Twój osobisty przewodnik po dializie otrzewnowej (DO) Informacje o terapii

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Twój osobisty przewodnik po dializie otrzewnowej (DO) Informacje o terapii"

Transkrypt

1 Twój osobisty przewodnik po dializie otrzewnowej (DO) Informacje o terapii

2 2

3 Spis treści Wprowadzenie 7 O nerkach 8 Zdrowe nerki 8 Chore nerki 10 Częste przyczyny niewydolności nerek 12 O terapii dializacyjnej 14 Zrozumieć dializę 15 Zasady dializy 16 Inne terapie nerkozastępcze 18 Zabieg dializy otrzewnowej 21 W jaki sposób działa dializa otrzewnowa 21 Rodzaje DO 22 CADO wymiana ręczna 23 ADO wymiana automatyczna 26 Co jest potrzebne do przeprowadzenia zabiegu dializy otrzewnowej? 27 Cewnik otrzewnowy 27 Płyn do dializy otrzewnowej 28 Podgrzewacz płynu do DO 31 Cykler 32 3

4 Twoje codzienne obowiązki 33 Monitorowanie funkcji życiowych 33 Ciśnienie krwi 34 Tętno 37 Temperatura 38 Masa ciała 39 Prowadzenie zapisów 40 Higiena w dializie otrzewnowej 41 Techniki higieny 42 Mycie rąk 43 Dezynfekcja rąk 47 Twoje miejsce do pracy 50 Pielęgnacja cewnika do DO 52 Zarządzanie suchą wagą 56 Żywienie 58 Leki 64 Kontynuacja opieki 75 Wizyty w ośrodku dializ 75 Typowe badania laboratoryjne 77 Stężenia elektrolitów we krwi 78 Markery we krwi 78 Adekwatność dializy 79 Marker choroby kości 80 Funkcja nerek 80 Inne testy związane z DO 80 Testy ogólnozdrowotne 81 4

5 Potencjalne problemy związane z dializą otrzewnową 82 W jaki sposób zapobiegać powikłaniom, związanym z dializą otrzewnową 83 Potencjalne problemy 84 Życie z dializą 92 Służby socjalne 93 Praca 94 Seksualność, a choroba nerek 94 Kontakty społeczne 95 Ćwiczenia i sport 96 Zamawianie i przechowywanie swoich materiałów dializacyjnych 97 Twoje pierwsze zamówienie 97 W dniu dostawy 98 Stan zapasów 99 O czym należy porozmawiać podczas szkolenia z zakresu DO 100 Postępowanie z odpadami 101 Urlop i podróż 103 Serwis urlopu i podróży firmy Fresenius Medical Care 104 Lista kontrolna zanim wyjedziesz 105 Ubezpieczenie 107 Płatność za terapię dializacyjną podczas urlopu 108 Paszport leków 110 Uzgodnienie urlopu i podróży 111 Słownik 112 Wyłączenie odpowiedzialności 124 5

6

7 Wprowadzenie Niniejszy przewodnik pacjenta ma na celu dostarczenie informacji na temat dializy otrzewnowej (DO). Firma Fresenius Medical Care przygotowała ten przewodnik dla Ciebie i Twojej rodziny jako uzupełnienie doskonałej opieki oferowanej przez zespół dializacyjny, który obejmuje lekarza, pielęgniarkę, dietetyka i pracownika socjalnego. Przyjęcie odpowiedzialności za wykonywanie zaleconego planu leczenia, zgodnie z tym, czego Cię nauczono, będzie wymagało zaangażowania. Nie tylko dowiesz się, w jaki sposób przeprowadzać dializę otrzewnową, ale także nauczysz się rozwiązywać potencjalne problemy. DO daje ci wiele swobody, co oznacza możliwość wzięcia życia we własne ręce. Im więcej wiesz na temat terapii, tym więcej masz swobody. Niniejszy przewodnik stanowi część Twojego szkolenia. Jeżeli chcesz, wykonuj notatki podczas uzyskiwania wiedzy na temat dializy otrzewnowej. Przewodnik ten będzie także pomocnym źródłem informacji po powrocie do domu. Jeżeli masz jakiekolwiek pytania dotyczące informacji, znajdujących się w niniejszym przewodniku pacjenta, zapytaj lekarza lub pielęgniarkę. Na końcu niniejszego przewodnika pacjenta dołączyliśmy słownik zawierający definicje specjalistycznych pojęć z zakresu dializy. Wprowadzenie Do Twoich obowiązków będzie także należało przyjmowanie swoich leków oraz przestrzeganie zaleconej diety. 7

8 O nerkach O nerkach Zdrowe nerki Zdrową równowagę biochemiczną naszego ciała, a tym samym funkcjonowanie wszystkich narządów, zawdzięczamy w dużej części pracy nerek. Te narządy w kształcie fasoli znajdują się tuż nad pasem po stronie grzbietowej i są częściowo chronione przez żebra. Prawidłowa nerka ma rozmiar zbliżony do pięści. Organizm człowieka zawiera od 4 do 5 litrów krwi, która przenosi tlen oraz składniki odżywcze do komórek całego ciała. Krew transportuje także produkty przemiany materii z komórek do nerek. Są to substancje wytwarzane ze składników odżywczych oraz powstające w wyniku prawidłowego działania organizmu. Co dwie minuty przez nerki przepływa objętość krwi całego ciała. Mocz jest ostatecznie usuwany z organizmu przez cewkę moczową, rurkowatą strukturę prowadzącą do ujścia cewki (otworu ciała). Zdrowe nerki wydalają około dwa litry moczu na dobę. Oprócz usuwania z organizmu nadmiaru wody i produktów przemiany materii, nerki pełnią także kilka innych ważnych funkcji. Równoważą one w organizmie stężenie elektrolitów, takich jak potas i sód. Nerki wytwarzają także hormony, które służą do kontrolowania ciśnienia krwi, wytwarzania krwinek czerwonych oraz utrzymania silnych kości. Zdrowe nerki usuwają nadmiar wody i produktów przemiany materii 24 godziny na dobę, przez 7 dni w tygodniu. Każda nerka zawiera około miliona maleńkich filtrów zwanych nefronami. Nefrony filtrują i usuwają z krwi nadmiar wody oraz produktów przemiany materii. Odfiltrowany przez nerki nadmiar wody i produktów przemiany materii jest wydalany jako mocz, który przepływa przez przewody zwane moczowodami do pęcherza. Pęcherz jest workiem przechowującym mocz. 8

9 Gdy nerki są niewydolne, nie usuwają już skutecznie z organizmu produktów przemiany materii oraz nadmiaru wody. Produkty przemiany materii gromadzą się w organizmie i pacjent zaczyna się odczuwać objawy zatrucia. Ponadto wytwarzanie hormonów nerkowych staje się nieprawidłowe, co powoduje niedokrwistość, chorobę kości oraz wysokie ciśnienie krwi. Pamiętaj Nerki odpowiadają za regulację równowagi płynów za usuwanie z krwi produktów przemiany materii za utrzymywanie równowagi elektrolitów, takich jak sód i potas za wydzielanie hormonów regulujących ciśnienie krwi za wspomaganie wytwarzania nowych krwinek czerwonych za regulację mineralizacji kości O nerkach 9

10 O nerkach Chore nerki Niekiedy nerki nie mogą pełnić swoich funkcji podtrzymujących życie. Zależnie od przyczyny choroby nerek ich możliwości funkcjonalne mogą zmniejszać się powoli w miarę upływu lat. Gdy nerki zaczynają być niewydolne, nie mogą w wystarczającym stopniu usuwać z krwi produktów przemiany materii i odpowiedniej ilości wody. Ponadto wytwarzanie hormonów nerkowych staje się nieprawidłowe, co powoduje niedokrwistość, chorobę kości oraz wysokie ciśnienie krwi. Choroba ta jest określana jako niewydolność nerek. Ostra niewydolność nerek to nagła, ciężka utrata czynności nerek, która może być spowodowana urazem, poważną infekcją, zatruciem lub innymi stanami. W wielu, ale nie wszystkich, przypadkach ostra niewydolność nerek jest przejściowa. Pacjenci z ostrą niewydolnością nerek muszą być leczeni za pomocą dializy do czasu wyleczenia ich nerek. Przewlekła niewydolność nerek lub końcowe stadium choroby nerek (KSCN) oznacza, że utrata funkcji nerek jest trwała. Istnieją różne stadia przewlekłej niewydolności nerek. Twój lekarz monitoruje stopień niewydolności nerek obserwując Twoje objawy kliniczne oraz pobierając próbki krwi i moczu. Gdy leki i ograniczenia diety przestają wystarczać, konieczna staje się terapia nerkozastępcza, taka jak dializa lub transplantacja nerki. Nefrolog lekarz specjalizujący się w chorobach nerek odróżnia niewydolność nerek ostrą od przewlekłej. Zależnie od stadium choroby nerek Twój organizm może reagować różnymi objawami lub dolegliwościami i możesz doświadczać wielu lub tylko niektórych z następujących objawów. Istotne jest, że objawy te występują wyłącznie wówczas, gdy czynność nerek została już poważnie ograniczona. Zanim pojawiły się objawy, miało już miejsce wiele ukrytych uszkodzeń. 10

11 Częste objawy zaawansowanej niewydolności nerek nudności i wymioty utrata apetytu obrzęk stawów skokowych (kostek) obrzęk wokół oczu zmęczenie problemy z koncentracją uwagi świąd skóry wysokie ciśnienie krwi spłycenie oddechu bezsenność nieprzyjemny oddech lub nieprzyjemny posmak w ustach zdrętwienie oraz bolesne uczucie mrowienia w stopach i rękach O nerkach Twój lekarz może zaobserwować brak równowagi we krwi, np. wzrost stężenia mocznika lub kreatyniny, bądź dowody niedokrwistości. Czym jest mocznica? Mocznica to pojęcie stosowane na określenie objawów pojawiających się przy pogorszeniu się czynności nerek. Mocznica cechuje się nagromadzeniem produktów przemiany materii oraz zakłóceniem równowagi elektrolitów i wody. W istocie większość nefrologów rozpoczyna dializowanie, nie czekając na objawy. Tak więc obecnie nie obserwujemy ich już bardzo często. Jednak w przypadku, gdy niektóre z nich się pojawią, w większości znikają po rozpoczęciu regularnych dializ. 11

