Wymagania edukacyjne z przedmiotu BIOLOGIA. Klasa Ia, Ib, Ic Gimnazjum Publiczne im. Jana Pawła II w Somoninie rok szkolny 2013/2014

Transkrypt

1 Wymagania edukacyjne z przedmiotu BIOLOGIA Klasa Ia, Ib, Ic Gimnazjum Publiczne im. Jana Pawła II w Somoninie rok szkolny 2013/2014 Wymagania edukacyjne opracowała B. Struczyńska w oparciu o nową podstawę programową z przedmiotu Biologia zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (DZ. U. NR 4 poz.17). Do opracowania wymagań edukacyjnych wykorzystano : Program nauczania biologii w gimnazjum-puls Życia dopuszczony do użytku szkolnego decyzją dyrektora Gimnazjum Publicznego w Somoninie -nr dopuszczenia: G26/2009 oraz podręcznik :Puls Życia 1 nr dopuszczenia: 58/1/2009 oraz podręcznik: Puls Życia 2-nr dopuszczenia 58/2/2009 Opracował/a: Beata Struczyńska Strona 1 z 12 1

2 Dział tematyczny (cykl zajęć) Konieczny (dopuszczający) Podstawowy (dostateczny) POZIOM WYMAGAŃ Rozszerzający (dobry) Dopełniający (bardzo dobry) Twórcze (ocena celująca) I. Biologia nauka o życiu Uczeń:. określa przedmiot badań biologii jako nauki podaje przykłady dziedzin biologii wymienia źródła wiedzy biologicznej wyjaśnia, do czego służą atlasy i klucze wymienia cechy żywych wskazuje komórkę jako podstawową jednostkę organizacji życia wymienia struktury budowy komórki roślinnej, zwierzęcej, grzyba i bakterii wyciąga wnioski dotyczące komórkowej budowy na podstawie obserwacji preparatów wymienia jednostki klasyfikacji biologicznej Uczeń: potrafi korzystać z poszczególnych źródeł wiedzy rozróżnia próbę kontrolną i badawczą podaje funkcje poszczególnych organelli posługuje się mikroskopem wykonuje proste preparaty mikroskopowe wyjaśnia, czym zajmuje się systematyka podaje kryteria wyróżnienia pięciu królestw Uczeń: charakteryzuje wybrane dziedziny biologii posługuje się właściwymi źródłami wiedzy biologicznej podczas rozwiązywania problemów odróżnia pod mikroskopem, na schemacie, zdjęciu lub po opisie poszczególne składniki komórki rysuje obraz widziany pod mikroskopem wyjaśnia rolę poszczególnych elementów komórki porównuje budowę różnych komórek charakteryzuje dawne sposoby klasyfikacji omawia zasady systemu klasyfikacji biologicznej Uczeń: objaśnia zasadę stopniowego komplikowania się poziomów organizacji życia wykorzystuje atlasy do rozpoznawania pospolitych gatunków omawia budowę i funkcje organelli komórkowych analizuje różnice między poszczególnymi typami komórek Uczeń: ocenia sztuczne i naturalne systemy podziału uzasadnia potrzebę klasyfikowania Opracował/a: Beata Struczyńska Strona 2 z 12 2

