu). Należy zapewnić możliwość sporządzania: Wykresów dobowych i krótszych parametrów mierzonych w pomieszczeniu terapii; Sygnalizację przekroczenia ustawialnych progów odchyłek od zmierzonych wartości. 2. Wymagania co do parametrów termohigrobarometru: Termohigrobarometr musi być dostarczony razem ze świadectwem kalibracji. Parametry termohigrobarometru nie mogą być gorsze niż : Zakres pomiaru temperatury +1 3 C (+/-.1 C) Zakres pomiaru wilgotności względnej 5 % - 95 % w.w. Zakres mierzonego ciśnienia hpa Dokładność pomiaru temperatury,5% zakresu pomiarowego Dokładność pomiaru wilgotności względnej +/- 5% w.w. (w temperaturze kalibracji) Dokładność pomiaru ciśnienia,1 hpa Miernik musi zostać włączony w system sterowania, tak aby była możliwa akwizycja danych z miernika oraz ich użycie do wyliczenia współczynników korekcji dla komór jonizacyjnych. 21/147

22 ZAŁĄCZANIE WIĄZKI I WSPÓŁPRACA Z SYSTEMEM BEZPIECZENSTWA 22/147

23 ZAŁĄCZANIE WIĄZKI I WSPÓŁPRACA Z SYSTEMEM BEZPIECZEŃSTWA System sterowania musi współpracować z systemami cyklotronu realizującymi załączanie i wyłączanie wiązki protonowej oraz potwierdzania obecności wiązki zewnętrznej. Konieczna jest też wymiana informacji z systemem odpowiedzialnym za bezpieczeństwo radioterapii (TSS). Współpraca ta będzie realizowana poprzez wymianę sygnałów realizowaną sprzętowo: 1. System sterowania terapią powinien implementować obsługę sygnału logicznego z systemu TSS o gotowości do dostarczenia wiązki do pomieszczenia terapii. Przewidywane stany logiczne sygnałów z systemu TSS: - stan V - system TSS nie jest gotowy do podania wiązki; - stan 24V - system TSS jest gotowy do podania wiązki. 2. System sterowania powinien wystawiać sygnały o gotowości do przyjęcia wiązki do systemu TSS. Przewidywane stany logiczne sygnał podawanego do systemu TSS: - stan V - system sterowania nie jest gotowy do obsługi wiązki; - stan 24V - system sterowania jest gotowy do podania wiązki. 3. System sterowania musi podawać sygnały do otwierania i zamykania wiązki. Sygnały powinny być podawane na układ przełączników zamykających pętlę załączania/wyłączania wiązki w systemie cyklotronu Proteus C System powinien umożliwiać obsługę sygnału napięciowego (np. z Beam Current Regulation Electronic Unit) z systemu diagnostyki wiązki cyklotronu Proteus C-235 w celu uzyskania potwierdzenia informacji o obecności wiązki zewnętrznej. Przewidywane poziomy sygnałów - zakres -8V: - poziom V brak wiązki zewnętrznej; - poziom wyższy od ~.5V wiązka zewnętrzna obecna. 5. Przewiduje się konieczność wystawiania dodatkowego sygnału logicznego dla dodatkowych zabezpieczeń, które mogą zostać zainstalowane poza obszarem stanowiska radioterapii (np. dołączenie jednego z odcinaczy wiązki znajdujących się w linii jonowodów). 23/147

24 UKŁAD MONITORINGU WIĄZKI 24/147

25 UKŁAD MONITORINGU WIĄZKI 1. Opis układu: W skład układu monitoringu wiązki protonów wchodzą następujące elementy: Zestaw 1 elektrometrów wraz z zasilaczami wysokiego napięcia firmy ERGEN (dokumentacja Elektrometry ERGEN do wglądu); Elektrometr Unidos firmy PTW Freiburg (dokumentacja Elektrometry UNIDOS PTW do wglądu); Detektory dołączane do elektrometrów (do pomiaru prądu lub ładunku wiązki protonów stosowanej do radioterapii) Komora czterosegmentowa i stanowiące z nią jedną całość komory pierścieniowe (2 współśrodkowe komory) - wspólne napięcie polaryzacji +3V typu 7852/K PTW Freiburg; Komora PTW Freiburg.125 cm 3; Komora PTW Freiburg Markus; komory przelotowe PTW Freiburg ; inne detektory: dioda krzemowa, detektor diamentowy. 2. Zasada działania W zależności od trybu działania oprogramowania systemu (prowadzenia radioterapii lub przygotowywania radioterapii i diagnostyki) konfiguracja układu monitoringu wiązki protonów jest różna: a. Tryb prowadzenia radioterapii do elektrometrów firmy ERGEN przyłączone są: komora czterosegmentowa (porównanie sygnałów poszczególnych segmentów daje informacje o jednorodnym rozkładzie gęstości prądu wiązki); komory pierścieniowe (koło + pierścień) - sygnały z tych komór informują o stabilności przestrzennej wiązki protonów; komory przelotowe Firmy PTW Freiburg - mierzą prąd wiązki, a w trakcie terapii dwie z komór dołączone są do elektrometrów mierzących ładunek (odliczających jednostki monitorowe) i służą do określenia dawki dostarczonej w trakcie napromieniania. b. Tryb przygotowywania radioterapii i diagnostyki : W trybie tym istnieje możliwość modyfikacji układu monitoringu wiązki protonów poprzez dołączanie dodatkowego detektora. W trybie tym musi zapewniona być możliwość pełnej konfiguracji elektrometrów firmy ERGEN oraz elektrometru UNIDOS firmy PTW Freiburg i wyprowadzanie wybranych informacji na graficzny interfejs użytkownika. Dodatkowo istnieje możliwość pomiarów w trybie synchronicznym bądź asynchronicznym przez zespół 1 elektrometrów. Tryb asynchroniczny: W tym trybie każdy z elektrometrów taktowany jest własnym niezależnym zegarem, stąd ich pomiary o czasie integracji 1 ms mogą się różnić między sobą maksymalnie o przedział czasowy1 ms. Tryb synchroniczny: W tym trybie istnieje możliwość wyboru jednego lub 2 masterów (po jednym dla każdej grupy 5 elektrometrów umieszczonej w osobnej kasecie). 25/147

26 W takim przypadku pozostałe elektrometry odpowiednio przypisane do masterów taktowane są zegarami ich masterów, stąd pomiary wykonywane są w identycznych przedziałach czasu. Każda z kaset posiada wyprowadzony sygnał mastera taktującego (takt oznacza rozpoczęcie nowego pomiaru a równocześnie informację o tym, że w buforach elektrometrów są umieszczone nowe wyniki pomiaru), stąd komputer host otrzymuje informację o możliwości rozpoczęcia nowej sekwencji odczytu elektrometrów. Komputer host posiadający 2 porty RS 485 stwarzałby możliwość niezależnego odczytu 2 grup elektrometrów. 26/147

27 ZAŁOŻENIA DO AUTONOMICZNEGO UKŁADU BEZPIECZEŃSTWA W SYSTEMIE STEROWANIA STANOWISKIEM DO RADIOTERAPII PROTONOWEJ OKA 27/147

28 ZAŁOŻENIA DO AUTONOMICZNEGO UKŁADU BEZPIECZEŃSTWA W SYSTEMIE STEROWANIA STANOWISKIEM DO RADIOTERAPII PROTONOWEJ OKA I. Podstawowy opis Autonomicznego Układu Bezpieczeństwa Zadaniem Autonomicznego Układu Bezpieczeństwa (AUB) jest: niezależne od komputera hosta kontrolowanie prawidłowego przebiegu procesu terapii, podejmowanie wspólnie bądź niezależnie (w przypadku awarii komputera hosta) decyzji o kontynuowaniu lub przerwaniu tegoż procesu na podstawie otrzymywanych danych. Proces podejmowania decyzji polega na: Otrzymaniu danych od biorących udział w procesie napromieniania elementów stanowiska; Analizie tych danych w oparciu o zadane kryteria i wysyłanie wyników do komputera hosta (należy przewidzieć prostą możliwość ustawiania kryteriów przez operatora); Przesłaniu informacji o przebiegu procesu napromieniania, a w przypadku nieprawidłowości przesłanie informacji o miejscu wystąpienia nieprawidłowości; Autonomiczny Układ Bezpieczeństwa po wysłaniu informacji do hosta oczekuje przez zadany czas (np. 1 ms) na potwierdzenie przyjęcia informacji przez komputer host. W przypadku braku otrzymania potwierdzenia Autonomiczny Układ Bezpieczeństwa podejmuje samodzielnie działania (np. wyłącza wiązkę). II. Ogólny opis informacji otrzymywanych przez Autonomiczny Układ Bezpieczeństwa AUB jest aktywny jedynie w modzie terapeutycznym oprogramowania stanowiska radioterapii. Układ jest informowany przez komputer host o rozpoczęciu terapii. Po otrzymaniu tego typu komunikatu Autonomiczny Układ Bezpieczeństwa informuje hosta o: przyjęciu komendy; sprawdzeniu stanu wszystkich nadzorowanych urządzeń i gotowości do pracy (poprzez nasłuch na linii transmisyjnej); poinformowaniu komputera hosta o przyjęciu komendy i sprawdzeniu poprawności działania urządzeń. Po otrzymaniu potwierdzenia od AUB komputer host podejmuje decyzję o gotowości do rozpoczęcia napromieniania. W trakcie procesu napromieniania Autonomiczny Układ Bezpieczeństwa otrzymuje równocześnie z komputerem hostem dane od elementów stanowiska terapii (Autonomiczny Układ Bezpieczeństwa nie wysyła zapytań o stan elementów). Następujące elementy stanowiska terapii są monitorowane przez AUB : układ monitoringu wiązki (sygnały z detektora i napięcia na detektorach); 28/147

29 . układ sterowania Dyskryminatora Zasięgu (sygnał z enkodera); układ sterowania Modulatora Zasięgu (sygnał z czujnika indukcyjnego i enkodera); układ podnoszenia wiązki cyklotronu Proteus C-235. III. Szczegółowy opis sygnałów wejściowych do Autonomicznego Układu Bezpieczeństwa 1. Sygnały wejściowe od układu monitoringu wiązki (prądy komór i napięcia polaryzujące). W skład układu monitoringu wiązki wchodzą następujące elementy: komory jonizacyjne przelotowe (zadaniem tych komór jest pomiar prądu i ewentualnie ładunku wiązki); komora jonizacyjna wielosegmentowa (pierścieniowa - tworzą ją 2 współśrodkowe komory jonizacyjne i komora czterosegmentowa umieszczone we wspólnej obudowie); układ 1 elektrometrów oraz 1 zasilaczy wysokiego napięcia. 2. Sygnał z układu sterowania Dyskryminatora Zasięgu; W trakcie trwania procesu radioterapii tarcza Dyskryminatora Zasięgu musi pozostawać nieruchoma. Koło sterowane jest silnikiem krokowym, który charakteryzuje się określonym momentem trzymającym. Silnik ten włączony jest na stałe. W trakcie trwania procesu terapii istotna jest informacja, że tarcza Dyskryminatora Zasięgu pozostaje nieruchoma i we właściwej pozycji. Pozycja odczytywana jest ze wskazań enkodera umieszczonego na osi obrotu koła. 3. Sygnał z układu sterowania Modulatora Zasięgu: W trakcie trwania procesu terapii tarcza Modulatora Zasięgu wiruje z prędkością 3-4 Hz. W trakcie trwania procesu terapii istotna jest informacja, że tarcza Modulatora Zasięgu jest zamontowana w napędzie i wiruje z odpowiednią prędkością. 4. Sygnał obecności wiązki zewnętrznej wychodzącej z cyklotronu Proteus C Sygnał z systemu bezpieczeństwa terapii (TSS) cyklotronu Proteus C /147

30 IV. Schemat poglądowy Autonomicznego Układu Bezpieczeństwa Rys. Schemat AUB V. Archiwizacja danych przez Autonomiczny Układ Bezpieczeństwa W celu umożliwienia sprawniejszej diagnostyki (w razie wystąpienia zatrzymania procesu napromieniania) należy w pamięci AUB zapisywać podjęte działania. Tzw. historia zdarzeń byłaby podstawą raportu wstrzymania terapii. Schemat zapamiętywanych informacji: Data i czas przyjścia rozkazu gotów do napromieniania ; Podjęte działania i ich wynik; Data i czas przyjęcia rozkazu rozpocznij napromienianie ; Czas załączenia wiązki; Przychodzące informacje do AUB i czasy ich przyjścia; Czas wyłączenia wiązki. 3/147

31 SYSTEM OBSERWACJI PACJENTA I PODGLĄDU OKA 31/147

32 SYSTEM OBSERWACJI PACJENTA I PODGLĄDU OKA W skład systemu obserwacji pacjenta wchodzi: Układ wstępnego pozycjonowania pacjenta (rys. 1) System podglądu pacjenta w trakcie samej terapii (rys. 2) 1. Układ wstępnego pozycjonowania pacjenta a. W skład układu wchodzą następujące elementy: Kamera z odpowiednio dobranym obiektywem; Intensywne źródło światła o regulowanym natężeniu oświetlenia; Regulowany zasilacz źródła światła białego; Szklany pryzmat półprzepuszczalny; Lustro z napylonego złotem kaptonu, umieszczone w torze wiązki; Czerwona dioda LED. Rys. 1. Układ wstępnego pozycjonowania pacjenta. b. Zasada działania Zadaniem tego układu jest wstępne pozycjonowanie oka pacjenta względem osi wiązki protonowej. Pacjent, siedzący na specjalnym krześle terapeutycznym, patrzy na wprost na czerwone światło emitowane przez diodę LED (obraz diody znajduje się w podłużnej osi geometrycznej wiązki). Pacjent siedzący na krześle terapeutycznym jest przesuwany przez operatora (w pionie i w kierunku poprzecznym do osi wiązki protonowej) tak, aby w centrum obrazu z kamery widać było odbicie światła diody od plamki żółtej oka pacjenta. Silne źródło światła białego służy jako dodatkowy element weryfikacji odpowiedniej pozycji pacjenta. Światło, po przejściu przez kolimator, tworzy tzw. pole świetlne, symulujące obszar, który zostanie poddany napromienianiu. Aby uruchomić system muszą zostać dostarczone i dobrane następujące elementy: Dobór właściwego obiektywu do kamery lub dostarczenie kamery z odpowiednim obiektywem; Zapewnienie zasilania kamery; Dobór i dostarczenie regulowanego zasilacza do źródła światła; Wykonanie i podłączenie zasilania dla kamer; Wybór i dostarczenie 1 2 źródeł światła podczerwonego; Przesłanie obrazu z kamer do komputera terminala lub w innej formie na ekran dotykowy, tak aby można było dorysowywać dodatkowe elementy na ekranie. 32/147

33 W pomieszczeniu muszą zostać również umieszczone jedna lub dwie kamery pozwalające na widok ogólny pomieszczenia, a obraz musi być przekazywany zarówno do sterowni stanowiska radioterapii jak i do sterowni RTG. Konieczne jest zainstalowanie komunikacji głosowej (interkom) pomiędzy sterowniami a stanowiskiem radioterapii. 2. System podglądu oka pacjenta w trakcie pozycjonowania i terapii. W skład systemu podglądu pacjenta w trakcie samej terapii wchodzą następujące elementy: Czerwona dioda LED umieszczona na pręcie obracanym wokół osi tubusa; 2 kamery przekazujące obraz oka pacjenta; promienniki podczerwieni zlokalizowane w pobliżu kamer. Rys.2. System podglądu oka pacjenta w czasie trwania napromieniania. Zasada działania: Zadaniem systemu podglądu oka pacjenta jest przekazywanie obrazu oka pacjenta podczas pozycjonowania i w trakcie samej terapii. Obraz wyświetlany jest na ekranie komputera terminala w pomieszczeniu sterowni terapii i w sterowni aparatów RTG. Na obrazie oka na monitorze lub ekranie dotykowym umieszczonym przy fotelu pacjenta musi istnieć możliwość zaznaczenia rysikiem lub piórem świetlnym obrysu oka oraz innych istotnych elementów. Taki obraz musi być 33/147

