_ 1 XXXXX REPRINT. Ewa Kaucz: Jak wspierać firmy zagraniczne?

Transkrypt

1 _ 1 XXXXX REPRINT Dariusz Ostrowski, Ewa Kaucz: INSPIRacJE DLA SAMORZĄDÓW Jak wspierać firmy zagraniczne? Artykuł pochodzi z magazynu THINKTANK, jesień

2 EKSPANSJA WSPIERANA LOKALNIE _ TEKST> Dariusz Ostrowski, Ewa Kaucz Samorząd pomaga czempionom Samorząd może efektywnie wspierać lokalnych czempionów w globalnej ekspansji. Kluczowe jest dobre rozpoznanie potrzeb eksporterów i stworzenie im przestrzeni dialogu z miastem lub regionem. FOT.: Jupiter images

3 państwo 2 _ 3 Umiędzynarodowienie polskiej gospodarki przybiera na sile. Świadczy o tym rosnący udział kapitału zagranicznego na rynku polskim, ale też zwiększająca się aktywność polskich firm za granicą. Ten trend może być stymulowany nie tylko przez administrację centralną, lecz również przez samorządy. Jako Agencja Rozwoju Aglomeracji Wrocławskiej od początku naszego działania, czyli od 2005 r., skupialiśmy się na pozyskiwaniu inwestycji zagranicznych, współpracy z sąsiadującymi jednostkami samorządowymi oraz na realizacji projektów unijnych. Gdy jednak przed kilkoma laty firma doradcza PwC opublikowała raport na temat atrakcyjności inwestycyjnej miast, okazało się, że Wrocław otrzymał niższe oceny w porównaniu z innymi miastami w dwóch kategoriach kultura i lokalny biznes. Uświadomiliśmy sobie wówczas, że potrafimy doskonale wspierać w regionie inwestorów zagranicznych i tworzyć im konkurencyjne warunki do rozwoju biznesu. Na dalszym planie znalazł się potencjał tych firm, które mają siedziby na naszym terenie, lecz działają za granicą. W efekcie rodzimi przedsiębiorcy zaczęli odczuwać pewien dyskomfort spowodowany brakiem odpowiedniego zainteresowania i wsparcia ze strony władz samorządowych. Ten wniosek wypłynął w dobrym momencie władze Wrocławia właśnie myślały o sposobach gospodarczej ekspozycji miasta i regionu za granicą. Rozmowa z przedsiębiorcami mogła dostarczyć cennych uwag. W grudniu 2010 r. zorganizowaliśmy dyskusję 15 osób reprezentujących firmy z regionu funkcjonujące za granicą. Ukierunkowaliśmy ją na internacjonalizację polskiej gospodarki. Spotkanie to i wysłuchanie doświadczeń oraz uwag spółek stało się inspiracją do podjęcia działań mających na celu wsparcie rodzimych eksporterów. Tak narodził się program Polski Czempion. Od idei wsparcia do realnego wspierania Zaczynając prace koncepcyjne nad programem, skupiliśmy się na identyfikacji potrzeb firm. Nie było to łatwe. Okazało się, że przedsiębiorstwa nie umieją zdefiniować własnych oczekiwań i nie wiedzą, na jakiego rodzaju wsparcie mogą liczyć ze strony samorządu. Dopiero bliższe rozmowy pozwoliły wyłonić spektrum tych nie do końca uświadomionych potrzeb. Wyszło na jaw, że my instytucja samorządowa ukierunkowaliśmy się na szeroko pojętą internacjonalizację firm i regionu, a tymczasem przedsiębiorcy potrzebują konkretnych działań w trzech obszarach: budowa marki, pozyskiwanie talentów oraz dostęp do informacji i networkingu. To pozwoliło stworzyć strategię działania programu Polski Czempion i zbudować ją na wymienionych trzech filarach tematycznych. 1 Marka Jednym z najważniejszych oczekiwań przedsiębiorców były potrzeby dotyczące brandingu i działań wzmacniających siłę marki firm w Polsce i za granicą. Wykonane przez Pentor jakościowe badania wizerunkowe przedsiębiorstw biorących udział w programie potwierdziły, że to ważny problem. Mieszkańcy Wrocławia i Warszawy nie identyfikowali np. nazwy firmy z jej produktami, nie utożsamiali też marek firm z segmentem rynku. Co więcej, marki te wcale nie kojarzyły się im z globalnością i szerszym funkcjonowaniem. Samorządy mają możliwość podejmować działania budujące świadomość danej marki. Co więcej, promocja liderów lokalnego biznesu wzmacnia wizerunek miasta przypomnijmy sobie choćby przypadek Poznania, który w kampanii outdoorowej pokazywał swoich inwestorów. We Wrocławiu skoncentrowaliśmy się na działaniach w zakresie employer branding (promocji marki firmy jako dobrego pracodawcy). Rozpoczęta we wrześniu kampania internetowa Kim byłbym za 10 lat, gdybym przeprowadził się do Wrocławia pozycjonuje naszych czempionów jako firmy atrakcyjne dla pracowników. Adresujemy ją do osób poszukiwanych przez czempionów: informatyków, pracowników administracyjnych, księgowych etc. Na takiej kampanii zyskuje także miasto jest promowane jako dobre miejsce do życia i rozwijania kariery w centralach firm operujących na globalnym rynku. Success story, o którym warto mówić w tym kontekście, to np. pozyskanie przez Selenę głównego menedżera z BASF, globalnego przedsiębiorstwa chemicznego z centralą w Niemczech. Łamie to stereotyp, że to Polacy muszą wyjeżdżać za granicę, by się rozwijać. Pokazuje natomiast, że wysokiej rangi specjaliści mogą robić karierę w Polsce. Taki scenariusz wpisuje się w strategię samorządu, którego jednym z celów jest uczynienie ze stolicy Dolnego Śląska miejsca, gdzie swoje centrale będą miały polskie firmy globalne. Stworzy to kolejne miejsca pracy, rozwinie gospodarczo region i zapewni transfer wiedzy zarówno w środowisku biznesowym, jak i biznesowo-naukowym. Główna myśl. Potencjał eksportowy polskich firm może wspierać dyplomacja centralna, ale i samorządy.. Program Polski Czempion, zainicjowany przez ARAW, pokazuje, że polskie przedsiębiorstwa oczekują wsparcia w bardzo praktycznym wymiarze, m.in. w procesach rekrutacyjnych, brandingu i networkingu.

