kieszonkowy przewodnik wolontariusza europejskiego

Transkrypt

1 kieszonkowy przewodnik wolontariusza europejskiego 1 kieszonkowy_ola.indd :26:30

2 2 kieszonkowy_ola.indd :26:30

3 kieszonkowy przewodnik wolontariusza europejskiego kompendium wiedzy każdego wolontariusza wyruszającego na projekt realizowany w ramach Akcji 2. Wolontariat Europejski programu,,młodzież w działaniu 3 kieszonkowy_ola.indd :26:30

4 SPIS JEST ROZD ROZD ZAN ROZ Wolo Eu Doku Style ANE Kart Eu 4 kieszonkowy_ola.indd :26:30

5 SPIS TREŚCI ZANIM SPAKUJESZ WALIZKĘ s. 7 JESTEŚ WOLONTARIUSZEM s. 8 ROZDZIAŁ I ZASADY s. 10 Wolontariat Europejski s. 10 Partnerzy s. 10 Akredytacja s. 12 Czas trwania s. 12 Miejsce s. 13 Fazy projektu s. 15 Projekty w Krajach Partnerskich s. 23 ROZDZIAŁ II DZIAŁANIE s. 27 Dokumenty s. 27 Zdrowie s. 28 Informacje dla krewnych s. 29 Kilka praktycznych wskazówek s. 30 Szok kulturowy s. 36 Porady Ministerstwa Spraw Zagranicznych s. 32 Trudne sytuacje s. 39 ROZDZIAŁ III WOLONTARIAT EUROPEJSKI TO NAUKA s. 44 Style uczenia się s. 44 O planowaniu s. 48 Youthpass s. 51 Po zakończeniu projektu s. 54 ANEKS s. 56 Karta Wolontariatu Europejskiego s. 57 Warunki ubezpieczenia AXA s. 58 Przydatne adresy i linki s kieszonkowy_ola.indd :26:30

6 6 kieszonkowy_ola.indd :26:30

7 ZANIM SPAKUJESZ WALIZKĘ Już niedługo pożegnasz znajomych, spakujesz swój plecak lub walizkę i wyruszysz na wolontariat. Czeka na Ciebie wspaniała przygoda, masa nowych doświadczeń, ale też nie zawsze łatwe mierzenie się z nową kulturą czy trudnościami. Chcąc towarzyszyć Ci w tym doświadczeniu, przygotowaliśmy ten Kieszonkowy przewodnik Wolontariusza Europejskiego. Nie jest on podręcznikiem akademickim, ale praktycznym kompendium zawierającym podstawowe informacje, wskazówki i rekomendacje, które mogą Ci się przydać na wolontariacie. Z racji swojej objętości nie tyle wyczerpuje on poruszane w nim tematy i zagadnienia, co stanowi zaproszenie do własnych, twórczych poszukiwań, uzupełniania i weryfikacji zgromadzonych tutaj informacji. Z doświadczenia własnego wolontariatu i wieloletniej pracy z wolontariuszami wiem bowiem, że nie na wszystkie pytania można znaleźć proste odpowiedzi. A poszukiwanie odpowiedzi na te najważniejsze w życiu pytania bywa jedną z wielu motywacji wyjazdu na wolontariat. Życzę zatem, aby Twój wolontariat był pełen twórczych i inspirujących poszukiwań. Miłej lektury! Eliza Zadłużna była wolontariuszka i trenerka Wolontariatu Europejskiego 7 kieszonkowy_ola.indd :26:31

8 JESTEŚ WOLONTARIUSZEM Jesteś wolontariuszem. Co to dla Ciebie oznacza? Jak ważne jest to określenie dla Ciebie? Czy tak samo ważne, jak bycie studentem/studentką? Mniej czy bardziej ważne od bycia miłośniczką literatury francuskiej, fanem piłki nożnej czy wielbicielką filmów Woody ego Allena? Jak rozumiesz swój wolontariat? W którym miejscu swojej wolontariackiej drogi jesteś? Wolontariat (łac. volontarius dobrowolny) to dobrowolna, bezpłatna, świadoma praca na rzecz innych ludzi lub całego społeczeństwa, wykraczająca poza związki rodzinno-koleżeńskoprzyjacielskie. A wolontariusz to osoba pracująca na zasadzie wolontariatu. Zwróć uwagę, że określenie bezpłatna nie oznacza za darmo, lecz bez wynagrodzenia materialnego. W rzeczywistości wolontariusz otrzymuje wynagrodzenie w postaci nowego doświadczenia i umiejętności, spełnienia marzeń, samorealizacji i wielu innych rzeczy sam tego doświadczysz! Określenie wykraczająca poza związki rodzinno-koleżeńsko-przyjacielskie oznacza, że wolontariatem nie jest każda praca na rzecz innych. Na przykład pomaganie własnej babci wolontariatem nie jest, natomiast pomoc starszej osobie w pobliskim domu starców owszem. Czy wiesz, że początki wolontariatu w Polsce sięgają jeszcze czasów średniowiecznych. Na jego rozwój duży wpływ miała idea chrześcijańskiego miłosierdzia oraz działalność Kościoła katolickiego. Ważną rolę w formowaniu działalności wolontariackiej odegrały również świeckie tradycje opieki społecznej, w ramach których arystokracja i władze miejskie podejmowały dobrowolne działania na rzecz pomocy biednym. 8 kieszonkowy_ola.indd :26:32

