Przedmiot: Język obcy. Treści nauczania. I Rok studiów

Transkrypt

1 I Rok studiów Przedmiot: Język obcy Jednostka w jakiej realizowany jest przedmiot nauczania: Studium Praktycznej Nauki Języków Obcych Wymiar godzinowy przedmiotu: I semestr 30 godzin ćwiczeń 1 pkt. ECTS II semestr 30 godzin ćwiczeń 1 pkt. ECTS III semestr 30 godzin ćwiczeń 1, 5 pkt. ECTS IV semestr 30 godzin ćwiczeń 1, 5 pkt. ECTS ECTS: 5 punktów Cele ogólne przedmiotu: Celem nauczania języka obcego jest przygotowanie studentów do porozumiewania się w zakresie tematów dotyczących sytuacji życia codziennego oraz wprowadzenia i utrwalenia terminologii języka specjalistycznego / zawodowego ze szczególnym uwzględnieniem typowych dla niego struktur językowych. Treści nauczania Tematyka zajęć: 1. Nauczanie języka ogólnego zawiera materiał językowy przewidziany na 1 rok nauki tj. 60 godzin. Tematyka tekstów uwzględnia zainteresowania i potrzeby studentów, dotyczy porozumiewania się w określonych sytuacjach życia codziennego. 2. Treści programowe dotyczące języka specjalistycznego, którego nauczanie przewidziane jest na III i IV semestr - 60 godzin, obejmują następujące tematy: - dziedziny nauk medycznych, specjalizacje, specjaliści, - organizacja szpitala; typy szpitali, oddziały, personel pomocniczy, - anatomia i fizjologia człowieka; części ciała, narządy, układy, - wywiad z pacjentem, badanie fizykalne, - wybrane jednostki chorobowe, metody leczenia, - badania diagnostyczne i testy laboratoryjne, - opieka pielęgniarska, czynności pielęgniarskie, - etyczne aspekty pielęgniarstwa. Student na poziomie licencjata powinien: - po ukończeniu lektoratu opanować umiejętność porozumiewania się w prostych sytuacjach życia codziennego oraz czytania, rozumienia i tłumaczenia tekstów specjalistycznych na język polski. Metody nauczania: - ćwiczenia. Forma zaliczenia przedmiotu: Zaliczenie z oceną po każdym semestrze, egzamin po IV semestrze Literatura obowiązkowa: 1. Materiały do nauczania języka specjalistycznego/zawodowego. 2. Podręcznik do nauczania języka ogólnego.

2 Przedmiot: Wychowanie fizyczne Jednostka w jakiej realizowany jest przedmiot nauczania: Studium Wychowania Fizycznego i Sportu Wymiar godzinowy przedmiotu: I semestr - 30 godzin ćwiczeń 1 pkt. ECTS II semestr - 30 godzin ćwiczeń 1 pkt. ECTS ECTS: 2 punkty Cele ogólne przedmiotu: Kształtowanie sprawności fizycznej i ruchowej, kształtowanie umiejętności ruchowych, wprowadzenie do metodyki ćwiczeń fizycznych osób w różnym wieku i różnej sprawności, przygotowanie do uczestnictwa w wybranych formach kultury fizycznej. Treści nauczania Tematyka ćwiczeń: 1. Kształtowanie cech motorycznych: - wytrzymałość fizyczna, - siła mięśniowa: szybkość, gibkość, skoczność. 2. Doskonalenie sprawności ogólnej z zastosowaniem wybranych form i środków dydaktycznych oraz nauczanie metod kształtowania cech motorycznych: - lekkoatletyczne formy ruchu, - gry i zabawy ruchowe, - formy gimnastyczne, - gry zespołowe, - systemy kulturystyczne, - formy muzyczno - ruchowe, - indywidualne formy ruchu, - ćwiczenia dwójkowe, trójkowe i zespołowe. 3. Kształtowanie sprawności specjalnej i wybranych umiejętności ruchowych z zakresu: - koszykówki, - siatkówki, - tenisa stołowego, - aerobiku, - rekreacyjnych form ruchu. 4. Nauczanie wybranych metod diagnozowania sprawności fizycznej i ruchowej. 5. Nauczanie wybranych metod intensyfikacji odpoczynku: - relaks autogenny, - automasaż. 6. Nauczanie zasad doboru ćwiczeń i stopniowania wysiłku w różnych rodzajach treningu. 7. Nauczanie zasad organizacji imprez sportowych i rekreacyjnych oraz wybranych przepisów sportowych. 8. Nauczanie zasad higieny i bezpieczeństwa na zajęciach ruchowych - pomoc i asekuracja. Student na poziomie licencjata powinien: - znać: różne metody kształtowania sprawności fizycznej z zastosowaniem wybranych przyborów, przyrządów i systemów; różne zestawy ćwiczeń fizycznych wykonywanych indywidualnie i grupowo; sposoby dozowania wysiłku w zależności od stanu fizycznego ćwiczących; metody relaksacyjne; - rozumieć: zależność pomiędzy aktywnością ruchową a poziomem zdrowia; - umieć: zastosować wiedzę i umiejętności z zakresu kultury fizycznej w programowaniu własnej aktywności ruchowej; zorganizować zajęcia rekreacyjne lub sportowe i je przeprowadzić.

3 Metody nauczania: - ćwiczenia. Forma zaliczenia przedmiotu: Zaliczenie z oceną po każdym semestrze. Literatura obowiązkowa: 1. Kochasz J.: Przewodnik ćwiczeń gimnastycznych - od A do Z. 2. Kuński H.: Podstawy treningu zdrowotnego. 3. Maszczak T. (red.): Metodyka wychowania fizycznego. Literatura uzupełniająca: 1. Cendrowski Z.: Żyć sto lat. 2. Janiszewski M., Czychanowska T., Czekan A.: Gimnastyka w życiu kobiety. 3. Kutner Kozińska M.: Korekta wad postawy. 4. Van der Zoil E.: Relaks doskonały