4 EKSPANSJA WSPIERANA LOKALNIE _ Samorząd ma sporo narzędzi, które mogą pomóc lokalnym czempionom. Prowadzone projekty, gdy włączy się w nie firmy, pozwalają wspierać je przez konkretne działania, a nie tylko deklaracje. Promocji marki naszych lokalnych czempionów może służyć także eksponowanie ich podczas międzynarodowych wydarzeń i inicjatyw, w których Wrocław uczestniczy. Okazji do tego dostarczą także wydarzenia w ramach europejskiej stolicy kultury, którą Wrocław będzie w 2016 r. 2 Rekrutacja talentów Czempioni mają trudności w znalezieniu kompetentnych menedżerów średniego i wyższego szczebla. W pewnym stopniu to właśnie skutek znikomej rozpoznawalności ich marki na lokalnym rynku. Nasi czempioni poszukują też pracowników z określonymi kwalifikacjami, których ostatnio brakuje. W tym również możemy im pomóc. Rozpoczęliśmy kampanię rekrutacyjną, która pomoże znaleźć osoby o pożądanych kompetencjach. Zyskujemy na tym jako miasto, bo władzom zależy, by kształcili się w nim ludzie, na których będzie zapotrzebowanie na rynku. W rekrutacji poszukiwanych pracowników pomogą m.in. klasy dedykowane. Projekt ten polega na dostosowaniu profilu nauczania w szkołach ponadgimnazjalnych do sytuacji na rynku pracy. Modernizujemy również nauczanie szkolnictwa zawodowego w taki sposób, by proces edukacyjny uwzględniał oczekiwania spółek zagranicznych i polskich eksportujących na rynki obce, głównie w branży produkcyjnej. Wzmocni to zarazem wizerunek szkół zawodowych i technicznych, który w ostatnich latach podupadł.