9 Wyjeżdżając na wolontariat, dołączasz do szerokiego grona ludzi, którzy podejmują działania na rzecz innych i zmieniają w ten sposób miejsce, w którym żyją na lepsze. Wolontariat zawsze pozostawia ślad: w Tobie w postaci nowych doświadczeń, zdobytej wiedzy i umiejętności, nawiązanych przyjaźni, jak i w innych w społeczności i organizacji, w której będziesz pracować. Od Ciebie jednak zależy, jaki będzie to ślad oraz na jak długo zostanie on w sercach i pamięci ludzi, z którymi przyjdzie Ci pracować. 9 kieszonkowy_ola.indd :26:32

10 ROZDZIAŁ I ZASADY Wolontariat Europejski Wolontariat Europejski (European Voluntary Service EVS) to Akcja programu Młodzież w działaniu umożliwiająca wolontariuszowi lub grupie wolontariuszy podjęcie pracy społecznej we wszystkich Krajach Programu i Sąsiedzkich Krajach Partnerskich. EVS powstał po to, by wolontariusze mogli zdobywać kompetencje i umiejętności wpływające na ich rozwój osobisty i zawodowy przez doświadczenia związane z edukacją pozaformalną. W Wolontariacie Europejskim może uczestniczyć każdy młody człowiek w wieku od 18 do 30 lat, w szczególnych sytuacjach możliwy jest udział młodzieży w wieku lat. Pobyt w zagranicznej organizacji trwa od 2 do 12 miesięcy. Partnerzy Wolontariat Europejski opiera się na partnerstwie: organizacji oraz wolontariusza. Oznacza to, że kiedy wyjeżdzasz na projekt, jesteś nie tylko wolontariuszem, ale również partnerem przy realizacji danych działań w projekcie. Podpisujesz na równych prawach z organizacją koordynującą, goszczącą i wysyłającą dokument zwany Umową o realizacji działań (Activity Agreement). Na tej samej zasadzie jak inni partnerzy zobowiązany jesteś do przestrzegania podpisanych zobowiązań. Masz również prawo do wymagania tego od pozostałych partnerów. Organizacja koordynująca Jako wnioskodawca pełni kluczową rolę w projekcie. Organizacja taka jest odpowiedzialna za cały projekt, organizacje biorące w nim udział oraz wolontariuszy. Organizacja koordynująca otrzymała dofinansowanie na realizację Twojego działania. Jest zobowiązania do podziału funduszy pomiędzy pozostałych partnerów projektu organizacje. Ma obowiązek przedstawienia 10 kieszonkowy_ola.indd :26:33

11 raportu i rozliczenia końcowego z całego projektu odpowiedniej Narodowej Agencji. Jest spoiwem między Tobą, organizacją wysyłającą i organizacją goszczącą. Czuwa nad właściwym przebiegiem całego projektu. Aby móc pełnić tę rolę, musiała przejść proces akredytacji. UWAGA! Możliwe, że rolę organizacji koordynującej pełni organizacja wysyłająca lub goszcząca. Organizacja wysyłająca Znajduje się w Twoim kraju. Współtworzy projekt razem z innymi partnerami. Jest zobowiązana do wysłania Ciebie za granicę, czyli powinna wspierać wolontariusza w przygotowaniach do wyjazdu w zależności od jego potrzeb, monitorować przebieg projektu za granicą oraz pomóc w ocenie całego projektu po powrocie i wesprzeć wolontariusza w ponownej integracji w Polsce. Aby móc pełnić tę rolę, musiała przejść proces akredytacji. Organizacja goszcząca Znajduje się w kraju, do którego wyjeżdżasz. Współtworzy projekt razem z innymi partnerami. Jest odpowiedzialna za właściwy przebieg Twojego wolontariatu, począwszy od aspektów praktycznych, jak wyżywienie, zakwaterowanie, transport lokalny, kieszonkowe, przez odpowiednie zaangażowanie wolontariusza w działania w projekcie, po wsparcie procesu uczenia się wolontariusza. Ta organizacja zapewnia Ci mentora osobę odpowiedzialną za wsparcie osobiste wolontariusza. Aby pełnić rolę organizacji goszczącej, musiała przejść proces akredytacji (wyjątkiem są organizacje z Sąsiedzkich Krajów Partnerskich oraz regionu EuroMed). 11 kieszonkowy_ola.indd :26:33