4 Przedmiot: Anatomia Jednostka w jakiej realizowany jest przedmiot nauczania: Instytut Nauk o Zdrowiu Wymiar godzinowy przedmiotu: I semestr - 10 godz. wykładów + 20 godz. ćwiczeń + 10 godz. samokształcenia - 2 pkt. ECTS II semestr - 10 godz. wykładów + 20 godz. ćwiczeń + 5 godz. samokształcenia - 2 pkt. ECTS ECTS: 4 punkty Cele ogólne przedmiotu: Zapoznanie studentów z anatomią prawidłową człowieka, a zwłaszcza z morfologią i topografią kości, mięśni, narządów wewnętrznych, centralnego układu nerwowego, a także zaopatrujących je naczyń i nerwów, w stopniu niezbędnym do wykonywania zawodu pielęgniarki. Treści nauczania Tematyka wykładów: 1. Budowa ciała ludzkiego. Okolice ciała, ściany tułowia i jamy ciała. 2. Podstawy embriologii i histologii. Zapłodnienie i rozwój zarodka 3. Budowa i czynność kości. Połączenia kości. 4. Budowa i mechanika mięśni. Narządy pomocnicze. 5. Układ trawienny. Otrzewna. 6. Układ oddechowy. 7. Układ moczowy. 8. Układ płciowy żeński. 9. Układ płciowy męski. 10. Krocze. Przepukliny brzuszne. 11. Serce. Krążenie małe, duże i płodowe. 12. Układ chłonny. 13. Układ wewnątrzwydzielniczy. 14. Narządy zmysłów. 15. Budowa skóry. 16. Ogólny podział i budowa mózgowia i rdzenia kręgowego. Opony mózgowia i rdzenia kręgowego. 17. Ośrodki nerwowe. 18. Drogi nerwowe. 19. Układ nerwowy autonomiczny. 20. Antropologia. 21. Anatomia topograficzna głowy i szyi. 22. Anatomia topograficzna klatki piersiowej. 23. Anatomia topograficzna jamy brzusznej. 24. Anatomia topograficzna kończyn górnych. 25. Anatomia topograficzna kończyn dolnych. Tematyka ćwiczeń: 1. Kości i ich połączenia. 2. Mięśnia i ich narządy pomocnicze. 3. Układ ruchu bierny i czynny. 4. Układ trawienny. 5. Układ oddechowy. 6. Układ moczowy. 7. Układ płciowy męski i żeński. 8. Serce. Krążenie małe, duże i płodowe. 9. Naczynia krwionośne. 10. Układ chłonny. 11. Układ wewnątrzwydzielniczy.

5 12. Narządy zmysłów. 13. Skóra. 14. Centralny układ nerwowy. 15. Ośrodki i drogi nerwowe. 16. Nerwy czaszkowe. 17. Nerwy rdzeniowe. 18. Układ autonomiczny. Tematyka samokształcenia: 1. Linie, płaszczyzny i okolice ciała. 2. Ściany tułowia. 3. Jamy ciała. 4. Skóra i jej przydatki. 5. Układ żylny kończyny górnej. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: opisu morfologii i topografii kości, mięśni, narządów wewnętrznych, centralnego układu nerwowego oraz zaopatrujących je naczyń i nerwów; posługiwania się wiedzą anatomiczną w wykonywaniu czynności zawodowych. Student na poziomie licencjata powinien: - znać: okolice, płaszczyzny i osie ciała; morfologię oraz topografię kości, mięśni, narządów wewnętrznych, ośrodkowego układu nerwowego oraz zaopatrujących je naczyń i nerwów, - rozumieć: znaczenie poszczególnych układów i narządów w prawidłowym funkcjonowaniu ustroju, - umieć: rozpoznać i nazwać poszczególne narządy i ich części. Metody nauczania: - wykład, - pokaz, - ćwiczenia. Forma zaliczenia przedmiotu: Egzamin po II semestrze. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest pozytywne zaliczenie ćwiczeń, na których obecność jest obowiązkowa. W przypadku usprawiedliwionej nieobecności na ćwiczeniach należy je odrobić z inną grupą za zgodą osoby prowadzącej zajęcia. Literatura obowiązkowa: 1. Bochenek A. Reicher M. Anatomia człowieka. Tom I V. PZWL 2. Putz HR, Pabst R. Atlas anatomii człowieka - Sobotta. Urban & Partner. 3. Urbanowicz Z. Podstawy anatomii człowieka. Tom I i II. Czelej 4. Woźniak W. ( red ) Anatomia człowieka podręcznik dla studentów. Urban & Partner. Literatura uzupełniająca: 1. Aleksandrowicz R. Mały atlas anatomiczny. PZWL 2. Gołąb B. Podstawy anatomii człowieka. PZWL

6 Przedmiot: Fizjologia Jednostka w jakiej realizowany jest przedmiot nauczania: Instytut Nauk o Zdrowiu Wymiar godzinowy przedmiotu: I semestr - 15 godzin wykładów + 15 godzin ćwiczeń - 2 pkt. ECTS II semestr - 15 godzin wykładów + 15 godzin ćwiczeń + 15 godzin samokształcenia - 2 pkt. ECTS ECTS: 4 punkty Cele ogólne przedmiotu: Przyswojenie przez studentów i zrozumienie zasad funkcjonowania organizmu człowieka w warunkach prawidłowych. Cel ten realizowany będzie poprzez przekazywanie treści na wykładach i wyrabianie umiejętności logicznej interpretacji faktów podczas ćwiczeń. Treści nauczania Tematyka wykładów: 1. Organizm człowieka jako całość, środowisko wewnętrzne organizmu. 2. Biofizyczne podstawy funkcjonowania organizmu ludzkiego. 3. Elektrofizjologia. 4. Fizjologia mięśni poprzecznie prążkowanych i gładkich. 5. Fizjologia układu trawiennego. 6. Fizjologia oddychania: zewnętrznego i wewnętrznego. 7. Fizjologia układu moczowego. 8. Fizjologia układu płciowego: męskiego i żeńskiego. 9. Fizjologia krwi. 10. Mechanizmy regulujące ciśnienie krwi i pracę serca. 11. Fizjologia krążenia krwi: krążenie małe, duże i płodowe. 12. Neurohormonalna regulacja procesów fizjologicznych. 13. Rola hormonów w organizmie człowieka. 14. Obwodowy układ nerwowy. 15. Fizjologia czucia. 16. Centralny układ nerwowy. 17. Regulacja postawy, równowagi i ruchu. 18. Kora mózgowa. 19. Układ limbiczny, podwzgórze, układ autonomiczny. Tematyka ćwiczeń: 1. Potencjały spoczynkowe i czynnościowe w tkankach. 2. Praca mięśni, znużenie mięśni. 3. Badanie odruchów klinicznych. 4. Czucie eksteroceptywne. 5. Słuch i wzrok - telereceptory. 6. Krwinki czerwone, hematokryt, hemoliza. 7. Krwinki białe, odczyn Biernackiego. 8. Krzepnięcie krwi, grupy krwi. 9. Elektrokardiografia. 10. Tony serca, ciśnienie krwi, tętno. 11. Próby czynnościowe układu krążenia. 12. Lokalna regulacja krążenia krwi. 13. Osłuchiwanie klatki piersiowej, próby czynnościowe układu oddechowego. Tematyka samokształcenia: 1. Funkcje życiowe człowieka. 2. Rola skóry. 3. Fizjologia snu i czuwania.

