MATURA - BIOLOGIA. Podaj, który opis odpowiada bulimii i określ jeden niekorzystny skutek jaki, dla organizmu może przynieść ten sposób odżywiania.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "MATURA - BIOLOGIA. Podaj, który opis odpowiada bulimii i określ jeden niekorzystny skutek jaki, dla organizmu może przynieść ten sposób odżywiania."

Transkrypt

1 MATURA - BIOLOGIA ARKUSZ I Zadanie 1 (2 pkt) Prawidłowa, zrównoważona dieta dostarcza wszystkich potrzebnych składników (również takich, z których organizm może czerpać energię) w ilości dostosowanej do wieku, płci, kondycji fizycznej i rodzaju wykonywanej pracy. Zaburzenia w odżywianiu często mają związek z psychiką człowieka. Poniżej zamieszczono opisy sposobów odżywiania się trzech osób. A. Daria ma 162 cm wzrostu i waży 43 kg. W oczach innych wygląda na osobę zbyt szczupłą i niedożywioną. Jednak kiedy Daria patrzy w lustro widzi przed sobą nastolatkę z nadwagą. Dlatego podejmuje kolejną głodową dietę. Po każdym skromnym posiłku intensywnie ćwiczy, aby spalić pobrane z posiłkiem składniki. B. Ania bardzo starannie dobiera elementy swojej diety, choć masa jej ciała jest prawidłowa. Ania kocha zwierzęta i nie wyobraża sobie spożywania pokarmów pochodzenia zwierzęcego. Zjada dużo warzyw i owoców. Bardzo lubi kotlety sojowe i potrawy z soczewicy. Sport uprawia w sposób umiarkowany. C. Masa ciała Karoliny jest prawidłowa, ale ona stale się o nią niepokoi. Rozpoczyna drakońską dietę, ale głód powoduje wkrótce utratę kontroli nad odżywianiem. Łapczywie rzuca się na wysokokaloryczne potrawy (hamburgery, lody, batony) w ciągu jednego posiłku potrafi pochłonąć 5000 kalorii. Zaraz potem czuje się winna i wywołuje wymioty w celu pozbycia się posiłku. Obżeranie się i prowokowanie wymiotów staje się dla Karoliny codziennością. Podaj, który opis odpowiada bulimii i określ jeden niekorzystny skutek jaki, dla organizmu może przynieść ten sposób odżywiania. Zadanie 2 (3 pkt) Trawienie pokarmów polega na rozkładzie, przy udziale enzymów, wielkocząsteczkowych substancji na małe cząsteczki. Etapy trawienia odbywają się w poszczególnych częściach przewodu pokarmowego. Na schemacie przewodu pokarmowego zaznaczono trzy jego części. Poniżej wymieniono funkcje jakie poszczególne części przewodu pokarmowego pełnią w trawieniu. Dopasuj funkcje do części przewodu pokarmowego ( dwie funkcje na każdą zaznaczoną część) a) emulgacja i trawienie tłuszczów, b) rozkład białek przy użyciu pepsyny, c) intensywne wchłanianie składników pokarmowych, d) ścinanie mleka i ewentualny rozkład kazeiny, e) rozkład dwucukrów i dwupeptydów, f) rozkład kwasów nukleinowych. I.. II. III 1

2 Zadanie 3 (1 pkt) Podczas pewnego eksperymentu gotowano sok owocowy i w trakcie gotowania mierzono w nim zawartość witaminy C. Wyniki przedstawiono na wykresie. Sformułuj wniosek, jaki można wyciągnąć na podstawie wyników z tego doświadczenia. Zadanie 4 (1 pkt) W pewnym doświadczeniu badano warunki, w jakich przebiega trawienie skrobi. Do pięciu probówek zawierających po 1 cm 3 enzymu amylazy ślinowej dodano roztwór skrobi (0,1 cm 3 ). W każdej z probówek było określone ph odpowiednio 4, 5, 6, 7, 8 oraz temperatura 36 0 C. W odstępach jednominutowych pobierano z mieszaniny reakcyjnej, w każdej probówce, po jednej kropli roztworu i badano, czy skrobia została już rozłożona. Następnie cały eksperyment powtórzono w temperaturze 37 0 C. Wyniki zebrano w tabeli. Czas całkowitego rozkładu skrobi [w min] ph roztworu skrobi i amylazy W temperaturze 36 0 C W temperaturze 37 0 C Na podstawie wyników doświadczenia określ wartości dwóch czynników (warunków), w jakich trawienie skrobi zachodzi najefektywniej. Zadanie 5 (2 pkt) Czynność elektryczną serca można zapisać w postaci elektrokardiogramu, którego fragment przedstawiono poniżej. 2

3 Odczytaj z wykresu, ile trwa jeden cykl pracy serca. Oblicz, ile razy powtarza się on w ciągu jednej minuty u zdrowego człowieka. Zadanie 6 (2 pkt) Na rysunku przedstawiono fragment żyły człowieka. Podaj nazwę struktury na rysunku oznaczonej symbolem X i określ jej funkcję. Podaj nazwę innego narządu, w którym występuje struktura pełniąca podobne funkcje. Zadanie 7 (2 pkt) Krwinki czerwone we krwi człowieka mają antygeny powierzchniowe. W surowicy krwi na ogół można znaleźć przeciwciała przeciwko innym grupom krwi. Na rysunku przedstawiono hipotetyczną grupę krwi X z zaznaczonym antygenem X na powierzchni krwinek oraz przeciwciałami anty-y. Tak dobrano symbol przeciwciała, aby pasował przestrzennie do antygenów Y. Wzorując się na rysunku przedstawiającym grupę krwi X, narysuj podobny schemat dla grupy krwi Y. Uwzględnij antygeny Y na powierzchni krwinek oraz przeciwciała anty-x. Wyjaśnij, dlaczego nie należy przetaczać grupy krwi X osobie z grupą krwi Y. Zadanie 8 (2 pkt) Zawartość niektórych gazów w powietrzu wdychanym i wydychanym różni się. W powietrzu wdychanym jest 21% tlenu i 0,03% dwutlenku węgla, natomiast w powietrzu wydychanym jest tylko 17% tlenu, ale za to 4% dwutlenku węgla. Zmienia się również stopień wysycenia parą wodną. W powietrzu, które wdychamy jest jej mniej niż w tym, które opuszcza nasze ciało. Zawartość azotu i innych gazów w powietrzu wdychanym i wydychanym jest taka sama i wynosi odpowiednio78% i 1%. Skonstruuj tabelę i wpisz do niej informacje o składzie powietrza i stopniu wysycenia parą wodną, zawarte w powyższym tekście. 3

4 Miejsce na tabelkę Zadanie 9 (3 pkt) Osoby zawodowo zajmujące się sportem wiedzą już od dawna, że w miarę upływu czasu (tygodni, miesięcy) u trenującego sportowca zmienia się głębokość i częstotliwość oddechu podczas wysiłku fizycznego. Głębokość oddechu można zmierzyć za pomocą urządzenia zwanego spirometrem. Masz do dyspozycji stoper i spirometr, dwudziestoosobową grupę ochotników, z czego połowa to sportowcy. Zaplanuj doświadczenie, którego wyniki posłużą do weryfikacji hipotezy : podczas wysiłku u sportowca pogłębia się oddech, lecz nie zwiększa jego częstotliwość. Uwzględnij grupę kontrolną, grupę badaną oraz sposób zbierania wyników. Zadanie 10 (2 pkt) Na schemacie przedstawiono przemiany biochemiczne aminokwasów w organizmie człowieka. Podaj, jak nazywa się związek X? Uzasadnij, podając jeden argument, dlaczego przez nerki usuwany jest głównie mocznik, a nie związek X Zadanie 11 (2 pkt) Na rysunku A przedstawiono schemat budowy oka, a na rysunku B lokalizację płatów mózgowych. 4