12 Wolontariusz Ty Młody człowiek w wieku lat (w wyjątkowej sytuacji lat), legalnie przebywający w kraju wysyłającym, zmotywowany do pracy wolontariackiej na rzecz zagranicznej organizacji, jej grupy docelowej oraz społeczności lokalnej. Mieścisz się w tych wytycznych? Co za ulga do tego nie musisz przechodzić procesu akredytacji! Akredytacja Oznacza obdarzenie przez Narodowe Agencje danej organizacji kredytem zaufania do realizacji projektów Wolontariatu Europejskiego w ramach programu Młodzież w działaniu. Podstawą do tego jest złożenie przez organizację Listu Intencyjnego (Expression of Interest), który jest skróconym opisem motywacji i rodzaju działań przewidzianych w projektach Wolontariatu Europejskiego najprawdopodobniej czytałeś taki opis dotyczący Twojej organizacji. UWAGA! Organizacje z terenu Europy Południowo-Wschodniej są akredytowane w taki sam sposób jak organizacje z Krajów Programu. Na terenie Europy Wschodniej i Kaukazu proces akredytacji dopiero się rozpoczął, jednak posiadanie akredytacji EVS w 2011 roku stanie się obowiązkiem również dla tych organizacji. Lista wszystkich organizacji akredytowanych jest opublikowana w internetowej bazie: Czas trwania Działanie EVS prowadzone za granicą powinno trwać nie krócej niż 2 miesiące i nie dłużej niż 12 miesięcy (wyłączając fazę przygotowania i oceny po powrocie). W przypadku działań włączających obejmujących wolontariuszy z mniejszymi szansami lub w przypadku działań grupowych EVS, jeśli zostanie to należycie uzasadnione, dopuszcza się minimalny czas trwania działania wynoszący 2 tygodnie. Wolontariusz może uczestniczyć w Wolontariacie Europejskim tylko 12 kieszonkowy_ola.indd :26:34

13 jeden raz. Wyjątkowo traktowani są wolontariusze z mniejszymi szansami, którzy mogą brać udział w więcej niż jednym działaniu. Łączny czas trwania ich projektów nie może jednak przekroczyć 12 miesięcy. Miejsce Wolontariusz zawsze realizuje swoje działania w ramach EVS w kraju innym niż kraj jego zamieszkania (z wyjątkiem procesu przygotowań i oceny końcowej). Działanie EVS może być prowadzone w Kraju Programu lub w Sąsiedzkim Kraju Partnerskim. W przypadku gdy organizacją partnerską jest organizacja z Sąsiedzkiego Kraju Partnerskiego, rolę organizacji koordynującej może pełnić tylko organizacja z Kraju Programu. Następujące kraje zaliczane są do grupy Krajów Programu: Państwa członkowskie Unii Europejskiej (UE) Austria Grecja Polska Belgia Hiszpania Portugalia Bułgaria Holandia Rumunia Cypr Irlandia Słowacja Czechy Litwa Słowenia Dania Luksemburg Szwecja Estonia Łotwa Węgry Finlandia Malta Wielka Brytania Francja Niemcy Włochy 13 kieszonkowy_ola.indd :26:35

14 Kraje Programu będące członkami Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) oraz członkami Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) Islandia Liechtenstein Norwegia Kraje uczestniczące w programie Chorwacja Szwajcaria Turcja Uwaga! Czym Wolontariat Europejski nie jest. EVS: nie obejmuje działań sporadycznych, niezorganizowanych i podejmowanych w niepełnym wymiarze czasu nie obejmuje staży odbywanych w przedsiębiorstwach nie jest płatną pracą i nie może takiej zastępować nie jest działalnością turystyczną ani rekreacyjną nie jest kursem językowym nie jest wykorzystywaniem taniej siły roboczej nie jest okresem studiowania ani zagranicznym szkoleniem zawodowym nie jest po prostu systemem finansowania, lecz jakościowym modelem ponadnarodowego wolontariatu. 14 kieszonkowy_ola.indd :26:36