7 4. Hormony jelitowe. 5. Trawienie i wchłanianie substancji pokarmowych. Efekty kształcenia: umiejętności i kompetencje: rozumienia zasad prawidłowego funkcjonowania tkanek i narządów człowieka; wyjaśnienia wzajemnego oddziaływania narządów i układów czynnościowych; interpretowania procesów fizjologicznych człowieka w stanie zdrowia; określania podstawowych wielkości fizjologicznych; wykorzystywania fizjologii w wykonywaniu czynności zawodowych. Student na poziomie licencjata powinien: - znać: zasady prawidłowego funkcjonowania poszczególnych tkanek i narządów człowieka oraz mechanizmy podstawowe i regulacyjne dostosowujące organizm do zmieniających się warunków funkcjonowania, - rozumieć: wzajemne oddziaływania poszczególnych narządów i układów czynnościowych, - umieć: wytłumaczyć mechanizmy funkcjonowania poszczególnych narządów i sprzężenia występujące w organizmie. Metody nauczania: - wykład, - pokaz, - ćwiczenia. Forma zaliczenia przedmiotu: Egzamin po II semestrze. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest pozytywne zaliczenie ćwiczeń, na których obecność jest obowiązkowa. W przypadku usprawiedliwionej nieobecności na ćwiczeniach należy je odrobić z inną grupą za zgodą osoby prowadzącej zajęcia. Literatura obowiązkowa: 1. Traczyk W.Z., Trzebski A.: Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej. PZWL 2. Traczyk W.Z.: Fizjologia człowieka w zarysie. PZWL Literatura uzupełniająca: 1. Konturek S.: Fizjologia człowieka. Wydawnictwo UJ tom IV Neurofizjologia. 2. Wójcik G.: Fizjologia człowieka. Wydawnictwo Czelej.

8 Przedmiot: Patologia Jednostka w jakiej realizowany jest przedmiot nauczania: Instytut Nauk o Zdrowiu Wymiar godzinowy przedmiotu: II semestr - 35 godzin wykładów + 25 godzin ćwiczeń + 15 godzin samokształcenia ECTS: 4 punkty Cele ogólne przedmiotu: Celem kształcenia jest zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami dotyczącymi patomechanizmu procesu chorobowego: z zakresu patomorfologii ( zmiany strukturalne i ich analiza morfologiczna makro- i mikroskopowa) oraz patofizjologii (etiologia, patogeneza i klinika chorób wybranych narządów i układów). Treści nauczania: Tematyka wykładów: 1. Patologia, patofizjologia i patomorfologia uwagi wstępne, cele, rozwój, rys historyczny. Zdrowie i choroba. 2. Homeostaza i adaptacja. 3. Choroba, czynniki chorobotwórcze wewnętrzne i zewnętrzne. Choroba organiczna i czynnościowa. Przebieg i zejście choroby. Dynamika procesu chorobowego. Choroba w ujęciu patomorfologicznym (analiza, apoptoza). Objawy patologiczne. 4. Etiologia ogólna i nozologia ogólna. 5. Zmiany wsteczne. 6. Zmiany postępowe. 7. Zapalenie. 8. Zaburzenia termoregulacji. 9. Zaburzenia regulacji hormonalnej ustroju. 10. Patogeneza cukrzycy. Cukrzyca typu I. Cukrzyca typu II. 11. Wczesne i późne powikłania cukrzycy. 12. Cukrzyca ciężarnych. 13. Ostra i przewlekła niewydolność krążenia. 14. Miażdżyca. 15. Choroba niedokrwienna serca. 16. Nadciśnienie tętnicze. Powikłania narządowe w chorobie nadciśnieniowej. 17. Morfologia serca w stanach chorobowych. 18. Patogeneza zawału serca. 19. Wstrząs. 20. Ostra niewydolność nerek. 21. Przewlekła niewydolność nerek 22. Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej. 23. Obrzęki. 24. Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej. 25. Patologia wątroby i dróg żółciowych. Marskość wątroby. Zapalenia wirusowe wątroby. 26. Patologia układu oddechowego. Przewlekła obturacyjna choroba płuc. 27. Etiopatogeneza nowotworów. 28. Rak piersi, rak płuca, rak jelita grubego charakterystyka kliniczna i patomorfologiczna. 29. Awitaminozy. 30. Osteoporoza pomenopauzalna (typ I) i starcza (typ II). 31. Zagrożenia płodu i noworodka. 32. Teorie starzenia. 33. Wybrane aspekty starzenia się narządów i układów w organizmie człowieka. 34. Metodyka i zakres badań stosowanych w patomorfologii. Tematyka ćwiczeń: 1. Patologia przysadki. 2. Patologia tarczycy. 3. Patogeneza chorób nadnerczy.

9 4. Patologia gruczołów płciowych. Niepłodność i bezpłodność. Klimakterium i andropauza. 5. Patogeneza i patomorfologia chorób zapalnych wielonarządowych. 6. Niedokrwistości pierwotne i wtórne. Niedokrwistość chorób nowotworowych. 7. Choroby mieloproliferacyjne. Ostra białaczka szpikowa. Przewlekła białaczka szpikowa. 8. Chłoniaki. Ziarnica złośliwa. 9. Skazy krwotoczne : naczyniowe, płytkowe i osoczowe. 10. Zespół śródnaczyniowego wykrzepiania. Zaburzenia hemostazy w przebiegu ciąży i porodu. 11. Trombofilia. Pierwotna i wtórna profilaktyka przeciwzakrzepowa. 12. Podział histopatologiczny nowotworów. 13. Zasady oceny złośliwości nowotworów. 14. Markery nowotworowe. 15. Patologia układu nerwowego. Choroba Alzheimera, choroba Creutzfelda-Jakoba. Tematyka samokształcenia: 1. Powikłania cukrzycy. 2. Zespół polimetaboliczny. 3. Awitaminozy. 4. Ból. 5. Posocznica. Efekty kształcenia: umiejętności kompetencje: rozpoznawania podstawowych zaburzeń fizjologicznych; opisu etiopatogenezy najważniejszych jednostek chorobowych z uwzględnieniem patomechanizmu. Metody kształcenia: Wykłady dające podstawy teoretyczne przedmiotu oraz ćwiczenia, które uzupełniają i rozszerzają wybrane zagadnienia w sposób praktyczny ( analiza mikroskopowa, filmy, zadania, wykorzystanie środków audiowizualnych) Forma zaliczenia przedmiotu: Egzamin po II semestrze. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu końcowego jest uzyskanie pozytywnych ocen z dwóch kolokwiów cząstkowych. Literatura obowiązkowa: 1. Kruś S.: Patologia. Podręcznik dla licencjackich studiów medycznych. PZWL Red. B. Zahorska- Markiewicz., Patofizjologia kliniczna dla studentów. Volumed, Literatura uzupełniająca: 1. J. Stachura, W. Domagała.: Patologia znaczy słowo o chorobie tom I- patologia ogólna. 2. Red. D. Rość: Przewodnik po patofizjologii. Skrypt dla licencjackich studiów medycznych. AM Bydgoszcz Red. M. Kajora Zarys patomorfologii podręcznik dla studentów pielęgniarstwa Wyd. ŚAM.