34 równocześnie widoczny na monitorach w pomieszczeniu sterowni stanowiska radioterapii oraz w sterowni aparatów RTG. Układ obserwacji pacjenta i podglądu oka wymaga wykonania następujących prac: Wybór i dostarczenie odpowiednich kamer; Wykonanie i podłączenie zasilania dla kamer; Wybór i dostarczenie 1 2 źródeł światła podczerwonego; Przesłanie obrazu z kamer do komputera terminala na ekran dotykowy, tak aby można było dorysowywać dodatkowe elementy na ekranie. W pomieszczeniu muszą zostać również umieszczone jedna lub dwie kamery pozwalające na widok ogólny pomieszczenia, a obraz musi być przekazywany zarówno do sterowni stanowiska radioterapii jak i do sterowni RTG. Konieczne jest zainstalowanie komunikacji głosowej (interkom) pomiędzy sterowniami a stanowiskiem radioterapii. 34/147

35 PANEL (ekran) DOTYKOWY (TOUCH PANEL) 35/147

36 PANEL (ekran) DOTYKOWY (TOUCH PANEL) Terminal do komputera sterującego wyposażony w panel dotykowy o przekątnej nie mniejszej niż 14 i nie większej niż 15 będzie przeznaczony do ograniczonego sterowania i testowania układów mechanicznych oraz innych elementów systemu umieszczony w pomieszczeniu terapii. 1. Opis układu. Terminal do komputera sterującego będzie umieszczony w hali terapii oka przy ławie optycznej (dokładne miejsce jego umieszczenia będzie wskazane w trakcie realizacji projektu). Terminal musi umożliwić sterowanie w ograniczonym zakresie (w celu np. sprawdzenia poprawności działania niektórych elementów stanowiska przez obsługę) elementów takich jak: Dyskryminatora Zasięgu funkcje: i. Aktywuj/ deaktywuj napęd, ii. Ustaw na dowolnej pozycji, iii. Ustaw na pozycji zerowej; Modulatora Zasięgu funkcje: i. Aktywuj/ deaktywuj napęd, ii. Ustaw prędkość, iii. Odczytaj aktualną prędkość ruchu; Skanera X funkcje: i. Aktywuj/ deaktywuj napęd, ii. Ustaw zadaną pozycję, iii. Ustaw pozycję zerową; Skanera 3D funkcje: i. Aktywuj/ deaktywuj urządzenie, ii. Ustaw pozycję zerową, iii. Ustaw zadaną pozycję X,Y,Z, iv. Wykonaj ruch według zadanej trajektorii; Układu do Pomiaru Poszerzonego Piku Bragg a funkcje: i. Aktywuj/ deaktywuj urządzenie, ii. Ustaw na pozycji zerowej, iii. Ustaw na zadanej pozycji; Wizualizacja i sterowanie TermoHigroBarometru: i. Odczyt wartości temperatury, wilgotności, ciśnienia; Sprawdzanie poprawności działania linii cyfrowych wejścia wyjścia; Możliwość prezentacji obrazu z kamer do podglądu oka w trakcie prac z pacjentem oraz zaznaczania interesujących obszarów na obrazie podglądu oka; Realizacja graficznego interfejsu użytkownika. Na stronie startowej ekranu dotykowego widoczne mogą być ikony poszczególnych urządzeń i realizowanych funkcji. Wybór ikony umożliwi sterowanie poszczególnym urządzeniem bądź funkcją. Funkcje terminala wyposażonego w panel dotykowy mogą być analogiczne do terminala umieszczonego w sterowni terapii. Ze względu na ergonomię pracy wymaga się aby można było korzystać z wyboru funkcji przy pomocy ekranu dotykowego bez dodatkowego użycia klawiatury. 36/147

37 ELEKTROMETRY ERGEN 37/147

38 Elektrometr z zasilaczem wysokiego napięcia F.P.U.H. ERGEN Kraków, ul. Kędzierzyńska 4 38/147

39 Spis treści 1. Wstęp 3 2. Parametry techniczne 4 3. Płyta czołowa Płyta tylna Opis urządzenia Schemat blokowy Zasilacz wysokiego napięcia Miernik prądu (elektrometr) Triger Wyświetlacz i klawiatura Interfejs RS422/RS Kontroler mikroprocesorowy z programowalnym układem logicznym Obsługa z klawiatury Menu Menu zakresu prądu Current Range Menu ustawienia wysokiego napięcia High Voltage Menu trybu pracy trigera Trigger Menu trybu pracy wyjścia Trig Out Menu ustawiania innych parametrów Settings Funkcje klawiatury w trakcie pomiaru Obsługa programowa Układy pomiarowe Pomiar prądu Układy pomiarowe z zastosowaniem komory jonizacyjnej Sterowanie z terminala Programowanie procesora Spis rozkazów Format poleceń i odpowiedzi Rozkazy typu S ustaw Rozkazy typu G odczytaj stan Rozkazy typu W zapisz wartość Rozkazy typu R odczytaj wartość Komunikaty błędów Dziennik zdarzeń Pomiar elektrometrów w trybie asynchronicznym i synchronicznym /147

40 1.Wstęp Elektrometr do pomiaru prądu i zasilania komór jonizacyjnych jest urządzeniem służącym do pomiaru bardzo małych prądów (np. z komór jonizacyjnych) oraz jest wyposażony w programowany zasilacz wysokiego napięcia z możliwością zmiany polaryzacji. Wyniki pomiarów są wyświetlane na wyświetlaczu LCD w dwóch linijkach po 16 znaków każda. Klawiatura o ośmiu klawiszach służy do programowania funkcji elektrometru wówczas gdy nie jest sterowany z komputera. Elektrometr posiada również wejście zewnętrznego sygnału wyzwalającego (Trig1) oraz dwa wyjścia sygnału TTL. Jedno z nich (Trig Out1) powtarza sygnał doprowadzony do wejścia Trig1 w celu doprowadzenia do następnego elektrometru, funkcję drugiego wyjścia (Trig Out2) można programować. Elektrometr może pracować jako urządzenie samodzielne i w tym wypadku wszystkie parametry są ustawiane z klawiatury jak również jest w pełni sterowalny przez komputer PC poprzez interfejs RS422 lub RS485 (wówczas klawiatura jest zablokowana). 3 4/147

41 2.Parametry techniczne Elektrometr -zakresy pomiarowe 1nA, 1μA, 1μA -rozdzielczość,1% FS -liniowość,1% FS -czas pomiaru 1ms -filtr analogowy τ=1ms, pasmo DC-3Hz -napięcie resztkowe na wejściu max. 3μV -zmiana zakresów ręczna lub automatyczna Zasilacz wysokiego napięcia -zakres regulacji napięcia ± 5V- ±5V -wydajność prądowa max.,5 ma -dokładność ustawienia 1V -tętnienia max.,5vpp Wyzwalanie pomiaru czasu/ładunku -zewnętrzne (TTL) poziomem wysokim lub zboczem narastającym -programowe -z klawiatury (tylko przy sterowaniu ręcznym) Pomiar -czasu -ładunku : dla zakresu 1nA dla zakresu 1μA dla zakresu 1μ - od 1ms do ms (ok.278h) - od,1 pc do 1 μc - od 1 pc do 1 mc - od 1 nc do 1 C Wyjście funkcyjne Trig Out2 (TTL) -wyjście ustawiane wejściem zewnętrznym lub licznikiem czasu lub ładunku -wyjście ustawiane programowo -wyjście impulsów z przetwornika pomiaru prądu Interfejs komunikacyjny RS 422 lub RS485 z prędkością przesyłania danych 48, 96, 192, 384, 576, 1152 bodów, 8 bitów danych, 1 bit parzystości,1 bit stopu 4 41/147

42 3.Płyta czołowa. Ion Chamber Electrometer Wyświetlacz +,, n s Klawiatura Lampki(LED) sygnalizacyjne Wejście trigerujące Złącze wysokiego napięcia Trig In High Voltage Trig Out1 Trig Out2 Current max. 1uA Wyjście trigerujące Wyjście trigerujące sterowane Złącze pomiaru prądu Ilustracja 1 Płyta czołowa Ilustracja 3.1 przedstawia wygląd płyty czołowej. Na płycie czołowej znajduje się dwuwierszowy szesnasto-znakowy wyświetlacz ciekłokrystaliczny z podświetlaniem. Na tym wyświetlaczy pojawiają się wszystkie komunikaty oraz wyniki pomiarów. Znaczenie poszczególnych komunikatów zostanie omówione w dalszej części tekstu. Poniżej wyświetlacza jest umieszczona ośmio-przyciskowa klawiatura za pomocą której są programowane funkcje elektrometru w trybie pracy ręcznej. Poniżej klawiatury znajduje się szereg trzech lampek sygnalizacyjnych LED. Służą one do sygnalizowania stanu sygnałów wyzwalających elektrometru. W trybie pracy z wyzwalaniem zewnętrznym pokazują stan sygnałów umieszczonych niżej gniazd wejściowych lub wyjściowych. Funkcje lampek są omówione szczegółowo w rozdziałach opisujących funkcję trigera i wyjścia Trig Out /147

43 Wysokie napięcie biegun gorący Wysokie napięcie biegun zimny Wejście pomiarowe elektrometru Masa elektrometru Obudowa Obudowa Ilustracja 2 Gniazdo wysokiego napięcia i pomiaru prądu W dolnej części płyty czołowej znajdują się dwa gniazda (ilustracja 3.2). Z lewej strony umieszczono gniazdo wysokiego napięcia. Jest ono zabezpieczone klapką. Biegunowość wysokiego napięcia zależy od ustawienia przełącznika na płycie tylnej elektrometru. Obie elektrody wysokiego napięcia są odizolowane od pozostałych podzespołów urządzenia. Z prawej strony gniazda wysokiego napięcia umieszczona jest niebieska lampka (LED) sygnalizująca obecność wysokiego napięcia. Po prawej stronie znajduje się gniazdo pomiaru prądu typu Triaxial z trzema koncentrycznymi elektrodami. Środkowa elektroda to wejście pomiaru prądu. Wewnętrzna koncentryczna elektroda stanowi masę odniesienia dla wejścia pomiarowego elektrometru. Wejście pomiarowe i masa są odizolowana od obudowy, oraz pozostałych elementów elektrometru. Zewnętrzna elektroda jest połączona elektrycznie z obudową elektrometru. Ilustracja 3.2 przedstawia rozkład wyprowadzeń elektrod wymienionych gniazd. 6 43/147

44 4.Płyta tylna. Gniazdo zasilające i komunikacyjne (RS485) Wyłącznik W.N. na gniazdo TRIAXIAL Przełącznik biegunowości wysokiego napięcia Gniazdo programujące Ilustracja 3 Płyta tylna Ilustracja 4.1 przedstawia wygląd płyty tylnej. Na płycie tylnej umieszczono 32 stykowe gniazdo poprzez które doprowadzone jest zasilanie elektrometru oraz realizowana jest funkcja komunikacji z komputerem poprzez interfejs RS422/RS485. W dolnej części znajduje się 15 stykowe gniazdo służące do programowania mikroprocesora elektrometru. Powyżej znajdują się dwa przełączniki z blokadą położenia. Jeden z nich spełnia funkcję przełącznika biegunowości wysokiego napięcia. W położeniu środkowym wysokie napięcie jest skutecznie odłączone od gniazda na płycie czołowej. Stan przełącznika i odpowiadającą mu biegunowość wysokiego napięcia zilustrowano symbolami po lewej stronie przełącznika. 7 44/147

45 Drugi przełącznik służy do przyłączenia jednego z biegunów wysokiego napięcia do masy elektrometru. W standardowym połączeniu komory jonizacyjnej należy pozostawić ten przełącznik w stanie wyłączonym (OFF). Przed ewentualnym użyciem tego przełącznika należy dokładnie zapoznać się z instrukcją i zrozumieć jego działanie. Nierozważne użycie może być niebezpieczne. 8 45/147

46 5.Opis urządzenia 5.1.Schemat blokowy Schemat blokowy urządzenia przedstawia ilustracja Zasilacz wysokiego napięcia Wyświetlacz LCD ION CHAMBER ELECTROMETER Mikroprocesor Klawiatura Miernik prądu I/U U/F Programowalny układ logiczny CPLD RS422/RS485 Triger Zasilanie 5V/,6A Ilustracja 4 Schemat blokowy Urządzenie składa się z następujących bloków funkcjonalnych: 1. Zasilacz wysokiego napięcia 2. Miernik prądu (elektrometr) 3. Układ trigerów 4. Wyświetlacz LCD i klawiatura 5. Interfejs RS422/RS /147

47 6. Kontroler mikroprocesorowy z programowalnym układem logicznym 5.2.Zasilacz wysokiego napięcia Elektrometr wyposażony jest w regulowane źródło wysokiego napięcia o wydajności 5µA i zakresie regulacji napięcia 5-5V. Zasilacz wysokiego napięcia zbudowany jest z proporcjonalnej przetwornicy wysokiego napięcia, filtru RC, stabilizatora równoległego oraz przełącznika biegunowości. Wysokie napięcie jest regulowane poprzez zmianę napięcia zasilającego przetwornice (przetwornica proporcjonalna) i następnie stabilizowane w stabilizatorze równoległym obciążającym przetwornicę stałym prądem o wartości ok.,55ma. Zmiana polaryzacji wysokiego napięcia odbywa się za pomocą przełącznika znajdującego się na tylnej ściance urządzenia. W środkowym położeniu przełącznika napięcie jest odłączone. Wysokie napięcie jest podawane na dzielnik rezystorowy, następnie na wzmacniacz izolowany o wzmocnieniu 1, a potem mierzone przez 12 bitowy przetwornik analogowo-cyfrowy znajdujący się w mikroprocesorze. Wysokie napięcie jest ustawiane programowo za pomocą przetwornika cyfrowo-analogowego o rozdzielczości 12 bitów znajdującego się w procesorze. Regulator sprzężenia zwrotnego oraz zabezpieczenie przeciążeniowe jest zrealizowany programowo w mikroprocesorze. 5.3.Miernik prądu (elektrometr). Poprzez złącze Triaxial mierzony prąd jest podawany na przetwornik prądnapięcie z przełącznikiem zakresów i filtrem dolnoprzepustowym o paśmie ok.3hz. Następnie napięcie proporcjonalne do prądu przechodzi przez przełącznik biegunowości automatycznie sterowany przez mikroprocesor. To napięcie o polaryzacji dodatniej jest przekształcane na postać cyfrową w przetworniku analogowo-cyfrowym typu U/F działający na zasadzie przekształcenia napięcia na ciąg impulsów o częstotliwości proporcjonalnej do tegoż napięcia. Sygnał zegarowy doprowadzony do przetwornika ma częstotliwość 2MHz. Czas pojedynczego pomiaru został ustalony na 1ms (częstotliwość odczytów 1Hz). Przy tym czasie pomiaru współczynnik konwersji wynosi 2 impulsów/v. Dla wszystkich zakresów pomiarowych prądu napięcie podawane na przetwornik dla krańca zakresu wynosi 2V. Stąd liczba impulsów dla krańca zakresu pomiarowego wynosi 4 (>15bitów). Wynik jest następnie dzielony przez 4 (1 tzn >13bitów) i wyświetlany na wyświetlaczu lub przesyłany do komputera. Przetwornik ma zakres dynamiczny 5V co oznacza, iż prawidłowo mierzy prąd do 25% zakresu. Po przekroczeniu liczby zliczeń wynoszącej 2 16 = czyli wyniku pomiaru równego (ok. 164% zakresu) sygnalizowane jest przekroczenie zakresu pomiarowego. Nie należy przekraczać tej wartości. Automatyczna zmiana 1 47/147