15 Fazy projektu Poniżej znajdziesz opis kolejnych faz Twojego projektu. W każdej z nich poszczególnych partnerów (w tym również Ciebie) obowiązują pewne zasady, prawa i obowiązki. Zapoznaj się z nimi, by być świadomym procesu, w jakim się znajdujesz i dzięki temu uniknąć nieporozumień. OG organizacja goszcząca OK organizacja koordynująca OW organizacja wysyłająca WOL wolontariusz FAZA 1. - Przed wyjazdem CO JAK KTO Umowa W momencie zaakceptowania projektu OK finansowa Wolontariatu Europejskiego organizacja koordnująca otrzymuje umowę finansową regulującą wykorzystanie finansowania wspólnotowego. Jest to złożony dokument zawierający również wniosek złożony przez Twoją organizację. Organizacja koordynująca jest odpowiedzialna wobec Narodowej Agencji za ogólne zarządzanie projektem. Raz otrzymane dofinansowanie nie może zostać powiększone. Umowa o realizacji projektu Jest to wewnętrzna umowa między wszystkimi partnerami danego projektu. Musi zostać podpisana po zaakceptowaniu projektu, jednak jeszcze przed rozpoczęciem działania EVS w ramach tegoż projektu. Umowa ta określa prawa i obowiązki partnerów względem siebie, w tym zasady współpracy, rodzaje zobowiązań, zadania i godziny pracy, jak również reguluje inne aspekty praktyczne dotyczące działań wolontariusza oraz kwestie związane z procesem uczenia się i celami edukacyjnymi. Ponadto precyzuje ona zasady podziału grantu pomiędzy partnerów. OG OK OW WOL 15 kieszonkowy_ola.indd :26:37

16 FAZA 1. - Przed wyjazdem Umowa o realizacji projektu cd. Przygotowanie wolontariusza do wyjazdu Ubezpieczenie Jakakolwiek zmiana w projekcie względem wcześniejszych postanowień powinna być zaakceptowana, zapisana i podpisana przez wszystkich partnerów. Umowa taka powinna dotrzeć do Narodowej Agencji najpóźniej na 6 tygodni przed rozpoczęciem działania, w którym bierzesz udział. UWAGA! Wszelkie postanowienia zawarte w tej umowie muszą być zgodne z zasadami przedstawionymi w Przewodniku po programie Młodzież w działaniu (Programme Guide). Pomoc wolontariuszowi w skontaktowaniu się z organizacją goszczącą. Pomoc wolontariuszowi w praktycznych przygotowaniach do wyjazdu w zależności od jego potrzeb. Pomoc w zorganizowaniu podróży wolontariusza oraz w dopełnieniu wszelkich formalności związanych z wyjazdem. Zapobieganie sytuacjom kryzysowym czyli uwzględnienie wszystkich ważnych aspektów, które są niezbędne, by projekt przebiegł pomyślnie. Wiele zależy od rodzaju projektu i predyspozycji wolontariusza. Dopełnienie procedury ubezpieczeniowej wolontariusza każdy wolontariusz musi zostać zgłoszony do ubezpieczenia grupowego Komisji Europejskiej dla wolontariuszy EVS (AXA), które uzupełnia ubezpieczenie zapewnione przez krajowe systemy ubezpieczeń społecznych (np. Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego) jeśli takie przysługuje wolontariuszowi. Wolontariusz wraz z przedstawicielem organizacji powinien wypełnić w Internecie odpowiedni formularz ubezpieczeniowy AXA, wydrukować go, podpisać i wysłać faksem na numer wskazany organizacji koordynującej przez Narodową Agencję. OW OW OW OK OK OW OG WOL OK OW 16 kieszonkowy_ola.indd :26:37

17 FAZA 1. - Przed wyjazdem Ubezpieczenie cd. Jeżeli jeszcze tego nie zrobiłeś czas aby tym się zająć! Ubezpieczenie to jest bezpłatne zarówno dla Ciebie, jak i organizacji Cię ubezpieczającej. Pamiętaj jednak, że tylko podpisany formularz AXA jest ważny! 17 kieszonkowy_ola.indd :26:38