10 Przedmiot: Zdrowie publiczne Jednostka w jakiej realizowany jest przedmiot nauczania: Instytut Nauk o Zdrowiu Wymiar godzinowy przedmiotu: I semestr - 25 godzin wykładów + 20 godzin ćwiczeń + 5 godzin samokształcenia 3 pkt. ECTS II semestr - 20 godzin wykładów + 25 godzin ćwiczeń + 10 godzin samokształcenia 3 pkt. ECTS ECTS: 6 punktów Cele ogólne przedmiotu:. Studenci winni zapoznać się z genezą, założeniami i zadaniami zdrowia publicznego, koncepcją medycyny rodzinnej w realizacji zadań zdrowia publicznego, podstawowymi wiadomościami z dziedziny higieny człowieka i środowiska oraz poznać czynniki stanowiące zagrożenie dla zdrowia i jego kulturowych, społecznych i ekonomicznych uwarunkowań oraz ekologicznych zagrożeń występujących w środowisku zamieszkania, nauki i pracy. Wykształcenie umiejętności oceny epidemiologii, profilaktyki i prewencji chorób społecznych we współczesnych systemach opieki zdrowotnej i zmieniającym się rynku usług zdrowotnych. Treści nauczania Tematyka wykładów: 1. Koncepcja zdrowia w medycynie i naukach społecznych: - zakres i zadania zdrowia publicznego oraz medycyny społecznej, - zdrowie w pedagogice, socjologii i psychologii, - koncepcja zdrowia w świetle Programu WHO, Narodowego Programu Zdrowia, Ottawskiej Karty Zdrowia i Programu Zdrowie XXI Zdrowie dla wszystkich w XXI wieku, - profilaktyka i jej znaczenie dla współczesnej koncepcji zdrowia, - edukacja zdrowotna jako proces kształtujący zdrowie. 2. Kulturowe, społeczne i ekonomiczne uwarunkowania zdrowia. 3. Podstawowe pojęcia dotyczące zdrowia i choroby. 4. Zachowania zdrowotne. 5. Ocena stanu zdrowia ludności. 6. Relacje między rodziną a zdrowiem i chorobą. 7. Patologia rodziny a zdrowie. 8. Narkomania jako problem medycyny i społeczny. 9. Programowe działania na rzecz zdrowia 10. Opieka medyczna w szkole w ramach zdrowia publicznego. 11. Model medycyny rodzinnej założenia i zadania. 12. Koncepcja medycyny pracy. 13. Wybrane elementy epidemiologii chorób zakaźnych. 14. Źródła informacji o stanie zdrowia społeczeństwa. 15. Rodzaje badań epidemiologicznych. 16. Czynniki ekologiczne a zdrowie. 17. Zagrożenia zdrowotne w środowisku zamieszkania, nauki i pracy. 18. Zagrożenia zdrowotne współczesnych społeczeństw. 19. Modele edukacji zdrowotnej - założenia teoretyczne i ich realizacja w koncepcji zdrowia publicznego: - model edukacji zdrowotnej zorientowanej na zdrowie, - model edukacji zdrowotnej zorientowanej na czynniki ryzyka, - model edukacji zdrowotnej zorientowanej na chorobę. 21. Higiena człowieka i środowiska. 22. Higiena żywności i żywienia. 23. Struktura organizacyjna, cele i zadania systemów opieki zdrowotnej. 24. Rynek usług zdrowotnych. 25. Źródła finansowania opieki zdrowotnej. 26. Systemy zdrowotne w wybranych krajach. 27. Organizacja jako dyscyplina naukowa i działalność praktyczna.

11 28. Prakseologiczne podstawy sprawnego działania. 29. Organizacja pracy własnej, źródła niesprawności. 30. Warunki naboru i doboru do pracy, adaptacja. 31. Systemy kształcenia i doskonalenia zawodowego pielęgniarek. 32. Kontraktowanie świadczeń pielęgniarskich. 33. Pielęgniarskie organizacje samorządowe i zawodowe, krajowe oraz zagraniczne. 34. Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych jako organizacja samorządu zawodowego. 35. Planowanie pracy własnej a współpraca w zespole. 36. Planowanie własnego rozwoju zawodowego. 37. Aktywne poszukiwanie pracy. 38. Negocjowanie - istota, cele, charakterystyka, uwarunkowania. 39. Autoprezentacja. 40. Formy praktyki pielęgniarskiej. 41. Koszty usług. Tematyka ćwiczeń: 1. Czynniki zagrożenia w wybranych chorobach: układ krążenia, oddechowy, pokarmowy. 2. Podstawowe zasady profilaktyki wybranych chorób społecznych: choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie, choroba wrzodowa, choroby nowotworowe. 3. Choroby cywilizacyjne. 4. Choroby przenoszone drogą bezpośredniego kontaktu. 5. Społeczne uwarunkowania wybranych chorób: gruźlica, wzw, AIDS, grzybice skóry, świerzb. 6. AIDS jako problem społeczny, epidemiologia i profilaktyka. 7. Sposoby szerzenia się chorób zakaźnych i metody niszczenia ich nosicieli: sanityzacja, dezynfekcja, sterylizacja. 8. Choroby zakaźne szerzące się drogą kropelkową i pokarmową. 9. Higiena człowieka w różnych okresach życia, podobieństwa i odrębności. 10. Czynniki fizyczne w środowisku bytowania człowieka. Tematyka samokształcenia: 1. Choroby społeczne. 2. Jak w twoim środowisku domowym kształtuje się prawidłowe postawy zdrowotne. 3. Działalność samorządów zawodowych na podstawie Izb Pielęgniarskich. 4. Kształcenie podyplomowe pielęgniarek. 5. Higiena nauki i pracy. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: rozpoznawania czynników warunkujących zdrowie publiczne; oceny zdrowia stanu ludzkości na podstawie danych epidemiologicznych i demograficznych; rozpoznawania zagrożeń zdrowotnych występujących w środowisku zamieszkania, nauki i pracy; rozpoznawania działań w zakresie polityki zdrowotnej i społecznej prowadzonej przez państwo; identyfikowania źródeł finansowania opieki zdrowotnej; analizy i oceny stanu zatrudnienia i rozmieszczenia kadr pielęgniarskich; organizowania pracy na własnym stanowisku. Student na poziomie licencjatu powinien: - znać: założenia i koncepcje zdrowia publicznego w ramach systemowego modelu opieki zdrowotnej, zakres i zadania medycyny społecznej i zdrowia publicznego, czynniki kształtujące stan zdrowia społeczeństwa polskiego, zasady profilaktyki najczęściej występujących chorób cywilizacyjnych, kierunki działań w zakresie profilaktyki uzależnień, podstawowe pojęcia i definicje stosowane w epidemiologii, głównie chorób zakaźnych, zasady opracowania ogniska epidemii, podstawowe problemy zdrowotne społeczeństwa polskiego, znać zasady ochrony przed takimi zagrożeniami, znać czynniki środowiska wpływające na zdrowie człowieka, zagrożenia cywilizacyjne mogące dotknąć człowieka, uwarunkowania ekonomiczne w ochronie zdrowia, podstawowe pojęcia z zakresu zarządzania, ekonomiki, marketingu i organizacji ochrony zdrowia. - rozumieć: znaczenie problematyki zdrowia publicznego i medycyny zapobiegawczej, wpływ zachowań antyzdrowotnych na stan zdrowia, koncepcje opieki nad rodziną w zdrowiu i chorobie, przyczyny szerzenia się zakażeń oraz zasady i metody zapobiegania zakażeniom