48 zakresu (jeśli taka opcja jest aktywna) następuje w górę po przekroczeniu 164% zakresu (wynik większy od 16384) i w dół gdy wynik pomiaru jest mniejszy od 64 (64% zakresu niższego).elektrometr posiada trzy zakresy pomiarowe: 1nA, 1µA i 1µA oraz układ automatycznego wykrywania i ustawiania polaryzacji mierzonego prądu. 5.4.Triger Układ trigera służy do wyzwalania pomiaru ładunku albo czasu oraz wysterowania wyjścia OUT2 które może być użyte do wyzwalania innego elektrometru lub zewnętrznych systemów pomiarowo-kontrolnych. Ilustracja przedstawia poglądowy schemat bloku trigerów. 1 2 Licznik Ładunek Trig In 3 4 Start Przepełnienie Czas Trig Out1 Triger programowy Trig Out2 I II III IV Ilustracja 5 Schemat blokowy trigerów Sterowanie Trig In Wyjście programowe Impulsy z U/F Sterowanie Trig Out2 Zewnętrzny sygnał Trig In (standard TTL) doprowadzony poprzez gniazdo LEMO znajdujące się na płycie czołowej jest bezpośrednio wyprowadzony na drugie gniazdo LEMO o nazwie Trig Out1. Pozwala to na połączenie wielu elektrometrów w łańcuch czyli jednoczesne wyzwalanie wielu urządzeń. Sygnał Trig In pozwala na sterowanie procesem pomiaru czasu albo ładunku oraz może uaktywniać wyjście sygnału Trig Out2 w celu sterowania innych elektrometrów lub urządzeń kontrolno-pomiarowych. Funkcje wejścia Trig In są przełączane programowo czteropozycyjnym przełącznikiem. W pozycji 1 triger jest odłączony od układów wewnętrznych a jest jedynie wyprowadzony na wyjście Trig Out1. W pozycji 2 triger uruchamia proces zliczania czasu lub ładunku narastającym zboczem sygnału wejściowego. Licznik liczy wówczas od wcześniej zaprogramowanej wartości do zera. Triger jest zablokowany aż do ukończenia zaliczania i ponownego zaprogramowania licznika nową 11 48/147

49 wartością. W tym trybie można wysterować wyjście sygnału zewnętrznego Trig Out2 na określony czas lub zliczenie zaprogramowanej ilości ładunku. Wówczas przełącznik trybu pracy wyjścia Trig Out2 musi być w pozycji II. Ten sposób pracy przedstawia ilustracja wyzwolenie pomiaru triger pomijany załadowanie nowej wartości wyzwolenie pomiaru Trig In Licznik N N-1 N-2 N-3 N-4 N-5 1 M M M-1 M-2 Trig Out2 Ilustracja 6 Triger wyzwalany zboczem W trybie 3 pomiar wyzwalany jest poziomem wysokim na wejściu Trig In. Wówczas licznik mierzy ładunek lub czas podczas trwania wysokiego poziomu trigera. Liczenie rozpoczyna się od zerowego stanu licznika. Podczas niskiego stanu wejścia trigera liczenie jest zatrzymywane i wznawiane od ostatniej wartości podczas następnego stanu wysokiego trigera. W każdym momencie (nawet podczas liczenia) jest możliwe wyzerowanie licznika i rozpoczęcie zliczania od nowa. Ten tryb pracy przedstawia ilustracja początek zliczania zatrzymanie zliczania wznowienie zliczania wyzerowanie licznika Trig In Licznik Ilustracja 7 Triger wyzwalany poziomem Tryb 4 pozwala na sterowanie pomiarem specjalnymi rozkazami przesłanymi z komputera sterującego lub z klawiatury. Działanie jego jest identyczne z trybem 3. Opis sterowania znajduje się w rozdziałach poświęconych sterowaniu programowemu elektrometru oraz sterowaniu z klawiatury. Wyjście Trig Out2 może być ustawione w czterech trybach. W trybie I wyjście jest wyłączone i znajduje się w stanie niskim. W trybie II steruje nim wejście trigera zewnętrznego (wyzwalanie zboczem lub poziomem) lub trigera programowego. W trybie III stan tego wyjścia jest ustawiany specjalnymi rozkazami z komputera sterującego lub z klawiatury. Opis sterowania znajduje 12 49/147

50 się w rozdziałach poświęconych sterowaniu programowemu elektrometru oraz sterowaniu z klawiatury. W trybie IV na wyjście Trig Out2 doprowadzone są impulsy z przetwornika pomiaru prądu. Można wówczas podłączyć zewnętrzne urządzenie zliczające (np. zewnętrzny miernik ładunku). Częstotliwość tych impulsów jest czterokrotnie większa od częstotliwości impulsów wykorzystywanych wewnątrz urządzenia do pomiaru prądu i ładunku. W przypadku używania zewnętrznych liczników należy uwzględnić powyższy fakt. Poniższa tabela przedstawia schematycznie funkcje trigerów wraz z odpowiadającymi im poleceniami programowymi. Pozycja 1 Funkcja Rozkaz Akcja Komentarz 1 Triger wyłączony *xxstof# 2 Triger zewnętrzny wyzwalany zboczem *xxstetyyyyyyyyy# wyzwolenie zboczem narastającym z odliczaniem czasu od yyyyyyyyy do 3 Triger zewnętrzny wyzwalany poziomem *xxsteqyyyyyyyyy# wyzwolenie zboczem narastającym *xxstlv# z odliczaniem ładunku od yyyyyyyyy do bez pomiaru *xxstlt# poziom wysoki-zliczanie poziom niski-zatrzymanie z pomiarem czasu *xxstlq# poziom wysoki-zliczanie poziom niski-zatrzymanie z pomiarem ładunku 4 Triger wyzwalany programowo *xxstsf# bez pomiaru *xxstst# *xxstsr# Start z pomiarem czasu *xxstss# Stop *xxstsq# *xxstsr# Start z pomiarem ładunku *xxstss# Stop I Wyjście OUT2 wyłączone *xxsoof# II Wyjście OUT2 sterowane trigerem *xxsotr# funkcja trigera steruje wyjściem OUT2 2 III Wyjście OUT2 sterowane programowo *xxsoss# ustawienie poziomu wysokiego *xxsosc# ustawienie poziomu niskiego IV Wyjście OUT2 impulsy przetwornika U/F *xxsocp# na wyjściu OUT2 doprowadzone są impulsy z przetwornika U/F /147

51 1 Symbol w tej kolumnie odpowiada położeniu przełącznika programowego na ilustracji Jeśli triger jest wyzwalany zboczem wysoki poziom na wyjściu OUT2 pojawia się po wystąpieniu zbocza na wejściu Trig In i trwa do zakończenia odliczania przez licznik. W przypadkach wyzwalania trigera poziomem lub programowo wyjście OUT2 powtarza stan trigera. 3 Częstotliwość tych impulsów jest czterokrotnie większa niż impulsów pomiaru prądu. Do sygnalizacji funkcji trigerów służą trzy lampki umieszczone nad gniazdami na płycie czołowej. Lampka nad gniazdem Trig In oznacza stan funkcji trigera wewnątrz urządzenia. Jeśli triger jest sterowany zboczem sygnału zewnętrznego wówczas lampka świeci od momentu pojawienia się narastającego zbocza sygnału zewnętrznego doprowadzonego do gniazda Trig In aż do momentu gdy odliczanie zadanej wartości czasu lub ładunku się zakończy. W przypadku gdy triger jest sterowany zewnętrznie poziomem lampka świeci w czasie trwania wysokiego poziomu na wejściu Trig In. W przypadku gdy triger jest sterowany programowo lampka świeci po rozkazie startu trigera programowego a gaśnie po rozkazie stopu trigera programowego. Lampka nad gniazdem Trig Out1 sygnalizuje stan logiczny tego gniazda. Lampka nad gniazdem Trig Out2 sygnalizuje stan logiczny tego gniazda. Gniazda Trig In, Trig Out1 i Trig Out2 są odizolowane od pozostałych bloków urządzenia oraz od obudowy ale nie są odizolowane od siebie nawzajem. 5.5.Wyświetlacz i klawiatura Wyświetlacz służy do wyświetlania komunikatów i wyników pomiarów. Zastosowano wyświetlacz ciekłokrystaliczny 16 znaków, dwie linie z podświetlaniem w kolorze białym. Komunikaty i ich znaczenie są omówione w dalszej części tekstu. Klawiatura służy do komunikacji użytkownika z urządzeniem poprzez wybór opcji z menu, zadawanie wielkości oraz inne funkcje. Zastosowano klawiaturę z ośmioma przyciskami. Ilustracja 8 Klawiatura 14 51/147

52 Enter- zatwierdzenie wyboru Esc- zaniechanie lub skasowanie,,, - cztery klawisze wyboru kierunku F1, F2 klawisze funkcyjne. Funkcje klawiszy w różnych trybach pracy urządzenia omówiono w dalszej części opracowania. W przypadku sterowania urządzenia z komputera klawiatura zostaje zablokowana po pierwszej transmisji dowolnego rozkazu do urządzenia. Odblokowanie klawiatury wymaga inicjalizacji urządzenia poprzez RESET. Równoczesne naciśnięcie F1 i Enter powoduje RESET urządzenia. 5.6.Interfejs RS422/RS485 Do komunikacji z komputerem sterującym służy złącze RS422 lub RS485. W standardzie RS422 wykorzystane są dwie pary różnicowe przewodów sygnałowych (jedna para odbiorcza, druga nadawcza) i przewód masy a w RS485 jedna para sygnałowa (komunikacja dwukierunkowa) i przewód masy. Ilustracja pokazuje schemat złącza sygnałowego dla obu standardów. RS422 RS485 B A Y Z M IN-/OUT- IN+/OUT+ IN- IN+ OUT+ OUT- GND B A Y Z M GND Ilustracja 9 Złącza RS422/RS485 Aby przekształcić RS422 na RS485 należy zewrzeć sygnały A z Y oraz B z Z. Sygnały są przedstawione z punktu widzenia elektrometru tzn. IN oznacza sygnał odbierany z komputera a OUT sygnał nadawany do komputera. 5.7.Kontroler mikroprocesorowy z programowalnym układem logicznym Urządzeniem steruje wewnętrzny mikroprocesor firmy Analog Devices typ AduC841 z zegarem 2 MHz. Procesor jest rozbudowanym odpowiednikiem procesora z rodziny 851. Procesor wyposażony jest w pamięć programu i danych typu Flash, której zawartość nie ulega utracie po wyłączeniu zasilania /147

53 Pozwala na wielokrotne dość proste programowanie procesora. W pamięci danych zachowane są wszystkie ustawienia urządzenia. Po załączeniu zasilania program procesora wywołuje poprzednio (przed wyłączeniem) ustawione parametry i urządzenie jest gotowe do pracy. Ponadto procesor posiada przetworniki analogowo-cyfrowe służące w tym urządzeniu do pomiaru i zadawania wysokiego napięcia. Procesor obsługuje również interfejs komunikacyjny. Wszystkie układy logiczne (dekodery, rejestry, liczniki) znajdują się w programowalnym układzie logicznym CPLD firmy Xilinx typu XCR3256XL. Procesor komunikuje się z układem logicznym poprzez 8-bitową szynę danych/adresów. Procesor traktuje układ logiczny jak adresowalny zewnętrzny obszar pamięci. W strukturze CPLD zaimplementowano: dzielnik zegarów (generuje częstotliwości 2MHz, 1kHz, 1Hz) 17-bitowy licznik prądu 32-bitowy licznik ładunku lub czasu układ logiczny trigerów układ sterowania wyświetlaczem układ logiczny obsługi przerwań zewnętrznych procesora dekoder adresowy umożliwiający komunikację z procesorem rejestry kontrolno-sterujące W tym punkcie omówiony zostanie licznik ładunku lub czasu. Do pomiaru czasu albo ładunku zaimplementowano w strukturze CPLD 32-bitowy licznik z możliwością załadowania dowolnej wartości początkowej. Licznik czasu działa z rozdzielczością 1ms, a licznik ładunku z rozdzielczością 1fC dla zakresu 1nA i odpowiednio 1pC dla 1μA i 1nC dla 1μA. Na wyświetlaczu wyświetlany jest aktualny stan licznika. W trybie wyzwalania poziomem z wejścia TRIG lub wyzwalania programowego licznik liczy do góry od zera do przepełnienia (2 31 impulsów). W trybie wyzwalania zboczem (narastającym) z wejścia TRIG licznik liczy w dół od zaprogramowanej wartości do zera. Czas aktywności licznika może być wykorzystane do wysterowania wyjścia zewnętrznego OUT2. Licznik może być wyzwalany programowo lub zdarzeniem na wejściu zewnętrznym TRIG. Stan licznika jest przepisywany do bufora co 1ms i ten wynik jest dostępny na wyświetlaczu oraz poprzez interfejs. Licznik programuje się 9 cyfrową liczbą dziesiętną oznaczającą: dla pomiaru czasu - 9 cyfrowa liczba oznaczająca czas w milisekundach dla pomiaru ładunku - 9 cyfrowa liczba oznaczająca ładunek dla zakresu 1nA jednostką jest 1fC dla zakresu 1μA jednostką jest 1pC 16 53/147

54 dla zakresu 1μA jednostką jest 1nC Programowanie jest możliwe jedynie w stanie gdy licznik nie pracuje. 6.Obsługa z klawiatury Programowanie wszystkich funkcji urządzenia jest możliwe z klawiatury znajdującej się na płycie przedniej. Klawiatura składa się z ośmiu przycisków. Cztery z nich oznaczone strzałkami służą do poruszania się po menu, zmiany wartości liczbowej i w pewnych trybach pracy posiadają dodatkowe funkcje opisane w dalszej części tekstu. Po lewej stronie klawiatury znajdują się dwa przyciski funkcyjne oznaczone jako F1 i F2. F1 służy do przejścia do menu programowania a funkcje F2 opisano w dalszej części tekstu. Przycisk Enter służy do akceptacji wyboru i przejścia do podmenu a Esc do pominięcia wyboru lub przejścia do wyższego poziomu menu. Funkcje tych przycisków są dokładnie wyjaśnione przy opisie poszczególnych pozycji menu. Równoczesne naciśnięcie F1 i Enter powoduje RESET procesora i rozpoczęcie działania urządzenia od początku. Klawiatura zostaje zablokowana po pierwszej transmisji przez port komunikacyjny. Wystarczy, że urządzenie stwierdzi, że do niego jest adresowany komunikat (wystarczy poprawny adres urządzenia reszta komunikatu może być błędna). Reset z klawiatury (F1+Enter) działa zawsze. Po włączeniu (lub Reset) zasilania urządzenie zgłasza się komunikatem powitalnym I O N C H A M B E R E L E C T R O M E T E R Po około 3 sekundach pojawi się komunikat informujący o numerze identyfikacyjnym urządzenia oraz bieżącej szybkości transmisji poprzez złącze komunikacyjne (RS422/RS485). I D = 1 B a u d R a t e = W czasie trwania komunikatu (około 3 sek. ) programowane są wszystkie funkcje urządzenia wraz z parametrami, takie jak w poprzedniej sesji przed wyłączeniem. Jedynie nie jest programowane wysokie napięcie (ze względów bezpieczeństwa). Jeśli wysokie napięcie jest wyłączone przełącznikiem znajdującym się na tylnej płycie (położenie środkowe) elektrometr rozpoczyna pracę zgodnie z parametrami i wyświetla stosowne komunikaty. Jeśli 17 54/147