5 Podaj nazwę warstwy komórek wyściełających gałkę oczną, umożliwiającej odbiór bodźców świetlnych. Podaj nazwę płata mózgu, w którym następuje odbiór impulsów nerwowych płynących z tej warstwy. Zadanie 12 (2 pkt) Na rysunku przedstawiono mechanizm działania dwóch rodzajów hormonów : sterydowych i peptydowych. Na podstawie analizy rysunku określ, który ze schematów dotyczy hormonu sterydowego. Uzasadnij swój wybór podając dwa argumenty. Zadanie 13 (2 pkt) Przeczytaj poniższy tekst i wykonaj polecenie. Podwyższenie poziomu glukozy we krwi stymuluje wydzielanie hormonu insuliny z trzustki. Hormon ten wzmaga wchłanianie glukozy z krwi do komórek i syntezę glikogenu. Dzięki temu, już w dwie godziny od posiłku poziom glukozy we krwi wraca do normy. Hormon glukagon działa antagonistycznie w stosunku do insuliny w okresach głodu powoduje rozkład glikogenu i uwolnienie glukozy do krwi. Dzięki temu utrzymywany jest stały, prawidłowy poziom glukozy we krwi. Na podstawie powyższego tekstu narysuj schemat regulacji poziomu glukozy we krwi. W schemacie użyj tylko następujących terminów: prawidłowy poziom glukozy we krwi, podwyższony poziom glukozy we krwi, obniżony poziom glukozy we krwi, wydzielanie insuliny, wydzielanie glukagonu Miejsce na schemat Zadanie 14 (1 pkt) Rysunek przedstawia przekrój przez jajnik. Strzałki na rysunku symbolizują krew napływającą tętnicą (A) oraz krew wypływającą z jajnika żyłą (B). 5

6 Spośród podanych poniżej nazw hormonów wybierz ten, którego poziom będzie wyraźnie wyższy w naczyniu B niż w naczyniu A w drugiej połowie cyklu miesiączkowego kobiety a) hormon luteinizujący, b) testosteron, c) estrogen, d) hormon folikulotropowy, e) progesteron. Zadanie 15 (1 pkt) Rozwój zarodkowy człowieka początkowo odbywa się w jajowodzie, później zaś w macicy. Uporządkuj wymienione poniżej procesy zgodnie z kolejnością ich przebiegu podczas rozwoju zarodkowego człowieka. A. implantacja (zagnieżdżenie) B. wytworzenie łożyska C. powstawanie blastocysty D. bruzdkowanie E. wytworzenie błon płodowych. Zadanie 16 (2 pkt) W tabeli zestawiono liczbę śmiertelnych przypadków zachorowań na nowotwory złośliwe oraz choroby zakaźne i pasożytnicze. Lata Liczba przypadków śmiertelnych (na 100 tys.mieszkaców) z powodu Nowotworów złośliwych Chorób zakaźnych i pasożytniczych Na podstawie powyższych danych określ tendencję zmian dotyczącą liczby przypadków śmiertelnych w obu badanych grupach chorób. W przypadku chorób zakaźnych i pasożytniczych podaj jedną prawdopodobną przyczynę takiego kierunku zmian. Zadanie 17 (1 pkt) Wykonano następujący eksperyment. Ochotnicy przebywający w pomieszczeniu o temperaturze pokojowej wypili duszkiem po dwie szklanki wody z lodem. Przed i po wypiciu wody zmierzono im temperaturę ciała i okazało się, że po wypiciu chłodnego napoju wzrosła temperatura powierzchni ciała. Na poniższym schemacie pokazano część systemu regulacji temperatury ciała u człowieka. 6

7 Spośród wymienionych poniżej zdań, które opisują reakcję organizmu człowieka na obniżenie temperatury krwi (oznaczoną na schemacie jako X) wybierz jedno, które tłumaczyłoby wyniki opisanego eksperymentu. A. Obniża się tempo metabolizmu. B. Wzmaga się pocenie. C. Pojawiają się dreszcze. D. Zmniejsza się pocenie. Zadanie 18 (2 pkt) Rysunek przedstawia pewne mięśnie, kości i nerwy ręki człowieka. Podaj, który z mięśni (X czy Y) skurczy się podczas podnoszenia książki z podłogi? Określ, co stanie się z książką, jeśli podczas przenoszenia przez nerw 1 popłynie impuls nerwowy? Zadanie 19 (2 pkt) W pewnej jednostce wojskowej dokonano pomiaru wzrostu rekrutów. W tabeli zestawiono wzrost dwudziestu pięciu rekrutów. Wzrost w cm

8 Na podstawie wyników zawartych w tabeli skonstruuj diagram słupkowy uwzględniający liczbę rekrutów w przedziałach wzrostu co 5 cm : ; i tak dalej. Zadanie 20 (2 pkt) Do grupy chorób zakaźnych i pasożytniczych należą :salmonelloza, owsica, rzeżączka, dur brzuszny, glistnica, czerwonka, tyfus, świerzb. Spośród wymienionych podkreśl dwie choroby, które są wywoływane przez robaki pasożytnicze. Określ jedną drogę zarażenia wspólną dla obu robaków. Zadanie 21 (2 pkt) DNA i RNA to dwa typy kwasów nukleinowych, różniących się zarówno budową jak i funkcją. Porównując oba typy kwasów ustal, jakie informacje należy wpisać do poniższej tabeli w miejsca oznaczone cyframi od 1 do 6. Cechy kwasu nukleinowego DNA RNA Rodzaj cukru wchodzącego w 1 4 skład nukleotydów Zasady azotowe 2 5 Liczba nici polinukleotydowych budujących łańcuch 3 6. Zadanie 22 (2 pkt) Na podstawie drzewa rodowego, przedstawiającego dziedziczenie badanej cechy w rodzinie, można w wielu przypadkach określić prawdopodobieństwo pojawienia się danej cechy w następnym pokoleniu. Określenie typu dziedziczenia danej cechy może być obarczone błędem, ponieważ w rodzinach ludzkich występuje niewielka liczba dzieci. Występowanie badanej cechy w pokoleniu zaznacza się w rodowodzie kolorem czarnym. Poniżej przedstawiono rodowód pewnej rodziny. Istnieje prawdopodobieństwo, że badana cecha jest sprzężona z płcią. Podaj jeden argument za i jeden argument przeciw takiej hipotezie. Zadanie 23 ( 2 pkt) W tabeli przedstawiono grupy krwi rodziców w trzech rodzinach. Rodzina Grupy krwi 8

9 matka Ojciec 1 B A 2 0 AB 3 B O We wszystkich rodzinach możliwe jest urodzenie dzieci z pewną wspólna grupą krwi. Ustal, jaka to grupa krwi i określ jej genotyp. Zadanie 24 (2 pkt) Enzymy restrykcyjne są szeroko stosowane w inżynierii genetycznej. Występują one w wielu odmianach każda tnie DNA w miejscu o charakterystycznym układzie zasad. Enzym restrykcyjny Hind III rozcina DNA o sekwencji zasad AAGCTT w sposób pokazany na rysunku poniżej. Uzupełnij rysunek wpisując w kratki symbole zasad azotowych komplementarnych do sekwencji, którą rozpoznaje enzym. Wyjaśnij, dlaczego enzym Hind III nie może być używany do wycinania wszystkich genów z genomu. Zadanie 25 (1 pkt) Uczniowie mieli uporządkować organizmy stosując kryterium dotyczące negatywnych relacji międzygatunkowych. Spośród wymienionych par organizmów wybrali tylko określone. PARY ORGANIZMÓW PRZEDSTAWIONE DO UPORZĄDKOWANIA WYBRANE PARY Bażant - lis Ziemniak stonka Ziemniak - stonka Jemioła - topola Sosna - osnuja gwiaździsta Kleszcz - kuna Bielinek kapustnik - kapusta Sosna - osnuja gwiaździsta Bielinek kapustnik - kapusta Huba - brzoza Określ, jakim kryterium posłużyli się uczniowie... Zadanie 26 (2 pkt) Wody dookoła Antarktydy są zasobne w różnorodne organizmy. Największymi z nich są wieloryby: płetwale i kaszaloty, będące częstym obiektem połowów wielorybników. W przeciwieństwie do płetwala kaszalot to groźny zabójca. Jego największym przysmakiem są kałamarnice. W zimnych wodach można spotkać obfitość drobnych organizmów takich jak fitoplankton, którym odżywiają się kryle. Z kolei kryle są podstawą pożywienia płetwali i kałamarnic. Narysuj schematycznie sieć zależności pokarmowych pomiędzy wszystkimi organizmami opisywanymi w tekście. Miejsce na schemat Zadanie 27 (2 pkt) Energię można otrzymywać z tradycyjnych źródeł: węgla, gazu ziemnego i ropy naftowej oraz ze źródeł alternatywnych, w których procesy pozyskiwania energii nie opierają się na spalaniu. Na rysunku przedstawiono szacunkowe światowe zapotrzebowanie na energię w 2020 roku w porównaniu do stanu z roku

