GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK 2009

Transkrypt

1 GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK 2009 Miasto i Gmina Swarzędz

2 S P I S T R E Ś C I: 1. Wprowadzenie. 2. Diagnoza zasobów i problemów w gminie Swarzędz Charakterystyka gminy Zaburzenia życie rodzinnego związane z alkoholem, w tym zjawisko przemocy w rodzinie Ocena sytuacji związanej z używaniem substancji psychoaktywnych w gminie Swarzędz Lokalna lista zasobów instytucjonalnych - podmioty przewidziane do realizacji Programu. 3. Prezentacja Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Adresaci programu Cele główne programu Cele operacyjne programu Zadania Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Realizatorzy Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Źródła finansowania Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Zasady wynagradzania członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Oczekiwane efekty Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Monitoring i ewaluacja Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Załączniki: 1. Harmonogram realizacji Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok Preliminarz budżetowy Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2008.

3 1. W P R O W A D Z E N I E Szkodliwe i niebezpieczne spożywanie alkoholu ma istotny wpływ na zdrowie publiczne, a także wiąże się z kosztami opieki zdrowotnej, ubezpieczeniem zdrowotnym, egzekwowaniem prawa i porządkiem publicznym, oraz kosztami w miejscu pracy, przez co wywiera ono negatywny wpływ na rozwój gospodarczy i na społeczeństwo jako całość. Szkodliwe i niebezpieczne spożywanie alkoholu jest ważnym czynnikiem zdrowia i jedną z głównych przyczyn przedwczesnych zgonów i chorób, których można byłoby uniknąć. Alkohol stanowi bezpośrednią przyczynę 7,4 % wszystkich chorób i przedwczesnych zgonów w Unii Europejskiej, a także ma negatywny wpływ na pracę i wydajność. Polityka ukierunkowana na profilaktykę i leczenie szkodliwego i niebezpiecznego spożywania alkoholu, jak również informowanie o odpowiedzialnej kulturze spożywania alkoholu, przynosi znaczne korzyści nie tylko osobom uzależnionym i ich rodzinom, ale również ma wpływ na koszty społeczne i rynek pracy 1. Według Światowej Organizacji Zdrowia alkohol znajduje się na trzecim miejscu wśród czynników ryzyka dla zdrowia populacji. Szczególnie niepokojącym jest fakt, iż w Polsce w ciągu ostatnich 5 lat spożycie 100 % alkoholu na jednego mieszkańca wzrosło o ponad 2 litry. Zmieniła się również struktura spożycia napojów alkoholowych rośnie udział napojów spirytusowych, a maleje udział wyrobów niskoprocentowych. W 2007 wyroby spirytusowe stanowiły 32,6 % udziału w strukturze spożycia napojów alkoholowych, zaś w latach tylko 25 % udziału. Rośnie również dostępność ekonomiczna alkoholu obecnie w porównaniu z 1998 rokiem, za średnie miesięczne wynagrodzenia można kupić trzykrotnie więcej butelek wódki oraz wina i dwukrotnie więcej butelek piwa 2. Uznając życie w trzeźwości za konieczny warunek moralnego i materialnego dobra społeczności lokalnej organy gminy są zobowiązane do podejmowania działań zmierzających do ograniczania spożywania napojów alkoholowych oraz zmiany struktury ich spożycia - inicjowania i wspierania przedsięwzięć mających na celu zmianę obyczajów w zakresie sposobu spożywania tych napojów, przeciwdziałania powstawaniu i usuwaniu następstw nadużywania alkoholu oraz integrowania społecznego osób uzależnionych od alkoholu i innych środków psychoaktywnych. 1 Strategia UE w zakresie wspierania państw członkowskich w ograniczaniu szkodliwych skutków spożywania alkoholu, Bruksela, dn r. 2

4 Działania związane z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów uzależnień powinny mieć charakter długofalowy stanowić niejako kontynuację wcześniej prowadzonych działań. Dlatego też, realizacja kolejnego Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych nie odbiegającego w swej treści i formie od poprzednich warunkuje w dużym stopniu skuteczność podejmowanych działań. Biorąc pod uwagę fakt, że Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2009 rok dotyczy bardzo różnych problemów społecznych często towarzyszących problemom uzależnienia od alkoholu, należy zakładać, że będzie on wchodził w szerokie interakcje z innymi, realizowanymi równolegle programami operacyjnymi skupionymi na różnych czynnikach wykluczenia społecznego spowodowanego problematyką alkoholową. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych jest spójny z celami i zadaniami zawartymi w Strategii Integracji i Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Swarzędz na lata

5 2. DIAGNOZA ZASOBÓW I PROBLEMÓW W GMINIE SWARZĘDZ 2.1. Charakterystyka gminy. Dane dotyczące ludności: gminę zamieszkuje mieszkańców, z czego miasto osób, gmina osób, kobiety osoby, mężczyźni osoby, dzieci i młodzież w wieku do 18 roku życia osób, w tym kobiety 4275 osób, mężczyźni 4618 osób, pracujący ogółem: osób, zatrudnieni w sektorze produkcyjnym 5547 osób, osoby w wieku poprodukcyjnym 4665 osób, w tym kobiety 3165 osób. (Dane z Banku Danych Regionalnych GUS, stan na 31.XII.2007 r. oraz z Wydziału Ewidencji Ludności Urzędu Miasta i Gminy Swarzędz, stan na 31.XII.2008 r.) Dane dotyczące rynku pracy: liczba osób bezrobotnych w gminie Swarzędz zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy - ogółem 322 osoby, w tym kobiety - 189, w wieku do 25 roku życia 69, powyżej 50 roku życia 92, długotrwale bezrobotnych 70, niepełnosprawni 18, pobierający zasiłki 84, liczba ofert pracy dla gminy Swarzędz 20, podjęcia pracy 30, prace interwencyjne finansowane z Funduszu Pracy 1. (Dane z Powiatowego Urzędu Pracy, stan na dzień 31.XII.2008 r.)

