Sędziowanie siatkówki Dorota Papuda

Transkrypt

1 Sędziowanie siatkówki Dorota Papuda , Warszawa

2 Prezentacja przygotowana na podstawie: materiałów Komisji Szkolenia PZPS autorstwa Wojciecha Maroszka i Piotra Dudka. materiałów Komisji Szkolenia MWZPS - autorstwa Marcina Myszkowskiego. FIVB Multimedia Teaching Material 2015

3 Dorota Papuda Sędzia siatkówki halowej od 2005 roku Sędzia szczebla centralnego PZPS od 2011 uprawnienia do sędziowania II ligi mężczyzn Akademickie Mistrzostwa Europy, Rotterdam 2014 Sędzia siatkówki plażowej od 2005 roku sędzia szczebla centralnego PZPS od 2008 roku uprawnienia do sędziowania rozgrywek Seniorów Turniej finałowy MP Kobiet, Kraków 2014 wolontariusz na zawodach Pucharu Świata w Siatkówce Plażowej od 2007 roku Mistrzostwa Świata w Starych Jabłonkach 2013

4 Jak to wszystko się zaczęło Twórca William G. Morgan - nauczyciel wychowania fizycznego w YMCA w Massachusetts - 9 lutego 1895 premierowy pokaz Minonette. Pierwszy mecz w Polsce rozegrano w 1919 w Warszawie. Do popularyzacji siatkówki w Europie przyczyniła się Armia Amerykańska w trakcie I wojny światowej. W 1929 w Warszawie rozegrano pierwsze mistrzostwa Polski w rywalizacji kobiet zwyciężył AZS Warszawa, a wśród mężczyzn YMCA Łódź zorganizowano pierwsze Mistrzostwa Świata mężczyzn, a w 1952 Mistrzostwa Świata kobiet. Siatkówka debiutowała na Igrzyskach Olimpijskich w 1964 roku w Tokio.

5 Co jest potrzebne, aby odbył się mecz? Boisko Siatka Piłka Zawodnicy Przepisy gry

6 Po co komu w takim razie sędzia? sport amatorski sport zawodowy 1984 obecnie widowisko sportowe Sędzia symbol; od notowania wyniku do oceny akcji Wzrost presji; żądana profesjonalizacja Sędzia profesjonalny reżyser widowiska, nie anonimowy

7 Kim jest sędzia? Sędzia jest tą osobą, który wprowadza Przepisy Gry w życie. Aby właściwie zastosować przepisy sędziowie muszą doskonale je znać i stosować w sposób odpowiedni i stanowczy. Przepis stwierdza, że sędzia jest upoważniony do decydowania w każdej sytuacji dotyczącej gry włączając te, które nie zostały opisane w Przepisach Gry. Aby takie decyzje skutecznie podejmować, należy doskonale wiedzieć dlaczego i w jaki sposób sformułowano poszczególne zasady gry. Pamiętajmy, że chociaż sędzia ma pozostać w cieniu widowiska, to jednocześnie pomaga promować grę w piłkę siatkową, by stała się atrakcyjna dla coraz szerszej grupy odbiorców. Sandy Steel Prezydent Komisji Przepisów Gry FIVB

8

9 Czym różni się sędzia od zawodników i trenerów? długa wymiana, piękne ataki, na końcu genialna kiwka i radość w zespole wygrywającym, oklaski publiczności, zachwyt dziennikarzy i nikt nie chwali sędziego po prostu zrobił to, co należało. W pracy sędziego nie ma elementów, za które sędzia jest wynagradzany. Zawodnik zaczyna mecz od 0 punktów i może je tylko zdobywać sędzia zaczyna mecz od 100 punktów i może je tylko tracić.

10 Cechy doskonałego sędziego Okazujący szacunek Punktualny Solidny Sprawiedliwy Pewny siebie Godny zaufania Posiadający wiedzę

11 Podstawowe przepisy gry Przepisy gry PZPS Wytyczne Casebook

12

13 Pole gry Boisko 18 x 9 m i wolna strefa 3 m. Linie boiska o szerokości 5 cm. Linia środkowa dzieli boisko do gry na dwa równe pola o wymiarach 9 x 9 m każde. Linia ataku po obu stronach boiska, której dalsza krawędź wykreślona jest 3 m od osi linii środkowej, wyznacza strefę ataku.