10 Określ, na podstawie rysunku jak szacuje się wielkość produkcji energii w oparciu o alternatywne źródła energii w roku 2020 w porównaniu z rokiem Oceń, podając jeden argument, czy z punktu widzenia środowiska zmiany te będą korzystne Autorki: Ewa Jastrzębska, nauczyciel biologii, XXXIII L.O. im. M. Kopernika w Warszawie dr Ewa Pyłka-Gutowska, nauczyciel konsultant ds. biologii i ochrony środowiska, Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Warszawie 10

UKŁAD ODDECHOWY

UKŁAD ODDECHOWY Zadanie 1. (1 pkt). Na rysunku przedstawiono pęcherzyki płucne oplecione siecią naczyń krwionośnych. Określ znaczenie gęstej sieci naczyń krwionośnych oplatających pęcherzyki płucne.... Zadanie 2. (2 pkt)

Bardziej szczegółowo

Tętno /liczba skurczów serca na minutę przed ćwiczeniem

Tętno /liczba skurczów serca na minutę przed ćwiczeniem Model odpowiedzi i schemat punktowania do zadań stopnia szkolnego Wojewódzkiego Konkursu Przedmiotowego z Biologii dla uczniów szkół podstawowych województwa śląskiego w roku szkolnym 2018/2019 Za rozwiązanie

Bardziej szczegółowo

Biologia. Klasa VII. Prywatna Szkoła Podstawowa i Gimnazjum im. Z. I J. Moraczewskich w Sulejówku

Biologia. Klasa VII. Prywatna Szkoła Podstawowa i Gimnazjum im. Z. I J. Moraczewskich w Sulejówku Biologia 2017 Klasa VII Dział I : HIERARCHICZNA BUDOWA ORGANIZMU CZŁOWIEKA, SKÓRA, UKŁAD RUCHU 1. Organizm człowieka jako zintegrowana całość 2. Budowa i funkcje skóry 3. Choroby skóry oraz zasady ich

Bardziej szczegółowo

CORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A. imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :.

CORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A. imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :. CORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :. Zadanie 1 Przeanalizuj schemat i wykonaj polecenia. a. Wymień cztery struktury występujące zarówno w komórce roślinnej,

Bardziej szczegółowo

KONKURS PRZEDMIOTOWY Z BIOLOGII. dla uczniów gimnazjów. 21 marca 2015 r. zawody III stopnia (finał)

KONKURS PRZEDMIOTOWY Z BIOLOGII. dla uczniów gimnazjów. 21 marca 2015 r. zawody III stopnia (finał) KOD:.. KONKURS PRZEDMIOTOWY Z BIOLOGII dla uczniów gimnazjów 21 marca 2015 r. zawody III stopnia (finał) Przed Tobą test, który składa się z zadań różnego typu. Udzielaj odpowiedzi w miejscach do tego

Bardziej szczegółowo

KARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY

KARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY KARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY nr zad. max punktów 1. 4 pkt. A. ośrodek dotyku płat ciemieniowy ośrodek ruchowy płat czołowy ośrodek Wernickiego płat skroniowy

Bardziej szczegółowo

Zadania egzaminacyjne obejmujące materiał z klasy II gimnazjum

Zadania egzaminacyjne obejmujące materiał z klasy II gimnazjum Zadania egzaminacyjne obejmujące materiał z klasy II gimnazjum Informacje do zadań 1. i 2. A C D B Schemat przedstawia szkielet kończyny górnej. Zadanie 1. (0 2) Podaj nazwy kości oznaczonych literami

Bardziej szczegółowo

ROZKŁAD MATERIAŁU, PYTANIA POWTÓRZENIOWE ORAZ PYTANIA EGZAMINACYJNE

ROZKŁAD MATERIAŁU, PYTANIA POWTÓRZENIOWE ORAZ PYTANIA EGZAMINACYJNE ROZKŁAD MATERIAŁU, PYTANIA POWTÓRZENIOWE ORAZ PYTANIA EGZAMINACYJNE Klasa7 podstawowa (Proponowany poniżej podział obowiązującego uczniów materiału może być modyfikowany) IX************************************************

Bardziej szczegółowo

2. Plan wynikowy klasa druga

2. Plan wynikowy klasa druga Plan wynikowy klasa druga budowa i funkcjonowanie ciała człowieka ział programu Materiał kształcenia L.g. Wymagania podstawowe Uczeń: Kat. Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: Kat. Pozycja systematyczna 3

Bardziej szczegółowo

Co siedzi w Coca-Coli?

Co siedzi w Coca-Coli? 1 Co siedzi w Coca-Coli? Czas trwania zajęć: 60 minut Potencjalne pytania badawcze: 1. Jaki wpływ na nasz organizm wywiera cukier zawarty w jednej puszce Coca-Coli? 2. Czy ph Coca-Coli różni się od naturalnego

Bardziej szczegółowo

Rozkład materiału z biologii dla klasy III AD. 7 godz / tyg rok szkolny 2016/17

Rozkład materiału z biologii dla klasy III AD. 7 godz / tyg rok szkolny 2016/17 Rozkład materiału z biologii dla klasy III AD zakres rozszerzony LO 7 godz / tyg rok szkolny 2016/17 Biologia na czasie 2 zakres rozszerzony nr dopuszczenia 564/2/2012 Biologia na czasie 3 zakres rozszerzony

Bardziej szczegółowo

2. 1 Prawidłowa odpowiedź -C Za zaznaczenie poprawnej odpowiedzi 1 pkt

2. 1 Prawidłowa odpowiedź -C Za zaznaczenie poprawnej odpowiedzi 1 pkt KARTA ODPOWIEDZI KONKURS BIOLOGICZNY - /etap szkolny/ Nr Max Prawidłowe odpowiedzi Punktacja Uwagi zad. punktów 1. 2 U człowieka: - większa mózgoczaszka w stosunku do trzewioczaszki - żuchwa z wystającą

Bardziej szczegółowo

Zaznacz wykres ilustrujący stałocieplność człowieka. A. B. C. D.

Zaznacz wykres ilustrujący stałocieplność człowieka. A. B. C. D. I. Organizm człowieka. Skóra powłoka organizmu 1. Zadanie Napisz, czym zajmuje się anatomia............................................................................................................................

Bardziej szczegółowo

CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ. www.california-fitness.pl www.calivita.com

CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ. www.california-fitness.pl www.calivita.com CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ Co to jest cholesterol? Nierozpuszczalna w wodzie substancja, która: jest składnikiem strukturalnym wszystkich błon komórkowych i śródkomórkowych wchodzi w

Bardziej szczegółowo

TEST - BIOLOGIA WERONIKA GMURCZYK

TEST - BIOLOGIA WERONIKA GMURCZYK TEST - BIOLOGIA WERONIKA GMURCZYK Temat: Układ nerwowy i hormonalny Zadanie 1. Zaznacz poprawną odpowiedź. Co to są hormony? a) związki chemiczne wytwarzane w gruczołach łojowych, które regulują pracę

Bardziej szczegółowo

Egzamin maturalny 2013 biologia poziom podstawowy przykładowe odpowiedzi:

Egzamin maturalny 2013 biologia poziom podstawowy przykładowe odpowiedzi: przykładowe odpowiedzi: Zad. 1 Zad. 2 a) Najważniejszą funkcją mitochondriów jest oddychanie tlenowe/zaopatrują komórkę w energię/w organellach tych powstaje użyteczna biologicznie energia(atp/adenozyno-5'-trifosforan)

Bardziej szczegółowo

Pamiętając o komplementarności zasad azotowych, dopisz sekwencję nukleotydów brakującej nici DNA. A C C G T G C C A A T C G A...