12 wewnątrzszpitalnym, mechanizmy szerzenia się epidemii, związki jakie istnieją między środowiskiem a organizmem ludzkim, mechanizmy finansowania usług zdrowotnych, - umieć: różnicować pojęcia medyczne ( promocja zdrowia, profilaktyka medyczna, edukacja zdrowotna, wychowanie zdrowotne), rozpoznawać i rozwiązywać problemy zdrowotne i społeczne jednostki, rodziny i grupy społecznej, zabezpieczać tj. przerywać drogi szerzenia zakażeń, wykorzystywać i interpretować wyniki analiz epidemiologicznych, umieć zbierać i przetwarzać wybrane dane demograficzne wykorzystywane w epidemiologii, stosować sposoby unikania lub eliminowania środowiskowych czynników negatywnych, wykorzystywać dodatnie czynniki środowiskowe dla zapewnienia jak najlepszych warunków do prawidłowego rozwoju psychofizycznego jednostki, współpracować w zespole terapeutycznym i kształtować pożądane stosunki interpersonalne. Metody nauczania: - metoda akromatyczna na zmianę z erotematyczną, - opis, - metody oparte na oglądzie. Forma zaliczenia przedmiotu: Egzamin po II semestrze. Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest pozytywne zaliczenie ćwiczeń. Usprawiedliwione nieobecności na ćwiczeniach muszą być odpracowane z inną grupą za zgodą osoby prowadzącej zajęcia lub zaliczone ustnie. Literatura obowiązkowa: 1. Aktualnie obowiązujące akty prawne. 2. Jabłoński L., Karwat I.D.: Podstawy epidemiologii ogólnej, epidemiologia chorób zakaźnych. Podręcznik dla studentów nauk medycznych i pielęgniarskich studiów licencjackich. Wyd. Czelej, Lublin. 3. Kulik T.B., Latalski M. (red.): Zdrowie publiczne. Podręcznik dla studentów i absolwentów Wydziałów Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu Akademii Medycznych. Wydawnictwo Czelej Lublin 4. Latalski M. (red.): Zdrowie Publiczne. AM Lublin. 5. Marcinkowski J.: Podstawy higieny. Volumen. 6. Włodarczyk C., Paździoch S. Systemy zdrowotne. Wyd. UJ Kraków. 7. Włodarczyk W.C.: Zdrowie publiczne tom I i II. FZP Literatura uzupełniająca: 1. Fedorowski J., Niżanowski R. (red): Ekonomika medycyny. PZWL Warszawa. 2. Jabłoński L.: Sanologia. Nauka o zdrowiu społeczeństwa. WSRL Żyrardów. 3. Jędrychowski W.: Epidemiologia. Wprowadzenie. Metody badań. PZWL, Warszawa. 4. Kulik T.B. (red.): Współczesne zagrożenia zdrowia rodziny. Fundacja Uniwersytetu Golec D.: Przemoc w rodzinie. Wydawnictwo Synapsis Warszawa. 5. Kulik T.B., Wrońska I. (red.): Zdrowie w medycynie i naukach społecznych. Wyd. Nauk Społecznych KUL Stalowa Wola. 6. Kurnatowska A. Ekologia, jej związek z różnymi dziedzinami wiedzy. PWN 7. Wąsiewicz E. (red.): Zdrowie publiczne i medycyna społeczna. AM Poznań.

13 Przedmiot: Biochemia i biofizyka Jednostka w jakiej realizowany jest przedmiot nauczania: Instytut Nauk o Zdrowiu Wymiar godzinowy przedmiotu: I semestr - 10 godzin wykładów + 15 godzin samokształcenia II semestr - 20 godzin ćwiczeń ECTS: 2 punkty Cele ogólne przedmiotu: Celem kształcenia jest: zapoznanie studentów z reakcjami i procesami chemicznymi zachodzącymi w organizmie człowieka: przedstawienie roli najważniejszych biomolekuł w zachowaniu integralności organizmu ludzkiego, jak również biochemicznych podstaw patogenezy chorób. Treści nauczania Tematyka wykładów: 1. Biochemiczne podstawy integralności organizmu ludzkiego. 2. Budowa i funkcje makromolekuł występujących w organizmie ludzkim, błony komórkowe, białka błonowe, kanały i pompy błonowe, pompa sodowa, pompy wapniowe. 3. Aminokwasy: budowa, właściwości i funkcja. 4. Białka: budowa, charakterystyka chemiczna i biologiczna 5. Budowa i funkcja enzymów. 6. Utlenianie biologiczne, łańcuch oddechowy i fosforylacja oksydacyjna. 7. Cukry proste i złożone. 8. Glikoliza. Metabolizm glikogenu. 9. Glukoneogeneza i kontrola stężenia glukozy we krwi 10. Szlak pentozofosforanowy. 11. Lipidy - budowa i podział. 12. Lipidy: biosynteza, transport, magazynowanie. 13. Kwasy nukleinowe. 14. Budowa i rola witamin. 15. Biochemiczne i genetyczne podłoże choroby. 16. Metabolizm ksenobiotyków. 17. Biofizyczne podstawy funkcjonowania organizmu ludzkiego. 18. Właściwości biofizyczne, elektryczne komórki. 19. Bioenergetyka komórki. 20. Potencjał spoczynkowy i czynnościowy oraz przewodnictwo elektryczne w tkance nerwowej. 21. Energetyka i mechanizm skurczu mięśnia. 22. Układ oddechowy: wentylacja płuc, właściwości sprężyste tkanki płucnej, napięcie powierzchniowe pęcherzyków płucnych. Wymiana gazowa. 23. Układ krążenia: przepływ krwi, opór naczyniowy przepływu, lepkość krwi oraz prawa przepływu. 24. Praca i moc serca. 25. Podstawy fizyczne wybranych metod obrazowania tkanek i narządów. Tematyka samokształcenia: 1. Woda i ph. 2. Bioenergetyka, rola ATP. 3. Błony komórkowe: budowa i funkcja. 4. Mioglobina i hemoglobina. 5. Białka osocza. 6. Soki trawienne: ślina, sok żołądkowy, sok trzustkowy. 7. Wpływ zabiegów fizykalnych na postępy rehabilitacji.