3 II. Jedność i różnorodność określa, czym jest odżywianie wymienia podstawowe sposoby odżywiania się określa, czym jest oddychanie wyjaśnia, na czym polega wymiana gazowa wskazuje mitochondrium jako miejsce, w którym zachodzi utlenianie przedstawia oddychanie tlenowe i fermentację jako procesy dostarczające energii określa, czym jest rozmnażanie omawia różnice między organizmami samożywnymi a cudzożywnymi wymienia czynniki niezbędne do życia samożywnych i cudzożywnych wymienia substraty i produkty fotosyntezy wyjaśnia, na czym polega fotosynteza omawia różne sposoby oddychania wymienia przykłady ilustrujących różne sposoby oddychania rozróżnia wymianę gazową i oddychanie wewnątrzkomórkowe rozpoznaje sposoby rozmnażania się wyjaśnia, na czym polega rozmnażanie bezpłciowe rozpoznaje pączkujące drożdże obserwowane pod mikroskopem omawia różnice między rozwojem prostym a złożonym charakteryzuje różne strategie odżywiania wykazuje różnorodność odżywiania się cudzożywnych określa warunki przebiegu fotosyntezy ocenia, czy dany organizm jest samożywny, czy cudzożywny uzasadnia, że oddychanie jest procesem niezbędnym do życia charakteryzuje rodzaje rozmnażania ocenia znaczenie przemiany pokoleń charakteryzuje typy rozwoju zarodka stosuje w praktyce wiadomości dotyczące rozmnażania wegetatywnego wykazuje różnice w pobieraniu i trawieniu pokarmów u różnych wyjaśnia, na czym polega chemosynteza wykazuje zależność między środowiskiem życia a budową narządów wymiany gazowej porównuje oddychanie tlenowe i beztlenowe omawia znaczenie fermentacji zapisuje słownie równanie reakcji oddychania tlenowego rozpoznaje i podaje nazwy różnych form morfologicznych porostów wykazuje związek między sposobem zapłodnienia a środowiskiem życia ocenia znaczenie samozapłodnienia Opracował/a: Beata Struczyńska Strona 3 z 12 3

4 III. Bakterie i wirusy. Organizmy beztkankowe wymienia miejsca występowania bakterii i wirusów rozpoznaje i podaje nazwy form morfologicznych bakterii widocznych na preparacie mikroskopowym lub ilustracji wymienia miejsca występowania protistów wymienia grupy należących do protistów wskazuje środowisko życia glonów podaje przykłady należących do glonów podaje przykłady grzybów i porostów opisuje budowę grzybów rozpoznaje pleśniaka białego w obrazie mikroskopowym wymienia sposoby rozmnażania się grzybów rozpoznaje porosty wśród innych podaje charakterystyczne cechy budowy bakterii i wirusów wymienia cechy, którymi wirusy różnią się od podaje przykłady bakterii i wirusów określa znaczenie bakterii omawia czynności życiowe poszczególnych grup protistów wymienia wspólne cechy zaliczanych do glonów omawia znaczenie glonów omawia czynności życiowe grzybów podaje przykłady znaczenia grzybów w przyrodzie i gospodarce rozpoznaje porosty jako organizmy zbudowane z grzybni i glonu wyjaśnia, co to jest grzybica charakteryzuje wybrane czynności życiowe bakterii wymienia choroby bakteryjne i wirusowe rysuje kształty bakterii obserwowanych pod mikroskopem charakteryzuje poszczególne grupy protistów wykazuje chorobotwórcze znaczenie protistów wyjaśnia, że glony to grupa ekologiczna, do której należą przedstawiciele trzech królestw omawia wybrane czynności życiowe glonów charakteryzuje budowę grzybów owocnikowych omawia sposoby rozmnażania się grzybów analizuje znaczenie grzybów w przyrodzie i gospodarce wykonuje i opisuje rysunek wskazanych grzybów ocenia znaczenie bakterii i wirusów określa warunki tworzenia się przetrwalników ocenia rolę bakterii jako symbiontów i destruentów porównuje czynności życiowe poszczególnych grup protistów wymienia choroby wywoływane przez protisty rozpoznaje pod mikroskopem, rysuje i opisuje budowę przedstawicieli protistów ocenia znaczenie glonów wyjaśnia zależność między głębokością a występowaniem określonych grup glonów określa znaczenie poszczególnych komponentów w budowie plechy porostu proponuje sposób badania czystości powietrza, znając wrażliwość porostów na zanieczyszczenia rozpoznaje i podaje nazwy różnych form morfologicznych porostów analizuje wpływ zakwitów glonów na inne organizmy w środowisku ocenia znaczenie glonów wykazuje znaczenie mikoryzy dla grzyba i rośliny Opracował/a: Beata Struczyńska Strona 4 z 12 4