12 O nerkach Częste przyczyny niewydolności nerek Istnieje wiele przyczyn niewydolności nerek; pięć najczęstszych to: Cukrzyca Nadciśnienie Zapalenie kłębuszków nerkowych Choroba naczyń Zwyrodnienie wielotorbielowate nerek Cukrzyca Cukrzyca to stan, w którym organizm nie wytwarza wystarczającej ilości insuliny lub nie może odpowiednio wykorzystać prawidłowych ilości insuliny. Insulina to hormon, który reguluje ilość cukru we krwi. Wysoki poziom cukru we krwi może powodować problemy w różnych częściach ciała. Może dla przykładu uszkadzać drobne naczynia krwionośne oraz nefrony w nerkach. Czy istnieją różne rodzaje cukrzycy? Istnieją dwa typy: Cukrzyca typu 1 występuje częściej u osób młodych. Jest także nazywana cukrzycą typu młodzieńczego. W tym typie trzustka, narząd leżący w tylnej części ciała między nerkami, nie wytwarza już insuliny i pacjent musi ją sobie wstrzykiwać przez resztę swojego życia. Cukrzyca typu 2, która jest powszechniejsza, zwykle dotyka osób z nadwagą. Niekiedy jest nieprawidłowo nazywana cukrzycą typu dorosłych. Trzustka chorych z cukrzycą typu 2 wytwarza insulinę, ale ich organizm nie korzysta z niej prawidłowo. Wysoki poziom cukru często można kontrolować przestrzegając diety, zwiększając ćwiczenia fizyczne i / lub przyjmując leki, ale niektórzy pacjenci muszą także wstrzykiwać sobie insulinę. 12

13 Nadciśnienie Nadciśnienie jest definiowane jako stale podwyższone ciśnienie krwi. Z czasem wysokie ciśnienie krwi może uszkodzić naczynia krwionośne w całym organizmie. Może to ograniczyć dopływ krwi do głównych narządów, takich jak nerki. Wysokie ciśnienie krwi może także uszkodzić maleńkie jednostki filtracyjne w nerkach. W wyniku tego nerki mogą przestać usuwać z krwi produkty przemiany materii oraz nadmiar płynu. W naczyniach krwionośnych może się gromadzić nadmiar płynu, co może jeszcze bardziej podnosić ciśnienie krwi. Ponadto przewlekła choroba nerek może spowodować nadciśnienie, które ją pogorszy. Nadciśnienie może być zarówno przyczyną jak i konsekwencją niewydolności nerek. To błędne koło, w przypadku braku prawidłowego leczenia, może spowodować końcowe stadium choroby nerek. Zapalenie kłębuszków nerkowych Kłębuszki nerkowe są pęczkami bardzo małych naczyń krwionośnych i stanowią część nefronu filtrującego krew. Z czasem zapalenie powoduje uszkodzenie kłębuszków nerkowych. W przypadku uszkodzenia nerek z organizmu nie mogą być skutecznie usuwane produkty przemiany materii oraz nadmiar płynu. Jeżeli ten proces trwa, nerki mogą całkowicie przestać pracować. Co powoduje zapalenie kłębuszków nerkowych? W małej liczbie przypadków, choroba jest wynikiem zaburzenia genetycznego. Niektóre formy są wywoływane przez zmiany w układzie odpornościowym lub infekcję. Jednak w wielu przypadkach przyczyna jest nieznana. O nerkach 13

14 O terapii dializacyjnej O terapii dializacyjnej Gdy choroba osiągnie stadium, kiedy nerki nie mogą już podtrzymywać podstawowych czynności życiowych, konieczne jest zastąpienie utraconej funkcji nerek w celu utrzymania organizmu w odpowiedniej równowadze. Istnieją trzy sposoby leczenia końcowego stadium choroby nerek : Dializa otrzewnowa Hemodializa Transplantacja W tym rozdziale znajdziesz ogólne wprowadzenie do dializy oraz jej zasady fizyczne. Aby poinformować o innych opcjach leczenia końcowego stadium choroby nerek, pokrótce omówiono także alternatywę dla dializy otrzewnowej, tj. hemodializę i transplantację nerki. Kolejne rozdziały koncentrują się wyłącznie na dializie otrzewnowej i innych sprawach istotnych dla bezpiecznego i niezależnego wykonywania dializy otrzewnowej w domu. Dializa otrzewnowa Hemodializa Transplantacja nerki 14

15 Zrozumieć dializę Dializa to rodzaj terapii nerkozastępczej, która jest stosowana w przypadkach niewydolności nerek w celu sztucznego zastąpienia ich funkcji. Dializa pochodzi od greckiego słowa dialusis, oznaczającego oddzielanie i rozpuszczanie. O terapii dializacyjnej Podczas dializy pewne cząsteczki są oddzielane od krwi. Transport cząsteczek odbywa się na zasadzie dyfuzji, osmozy oraz ultrafiltracji. Dializa zastępuje część funkcji uszkodzonych nerek, polegającą na usuwaniu produktów przemiany materii z krwi, regulowaniu równowagi elektrolitów i wody oraz korygowaniu kwasicy w organizmie. Ponieważ nerki pełnią także inne funkcje, w celu ich zastąpienia terapia dializacyjna jest zwykle uzupełniana lekami oraz zaleceniami dietetycznymi. 15

16 O terapii dializacyjnej Zasady dializy Dyfuzja Dyfuzja to ruch substancji rozpuszczonych, z roztworu o wyższym stężeniu do roztworu o niższym stężeniu, do czasu osiągnięcia stanu równowagi. W dializie otrzewnowej przemieszczać mogą się wyłącznie cząsteczki mniejsze od Strona krwi Błona Dializat roz miarów porów. W zależności od różnicy stężeń transport cząsteczek odbywa się w obu kierunkach. Zarówno dializa otrzewnowa, jak i hemodializa opierają się na zasadzie dyfuzji. Produkty przemiany materii i elektrolity są usuwane w określonej ilości z krwi w wyniku przechodzenia przez błonę do dializatu. Dzięki dyfuzji usuwane są głównie małe cząsteczki. Strona krwi Błona Dializat Strona krwi Błona Dializat Schematyczne przedstawienie dyfuzji w dializie otrzewnowej 16

17 Osmoza Osmoza to ruch wody przez błonę półprzepuszczalną z obszaru o niskim stężeniu substancji rozpuszczonej do obszaru o wysokim stężeniu substancji rozpuszczonej. W dializie otrzewnowej substancją rozpuszczoną, zwaną czynnikiem osmotycznym, jest z reguły glukoza. wysokie stężenie substancji rozpuszczonej niskie stężenie substancji rozpuszczonej Woda O terapii dializacyjnej Jeżeli stężenie w roztworze substancji rozpuszczonych (dyfuzja) lub czynników osmotycznych (osmoza) stanie się równe po obu stronach, mówimy o stanie równowagi lub nasycenia. W tym stanie nie zachodzi już dalszy transport netto substancji rozpuszczonych, ani wody. Woda Ultrafiltracja Ultrafiltracja oznacza usuwanie z organizmu nadmiaru wody. W DO jest to na ogół uzyskiwane dzięki użyciu płynu dializacyjnego o podwyższonym stężeniu glukozy. Płyny dializacyjne zawierają różne stężenia glukozy. Im wyższa zawartość glukozy, tym więcej nadmiaru płynu zostanie usunięte. Schematyczne przedstawienie osmozy Konwekcja Konwekcja przebiega równolegle do ultrafiltracji. Przepływający pod ciśnieniem płyn pociąga ze sobą przez błonę substancje rozpuszczone. 17

18 O terapii dializacyjnej Inne terapie nerkozastępcze Hemodializa (HD) Zabieg hemodializy trwa kilka godzin; przeprowadzany jest kilka razy w tygodniu. Hemodializa polega na usuwaniu z organizmu nadmiaru płynu oraz produktów przemiany materii w trakcie przepływu krwi przez filtr. Filtr, nazywany także dializatorem lub sztuczną nerką, jest umieszczony w aparacie do hemodializy. Podczas zabiegu część krwi jest pompowana do dializatora przez specjalnie przygotowany zestaw drenów, zwany drenami krwi. pompa krwi dializat wypływający płyn dializacyjny wpływający dializator krew żylna krew tętnicza 18

19 Dializator zawiera półprzepuszczalną błonę w postaci włókien kanalikowych, która przepuszcza wyłącznie cząsteczki o określonym rozmiarze. Ważne składniki krwi, jak krwinki i białka, są zatrzymywane podczas dializy, ponieważ rozmiar ich cząsteczek jest zbyt duży, aby mogły przejść przez błonę. Z drugiej strony produkty przemiany materii, takie jak mocznik, potas i nadmiar płynów mogą przechodzić przez błonę i być usuwane (informacje na ten temat możesz sobie przypomnieć na stronie 16 Zasady dializy ). O terapii dializacyjnej Roztwór zwany dializatem płynie na zewnątrz włókien, a krew wewnątrz nich. Dializat składa się z wysoce oczyszczonej wody i różnych elektrolitów. Oczyszczona krew wraca następnie do organizmu przez dren krwi. Podczas zabiegu w każdym momencie poza organizmem znajduje się jednocześnie tylko 350 ml krwi. Chirurg lub nefrolog utworzy dostęp do krwiobiegu, zwykle na przedramieniu. Przed rozpoczęciem zabiegu, w dostępie naczyniowym umieszczane są dwie igły przetokowe. Umożliwi to podczas zabiegu przechodzenie krwi z i do organizmu przez obieg hemodializacyjny (przez dreny krwi i dializator). Igły przetokowe są usuwane po zakończeniu zabiegu. 19