18 FAZA 2. - W trakcie CO JAK KTO Finansowanie Podzielenie funduszy z grantu, przekazanie pieniędzy partnerom projektu zgodnie z wcześniejszą umową, prowadzenie pełnych/ częściowych działań administracyjnych. OK Jakość w projekcie Wsparcie wolontariusza przy wykonywaniu zadań Osobiste wsparcie wolontariusza Odpowiedzialność za jakość wszystkich działań w projekcie, monitoring oraz wykonywanie zobowiązań względem wolontariusza opisanych wcześniej w Umowie o realizacji działań. Wolontariusz powinien otrzymać wsparcie merytoryczne i praktyczne przy wykonywaniu zadań wolontariackich od doświadczonych pracowników lub/i koordynatora projektu. Mentor osoba, która odpowiada za wsparcie osobiste i ułatwia integrację ze społecznością lokalną. Wolontariusz może zwrócić się do mentora w przypadku wystąpienia problemów. Mentor odgrywa istotną rolę w omawianiu z wolontariuszem efektów uzyskanych w trakcie realizacji działania EVS, jak również wspieraniu procesu uczenia się wolontariusza. Proces ten, jak i kompetencje rozwinięte przez wolontariusza w czasie jego działań na projekcie powinny zostać opisane w certyfikacie Youthpass. Mentor nie może pełnić funkcji osoby nadzorującej pracę wolontariusza. Wolontariusz powinien mieć zapewnione wsparcie przy integracji ze społecznością lokalną, podczas spotkań z młodzieżą, socjalizacji i przy wyborze propozycji spędzania czasu wolnego. Wolontariusz powinien być zachęcany do kontaktu z innymi wolontariuszami, jeżeli istnieje taka możliwość. OK OW OG OG OK OG OK 18 kieszonkowy_ola.indd :26:38

19 FAZA 2. - W trakcie Osobiste wsparcie wolontariusza cd. Zakwaterowanie i wyżywienie Kieszonkowe Transport lokalny Wsparcie językowe Organizacja wysyłająca powinna utrzymywać kontakt z wolontariuszem i organizacją goszczącą. OW Wolontariusz powinien otrzymać odpo- OG wiednie zakwaterowanie i wyżywienie. OK Nie zostały jednak określone standardy dotyczące zakwaterowania i wyżywienia, stąd tak ważne jest świadome zaangażowanie się wolontariusza w konstruowanie Umowy o realizacji działań. Wolontariusz ma prawo otrzymywać ustalone przez Komisję Europejską kieszonkowe OG w systemie tygodniowym, lub miesięcznym. Kieszonkowe wolontariusza ma mu pomóc w pokryciu dodatkowych kosztów, jakie pojawią się podczas pobytu za granicą. Nie jest ono obliczone na pełne pokrycie osobistych wydatków, nie powinno być również przeznaczone na pokrycie wydatków związanych z regularnym wyżywieniem, zakwaterowaniem i transportem lokalnym wolontariusza. Organizacja powinna zapewnić wolon- OG tariuszowi transport lokalny konieczny do realizacji wykonywanych działań na projekcie (transport ten nie obejmuje czasu wolnego). Wolontariusz powinien otrzymać wsparcie językowe, aby móc porozumiewać się w projekcie. Forma, czas trwania i częstotliwość zajęć mogą być różne w zależności od potrzeb i umiejętności wolontariusza, zadań projektu i możliwości organizacji. Wsparcie językowe musi być zapewnione wolontariuszowi nieodpłatnie i musi być włączone w regularny czas jego pracy. 19 kieszonkowy_ola.indd :26:39

20 Szkolenia Szkolenie wprowadzające (On-arrival training) odbywa się w kraju goszczącym na początku projektu. Ma na celu zapoznanie wolontariuszy z realiami życia i kulturą danego kraju i projektu oraz służy nawiązaniu kontaktów między wolontariuszami. Koszt dojazdu na szkolenie pokrywa OG/OK. WOL NA FAZA 2. - W trakcie Zasady pracy Szkolenie ewaluacji środkowej (Mid-term evaluation) odbywa się w kraju goszczącym w połowie pobytu w nim wolontariusza. Daje możliwość oceny projektu i refleksji nad swoim dotychczasowym doświadczeniem oraz procesem uczenia się na wolontariacie. Dodatkowo sprzyja nawiązaniu kolejnych kontaktów z innymi wolontariuszami europejskimi będącymi na projektach w tym samym kraju. Koszt dojazdu na szkolenie pokrywa OG/OK. W przypadku krótkich projektów, tj. trwających np. 3 miesiące, możliwe jest, że nie będziesz uczestniczył w tym szkoleniu, ponieważ czas realizacji działania jest zbyt krótki. Zadania wolontariusza powinny być jasno określone, realistyczne i zgodne z założeniami projektu i programu Młodzież w działaniu. Zadania powinny odzwierciedlać indywidualne predyspozycje wolontariusza i jego zainteresowania. Wolontariusz nie może podejmować zadań należących do zatrudnionych pracowników. Ma go to chronić przed przejęciem zbyt dużej odpowiedzialności za określone działania oraz uniknąć podejrzenia zastępowania przez wolontariusza pracowników etatowych. Może jednak wspierać pracowników etatowych w wykonywanych przez nich zadaniach. WOL NA OG 20 kieszonkowy_ola.indd :26:39