5 IV. Świat roślin - wyjaśnia, czym jest tkanka podaje przykłady tkanek roślinnych wskazuje na ilustracji komórki tworzące tkankę wymienia podstawowe funkcje korzenia rozpoznaje systemy korzeniowe omawia funkcje łodygi podaje nazwy elementów budowy zewnętrznej łodygi wymienia funkcje liści rozpoznaje elementy budowy liścia rozpoznaje liście pojedyncze i złożone wymienia miejsca występowania mszaków podaje nazwy organów mszaków wymienia miejsca występowania paprotników rozpoznaje organy paproci rozpoznaje paprotniki wśród innych roślin wymienia miejsca występowania roślin nagonasiennych rozpoznaje rośliny nagonasienne wśród innych roślin wymienia miejsca występowania roślin okrytonasiennych podaje nazwy elementów budowy kwiatu rozróżnia kwiat i kwiatostan dokonuje podziału tkanek roślinnych na twórcze i stałe wymienia cechy budowy poszczególnych tkanek roślinnych opisuje funkcje wskazanych tkanek rozpoznaje modyfikacje korzeni omawia budowę zewnętrzną korzenia rozpoznaje pod mikroskopem tkanki budujące korzeń rozpoznaje tkanki budujące łodygę rozróżnia rodzaje łodyg rozpoznaje różne modyfikacje liści rozpoznaje na preparacie mikroskopowym tkanki budujące liść rozróżnia typy ulistnienia łodygi rozpoznaje mszaki wśród innych roślin omawia znaczenie mszaków wyjaśnia rolę poszczególnych organów paprotników wymienia przystosowania roślin nagonasiennych do warunków życia omawia znaczenie roślin nagonasiennych charakteryzuje budowę, rozmieszczenie i funkcje poszczególnych tkanek roślinnych wykonuje preparat ze skórki cebuli i rozpoznaje w nim tkankę okrywającą analizuje budowę wewnętrzną korzenia jako funkcjonalnej całości charakteryzuje przyrost na długość rysuje różne systemy korzeniowe rysuje schematycznie przekrój poprzeczny i podłużny łodygi rozpoznaje rodzaje unerwienia liści omawia funkcje poszczególnych modyfikacji liści analizuje cykl rozwojowy mszaków rysuje mech i podpisuje jego organy analizuje cykl rozwojowy paproci charakteryzuje skrzypy, widłaki i paprocie analizuje cykl rozwojowy sosny rozpoznaje rodzime gatunki nagonasiennych określa, z jakiego gatunku drzewa lub krzewu wykazuje związek budowy wskazanej tkanki z jej funkcją rozpoznaje i rysuje tkanki widoczne na przekrojach organów roślinnych wyjaśnia sposób pobierania wody przez roślinę charakteryzuje modyfikacje korzeni analizuje związek budowy zmodyfikowanych łodyg z ich funkcjami analizuje funkcje poszczególnych elementów budowy anatomicznej liścia dowodzi związku budowy roślin nagonasiennych ze środowiskiem ich życia - wykazuje związek budowy kwiatu ze sposobem zapylania charakteryzuje sposoby rozsiewania nasion i owoców, wykazując związek z ich budową rozpoznaje 5 gatunków drzew okrytonasiennych występujących w Polsce rysuje różne typy ulistnienia łodygi wyjaśnia, dlaczego mszaki są najprostszymi roślinami lądowymi projektuje doświadczenie świadczące o przewodzeniu wody z korzenia do łodygi rozpoznaje za pomocą atlasów 5 gatunków rodzimych paprotników Opracował/a: Beata Struczyńska Strona 5 z 12 5