Pamiętając o komplementarności zasad azotowych, dopisz sekwencję nukleotydów brakującej nici DNA. A C C G T G C C A A T C G A... 1. Zadanie (0 2 p. ) Porównaj mitozę i mejozę, wpisując do tabeli podane określenia oraz cyfry. ta sama co w komórce macierzystej, o połowę mniejsza niż w komórce macierzystej, gamety, komórki budujące

Bardziej szczegółowo

Nieprawidłowe odżywianie jest szczególnie groźne w wieku podeszłym, gdyż może prowadzić do niedożywienia

Nieprawidłowe odżywianie jest szczególnie groźne w wieku podeszłym, gdyż może prowadzić do niedożywienia Nieprawidłowe odżywianie jest szczególnie groźne w wieku podeszłym, gdyż może prowadzić do niedożywienia Niedożywienie może występować u osób z nadwagą (powyżej 120% masy należnej) niedowagą (poniżej 80%

Bardziej szczegółowo

Częstotliwość występowania tej choroby to 1: żywych urodzeń w Polsce ok. 5-6 przypadków rocznie.

Częstotliwość występowania tej choroby to 1: żywych urodzeń w Polsce ok. 5-6 przypadków rocznie. GALAKTOZEMIA Częstotliwość występowania tej choroby to 1:60 000 żywych urodzeń w Polsce ok. 5-6 przypadków rocznie. galaktoza - cukier prosty (razem z glukozą i fruktozą wchłaniany w przewodzie pokarmowym),

Bardziej szczegółowo

KONKURS BIOLOGICZNY dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 5 marca 2011r. - zawody III stopnia (finał)

KONKURS BIOLOGICZNY dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 5 marca 2011r. - zawody III stopnia (finał) KOD:.. PUNKTY:... KONKURS BIOLOGICZNY dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 5 marca 2011r. - zawody III stopnia (finał) Przed Tobą test, który składa się z zadań otwartych. Udzielaj odpowiedzi w

Bardziej szczegółowo

Piramida przedstawia zasady prawidłowego odżywiania. Informuje o tym, ile porcji różnych grup produktów powinno znaleźć się w posiłkach, które

Piramida przedstawia zasady prawidłowego odżywiania. Informuje o tym, ile porcji różnych grup produktów powinno znaleźć się w posiłkach, które DROGI RODZICU Piramida przedstawia zasady prawidłowego odżywiania. Informuje o tym, ile porcji różnych grup produktów powinno znaleźć się w posiłkach, które zjadamy w ciągu dnia. Przy czym obowiązuje zasada,

Bardziej szczegółowo

Zadanie 1. (0 4) a ) (0-1) 1 p. za prawidłowe uzupełnienie 3 zasad azotowych Rozwiązanie:

Zadanie 1. (0 4) a ) (0-1) 1 p. za prawidłowe uzupełnienie 3 zasad azotowych Rozwiązanie: Model odpowiedzi i schemat punktowania do zadań stopnia rejonowego Wojewódzkiego Konkursu Przedmiotowego z Biologii dla uczniów szkół podstawowych województwa śląskiego w roku szkolnym 2018/2019 Za rozwiązanie

Bardziej szczegółowo

ODPOWIEDZI DO ZADAŃ. Zadanie 4. (0 1) Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie 1. albo 2.

ODPOWIEDZI DO ZADAŃ. Zadanie 4. (0 1) Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie 1. albo 2. ODPOWIEDZI DO ZADAŃ Zadanie 1. (0 1) W którym wierszu tabeli właściwie wskazano próbę badawczą i próbę kontrolną do doświadczenia? Wybierz odpowiedź spośród podanych. B. Próba badawcza III Próba kontrolna

Bardziej szczegółowo

Praca kontrolna z biologii LO dla dorosłych semestr V

Praca kontrolna z biologii LO dla dorosłych semestr V Praca kontrolna z biologii LO dla dorosłych semestr V Poniższa praca składa się z 15 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. Za rozwiązanie zadań

Bardziej szczegółowo

III LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE WGRUDZIĄDZU ĆWICZENIA ZWIĄZANE Z ODŻYWIANIEM I ODDYCHANIEM CZŁOWIEKA

III LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE WGRUDZIĄDZU ĆWICZENIA ZWIĄZANE Z ODŻYWIANIEM I ODDYCHANIEM CZŁOWIEKA III LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE WGRUDZIĄDZU ĆWICZENIA ZWIĄZANE Z ODŻYWIANIEM I ODDYCHANIEM CZŁOWIEKA Scenariusz zajęć lekcyjnych z biologii dla klasy trzeciej czteroletniego Liceum Ogólnokształcącego Opracowała:

Bardziej szczegółowo

II. III. Scenariusz lekcji. I. Cele lekcji. Metoda pracy rozwiązywanie testu. Środki dydaktyczne formularz testu. Przebieg lekcji

II. III. Scenariusz lekcji. I. Cele lekcji. Metoda pracy rozwiązywanie testu. Środki dydaktyczne formularz testu. Przebieg lekcji Scenariusz lekcji I. Cele lekcji 1) Wiadomości Uczeń: zna pojęcia: trawienie, odżywianie, enzymy wymienia narządy układu pokarmowego (jama ustna, przełyk, żołądek, wątroba, trzustka, jelito) zna funkcje

Bardziej szczegółowo

3. Wymagania edukacyjne

3. Wymagania edukacyjne 3. Wymagania edukacyjne DZIAŁ PROGRAMU TEMAT LEKCJI KONIECZNY POZIOM PODSTAWOWY ROZSZERZAJĄCY DOPEŁNIAJĄCY ORGANIZM CZŁOWIEKA 1. Pochodzenie człowieka i jego miejsce w systemie organizmów. 2. Budowa i

Bardziej szczegółowo

KONKURS BIOLOGICZNY dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 13 marca 2009r. - zawody III stopnia (finał)

KONKURS BIOLOGICZNY dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 13 marca 2009r. - zawody III stopnia (finał) KOD:.. KONKURS BIOLOGICZNY dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 13 marca 2009r. - zawody III stopnia (finał) Przed Tobą test, który składa się z zadań otwartych. Udzielaj odpowiedzi w miejscach

Bardziej szczegółowo

Imię i nazwisko...kl...

Imię i nazwisko...kl... Gimnazjum nr 4 im. Ojca Świętego Jana Pawła II we Wrocławiu SPRAWDZIAN GENETYKA GR. A Imię i nazwisko...kl.... 1. Nauka o regułach i mechanizmach dziedziczenia to: (0-1pkt) a) cytologia b) biochemia c)

Bardziej szczegółowo

TEST DO DZIAŁU TEMATYCZNEGO: POZNAJEMY SWÓJ ORGANIZM KLASA IV

TEST DO DZIAŁU TEMATYCZNEGO: POZNAJEMY SWÓJ ORGANIZM KLASA IV Sabina Wójcik Katowice, dnia 14.10.2003 r. Szkoła Podstawowa nr21 ul. Malczewskiego 1 40 748 Katowice TEST DO DZIAŁU TEMATYCZNEGO: POZNAJEMY SWÓJ ORGANIZM KLASA IV Instrukcja dla ucznia W górnym prawym

Bardziej szczegółowo

PRZYKŁADOWE ZADANIA WĘGLOWODANY

PRZYKŁADOWE ZADANIA WĘGLOWODANY PRZYKŁADOWE ZADANIA WĘGLOWODANY Zadanie 1216 (2 pkt) Przeczytaj poniższy tekst i zapisz poniżej nazwy cukrów X i Y, o których mowa. Kwasy nukleinowe są długimi łańcuchami poliestrowymi, zbudowanymi z połączonych

Bardziej szczegółowo

ph roztworu (prawie) się nie zmieniło. Zawiesina soi ma ph obojętne (lekko kwaśne). Zapach nie zmienił się.

ph roztworu (prawie) się nie zmieniło. Zawiesina soi ma ph obojętne (lekko kwaśne). Zapach nie zmienił się. Ureaza - dodatek krajowy 1. Odniesienie do podstawy programowej (starej) Kształcenie w zakresie podstawowym Odżywianie się człowieka - budowa i funkcja układu pokarmowego, główne składniki pokarmowe i

Bardziej szczegółowo

Informacje dotyczące pracy kontrolnej

Informacje dotyczące pracy kontrolnej Informacje dotyczące pracy kontrolnej Słuchacze, którzy z przyczyn usprawiedliwionych nie przystąpili do pracy kontrolnej lub otrzymali z niej ocenę negatywną zobowiązani są do dnia 06 grudnia 2015 r.