21 Zasady pracy cd. Obowiązki, które ograniczają się do identycznych, powtarzalnych działań powinny być ograniczone do minimum. Zadania powinny zakładać kontakt ze społecznością lokalną. FAZA 2. - W trakcie Trudne sytuacje Certyfikat Youthpass Działania wolontariusza nie mogą wspierać innych projektów Wolontariatu Europejskiego (np. wolontariusz nie powinien brać udziału przy naborze kolejnych wolontariuszy do projektu czy prowadzeniu szkoleń dla nich). Partnerzy powinni przewidzieć sytuacje kryzysowe i opracować strategie radzenia sobie z nimi. Każdy wolontariusz ma prawo do otrzymania certyfikatu Youthpass, który opisuje i uwierzytelnia jego doświadczenie edukacji pozaformalnej i nieformalnej. Ten certyfikat jest rezultatem świadomej refleksji i procesu uczenia się wolontariusza w trakcie całego projektu. OG OK OW WOL OG OK 21 kieszonkowy_ola.indd :26:39

22 FAZA 3. - Po przyjeździe z wolontariatu CO JAK KTO Szkolenie Wsparcie wolontariusza Raport końcowy Trampolina Szkolenie ewaluacji końcowej odbywa się w Polsce, w krótkim czasie po powrocie z wolontariatu. Nawiązuje do doświadczenia zdobytego na projekcie w kontekście celów, motywacji, oczekiwań i wykonanych zadań. Pozwala na przeprowadzenie świadomej refleksji nad zdarzeniami, jakie miały miejsce w trakcie realizacji wolontariatu, jak również służy wsparciu wolontariusza w ponownym odnalezieniu się w polskiej rzeczywistości. Wsparcie wolontariusza w odnalezieniu się w polskiej rzeczywistości. Stworzenie wolontariuszowi możliwości podzielenia się doświadczeniem i umiejętnościami zdobytymi podczas wolontariatu, np. zorganizowanie spotkania z innymi młodymi ludźmi, innymi organizacjami. Wskazanie wolontariuszowi kolejnych możliwości szkoleniowych, edukacyjnych lub zawodowych. W efekcie zakończenia projektu organizacja koordynująca, przy współpracy z pozostałymi partnerami, zobowiązana jest do sporządzenia i złożenia w Narodowej Agencji sprawozdania merytorycznego i finansowego z przebiegu projektu. Wolontariusz ma możliwość przyłączenia się do działań Stowarzyszenia byłych wolontariuszy Trampolina. WOL NA OW OK OW OG WOL WOL 22 kieszonkowy_ola.indd :26:39

23 Projekty w Krajach Partnerskich Ten fragment dotyczy jedynie wolontariuszy, którzy wyjeżdżają poza Kraje Programu. Sąsiedzkie Kraje Partnerskie Europa Południowo- Europa Wschodnia i Wschodnia (SEE) Kaukaz (EECA) Kraje Basenu Morza Śródziemnego (EuroMed) Albania Armenia Algieria Bośnia Azerbejdżan Autonomia i Hercegowina Białoruś Palestyńska Była Jugosłowiańska Federacja Rosyjska Egipt Republika Macedonii Gruzja Izrael Czarnogóra Republika Mołdowy Jordania Serbia Ukraina Liban Maroko Syria Tunezja Wyjeżdżając do któregoś z Krajów Partnerskich, powinieneś wiedzieć, że w krajach tych nie ma instytucji zarządzających programem Młodzież w działaniu, zwanych Narodowymi Agencjami. Dlatego największe wsparcie na miejscu, na jakie możesz liczyć, to Twoja organizacja goszcząca oraz inni wolontariusze EVS, którzy aktualnie są w tym samym kraju/regionie lub kiedyś zrealizowali podobny projekt. W miarę możliwości Twoja organizacja wysyłająca również będzie mogła Cię wesprzeć. Możesz liczyć także na Centra Współpracy SALTO oraz stworzone przez Centra sieci multiplikatorów i punktów kontaktowych, których jednym z zadań jest wspieranie projektów EVS-u w Krajach Partnerskich. Brak Narodowej Agencji nie oznacza więc, że jesteś pozbawiony wsparcia na projekcie. Sieć wsparcia bowiem nadal istnieje, ma tylko inną strukturę niż w Krajach Programu. 23 kieszonkowy_ola.indd :26:40