6 V. Świat bezkręgowców rozpoznaje rośliny okrytonasienne wśród innych roślin - wyjaśnia, czym jest tkanka wymienia podstawowe rodzaje tkanek zwierzęcych wyjaśnia, co to są gąbki podaje miejsca występowania gąbek i parzydełkowców wymienia charakterystyczne cechy gąbek i parzydełkowców wymienia charakterystyczne cechy płazińców i nicieni rozpoznaje na ilustracji płazińce i nicienie charakteryzuje tasiemce i glisty jako pasożyty układu pokarmowego omawia drogi zakażenia pasożytniczymi płazińcami i nicieniami wyjaśnia, w jaki sposób można ustrzec się przez zakażaniem pasożytniczymi płazińcami i nicieniami rozpoznaje pierścienice wśród innych zwierząt wymienia sposoby rozsiewania nasion i owoców rozróżnia owoce pojedyncze i złożone omawia znaczenie roślin okrytonasiennych określa najważniejsze funkcje poszczególnych tkanek zwierzęcych wymienia rodzaje tkanki łącznej podaje rozmieszczenie przykładowych tkanek zwierzęcych w organizmie omawia znaczenie gąbek i parzydełkowców w przyrodzie wskazuje na ilustracji elementy budowy tasiemca wymienia charakterystyczne cechy pierścienic wymienia charakterystyczne cechy budowy skorupiaków, owadów i pajęczaków wymienia części ciała ślimaków, małży i głowonogów wymienia narządy oddechowe mięczaków wskazuje małże jako organizmy produkujące perły pochodzi wskazana szyszka omawia funkcje poszczególnych elementów budowy kwiatu analizuje cykl rozwojowy roślin okrytonasiennych ocenia znaczenie roślin okrytonasiennych charakteryzuje budowę poszczególnych tkanek zwierzęcych rysuje schemat komórki nerwowej i opisuje poszczególne elementy jej budowy rozpoznaje pod mikroskopem lub na ilustracji rodzaje tkanek charakteryzuje wskazane czynności życiowe gąbek i parzydełkowców wyjaśnia mechanizm ruchu parzydełkowców dowodzi, że tasiemce są przystosowane do pasożytniczego trybu życia omawia różnice między płazińcami a nicieniami charakteryzuje wskazane czynności życiowe płazińców i nicieni charakteryzuje układ krwionośny pierścienic charakteryzuje wskazane czynności życiowe opisuje rodzaje tkanki nabłonkowej charakteryzuje rolę poszczególnych składników morfotycznych krwi wykazuje związek budowy gąbek i parzydełkowców ze środowiskiem ich życia wyjaśnia sposób działania parzydełka charakteryzuje symetrię ciała płazińców dowodzi, że pierścienice są bardziej rozwiniętymi zwierzętami niż płazińce i nicienie projektuje doświadczenie wykazujące znaczenie dżdżownic w użyźnianiu gleby wykazuje związek budowy mięczaków ze środowiskiem ich życia - dowodzi istnienia związku między środowiskiem życia a narządami wymiany gazowej charakteryzuje sposoby poruszania się poszczególnych grup mięczaków Opracował/a: Beata Struczyńska Strona 6 z 12 6

7 rozpoznaje stawonogi wśród innych zwierząt rozpoznaje na ilustracji przeobrażenie zupełne i niezupełne owadów rozpoznaje ślimaki, małże i głowonogi wśród innych zwierząt wymienia charakterystyczne cechy mięczaków pierścienic wykazuje związek budowy pijawki z pasożytniczym trybem jej życia charakteryzuje wskazane czynności życiowe stawonogów dowodzi, że owady są przystosowane do życia w środowisku lądowym charakteryzuje wskazane czynności życiowe mięczaków wyjaśnia zasady funkcjonowania otwartego układu krwionośnego porównuje budowę ślimaków, małży i głowonogów VI. Świat kręgowców określa pokrycie ciała bezkręgowców i kręgowców podaje nazwy elementów szkieletu kręgowców wymienia funkcje szkieletu bezkręgowców podaje przykłady szkieletów bezkręgowców wymienia elementy budowy układu nerwowego bezkręgowców i kręgowców charakteryzuje poszczególne elementy szkieletu kręgowców porównuje układ krwionośny bezkręgowców i kręgowców porównuje budowę układu nerwowego bezkręgowców i kręgowców VII. Organizm. Skórapowłoka organizmu. wymienia dziedziny biologii Zajmują ce się budowa i funkcja budową i funkcją organizmu wskazuje komórkę jako element budulcowy organizmu wylicza ukł ady narzą dów czł owieka klasyfikuje czł owieka do królestwa zwierzą t podaje przykł ady tkanek opisuje podstawowe funkcje ukł adów podaje funkcje skory i opisuje cechy róż nią ce czł owieka od pozostał ych naczelnych wyjaś nia, co to jest homeostaza wykazuje zależ noś ci i funkcji skory od jej budowy czł owieka wyjaś nia zależ noś ci mię dzy ukł adami narzą dów planuje doś wiadczenie wykazują ce, e skora jest narzą dem zmysł u ocenia wpł yw promieni sł onecznych na skórę demonstruje zasady udzielania pierwszej pomocy w przypadku urazów Opracował/a: Beata Struczyńska Strona 7 z 12 7