Bardziej szczegółowo

Żywność. zapewnia prawidłowe funkcjonowanie. poprawia samopoczucie

Żywność. zapewnia prawidłowe funkcjonowanie. poprawia samopoczucie Warsztaty żywieniowe Żywność buduje i regeneruje dostarcza energii zapewnia prawidłowe funkcjonowanie poprawia samopoczucie Żaden pojedynczy produkt nie dostarczy Ci wszystkiego, czego potrzebujesz dlatego

Bardziej szczegółowo

II Konkurs Biologiczny NUCLEUS

II Konkurs Biologiczny NUCLEUS XXX Liceum Ogólnokształcące im. Jana Śniadeckiego w Warszawie II Konkurs Biologiczny NUCLEUS Drogi uczniu! W poniższym teście znajduje się 21 zadań, w których możesz zdobyć 30 punktów. Do każdego z tych

Bardziej szczegółowo

Grupa 1. Nazwa substancji organicznej, która uległa spaleniu. Doświadczenie. Imię i nazwisko ucznia:

Grupa 1. Nazwa substancji organicznej, która uległa spaleniu. Doświadczenie. Imię i nazwisko ucznia: Starachowice, dn. 5.04.008 r. Grupa Czas trwania konkursu 90 min Imię i nazwisko ucznia: Zadanie. ( pkt) Analiza moczu może dostarczyć wielu danych o stanie zdrowia człowieka. Prawidłowy wynik analizy:

Bardziej szczegółowo

Napisz, który z przedstawionych schematycznie rodzajów replikacji (A, B czy C) ilustruje replikację semikonserwatywną. Wyjaśnij, na czym polega ten

Napisz, który z przedstawionych schematycznie rodzajów replikacji (A, B czy C) ilustruje replikację semikonserwatywną. Wyjaśnij, na czym polega ten Napisz, który z przedstawionych schematycznie rodzajów replikacji (A, B czy C) ilustruje replikację semikonserwatywną. Wyjaśnij, na czym polega ten proces. Na schemacie przedstawiono etapy przekazywania

Bardziej szczegółowo

Temat: Poznajemy budowę i rolę żeńskiego układu rozrodczego

Temat: Poznajemy budowę i rolę żeńskiego układu rozrodczego Scenariusz lekcji przyrody dla klasy IV Temat: Poznajemy budowę i rolę żeńskiego układu rozrodczego Dział programowy - Człowiek i środowisko Dział w podręczniku - Zanim zostaniesz rodzicem 1. Temat lekcji

Bardziej szczegółowo

etyloamina Aminy mają właściwości zasadowe i w roztworach kwaśnych tworzą jon alkinowy

etyloamina Aminy mają właściwości zasadowe i w roztworach kwaśnych tworzą jon alkinowy Temat: Białka Aminy Pochodne węglowodorów zawierające grupę NH 2 Wzór ogólny amin: R NH 2 Przykład: CH 3 -CH 2 -NH 2 etyloamina Aminy mają właściwości zasadowe i w roztworach kwaśnych tworzą jon alkinowy

Bardziej szczegółowo

Zadanie zawarte w arkuszach egzaminacyjnych CKE w latach 2002-2007

Zadanie zawarte w arkuszach egzaminacyjnych CKE w latach 2002-2007 Układ pokarmowy - zadania Zadanie 1. (2 pkt) Przedstaw schematyczny zapis kolejnych etapów trawienia skrobi przez człowieka bez ich lokalizacji w organizmie. Uwzględnij następujące substancje: glukoza,

Bardziej szczegółowo

Przykładowe zadania. przygotowujące do egzaminu maturalnego

Przykładowe zadania. przygotowujące do egzaminu maturalnego Przykładowe zadania z BIOLOGii przygotowujące do egzaminu maturalnego Prezentowane zadania są zgodne z podstawą programową kształcenia ogólnego w zakresie rozszerzonym i podstawowym. Prócz zadań, które

Bardziej szczegółowo

Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu WYDZIAŁ WYCHOWANIA FIZYCZNEGO w Gdańsku ĆWICZENIE V BILANS ENERGETYCZNY

Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu WYDZIAŁ WYCHOWANIA FIZYCZNEGO w Gdańsku ĆWICZENIE V BILANS ENERGETYCZNY Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu WYDZIAŁ WYCHOWANIA FIZYCZNEGO w Gdańsku ĆWICZENIE V BILANS ENERGETYCZNY Zagadnienia : 1.Bilans energetyczny - pojęcie 2.Komponenty masy ciała, 3.Regulacja metabolizmu

Bardziej szczegółowo

TIENS L-Karnityna Plus

TIENS L-Karnityna Plus TIENS L-Karnityna Plus Zawartość jednej kapsułki Winian L-Karnityny w proszku 400 mg L-Arginina 100 mg Niacyna (witamina PP) 16 mg Witamina B6 (pirydoksyna) 2.1 mg Stearynian magnezu pochodzenia roślinnego

Bardziej szczegółowo

Zadanie 9. (3 pkt) Ułóż równania reakcji, za pomocą których można dokonać następujących przemian: P 4 P 4 O 6 P 4 O 10 H 3 PO 4

Zadanie 9. (3 pkt) Ułóż równania reakcji, za pomocą których można dokonać następujących przemian: P 4 P 4 O 6 P 4 O 10 H 3 PO 4 Grupa Czas trwania konkursu 90 min Imię i nazwisko ucznia: Zadanie. ( pkt) Analiza moczu może dostarczyć wielu danych o stanie zdrowia człowieka. Prawidłowy wynik analizy: barwa żółta odczyn kwaśny białko

Bardziej szczegółowo

8.2. Wartość odżywcza produktów spożywczych Czynniki kształtujące wartość odżywczą produktów spożywczych...185

8.2. Wartość odżywcza produktów spożywczych Czynniki kształtujące wartość odżywczą produktów spożywczych...185 SpiS treści 1. Znaczenie nauki o żywieniu człowieka...9 1.1. Cele i zadania nauki o żywieniu...9 1.2. Rozwój nauki o żywieniu człowieka...9 1.3. Problemy żywieniowe Polski i świata...11 1.4. Organizacje

Bardziej szczegółowo

grupa a Klasa 7. Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. (0 1)

grupa a Klasa 7. Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. (0 1) grupa a Regulacja nerwowo-hormonalna 37 pkt max... Imię i nazwisko Poniższy test składa się z 20 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź.... Za rozwiązanie

Bardziej szczegółowo

Praca kontrolna z biologii LO dla dorosłych semestr V

Praca kontrolna z biologii LO dla dorosłych semestr V Praca kontrolna z biologii LO dla dorosłych semestr V Poniższa praca składa się z 16 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. Za rozwiązanie zadań

Bardziej szczegółowo

MAŁOPOLSKI KONKURS BIOLOGICZNY DLA UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ W ROKU SZKOLNYM 2018/2019. Klucz odpowiedzi-etap szkolny 2018/2019

MAŁOPOLSKI KONKURS BIOLOGICZNY DLA UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ W ROKU SZKOLNYM 2018/2019. Klucz odpowiedzi-etap szkolny 2018/2019 MAŁOPOLSKI KONKURS BIOLOGICZNY DLA UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ W ROKU SZKOLNYM 018/019 Klucz odpowiedzi-etap szkolny 018/019 Suma punktów do uzyskania: 80 Numer Odpowiedzi Komentarz Łączna ilość punktów

Bardziej szczegółowo

ZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY. Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r

ZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY. Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r ZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE - definicja Prawidłowe odżywianie to nie tylko dostarczenie organizmowi energii, ale także

Bardziej szczegółowo

Dieta ketogenna ARKADIUSZ KOGUT

Dieta ketogenna ARKADIUSZ KOGUT Dieta ketogenna ARKADIUSZ KOGUT Odżywianie oparte na tłuszczach jest coraz częściej stosowane w sportach wytrzymałościowych. Jakie korzyści płyną ze wzrostu spożycia lipidów i kiedy można stosować taką