20 O terapii dializacyjnej Transplantacja Transplantacja (przeszczep) nerki to wszczepienie zdrowej nerki, pobranej od innej osoby, pacjentowi w końcowym stadium choroby nerek. Wymaga to poważnego zabiegu chirurgicznego. Nowa nerka jest umieszczana w dolnej części brzucha, natomiast własne nerki pacjenta zwykle nie są usuwane. Transplantowana nerka będzie pełnić funkcje zdrowej nerki. Nawet po latach bezproblemowego życia z transplantowaną nerką możliwe jest, że zostanie ona odrzucona. Pacjenci z przeszczepem muszą przez resztę życia przyjmować leki hamujące ich układ odpornościowy i zapobiegające odrzuceniu narządu. Leki te są nazywane lekami immunosupresyjnymi. Nerka może pochodzić od żywego krewnego, takiego jak rodzic lub rodzeństwo, bądź żywej osoby niespokrewnionej, takiej jak małżonek lub bliski przyjaciel. Można przeszczepić nerkę także od zmarłego dawcy. Dawcy zmarli wyrazili przed śmiercią zgodę na oddanie narządu. Transplantacja jest formą leczenia, a nie trwałym wyleczeniem. Podobnie jak inne zabiegi ma wady i zalety. Dla pacjentów po transplantacji niezwykle istotna jest pełna informacja o przeszczepie. Pacjentowi nie można wszczepić każdej nerki. Musi być zachowana zgodność w zakresie grupy krwi i rodzaju tkanek między dawcą i biorcą. Jeżeli zgodność nie jest zachowana, organizm pacjenta odrzuci nerkę jako ciało obce. Aby zapewnić zgodność przeprowadza się wiele badań laboratoryjnych. Jeżeli nie ma dawcy żywego, pacjent wymagający nerki od dawcy zmarłego może zostać umieszczony na narodowej liście osób oczekujących na przeszczep. Czas oczekiwania na nerkę od dawcy zmarłego zależy od tego, jak szybko będzie dostępna zgodna nerka. Niektórzy pacjenci czekają tylko tygodnie, ale większość latami. Czas oczekiwania bardzo różni się w różnych krajach. O dodatkowe informacje należy zapytać lekarza. Pomyślna transplantacja może wystarczyć na wiele lat, ale może nie wystarczyć na zawsze. Jeżeli transplantacja się nie powiedzie, nadal można stosować leczenie dializami. 20

21 Zabieg dializy otrzewnowej W jaki sposób działa dializa otrzewnowa W dializie otrzewnowej jako dializator służy część otrzewnej. Woda i substancje rozpuszczone mogą przemieszczać się ze strony krwi na stronę dializatu przez błonę otrzewnową, która bardzo cienką warstwą pokrywa jelita i wątrobę. Około dwa litry płynu dializacyjnego jest powoli podawane do jamy brzusznej przez elastyczną rurkę silikonową zwaną cewnikiem. Cewnik zostaje na miejscu przez cały czas, gdy pacjent jest poddawany leczeniu dializą otrzewnową. Gdy płyn dializacyjny znajduje się w jamie otrzewnowej, ma miejsce usuwanie produktów przemiany materii oraz nadmiaru wody, aż do wyrównania stężeń substancji rozpuszczonych po stronie krwi oraz po stronie dializatu. To przemieszczanie się wody i produktów przemiany materii odbywa się podczas okresu zalegania. Po określonym czasie zale gania dializat jest usuwany przez cewnik. Dializa otrzewnowa jest kontynuowana, gdy usunięty płyn do DO jest zastępowany świeżym płynem. Ten proces zastępowania zużytego płynu do DO świeżym płynem jest nazywany wymianą. Wymiana jest powtarzana kilka razy dziennie, zwykle 4 5 razy. Zaletą dializy otrzewnowej jest to, że pacjent podczas jej trwania może pozostawać aktywny, a proces oczyszczania krwi jest kontynuowany. Podobnie jest w przypadku prawidłowo funkcjonujących nerek. Zabieg dializy otrzewnowej Schematyczne przedstawienie błony otrzewnowej oraz zabiegu dializy otrzewnowej 21

22 Zabieg dializy otrzewnowej Rodzaje DO Dializa otrzewnowa może być przeprowadzana na dwa sposoby: Ręcznie: CADO Ciągła Ambulatoryjna Dializa Otrzewnowa Automatycznie: ADO Automatyczna Dializa Otrzewnowa W normalnych warunkach oba rodzaje terapii wykonywane są w domu. Wybór pomiędzy nimi zależy od stanu zdrowia, stylu życia i osobistych preferencji pacjenta. Można zacząć od jednego rodzaju DO i zmienić go na inny. Najlepszy dla Ciebie tryb terapii omów ze swoim lekarzem i pielęgniarką DO. Będą oni wiedzieć, jaki rodzaj najlepiej pasuje do Twojego stylu życia. 22

23 CADO (Ciągła Ambulatoryjna Dializa Otrzewnowa) wymiana ręczna W CADO większość wymian ma miejsce w ciągu dnia. Z reguły wykonuje się cztery do pięciu wymian dziennie. Twój lekarz zaleci liczbę wymian na dzień, która jest niezbędna do zapewnienia adekwatnego leczenia dializami. Każda wymiana trwa około minut. Czasy wymian mogą różnić się nieco, aby pasowały do Twojego planu dnia (zwłaszcza jeżeli uczysz się lub pracujesz). Opiekujący się Tobą zespół pomoże zaplanować najlepiej dopasowany schemat. Zwykle harmonogram obejmuje godziny 7, 12, 17 i 22. Zabieg dializy otrzewnowej 23

24 Zabieg dializy otrzewnowej Trzy kroki ręcznej wymiany w DO: Wpływ Świeży, ogrzany płyn do DO wpływa dzięki sile ciężkości przez cewnik do pustej jamy otrzewnowej. Ten etap trwa około 10 minut. Zaleganie Gdy płyn dializacyjny znajdzie się w jamie otrzewnowej, zachodzi proces dializy. Podczas zalegania produkty przemiany materii i nadmiar wody w organizmie są usuwane z krwi, przechodząc przez błonę otrzewnową. Płyn do DO pozostaje w jamie otrzewnowej do czasu kolejnej wymiany. W czasie zalegania można kontynuować swoje zwykłe codzienne zajęcia, takie jak praca lub szkoła. Pacjent nie jest podłączony do worków czy urządzenia i może swobodnie przemieszczać się. Czas zalegania różni się u poszczególnych pacjentów. Należy przestrzegać zaleceń lekarza. 24

25 Drenaż lub Wypływ Pod koniec czasu zalegania zużyty płyn do DO jest usuwany z jamy otrzewnowej przez cewnik do worka drenażowego systemu wymiany. Usunięty płyn do DO jest nazywany dializatem. Zawiera on produkty przemiany materii i nadmiar wody, które nagromadziły się w organizmie. Drenaż trwa około 20 minut. Zabieg dializy otrzewnowej Proces drenażu i napełniania jest nazywany wymianą worka DO. 25

26 Zabieg dializy otrzewnowej ADO (Automatyczna Dializa Otrzewnowa) wymiana automatyczna W ADO większość wymian odbywa się w nocy za pomocą urządzenia zwanego cyklerem. Pacjent jest podłączony do cyklera przez około 8 10 godzin. Płyn do DO jest podawany przez specjalny zestaw drenów z cyklera do pacjenta. Cykler opróżnia i ponownie napełnia jamę otrzewnową automatycznie podczas snu pacjenta. Rano pacjent odłącza się od cyklera i może swobodnie wykonywać swoje dzienne zajęcia. Istnieją różne przepisy zabiegu ADO w zależności od stylu życia i stanu zdrowia. 26

27 Co jest potrzebne do przeprowadzenia zabiegu dializy otrzewnowej? Cewnik otrzewnowy Jeżeli wybierzesz DO, konieczne będzie wszczepienie cewnika do jamy otrzewnowej (do brzucha). Cewnik przenosi płyn dializacyjny z i do brzucha. Jest to miękka rurka silikonowa o długości 30 cm i szerokości ołówka. Część cewnika znajduje się wewnątrz brzucha, natomiast reszta poza organizmem. Miejsce, gdzie cewnik opuszcza skórę, to zwykle niewielki otwór określany jako miejsce ujścia. Nie musisz się martwić, że wszczepiony cewnik może wypaść. Cewnik ma specjalne mufki, które utrzymują go we właściwym miejscu nie widać ich, gdyż są umieszczone pod skórą. Po pewnym czasie mufki obrastają własne tkanki. Daje to cewnikowi wymaganą stabilność. Oprócz tego istotne jest, że cewnik jest przyszyty do skóry, aby zapobiec jego wyciągnięciu. Możesz stopniowo rozpocząć napełnianie brzucha płynem do DO po około dwóch tygodniach od wszczepienia cewnika. Dren łączący pacjenta Do cewnika zawsze podłącza się dren łączący pacjenta, co daje Ci większą swobodę ruchu podczas podłączania się za jego pośrednictwem do systemu DO. Jeden koniec drenu łączącego pacjenta zawsze jest podłączony do cewnika. Na drugim końcu znajduje się łącznik, którym podłącza się dren łączący do systemu DO. Na końcu drenu łączącego pacjenta nakręcona jest zakrętka dezynfekująca, która zapewnia szczelne zamknięcie oraz jałowość, zapewniając kontakt drenu łączącego pacjenta ze środkiem dezynfekującym do czasu kolejnej wymiany. Za pomocą zacisku na drenie łączącym pacjenta można umożliwić przepływ płynu z lub do jamy otrzewnowej. Zabieg dializy otrzewnowej 27

28 Zabieg dializy otrzewnowej Płyn do dializy otrzewnowej Większość płynów do DO ma następujący skład : Jałowa woda Elektrolity (takie, jak wapń, sód) Bufor (mleczan lub wodorowęglan) Glukoza Dostępne są dwa popularne rozmiary worków, trzy różne stężenia glukozy oraz dwa różne stężenia wapnia. Lekarz zaleci odpowiedni rodzaj i objętość płynu. Schematyczna ilustracja worka do CADO Popularne wielkości worków CADO ADO 2 litry 3 litry 2,5 litra 5 litrów Schematyczna ilustracja worka do ADO 28