8 wymienia podstawowe funkcje skóry wymienia wytwory naskórka wymienia choroby skory podaje choroby skóry warstwy podskórnej wylicza warstwy skory wskazuje melanin jako czynnik decydują cy o kolorze skory wyjaś nia koniecznoś ci dbania o skór klasyfikuje rodzaje oparzeń i odmroż eń omawia zasady udzielania pierwszej pomocy w przypadku oparzeń budowy na konkretnych przykł adach opisuje funkcje poszczególnych wytworów naskórka omawia objawy dolegliwoś ci skory analizuje zasady pielę gnacji skory wyjaś nia, czym są alergie skórne. wyjaśnia sposób działania biernego i czynnego aparatu ruchu. rozpoznaje tkanki budujące szkielet. porównuje tkankę chrzęstna i kostną. wskazuje rolę poszczególnych tkanek w budowie kości. wymienia kości budujące szkielet osiowy. charakteryzuje funkcje szkieletu osiowego. wyjaśnia związek budowy czaszki z pełnionymi funkcjami. wymienia kości tworzące obręcze barkowa i miedniczna. porównuje budowę kończyny górnej i dolnej. charakteryzuje zmiany zachodzące dowodzi, e odcień skory zależ y od zawartoś ci barwnika w skórze proponuje ś rodki do pielę gnacji skory mł odzień czej pomocy w przypadku urazów skory wskazuje elementy porównuje elementy. rozpoznaje szkielet osiowy na biernego i czynnego modelu szkieletu do maszyny aparatu ruchu lub schemacie prostej podaje nazwy. wskazuje obręczy barkową i omawia rol chrzą stek w wskazanych elementów miedniczną budowie klatki budowy szkieletu na modelu lub schemacie piersiowej wymienia tkanki. wskazuje mozgo- i wykazuje zwią zek trzewioczaszki budują ce szkielet budowy odcinków na modelu lub ilustracji wylicza elementy. wymienia narządy chronione krę gosł upa szkieletu osiowego przez klatkę z peł niona przez nie wymienia elementy piersiową funkcja budują ce klatkę piersiowa. opisuje elementy budowy wykazuje zwią zek VIII. Aparat ruchu podaje nazwy odcinków obręczy budowy z funkcja koń czyny krę gosł upa barkowej i miednicznej dolnej wymienia elementy. wskazuje kości kończyny wykazuje zwią zek górnej i dolnej budowy obrę czy budowy obrę czy na modelu lub schemacie barkowej i miednicznej. omawia doświadczenie miednicznej opisuje budowy stawu wykazujące z peł niona funkcja wskazuje na ilustracji skład chemiczny kości planuje doś wiadczenie najważ niejsze mię ś nie. rozpoznaje różne kształty kości wykazują ce skł ad szkieletowe przy pomocy. rozpoznaje rodzaje stawów chemiczny koś ci nauczyciela. odróżnia staw zawiasowy od wyjaś nia zwią zek kulistego wymienia rodzaje tkanki budowy stawu z rodzajem okreś la funkcje mię ś niowej ruchu koń czyny w stawie wskazanych mię ś ni w układzie kostnym wraz z wykazuje zwią zek budowy z planuje i demonstruje udzielanie pierwszej pomocy w przypadku urazów koń cz wskazuje róż nicę w budowie koś ci dł ugiej i pł askiej Opracował/a: Beata Struczyńska Strona 8 z 12 8