55 w poprzedniej sesji było używane źródło wysokiego napięcia pojawi się komunikat S e t H V = x x x V? E n t / E s c gdzie xxx napięcie używane w ostatniej sesji. F 1 - M e n u Na ciśnięcie przycisku Enter spowoduje zaprogramowanie i uruchomienie zasilacza wysokiego napięcia i ustawienie wartości napięcia xxx. Naciśnięcie przycisku Esc spowoduje zaprogramowanie zerowej wartości wysokiego napięcia i przejście do normalnego działania urządzenia zgodnie z parametrami z poprzedniej sesji. Ponowne ustawienie wartości wysokiego napięcia jest możliwe tylko poprzez menu lub programowo z PC. Naciśniecie F1spowoduje przejście do Menu. 6.1.Menu Menu służy do zaprogramowania funkcji i parametrów pracy urządzenia. Menu jest wielopoziomowe. Po naciśnięciu F1 przechodzimy do poziomu podstawowego na który składa się pięć pozycji: ustawienie zakresu prądu Current Range ustawienie wartości wysokiego napięcia High Voltage ustawienie trybu pracy trigera Trigger ustawienie trybu pracy wyjścia Trig Out2 Trig Out2 ustawienie innych parametrów Settings M E N U C u r r e n t R a n g e Zmianę pozycji menu zapewniają przyciski i. Pozycja na której otwiera się menu główne zależy od tego na której zostało ostatnio zamknięte (np. w poprzedniej sesji programowania pozycja jest pamiętana niezależnie od zasilania). Wejście do niższego poziomu następuje po naciśnięciu Enter, a opuszczenie menu przez naciśnięcie Esc Menu zakresu prądu Current Range. Po naciśnięciu Enter pojawia się aktualnie ustawiony zakres. C u r r e n t R a n g e 18 55/147

56 C u r r e n t R a n g e R a n g e 1 n A Jeśli jest to właściwy zakres można opuścić ten poziom naciskając Esc. Jeśli chcemy zmienić zakres należy zmienić aktualnie wyświetlany komunikat przyciskami lub i wybór zaakceptować przyciskiem Enter. Do wyboru są cztery zakresy: zakres 1 na Range 1nA zakres 1 μa Range 1μA zakres 1 μa Range 1μA automatyczna zmiana zakresu AutoRange. Ta pozycja nie istnieje a więc wybranie tego zakresu jest niemożliwe jeśli w menu trigera wybrany jest pomiar ładunku Menu ustawienia wysokiego napięcia High Voltage Po wybraniu w menu głównym pozycji High Voltage i naciśnięciu przycisku Enter może pojawić się okienko informujące, że wysokie napięcie jest wyłączone przełącznikiem POLARITY na płycie tylnej (pozycja środkowa OFF). H i g h H V V o l t a g e O F F Wówczas oczywiście nie jest możliwe ustawianie wysokiego napięcia. W przypadku gdy przełącznik na płycie tylnej jest w pozycji włączonej (polaryzacja wysokiego napięcia dodatnia lub ujemna) ukaże się komunikat H i g h V o l t a g e H V = x x x V gdzie xxx to aktualnie zaprogramowana wartość wysokiego napięcia a podkreślenie pozycja kursora. Jeśli wartość jest prawidłowa wychodzimy z tego poziomu przyciskiem Esc. Jeżeli wartość chcemy zmienić ( w zakresie 5 5V) przesuwamy kursor w lewo lub w prawo przyciskami lub wybierając pozycję dziesiętną a wartość liczby zmniejszamy lub zwiększamy przyciskami lub. Po ustawieniu, właściwą wartość akceptujemy przyciskiem Enter i wychodzimy 19 56/147

57 z menu wysokiego napięcia Esc. Napięcie jest zaprogramowane ale pojawi się na gnieździe dopiero po wyjściu z menu głównego. Jeśli chcemy, w trakcie normalnej pracy urządzenia (kiedy wysokie napięcie jest doprowadzone do gniazda), zmienić jego wartość, po przyciśnięciu F1 wysokie napięcie jest wyłączane i ponownie włączane po wyjściu z menu głównego Menu trybu pracy trigera Trigger Po wybraniu menu trigera na wyświetlaczu pojawi się aktualny tryb pracy trigera. Wybór trybu pracy następuje przyciskami i Zatwierdzenie wyboru następuje po naciśnięciu Enter a opuszczenie tego poziomu menu poprzez przyciśnięcie Esc. Triger można ustawić w następujących trybach: triger wyłączany Off T r i g g e r O f f triger uruchamiany przyciskiem - Key^ T r i g g e r K e y ^ Uruchomienie trigera następuje po naciśnięciu przycisku i jest sygnalizowane zapalenie lampki nad złączem Trig In, wyłączenie trigera następuje po ponownym przyciśnięciu - lampka gaśnie. triger sterowany poziomem logicznym na wejściu Trig In Level T r i g g e r L e v e l Uruchomienie trigera następuje po doprowadzeniu wysokiego poziomu logicznego do gniazda Trig In i jest sygnalizowane zapalenie lampki nad złączem Trig In. Równocześnie wysoki poziom pojawia się na gnieździe Trig Out1 co jest sygnalizowane zapaleniem lampki nad tym gniazdem. Wyłączenie trigera następuje po zmianie sygnału na niski poziom logiczny - lampki gasną. triger uruchamiany przyciskiem z pomiarem czasu Key^/Time 2 57/147

58 T r i g g e r K e y ^ / T i m e Uruchomienie trigera następuje po naciśnięciu przycisku i jest sygnalizowane zapalenie lampki nad złączem Trig In. Równocześnie rozpoczyna się pomiar czasu. Wyłączenie trigera następuje po ponownym przyciśnięciu - lampka gaśnie i pomiar czasu jest zatrzymany. Podczas kolejnego wyzwolenia trigera pomiar czasu jest kontynuowany. Podczas programowania tej funkcji licznik czasu jest zerowany. triger sterowany poziomem logicznym na wejściu Trig In z pomiarem czasu Level/Time T r i g g e r L e v e l / T i m e Uruchomienie trigera następuje po doprowadzeniu wysokiego poziomu logicznego do gniazda Trig In i jest sygnalizowane zapalenie lampki nad złączem Trig In. Równocześnie wysoki poziom pojawia się na gnieździe Trig Out1 co jest sygnalizowane zapaleniem lampki nad tym gniazdem. W czasie trwania wysokiego poziomu na gnieździe Trig In włączony jest pomiar czasu. Wyłączenie trigera następuje po zmianie sygnału na niski poziom logiczny - lampki gasną i pomiar czasu jest zatrzymany. Podczas kolejnego wysokiego poziomu pomiar czasu jest kontynuowany. triger sterowany narastającym zboczem na wejściu Trig In z pomiarem czasu Edge/Time T r i g g e r E d g e / T i m e Po naciśnięciu Enter przechodzimy do trybu programowania licznika czasu. T i m e T = x x x x x x, x x x s 21 58/147

59 Programowanie licznika odbywa się przy pomocy i poprzez przesuwanie kursora po poszczególnych pozycjach dziesiętnych programowanej liczby oraz i które zmieniają wartość liczby. Naciśnięcie Enter zatwierdza zaprogramowaną liczbę. Zaprogramowanie tego trybu pracy powoduje, że uruchomienie trigera następuje narastającym zboczem sygnału logicznego doprowadzonego do gniazda Trig In i jest sygnalizowane zapalenie lampki nad złączem Trig In. Równocześnie impuls doprowadzony do Trig In powtarza się na gnieździe Trig Out1 co jest sygnalizowane zapaleniem lampki nad tym gniazdem na czas trwania wysokiego poziomu tego impulsu. Po wyzwoleniu trigera następuje odliczanie czasu od zaprogramowanej wartości do zera. Wyłączenie trigera następuje po osiągnięciu przez licznik zera - lampka gaśnie i pomiar czasu jest zatrzymany. Ponowne wyzwolenie trigera jest możliwe po ponownym zaprogramowaniu tego trybu. triger uruchamiany przyciskiem z pomiarem ładunku Key^/Charge (ten punkt menu nie pojawia się gdy zakres pomiaru prądu ustawiony jest w pozycji AutoRange) T r i g g e r K e y ^ / C h a r g e Uruchomienie trigera następuje po naciśnięciu przycisku i jest sygnalizowane zapalenie lampki nad złączem Trig In. Równocześnie rozpoczyna się pomiar ładunku. Wyłączenie trigera następuje po ponownym przyciśnięciu - lampka gaśnie i pomiar ładunku jest zatrzymany. Podczas kolejnego wyzwolenia trigera pomiar ładunku jest kontynuowany. Podczas programowania tej funkcji licznik ładunku jest zerowany. triger sterowany poziomem logicznym na wejściu Trig In z pomiarem ładunku Level/Charge (ten punkt menu nie pojawia się gdy zakres pomiaru prądu ustawiony jest w pozycji AutoRange) T r i g g e r L e v e l / C h a r g e Uruchomienie trigera następuje po doprowadzeniu wysokiego poziomu logicznego do gniazda Trig In i jest sygnalizowane zapalenie lampki nad 22 59/147

60 złączem Trig In. Równocześnie wysoki poziom pojawia się na gnieździe Trig Out1 co jest sygnalizowane zapaleniem lampki nad tym gniazdem. W czasie trwania wysokiego poziomu na gnieździe Trig In włączony jest pomiar ładunku. Wyłączenie trigera następuje po zmianie sygnału na niski poziom logiczny - lampki gasną i pomiar ładunku jest zatrzymany. Podczas kolejnego wysokiego poziomu pomiar ładunku jest kontynuowany. triger sterowany narastającym zboczem na wejściu Trig In z pomiarem ładunku Edge/Charge (ten punkt menu nie pojawia się gdy zakres pomiaru prądu ustawiony jest w pozycji AutoRange) T r i g g e r E d g e / C h a r g e Po naciśnięciu Enter przechodzimy do trybu programowania licznika ładunku. C h a r g e Q = x x x x x x x x, x y C Programowanie licznika odbywa się przy pomocy i poprzez przesuwanie kursora po poszczególnych pozycjach dziesiętnych programowanej liczby oraz i które zmieniają wartość liczby. Naciśnięcie Enter zatwierdza zaprogramowaną liczbę. Zaprogramowanie tego trybu pracy powoduje, że uruchomienie trigera następuje narastającym zboczem sygnału logicznego doprowadzonego do gniazda Trig In i jest sygnalizowane zapalenie lampki nad złączem Trig In. Równocześnie impuls doprowadzony do Trig In powtarza się na gnieździe Trig Out1 co jest sygnalizowane zapaleniem lampki nad tym gniazdem na czas trwania wysokiego poziomu tego impulsu. Po wyzwoleniu trigera następuje odliczanie ładunku od zaprogramowanej wartości do zera. Wyłączenie trigera następuje po osiągnięciu przez licznik zera - lampka gaśnie i pomiar ładunku jest zatrzymany. Ponowne wyzwolenie trigera jest możliwe po ponownym zaprogramowaniu tego trybu Menu trybu pracy wyjścia Trig Out2 Po wybraniu menu trybu pracy wyjścia Trig Out2 na wyświetlaczu pojawi się aktualnie zaprogramowany tryb pracy. Wybór trybu pracy następuje przyciskami i Zatwierdzenie wyboru następuje po naciśnięciu Enter 23 6/147

61 a opuszczenie tego poziomu menu poprzez przyciśnięcie Esc. Sposób pracy wyjścia Trig Out2 można ustawić w następujących trybach: wyjście Trig Out2 wyłączane Off T r i g O u t 2 O f f W tym stanie na wyjściu jest ustawiony logiczny stan niski. wyjście Trig Out2 jest sterowane przez triger Trigger T r i g O u t 2 T r i g g e r Stan wyjścia Trig Out2 zależy od trybu pracy i stanu trigera. 1. jeśli triger jest wyłączony wyjście Trig Out2 jest stale w stanie niskim 2. jeśli triger jest sterowany przyciskiem (Key^) po pierwszym naciśnięciu wyjście jest ustawiane w stanie wysokim, po drugim przyciśnięciu w stanie niskim i tak na przemian 3. jeśli triger jest sterowany poziomem (Level) wyjście Trig Out2 powtarza poziom na wejściu Trig In 4. jeśli triger jest sterowany zboczem (Edge) wówczas wyjście Trig Out2 jest ustawiane w stan wysoki narastającym zboczem impulsu wyzwalającego na wejściu Trig In. Równocześnie rozpoczyna się odliczanie czasu lub ładunku. Kiedy licznik osiągnie zero wyjście Trig Out2 ustawiane jest w stan niski. wyjście Trig Out2 jest sterowane przyciskiem Key T r i g O u t 2 K e y Stan wyjścia Trig Out2 zmienia się po naciśnięciu przycisku Po pierwszym naciśnięciu wyjście jest ustawiane w stanie wysokim, po drugim przyciśnięciu w stanie niskim i tak na przemian. wyjście Trig Out2 przyjmuje funkcję wyjścia impulsów przetwornika pomiaru prądu Conversion Puls 24 61/147

62 T r i g O u t 2 C o n v e r s I o n P u l s W tym trybie pracy na wyjście Trig Out2 doprowadzone są bezpośrednio impulsy z przetwornika U/F służącego do pomiaru prądu. Ich częstotliwość jest czterokrotnie większa niż ta która służy do wyświetlania wyniku pomiaru prądu. W przypadku użycia zewnętrznego przelicznika należy ten fakt uwzględnić Menu ustawiania innych parametrów Settings M E N U S e t t i n g s Menu Settings posiada cztery punkty: ustawienie podświetlania wyświetlacza Display Light ustawienie szybkości transmisji Baud Rate ustawienie adresu urządzenia ID Number ustawienie trybu pracy dziennika zdarzeń Data Logger Poruszanie się pomiędzy tymi punktami zapewniają przyciski i. Po wybraniu menu Settings jako pierwsza pozycja pojawi się tryb podświetlania wyświetlacza. S e t t i n g s D i s p l a y L i g h t Po naciśnięciu Enter można przyciskami i wybrać dwa stany On - podświetlanie wyświetlacza włączone lub Off - podświetlanie wyświetlacza wyłączone. Zatwierdzenie wyboru następuje po przyciśnięciu Enter po czym wracamy do menu Settings. Drugą pozycją jest wybór prędkości transmisji poprzez złącze komunikacyjne /147

63 S e t t i n g s B a u d R a t e Po naciśnięciu Enter można przyciskami i wybrać szybkość transmisji: 48, 96, 192, 384, 576 i 1152 bodów. Zatwierdzenie wyboru następuje po przyciśnięciu Enter po czym wracamy do menu Settings. Ustawienie szybkości transmisji w urządzeniu następuje po jego ponownym uruchomieniu (RESET lub włączenie zasilania). Trzecią pozycją jest ustawienie adresu urządzenia. I D S e t t i n g s N u m b e r Po naciśnięciu Enter można przyciskami i ustawić żądany adres urządzenia. Zatwierdzenie wyboru następuje po przyciśnięciu Enter po czym wracamy do menu Settings. Ustawienie adresu w urządzeniu następuje po jego ponownym uruchomieniu (RESET lub włączenie zasilania). Czwartą pozycją jest wybór trybu pracy dziennika zdarzeń. S e t t i n g s D a t a L o g g e r Po naciśnięciu Enter można przyciskami i wybrać tryb pracy dziennika zdarzeń. Mamy do wyboru cztery tryby: dziennik zdarzeń wyłączony Off dziennik zdarzeń włączony w czasie aktywności trigera Trigger dziennik zdarzeń włączony w czasie aktywności wyjścia Trig Out2 Out 2 dziennik zdarzeń włączony w czasie aktywności trigera i wyjścia Trig Out2 Trigger + Out2 Zatwierdzenie wyboru następuje po przyciśnięciu Enter po czym wracamy do menu Settings. Jeśli zostanie wybrany jeden z aktywnych trybów wszystkie parametry urządzenia są zapisywane co 1 ms w nieulotnej pamięci skąd 26 63/147