14 Efekty kształcenia: umiejętności i kompetencje: identyfikowania podstawowych procesów zachodzących w żywym organizmie; rozpoznawania budowy i funkcji makromolekuł obecnych w organizmie człowieka. Student na poziomie licencjata powinien: - opanować podstawową wiedzę na temat biochemicznych podstaw życia w aspekcie zdrowia i choroby, zrozumieć i wykorzystać badania biochemiczne i testy laboratoryjne w diagnostyce i leczeniu chorób. - poznać pojęcia, prawa i teorie umożliwiające fizyczną interpretację funkcji wybranych układów w organizmie człowieka, - zrozumieć mechanizmy oddziaływania różnych czynników fizycznych na żywy organizm człowieka, - poznać podstawy fizyczne nowoczesnych metod obrazowania tkanek i narządów. Metody nauczania: - wykład z wykorzystaniem środków audiowizualnych Forma zaliczenia przedmiotu: Zaliczenie z oceną po I i II semestrze. Literatura obowiązkowa: 1. Bańkowski E., Biochemia. Podręcznik dla studentów uczelni medycznych. Urban & Partner, Wrocław, Hames BD., Hooper NM., Houghton JD.: Krótkie wykłady. Biochemia. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, Jaroszyk F. red. Biofizyka medyczna. Wyd. Uczelniane AM w Poznaniu, Jaroszyk F. red. Biofizyka, podręcznik akademicki. PZWL Warszawa, Literatura uzupełniająca: 1.Kędryna T., Gałka-Walczak M: Wybrane zagadnienia z biochemii ogólnej z ćwiczeniami. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego. 2. Murray RK., Granner DK., Mayes PA., Rodwell VW: Biochemia Harpera. PZWL

15 Przedmiot: Genetyka Jednostka w jakiej realizowany jest przedmiot nauczania: Instytut Nauk o Zdrowiu Wymiar godzinowy przedmiotu: I semestr - 10 godzin wykładów + 20 godzin ćwiczeń + 15 godzin samokształcenia ECTS: 2 punkty Cele ogólne przedmiotu: Celem kształcenia jest zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami z zakresu genetyki klasycznej, prawami definiującymi zasady dziedziczenia, jak również przedstawienie najważniejszych osiągnięć genetyki molekularnej. Przygotowanie studentów do kompetentnego odbioru i interpretacji zagadnień z zakresu immunogenetyki, poradnictwa genetycznego, biotechnologii, znaczenia diagnostyki molekularnej w rozpoznawaniu i zwalczaniu chorób uwarunkowanych genetycznie. Treści nauczania Tematyka wykładów: 1. Historia genetyki wprowadzenie. 2. Biochemiczne podstawy dziedziczności: kwas deoksyrybonukleinowy (DNA) i rybonukleinowy (RNA) 3. Genetyka klasyczna : pierwsze i drugie prawo Mendla. 4. Struktura kodu genetycznego i odczytywanie informacji genetycznej. 5. Regulacja ekspresji genów. 6. Genom człowieka. 7. Dziedziczenie jednogenowe i wielogenowe, cechy sprzężone z płcią. 8. Mutacje: punktowe, chromosomowe. Czynniki mutagenne. 9. Choroby dziedziczne: defekty genomu jądrowego. 10. Choroby dziedziczne: defekty genomu mitochondrialnego. 11. Immunogenetyka: układy antygenowe komórek krwi 12. Immunogenetyka: główny układ zgodności tkankowej (HLA) 13. Nowotwory dziedziczne: podłoże molekularne i diagnostyka. Rak piersi. 14. Diagnostyka molekularna: metody i techniki badawcze oraz ich zastosowanie w medycynie. 15. Kolokwium. Tematyka samokształcenia: 1. Poradnictwo genetyczne: testy genetyczne, profilaktyka i leczenie chorób genetycznie uwarunkowanych. 2. Badania genetyczne w ustalaniu ojcostwa. 3. Rośliny i zwierzęta transgeniczne. 4. Klonowanie. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: rozumienia teorii chromosomowej dziedziczenia i cytogenetyki oraz patogenezy aberracji chromosomowych; wyjaśniania najczęstszych zespołów chromosomowych człowieka i wad rozwojowych; identyfikowania płci u człowieka; identyfikowania dziedziczenia cech sprężonych z płcią. Student na poziomie licencjata powinien: - po zakończeniu zajęć znać i rozumieć podstawowe zagadnienia dotyczące dziedziczności i zmienności organizmów żywych. Wykazywać znajomość zagadnień z zakresu genetyki molekularnej takich jak: nazewnictwo genów i mutacji, metody badań genomu, podłoże molekularne nowotworów, klonowanie ssaków, zastosowanie biotechnologii w medycynie. Metody nauczania: - wykład z zastosowaniem środków audiowizualnych. Forma zaliczenia przedmiotu: Zaliczenie z oceną po I semestrze.

16 Literatura obowiązkowa: 1. Connor JM., Ferguson-Smith MA., Podstawy genetyki medycznej. PZWL, Warszawa, Winter P.C., Hickley GI., Fletcher H.l Krótkie wykłady. Genetyka. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, Literatura uzupełniająca: 1. Drewa G., Ferenc T., Podstawy genetyki dla studentów i lekarzy. Urban & Partner 2. Red. J. Bal, Biologia molekularna w medycynie. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001

17 Przedmiot: Mikrobiologia i parazytologia Jednostka w jakiej realizowany jest przedmiot nauczania: Instytut Nauk o Zdrowiu Wymiar godzinowy przedmiotu: I semestr - 30 godzin wykładów + 15 godzin ćwiczeń + 15 godzin samokształcenia ECTS: 3 punkty Cele ogólne przedmiotu: Poznanie podstaw morfologii i fizjologii drobnoustrojów chorobotwórczych, oportunistycznych i stanowiących florę fizjologiczną człowieka. Określenie czynników zjadliwości drobnoustrojów, chorobotwórczość i diagnostyka zakażeń wywołanych przez bakterie, wirusy, grzyby. Metody pobierania materiałów do badań mikrobiologicznych. Kontrola zakażeń szpitalnych. Podstawy odporności organizmu na zakażenia i mechanizmy powstawania odpowiedzi immunologicznej. Poznanie zjawiska pasożytnictwa, budowy i biologii najczęściej występujących pasożytów, ich chorobotwórczością i drogami szerzenia się. Treści nauczania Tematyka wykładów: 1. Immunologia. Pojęcie odpowiedzi immunologicznej. Narządy i komórki układu limfatycznego. Przeciwciała i charakterystyka poszczególnych klas immunoglobulin. Reakcje antygen przeciwciało. Odporność przeciwzakaźna. Odporność nieswoista w zakażeniach. Odporność swoista w zakażeniach. Odporność immunologiczna na zakażenia: bakteryjne, wirusowe, pasożytnicze i grzybicze. Mechanizmy unikania odpowiedzi immunologicznej przez drobnoustroje. Techniki immunologiczne. 2. Immunoprofilaktyka i immunoterapia zakażeń. Immunoprofilaktyka zakażeń bakteryjnych, w chorobach wirusowych. Szczepionki. Immunoglobuliny i surowice odpornościowe. 3. Patogeneza zakażeń. Zakażenia szpitalne. Czynniki etiologiczne zakażeń szpitalnych. Profilaktyka. Podstawowe pojęcia z epidemiologii. 4. Wprowadzenie do mikrobiologii. Taksonomia drobnoustrojów. Morfologia drobnoustrojów. 5. Bakteriologia. Morfologia i fizjologia bakterii. Klasyfikacja bakterii. Podstawy diagnostyki bakteriologicznej. Flora fizjologiczna. Egzotoksyny i endotoksyny bakteryjne. Bakteriologia szczegółowa. 6. Wirusologia. Budowa, właściwości i klasyfikacja wirusów. Patomechanizm zakażeń wirusowych. Epidemiologia zakażeń wirusowych. Diagnostyka wirusologiczna. Wirusologia szczegółowa. 7. Mikologia. Cechy morfologiczne i fizjologiczne grzybów. Patomechanizm, epidemiologia i profilaktyka grzybic. Podstawy diagnostyki mikologicznej. Udział pielęgniarki w diagnostyce grzybic. Pielęgnowanie i edukacja pacjentów z grzybicą. Rodzaje grzybic. Grzybicze zakażenia szpitalne i udział pielęgniarki w profilaktyce zakażeń grzybiczych. 8. Parazytologia. Patogeneza chorób pasożytniczych. Epidemiologia i profilaktyka chorób pasożytniczych. Postępowanie diagnostyczne w parazytozach. Diagnostyka parazytologiczna i immunoenzymatyczna. Parazytologia szczegółowa (pasożyty jelitowe, pasożyty krwi i tkanek, robaczyce). Inwazje pasożytów egzotycznych (malaria, leiszmania, pełzakowica, schistosoma, filariozy). Zagrożenia dla podróżujących w tropiku Tematyka ćwiczeń: 1. Wprowadzenie i podstawowe pojęcia dotyczące: - dezynfekcji (metody, dobór środków dezynfekcyjnych) - odkażania (zasady prawidłowej antyseptyki rąk) - sterylizacji (metody, zasady prawidłowej sterylizacji) - czynników ryzyka występowania zakażeń szpitalnych (zależne od chorego, od drobnoustroju, od środowiska szpitalnego) - postacie kliniczne zakażeń szpitalnych 2. Pobieranie i przesyłanie materiałów do badań mikrobiologicznych, w tym: - pobieranie i przesyłanie materiałów do badań bakteriologicznych (krew, płyn mózgowo-rdzeniowy, materiały z dróg oddechowych, kał, mocz i inne) - pobieranie i przesyłanie materiału do badań wirusologicznych