9 opisuje przyczyny powstawania wad postawy wymienia choroby aparatu ruchu szkieletowych opisuje budowy tkanki mię ś niowej wykonuje rysunek tkanki mię ś niowej spod mikroskopu wyjaś nia antagonistyczne dział anie mię ś ni rozpoznaje wady postawy na ilustracji wskazuje ś lad stopy z pł askostopiem opisuje urazy koń czyn omawia zasady udzielania pierwszej pomocy w przypadku urazów koń czyn wiekiem. omawia znaczenie składników chemicznych w budowie kości. porównuje kości rożnego kształtu. charakteryzuje połączenia kości. opisuje rolę szpiku kostnego funkcja tkanki mię ś niowej demonstruje dział anie mię ś ni szkieletowych uzasadnia koniecznoś ć regularnych ć wiczeń gimnastycznych wyszukuje informacje dotyczą ce zapobiegania pł askostopiu wyjaś nia koniecznoś ć rehabilitacji po urazach. wymienia podstawowe. omawia rolę składników omawia rol skł adników. wyjaśnia związek między składniki pokarmowe pokarmowych pokarmowych spożywaniem. wymienia produkty w organizmie w organizmie produktów białkowych a spożywcze zawierające. określa znaczenie celulozy okreś la znaczenie wzrostem ciała białko w diecie celulozy w diecie. porównuje wartość. podaje źródła. porównuje pokarmy porównuje pokarmy energetyczna przygotowuje wystą pienie węglowodanów pełnowartościowe peł nowartoś ciowe węglowodanów i tłuszczów na temat chorób. wylicza pokarmy i niepełnowartościowe i niepeł nowartoś ciowe. wyjaśnia skutki zwią zanych w zaburzeniami zawierające tłuszcze charakteryzuje rolę charakteryzuje rol nadmiernego spożywania w ł aknieniu. omawia rolę trzech witamin tłuszczów tł uszczów tłuszczów IX. Układ i przemianie materii rozpuszczalnych w organizmie w organizmie. analizuje skutki niedoboru pokarmowy demonstruje i komentuje w wodzie i dwóch. charakteryzuje rodzaje charakteryzuje rodzaje witamin, makroelementów udzielanie pierwszej rozpuszczalnych w tłuszczach witamin witamin i mikroelementów pomocy w przypadku. podaje rolę dwóch. omawia znaczenie omawia znaczenie. wyjaśnia zależność między zakrztuszenia makroelementów makroelementów makroelementów budową a funkcjami. wymienia mikroelementy i mikroelementów w i mikroelementów w rodzajów zębów. wyjaśnia, na czym polega organizmie organizmie czł owieka. omawia znaczenie procesu trawienie. charakteryzuje zęby omawia funkcje trawienia. wymienia rodzaje zębów u poszczególnych odcinków. wykazuje związek budowy. omawia funkcje przewodu pokarmowego.żołądka z jego Opracował/a: Beata Struczyńska Strona 9 z 12 9

10 . podaje funkcje wątroby i trzustki. podaje nazwy procesów zachodzących w poszczególnych odcinkach przewodu pokarmowego. określa funkcje wskazanych mięśni szkieletowych. opisuje budowę tkanki mięśniowej. wykonuje rysunek tkanki mięśniowej spod mikroskopu. wyjaśnia antagonistyczne działanie mięśni. rozpoznaje wady postawy na ilustracji. wskazuje ślad stopy z płaskostopiem. opisuje urazy kończyn. omawia zasady udzielania pierwszej pomocy w przypadku urazów kończyn. klasyfikuje składniki odżywcze na budulcowe i energetyczne. wymienia żródła tłuszczu w diecie. określa aminokwasy jako cząsteczki budulcowe białek. rozróżnia witaminy rozpuszczalne w wodzie i w tłuszczach. opisuje rolę wody w organizmie poszczególnych odcinków przewodu pokarmowego objaś nia poję cie wartoś ć energetyczna pokarmu wykazuje zależ noś c i mię dzy dieta a czynnikami, które ja warunkują charakteryzuje choroby ukł adu pokarmowego lokalizuje odcinki przewodu pokarmowego, wskazują c odpowiednie miejsca na powierzchni ciał a objaś nia poję cie wartoś ć energetyczna pokarmu wykazuje zależ noś ć mię dzy dieta a czynnikami, które ja warunkują charakteryzuje choroby ukł adu pokarmowego funkcją. omawia rolę poszczególnych odcinków przewodu pokarmowego. opisuje procesy trawienia na wszystkich odcinkach przewodu pokarmowego Opracował/a: Beata Struczyńska Strona 10 z 12 1