29 Różne stężenia glukozy Wyrażone procentowo stężenie glukozy (cukru) w płynie odnosi się do ilości glukozy w worku płynu do DO. Siła (stężenie) glukozy stosowanego płynu do DO będzie uzależniona od ilości nadmiaru wody, którą trzeba usunąć. Im większy nadmiar wody, tym większego stężenia glukozy (zawartości cukru) trzeba użyć. Wartość ta zależy od wagi pacjenta, ciśnienia krwi, objawów oraz odpowiedzi na leczenie dializami. Zabieg dializy otrzewnowej Worek 1,5 % zawiera najmniejszą ilość glukozy i zwykle jest stosowany, gdy pacjent ma niewielką nadwagę spowodowaną nadmiarem płynu w organizmie. Różne stężenia wapnia Stężenie wapnia w płynie odnosi się do ilości wapnia w worku płynu do DO : 1,75 mmol/l 1,25 mmol/l Worek 2,3 % zawiera nieco więcej glukozy i jest w stanie usunąć więcej wody niż worek z mniejszym stężeniem glukozy. Lekarz zaleci stężenie wapnia w zależności od wyników badań krwi oraz ilości wapnia przyjmowanego w diecie lub lekach. Worek 4,25 % ma najwyższe stężenie glukozy i jest stosowany, gdy trzeba usunąć większą ilość nadmiaru wody. 29

30 Zabieg dializy otrzewnowej Pamiętaj Ważne kontrole worka DO: Przezroczystość: Zawsze upewnij się, że płyn do DO jest przezroczysty! Oznacza to, że można spojrzeć przez worek i odczytać napisy wydrukowane po jego drugiej stronie. W płynie nie powinno być żadnych cząstek. Termin ważności: Sprawdź termin ważności na worku. Nie stosuj worków przeterminowanych! Prawidłowe stężenie: Sprawdź stężenie glukozy i wapnia na worku płynu do DO. Są one dla Twojej wygody oznakowane kolorami. Glukoza: żółty, zielony, czerwony Wapń: szary czarny Wielkość worka: Sprawdź wielkość worka, aby upewnić się, że otrzymasz ilość płynu zaleconą przez lekarza. Przecieki: Wyjmij worek płynu do DO z opakowania zewnętrznego. Między workiem płynu do DO i opakowaniem zewnętrznym mogą być widoczne kropelki wilgoci. Taka kondensacja jest normalna, ale zawsze należy sprawdzić, czy worek nie przecieka. Delikatnie ściśnij worek, aby sprawdzić go pod kątem nieszczelności. Jeżeli jest przeciek, nie używaj worka, gdyż grozi to infekcją. 30

31 Podgrzewacz płynu do DO Każdy worek płynu do DO przed podaniem do jamy otrzewnowej powinien zostać ogrzany do temperatury ciała. Ponadto usuwanie produktów przemiany materii oraz nadmiaru wody przebiega szybciej, gdy płyn do dializy przed podaniem jest ogrzany do temperatury ciała. Najbezpieczniejszym i najskuteczniejszym sposobem ogrzania płynu do DO jest zastosowanie specjalnego urządzenia do ogrzewania worków z płynem do DO. Twoja pielęgniarka poinstruuje Cię, w jaki sposób go używać. Pamiętaj Nie ogrzewaj worka płynu do DO w gorącej wodzie, ponieważ mogą w niej być bakterie. Kropla wody w jednym ze złączy może spowodować zapalenie otrzewnej. Nie należy stosować kuchenek mikrofalowych, ponieważ mogą one ogrzewać nierównomiernie i spowodować przegrzanie płynu do DO. Przegrzany płyn do DO może poparzyć i uszkodzić Twoją błonę otrzewnową. Zabieg dializy otrzewnowej 31

32 Zabieg dializy otrzewnowej Cykler Do zabiegu automatycznej dializy otrzewnowej (ADO) potrzebny jest cykler. Cykler automatycznie przeprowadza wszystkie wymagane etapy wymiany dializatu procesu, który zwykle przebiega nocą, gdy śpisz. Ponadto ogrzewa on płyn dializacyjny do temperatury ciała. Dla każdego zabiegu niezbędny jest nowy zestaw sleep safe. Jest to system przewodów, który łączy worki ADO z Twoim drenem łączącym pacjenta. Jest on umieszczany na tacy ładowania cyklera sleep safe. Karta pacjenta zawiera wszystkie rodzaje zabiegów zalecone przez ośrodek dializy. Po włożeniu karty do czytnika aparatu można wybrać właściwy zabieg. Ponadto wszystkie wyniki zabiegów są automatycznie zachowywane na karcie i ośrodek DO może analizować wyniki oraz monitorować leczenie dializami. Schematyczna ilustracja zestawu sleep safe Schematyczna ilustracja cyklera sleep safe 32

33 Twoje codzienne obowiązki W domu, oprócz dializ, możesz mieć do regularnego wykonania kilka zadań. Są to: kontrola objawów czynności życiowych (ciśnienie krwi, tętno, waga i temperatura), pielęgnacja miejsca ujścia cewnika oraz prowadzenie notatek. Monitorowanie funkcji życiowych Twoje codzienne obowiązki Objawy funkcji życiowych mówią, w jaki sposób Twój organizm reaguje na leczenie w określonym czasie. Notując codziennie objawy swoich funkcji życiowych szybko dowiesz się, co jest dla Ciebie normą. Twoja pielęgniarka pokaże, w jaki sposób prawidłowo mierzyć objawy funkcji życiowych. Monitorując i notując te informacje możesz wcześnie korygować problemy lub całkowicie ich unikać. 33

34 Twoje codzienne obowiązki Ciśnienie krwi Nerki odgrywają centralną rolę w regulowaniu ciśnienia krwi organizmu. Na ciśnienie krwi może mieć wpływ równowaga płynów oraz czynniki hormonalne. W niektórych przypadkach przyczyna wysokiego ciśnienia krwi jest nieznana. Choroba nerek niemal zawsze powoduje wzrost ciśnienia krwi, ponieważ pogarsza się kontrola hormonalna i w organizmie zachowywany jest nadmiar płynów i sodu. Podwyższone ciśnienie krwi nie jest korzystne dla zdrowia. Ściany naczyń krwionośnych stają się grubsze i sztywniejsze. Serce jest przeciążone pompując krew przez naczynia krwionośne o dużym oporze i mniejszym świetle, co może zwiększyć ryzyko wystąpienia chorób serca i pogorszenia choroby nerek. Znacznie podwyższone ciśnienie krwi jest leczone lekami obniżającymi ciśnienie krwi (hipotensyjnymi) i usuwaniem płynów za pomocą leków i dializ. Częstą przyczyną wysokiego ciśnienia krwi u pacjentów poddawanych dializom jest nadmiar płynu w organizmie. 34

jest podniesienie wśród ludzi świadomości znaczenia naszych nerek dla zdrowia i życia oraz

jest podniesienie wśród ludzi świadomości znaczenia naszych nerek dla zdrowia i życia oraz Światowy Dzień Nerek Światowy Dzień Nerek jest ogólnoświatową kampanią, której celem jest podniesienie wśród ludzi świadomości znaczenia naszych nerek dla zdrowia i życia oraz informowanie o powszechności

Bardziej szczegółowo

Znaczenie równowagi mineralnej Dla pacjentów dializowanych otrzewnowo

Znaczenie równowagi mineralnej Dla pacjentów dializowanych otrzewnowo Znaczenie równowagi mineralnej Dla pacjentów dializowanych otrzewnowo Str. 1 Dlaczego dializa jest ważna? Dializa pomaga: 1. Usuwać produkty przemiany materii Zdrowe nerki filtrują krew, usuwając z niej

Bardziej szczegółowo

Co to jest cukrzyca?

Co to jest cukrzyca? Co to jest cukrzyca? Schemat postępowania w cukrzycy Wstęp Cukrzyca to stan, w którym organizm nie może utrzymać na odpowiednim poziomie stężenia glukozy (cukru) we krwi. Glukoza jest głównym źródłem energii

Bardziej szczegółowo

Szpital Specjalistyczny im. J. Dietla w Krakowie PION PIELĘGNIARSKI, SALOWYCH, DIETETYCZEK, REHABILITANTÓW, LEKARZY Kraków ul.

Szpital Specjalistyczny im. J. Dietla w Krakowie PION PIELĘGNIARSKI, SALOWYCH, DIETETYCZEK, REHABILITANTÓW, LEKARZY Kraków ul. Procedury dotyczące techniki higieny rąk. Spis treści: Procedura nr 1- Technika mycia i dezynfekcji rąk wg Ayliffe a...str. 2 Procedura nr 2- Procedura chirurgicznego mycia rąk...str. 3 Procedura nr 3-

Bardziej szczegółowo

NIEWYDOLNOŚĆ NEREK - EPIDEMIOLOGIA, OBJAWY, STADIA NIEWYDOLNOŚCI, DIAGNOSTYKA AGNIESZKA BARTOSZ GR.1

NIEWYDOLNOŚĆ NEREK - EPIDEMIOLOGIA, OBJAWY, STADIA NIEWYDOLNOŚCI, DIAGNOSTYKA AGNIESZKA BARTOSZ GR.1 NIEWYDOLNOŚĆ NEREK - EPIDEMIOLOGIA, OBJAWY, STADIA NIEWYDOLNOŚCI, DIAGNOSTYKA AGNIESZKA BARTOSZ GR.1 Niewydolność nerek Niewydolność nerek charakteryzuje się utratą zdolności do oczyszczania organizmu

Bardziej szczegółowo

Co to jest cukrzyca?

Co to jest cukrzyca? CEL/75/11/09 Co to jest cukrzyca? Schemat postępowania w cukrzycy Wstęp Cukrzyca to stan, w którym organizm nie może utrzymać na odpowiednim poziomie stężenia glukozy (cukru) we krwi. Glukoza jest głównym

Bardziej szczegółowo

www.dializadomowa.pl

www.dializadomowa.pl 12 marca 2009 r Informacja prasowa Przewlekła choroba nerek prowadzi do nieodwracalnej niewydolności tego organu. Jedyną możliwością utrzymania chorego przy życiu jest leczenie nerkozastępcze. Dializowanie

Bardziej szczegółowo

EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT.

EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT. EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT. Prowadząca edukację: piel. Anna Otremba CELE: -Kształtowanie

Bardziej szczegółowo

Jest to test przeznaczony dla klas II gimnazjum z tematu: Układ wydalniczy. Publikuję go celem dzielenia się doświadczeniem z innymi nauczycielami.

Jest to test przeznaczony dla klas II gimnazjum z tematu: Układ wydalniczy. Publikuję go celem dzielenia się doświadczeniem z innymi nauczycielami. Literka.pl Układ wydalniczy Data dodania: 2011-06-13 21:44:58 Autor: Iwona Ewa Wiśniewska Jest to test przeznaczony dla klas II gimnazjum z tematu: Układ wydalniczy. Publikuję go celem dzielenia się doświadczeniem

Bardziej szczegółowo

Zasady bezpieczeństwa podczas upałów

Zasady bezpieczeństwa podczas upałów Zasady bezpieczeństwa podczas upałów Zasada nr 1 Noś jasne, luźne, swobodne oraz bawełniane ubrania. Zakładaj tak mało ubrań jak to jest możliwe gdy jesteś w domu. Zasada nr 2 Pij dużo płynów W czasie

Bardziej szczegółowo

Hiperglikemia. Schemat postępowania w cukrzycy

Hiperglikemia. Schemat postępowania w cukrzycy Hiperglikemia Schemat postępowania w cukrzycy Postępowanie w przypadku stwierdzenia wysokiego poziomu glukozy we krwi, czyli hiperglikemii Codzienne monitorowanie poziomu cukru (glukozy) we krwi stanowi

Bardziej szczegółowo

Zakażenia wywołane przez paciorkowce z grupy A. Informacje dla pacjentów

Zakażenia wywołane przez paciorkowce z grupy A. Informacje dla pacjentów Zakażenia wywołane przez paciorkowce z grupy A. Informacje dla pacjentów Health Protection Scotland Co to są zakażenia wywołane przez paciorkowce z grupy A? Paciorkowce z grupy A (ang. Group A Streptococcus,

Bardziej szczegółowo

CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca

CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca CMC/2015/03/WJ/03 Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca Dane pacjenta Imię:... Nazwisko:... PESEL:... Rozpoznane choroby: Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Przebyty zawał

Bardziej szczegółowo

Co to jest cukrzyca?

Co to jest cukrzyca? Co to jest cukrzyca? Praktyczny przewodnik WSTĘP Cukrzyca to stan, w którym organizm nie może utrzymać na odpowiednim poziomie stężenia glukozy (cukru) we krwi. Glukoza jest głównym źródłem energii dla

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. Woda do wstrzykiwań Baxter rozpuszczalnik do sporządzania leków pareneteralnych

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. Woda do wstrzykiwań Baxter rozpuszczalnik do sporządzania leków pareneteralnych Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika Woda do wstrzykiwań Baxter rozpuszczalnik do sporządzania leków pareneteralnych Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem

Bardziej szczegółowo

GRUPA ROBOCZA HIGIENA RĄK MATERIAŁY POMOCNICZE DLA AUDYTORÓW WIODĄCYCH PROGRAMU CLEAN CARE IS SAFER CARE ZGODNIE Z WYTYCZNYMI WHO

GRUPA ROBOCZA HIGIENA RĄK MATERIAŁY POMOCNICZE DLA AUDYTORÓW WIODĄCYCH PROGRAMU CLEAN CARE IS SAFER CARE ZGODNIE Z WYTYCZNYMI WHO GRUPA ROBOCZA HIGIENA RĄK MATERIAŁY POMOCNICZE DLA AUDYTORÓW WIODĄCYCH PROGRAMU CLEAN CARE IS SAFER CARE ZGODNIE Z WYTYCZNYMI WHO WYJAŚNIENIE POJĘĆ STREFA PACJENTA, STREFA PRACOWNIKA OCHRONY ZDROWIA, PUNKT

Bardziej szczegółowo

Cukrzyca Epidemia XXI wieku Debata w Wieliczce www.seniorizdrowie.pl

Cukrzyca Epidemia XXI wieku Debata w Wieliczce www.seniorizdrowie.pl Projekt jest współfinansowany ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na lata 2014 2020 Cukrzyca Epidemia XXI wieku Debata w Wieliczce

Bardziej szczegółowo

Hiperglikemia. Schemat postępowania w cukrzycy

Hiperglikemia. Schemat postępowania w cukrzycy Hiperglikemia Schemat postępowania w cukrzycy Postępowanie w przypadku stwierdzenia wysokiego poziomu glukozy we krwi, czyli hiperglikemii Codzienne monitorowanie poziomu cukru (glukozy) we krwi stanowi

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. Bendamustine Kabi, 2,5 mg/ml, proszek do sporządzania koncentratu roztworu do infuzji

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. Bendamustine Kabi, 2,5 mg/ml, proszek do sporządzania koncentratu roztworu do infuzji Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika Bendamustine Kabi, 2,5 mg/ml, proszek do sporządzania koncentratu roztworu do infuzji Bendamustini hydrochloridum Należy uważnie zapoznać się

Bardziej szczegółowo

Procedury związane z żywieniem pozajelitowym w warunkach domowych. Magdalena Sumlet Monika Kupiec

Procedury związane z żywieniem pozajelitowym w warunkach domowych. Magdalena Sumlet Monika Kupiec Procedury związane z żywieniem pozajelitowym w warunkach domowych Magdalena Sumlet Monika Kupiec Procedury związane z żywieniem pozajelitowym w warunkach domowych Higieniczne mycie rąk; Zmiana opatrunku

Bardziej szczegółowo

Praktyczne aspekty żywienia przez zgłębniki (sztuczny dostęp) w warunkach domowych

Praktyczne aspekty żywienia przez zgłębniki (sztuczny dostęp) w warunkach domowych Praktyczne aspekty żywienia przez zgłębniki (sztuczny dostęp) w warunkach domowych Bezpieczne żywienie przez zgłębnik Niniejsza broszura przekazuje tobie informacje na temat bardziej praktycznych aspektów

Bardziej szczegółowo

Opcje terapeutyczne w chorobach nerek

Opcje terapeutyczne w chorobach nerek Opcje terapeutyczne w chorobach nerek Spis treści Co dzieje się z moim zdrowiem Co to jest niewydolność nerek? Postacie niewydolności nerek Co jest przyczyną niewydolności nerek? Jakie objawy możesz odczuwać?

Bardziej szczegółowo

POWIKŁANIA. Personal solutions for everyday life.

POWIKŁANIA. Personal solutions for everyday life. POWIKŁANIA Personal solutions for everyday life. Powikłania Cukrzyca występuje u osób, w przypadku których organizm nie potrafi sam kontrolować poziomu glukozy we krwi (określanego również jako poziom

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA DLA PACJENTA. Dla osób, którym przepisano preparat Suliqua

INFORMACJA DLA PACJENTA. Dla osób, którym przepisano preparat Suliqua Polska INFORMACJA DLA PACJENTA Dla osób, którym przepisano preparat Suliqua Opracowaliśmy niniejszą broszurę dla osób, które cierpią na cukrzycę i którym lekarz przepisał preparat Suliqua (insulina glargine

Bardziej szczegółowo

na bezpieczne i zdrowe wakacje sposobów

na bezpieczne i zdrowe wakacje sposobów 5 w ó b sposo e n z na bez p i e c d z i e w ro je c a k wa Latem mamy więcej czasu na ruch i aktywność na świeżym powietrzu. To najlepszy czas na dłuższe spacery, jazdę na rowerze czy bieganie. Każdy

Bardziej szczegółowo

Aneks III. Zmiany do odpowiednich części Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta.

Aneks III. Zmiany do odpowiednich części Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta. Aneks III Zmiany do odpowiednich części Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta. Uwaga: Poszczególne punkty Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta są wynikiem zakończenia

Bardziej szczegółowo

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Uwaga: Konieczna może być późniejsza aktualizacja zmian w charakterystyce produktu leczniczego i ulotce

Bardziej szczegółowo

Informacja o bezpieczeństwie pacjenta Dializa

Informacja o bezpieczeństwie pacjenta Dializa Informacja o bezpieczeństwie pacjenta Dializa Twoje bezpieczeństwo - zespołowe podejście Twoje bezpieczeństwo jest najwyższym priorytetem. Razem możemy zmniejszyć wszelkie ryzyko, na jakie jesteś narażony

Bardziej szczegółowo

HIGIENA RĄK PROCEDURA (WZÓR) 1. CEL Celem procedury jest opisanie wytycznych dotyczących zasad higieny rąk dla pracowników medycznych.

HIGIENA RĄK PROCEDURA (WZÓR) 1. CEL Celem procedury jest opisanie wytycznych dotyczących zasad higieny rąk dla pracowników medycznych. HIGIENA RĄK PROCEDURA (WZÓR) 1. CEL Celem procedury jest opisanie wytycznych dotyczących zasad higieny rąk dla pracowników medycznych. 2. ZAKRES Procedura dotyczy sposobu mycia i dezynfekcji rąk przez

Bardziej szczegółowo

Opieka pielęgniarska nad pacjentem w oddziale chirurgii ogólnej, po zabiegu operacyjnym, w wybranych jednostkach chorobowych.

Opieka pielęgniarska nad pacjentem w oddziale chirurgii ogólnej, po zabiegu operacyjnym, w wybranych jednostkach chorobowych. Opieka pielęgniarska nad pacjentem w oddziale chirurgii ogólnej, po zabiegu operacyjnym, w wybranych jednostkach chorobowych. Aby ujednolicić opis opieki pielęgniarskiej nad pacjentem po zabiegu operacyjnym

Bardziej szczegółowo

GRYPA CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ NA TEN TEMAT? CZY WYKORZYSTAŁŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI BY USTRZEC SIĘ PRZED GRYPĄ?