5 państwo 4 _ 5 Ze szkołami średnimi współpracuje m.in. działająca we Wrocławiu od 1984 r. firma farmaceutyczna Hasco-Lek. Jako samorząd wspieramy firmy także w kontaktach z uczelniami wyższymi, by przedsiębiorcy przez wykłady na uczelniach technicznych czy uniwersytetach mogli poznawać i pozyskiwać nowych pracowników. Działania te mogą zmniejszyć problemy firm z rekrutacją, a utalentowanym osobom ułatwić rozpoczęcie kariery w polskiej firmie działającej globalnie. Pewne możliwości wiążą się również ze stymulowaniem współpracy między nauką a biznesem. Wrocław jest pierwszym miastem, które w strukturze urzędu ma wydział zajmujący się współpracą nauki i biznesu. Prowadzi on wiele działań, które tę kooperację mają zacieśnić. Jednym z nich jest program Mozart, w ramach którego pracownicy naukowi z tytułem doktora będą odbywać staże w przedsiębiorstwach. W ten sposób firmy mogą korzystać z ich wiedzy, a stażysta zdobywa doświadczenie pracy w korporacji. Zachęcamy także firmy do tworzenia centrów rozwojowo-badawczych. Mogłyby one powstać przy wsparciu administracji samorządowej i centralnej. Takie działania stymulują rozwój i innowacyjność. 3 Niedosyt informacji W procesie internacjonalizacji firmy oczekują też wsparcia merytorycznego: dostępu do raportów, pomocy w zbieraniu danych statystycznych i analiz potencjału inwestycyjnego rynków, którymi są zainteresowane. Przedsiębiorcy wskazywali także potrzebę dotarcia do przedstawicieli ambasad, konsulatów, izb przemysłowo-handlowych, agencji czy firm konsultingowych, z którymi samorząd pomógłby im nawiązać odpowiednie kontakty. To pokazuje, jak ważny jest dla nich networking. Jako Agencja Rozwoju Aglomeracji Wrocławskiej nie tworzymy własnych raportów i statystyk, nie opracowujemy też analiz mikro- i makroekonomicznych dotyczących rynków i świata. Jako urząd mamy jednak kontakty i możliwości. Utrzymujemy relacje np. z instytucjami i firmami konsultingowymi, które takie dane mają. Dlatego jednym z partnerów naszego programu została firma PwC, która jako globalna firma doradcza monitoruje rynki na całym świecie i ma dostęp do wiedzy, która potrzebna jest firmom planującym ekspansję zagraniczną. Możemy również pomagać w przypadku, gdy trzeba skontaktować naszych przedsiębiorców na wysokim szczeblu. Zmienić mentalność urzędniczą Układając ramy programu Polski Czempion, staraliśmy się odpowiedzieć na najważniejsze potrzeby firm. Jako jednostka samorządowa nie będziemy oczywiście pełnić funkcji zewnętrznej agencji PR, która realizuje kampanię rekrutacyjną czy promocyjną firm. Wiele działań prowadzonych przez miasto da się jednak zmodyfikować w taki sposób, by wspierały one oczekiwania czempionów działających na naszym terenie. Program objął 11 firm ze swoimi centralami na terenie aglomeracji wrocławskiej. Są to: AB (największy dystrybutor sprzętu elektronicznego w Europie Środkowo-Wschodniej), Clarena (jedna z największych firm kosmetycznych w Polsce), Hasco-Lek (producent leków i suplementów diety), Impel (czołowy dostawca usług dla firm), Koelner (branża budowlana, techniki zamocowań), Kruk (zarządzanie należnościami), REC Global (oprogramowanie i e-usługi), Selena (producent chemii budowlanej), Tel- ForceOne (producent i importer urządzeń mobilnych), Toya (narzędzia i elektronarzędzia) oraz Xantus (największe studio animacji w Polsce). Zastosowaliśmy jasne kryteria: firma musi być multilokalna (prowadzić działalność w co najmniej dwóch krajach poza Polską lub posiadać w portfelu co najmniej dwie marki na zagranicznych rynkach). Powinna też mieć wizję ekspansji i rozwoju za granicą, a także chęć dzielenia się wiedzą i doświadczeniem z innymi przedsiębiorstwami. 14 Tyle spółek łącznie posiada grupa TelForceOne, uczestnik programu Polski Czempion. Pięć z nich to spółki zagraniczne, które prowadzą działalność w Czechach, na Słowacji, Ukrainie i w Rumunii. Źródło: Program Polski Czempion