64 w razie potrzeby mogą być odczytane przy pomocy specjalnego programu. Szerzej dziennik zdarzeń omówiony jest w dalszej części opracowania. 6.2.Funkcje klawiatury w trakcie pomiaru Podczas pomiaru można przejść do funkcji menu przyciskając przycisk F1. Wówczas funkcje pomiarowe zostają zatrzymane z wyjątkiem funkcji odliczania czasu lub ładunku (pod warunkiem, że odliczanie zostało wyzwolone narastającym zboczem sygnału zewnętrznego Trig In). Jeśli przejdziemy do funkcji menu podczas pomiaru czasu lub ładunku (pomiar wyzwalany poziomem lub przyciskiem z klawiatury) to po wyjściu z menu licznik jest zerowany i pomiar może rozpocząć się od początku. Jeżeli przed wejściem do menu aktywny był stan trigera wyzwalanego z klawiatury lub w stanie wysokim było wyjście Trig Out2 ustawiane z klawiatury z chwilą naciśnięcia F1 (wejście do menu) oba sygnały zostają wyzerowane. Podczas funkcji pomiarowych urządzenia klawiatura jest wykorzystywana jedynie w dwóch przypadkach: wyzwalanie pomiaru czasu lub ładunku z klawiatury (w trybie wyzwalania trigera Key^, Key^/Time oraz Key^/Charge). Do uruchamiania i zatrzymywania tej funkcji służy przycisk. Ponadto w tym trybie można w każdej chwili (nawet w czasie pomiaru) zerować licznik czasu lub ładunku przyciskiem F2 ustawianie poziomu logicznego wyjścia Trig Out2 (w trybie wyzwalania wyjścia Key ). Do ustawiania lub kasowania tego wyjścia służy przycisk. Zawsze jest możliwy RESET urządzenia poprzez równoczesne naciśnięcie przycisków F1 i Enter. Jeśli RESET wystąpi podczas odliczania czasu lub ładunku (wyzwalanie trigera zboczem) funkcja ta jest kontynuowana w zaprogramowanym zakresie. 7.Obsługa programowa Wszystkie funkcje elektrometru można zaprogramować poprzez interfejs komunikacyjny z komputera sterującego. Jedynie nie można zmienić programowo szybkości transmisji poprzez port komunikacyjny oraz zmienić numeru identyfikacyjnego urządzenia (te dwie funkcje są dostępne jedynie z klawiatury). Po pierwszej skutecznej (wystarczy właściwy adres) transmisji rozkazu do urządzenia zostaje zablokowana klawiatura i od tej chwili sterowanie urządzenia jest możliwe jedynie z komputera. Aby sterowanie z komputera było możliwe muszą być spełnione następujące warunki: 27 64/147

65 komputer musi być wyposażony w interfejs RS422/RS485 z odpowiednim oprogramowaniem (driver) komputer musi być połączony z urządzeniem lub grupą urządzeń przy pomocy specjalnego kabla sygnały różnicowe muszą być prowadzone parami skręcanymi o impedancji Ω. Na końcach linii transmisyjnych muszą znajdować się rezystory dopasowujące o wartości Ω. Niektóre karty interfejsu umieszczone w komputerze mają wewnętrzne rezystory terminujące i wówczas należy dopasować linie transmisyjne jedynie od strony elektrometrów. Interfejs RS422 wymaga dwóch jednokierunkowych linii transmisyjnych a RS485 jednej dwukierunkowej linii. RS485 skręcona para Komputer Elektrometr 1 Elektrometr 2 Elektrometr n Ilustracja 11 Sposób połączenia urządzeń w standardzie RS485 RS422 skręcona para 12 skręcona para 12 Komputer Elektrometr 1 Elektrometr 2 Elektrometr n Ilustracja 1 Sposób połączenia urządzeń w standardzie RS422 parametry transmisji komputera i urządzeń muszą być takie same czyli prędkość transmisji, ilość bitów danych, występowanie bitu parzystości, ilość bitów stopu /147

66 Komunikacja pomiędzy komputerem a urządzeniami jest typu master/slave, tzn. komputer wysyła polecenie do jednego zaadresowanego urządzenia i czeka na odpowiedź. Żadne z urządzeń nie wysyła jakichkolwiek komunikatów z własnej inicjatywy. Reakcja na kompletne polecenie w postaci rozpoczęcia wysyłania komunikatu odpowiedzi przez urządzenie nie powinna być dłuższa od kilku milisekund. Nie oznacza to, że cały komunikat jest wysłany w tym czasie gdyż zależy to głównie od szybkości transmisji i długości komunikatu. Protokół transmisji oraz wszystkie rozkazy i komunikaty są przedstawione w rozdziale Spis rozkazów. 8.Układy pomiarowe Urządzenie jest wyposażone w czuły miernik prądu (elektrometr), oraz regulowane źródło wysokiego napięcia o ustawianej polaryzacji. Elektrometr i źródło wysokiego napięcia są odizolowane zarówno od obudowy (uziemienia) jak i od siebie nawzajem. Maksymalne dopuszczalne napięcia pomiędzy poszczególnymi elementami urządzenia przedstawia ilustracja V max Wysokie napięcie biegun gorący 5V max Wysokie napięcie biegun zimny Wejście pomiarowe elektrometru 5V max * Masa elektrometru 5V max 6V max 5V max Obudowa Obudowa Ilustracja 12 Maksymalne poziomy napięć * 5V t<5ms max Napięcie pomiędzy wejściem a masą elektrometru może wynosić 5V w dowolnie długim czasie bez niebezpieczeństwa uszkodzenia układów wejściowych elektrometru. W czasie nie dłuższym niż 5 ms napięcie może wynosić 5V. Przekroczenie wartości pokazanych na ilustracji 8.1 może trwale uszkodzić układy elektrometru lub zasilacza wysokiego napięcia. Zasilacz wysokiego napięcia posiada przełącznik biegunowości oraz wyłącznik pozwalający na dołączenie wysokiego napięcia bezpośrednio do gniazda pomiarowego typu Triaxial. Ilustracja 8.2 przedstawia schemat funkcjonalny tych przełączników /147

67 Dołączenie przełącznikiem wysokiego napięcia do gniazda Triaxial powoduje, że zasilacz HV i elektrometr są połączone z obudową (przestają być odizolowane od siebie i obudowy) czyli pomiędzy obudową a biegunami zasilającymi lub pomiarowymi pojawia się wysokie napięcie. W tej konfiguracji pomiarowej należy zachować szczególną ostrożność. 8.1.Pomiar prądu Podstawowy układ pomiaru prądu przedstawia ilustracja I HV + Źródło prądu Kabel pomiarowy Złącze Triaxial Ilustracja 14 Podstawowy układ pomiaru prądu - + ON OFF OFF ON OFF TRIAXIAL Ilustracja 13 Funkcje przełączników wysokiego napięcia Pomiary bardzo małych prądów wymagają zwrócenia szczególnej uwagi na następujące elementy: kable pomiarowe muszą mieć bardzo dobrą izolację (niska upływność), zminimalizowany efekt tryboelektryczny i piezoelektryczny, powinny być podwójnie ekranowane. należy wyeliminować pętle mas, tzn. wszystkie masy powinny być sprowadzone do jednego punktu. 3 67/147

68 pętla masy Ilustracja 15 Pętla masy należy starannie ekranować stanowisko pomiarowe. Ekran przeciwzakłóceniowy Ilustracja 16 Ekranowanie od zakłóceń I Źródło prądu Kabel pomiarowy Złącze Triaxial W przypadku konieczności uziemienia ekranu przeciwzakłóceniowego należy zwrócić uwagę aby nie powstała pętla mas /147

69 Ekran bezpieczeństwa Ekran przeciwzakłóceniowy Ilustracja 17 Stosowanie ekranu bezpieczeństwa I Jeżeli układ pomiarowy znajduje się na wysokim potencjale względem uziemienia ze względów bezpieczeństwa należy stosować ekran bezpieczeństwa. Źródło prądu Kabel pomiarowy Złącze Triaxial unikać wibracji urządzeń oraz kabli pomiarowych ze względu na możliwość pojawienia się efektu tryboelektrycznego lub piezoelektrycznego. utrzymywać stałą temperaturę obiektów pomiarowych, urządzeń pomiarowych oraz otoczenia. 8.2.Układy pomiarowe z zastosowaniem komory jonizacyjnej W celu pomiaru prądu jonizacyjnego do komory należy dołączyć źródło wysokiego napięcia oraz elektrometr. Sposób podłączenia zależy od konstrukcji komory. Niżej przedstawione układy pomiarowe należy traktować jako przykłady, i opracować układ pomiarowy specyficzny do danej komory. Przykład przedstawiony na ilustracji pokazuje sposób podłączenia komory za pomocą dwóch kabli: zasilającego i pomiarowego. W tym przypadku przełącznik doprowadzający wysokie napięcie do gniazda triaxial musi być w pozycji OFF. Komora musi być uziemiona w ten sposób aby nie powstała pętla mas. Można uziemić poprzez podłączenie do komory zewnętrznego ekranu jednego (tylko jednego) z kabli lub tak jak na ilustracji zastosować odrębne uziemienie. Wówczas zewnętrzne ekrany kabli pozostają nie podłączone /147

70 Ilustracja 18 Podłączenie komory przy pomocy dwóch kabli Drugim sposobem podłączenia jeśli konstrukcja komory na to pozwala jest podłączenie za pomocą jednego kabla. Ilustracja przedstawia sposób przyłączenia komory oraz pozycję przełącznika na płycie tylnej (Triaxial ON). Ilustracja 19 Podłączenie komory przy pomocy jednego kabla TRIAXIAL ON W tym połączeniu uziemienie komory przyłączone jest przez kabel pomiarowy. Nie należy jej uziemiać w innym miejscu. Trzeba zwrócić uwagę iż w tym przypadku układ elektrometru znajduje się na wysokim potencjale. Wysokie napięcie doprowadzone jest pomiędzy masę elektrometru a uziemienie. Należy zachować szczególną ostrożność przy tej konfiguracji pomiaru. 33 7/147

71 9.Sterowanie z terminala Wszystkie rozkazy można testować za pomocą dowolnego terminala obsługującego port szeregowy RS232 lub RS422/RS485. Dość wygodnym jest dołączony do dokumentacji na CD (lub dostępny na stronie bezpłatny terminal o nazwie Docklight. Po zainstalowaniu należy skonfigurować parametry portu który będziemy używać do komunikacji (Tools/Project Settings). W oknie głównym w lewa jego część jest przeznaczona do umiejscowienia rozkazów które będziemy testować. Ilustracja 9.1 przedstawia przykładowy zestaw rozkazów. Ilustracja 2 Okno główne programu Docklight Aby wpisać rozkaz na listę należy podwójnie kliknąć lewym klawiszem myszy na białe pole w kolumnie Name lub Sequence. Pojawi się okno przedstawione na ilustracji 9.2. Tu można wpisać nazwę rozkazu (Name) oraz jego treść (Sequence) /147

72 Ilustracja 21 Okno edycji rozkazu programu Docklight W celu wysłania rozkazu należy w oknie głównym nacisnąć przycisk z strzałką znajdujący się przy danym rozkazie. W prawym oknie wyświetlone zostanie echo wysłanego rozkazu (TX) oraz odpowiedź zaadresowanego urządzenia (RX). Używając tego terminala mogą pojawić się problemy przy testowaniu czytania dziennika zdarzeń przy dużej szybkości transmisji i niezbyt szybkim komputerze. Bufor danych zapełnia się szybciej niż terminal zdoła odbierać i wyświetlać dane. Można temu zaradzić poprzez wybór uboższej formy wyświetlania komunikatów. W menu Tools/Option/Display wybrać Plain Text Output oraz w Tools/Option/Date/Time Stamps odhaczyć opcje Time Stamp i Date Stamp. 1.Programowanie procesora Kontrolę nad urządzeniem sprawuje mikroprocesor z odpowiednim programem. Program znajduje się w nieulotnej pamięci Flash wewnątrz procesora którą można wielokrotnie programować wpisując poprzez interfejs RS232 nowe wersje programu. Do programowania procesora niezbędny jest zasilacz +5V/5mA, specjalny kabel z układem programującym oraz oprogramowanie firmy Analog Devices (wszystkie elementy wchodzą w skład wyposażenia elektrometrów) /147

73 Ilustracja 1.1 przedstawia komplet niezbędnych do programowania elementów. Specjalny kabel z jednej strony zakończony jest standardowym wtykiem 9-cio stykowym RS232 pasującym do gniazda w komputerze. Drugi koniec zaopatrzony jest we wtyk 15-sto stykowy pasujący do elektrometru. Poprzez ten wtyk jest zasilany elektrometr w trakcie programowania. Zasilacz należy podłączyć do gniazda zaznaczonego strzałką na ilustracji 1.2. Ilustracja 23 Kabel programujący Ilustracja 22 Komplet elementów do programowania procesora Na wtyku znajduje się lampka kontrolna, która świeci światłem niebieskim gdy obecne jest zasilanie. Ponadto znajduje się przycisk RESET oraz przełącznik funkcji: COM komunikacja poprzez interfejs RS232 (po podłączeniu wtyku programującego interfejs RS422/RS485 zostaje automatycznie wyłączony) PROG programowanie procesora W celu zaprogramowania procesora należy wykonać niżej opisane czynności. 1. Przełączyć przełącznik funkcji na wtyku w pozycję PROG (przełącznik jest umieszczony w zagłębieniu dlatego należy posłużyć się cienkim śrubokrętem lub długopisem) /147

74 2. Dołączyć kabel do elektrometru i komputera. 3. Dołączyć zasilacz do gniazda wskazanego strzałką na ilustracji 1.2. Zapali się niebieska lampka na wtyku. 4. Nacisnąć przycisk RESET na wtyku. 5. Zainstalować na komputerze program WSD_V6_6.EXE (najlepiej wcześniej skopiować program z CD na twardy dysk) i uruchomić program WSD.EXE. Pojawi się okno przedstawione na ilustracji 1.3. Ilustracja 24 Program WSD - okno główne W oknie tym należy wybrać przycisk konfiguracji Configuration aby określić parametry niezbędne do prawidłowego zaprogramowania procesora. Po przejściu do konfiguracji pojawi się okno przedstawione na ilustracji /147

75 Numer portu komunikacyjnego Zegar procesora 8 MHz Kasowanie tylko pamięci programu Ilustracja 25 Program WSD - okno konfiguracji W tym oknie należy wybrać port komunikacyjny do którego podłączony jest kabel programujący, wpisać częstotliwość zegara procesora w naszym przypadku 8 MHz oraz zaznaczyć opcję kasowania tylko pamięci programu Erase the CODE ONLY. Jeśli nie będzie wybrana ta opcja skasowaniu ulegnie także pamięć ustawień parametrów urządzenia co spowoduje nieprawidłowe działanie elektrometru. Po dokonaniu konfiguracji przyciskiem OK przechodzimy do okna głównego. Tu wybieramy przycisk załadowania programu Download po czym wybieramy plik właściwy dla danego elektrometru file.hex (pliki znajdują się w katalogach ponumerowanych zgodnie z numerami urządzeń znajdujących się na płycie tylnej nie mylić z numerem adresowym elektrometru). Następuje załadowanie pliku do pamięci elektrometru. W celu sprawdzenia działania programu należy w oknie głównym przycisnąć Run i program zostanie uruchomiony. Następnie należy zamknąć program WSD w celu zwolnienia portu. Elektrometr można testować za pomocą innych programów np. opisanego w poprzednim rozdziale terminala. Należy pamiętać, że zresetowanie urządzenia w tym stanie spowoduje przejście do trybu 38 75/147

ZAŁĄCZNIK A. Spis treści Załącznika A:

ZAŁĄCZNIK A. Spis treści Załącznika A: Spis treści Załącznika A: System kontroli i nadzoru stanowiska terapii w IFJ PAN... 3 Opis funkcjonalny oraz parametry robocze Układu do... 10 Pomiaru Poszerzonego Piku Bragg a Opis funkcjonalny oraz parametry

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 8. UNIA EUROPEJSKA Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

Załącznik nr 8. UNIA EUROPEJSKA Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego 1 Załącznik nr 8 OPIS TECHNICZNY PARAMETRY GRANICZNE Fotel pozycjonujący do radioterapii protonowej nowotworów oka na stanowisku radioterapii nowotworów gałki ocznej w CCB, IFJ PAN L.p. Minimalne wymagane

Bardziej szczegółowo

Licznik rewersyjny MD100 rev. 2.48

Licznik rewersyjny MD100 rev. 2.48 Licznik rewersyjny MD100 rev. 2.48 Instrukcja obsługi programu PPH WObit mgr inż. Witold Ober 61-474 Poznań, ul. Gruszkowa 4 tel.061/8350-620, -800 fax. 061/8350704 e-mail: wobit@wobit.com.pl Instrukcja

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do oprogramowania ENAP DEC-1

Instrukcja do oprogramowania ENAP DEC-1 Instrukcja do oprogramowania ENAP DEC-1 Do urządzenia DEC-1 dołączone jest oprogramowanie umożliwiające konfigurację urządzenia, rejestrację zdarzeń oraz wizualizację pracy urządzenia oraz poszczególnych

Bardziej szczegółowo

Dokumentacja Licznika PLI-2

Dokumentacja Licznika PLI-2 Produkcja - Usługi - Handel PROGRES PUH Progres Bogdan Markiewicz ------------------------------------------------------------------- 85-420 Bydgoszcz ul. Szczecińska 30 tel.: (052) 327-81-90, 327-70-27,

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA OBSŁUGI. Przekaźnik czasowy ETM ELEKTROTECH Dzierżoniów. 1. Zastosowanie

INSTRUKCJA OBSŁUGI. Przekaźnik czasowy ETM ELEKTROTECH Dzierżoniów. 1. Zastosowanie INSTRUKCJA OBSŁUGI 1. Zastosowanie Przekaźnik czasowy ETM jest zadajnikiem czasowym przystosowanym jest do współpracy z prostownikami galwanizerskimi. Pozwala on załączyć prostownik w stan pracy na zadany

Bardziej szczegółowo

Sterowniki Programowalne Sem. V, AiR

Sterowniki Programowalne Sem. V, AiR Katedra Inżynierii Systemów Sterowania Sterowniki Programowalne Sem. V, AiR Opis stanowiska sterowania prędkością silnika 3-fazowego Opracował: mgr inż. Arkadiusz Cimiński Data: październik, 2016 r. Opis

Bardziej szczegółowo

INSTRUKACJA UŻYTKOWANIA

INSTRUKACJA UŻYTKOWANIA STEROWNIK G-316 DO STEROWANIA OKAPEM Wersja programu 00x x oznacza aktualną wersję oprogramowania INSTRUKACJA UŻYTKOWANIA [09.08.2010] Przygotował: Tomasz Trojanowski Strona 1 SPIS TREŚCI Zawartość 1.