24 Współpraca z SALTO: Zachęcamy Cię do nawiązania kontaktu i współpracy z Centrami Współpracy SALTO. Dzięki niej będziesz mógł: dowiedzieć się więcej o kulturze kraju, do którego jedziesz Centra Współpracy SALTO oferują publikacje, w których znajdziesz wiele niezbędnych informacji o krajach regionu. Tam też znajduje się wiele adresów internetowych, od których możesz zacząć swoje internetowe poszukiwania. Elektroniczny podręcznik krajów EECA: Broszury o krajach EECA: Broszury o krajach SEE: seepublications/#cp Mobilność w krajach SEE: seepublications/#goingto. Wykorzystaj również magazyny, w których Centra SALTO przedstawiają kraje swojego regionu, możliwości wsparcia dla projektów EVS oraz przykłady dobrych praktyk: EECA: SEE: Euromed: Poszukaj blogów internetowych wolontariuszy, którzy już byli, bądź wciąż przebywają na projektach EVS w kraju, do którego jedziesz! nawiązać kontakt z aktualnymi i byłymi wolontariuszami z kraju, do jakiego jedziesz Centrum Współpracy z krajami Europy Wschodniej i Kaukazu (EECA) oraz Centrum Współpracy z krajami Europy Południowo-wschodniej (SEE) dysponują bazami wolontariuszy wyjeżdżającymi i przyjeżdżającymi do/z regionu EECA:eeca@salto-youth.net SEE: see@salto-youth.net. Kontakt z wolontariuszami, którzy już zakończyli swoje projekty, 24 kieszonkowy_ola.indd :26:41

25 zapewnią Ci również organizacje byłych wolontariuszy EVS, tak zwane EVY Ex-Volunteer Associations. uzyskać profesjonalną pomoc w realizacji swojego projektu Centra Współpracy SALTO stworzyły sieci wsparcia w każdym kraju regionów partnerskich złożoną z doświadczonych pracowników młodzieżowych i organizacji, pełniących rolę multiplikatororów i punktów kontaktowych. Jeśli więc wyczerpiesz możliwości wsparcia ze strony swojej organizacji goszczącej, skontaktuj się z nimi: Europa Wschodnia i Kaukaz: www. salto-youth.net/eecamultipliers Europa Południowo-Wschodnia: www. salto-youth.net/contactpoints EuroMed: www. salto-youth.net/saltoteam. kontaktować się i dzielić swoimi doświadczeniami z przyszłymi wolontariuszami Centra Współpracy SALTO z krajami Europy Wschodniej i Kaukazu oraz Europy Południowo-wschodniej założyły fora internetowe, na których możesz dzielić się swoimi doświadczeniami z innymi wolontariuszami i swoimi znajomymi. Zachęcamy Cię również do założenia własnego bloga i opisywania swoich doświadczeń, co może być nieocenioną pomocą dla przyszłych wolontariuszy. Forum Centrum SALTO EECA: Blogi dla wolontariuszy EVS w krajach EECA: Forum Centrum SALTO SEE: uzyskać więcej informacji o szkoleniu wprowadzającym i ewaluacji pośredniej (tzw. on-arrival i mid-term trainings) Centra Współpracy SALTO z krajami Europy Wschodniej i Kaukazu oraz Europy Południowo-wschodniej organizują szkolenia wprowadzające (on-arrival training) oraz szkolenia w połowie okresu pobytu na projekcie EVS (mid-term meeting). 25 kieszonkowy_ola.indd :26:42

26 Najczęściej to SALTO i trenerzy kontaktują się z Twoją organizacją goszczącą (albo bezpośrednio z wolontariuszem) i zapraszają na oba szkolenia. Więcej informacji o szkoleniach EVS w Krajach Partnerskich: Europa Wschodnia i Kaukaz: EVStrainingsEECA Europa Południowo-Wschodnia: seeevs. Informacje zawarte powyżej odnoszą się do wszystkich wolontariuszy przebywających w Krajach Partnerskich. Kiedy już dotrzesz na miejsce realizacji swojego projektu, poinformuj innych wolontariuszy o wsparciu, jakie Centra SALTO oferują w Krajach Partnerskich. Centrum Współpracy SALTO z krajami Europy Wschodniej i Kaukazu (EECA) Centrum Współpracy SALTO z krajami Europy Południowo- -Wschodniej (SEE) Centrum Współpracy SALTO z krajami Basenu Morza Śródziemnego (EuroMed) Mokotowska 43 Dunajska,22 Parc du Val Flory Warszawa 1000 Ljubljana 11 rue Paul Leplat POLSKA SLOVENIA Marly-le-Roi FRANCE tel.: tel.: tel.: faks: faks: see@salto-youth.net faks: eeca@salto-youth.net euromed@salto-youth.net eeca/ see/ euromed/ 26 kieszonkowy_ola.indd :26:42