11 . opisuje rolę poszczególnych rodzajów zębów. wskazuje odcinki przewodu pokarmowego na planszy lub modelu. rozpoznaje wątrobę i trzustkę na schemacie. podaje nazwy elementów omawia funkcje krwi omawia znaczenie krwi. omawia zasady transfuzji. porównuje układ limfatyczny morfotycznych krwi wskazuje uniwersalnego charakteryzuje elementy krwi i krwionośny wymienia grupy krwi dawcę i biorcę morfotyczne. wyjaśnia mechanizm. przygotowuje portfolio na wylicza skł adniki porównuje ż ył ę i krwi krzepnipęcia krwi temat chorób biorą ce udział w tę tnicę omawia rolę. rozpoznaje elementy układu krwionośnego krzepnię ciu rozpoznaje elementy hemoglobiny morfotyczne krwi krwi budowy serca porównuje krwiobieg na podstawie obserwacji wymienia narzą dy, w i naczynia krwionoś nego na mał y i duż y mikroskopowej których przemieszcza się schemacie charakteryzuje zadania. rozpoznaje poszczególne krew (ilustracji z podrę cznika) duż ego i mał ego naczynia krwionośne omawia na ilustracji wyjaś nia, czym jest puls obiegu krwi na ilustracji mał y i duż y obieg krwi odczytuje wyniki badania opisuje mechanizm pracy. wykazuje związek budowy X. Układ krążenia. wskazuje na sobie laboratoryjnego serca naczyń krwionośnych poł oż enie serca wymienia czynniki omawia fazy pracy serca z pełnionymi funkcjami wymienia elementy wpł ywają ce korzystnie mierzy koledze puls. wykazuje rolę zastawek w budowy serca na funkcjonowanie ukł adu podaje prawidł owe funkcjonowaniu wymienia choroby krwionoś nego ciś nienie krwi serca ukł adu krwionoś nego opisuje budowę ukł adu u zdrowego czł owieka. porównuje wartości omawia pierwsza pomoc limfatycznego analizuje przyczyny ciśnienia skurczowego w przypadku omawia rolę wę zł ów chorób ukł adu i rozkurczowego. krwotoków chł onnych krwionoś nego układu krwionośnego wymienia cechy ukł adu wyróż nia odpornoś ć charakteryzuje objawy. demonstruje pierwsza limfatycznego nabytą i wrodzoną krwotoku ż ylnego pomoc w przypadku wymienia narzą dy wyjaś nia, ż e AIDS jest i tę tniczego krwotoków współ pracują ce z chorobą wywoł ana opisuje rolę ukł adu. przygotowuje wywiad z Opracował/a: Beata Struczyńska Strona 11 z 12 1

12 ukł adem limfatycznym wymienia elementy ukł adu odpornoś ciowego wylicza bariery obronne organizmu definiuje szczepionki surowic jako czynniki odpowiadają ce za odpornoś ć nabyta przez HIV limfatycznego na podstawie filmu omawia rolę ś ledziony i grasicy omawia rolę elementów ukł adu odpornoś ciowego charakteryzuje rodzaje odpornoś ci wyjaś nia sposób dział ania HIV pracownikiem służby zdrowia na temat chorób układu krwionośnego. wyjaśnia mechanizm działania odporności nabytej. opisuje rodzaje leukocytów odróżnia działanie szczepionki od surowicy XI. Układ wydalniczy. wymienia zbędne produkty przemiany materii. wskazuje miejsce powstawania moczu pierwotnego i ostatecznego na modelu lub ilustracji. wymienia choroby układu wydalniczego. określa dzienne zapotrzebowanie organizmu na wodę wyjaś nia co to jest wydalanie wymienia drogi wydalania zbę dnych produktów przemiany materii uzasadnia koniecznoś ć regularnego opróż niania pę cherza moczowego omawia proces powstawania moczu na ilustracji omawia przyczyny chorób ukł adu wydalniczego rozpoznaje warstwy budują ce nerkę na modelu uzasadnia koniecznoś ci picia duż ych iloś ci wody podczas leczenia schorzeń nerek omawia rolę ukł adu wydalniczego w utrzymaniu homeostazy organizmu ocenia rolę dializy w ratowaniu ż ycia Opracował/a: Beata Struczyńska Strona 12 z 12 1