Bardziej szczegółowo

biologia w gimnazjum UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA

biologia w gimnazjum UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA biologia w gimnazjum 2 UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA SKŁAD KRWI OSOCZE Jest płynną częścią krwi i stanowi 55% jej objętości. Jest podstawowym środowiskiem dla elementów morfotycznych. Zawiera 91% wody, 8%

Bardziej szczegółowo

Wojewódzki Konkurs Biologiczny dla uczniów gimnazjów województwa wielkopolskiego ETAP WOJEWÓDZKI. / 50 pkt. Uczeń został laureatem TAK/NIE

Wojewódzki Konkurs Biologiczny dla uczniów gimnazjów województwa wielkopolskiego ETAP WOJEWÓDZKI. / 50 pkt. Uczeń został laureatem TAK/NIE Kod ucznia Data urodzenia ucznia Wojewódzki Konkurs Biologiczny dla uczniów gimnazjów województwa wielkopolskiego ETAP WOJEWÓDZKI Rok szkolny 2012/2013 Instrukcja dla ucznia 1. Sprawdź czy test zawiera

Bardziej szczegółowo

Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Syllabus przedmiotowy 2016/ /2019

Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Syllabus przedmiotowy 2016/ /2019 Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko Syllabus przedmiotowy 2016/2017-2018/2019 Wydział Fizjoterapii Kierunek studiów Fizjoterapia Specjalność ----------- Forma studiów Stacjonarne / Niestacjonarne

Bardziej szczegółowo

Formuła 2 Zestaw witamin i minerałów dla kobiet

Formuła 2 Zestaw witamin i minerałów dla kobiet KARTA OŚWIADCZEŃ PRODUKTOWYCH Formuła 2 Zestaw witamin i minerałów dla kobiet GŁÓWNE OŚWIADCZENIA Równowaga hormonalna: Zawiera witaminę B6 przyczyniającą się do regulacji aktywności hormonalnej. Metabolizm

Bardziej szczegółowo

Zadanie 5. (0 2) Zadanie 6. (0 2) Zadanie 7. (0-3) Zadanie 8. (0 2) Zadanie 9. (0 1) Zadanie 10. (0 3)

Zadanie 5. (0 2) Zadanie 6. (0 2) Zadanie 7. (0-3) Zadanie 8. (0 2) Zadanie 9. (0 1) Zadanie 10. (0 3) Model odpowiedzi i schemat punktowania do zadań stopnia rejonowego Wojewódzkiego Konkursu Przedmiotowego z Biologii dla uczniów szkół gimnazjalnych województwa śląskiego w roku szkolnym 2018/2019 Za rozwiązanie

Bardziej szczegółowo

I BIOLOGIA JAKO NAUKA

I BIOLOGIA JAKO NAUKA I BIOLOGIA JAKO NAUKA Zadanie. Rozwiąż krzyżówkę, a następnie odczytaj i wyjaśnij hasło. 0. Bada skład chemiczny organizmów i zachodzące w nich reakcje.. Zajmuje się procesami dziedziczenia.. Przedmiotem

Bardziej szczegółowo

Konspekt lekcji diagnozującej z biologii dla kl. II gimnazjum. Temat: Budowa i funkcjonowanie układu pokarmowego człowieka.

Konspekt lekcji diagnozującej z biologii dla kl. II gimnazjum. Temat: Budowa i funkcjonowanie układu pokarmowego człowieka. Konspekt lekcji diagnozującej z biologii dla kl. II gimnazjum Temat: Budowa i funkcjonowanie układu pokarmowego człowieka. Hasło programowe: Budowa i funkcjonowanie organizmu człowieka. Cele lekcji: w

Bardziej szczegółowo

ZAGADNIENIA KIERUNKOWE.

ZAGADNIENIA KIERUNKOWE. ZAGADNIENIA KIERUNKOWE www.ams.wroclaw.pl Trening personalny Trener personalny Kulturystyka Sporty siłowe Trening motoryczny Zajęcia funkcjonalne Wysiłek fizyczny Zmęczenie Zakwasy; glikogen TRENING PERSONALNY

Bardziej szczegółowo

Trawienie i wchłanianie substancji odżywczych

Trawienie i wchłanianie substancji odżywczych Trawienie i wchłanianie substancji odżywczych Człowiek, aby mógł się rozwijać, wzrastać i wykonywać podstawowe funkcje życiowe musi się odżywiać. Poprzez ten proces każda komórka organizmu otrzymuje niezbędne

Bardziej szczegółowo

Regulacja nerwowo-hormonalna. 1. WskaŜ strzałkami na rysunku gruczoły i napisz ich nazwy: przysadka mózgowa, tarczyca, jajniki, nadnercza.

Regulacja nerwowo-hormonalna. 1. WskaŜ strzałkami na rysunku gruczoły i napisz ich nazwy: przysadka mózgowa, tarczyca, jajniki, nadnercza. Regulacja nerwowo-hormonalna 1. WskaŜ strzałkami na rysunku gruczoły i napisz ich nazwy: przysadka mózgowa, tarczyca, jajniki, nadnercza. 2. Zaznacz nazwę struktury, która koordynuje działalność wszystkich

Bardziej szczegółowo

Co to jest dietetyka?

Co to jest dietetyka? Co to jest dietetyka? Dietetyka to nauka, która bada jak to, co spożywamy wpływa na nasze zdrowie i wydajność organizmu. Bada pewne składniki pożywienia, które mogą wpływać na nasze zdrowie. Na przykład

Bardziej szczegółowo

Wymagania przedmiotowe do podstawy programowej - biologia klasa 7

Wymagania przedmiotowe do podstawy programowej - biologia klasa 7 Wymagania przedmiotowe do podstawy programowej - biologia klasa 7 I. Organizacja i chemizm życia II.7,1) Różnorodność życia. Różnorodność i jedność świata zwierząt., tkanki zwierzęce. Uczeń: przedstawia

Bardziej szczegółowo

Klucz punktowania do zadań Konkursu z Biologii. B. Zakreślenie obszaru odpowiadającemu jednemu nukleotydowi

Klucz punktowania do zadań Konkursu z Biologii. B. Zakreślenie obszaru odpowiadającemu jednemu nukleotydowi Klucz punktowania do zadań Konkursu z Biologii Numer zadania Oczekiwana odpowiedź i sposób jej oceny Odpowiedzi: A. Poprawne uzupełnienie pustych pól podanymi oznaczeniami literowymi Maksymalna liczba

Bardziej szczegółowo

MIRELA BANY studentka WYDZIAŁU WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I PROMOCJI ZDROWIA UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO. Aktywność fizyczna podstawowy warunek zdrowia

MIRELA BANY studentka WYDZIAŁU WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I PROMOCJI ZDROWIA UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO. Aktywność fizyczna podstawowy warunek zdrowia MIRELA BANY studentka WYDZIAŁU WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I PROMOCJI ZDROWIA UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO Aktywność fizyczna podstawowy warunek zdrowia Aktywność fizyczna - jest to dowolna forma ruchu ciała

Bardziej szczegółowo

Zadania na styczeń/luty

Zadania na styczeń/luty Zadania na styczeń/luty Zadania z fizyki Oblicz masę ołowianego klocka, który ma kształt prostopadłościanu o wymiarach 2cm, 5cm, 15 cm. Gęstość ołowiu 11,4g/cm 3. Zadanie 2 Piłka na gumce wykonuje drgania

Bardziej szczegółowo

Konkurs Biologiczny dla uczniów szkół podstawowych województwa zachodniopomorskiego w roku szkolnym 2018/2019. Klucz odpowiedzi

Konkurs Biologiczny dla uczniów szkół podstawowych województwa zachodniopomorskiego w roku szkolnym 2018/2019. Klucz odpowiedzi Konkurs Biologiczny dla uczniów szkół podstawowych województwa zachodniopomorskiego w roku szkolnym 2018/2019 Etap wojewódzki Klucz odpowiedzi Numer pytania Odpowiedź 1 b 2 c 3 a 4 d 5 c 6 b 7 b 8 c 9

Bardziej szczegółowo

Zadanie 2. (1 pkt) Uzupełnij tabelę, wpisując wzory sumaryczne tlenków w odpowiednie kolumny. CrO CO 2 Fe 2 O 3 BaO SO 3 NO Cu 2 O