27 ROZDZIAŁ II DZIAŁANIE Przygotowania do startu czyli o czym pamiętać i o co zadbać. Poniżej znajdziesz przydatne wskazówki, które mogą służyć Ci jako lista kontrolna rzeczy do zrobienia przed wyjazdem. Dokumenty jeżeli wyjeżdżasz na EVS do jednego z krajów UE/EOG, nie potrzebujesz paszportu; do przekroczenia granicy wystarczy dowód osobisty, musi być on jednak w dobrym stanie; jeżeli Twój dowód jest zniszczony, postaraj się o wyrobienie nowego; dowód osobisty powinien być ważny przez co najmniej 6 miesięcy po zakończeniu wolontariatu po wejściu przez Polskę do UE wobec obywateli polskich został zniesiony całkowicie obowiązek posiadania wiz przy pobytach trwających krócej niż 3 miesiące w przypadku wyjazdu do kraju UE/EOG na okres dłuższy niż 3 miesiące należy zalegalizować swój status przez wystąpienie z wnioskiem o zezwolenie na pobyt dla obywateli Unii Europejskiej; w dalszej części znajdziesz szczegółowe informacje na temat pozwolenia na pobyt jeżeli wyjeżdżasz do kraju spoza obszaru UE/EOG, będziesz potrzebował paszportu; jeśli go jeszcze nie masz wyrób jak najszybciej; jeśli masz paszport od kilku lat, sprawdź termin jego ważności; musi być ważny co najmniej trzy miesiące po zakończeniu wolontariatu jeżeli jedziesz do kraju znajdującego się poza obszarem UE/ EOG, sprawdź w placówce konsularnej tego kraju, czy będziesz potrzebował wizy i gdzie ją trzeba załatwiać zrób co najmniej dwie kserokopie wszystkich ważniejszych dokumentów (dowodu tożsamości, paszportu, wizy, kart kredytowych, polisy ubezpieczenia, biletów lotniczych/autobusowych/kolejowych, prawa jazdy) oraz ich skany i umieść je na swojej skrzynce owej. Jeden komplet kserokopii zostaw w domu, drugi weź ze sobą, chowając w innym miejscu niż oryginały. W przypadku zgubienia dokumentu jego kopie ułatwią Ci odtworzenie go 27 kieszonkowy_ola.indd :26:43

28 jeśli masz prawo jazdy, to warto postarać się w wydziale komunikacji urzędu gminy właściwego dla Twojego miejsca zameldowania w Polsce o jego międzynarodową wersję. W niektórych krajach nie jest akceptowane zwykłe, polskie prawo jazdy Zdrowie zaopatrz się w lekarstwa na choroby przewlekłe (cukrzyca, alergie itp.) ubezpieczenie tego nie pokrywa dla kobiet biorących tabletki antykoncepcyjne: zrób zapas albo przestań brać odwiedź stomatologa: dentysta wszędzie bardzo dużo kosztuje, to samo dotyczy szkieł kontaktowych (nie wszędzie jest ulubiona marka i mogą być droższe) sprawdź, na co byłeś szczepiony; niektóre projekty (socjalne) wymagają szczepień, nawet jeżeli nie, to lepiej się zaszczepić po co umilać sobie wolontariat np. żółtaczką jeśli nie pamiętasz swojej grupy krwi, sprawdź i napisz ją na kartce, którą trzymaj np. w portfelu upewnij się, że jesteś nadal objęty ubezpieczeniem w Polsce (ZUS, inne), żeby nie powstała luka po powrocie (w razie wypadku lub ciężkiej choroby za granicą AXA obejmuje tylko podstawowe leczenie w kraju pobytu i ewentualny transport do domu i tam trzeba kontynuować leczenie) wystąp do Narodowego Funduszu Zdrowia o wydanie karty EKUZ dokument ten potwierdza, że jesteś objęty ubezpieczeniem zdrowotnym w Polsce; o tej karcie piszemy w aneksie naszego przewodnika jeśli jedziesz do krajów na południu Europy, gdzie klimat jest cieplejszy i słońce pali przez cały dzień pamiętaj o preparatach ochronnych z filtrami przeciwko promieniom UVA i UVB jeśli masz zamiar uprawiać sporty wyczynowe np. narciarstwo, windsurfing, zachowaj względy bezpieczeństwa, upewnij się, czy w pobliżu jest opieka medyczna i czy Twoje ubezpieczenie przewiduje pokrycie kosztów leczenia lub odszkodowania za uprawianie 28 kieszonkowy_ola.indd :26:45