Bardziej szczegółowo

Miernik poziomu cieczy MPC-1

Miernik poziomu cieczy MPC-1 - instrukcja obsługi - (dokumentacja techniczno-ruchowa) Spis treści 1. Przeznaczenie 2. Budowa 3. Zasada działania 4. Dane techniczne 5. Sterowanie i programowanie 6. Oznaczenie i zamawianie 7. Zamocowanie

Bardziej szczegółowo

Interfejs analogowy LDN-...-AN

Interfejs analogowy LDN-...-AN Batorego 18 sem@sem.pl 22 825 88 52 02-591 Warszawa www.sem.pl 22 825 84 51 Interfejs analogowy do wyświetlaczy cyfrowych LDN-...-AN zakresy pomiarowe: 0-10V; 0-20mA (4-20mA) Załącznik do instrukcji obsługi

Bardziej szczegółowo

Zakład Teorii Maszyn i Układów Mechatronicznych. LABORATORIUM Podstaw Mechatroniki. Sensory odległości

Zakład Teorii Maszyn i Układów Mechatronicznych. LABORATORIUM Podstaw Mechatroniki. Sensory odległości Zakład Teorii Maszyn i Układów Mechatronicznych LABORATORIUM Podstaw Mechatroniki Sensory odległości Podstawy Mechatroniki Nazwa Stanowiska: Stanowisko do badania sensorów odległości Widok Stanowiska:

Bardziej szczegółowo

Terminal WSP dla sygnalizatorów wibracyjnych

Terminal WSP dla sygnalizatorów wibracyjnych 44-100 Gliwice, ul. Portowa 21 NIP 631-020-75-37 e-mail: nivomer@poczta.onet.pl www: www.nivomer.pl fax./tel. (032) 234-50-06 0601-40-31-21 Terminal WSP dla sygnalizatorów wibracyjnych Spis treści: 1.

Bardziej szczegółowo

STEROWNIK LAMP LED MS-1 Konwerter sygnału 0-10V. Agropian System

STEROWNIK LAMP LED MS-1 Konwerter sygnału 0-10V. Agropian System STEROWNIK LAMP LED MS-1 Konwerter sygnału 0-10V Agropian System Opis techniczny Instrukcja montażu i eksploatacji UWAGA! Przed przystąpieniem do pracy ze sterownikiem należy zapoznać się z instrukcją.

Bardziej szczegółowo

POWERSYS INSTRUKCJA OBSŁUGI MIERNIK DO POMIARU REZYSTANCJI DOZIEMIENIA MDB-01

POWERSYS INSTRUKCJA OBSŁUGI MIERNIK DO POMIARU REZYSTANCJI DOZIEMIENIA MDB-01 Miernik Doziemienia MDB-01 Instrukcja obsługi IO-8/2008 POWERSYS INSTRUKCJA OBSŁUGI MIERNIK DO POMIARU REZYSTANCJI DOZIEMIENIA MDB-01 2008 str 1 POWERSYS 80-217 Gdańsk ul.jarowa 5 tel.: +48 58 345 44 77

Bardziej szczegółowo

INDU-22. Przemysłowy Sterownik Mikroprocesorowy. Przeznaczenie. masownica próżniowa

INDU-22. Przemysłowy Sterownik Mikroprocesorowy. Przeznaczenie. masownica próżniowa Przemysłowy Sterownik Mikroprocesorowy INDU-22 Przeznaczenie masownica próżniowa Sp. z o.o. 41-250 Czeladź ul. Wojkowicka 21 Tel. 032 763 77 77 Fax: 032 763 75 94 www.mikster.pl mikster@mikster.pl v1.1

Bardziej szczegółowo

REGULATOR PI W SIŁOWNIKU 2XI

REGULATOR PI W SIŁOWNIKU 2XI REGULATOR PI W SIŁOWNIKU 2XI Wydanie 1 lipiec 2012 r. 1 1. Regulator wbudowany PI Oprogramowanie sterownika Servocont-03 zawiera wbudowany algorytm regulacji PI (opcja). Włącza się go poprzez odpowiedni

Bardziej szczegółowo

Dokumentacja sterownika mikroprocesorowego "MIKSTER MCC 026"

Dokumentacja sterownika mikroprocesorowego MIKSTER MCC 026 Dokumentacja sterownika mikroprocesorowego "MIKSTER MCC 026" Sp. z o.o. 41-250 Czeladź ul. Wojkowicka 21 Tel. 032 763-77-77 Fax: 032 763-75-94 v.1.2 www.mikster.pl mikster@mikster.pl (14.11.2007) SPIS

Bardziej szczegółowo

Miernik Poziomu Cieczy MPC-1

Miernik Poziomu Cieczy MPC-1 Gliwice 01.05.2008 44-100 Gliwice, ul. Portowa 21 NIP 631-020-75-37 e-mail: nivomer@poczta.onet.pl Fax./tel. (032) 238-20-31 0601-40-31-21 Miernik Poziomu Cieczy MPC-1 1. Przeznaczenie 2. Budowa. 3. Zasada

Bardziej szczegółowo

Przetworniki AC i CA

Przetworniki AC i CA KATEDRA INFORMATYKI Wydział EAIiE AGH Laboratorium Techniki Mikroprocesorowej Ćwiczenie 4 Przetworniki AC i CA Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie budowy i zasady działania wybranych rodzajów przetworników

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI Specyfikacja ogólna Ekran startowy Przyciski nawigacji 1. Ustawienia regulacji 1.1 Regulacja cos 1.2 Regulacja przekładni transformatora

SPIS TREŚCI Specyfikacja ogólna Ekran startowy Przyciski nawigacji 1. Ustawienia regulacji 1.1 Regulacja cos 1.2 Regulacja przekładni transformatora 1 SPIS TREŚCI Specyfikacja ogólna Ekran startowy Przyciski nawigacji 1. Ustawienia regulacji 1.1 Regulacja cos 1.2 Regulacja przekładni transformatora 1.3 Regulacja opóźnienia przekładnika napięciowego

Bardziej szczegółowo

Cyfrowy regulator temperatury

Cyfrowy regulator temperatury Cyfrowy regulator temperatury Atrakcyjna cena Łatwa obsługa Szybkie próbkowanie Precyzyjna regulacja temperatury Bardzo dokładna regulacja temperatury Wysoka dokładność wyświetlania wartości temperatury

Bardziej szczegółowo

INDU-40. Przemysłowy Sterownik Mikroprocesorowy. Przeznaczenie. Dozowniki płynów, mieszacze płynów.

INDU-40. Przemysłowy Sterownik Mikroprocesorowy. Przeznaczenie. Dozowniki płynów, mieszacze płynów. Przemysłowy Sterownik Mikroprocesorowy INDU-40 Przeznaczenie Dozowniki płynów, mieszacze płynów. Sp. z o.o. 41-250 Czeladź ul. Wojkowicka 21 Tel. 032 763 77 77, Fax: 032 763 75 94 www.mikster.pl mikster@mikster.pl

Bardziej szczegółowo

1. Podstawowe wiadomości...9. 2. Możliwości sprzętowe... 17. 3. Połączenia elektryczne... 25. 4. Elementy funkcjonalne programów...

1. Podstawowe wiadomości...9. 2. Możliwości sprzętowe... 17. 3. Połączenia elektryczne... 25. 4. Elementy funkcjonalne programów... Spis treści 3 1. Podstawowe wiadomości...9 1.1. Sterowniki podstawowe wiadomości...10 1.2. Do czego służy LOGO!?...12 1.3. Czym wyróżnia się LOGO!?...12 1.4. Pierwszy program w 5 minut...13 Oświetlenie

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obsługi rejestratora SAV35 wersja 10

Instrukcja obsługi rejestratora SAV35 wersja 10 Strona 1 z 7 1. OPIS REJESTRATORA SAV35 wersja 10. Rejestrator SAV35 umożliwia pomiar, przesłanie do komputera oraz zapamiętanie w wewnętrznej pamięci przyrządu wartości chwilowych lub średnich pomierzonych

Bardziej szczegółowo

REGULOWANE ZASILACZE DC SERIA DPD

REGULOWANE ZASILACZE DC SERIA DPD REGULOWANE ZASILACZE DC SERIA DPD 3 WYJŚCIOWY KLASA LABORATORYJNA INSTRUKCJA OBSŁUGI SPIS TREŚCI 1. Wstęp 2. Informacje i wskazówki dotyczące bezpieczeństwa 3. Ogólne wskazówki 4. Specyfikacje 5. Regulatory

Bardziej szczegółowo

Katedra Energetyki. Laboratorium Podstaw Elektrotechniki. Badanie silników skokowych. Temat ćwiczenia:

Katedra Energetyki. Laboratorium Podstaw Elektrotechniki. Badanie silników skokowych. Temat ćwiczenia: Katedra Energetyki Laboratorium Podstaw Elektrotechniki Temat ćwiczenia: Badanie silników skokowych KOMPUTER Szyna transmisji równoległej LPT Bufory wejściowe częstościomierz /licznik Kontrola zgodności

Bardziej szczegółowo

E-TRONIX Sterownik Uniwersalny SU 1.2

E-TRONIX Sterownik Uniwersalny SU 1.2 Obudowa. Obudowa umożliwia montaż sterownika na szynie DIN. Na panelu sterownika znajduje się wyświetlacz LCD 16x2, sygnalizacja LED stanu wejść cyfrowych (LED IN) i wyjść logicznych (LED OUT) oraz klawiatura

Bardziej szczegółowo

ASQ systemy sterowania zestawami pomp

ASQ systemy sterowania zestawami pomp systemy sterowania zestawami pomp CECHY CHARAKTERYSTYCZNE sterowanie prędkością obrotową pompy zasilanej z przemiennika częstotliwości w celu zapewnienia stabilizacji ciśnienia automatyczne lub ręczne

Bardziej szczegółowo

MIKROPROCESOROWY STEROWNIK PARAMETRÓW KLIMATYCZNYCH

MIKROPROCESOROWY STEROWNIK PARAMETRÓW KLIMATYCZNYCH MIKROPROCESOROWY STEROWNIK PARAMETRÓW KLIMATYCZNYCH MPSK-G0 Opis Danych Technicznych wersja 2 1/5 1. Budowa i opis działania regulatora. 1.1. Przeznaczenie Panel wraz z układem wentylatorów przeznaczony

Bardziej szczegółowo

IMP Tester v 1.1. Dokumentacja Techniczno Ruchowa

IMP Tester v 1.1. Dokumentacja Techniczno Ruchowa EL-TEC Sp. z o.o. ul. Wierzbowa 46/48 93-133 Łódź tel: +48 42 678 38 82 fax: +48 42 678 14 60 e-mail: info@el-tec.com.pl http://www.el-tec.com.pl IMP Tester v 1.1 Dokumentacja Techniczno Ruchowa Spis treści:

Bardziej szczegółowo

Badanie czujników odległości Laboratorium Mechatroniki i Robotyki

Badanie czujników odległości Laboratorium Mechatroniki i Robotyki Katedra Inżynierii Biomedycznej, Mechatroniki i Teorii Mechanizmów Badanie czujników odległości Laboratorium Mechatroniki i Robotyki Wrocław 2017 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie zasady działania

Bardziej szczegółowo

Projekt sterowania turbiną i gondolą elektrowni wiatrowej na farmie wiatrowej

Projekt sterowania turbiną i gondolą elektrowni wiatrowej na farmie wiatrowej Projekt sterowania turbiną i gondolą elektrowni wiatrowej na farmie wiatrowej z wykorzystaniem sterownika PLC Treść zadania Program ma za zadanie sterować turbiną elektrowni wiatrowej, w zależności od

Bardziej szczegółowo

1. Cel ćwiczenia. 2. Podłączenia urządzeń zewnętrznych w sterowniku VersaMax Micro

1. Cel ćwiczenia. 2. Podłączenia urządzeń zewnętrznych w sterowniku VersaMax Micro 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zaprojektowanie sterowania układem pozycjonowania z wykorzystaniem sterownika VersaMax Micro oraz silnika krokowego. Do algorytmu pozycjonowania wykorzystać licznik

Bardziej szczegółowo

MPI-8E 8-KANAŁOWY REJESTRATOR PRZENOŚNY

MPI-8E 8-KANAŁOWY REJESTRATOR PRZENOŚNY MPI-8E 8-KANAŁOWY REJESTRATOR PRZENOŚNY 8 wejść analogowych Dotykowy wyświetlacz LCD Wewnętrzna pamięć danych 2 GB Port USB na płycie czołowej Port komunikacyjny RS-485 Wewnętrzne zasilanie akumulatorowe,

Bardziej szczegółowo

SOLLICH 1203 CPM CATHODIC PROTECTION MICROSYSTEM

SOLLICH 1203 CPM CATHODIC PROTECTION MICROSYSTEM 2015-05-14 ATLAS SOLLICH ZAKŁAD SYSTEMÓW ELEKTRONICZNYCH ATLAS - SOLLICH ul. Rębiechowo - Złota 9 80-297 Banino tel/fax: +48 58 349 66 77 www.atlas-sollich.pl e-mail: sollich@atlas-sollich.pl OPIS I DANE

Bardziej szczegółowo

Sterownik SZR-V2 system automatycznego załączania rezerwy w układzie siec-siec / siec-agregat

Sterownik SZR-V2 system automatycznego załączania rezerwy w układzie siec-siec / siec-agregat Sterownik SZR-V2 system automatycznego załączania rezerwy w układzie siec-siec / siec-agregat Opis Moduł sterownika elektronicznego - mikroprocesor ATMEGA128 Dwa wejścia do pomiaru napięcia trójfazowego

Bardziej szczegółowo

Laboratoryjne zasilacze programowalne AX-3003P i AX-6003P

Laboratoryjne zasilacze programowalne AX-3003P i AX-6003P 1 Laboratoryjne zasilacze programowalne AX-3003P i AX-6003P Laboratoryjne zasilacze programowalne AX-3003P i AX-6003P Od zasilaczy laboratoryjnych wymaga się przede wszystkim regulowania napięcia i prądu

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA OBSŁUGI CZYTNIKA POSIDRO-DEGA Czytnik jednoosiowy współpracuje z enkoderami inkrementalnymi

INSTRUKCJA OBSŁUGI CZYTNIKA POSIDRO-DEGA Czytnik jednoosiowy współpracuje z enkoderami inkrementalnymi INSTRUKCJA OBSŁUGI CZYTNIKA POSIDRO-DEGA Czytnik jednoosiowy współpracuje z enkoderami inkrementalnymi Dane techniczne 3 Opis złącz 4 6 pin 4 8 pin 4 Uwaga 4 Zastosowanie 4 Obsługa 5 Zerowanie 5 Ustawianie

Bardziej szczegółowo

Rejestratory Sił, Naprężeń.