14 Strefy Strefa ataku po każdej stronie boiska strefa ataku ograniczona jest przez oś linii środkowej, dalszą krawędź linii ataku, rozciąga się za linie boczne do końca wolnej strefy. Strefa zagrywki o szerokości 9 m znajduje się za każdą linią końcową boiska. Ograniczona jest po bokach przez dwie 15-centymetrowe linie, prostopadłe do linii końcowej i odległe od niej o 20 cm. Linie te znajdują się na przedłużeniu linii bocznych. Obie linie wyrysowane są wewnątrz strefy zagrywki. Głębokość strefy zagrywki ograniczona jest szerokością wolnej strefy. Strefa zmian ograniczona jest przez przedłużenie obu linii ataku aż do stolika sekretarza. Strefa zastąpień Libero jest częścią wolnej strefy po stronie ławek zespołów i jest ograniczona przez przedłużenie linii ataku i umowne przedłużenie linii końcowej.

15 Pola Pole rozgrzewki o wymiarach około 3 x 3 m znajdują się w obu rogach po stronie ławek, za wolną strefą. Pola kar o wymiarach około 1 x 1 m, wyposażone w dwa krzesła, znajdują się w strefie kontrolowanej przez komisję sędziowską za przedłużeniem linii końcowych. Pola te mogą być oznaczone czerwoną linią o szerokości 5 cm.

16

17 Siatka Szerokość siatki wynosi 1 m, a jej długość 9,5 m do 10 m (z odcinkami o dł cm za taśmami bocznymi z każdej strony siatki). Siatka wykonana jest w formie kwadratowych czarnych oczek o boku 10 cm. Wysokość siatki: Kadet, Junior, Senior (od 15 r.ż): Kobiety 2,24 m Mężczyźni 2,43 m Młodzik (do 14 r. ż) Kobiety 2,15 m Mężczyźni 2,35 m

18 Wyposażenie siatka do gry (zgodna z przepisami) siatka zapasowa zabezpieczenie słupków antenki zapasowe antenki stoisko sędziego sygnalizatory chorągiewki dla sędziów liniowych tabliczki do zmian zawodników (z nr 1 20) miara do mierzenia wysokości siatki elektroniczna tablica wyników ręczna tablica wyników termometr manometr pompka piłki do gry i rozgrzewki stanowisko dla 5-ciu piłek meczowych pole rozgrzewki pole kar + 2 krzesła (dla każdego zespołu) stolik dla sekretarza sygnalizator / dzwonek na stoliku sekretarza krzesła dla trenera i asystentów trenera ławki dla zawodników 2 kosze na gumowych kółkach oświetlenie hali parkiet do gry (rodzaj wykładziny, kolory pola gry i linii) wolna strefa wokół boiska 6 mopów do wycierania podłogi (1m szerokie) 8 małych chłonnych ściereczek (40x40 cm lub 40x80 cm)

19 Zespoły Zespół może składać się maksymalnie z 12 zawodników oraz: sztabu trenerskiego: trenera i maksymalnie dwóch asystentów trenera, sztabu medycznego: fizjoterapeuty oraz lekarza.

20 Osoby prowadzące zespół KAPITAN PRZED MECZEM podpisuje protokół zawodów i reprezentuje swój zespół podczas losowania. PODCZAS MECZU, jeśli jest na boisku, kapitan zespołu pełni funkcję grającego kapitana. W czasie, gdy piłka jest poza grą, wyłącznie grający kapitan jest upoważniony do rozmowy z sędziami. PO MECZU dziękuje sędziom i podpisuje protokół zawodów w celu zatwierdzenia wyniku. TRENER Podczas meczu trener spoza boiska kieruje grą swojego zespołu. Trener podaje i zatwierdza listę zawodników, ustala ustawienie początkowe zespołu, dokonuje zmian zawodników i bierze przerwy na odpoczynek. ASYSTENT TRENERA

21 Struktura gry Zespół zdobywa punkt: po udanym umieszczeniu piłki w boisku po stronie przeciwnika, kiedy przeciwny zespół popełni błąd, kiedy na zespół przeciwny zostanie nałożona kara. Wygranie seta: Set (z wyjątkiem seta decydującego - 5-tego) wygrywa zespół, który pierwszy uzyska 25 punktów z różnicą minimum dwóch punktów. Wygranie meczu: Mecz wygrywa zespół, który wygra trzy sety. W przypadku remisu 2:2 w setach, rozgrywany jest set decydujący (5-ty) do momentu uzyskania przez jeden z zespołów 15 punktów z różnicą minimum dwóch punktów.