6 EKSPANSJA WSPIERANA LOKALNIE _ Wszystkie działania skierowane są do całej grupy uczestników programu. Zachęcamy ich też do współpracy między sobą. Z każdą z firm mamy kontakt indywidualny, ale co kilka miesięcy organizujemy spotkania w gronie prezesów. Podsumowujemy na nich dotychczasowe działania i planujemy kolejne. Istotne znaczenie odgrywa tu także przepływ informacji między uczestnikami. Ważne, by w tym gronie wytworzyć atmosferę współpracy. Z perspektywy dotychczasowych doświadczeń możemy polecić samorządom, które chcą wesprzeć działalność swoich czempionów, kilka inspiracji: 1 Warto dostrzec, że samorząd ma sporo narzędzi, które mogą pomóc lokalnym czempionom. Prowadzone projekty, gdy włączy się w nie firmy, pozwalają wspierać je przez konkretne działania, a nie tylko deklaracje. 2 Kluczowe jest w tym rozpoznanie potrzeb przedsiębiorców. Mogą być one nieuświadomione i wynikać z niewiedzy, jak działa samorząd. Dialog na ten temat pozwala wyłonić kluczowe obszary, w których pewne działania są możliwe i będą wartościowe dla firm. Uzgodnienie tych potrzeb było jednym z kluczowych elementów programu Polski Czempion. 3 Taki program trudno przeprowadzić bez wsparcia i zrozumienia ze strony liderów miasta czy regionu. Musi on mieć również swój budżet. Bez finansowania można prowadzić tylko miękkie działania, a te nie odpowiadają na potrzeby firm. 4 Duże znaczenie ma wymiana informacji i doświadczeń pomiędzy samymi firmami, zazwyczaj nie ma bowiem w regionie takiej platformy, która pozwalałaby na interakcję między nimi. 5 Projekty tego rodzaju powinny mieć charakter długofalowy i systematyczny, a nie doraźny. Program Polski Czempion ma wymiar nie tylko formalny, ekonomiczny i efektywnościowy. Uważamy, że odgrywa on również ważną rolę w zmianie mentalności i charakteru relacji między urzędem a firmami, bo polskie samorządy nie są wciąż kojarzone ze wsparciem dla biznesu i często nie potrafią tego robić. Okazuje się jednak, że miasta i regiony mają całkiem spore możliwości, by planować wspólnie z firmami działania, które będą wzmacniać miasto i zarazem zwiększać efektywność czempionów działających na jego terenie. Liczba miejsc pracy tworzonych przez te przedsiębiorstwa i wielkość podatków, jakie te firmy płacą, to dostateczny argument, by samorządy zainteresowały się głębiej ich potrzebami i wsparły ich ambicje globalnej ekspansji. Dariusz Ostrowski: prezes zarządu Agencji Rozwoju Aglomeracji Wrocławskiej. dariusz.ostrowski@araw.pl Ewa Kaucz: wiceprezes ARAW. ewa.kaucz@araw.pl»» Artykuł nr R1214P13 Rekomendacje THINKTANK: Samorządy mają narzędzia, by wspierać w różnych obszarach działające na ich terenie firmy zagraniczne. Rola takich inicjatyw będzie rosła, odpowiadają one bowiem na potrzeby firm skuteczniej od działań administracji centralnej.

7 ZAMAWIAM: PRENUMERATA THINKTANK + CZŁONKOSTWO W KLUBIE THINKTANK PRENUMERATA THINKTANK 999 zł KLUB THINKTANK PLUS (Roczna prenumerata magazynu THINKTANK + bezpłatny udział we wszystkich spotkaniach + udział w dorocznej konferencji Forum Rozwoju THINKTANK) 599 zł KLUB THINKTANK BASIC (Roczna prenumerata magazynu THINKTANK + bezpłatny udział we wszystkich spotkaniach) 499 zł MAGAZYN THINKTANK + BIBLIOTEKA ONLINE (Roczna prenumerata THINKTANK + dostęp do biblioteki wiedzy online) 399 zł MAGAZYN THINKTANK (Roczna prenumerata magazynu) 399 zł ROCZNY DOSTĘP DO BIBLIOTEKI WIEDZY (Roczny dostęp do biblioteki wiedzy online) Nazwisko Imię Stanowisko Firma Ulica Kod, miasto Telefon NIP Zgadzam się na umieszczenie moich danych osobowych w bazie danych magazynu THINKTANK, prowadzonej przez THINKTANK Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, w celu realizacji zamówienia oraz na ich przetwarzanie dla potrzeb marketingowych związanych z działalnością tytułu (zgodnie z ustawą z dnia r. o ochronie danych osobowych Dz. U. Nr 133, poz. 883). Zgadzam się na otrzymywanie informacji handlowych od THINKTANK lub jego partnerów na adres elektroniczny podany w formularzu. Płatność przelewem na konto: Bank Millennium S.A., nr rachunku: REPRINT Podpis Zamówienie prosimy przesłać faxem (22) lub em: jbudzynska@mttp.pl THINKTANK Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS Kapitał zakładowy zł, ul. Mińska 25, Warszawa NIP , REGON