GRYPA CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ NA TEN TEMAT? CZY WYKORZYSTAŁŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI BY USTRZEC SIĘ PRZED GRYPĄ? GRYPA CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ NA TEN TEMAT? CZY WYKORZYSTAŁŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI BY USTRZEC SIĘ PRZED GRYPĄ? ZDOBĄDŹ INFORMACJE! ZASZCZEP SIĘ! ZDOBĄDŹ OCHRONĘ! SZCZEPIONKA PRZECIW GRYPIE CZYM JEST

Bardziej szczegółowo

NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY

NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY Poradnik dla pacjenta i jego rodziny Konsultacja: prof. dr hab. med. Zbigniew Gaciong CO TO JEST ZESPÓŁ METABOLICZNY Nadciśnienie tętnicze (inaczej podwyższone ciśnienie

Bardziej szczegółowo

O Twoich nerkach. Przewlekła Choroba Nerek

O Twoich nerkach. Przewlekła Choroba Nerek Przewlekła Choroba Nerek Nerki to ważne narządy podtrzymujące życie. Ich główne zadanie polega na oczyszczaniu (filtrowaniu) krwi z toksyn i substancji odpadowych. To właśnie te toksyny/substancje odpadowe

Bardziej szczegółowo

do udzielenia pierwszej pomocy w takich przypadkach. Uraz termiczny może przybrać postać oparzenia słonecznego lub przegrzania.

do udzielenia pierwszej pomocy w takich przypadkach. Uraz termiczny może przybrać postać oparzenia słonecznego lub przegrzania. Upały Zbyt intensywny wysiłek w czasie gorącego dnia, spędzanie zbyt długiego czasu na słońcu albo zbyt długie przebywanie w przegrzanym miejscu może spowodować uraz termiczny. Aby móc skutecznie zapobiegać

Bardziej szczegółowo

ULOTKA DLA PACJENTA. Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Glukoza 5 Braun, 50 mg/ml, roztwór do infuzji (Glucosum)

ULOTKA DLA PACJENTA. Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Glukoza 5 Braun, 50 mg/ml, roztwór do infuzji (Glucosum) ULOTKA DLA PACJENTA Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Glukoza 5 Braun, 50 mg/ml, roztwór do infuzji (Glucosum) Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku,

Bardziej szczegółowo

SZKOLENIE DOTYCZĄCE PROFILAKTYKI GRYPY SEZONOWEJ I NOWEJ GRYPY A(H1N1)

SZKOLENIE DOTYCZĄCE PROFILAKTYKI GRYPY SEZONOWEJ I NOWEJ GRYPY A(H1N1) SZKOLENIE DOTYCZĄCE PROFILAKTYKI GRYPY SEZONOWEJ I NOWEJ GRYPY A(H1N1) Grypa sezonowa jest ostrą chorobą wirusową, która przenosi się drogą kropelkową, bądź też przez kontakt bezpośredni z zakażoną osobą

Bardziej szczegółowo

Subiektywne objawy zmęczenia. Zmęczenie. Ból mięśni. Objawy obiektywne 2016-04-07

Subiektywne objawy zmęczenia. Zmęczenie. Ból mięśni. Objawy obiektywne 2016-04-07 Zmęczenie to mechanizm obronny, chroniący przed załamaniem funkcji fizjologicznych (wyczerpaniem) Subiektywne objawy zmęczenia bóle mięśni, uczucie osłabienia i wyczerpania, duszność, senność, nudności,

Bardziej szczegółowo

Bieganie dla początkujących

Bieganie dla początkujących Bieganie dla początkujących Plan Treningowy PRZYKŁADOWY FRAGMENT Spis treści Wstęp...2 Rola diety...3 Plan Treningowy...5 Zasady treningu:...6 Dni z zalecanym odpoczynkiem lub innym sportem...7 Znaczenie

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Powikłania cukrzycy Retinopatia

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Powikłania cukrzycy Retinopatia AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Powikłania cukrzycy Retinopatia PRZEWLEKŁE POWIKŁANIA CUKRZYCY Cukrzyca najczęściej z powodu wieloletniego przebiegu może prowadzić do powstania tak zwanych

Bardziej szczegółowo

Hiperglikemia. Jak postępować przy wysokich poziomach cukru?

Hiperglikemia. Jak postępować przy wysokich poziomach cukru? Hiperglikemia Jak postępować przy wysokich poziomach cukru? POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU STWIERDZENIA WYSOKIEGO POZIOMU GLUKOZY WE KRWI, CZYLI HIPERGLIKEMII Codzienne monitorowanie poziomu cukru (glukozy)

Bardziej szczegółowo

Hipoglikemia Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o.

Hipoglikemia Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o. Hipoglikemia Hipoglikemia Hipoglikemia, zwana inaczej niedocukrzeniem, oznacza obniżanie stężenia glukozy we krwi do wartości poniżej 55 mg/dl (3,1 mmol/l) Niekiedy objawy hipoglikemii mogą wystąpić przy

Bardziej szczegółowo

Niedociśnienie tętnicze. IKARD r dr Radosław Sierpiński

Niedociśnienie tętnicze. IKARD r dr Radosław Sierpiński Niedociśnienie tętnicze IKARD 15.12.2015r dr Radosław Sierpiński Definicja Przez niedociśnienie tętnicze, czyli hipotonię, rozumiemy trwale utrzymujące się niskie ciśnienie tętnicze, zazwyczaj skurczowe

Bardziej szczegółowo

ASMAG FORTE 34 mg jonów magnezu, tabletki Magnesii hydroaspartas

ASMAG FORTE 34 mg jonów magnezu, tabletki Magnesii hydroaspartas Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika ASMAG FORTE 34 mg jonów magnezu, tabletki Magnesii hydroaspartas Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ

Bardziej szczegółowo

Przewodnik pacjentów/opiekunów, dotyczący zapobiegania

Przewodnik pacjentów/opiekunów, dotyczący zapobiegania Szpitale Uniwersyteckie Coventry i Warwickshire NHS Trust Zespół zapewnienia witalności Informacje dla pacjentów Przewodnik pacjentów/opiekunów, dotyczący zapobiegania Odleżynom Czym są odleżyny? Odleżyny

Bardziej szczegółowo

Ostre infekcje u osób z cukrzycą

Ostre infekcje u osób z cukrzycą Ostre infekcje u osób z cukrzycą Sezon przeziębień w pełni. Wokół mamy mnóstwo zakatarzonych i kaszlących osób. Chorować nikt nie lubi, jednak ludzie przewlekle chorzy, jak diabetycy, są szczególnie podatni

Bardziej szczegółowo

Witaminy i minerały dla osób z przewlekłą chorobą nerek i po przeszczepieniu nerki

Witaminy i minerały dla osób z przewlekłą chorobą nerek i po przeszczepieniu nerki Dietetyczny środek spożywczy specjalnego przeznaczenia medycznego Witaminy i minerały dla osób z przewlekłą chorobą nerek i po przeszczepieniu nerki Zestaw witamin i składników mineralnych przygotowany

Bardziej szczegółowo

Układ wydalniczy (moczowy) Osmoregulacja to aktywne regulowanie ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych w celu utrzymania homeostazy.

Układ wydalniczy (moczowy) Osmoregulacja to aktywne regulowanie ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych w celu utrzymania homeostazy. Układ wydalniczy (moczowy) Osmoregulacja to aktywne regulowanie ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych w celu utrzymania homeostazy. Wydalanie pozbywanie się z organizmu zbędnych produktów przemiany

Bardziej szczegółowo

B. ULOTKA DLA PACJENTA

B. ULOTKA DLA PACJENTA B. ULOTKA DLA PACJENTA 13 Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta CLARITINE ALLERGY, 1 mg/ml, syrop Loratadinum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ

Bardziej szczegółowo

Prosta i skuteczna, nowa metoda leczenia jaskry

Prosta i skuteczna, nowa metoda leczenia jaskry Implant XEN Nowa skuteczna metoda leczenia jaskry Dla osób, u których ciśnienie w gałce ocznej jest zbyt wysokie pomimo stosowania kropli przeciwjaskrowych Obniża ciśnienie wewnątrz gałki ocznej, aby zapobiec

Bardziej szczegółowo

Wiele czynników powoduje starzenie się skóry, a jednym z najbardziej powszechnych objawów tego zjawiska są zmarszczki. Niewiele możemy zrobić, aby

Wiele czynników powoduje starzenie się skóry, a jednym z najbardziej powszechnych objawów tego zjawiska są zmarszczki. Niewiele możemy zrobić, aby Wiele czynników powoduje starzenie się skóry, a jednym z najbardziej powszechnych objawów tego zjawiska są zmarszczki. Niewiele możemy zrobić, aby zapobiec zmarszczkom, a to co możemy zrobić, może również

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA. Pozostawić środek na 10 minut

INSTRUKCJA. Pozostawić środek na 10 minut Przed rozpoczęciem czyszczenia usunąć produkty spożywcze Temperatura urządzenia powinna wynosić ok. 50ºC Rozprowadzić równomiernie środek czyszczący MERIDA GRILL (250 ml/250 ml wody) Pozostawić środek

Bardziej szczegółowo

Kiedy rozpocząć przyjmowanie dawki Jak przyjmować lek Uptravi? Jak zwiększać dawkę leku? Pominięcie przyjęcia leku...6

Kiedy rozpocząć przyjmowanie dawki Jak przyjmować lek Uptravi? Jak zwiększać dawkę leku? Pominięcie przyjęcia leku...6 PORADNIK DOTYCZĄCY DOBIERANIA DAWKI - PAKIET DOBIERANIA DAWKI Strona 1 Uptravi tabletki powlekane seleksypag Poradnik dobierania dawki Rozpoczynanie leczenia lekiem Uptravi Przed rozpoczęciem leczenia

Bardziej szczegółowo

Program Terapii Stóp i Kostek protokół leczenia zachowawczego

Program Terapii Stóp i Kostek protokół leczenia zachowawczego Program Terapii Stóp i Kostek protokół leczenia zachowawczego CEL PROGRAMU Po urazie lub operacji, program kondycyjny ćwiczeń pomoże powrócić do codziennych zajęć i cieszyć się bardziej aktywnym i zdrowym