22 Walkower, zespół zdekompletowany Jeżeli zespół, pomimo wezwania przez sędziego, odmówi gry, przegrywa mecz walkowerem z wynikiem 0:3 w setach i 0:25 w każdym secie. Zespół, który bez uzasadnionych powodów nie stawi się na boisku w wyznaczonym terminie, przegrywa mecz walkowerem. Zespół ZDEKOMPLETOWANY w secie czy meczu przegrywa set lub mecz. Zespołowi przeciwnemu przyznaje się punkty lub punkty i sety potrzebne do wygrania seta lub meczu. Zespół zdekompletowany zachowuje zdobyte punkty i wygrane sety.

23 Ceremoniał zawodów >30 minut przybycie na salę zawodników i sędziów Rozgrzewka bez piłek >17 minut rozgrzewka z piłkami Sędzia musi kontrolować rozgrzewających się zawodników!

24 17 minut mierzenie siatki Ławka Stolik Sekretarza Ławka

25 17 minut - mierzenie siatki

26 16 minut losowanie

27 16 minut losowanie, c.d. - - C 1 2 C Ławka Stolik Sekretarza Ławka

28 16 minut losowanie

29 16 minut losowanie Zagrywka Odbiór zagrywki Jedna ze stron boiska

30 Podpisanie protokołu - - C 1 2 C Ławka Stolik Sekretarza Ławka

31 15 minut oficjalna rozgrzewka na siatce

32 Poinformowanie sekretarza o wyniku losowania

33 Ceremoniał zawodów <15 minut przed rozpoczęciem spotkania Sprawdzenie piłek, tabliczek, protokołu Sprawdzenie czy numery zawodników rozgrzewających się są takie same jak w protokole meczowym 12 minut przed rozpoczęciem spotkania Sędzia II zbiera kartki z ustawieniem od trenerów

34 7 minut - - C 1 2 C Ławka Stolik Sekretarza Ławka

35 5 minut zakończenie rozgrzewki - - C 1 2 C Ławka Stolik Sekretarza Ławka

36 4 minuty zapowiedź spotkania Libero zajmuje miejsce za kapitanem Drugi Libero zajmuje miejsce na końcu Sędzia I po stronie zespołu A Sędziowie i zespoły wychodzą na środek boiska i ustawiają się po obu stronach siatki prostopadle do niej (zespoły od linii ataku), twarzą do głównej trybuny C Ławka Stolik Sekretarza C Ławka

37 4 minuty zapowiedź spotkania, c.d C Ławka Stolik Sekretarza C Ławka

38 - - Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń 4 minuty zapowiedź spotkania, c.d C C - Ławka Stolik Sekretarza Ławka

39 2:30 minuty prezentacja sędziów, c.d. 1 2 Sędziowie liniowi biorą chorągiewki - C Ławka Stolik Sekretarza C Ławka -

40 zapowiedź spotkania, c.d. - C Ławka 1 2 Stolik Sekretarza C Ławka -

41 2:30 minuty prezentacja pierwszych szóstek, zawodników libero i trenerów 1 - C Ławka 2 Stolik Sekretarza C Ławka -

42 Po prezentacji

43 0:00 początek spotkania S II podnosząc ręce do góry, daje znak S I, że zespoły są gotowe do rozpoczęcia spotkania,

44 0:00 początek spotkania S I zezwala na wykonanie zagrywki

45 Przerwy na odpoczynek C Ławka 2 Stolik Sekretarza C Ławka

46 Koniec seta/spotkania

47 Koniec seta (przerwa 3 minuty) 1 C 2 C Ławka Stolik Sekretarza Ławka

48 Koniec seta (przerwa 3 minuty) c.d. 1 C Ławka - 2 Stolik Sekretarza C Ławka

49 Po zakończeniu seta 4. 1 C 2 C Ławka Stolik Sekretarza Ławka

50 Przed 5. setem 1 C Ławka - 2 Stolik Sekretarza - C Ławka

51 Przed 5. setem c.d. 1 C Ławka - 2 Stolik Sekretarza - C Ławka

52 Zakończenie C 2 C Ławka Stolik Sekretarza Ławka

53 Zakończenie 1 2 C - - C Ławka Stolik Sekretarza Ławka

54

55 Ustawienie zawodników Określenie pozycji między zawodnikiem linii ataku oraz odpowiadającym zawodnikiem linii obrony.

56 Ustawienie zawodników Określenie pozycji między zawodnikami tej samej linii.

57 Przestrzeń przejścia

58 Zagranie w stronę wolnej strefy przeciwnika

59 Atak zawodnika linii obrony

60 Skala sankcji za niewłaściwe zachowanie

61

62

63

64

65

66

67

68

69

70

71

72

73

74 Zmiany w przepisach gry i ich uzasadnienie

75 Piłka w boisku Piłka jest w boisku, jeżeli w którejkolwiek fazie kontaktu z podłożem dotyka boiska, włączając w to linie ograniczające. Zmiana dotychczasowego podejścia. Zmiana wzięła się z zastosowania challenge u Źródło:

76 Kontakt z siatką Kontakt zawodnika z siatką pomiędzy antenkami podczas gry piłką jest błędem. Gra piłką obejmuje między innymi wyskok, uderzenie piłki (albo jego próbę) oraz lądowanie. Ważne: * pomiędzy antenkami * cała szerokość siatki * dotknięcie siatki poniżej górnej taśmy od teraz (ZNÓW) niedozwolone Źródło:

77

78 3.16 Piłka po ataku uderzyła w taśmę, która dotknęła ramion zawodniczki B. Czy miał miejsce błąd dotknięcia siatki? 3.17 Po tym, jak blokujący wylądował, odwracając się dotknął siatki swoim ramieniem. Czy jest to błąd? Decyzja: Jeżeli siatka dotknie blokującego - nie ma błędu. Natomiast, jeżeli to blokujący dotknie siatkę między antenkami, podczas akcji gry piłką, popełni błąd. /11.3.1, / Decyzja: Nie. Ponieważ akcja gry piłką zakończyła się zanim wykonał on obrót, kontakt z siatką nie jest błędem. /11.3.1, /

79 3.18 Atakujący zespołu A uderzył piłkę z pozycji 4, gdy jednocześnie przeciwnik dotknął siatki, sądząc, że atak będzie z pozycji 2 zespołu A. Czy był to błąd? 3.19 Zawodnik próbował zablokować piłkę, która była blisko niego. Nie dotknął jednak piłki, za to uderzył ręką w siatkę. Czy jest to błąd dotknięcia siatki? Decyzja: Nie. Błędem byłby kontakt z siatką pomiędzy antenkami w czasie gry piłką skoro ten zawodnik nie był w pobliżu piłki, nie popełnił on błędu. /11.3.1, / Decyzja: Tak dotknięcie siatki ma miejsce w czasie gry piłką lub próby gry piłką, nawet jeśli zawodnik nie dotknął piłki. /11.3.1, /

80 3.20 Środkowy bloku sięgając rękoma ponad siatką, dotknął górną jej taśmę, próbując dotknąć piłki. Czy popełnił błąd? Atakujący wylądował po uderzeniu piłki, zrobił jeszcze dwa kroki i dotknął siatki poza antenkami, gdy piłka była nadal w grze. Czy popełnił błąd? Decyzja: Tak kontakt z siatką był błędem: blokujący znajdował się blisko akcji i dotknął siatki pomiędzy antenkami. /11.3.1, / Decyzja: Nie. Zawodnik nie popełnił błędu ponieważ: - zawodnik zakończył już akcję gry piłką; - nie skorzystał z pomocy siatki dla podparcia albo stabilizacji; - dotknął siatki poza antenkami /11.3.1, , /

81 Atakujący lądując po uderzeniu piłki stracił równowagę, zrobił jeszcze dwa kroki i oparł się klatką piersiową o siatkę pomiędzy antenkami, gdy piłka była nadal w grze. Gdyby nie opór siatki, upadłby na boisko przeciwnika. Czy popełnił błąd? Decyzja: Tak. Jeżeli zawodnik korzysta z pomocy siatki pomiędzy antenkami dla podparcia albo stabilizacji w czasie gry piłką, to jest to uważane jako wpływ na grę. /11.3.1, /

82 3.22 W czasie wykonywania ataku zawodniczka uderzyła swoją rozgrywającą kolanem. Uderzenie spowodowało, że rozgrywająca dotknęła siatkę. Czy zespół popełnił błąd? Decyzja: Nie. Rozgrywająca nie brała udziału w grze piłką w tym momencie i dotknięcie siatki nie miało wpływu na grę. /11.3.1, /

83 Czy był błąd?

84 Najczęstsze błędy popełniane przez sędziów

85 Interpretacja przepisu o zasłonie Błąd zasłony nadal obowiązuje, ale ma on miejsce przy spełnieniu dwóch przesłanek naraz: - zespół utrudnia przeciwnikowi obserwację / zasłania zawodnika zagrywającego, - zespół utrudnia przeciwnikowi obserwację / zasłania lot piłki. Przyjęto, że w przypadku każdej zagrywki z wyskoku przyjmujący widzą co najmniej lot piłki, więc błąd zasłony nie występuje.