Rejestratory Sił, Naprężeń. JAS Projektowanie Systemów Komputerowych Rejestratory Sił, Naprężeń. 2012-01-04 2 Zawartość Typy rejestratorów.... 4 Tryby pracy.... 4 Obsługa programu.... 5 Menu główne programu.... 7 Pliki.... 7 Typ

Bardziej szczegółowo

ELEKTRONICZNY UKŁAD STEROWANIA DO SYGNALIZATORÓW WSP W WERSJI 2

ELEKTRONICZNY UKŁAD STEROWANIA DO SYGNALIZATORÓW WSP W WERSJI 2 44-100 Gliwice, ul. Portowa 21 NIP 631-020-75-37 e-mail: nivomer@poczta.onet.pl www: www.nivomer.pl fax./tel. (032) 234-50-06 0601-40-31-21 ELEKTRONICZNY UKŁAD STEROWANIA DO SYGNALIZATORÓW WSP W WERSJI

Bardziej szczegółowo

Research & Development Ultrasonic Technology / Fingerprint recognition

Research & Development Ultrasonic Technology / Fingerprint recognition Research & Development Ultrasonic Technology / Fingerprint recognition DATA SHEETS & OPKO http://www.optel.pl email: optel@optel.pl Przedsiębiorstwo Badawczo-Produkcyjne OPTEL Spółka z o.o. ul. Otwarta

Bardziej szczegółowo

1. Zasilacz mocy AC/ DC programowany 1 sztuka. 2. Oscyloskop cyfrowy z pomiarem - 2 sztuki 3. Oscyloskop cyfrowy profesjonalny 1 sztuka

1. Zasilacz mocy AC/ DC programowany 1 sztuka. 2. Oscyloskop cyfrowy z pomiarem - 2 sztuki 3. Oscyloskop cyfrowy profesjonalny 1 sztuka WYMAGANIA TECHNICZNE Laboratoryjne wyposażenie pomiarowe w zestawie : 1. Zasilacz mocy AC/ DC programowany 1 sztuka 2. Oscyloskop cyfrowy z pomiarem - 2 sztuki 3. Oscyloskop cyfrowy profesjonalny 1 sztuka

Bardziej szczegółowo

T 1000 PLUS Tester zabezpieczeń obwodów wtórnych

T 1000 PLUS Tester zabezpieczeń obwodów wtórnych T 1000 PLUS Tester zabezpieczeń obwodów wtórnych Przeznaczony do testowania przekaźników i przetworników Sterowany mikroprocesorem Wyposażony w przesuwnik fazowy Generator częstotliwości Wyniki badań i

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 7. Wprowadzenie do funkcji specjalnych sterownika LOGO!

ĆWICZENIE 7. Wprowadzenie do funkcji specjalnych sterownika LOGO! ćwiczenie nr 7 str.1/1 ĆWICZENIE 7 Wprowadzenie do funkcji specjalnych sterownika LOGO! 1. CEL ĆWICZENIA: zapoznanie się z zaawansowanymi możliwościami mikroprocesorowych sterowników programowalnych na

Bardziej szczegółowo

Moduł przekaźnika czasowego FRM01. Instrukcja obsługi

Moduł przekaźnika czasowego FRM01. Instrukcja obsługi Moduł przekaźnika czasowego FRM01 Instrukcja obsługi Przekaźnik wielofunkcyjny FRM01, przeznaczone dla różnych potrzeb użytkowników, przy projektowaniu mikrokontroler, z zaprogramowanymi 18 funkcjami,

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA OBSŁUGI MONITORA LINII PRĄDOWEJ

INSTRUKCJA OBSŁUGI MONITORA LINII PRĄDOWEJ Towarzystwo Produkcyjno Handlowe Spółka z o.o. 05-462 Wiązowna, ul. Turystyczna 4 Tel. (22) 6156356, 6152570 Fax.(22) 6157078 http://www.peltron.pl e-mail: peltron@home.pl INSTRUKCJA OBSŁUGI MONITORA LINII

Bardziej szczegółowo

Programowanie mikrokontrolerów. 8 listopada 2007

Programowanie mikrokontrolerów. 8 listopada 2007 Programowanie mikrokontrolerów Marcin Engel Marcin Peczarski 8 listopada 2007 Alfanumeryczny wyświetlacz LCD umożliwia wyświetlanie znaków ze zbioru będącego rozszerzeniem ASCII posiada zintegrowany sterownik

Bardziej szczegółowo

M-1TI. PRECYZYJNY PRZETWORNIK RTD, TC, R, U NA SYGNAŁ ANALOGOWY 4-20mA Z SEPARACJĄ GALWANICZNĄ. 2

M-1TI. PRECYZYJNY PRZETWORNIK RTD, TC, R, U NA SYGNAŁ ANALOGOWY 4-20mA Z SEPARACJĄ GALWANICZNĄ.  2 M-1TI PRECYZYJNY PRZETWORNIK RTD, TC, R, U NA SYGNAŁ ANALOGOWY 4-20mA Z SEPARACJĄ GALWANICZNĄ www.metronic.pl 2 CECHY PODSTAWOWE Przetwarzanie sygnału z czujnika na sygnał standardowy pętli prądowej 4-20mA

Bardziej szczegółowo

SPECYFIKACJA PRZETWORNIK RÓŻNICY CIŚNIEŃ DPC250; DPC250-D; DPC4000; DPC4000-D

SPECYFIKACJA PRZETWORNIK RÓŻNICY CIŚNIEŃ DPC250; DPC250-D; DPC4000; DPC4000-D SPECYFIKACJA PRZETWORNIK RÓŻNICY CIŚNIEŃ DPC250; DPC250-D; DPC4000; DPC4000-D 1. Wprowadzenie...3 1.1. Funkcje urządzenia...3 1.2. Charakterystyka urządzenia...3 1.3. Warto wiedzieć...3 2. Dane techniczne...4

Bardziej szczegółowo

WIZUALIZACJA DANYCH SENSORYCZNYCH Sprawozdanie z wykonanego projektu. Jakub Stanisz

WIZUALIZACJA DANYCH SENSORYCZNYCH Sprawozdanie z wykonanego projektu. Jakub Stanisz WIZUALIZACJA DANYCH SENSORYCZNYCH Sprawozdanie z wykonanego projektu Jakub Stanisz 19 czerwca 2008 1 Wstęp Celem mojego projektu było stworzenie dalmierza, opierającego się na czujniku PSD. Zadaniem dalmierza

Bardziej szczegółowo

3GHz (opcja 6GHz) Cyfrowy Analizator Widma GA4063

3GHz (opcja 6GHz) Cyfrowy Analizator Widma GA4063 Cyfrowy Analizator Widma GA4063 3GHz (opcja 6GHz) Wysoka kla sa pomiarowa Duże możliwości pomiarowo -funkcjonalne Wysoka s tabi lność Łatwy w użyc iu GUI Małe wymiary, lekki, przenośny Opis produktu GA4063

Bardziej szczegółowo

CLIMATE 5000 VRF. Cyfrowy licznik energii DPA-3. Instrukcja montażu (2015/07) PL

CLIMATE 5000 VRF. Cyfrowy licznik energii DPA-3. Instrukcja montażu (2015/07) PL CLIMATE 5000 VRF Cyfrowy licznik energii DPA-3 Instrukcja montażu 6720844961 (2015/07) PL Dziękujemy za zakup naszego klimatyzatora. Przed użyciem klimatyzatora należy uważnie przeczytać niniejszy podręcznik

Bardziej szczegółowo

Przekaźnik mieści się w uniwersalnej obudowie zatablicowej wykonanej z tworzywa niepalnego ABS o wymiarach 72x72x75 mm.

Przekaźnik mieści się w uniwersalnej obudowie zatablicowej wykonanej z tworzywa niepalnego ABS o wymiarach 72x72x75 mm. 1. ZASTOSOWANIE Przekaźnik PS-1 służy do optycznej sygnalizacji zadziałania zabezpieczeń a także sygnalizuje awarię i zakłócenie w pracy urządzeń elektroenergetycznych. Umożliwia wizualizację i powielenie

Bardziej szczegółowo

Przekaźnik sygnalizacyjny PS-1 DTR_2011_11_PS-1

Przekaźnik sygnalizacyjny PS-1 DTR_2011_11_PS-1 Przekaźnik sygnalizacyjny 1. ZASTOSOWANIE Przekaźnik sygnalizacyjny przeznaczony jest do użytku w układach automatyki i zabezpieczeń. Urządzenie umożliwia wizualizację i powielenie jednego sygnału wejściowego.

Bardziej szczegółowo

Przekaźnik sygnalizacyjny typu PS-1

Przekaźnik sygnalizacyjny typu PS-1 Przekaźnik sygnalizacyjny typu PS-1 Zastosowanie Przekaźnik sygnalizacyjny PS-1 przeznaczony jest do użytku w układach automatyki i zabezpieczeń. Urządzenie umożliwia wizualizację i powielenie jednego

Bardziej szczegółowo

Wizualizacja stanu czujników robota mobilnego. Sprawozdanie z wykonania projektu.

Wizualizacja stanu czujników robota mobilnego. Sprawozdanie z wykonania projektu. Wizualizacja stanu czujników robota mobilnego. Sprawozdanie z wykonania projektu. Maciek Słomka 4 czerwca 2006 1 Celprojektu. Celem projektu było zbudowanie modułu umożliwiającego wizualizację stanu czujników

Bardziej szczegółowo

1. Przeznaczenie testera.

1. Przeznaczenie testera. 1. Przeznaczenie testera. Q- tester jest przeznaczony do badania kwarcowych analogowych i cyfrowych zegarków i zegarów. Q- tester służy do mierzenia odchyłki dobowej (s/d), odchyłki miesięcznej (s/m),

Bardziej szczegółowo

Regulator napięcia transformatora

Regulator napięcia transformatora Regulator napięcia transformatora Zastosowanie Regulator RNTr-1 Wykorzystywany jest do stabilizacji napięcia na stacjach elektroenergetycznych lub końcach energetycznych linii przesyłowych. Przeznaczony

Bardziej szczegółowo

INDU-60. Przemysłowy Sterownik Mikroprocesorowy. Przeznaczenie Myjki tunelowe pojemników i palet.

INDU-60. Przemysłowy Sterownik Mikroprocesorowy. Przeznaczenie Myjki tunelowe pojemników i palet. Przemysłowy Sterownik Mikroprocesorowy INDU-60 Przeznaczenie Myjki tunelowe pojemników i palet. Sp. z o.o. 41-250 Czeladź ul. Wojkowicka 21 Tel. 032 763 77 77, Fax: 032 763 75 94 www.mikster.pl mikster@mikster.pl

Bardziej szczegółowo

Jeżeli czegoś nie można zmierzyć, to nie można tego ulepszyć... Lord Kelvin (Wiliam Thomas)

Jeżeli czegoś nie można zmierzyć, to nie można tego ulepszyć... Lord Kelvin (Wiliam Thomas) Jeżeli czegoś nie można zmierzyć, to nie można tego ulepszyć... Lord Kelvin (Wiliam Thomas) M-300 APLIKACJE MIERNIK PROGRAMOWALNY Z ELEKTRONICZNĄ REJESTRACJĄ WYNIKÓW www.metronic.pl 2 Przykładowe aplikacje

Bardziej szczegółowo

Moduł przekaźnika czasowego FRM01 Instrukcja obsługi

Moduł przekaźnika czasowego FRM01 Instrukcja obsługi Moduł przekaźnika czasowego FRM01 Instrukcja obsługi Przekaźnik wielofunkcyjny FRM01, przeznaczone dla różnych potrzeb użytkowników, przy projektowaniu mikrokontroler, z zaprogramowanymi 18 funkcjami,

Bardziej szczegółowo

Przemysłowy Sterownik Mikroprocesorowy

Przemysłowy Sterownik Mikroprocesorowy Przemysłowy Sterownik Mikroprocesorowy Sp. z o.o. 41-250 Czeladź ul. Wojkowicka 21 Tel. 032 763 77 77 Fax: 032 763 75 94 www.mikster.pl mikster@mikster.pl v 1.2 23.12.2005 Spis treści SPIS TREŚCI... 2

Bardziej szczegółowo

Licznik prędkości LP100 rev. 2.48

Licznik prędkości LP100 rev. 2.48 Licznik prędkości LP100 rev. 2.48 Instrukcja obsługi programu PPH WObit mgr inż. Witold Ober 61-474 Poznań, ul. Gruszkowa 4 tel.061/8350-620, -800 fax. 061/8350704 e-mail: wobit@wobit.com.pl Instrukcja

Bardziej szczegółowo

Zwory na płycie z łączem szeregowym ustawienie zworek dla programowania.

Zwory na płycie z łączem szeregowym ustawienie zworek dla programowania. I. OPIS STANOWISKA DO BADANIA SILNIKÓW KROKOWYCH LINIOWYCH Pracą silnika można sterować za pomocą sterownika lub przez łącze szeregowe RS485/232 z komputera. Rysunek przedstawiający sposób podłączenia

Bardziej szczegółowo

Czytnik kart zbliżeniowych PROX 4k Instrukcja obsługi kartą Master

Czytnik kart zbliżeniowych PROX 4k Instrukcja obsługi kartą Master Czytnik kart zbliżeniowych PROX 4k Instrukcja obsługi kartą Master PROX 4k jest urządzeniem zapewniającym autoryzowany dostęp do pomieszczeń biurowych, magazynowych oraz mieszkalnych. Kontrola dostępu

Bardziej szczegółowo

SZYMAŃSKI ŁÓDŹ Ul. Wiskicka 22 Tel./fax. (042) Tel./fax. (042) Kom

SZYMAŃSKI ŁÓDŹ Ul. Wiskicka 22 Tel./fax. (042) Tel./fax. (042) Kom SZYMAŃSKI 93-623 ŁÓDŹ Ul. Wiskicka 22 Tel./fax. (042) 645 92 66 Tel./fax. (042) 250 50 52 Kom. 0 604 938 830 INSTRUKCJA WSAŹNIKA POŁOŻEŃ PRZEŁĄCZNIKA ZACZEPÓW TYPU WNZT 25a Opracował: Edward Szymański

Bardziej szczegółowo

- odczytuje sygnały z analizatora sygnałów (siła, przyspieszenie, prędkość obrotowa) i obrazuje je w formie graficznej

- odczytuje sygnały z analizatora sygnałów (siła, przyspieszenie, prędkość obrotowa) i obrazuje je w formie graficznej Opis funkcjonalności OPROGRAMOWANIA Oprogramowanie powinno posiadać następujące funkcje: - działać pod systemem operacyjnych Win 7, 64 bit - odczytuje sygnały z analizatora sygnałów (siła, przyspieszenie,

Bardziej szczegółowo

TERMINAL DO PROGRAMOWANIA PRZETWORNIKÓW SERII LMPT I LSPT MTH-21 INSTRUKCJA OBSŁUGI I EKSPLOATACJI. Wrocław, lipiec 1999 r.