Bardziej szczegółowo

PROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE

PROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE PROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE Koordynator profilaktyki : mgr piel. Anna Karczewska CELE: zwiększanie świadomości pacjenta na temat szczepionek przeciwko grypie zapobieganie zachorowań na grypę zapobieganie

Bardziej szczegółowo

DAWN Postawy Życzenia i Potrzeby cukrzyków (Diabetes Attitudes Wishes & Needs)

DAWN Postawy Życzenia i Potrzeby cukrzyków (Diabetes Attitudes Wishes & Needs) Biuro obsługi klienta Novo Nordisk Przewodnik po insulinoterapii metodą BASAL BOLUS 0845 600 5055 Koszt jak za połączenie lokalne. Rozmowy mogą być nagrywane w celach szkoleniowych. (Godziny pracy biura

Bardziej szczegółowo

Informacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie

Informacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie brygatynib Informacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie Imię i nazwisko pacjenta: Dane lekarza (który przepisał lek Alunbrig ): Numer telefonu

Bardziej szczegółowo

Wizyty kontrolne. Pomiar poziomu glukozy we krwi. Uwagi lekarza prowadzącego

Wizyty kontrolne. Pomiar poziomu glukozy we krwi. Uwagi lekarza prowadzącego glikemi miar poziomu glukozy we krwi Wizyty kontrolne Samodzielne monitorowanie poziomu glukozy we krwi jest istotnym elementem samokontroli osób z zaburzeniami cukrzycowymi. Uzyskane dane są bardzo cenne

Bardziej szczegółowo

Natureheals

Natureheals Natureheals www.donatmg.eu/en Magnez NAUKOWCY OKREŚLILI MAGNEZ MIANEM MINERAŁU DO WALKI ZE STRESEM, NAZYWAJĄC GO RÓWNIEŻ BALSAMEM DLA NERWÓW I MIĘŚNI. MAGNEZ JEST JEDNYM Z NAJWAŻNIEJSZYCH MINERAŁÓW NIEZBĘDNYCH

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ ASORTYMENTOWO CENOWY PAKIET I. Zamawiający nie dopuszcza możliwości składania ofert częściowych w przedmiotowym pakiecie

FORMULARZ ASORTYMENTOWO CENOWY PAKIET I. Zamawiający nie dopuszcza możliwości składania ofert częściowych w przedmiotowym pakiecie PAKIET I Zamawiający nie dopuszcza możliwości składania ofert częściowych w przedmiotowym pakiecie Przedmiot zamówienia: Materiały do wykonywania ciągłej hemodializy z regionalną antykoagulacją cytrynianową

Bardziej szczegółowo

Stopa cukrzycow a - jak zapobiegać, jak leczyć

Stopa cukrzycow a - jak zapobiegać, jak leczyć Stopa cukrzycow a - jak zapobiegać, jak leczyć dr n. med. Leszek Czupryniak Klinika DiabetologiiiChorób Metabolicznych UniwersyteckiSzpital Kliniczny nr 1 im.n. Barlickiego Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Bardziej szczegółowo

Gorączka krwotoczna Ebola informacja dla podróżnych 21 października 2014 r. Wersja 3

Gorączka krwotoczna Ebola informacja dla podróżnych 21 października 2014 r. Wersja 3 KOMISJA EUROPEJSKA DYREKCJA GENERALNA ds. ZDROWIA IKONSUMENTÓW Dyrekcja ds. zdrowia publicznego Wydział zagrożeń dla zdrowia Sekretariat Komitetu Bezpieczeństwa Zdrowia Gorączka krwotoczna Ebola informacja

Bardziej szczegółowo

Leczenie żylaków. Warianty usługi: estetyka.luxmed.pl

Leczenie żylaków. Warianty usługi: estetyka.luxmed.pl Leczenie żylaków Przewlekła niewydolność żylna to choroba objawiająca się zmęczeniem, obrzękiem i bólem nóg, szpecącymi pajączkami żylnymi, żylakami czy owrzodzeniami żylnymi. Zabiegi usunięcia żylaków

Bardziej szczegółowo

Uwaga : Nie należy dotykać rękoma pojemnika na zużyte ręczniki.

Uwaga : Nie należy dotykać rękoma pojemnika na zużyte ręczniki. MYCIA I DEZYNFEKCJI RĄK Mycie i dezynfekcje rąk należy wykonywać zgodnie z techniką opracowaną przez prof. G.A.J.Ayliffe a zatwierdzoną przez Europejski Komitet Normalizacyjny CEN. Technika mycia i dezynfekcji

Bardziej szczegółowo

Wywiady z zakresu układu moczowego. Klinika Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych WUM

Wywiady z zakresu układu moczowego. Klinika Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych WUM Wywiady z zakresu układu moczowego Klinika Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych WUM Dyzuria Częstomocz Główne objawy Zmiany wyglądu moczu - krwiomocz - pienienie się moczu Zaburzenia

Bardziej szczegółowo

PORADNIK DLA OPIEKUNÓW OSÓB STARSZYCH

PORADNIK DLA OPIEKUNÓW OSÓB STARSZYCH PORADNIK DLA OPIEKUNÓW OSÓB STARSZYCH Co mam zrobić gdy podopieczny skarży się na boleści? Co zrobić gdy zachoruje? Jak opiekować się osobą z Alzheimerem, Demencją czy inna chorobą? Jakie problemy mogą

Bardziej szczegółowo

Hipoglikemia. przyczyny, objawy, leczenie. Beata Telejko

Hipoglikemia. przyczyny, objawy, leczenie. Beata Telejko Hipoglikemia przyczyny, objawy, leczenie Beata Telejko Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku Definicja hipoglikemii w cukrzycy Zespół objawów

Bardziej szczegółowo

MASZ DAR UZDRAWIANIA DRUGIE ŻYCIE

MASZ DAR UZDRAWIANIA DRUGIE ŻYCIE MASZ DAR UZDRAWIANIA DRUGIE ŻYCIE Organizm człowieka jest zbudowany z narządów i tkanek. Czasem mogą być uszkodzone od urodzenia (np. w skutek wad genetycznych), częściej w ciągu życia może dojść do poważnego

Bardziej szczegółowo

Poradnik dla pacjentów

Poradnik dla pacjentów Rejestracja Nutrimed 800 800 860 Infolinia 801 358 808 Poradnik dla pacjentów ze zgłębnikiem nosowo-jelitowym NUTRIMED Polska Sp. z o.o. ul. Bobrowiecka 6 00-728 Warszawa tel.: +48 22 550 00 00 fax: +48

Bardziej szczegółowo

MODEL FUNKCJONOWANIA UKŁADU KRĄŻENIA [ BAP_2014969.doc ]

MODEL FUNKCJONOWANIA UKŁADU KRĄŻENIA [ BAP_2014969.doc ] MODEL FUNKCJONOWANIA UKŁADU KRĄŻENIA [ ] Użytkowanie Jak napełnić model układu krążenia? 1. Model ułożyć poziomo, płasko na stole. 2. Odłączyć niebieskie rurki od układu krążenia, łączenie znajduje się

Bardziej szczegółowo

DZIENNIczek SAMOKONTROLI

DZIENNIczek SAMOKONTROLI DZIENNIczek SAMOKONTROLI TWÓJ DZIENNICZEK SAMOKONTROLI Niniejszy dzienniczek został opracowany specjalnie z myślą o osobach chorych na cukrzycę, które są poddawane insulinoterapii. Pomoże on Tobie i Twojemu

Bardziej szczegółowo

Pielęgnacja stóp. Schemat postępowania w cukrzycy

Pielęgnacja stóp. Schemat postępowania w cukrzycy Pielęgnacja stóp Schemat postępowania w cukrzycy Wstęp Problemy dotyczące stóp często występują u osób z cukrzycą. Przyczyną są uszkodzenia nerwów i naczyń krwionośnych wywoływane przez wysokie stężenie

Bardziej szczegółowo

LECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N

LECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N Załącznik nr 42 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N 25.8 Inne zaburzenia

Bardziej szczegółowo

NADCIŚNIENIE TĘTNICZE CZYM JEST I JAK PRAWIDŁOWO JE KONTROLOWAĆ?

NADCIŚNIENIE TĘTNICZE CZYM JEST I JAK PRAWIDŁOWO JE KONTROLOWAĆ? NADCIŚNIENIE TĘTNICZE CZYM JEST I JAK PRAWIDŁOWO JE KONTROLOWAĆ? Co to jest nadciśnienie tętnicze? Hipertensja, czyli nadciśnienie jest chorobą układu krwionośnego, która polega na występowaniu, stale

Bardziej szczegółowo

6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej

6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej 6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej 6.2.1. Podsumowanie korzyści wynikających z leczenia Co to jest T2488? T2488

Bardziej szczegółowo

W hali produkcyjnej zakładów przetwórstwa rybnego

W hali produkcyjnej zakładów przetwórstwa rybnego W hali produkcyjnej zakładów przetwórstwa rybnego 46 C-52 C 115 F-125 F 00:00:20 Każdy, kto wchodzi na teren hali produkcyjnej zakładu przetwórstwa rybnego musi być ubrany w czyste ubranie robocze i powinien

Bardziej szczegółowo

BROSZURA INFORMACYJNA DLA PACJENTA

BROSZURA INFORMACYJNA DLA PACJENTA BROSZURA INFORMACYJNA DLA PACJENTA Zastosowanie produktu BOTOX /Vistabel 4 jednostki Allergan/0,1 ml toksyna botulinowa typu A w leczeniu zmarszczek pionowych gładzizny czoła Spis treści Co to są zmarszczki

Bardziej szczegółowo

Ostra niewydolność serca

Ostra niewydolność serca Ostra niewydolność serca Prof. dr hab. Jacek Gajek, FESC Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Niewydolność serca Niewydolność rzutu minutowego dla pokrycia zapotrzebowania na tlen tkanek i narządów organizmu.