Zadanie 2. (1 pkt) Uzupełnij tabelę, wpisując wzory sumaryczne tlenków w odpowiednie kolumny. CrO CO 2 Fe 2 O 3 BaO SO 3 NO Cu 2 O Test maturalny Chemia ogólna i nieorganiczna Zadanie 1. (1 pkt) Uzupełnij zdania. Pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 16 znajduje się w.... grupie i. okresie układu okresowego pierwiastków chemicznych,

Bardziej szczegółowo

a) jeżeli przedstawiona reakcja jest reakcją egzotermiczną, to jej prawidłowy przebieg jest przedstawiony na wykresie za pomocą linii...

a) jeżeli przedstawiona reakcja jest reakcją egzotermiczną, to jej prawidłowy przebieg jest przedstawiony na wykresie za pomocą linii... 1. Spośród podanych reakcji wybierz reakcję egzoenergetyczną: a) Redukcja tlenku miedzi (II) wodorem b) Otrzymywanie tlenu przez rozkład chloranu (V) potasu c) Otrzymywanie wapna palonego w procesie prażenia

Bardziej szczegółowo

KARTA ODPOWIEDZI - KONKURS BIOLOGICZNY ETAP REJONOWY

KARTA ODPOWIEDZI - KONKURS BIOLOGICZNY ETAP REJONOWY KARTA ODPOWIEDZI - KONKURS BIOLOGICZNY ETAP REJONOWY Nr Max ilość Prawidłowe odpowiedzi Punktacja Uwagi zad. punktów 1. 2 pkt A. prawidłowa odpowiedź: d B. prawidłowa odpowiedź: 3 Za zaznaczenie prawidłowej

Bardziej szczegółowo

UKŁAD POKARMOWY. Zadanie 1. (3 pkt) Tabela przedstawia wartości odczynu środowiska, w którym różne enzymy trawienne wykazują największą aktywność.

UKŁAD POKARMOWY. Zadanie 1. (3 pkt) Tabela przedstawia wartości odczynu środowiska, w którym różne enzymy trawienne wykazują największą aktywność. Zadanie 1. (3 pkt) Tabela przedstawia wartości odczynu środowiska, w którym różne enzymy trawienne wykazują największą aktywność. enzym ph środowiska A 1,5 B 7 C 9 Podaj przykład enzymów A, B i C oraz

Bardziej szczegółowo

Temat: Komórka jako podstawowa jednostka strukturalna i funkcjonalna organizmu utrwalenie wiadomości.

Temat: Komórka jako podstawowa jednostka strukturalna i funkcjonalna organizmu utrwalenie wiadomości. SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII DLA KLASY I GIMNAZJUM Temat: Komórka jako podstawowa jednostka strukturalna i funkcjonalna organizmu utrwalenie wiadomości. Cele: Utrwalenie pojęć związanych z budową komórki;

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA PROGRAMOWE BIOLOGIA DLA KLASY VII

WYMAGANIA PROGRAMOWE BIOLOGIA DLA KLASY VII WYMAGANIA PROGRAMOWE BIOLOGIA DLA KLASY VII I. Organizm człowieka. 1. Hierarchiczna budowa organizmu człowieka. przedstawia hierarchizację budowy organizmu człowieka (komórki, tkanki, narządy, układy narządów,

Bardziej szczegółowo

ZBILANSOWANA DIETA TALERZ ZDROWIA SMACZNIE, ZDROWO, KOLOROWO. Anna Oblacińska Instytut Matki i Dziecka

ZBILANSOWANA DIETA TALERZ ZDROWIA SMACZNIE, ZDROWO, KOLOROWO. Anna Oblacińska Instytut Matki i Dziecka ZBILANSOWANA DIETA TALERZ ZDROWIA SMACZNIE, ZDROWO, KOLOROWO Anna Oblacińska Instytut Matki i Dziecka TALERZ CZY PIRAMIDA? Przedstawione w modelach zdrowego żywienia zalecenia żywieniowe to sugestie ogólne,

Bardziej szczegółowo

Zadanie 6 (0-1) W tabeli przedstawiono procentowy skład powietrza wdychanego i wydychanego. Zawartość w powietrzu wdychanym

Zadanie 6 (0-1) W tabeli przedstawiono procentowy skład powietrza wdychanego i wydychanego. Zawartość w powietrzu wdychanym Egzamin część 2 Zadanie 1. (0 1) Podczas jazdy na rowerze pracują mięśnie stanowiące część układu ruchu człowieka. Który z mięśni przedstawionych na poniższym rysunku jest zginaczem? A. mięsień I B. mięsień

Bardziej szczegółowo

Środki dydaktyczne karty odpowiedzi dla ucznia, formularz testu z zadaniami dla dwóch grup: grupy A i grupy B, instrukcja pracy dla ucznia

Środki dydaktyczne karty odpowiedzi dla ucznia, formularz testu z zadaniami dla dwóch grup: grupy A i grupy B, instrukcja pracy dla ucznia Scenariusz lekcji I. Cele lekcji 1) Wiadomości Uczeń: zna cechy budowy ciała zna choroby i sposoby ich rozprzestrzeniania się wie o zmianach zachodzących w organizmie w okresie dojrzewania zna pojęcia

Bardziej szczegółowo

BIOLOGIA klasa VII

BIOLOGIA klasa VII 2017-09-01 BIOLOGIA klasa VII Treści nauczania z podstawy programowej przedmiotu SZKOŁY BENEDYKTA TREŚCI NAUCZANIA Z BIOLOGII DLA KLASY VII I. Organizacja i chemizm życia. Uczeń: 1) przedstawia hierarchiczną

Bardziej szczegółowo

POWTÓRZENIE TREŚCI NAUCZANIA Z BIOLOGII KLASY III ROZPISKA POWTÓRZEŃ ROK 2007/2008 Klasa I Treści programowe Dział powtórzeniowy Przewidziana data

POWTÓRZENIE TREŚCI NAUCZANIA Z BIOLOGII KLASY III ROZPISKA POWTÓRZEŃ ROK 2007/2008 Klasa I Treści programowe Dział powtórzeniowy Przewidziana data POWTÓRZENIE TREŚCI NAUCZANIA Z BIOLOGII KLASY III ROZPISKA POWTÓRZEŃ ROK 2007/2008 Klasa I Treści programowe Dział powtórzeniowy Przewidziana data 1. Struktura organizmu i funkcje, jakim ona służy ( komórki,

Bardziej szczegółowo

Układ dokrewny. Hormony zwierzęce związki chemiczne wydzielane przez gruczoły i tkanki układu dokrewnego; mają funkcję regulacyjną.

Układ dokrewny. Hormony zwierzęce związki chemiczne wydzielane przez gruczoły i tkanki układu dokrewnego; mają funkcję regulacyjną. Układ dokrewny (hormonalny, wewnątrzwydzielniczy, endokrynny) układ narządów u zwierząt składający się z gruczołów dokrewnych i pojedynczych komórek tkanek; pełni funkcję regulacyjną. Hormony zwierzęce

Bardziej szczegółowo

PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW

PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW Młody organizm, aby mógł prawidłowo się rozwijać potrzebuje wielu różnorodnych składników odżywczych, które powinny być nieodłączną częścią diety każdego dojrzewającego

Bardziej szczegółowo

Podczas gotowania część składników przedostaje się do wody. Część składników ulatnia się wraz z parą (głównie witamina C).

Podczas gotowania część składników przedostaje się do wody. Część składników ulatnia się wraz z parą (głównie witamina C). Podczas gotowania część składników przedostaje się do wody. Część składników ulatnia się wraz z parą (głównie witamina C). Wzrost temperatury redukuje poziom większości składników odżywczych. Surowy por

Bardziej szczegółowo

Zasady zdrowego żywienia

Zasady zdrowego żywienia Metadane scenariusza Zasady zdrowego żywienia 1. Cele lekcji a) Wiadomości Uczeń: - zna zasady prawidłowego żywienia, - zna piramidę zdrowego żywienia, - zna zapotrzebowanie energetyczne dla osób w danym

Bardziej szczegółowo

Powszechne mity dotyczące diety. Zofia Kwiatkowska

Powszechne mity dotyczące diety. Zofia Kwiatkowska Powszechne mity dotyczące diety 1 Zofia Kwiatkowska Struktura prezentacji O Historia O Czym jest dieta? O Czym jest żywienie? O Zasady zdrowego żywienia O Najczęstsze mity dotyczące diety O Podsumowanie

Bardziej szczegółowo

VITA-MIN Plus połączenie witamin i minerałów, stworzone z myślą o osobach aktywnie uprawiających sport.