18 - pobieranie i przesyłanie materiału do badań mikologicznych] - pobieranie przesyłanie materiału do badań 3. Przygotowanie preparatów bezpośrednich hodowli bakteriologicznych - barwionych met. Grama. - analiza hodowli i diagnostyka bakterii do gatunku. - określenie lekowrażliwości bakterii i mechanizmów oporności. 4. Badanie mikroskopowe preparatów z materiałów pobranych od chorych w kierunku grzybic: - identyfikacje przedstawicieli grzybów dermatofitowych, pleśniowych i drożdżaków -oglądanie makrohodowli i obraz mikroskopowy z hodowli (samodzielne wykonywanie preparatów mikroskopowych przez studentów). 5. Pobieranie materiału i diagnostyka pasożytów (wykonanie cienkiego rozmazu krwi i grubej kropli w kierunku zimnicy). - oglądanie mikroskopowe preparatów barwionych met. Giemsy w kierunku zimnicy - oglądanie mikroskopowe utrwalonego materiału w kierunku pasożytów jelitowych - makroskopowa identyfikacja utrwalonych pasożytów (tasiemiec, przywry, toksokara). Tematyka samokształcenia: 1. Rola pielęgniarki w zapobieganiu zakażeniom wewnątrzszpitalnym. 2. Pobieranie materiału do badań mikrobiologicznych rola pielęgniarki. 3. Rola pielęgniarki w zapobieganiu oporności prawidłowe techniki podawania chemioterapeutyków i stosowania środków dezynfekcyjnych. 4. Zapobieganie zakażeniom mikologicznym. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: rozumienia roli drobnoustrojów w powstawaniu i szerzeniu się chorób zakaźnych; postępowania aseptycznego i antyseptycznego w pracy pielęgniarsko leczniczej; pobierania i przesyłania materiałów do badań mikrobiologicznych; stosowania zasad profilaktyki w życiu codziennym i pracy zawodowej. Student na poziomie licencjata powinien: - znać : podstawowe drobnoustroje chorobotwórcze, drogi szerzenia się zakażeń szpitalnych, podstawy mechanizmów obronnych człowieka, biologię i podstawy chorobotwórczego oddziaływania pasożytów na organizm człowieka oraz podstawowe metody wykrywania pasożytów, - rozumieć: chorobotwórczość drobnoustrojów, znaczenie flory fizjologicznej, układ immunologiczny a zakażenia oportunistyczne, pojęcie pasożytnictwa, choroby inwazyjnej, łańcucha epidemiologicznego i środowiskowe uwarunkowania chorób pasożytniczych, - umieć: pobrać materiał do badań mikrobiologicznych, stosować dezynfekcję i sterylizację, posługiwać się sprzętem laboratoryjnym. Metody nauczania: - wykład, - ćwiczenia. Forma zaliczenia przedmiotu: Zaliczenie z oceną po I semestrze. Literatura obowiązkowa: 1. Mikrobiologia. Podręcznik dla pielęgniarek, położnych i ratowników medycznych. Red. Piotr B. Heczko, PZWL, Warszawa, Mikrobiologia. Krótkie wykłady. J. Nicklin, K.Graeme-Cook, R. Killinkton. PWN, Warszawa, Choroby zakaźne i pasożytnicze. Pod red. Zdzisława Dziubka, Wyd. Lek. PZWL, Warszawa, Choroby zakaźne i pasożytnicze - epidemiologia i profilaktyka. W. Magdzik, D. Naruszewicz-Lesiuk, A. Zieliński. - medika press, Bielsko-Biała Mikologia Lekarska dla lekarzy i studentów. Pod red. Z. Adamskiego i H. Batura-Gabryel. Wyd. Naukowe AM, Poznań, Zarys mikologii dla pielęgniarek, red. Elżbieta Krajewska-Kułak, Wyd. Czelej, Lublin, Mikrobiologia lekarska. Podręcznik. Zaremba Lucyna Maria, Borowski Jerzy, Wyd. PZWL, Warszawa 2005.