TERMINAL DO PROGRAMOWANIA PRZETWORNIKÓW SERII LMPT I LSPT MTH-21 INSTRUKCJA OBSŁUGI I EKSPLOATACJI. Wrocław, lipiec 1999 r. TERMINAL DO PROGRAMOWANIA PRZETWORNIKÓW SERII LMPT I LSPT MTH-21 INSTRUKCJA OBSŁUGI I EKSPLOATACJI Wrocław, lipiec 1999 r. SPIS TREŚCI 1. OPIS TECHNICZNY...3 1.1. PRZEZNACZENIE I FUNKCJA...3 1.2. OPIS

Bardziej szczegółowo

SZLABAN AUTOMATYCZNY HATO-3306

SZLABAN AUTOMATYCZNY HATO-3306 SZLABAN AUTOMATYCZNY HATO-3306 Instrukcja montażu i obsługi Szlaban automatyczny nie jest przeznaczony do obsługi ruchu pieszych. Szlaban automatyczny jest przeznaczony do obsługi ruchu pojazdów. UWAGA!

Bardziej szczegółowo

MIKROPROCESOROWY REGULATOR TEMPERATURY KOTŁA C.O. + C.W.U.

MIKROPROCESOROWY REGULATOR TEMPERATURY KOTŁA C.O. + C.W.U. MIKROPROCESOROWY REGULATOR TEMPERATURY KOTŁA C.O. + C.W.U. INSTRUKCJA OBSŁUGI 2 1. Opis panelu przedniego 3 1 2 7 4 5 6 Widok regulatora wraz z zaznaczonymi funkcjami Opis stanu pracy Nadmuch Pompa C.O.

Bardziej szczegółowo

OBSŁUGA ZASILACZA TYP informacje ogólne

OBSŁUGA ZASILACZA TYP informacje ogólne OBSŁUGA ZASILACZA TYP 5121 - informacje ogólne W trakcie zajęć z Laboratorrium odstaw ęlektroniki zasilacz typ 5121 wykorzystywany jest jako źróło napięcia głównie w trakcie pomiarów charakterystyk statycznych

Bardziej szczegółowo

Moduł temperatury TMB-880EXF Nr produktu

Moduł temperatury TMB-880EXF Nr produktu INSTRUKCJA OBSŁUGI Moduł temperatury TMB-880EXF Nr produktu 000108555 Strona 1 z 6 Moduł temperatury TMB-880EXF 1. Przeznaczenie do użycia Moduł temperatury mierzy temperaturę otoczenia poprzez czujnik

Bardziej szczegółowo

EPPL 1-1. KOMUNIKACJA - Interfejs komunikacyjny RS 232 - Sieciowa Karta Zarządzająca SNMP/HTTP

EPPL 1-1. KOMUNIKACJA - Interfejs komunikacyjny RS 232 - Sieciowa Karta Zarządzająca SNMP/HTTP EPPL 1-1 Najnowsza seria zaawansowanych technologicznie zasilaczy klasy On-Line (VFI), przeznaczonych do współpracy z urządzeniami zasilanymi z jednofazowej sieci energetycznej ~230V: serwery, sieci komputerowe

Bardziej szczegółowo

REGULATOR NAPIĘCIA STR DOKUMENTACJA TECHNICZNA INSTRUKCJA

REGULATOR NAPIĘCIA STR DOKUMENTACJA TECHNICZNA INSTRUKCJA REGULATOR NAPIĘCIA STR DOKUMENTACJA TECHNICZNA INSTRUKCJA Białystok 2014r INFORMACJE OGÓLNE Dane techniczne: - zasilanie 230V AC 50Hz - obciążenie: 1,6 A (maksymalnie chwilowo 2 A) - sposób montażu: naścienny

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obsługi sterownika Novitek Triton

Instrukcja obsługi sterownika Novitek Triton Instrukcja obsługi sterownika Triton I. Zastosowanie Sterownik TRITON przeznaczony jest do obsługi generatorów. Sterownik ten jest wyposażony w funkcję sterowania przekaźnikiem światła oraz przekaźnikiem

Bardziej szczegółowo

Mikroprocesorowy termostat elektroniczny RTSZ-6 Oprogramowanie wersja RTSZ-6v3.0

Mikroprocesorowy termostat elektroniczny RTSZ-6 Oprogramowanie wersja RTSZ-6v3.0 Mikroprocesorowy termostat elektroniczny RTSZ-6 Oprogramowanie wersja RTSZ-6v3.0 Instrukcja obsługi kwiecień 2008 Szkoper Elektronik Strona 1 2008-04-16 1 Parametry techniczne: Cyfrowy pomiar do czterech

Bardziej szczegółowo

Podstawy obsługi oscyloskopu

Podstawy obsługi oscyloskopu Podstawy obsługi oscyloskopu Spis treści Wstęp. Opis podstawowych przełączników oscyloskopu. Przełączniki sekcji odchylania pionowego (Vertical) Przełączniki sekcji odchylania poziomego (Horizontal) Przełączniki

Bardziej szczegółowo

RSD Uniwersalny rejestrator danych Zaprojektowany do pracy w przemyśle

RSD Uniwersalny rejestrator danych Zaprojektowany do pracy w przemyśle Uniwersalny rejestrator danych pochodzących z portu szeregowego RS 232 Uniwersalny rejestrator danych Zaprojektowany do pracy w przemyśle - UNIWERSALNY REJESTRATOR DANYCH Max. 35 GB pamięci! to nowoczesne

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA OBSŁUGI PRZEKAŹNIKA TYPU TTV

INSTRUKCJA OBSŁUGI PRZEKAŹNIKA TYPU TTV INSTRUKCJA OBSŁUGI PRZEKAŹNIKA TYPU TTV www.transformatory.opole.pl Strona 1 z 5 DANE TECHNICZNE Wymiary urządzenia: 96 x 96 x 140 mm; Obudowa wykonana jest z tworzywa samogasnącego; Napięcie zasilania:

Bardziej szczegółowo

MIKROPROCESOROWY REGULATOR POZIOMU MRP5 INSTRUKCJA OBSŁUGI

MIKROPROCESOROWY REGULATOR POZIOMU MRP5 INSTRUKCJA OBSŁUGI MIKROPROCESOROWY REGULATOR POZIOMU MRP5 INSTRUKCJA OBSŁUGI MIKROMAD ZAKŁAD AUTOMATYKI PRZEMYSŁOWEJ mgr inż. Mariusz Dulewicz ul. Królowej Jadwigi 9 B/5 76-150 DARŁOWO tel / fax ( 0 94 ) 314 67 15 www.mikromad.com

Bardziej szczegółowo

Przemysłowy Sterownik Mikroprocesorowy

Przemysłowy Sterownik Mikroprocesorowy Przemysłowy Sterownik Mikroprocesorowy Sp. z o.o. 41-250 Czeladź ul. Wojkowicka 21 Tel. 032 763 77 77 Fax: 032 763 75 94 www.mikster.pl mikster@mikster.pl v 1.7 17.06.2008 Spis treści SPIS TREŚCI...2 DANE

Bardziej szczegółowo

Instrukcja sterowania T4Power. Sterowanie T4Power. Instrukcja uruchomienia i obsługi.

Instrukcja sterowania T4Power. Sterowanie T4Power. Instrukcja uruchomienia i obsługi. Sterowanie T4Power Instrukcja uruchomienia i obsługi. 1. Informacje ogólne. Sterownik mikroprocesorowy przeznaczony jest do współpracy z 1 lub 2 siłownikami o zasilaniu 24 VDC firmy Aprimatic o mocy maksymalnej

Bardziej szczegółowo

ASQ systemy sterowania zestawami pomp

ASQ systemy sterowania zestawami pomp systemy sterowania zestawami pomp ZASADA DZIAŁANIA Jednym z flagowych produktów firmy Apator Control są zestawy systemów sterowania pompami typu ASQ. Jest to rozwiązanie autorskie kadry inżynierskiej,

Bardziej szczegółowo

TES 1601 #02982 TES 1602 #02983

TES 1601 #02982 TES 1602 #02983 INSTRUKCJA OBSŁUGI TES 1601 #02982 TES 1602 #02983 TESTER IZOLACJI! 1. INFORMACJE O BEZPIECZEŃSTWIE Przed przystąpieniem do pomiarów lub naprawy testera należy zapoznać się z niniejszą instrukcją. Aby

Bardziej szczegółowo

Biomonitoring system kontroli jakości wody

Biomonitoring system kontroli jakości wody FIRMA INNOWACYJNO -WDROŻENIOWA ul. Źródlana 8, Koszyce Małe 33-111 Koszyce Wielkie tel.: 0146210029, 0146360117, 608465631 faks: 0146210029, 0146360117 mail: biuro@elbit.edu.pl www.elbit.edu.pl Biomonitoring

Bardziej szczegółowo

Stanowisko do pomiaru fotoprzewodnictwa

Stanowisko do pomiaru fotoprzewodnictwa Stanowisko do pomiaru fotoprzewodnictwa Kraków 2008 Układ pomiarowy. Pomiar czułości widmowej fotodetektorów polega na pomiarze fotoprądu w funkcji długości padającego na detektor promieniowania. Stanowisko

Bardziej szczegółowo

Przywracanie parametrów domyślnych. Przycisnąć przycisk STOP przez 5 sekund. Wyświetlanie naprzemienne Numer parametru Wartość parametru

Przywracanie parametrów domyślnych. Przycisnąć przycisk STOP przez 5 sekund. Wyświetlanie naprzemienne Numer parametru Wartość parametru Zadanie 1 Przywracanie parametrów domyślnych. Przycisnąć przycisk STOP przez 5 sekund. 5 Sekund = nie GOTOWY Wyświetlanie naprzemienne Numer parametru Wartość parametru 1 1 2009 Eaton Corporation. All

Bardziej szczegółowo

Edukacyjny sterownik silnika krokowego z mikrokontrolerem AT90S1200 na płycie E100. Zestaw do samodzielnego montażu.

Edukacyjny sterownik silnika krokowego z mikrokontrolerem AT90S1200 na płycie E100. Zestaw do samodzielnego montażu. E113 microkit Edukacyjny sterownik silnika krokowego z mikrokontrolerem AT90S1200 na płycie E100 1.Opis ogólny. Zestaw do samodzielnego montażu. Edukacyjny sterownik silnika krokowego przeznaczony jest

Bardziej szczegółowo

Przekaźnika sygnalizacyjnego PS-1

Przekaźnika sygnalizacyjnego PS-1 Instrukcja do oprogramowania ENAP Przekaźnika sygnalizacyjnego PS-1 Do przekaźnika sygnalizacyjnego PS-1 dołączone jest oprogramowanie umożliwiające konfigurację urządzenia, rejestrację zdarzeń oraz wizualizację

Bardziej szczegółowo

mh-s4 Czterokanałowy moduł czujników temperatury systemu F&Home.

mh-s4 Czterokanałowy moduł czujników temperatury systemu F&Home. KARTA KATALOGOWA mh-s4 Czterokanałowy moduł czujników temperatury systemu F&Home. Moduł mh-s4 jest czterokanałowym wejściem sensorów (czujników) temperatury rozlokowanych w budynku. Czujnikami są elementy

Bardziej szczegółowo

IC200UDR002 ASTOR GE INTELLIGENT PLATFORMS - VERSAMAX NANO/MICRO

IC200UDR002 ASTOR GE INTELLIGENT PLATFORMS - VERSAMAX NANO/MICRO IC200UDR002 8 wejść dyskretnych 24 VDC, logika dodatnia/ujemna. Licznik impulsów wysokiej częstotliwości. 6 wyjść przekaźnikowych 2.0 A. Port: RS232. Zasilanie: 24 VDC. Sterownik VersaMax Micro UDR002

Bardziej szczegółowo

Regulator mocy biernej. KMB-ZVP15 15-stopniowy.

Regulator mocy biernej. KMB-ZVP15 15-stopniowy. Regulator mocy biernej KMB-ZVP15 15-stopniowy. Instrukcja obsługi 1 Spis treści 1. Charakterystyka ogólna:... 3 2. Symbole:... 4 3. Działanie regulatora.... 5 4. Programowanie:... 5 5. Alarmy i ustawienia

Bardziej szczegółowo

Dwukanałowy regulator temperatury NA24

Dwukanałowy regulator temperatury NA24 Dwukanałowy regulator temperatury NA24 NA24 to regulator temperatury 2w1 z możliwością konfiguracji każdego kanału z osobna lub ustawienia regulatora w tryb pracy współkanałowej. Urządzenie ma 2 wejścia

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA OBSŁUGI. Licznik amperogodzin ETM-01.1. ELEKTROTECH Dzierżoniów. 1. Zastosowanie

INSTRUKCJA OBSŁUGI. Licznik amperogodzin ETM-01.1. ELEKTROTECH Dzierżoniów. 1. Zastosowanie 1. Zastosowanie INSTRUKCJA OBSŁUGI Licznik amperogodzin ETM-01.1 Licznik ETM jest licznikiem ładunku elektrycznego przystosowanym do współpracy z prostownikami galwanizerskimi unipolarnymi. Licznik posiada

Bardziej szczegółowo

SZAFA ZASILAJĄCO-STERUJĄCA ZESTAWU DWUPOMPOWEGO DLA POMPOWNI ŚCIEKÓW P2 RUDZICZKA UL. SZKOLNA

SZAFA ZASILAJĄCO-STERUJĄCA ZESTAWU DWUPOMPOWEGO DLA POMPOWNI ŚCIEKÓW P2 RUDZICZKA UL. SZKOLNA SZAFA ZASILAJĄCO-STERUJĄCA ZESTAWU DWUPOMPOWEGO DLA POMPOWNI ŚCIEKÓW P2 RUDZICZKA UL. SZKOLNA Spis treści 1. OPIS TECHNICZNY STR. 3 2. ZASADA DZIAŁANIA STR. 5 3. ZDALNY MONITORING STR. 6 4. INTERFEJS UŻYTKOWNIKA

Bardziej szczegółowo

Stanowisko pomiarowe do badania stanów przejściowych silnika krokowego

Stanowisko pomiarowe do badania stanów przejściowych silnika krokowego Stanowisko pomiarowe do badania stanów przejściowych silnika krokowego 1. Specyfikacja...3 1.1. Przeznaczenie stanowiska...3 1.2. Parametry stanowiska...3 2. Elementy składowe...4 3. Obsługa...6 3.1. Uruchomienie...6

Bardziej szczegółowo

3. Sieć PLAN. 3.1 Adresowanie płyt głównych regulatora pco

3. Sieć PLAN. 3.1 Adresowanie płyt głównych regulatora pco 3. Sieć PLAN Wszystkie urządzenia podłączone do sieci plan są identyfikowane za pomocą swoich adresów. Ponieważ terminale użytkownika i płyty główne pco wykorzystują ten sam rodzaj adresów, nie mogą posiadać

Bardziej szczegółowo

TDWA-21 TABLICOWY DWUPRZEWODOWY WYŚWIETLACZ SYGNAŁÓW ANALOGOWYCH DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA. Wrocław, listopad 1999 r.

TDWA-21 TABLICOWY DWUPRZEWODOWY WYŚWIETLACZ SYGNAŁÓW ANALOGOWYCH DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA. Wrocław, listopad 1999 r. TABLICOWY DWUPRZEWODOWY WYŚWIETLACZ SYGNAŁÓW ANALOGOWYCH DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA Wrocław, listopad 1999 r. 50-305 WROCŁAW TEL./FAX (+71) 373-52-27 ul. S. Jaracza 57-57a TEL. 602-62-32-71 str.2

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obsługi rejestratora cyfrowego DLM-090

Instrukcja obsługi rejestratora cyfrowego DLM-090 Instrukcja obsługi rejestratora cyfrowego DLM-090 Sp. z o.o. 41-250 Czeladź ul. Wojkowicka 21 Tel. (32) 265-76-41; 265-70-97; 763-77-77 Fax: 763 75 94 www.mikster.com.pl mikster@mikster.com.pl (19.06.2002

Bardziej szczegółowo

OPIS PROGRAMU USTAWIANIA NADAJNIKA TA105

OPIS PROGRAMU USTAWIANIA NADAJNIKA TA105 OPIS PROGRAMU USTAWIANIA NADAJNIKA TA105 Parametry pracy nadajnika TA105 są ustawiane programowo przy pomocy komputera osobistego przez osoby uprawnione przez operatora, które znają kod dostępu (PIN).

Bardziej szczegółowo