VITA-MIN Plus połączenie witamin i minerałów, stworzone z myślą o osobach aktywnie uprawiających sport. Witaminy i minerały > Model : Producent : Olimp VITAMIN Plus połączenie witamin i minerałów, stworzone z myślą o osobach aktywnie uprawiających sport. DZIAŁA PROZDROWOTNIE WZMACNIA SYSTEM ODPORNOŚCIOWY

Bardziej szczegółowo

Człowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu.

Człowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu. RUCH TO ZDROWIE Człowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu. P A M I Ę T A J Dobroczynny wpływ aktywności fizycznej na

Bardziej szczegółowo

1. Określ, w którą stronę przesunie się równowaga reakcji syntezy pary wodnej z pierwiastków przy zwiększeniu objętości zbiornika reakcyjnego:

1. Określ, w którą stronę przesunie się równowaga reakcji syntezy pary wodnej z pierwiastków przy zwiększeniu objętości zbiornika reakcyjnego: 1. Określ, w którą stronę przesunie się równowaga reakcji syntezy pary wodnej z pierwiastków przy zwiększeniu objętości zbiornika reakcyjnego: 2. Określ w którą stronę przesunie się równowaga reakcji rozkładu

Bardziej szczegółowo

GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH

GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH Rodzaje testów Genodiet Test Genodiet składają się z 3 uzupełniających się modułów, stanowiących 3 kroki do poznania indywidualnych zasad zdrowia. Identyfikacja typu

Bardziej szczegółowo

RAPORT I ANALIZA SZKOLNYCH WYNIKÓW EGZAMINU MATURALNEGO Z BIOLOGII MAJ 2011

RAPORT I ANALIZA SZKOLNYCH WYNIKÓW EGZAMINU MATURALNEGO Z BIOLOGII MAJ 2011 RAPORT I ANALIZA SZKOLNYCH WYNIKÓW EGZAMINU MATURALNEGO Z BIOLOGII MAJ 2011 POZIOM PODSTAWOWY I. PODSTAWOWE INFORMACJE O ARKUSZU I uczniów, którzy przystąpili do egzaminu uczniów nieobecnych Narzędzie

Bardziej szczegółowo

Konkursu wiedzy o zdrowym stylu życia Trzymaj Formę! rok szkolny 2013/2014

Konkursu wiedzy o zdrowym stylu życia Trzymaj Formę! rok szkolny 2013/2014 Konkursu wiedzy o zdrowym stylu życia Trzymaj Formę! rok szkolny 2013/2014 Kod ucznia Informacje dla ucznia 1. Na stronie tytułowej arkusza w wyznaczonym miejscu wpisz swój kod ustalony przez komisję.

Bardziej szczegółowo

Ekstrakt z Chińskich Daktyli

Ekstrakt z Chińskich Daktyli Ekstrakt z Chińskich Daktyli Ekstrakt z Chińskich Daktyli TIENS Lekarze z Chin uważają, że owoce głożyny znane jako chińskie daktyle Pomagają zachować sprawność Poprawiają odporność Wspomagają pracę żołądka

Bardziej szczegółowo

KARTA ODPOWIEDZI - KONKURS BIOLOGICZNY ETAP REJONOWY 2015/16

KARTA ODPOWIEDZI - KONKURS BIOLOGICZNY ETAP REJONOWY 2015/16 KARTA ODPOWIEDZI - KONKURS BIOLOGICZNY ETAP REJONOWY 2015/16 Nr Max ilość zad. punktów 1. 2 pkt Mechanizmy termoregulacyjne 1.Podskórne naczynia krwionośne (rozszerzają się / zwężają się) Prawidłowe odpowiedzi

Bardziej szczegółowo

LP Panel tarczycowy 1. TSH 2. Ft3 3. Ft4 4. Anty TPo 5. Anty Tg. W przypadku występowania alergii pokarmowych lub wziewnych

LP Panel tarczycowy 1. TSH 2. Ft3 3. Ft4 4. Anty TPo 5. Anty Tg. W przypadku występowania alergii pokarmowych lub wziewnych Proszę o wykonanie następujących badań laboratoryjnych (z krwi), na część z nich można uzyskać skierowanie od lekarza*: Dodatkowo: Badania podstawowe: W przypadku podejrzenia nieprawidłowej pracy tarczycy

Bardziej szczegółowo

PAKIET KONSULTACJI GENETYCZNYCH GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH

PAKIET KONSULTACJI GENETYCZNYCH GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH PAKIET KONSULTACJI GENETYCZNYCH GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH Rodzaje pakietów Genodiet Pakiet konsultacji genetycznych Genodiet składaja się z 3 uzupełniających się modułów, stanowiących 3 kroki

Bardziej szczegółowo

Konkurs Przedmiotowy z biologii dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego finał 2013. Model odpowiedzi, kryteria przyznawania punktów.

Konkurs Przedmiotowy z biologii dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego finał 2013. Model odpowiedzi, kryteria przyznawania punktów. Konkurs Przedmiotowy z biologii dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego finał 201 Model odpowiedzi, kryteria przyznawania punktów. Za rozwiązanie zadań z arkusza konkursowego można uzyskać 60 punktów.

Bardziej szczegółowo

Kuratorium Oświaty w Lublinie

Kuratorium Oświaty w Lublinie Kuratorium Oświaty w Lublinie KOD UCZNIA ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY 2015/2016 ETAP WOJEWÓDZKI Instrukcja dla ucznia 1. Zestaw konkursowy zawiera 12 zadań. 2. Przed

Bardziej szczegółowo

TEST PRZYROSTU KOMPETENCJI Z CHEMII DLA KLAS II

TEST PRZYROSTU KOMPETENCJI Z CHEMII DLA KLAS II TEST PRZYROSTU KOMPETENCJI Z CHEMII DLA KLAS II Czas trwania testu 120 minut Informacje 1. Proszę sprawdzić czy arkusz zawiera 10 stron. Ewentualny brak należy zgłosić nauczycielowi. 2. Proszę rozwiązać

Bardziej szczegółowo

10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA

10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Należy spożywać produkty z różnych grup żywności (dbać o urozmaicenie posiłków) Kontroluj masę ciała (dbaj o zachowanie

Bardziej szczegółowo

Składniki pokarmowe i ich rola w żywieniu

Składniki pokarmowe i ich rola w żywieniu WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN KLASYFIKACYJNYCH Zawód: technik żywienia i usług gastronomicznych Przedmiot: Zasady żywienia Klasa 2. Ocena Nazwa

Bardziej szczegółowo

I PORUSZAM SIĘ, ODDYCHAM I CZUJĘ

I PORUSZAM SIĘ, ODDYCHAM I CZUJĘ I PORUSZAM SIĘ, ODDYCHAM I CZUJĘ Zadanie 1. Dokończ zdania. A. Serce i wątroba to przykłady.... B. Najmniejszym elementem budującym organizm człowieka jest....... C. Zespół komórek podobnych do siebie

Bardziej szczegółowo

WYCIECZKA DO LABORATORIUM

WYCIECZKA DO LABORATORIUM WYCIECZKA DO LABORATORIUM W ramach projektu e-szkoła udaliśmy się do laboratorium w Krotoszynie na ul. Bolewskiego Mieliśmy okazję przeprowadzić wywiad z kierowniczką laboratorium Panią Hanną Czubak Oprowadzała

Bardziej szczegółowo

Zadanie 1.Zaznacz dwie odpowiedzi, które wyjaśniają dlaczego wirusy nie możemy nazwać żywymi organizmami.

Zadanie 1.Zaznacz dwie odpowiedzi, które wyjaśniają dlaczego wirusy nie możemy nazwać żywymi organizmami. Test VIII Zadanie 1.Zaznacz dwie odpowiedzi, które wyjaśniają dlaczego wirusy nie możemy nazwać żywymi organizmami. iowych. Zadanie 2. Uzupełnij tabelę, wpisując we właściwe miejsca wszystkie podane nazwy

Bardziej szczegółowo