19 Przedmiot: Pedagogika Jednostka w jakiej realizowany jest przedmiot nauczania: Instytut Nauk o Zdrowiu Wymiar godzinowy przedmiotu: II semestr - 15 godzin wykładów + 30 godzin ćwiczeń + 15 godzin samokształcenie ECTS: 3 punkty Cele ogólne przedmiotu: - zapoznać z miejscem wiedzy pedagogicznej w systemie umiejętności pielęgniarskich oraz istotą i uwarunkowaniami procesu wychowania i kształcenia. - wpłynąć na ukształtowanie się u przyszłych pielęgniarek przekonania o integralności działalności pielęgnacyjnej i pedagogicznej pielęgniarki /pielęgniarza. - stworzyć warunki do opanowania przez studentów podstawowych umiejętności w zakresie metodyki wychowania, kształcenia specjalnego i edukacji zdrowotnej. Treści nauczania Tematyka wykładów: 1. Pedagogika jako nauka. Przedmiot pedagogiki. Miejsce pedagogiki w systemie nauk, nauki współdziałające z nią. Dyscypliny pedagogiczne. Pedagogika specjalna. Pedagogika zdrowia. Podstawowe pojęcia pedagogiki: socjalizacja, wychowanie, edukacja, kształcenie, nauczanie, uczenie się. 2. Metody badań pedagogicznych. Ogólna charakterystyka procesu badawczego. Charakterystyka metod i technik badawczych (obserwacja, ankieta, wywiad, eksperyment, socjometria). Zasady etyczne w badaniach. 3. Wychowanie jako konstytutywne pojęcie pedagogiki. Zróżnicowania w ujęciu wychowania. Rodzaje i funkcje wychowania. Składniki, cechy i cele wychowania. 4. Współczesne kierunki i nurty wychowania. Główne ideologie wychowania: pozytywizm, naturalizm, liberalizm (progresywizm, Nowe Wychowanie, nurt deskolaryzacji), personalizm, postmodernizm). Główne kierunki w teorii wychowania: adaptacyjny (autorytarny), liberalny (progresywny), personalistyczny, nieautorytarny, niedyrektywny, antypedagogika, kierunek psychologii poznawczej (autokreacyjny). 5. Wybrane problemy teleologii wychowania. Podstawowe pojęcia teleologii wychowania. Źródła celów wychowania. Klasyfikacja celów wychowania. Sposób wyprowadzania celów szczegółowych z ideału wychowania. Wartości jako źródło celów wychowania. Wartości współczesnego Polaka. Współczesne ideały wychowania, ideał wychowawczy XXI wieku. Cele wychowania w działalności szkoły. Program kształcenia a wychowanie. 6. Podmiotowość w wychowaniu. Tradycje i przemiany idei podmiotowości w wychowaniu. Wychowanie podmiotowe jako cel i strategia wychowawcza. Relacje między podmiotami wychowania. Metody kształtowania orientacji podmiotowej u uczniów. Warunki merytoryczno-metodyczne i organizacyjne wychowania podmiotowego. 7. Psychospołeczne podstawy skutecznego wychowania. Uwarunkowania osobowościowe i społeczne zachowań ludzkich. Psychospołeczne warunki skutecznego wychowania. 8. Rodzina i szkoła jako podstawowe środowiska społeczno-wychowawcze. Znaczenie środowiska społecznego dla procesu wychowania. Rodzina i czynniki warunkujące jej wychowawcze funkcjonowanie. Funkcje szkoły i jej zadania opiekuńczo- -wychowawcze. Czynniki zagrożenia w środowisku szkolnym. 9. Zasady wychowania. Pojęcie i znaczenie zasad dla praktyki wychowawczej. Zasady wychowania jako reguły skuteczności. Charakterystyka zasad.

20 10. Metody i techniki wychowania. Pojęcie metody i techniki wychowania. Kryteria doboru metod wychowania. Typologie metod wychowania. Charakterystyka metod wychowania. Charakterystyka technik wychowania. 11. Trudności wychowawcze w szkole. Błędy wychowawcze. Pojęcie i przyczyny trudności wychowawczych w szkole. Błąd w wychowaniu. Uwarunkowania błędnych zachowań wychowawcy. Kategorie błędów wychowawczych. Błędne i właściwe zachowania wychowawcy. 12. Agresja i przemoc jako problem wychowawczy. Formy i rodzaje przemocy i agresji. Psychospołeczne uwarunkowania i przejawy agresji wśród młodzieży szkolnej. Działania szkoły na rzecz przeciwdziałania agresji wśród uczniów. Procedury postępowania nauczycieli w sytuacjach zagrożenia dzieci i młodzieży przestępczością (programy MEN w tym zakresie). 13. Przedmiot i zadania dydaktyki. Historyczny rys dydaktyki ogólnej. Miejsce dydaktyki wśród dyscyplin pedagogicznych. Zadania dydaktyki ogólnej. Dydaktyka ogólna a dydaktyki szczegółowe. Dydaktyka pielęgniarstwa. Ortodydaktyka. 14. Cele kształcenia ogólnego i zawodowego. Pojęcie i źródła celów kształcenia. Rodzaje celów kształcenia. Sposoby wyprowadzania celów, operacjonalizacja. Taksonomia celów kształcenia. Plan wynikowy. Plan metodyczny. 15. Koncepcje formułowania treści kształcenia. Znaczenie treści w procesie kształcenia. Pedagogiczne teorie doboru treści kształcenia. Modele kształcenia według układu treści. Dylematy doboru treści kształcenia. Podstawa programowa. Programy kształcenia. Treści kształcenia w zawodzie pielęgniarskim. 16. Proces kształcenia. Proces kształcenia jako podstawowy element procesu dydaktycznego. Style nauczania. Ogniwa procesu dydaktycznego. Strategie kształcenia. Kształcenie wielostronne. Cechy nowoczesnego modelu procesu kształcenia. 17. Zasady kształcenia. Zasady kształcenia jako reguły skuteczności. Typologie zasad kształcenia. Charakterystyka treści zasad. 18. Metody nauczania. Klasyfikacja metod nauczania. Metody asymilacji wiedzy. Metody samodzielnego dochodzenia do wiedzy. Metody waloryzacyjne. Metody praktyczne. 19. Formy organizacyjne nauczania. Systemy organizacyjne kształcenia. Nauczanie jednostkowe, zbiorowe i grupowe. Typy lekcji. Organizacja pracy uczniów na lekcji. Organizacja pracy domowej. 20. Środki dydaktyczne medialne i multimedialne. Pojęcie i funkcje środków kształcenia. Podział i charakterystyka środków dydaktycznych. Kształcenie multimedialne. Kształcenie wspomagane przez komputer. Internet, radio i telewizja w pracy dydaktycznej. Podręczniki szkolne. 21. Trudności i niepowodzenia szkolne. Uwarunkowania powodzeń i niepowodzeń szkolnych. Rodzaje i przyczyny niepowodzeń szkolnych. Zapobieganie niepowodzeniom szkolnym. 22. System oświatowy w Polsce i w krajach Unii Europejskiej. Podstawowe zadania i elementy systemu oświaty w Polsce. Obowiązek szkolny. Zarządzanie szkołami. Nadzór pedagogiczny. Centralna Komisja egzaminacyjna. Kształcenie ustawiczne. Organizacja kształcenia, wychowania i opieki dzieci i młodzieży niepełnosprawnej. Systemy oświaty w wybranych krajach Unii Europejskiej. 23. Osobowość i zawód nauczyciela. Poglądy pedagogów i psychologów na temat cech osobowości nauczyciela decydujących o jego wpływie wychowawczym. Cechy osobowości nauczyciela w relacjach z uczniami, innymi nauczycielami i społeczeństwem. Rozwój zawodowy nauczyciela. 24. Działalność pedagogiczna w pielęgniarstwie. Funkcja wychowawcza i kształcenia w zawodzie pielęgniarskim. Wychowanie zdrowotne. Edukacja zdrowotna. Tematyka ćwiczeń: 1. Metodyka pracy umysłowej (studiowania). 2. Kształcenie specjalne. Zasady ortodydaktyki. 3. Postawy społeczne wobec dzieci i młodzieży z odchyleniami od normy oraz wobec osób