Bardziej szczegółowo

Linie krwi do aparatu do hemodializy Braun Dialog

Linie krwi do aparatu do hemodializy Braun Dialog Załącznik nr 1 do SIWZ Pakiet nr 1 Linie krwi do aparatu do hemodializy Braun Dialog Linia krwi (2 wkłucia 1 pompa) ze sterylnym workiem kpl. 12 500 RAZEM 12 500 Pakiet nr 2 Linie krwi do aparatu do hemodializy

Bardziej szczegółowo

SZKARLATYNA PŁONICA NADAL GROŹNY PRZECIWNIK

SZKARLATYNA PŁONICA NADAL GROŹNY PRZECIWNIK SZKARLATYNA PŁONICA NADAL GROŹNY PRZECIWNIK OBJAWY Pierwsze objawy szkarlatyny są bardzo gwałtowne. Pojawia się silny ból gardła, kaszel i wymioty. Towarzyszą jej wysoka gorączka, bóle głowy i znaczne

Bardziej szczegółowo

Żel dezynfekujący do higienicznego i chirurgicznego odkażania rąk

Żel dezynfekujący do higienicznego i chirurgicznego odkażania rąk Żel dezynfekujący do higienicznego i chirurgicznego odkażania rąk Testowany zgodnie z najnowszymi wytycznymi i ekspertyzami Preparat o trwałym działaniu Niezwykle krótki czas ekspozycji Środek bakteriobójczy,

Bardziej szczegółowo

Polacy a ich wątroba Raport z badania realizowanego przez GfK Polonia Sp. z o.o.

Polacy a ich wątroba Raport z badania realizowanego przez GfK Polonia Sp. z o.o. Polacy a ich wątroba Raport z badania realizowanego przez GfK Polonia Sp. z o.o. METODOLOGIA I CELE BADANIA Metodologia i cele badania 1 Metoda badania CAPI (Computer Assisted Personal Interviews): wywiady

Bardziej szczegółowo

ASMAG B 20 mg jonów magnezu + 0,25 mg pirydoksyny chlorowodorku, tabletki Magnesii hydroaspartas + Pyridoxini hydrochloridum

ASMAG B 20 mg jonów magnezu + 0,25 mg pirydoksyny chlorowodorku, tabletki Magnesii hydroaspartas + Pyridoxini hydrochloridum Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika ASMAG B 20 mg jonów magnezu + 0,25 mg pirydoksyny chlorowodorku, tabletki Magnesii hydroaspartas + Pyridoxini hydrochloridum Należy uważnie zapoznać

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: Informacja dla użytkownika. NUTRINEAL PD4 CLEAR-FLEX, roztwór do dializy otrzewnowej

Ulotka dołączona do opakowania: Informacja dla użytkownika. NUTRINEAL PD4 CLEAR-FLEX, roztwór do dializy otrzewnowej Ulotka dołączona do opakowania: Informacja dla użytkownika NUTRINEAL PD4 CLEAR-FLEX, roztwór do dializy otrzewnowej Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera

Bardziej szczegółowo

Kronika zdrowia rodziny 08/08/12 14:09 Page 1

Kronika zdrowia rodziny 08/08/12 14:09 Page 1 Kronika zdrowia rodziny 08/08/12 14:09 Page 1 Kronika zdrowia rodziny 08/08/12 14:09 Page 2 Kronika zdrowia rodziny 08/08/12 14:09 Page 3 Kronika zdrowia rodziny 08/08/12 14:09 Page 4 Zanim pójdziesz do

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. bicavera z 2,3% glukozą i wapniem 1,25 mmol/l

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. bicavera z 2,3% glukozą i wapniem 1,25 mmol/l Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta bicavera z 2,3% glukozą i wapniem 1,25 mmol/l Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje

Bardziej szczegółowo

Liofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki.

Liofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki. Suplement diety Składniki: Liofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki. Przechowywanie: W miejscu niedostępnym dla małych dzieci. Przechowywać

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Powikłania cukrzycy Zespół stopy cukrzycowej

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Powikłania cukrzycy Zespół stopy cukrzycowej AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Powikłania cukrzycy Zespół stopy cukrzycowej PRZEWLEKŁE POWIKŁANIA CUKRZYCY Cukrzyca najczęściej z powodu wieloletniego przebiegu może prowadzić do powstania

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Miacalcic, 50 j.m./ml, roztwór do wstrzykiwań Miacalcic, 100 j.m./ml, roztwór do wstrzykiwań Calcitoninum salmonis Należy zapoznać się z treścią

Bardziej szczegółowo

WYCHŁODZENIE I ODMROŻENIE

WYCHŁODZENIE I ODMROŻENIE WYCHŁODZENIE I ODMROŻENIE ZAPAMIETAJ!!! TEKST POGRUBIONY LUB PODKREŚLONY JEST DO ZAPAMIĘTANIA Opracował: mgr Mirosław Chorąży Wychłodzenie i odmrożenia Temperatura 36 C. to stan normalny organizmu ludzkiego.

Bardziej szczegółowo

Zał. Nr 3. Pak Nr 1 Dreny Dializacyjne Linii Krwi. Cena 1 szt. brutto. Cena 1 szt netto. Ilość szt. Stawk a VAT. Wartość brutto

Zał. Nr 3. Pak Nr 1 Dreny Dializacyjne Linii Krwi. Cena 1 szt. brutto. Cena 1 szt netto. Ilość szt. Stawk a VAT. Wartość brutto Pak Nr 1 Dreny Dializacyjne Linii Krwi Lp Artykuł J/m Ilość szt. 1 szt Stawk a VAT 1 szt. Producent nr katalogowy Nr certyfikatu + nr str. w ofercie 1 Dreny Dializacyjne Linii Krwi Szt 32.000 Dreny dializacyjne

Bardziej szczegółowo

DZIŚ STAWIĘ CZOŁA IPF. walczzipf.pl. Dla osób, u których zdiagnozowano IPF: Porady, jak rozmawiać z lekarzem o chorobie i opcjach jej kontrolowania

DZIŚ STAWIĘ CZOŁA IPF. walczzipf.pl. Dla osób, u których zdiagnozowano IPF: Porady, jak rozmawiać z lekarzem o chorobie i opcjach jej kontrolowania walczzipf.pl WSPIERAMY PACJENTÓW Z IDIOPATYCZNYM WŁÓKNIENIEM PŁUC DZIŚ STAWIĘ CZOŁA IPF Dla osób, u których zdiagnozowano IPF: Porady, jak rozmawiać z lekarzem o chorobie i opcjach jej kontrolowania PL/ESB/1702/0001

Bardziej szczegółowo

Żywność. zapewnia prawidłowe funkcjonowanie. poprawia samopoczucie

Żywność. zapewnia prawidłowe funkcjonowanie. poprawia samopoczucie Warsztaty żywieniowe Żywność buduje i regeneruje dostarcza energii zapewnia prawidłowe funkcjonowanie poprawia samopoczucie Żaden pojedynczy produkt nie dostarczy Ci wszystkiego, czego potrzebujesz dlatego

Bardziej szczegółowo

Odruch nurkowania 1 / 7. Jak zmienia się tętno w trakcie nurkowania?

Odruch nurkowania 1 / 7. Jak zmienia się tętno w trakcie nurkowania? Odruch nurkowania Jak zmienia się tętno w trakcie nurkowania? Nurkujące zwierzęta dużo czasu spędzają pod wodą. Aby to było możliwe, potrzebują wystarczających zapasów tlenu, który - jak wiemy - dociera

Bardziej szczegółowo

Rodzinna gorączka śródziemnomorska

Rodzinna gorączka śródziemnomorska www.printo.it/pediatric-rheumatology/pl/intro Rodzinna gorączka śródziemnomorska Wersja 2016 2. DIAGNOZA I LECZENIE 2.1 Jak diagnozuje się tę chorobę? Zasadniczo stosuje się następujące podejście: Podejrzenie

Bardziej szczegółowo

Aktywność fizyczna. Schemat postępowania w cukrzycy

Aktywność fizyczna. Schemat postępowania w cukrzycy Aktywność fizyczna Schemat postępowania w cukrzycy Aktywność fizyczna Ćwiczenia i gimnastyka są korzystne dla każdego, a w szczególności dla chorych na cukrzycę. W przypadku tej choroby wysiłek fizyczny

Bardziej szczegółowo

1. Co to jest lek Sal Vichy factitium i w jakim celu się go stosuje

1. Co to jest lek Sal Vichy factitium i w jakim celu się go stosuje Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Sal Vichy factitium, 600 mg, tabletki musujące (Natrii hydrogenocarbonas + Natrii chloridum + Natrii hydrophosphas anhydricus + Natrii sulfas anhydricus

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJE DOTYCZĄCE OPIEKI DOMOWEJ NAD OSOBĄ CHORĄ NA CUKRZYCĘ

INSTRUKCJE DOTYCZĄCE OPIEKI DOMOWEJ NAD OSOBĄ CHORĄ NA CUKRZYCĘ INSTRUKCJE DOTYCZĄCE OPIEKI DOMOWEJ NAD OSOBĄ CHORĄ NA CUKRZYCĘ Jak dbać o chorego organizując środowisko i zasoby niezbędne do zagwarantowania mu wyższej jakości życia Przydatne numery telefonów Terapia

Bardziej szczegółowo

BOŻENA ŁUKASZEK WARSZAWA

BOŻENA ŁUKASZEK WARSZAWA BOŻENA ŁUKASZEK WARSZAWA 10.03.2017 W ankiecie wzięło udział 37 pielęgniarek 14 pracuje w hospicjach 23 pracuje w innych jednostkach (POZ, szpital) WYNIKI 14 TAK 23 - NIE WYNIKI: 9 TAK 28 - NIE PORTY NACZYNIOWE

Bardziej szczegółowo

Nocne wizyty w toalecie?

Nocne wizyty w toalecie? Polska/Polski Nocne wizyty w toalecie? Informacje na temat NYKTURII wstawania nocą do toalety Informacje dotyczące nykturii Czym jest nykturia? Przyczyny nykturii Pomocne rady i środki zapobiegawcze Rozpoznanie

Bardziej szczegółowo