86 Interpretacja przepisu o zasłonie Zasłona to działanie celowe polegające na: wymachiwaniu rękami, skakaniu, poruszaniu się na boki lub ustawianiu się w grupie. Sędzia winien ocenić, czy obserwowane zachowanie zespołu ma charakter celowy, na przykład: występuje tylko przy własnej zagrywce, występuje tylko w strefie wykonywanej zagrywki, po zagrywce zawodnik zasłaniający przesuwa się natychmiast na inną pozycję, towarzyszą mu instrukcje trenera albo zawodników, zawodnicy zespołu zagrywającego zmieniają pozycję w reakcji na przesuwanie się zawodników przyjmujących, którzy szukają wzrokiem zagrywającego.

87 Sięganie nad siatką na stronę przeciwnika Podczas blokowania blokujący może dotykać piłkę znajdującą się po drugiej stronie siatki pod warunkiem, że nie wpływa na grę przeciwnika przed lub w czasie wykonywania przez niego ataku. Po ataku dozwolone jest przełożenie ręki na drugą stronę siatki, pod warunkiem, że dotknięcie piłki miało miejsce we własnej przestrzeni. Uderzanie piłki albo jej rozgrywanie w przestrzeni przeciwnika jest błędem!

88 [1]

89 Ogólne zasady gry nad siatką Zawodnik linii ataku zawsze ma prawo dotknąć tę część piłki, która znajduje się nad jego boiskiem Jak na zdjęciu: piłka jest przecięta przez płaszczyznę siatki

90 Rozegranie po stronie przeciwnika

91 Rozgrywający z drugiej linii Może rozegrać pod warunkiem, że: - dotyka piłki w swojej przestrzeni, - odbita piłka nie staje się atakiem spełnionym. Po odbiciu przez rozgrywającego przeciwnik może dotknąć piłkę w przestrzeni rozgrywającego tylko, jeśli piłka kierowana jest w jego stronę i nie ma innego zawodnika na tyle blisko lotu piłki, by ją zagrać.

92 Atak a blok Atakować wolno tylko w swojej przestrzeni. Blokować (pod pewnymi warunkami) wolno także po stronie rywala. Blokowanie jest zagraniem obronnym i polega na sięganiu nad siatkę w celu uniemożliwienia przejścia piłki ze strony rywala. Jeśli piłka została odbita przez zawodnika tego samego zespołu, kolejne odbicie nigdy nie będzie uznane za blok. Łapanie piłki w czasie blokowania nie jest dozwolone

93 [3]

94 Dozwolone jest wkroczenie pod siatką w przestrzeń przeciwnika, pod warunkiem, że nie wpływa to na jego grę. Przejście dołem Kontakt z boiskiem po stronie przeciwnika za linią środkową: - dotknięcie boiska po stronie przeciwnika stopą (stopami) jest dozwolone, pod warunkiem że co najmniej część stopy (stóp) ma kontakt z linią środkową lub znajduje się nad tą linią; - dotknięcie boiska po stronie przeciwnika jakąkolwiek częścią ciała powyżej stóp jest dozwolone, pod warunkiem że nie wpływa to na grę przeciwnika.

95 [8]

96 [9]

97 Błędy odbicia Piłka podwójna Piłka rzucona Odbicie z pomocą 4 odbicia

98 Podwójna czy rzucona?

99 Jak dobrze sędziować mecze siatkówki dzieci i młodzieży? Bądź jak dyrygent, a nie policjant Utrzymuj stały poziom oceny określ się pierwszym gwizdkiem i utrzymaj ten poziom Pozwól trenerom i zawodnikom na normalne ludzkie reakcje, także frustrację. Daj im czas na dojście do siebie po zakończonej wymianie. Ale: nie pozwól na przeciągający się protest nie pozwól na obrażanie przeciwników ani sędziów

100 Jak dobrze sędziować mecze siatkówki dzieci i młodzieży? Zawodnicy i trenerzy będą zawsze próbować wpływać na Ciebie tak daleko, jak im pozwolisz. Pokaż wyraźnie, gdzie stawiasz granice! Sędzia musi czuć grę oraz rozumieć emocje i taktykę jej towarzyszące. Przewiduj zachowania trenerów ze względu na wynik meczu! Niech to zawodnicy zdecydują o wyniku meczu. Wpływ sędziego na grę z jakiegoś mało istotnego powodu uderza nie tylko w zespół, ale w widowisko i jakość całego sportu. Dbaj o technikę przewiduj, co się stanie, ustaw się jak najlepiej i patrz we właściwe miejsce, jeżeli chcesz być w stanie ocenić każdą trudną piłkę.

101 Dziękuję za uwagę!