6 2.2. Zaburzenia życia rodzinnego związane z alkoholem, w tym zjawisko przemocy w rodzinie. W rodzinach z problemem alkoholowym, tj. takich, w których co najmniej jedna osoba pije w sposób szkodliwy żyje w gminie Swarzędz ok osób, w tym dzieci i młodzieży osób. 2/3 członków rodziny osoby uzależnionej doświadcza przemocy domowej - w gminie Swarzędz będzie to ok osób. Poniżej zamieszczono tabelę obrazującą te dane. Polska ok. 38,6 mln mieszkańców Gmina Swarzędz ok tys. mieszkańców Osoby uzależnione od alkoholu ok. 2% populacji ok.800 tys. ok.820 osób Dorośli żyjący w otoczeniu alkoholika ok. 4% populacji ok.1,5 mln ok osób (współmałżonkowie, rodzice) Dzieci wychowujące się w rodzinach alkoholików ok. 4% populacji ok.1,5 mln ok osób Osoby pijące szkodliwie 5 7% populacji ok.2-2,2,5 mln ok osób Ofiary przemocy domowej w rodzinach z 2/3 osób dorosłych i Razem ok. 2 mln Razem ok problemem alkoholowym 2/3 dzieci z tych osób: dorosłych i osób: dorosłych i rodzin dzieci dzieci Tabela 1. Dane szacunkowe na temat populacji osób u których wystąpiły różne kategorie problemów alkoholowych - opracowane na podstawie danych PARPA. Poniżej przedstawiono dane z Komisariatu Policji w Swarzędzu na temat podejmowanych w ubiegłych latach interwencji, w tym interwencji domowych oraz naruszeń prawa przez osoby będące pod wpływem alkoholu. wyszczególnienie w 2007 r. w 2008 r. interwencje ogółem w tym; interwencje domowe w tym; dotyczące przemocy domowej (Niebieskie Karty) Tabela 2. Dane na temat interwencji, w tym interwencji domowych zebrane przez Komisariat Policji w Swarzędzu.

7 wyszczególnienie w 2007 r. w 2008 r. osoby nietrzeźwe odwiezione do Izby Wytrzeźwień osoby nietrzeźwe do miejsca zamieszkania osoby nietrzeźwe odwiezione do placówek służby zdrowia osoby nietrzeźwe odwiezione do innych jednostek policji 6 96 nietrzeźwi kierujący sprawcy wykroczeń od 02 do 05 promila 2 0 nietrzeźwi kierujący pojazdami mechanicznymi nietrzeźwi kierujący innymi pojazdami osoby nietrzeźwe kierujące w ruchu kolejowym 2 0 usiłowanie zabójstwa przez osoby nietrzeźwe 2 0 udział w bójce lub pobiciu przez osoby nietrzeźwe 4 0 kradzież cudzej rzeczy przez osoby nietrzeźwe 9 3 kradzież z włamaniem przez osoby nietrzeźwe 2 7 rozbój, kradzież i wymuszenie rozbójnicze przez osoby 3 0 nietrzeźwe uszkodzenie mienia przez osoby nietrzeźwe 1 1 osoby nieletnie zatrzymane pod wpływem alkoholu 8 17 Tabela 3. Dane na temat naruszenia prawa przez osoby będące pod wpływem alkoholu zebrane przez Komisariat Policji w Swarzędzu Ocena sytuacji związanej z używaniem substancji psychoaktywnych w gminie Swarzędz. W minionych latach podejmowano różnorodne działania z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów uzależnień. Działania te były skierowane do ogółu populacji (min. prowadzenie lokalne i ogólnopolskie kampanie społeczne związane z profilaktyką uzależnień, edukacja publiczna w zakresie zdrowego stylu życia), jak i do osób z grup ryzyka (min. realizacja programów wczesnej interwencji, wspieranie rozwoju osobistego i promocji zdrowia, pomoc dzieciom i młodzieży z rodzin z problemem uzależnień i przemocy) oraz osób uzależnionych i ich rodzin (min. leczenie i rehabilitacja osób uzależnionych, pomoc psychologiczna dla rodzin osób uzależnionych). W 2008 r., podobnie jak w latach poprzednich kontynuowano działalność Punktów Konsultacyjnych prowadzących działalność profilaktyczną, diagnostyczną, wspierającą oraz interwencyjną w zakresie problemu alkoholizmu, narkomanii oraz przemocy. Punkty te stanowią zintegrowany system poradnictwa psychologicznego, prawnego i socjalnego na rzecz osób nadużywających, uzależnionych od substancji psychoaktywnych oraz członków ich rodzin, ofiar przemocy w

8 rodzinie oraz osób w kryzysie psychologicznym. Charakter pracy Punktów jest ściśle powiązany z diagnozą potrzeb i problemów mieszkańców gminy, w szczególności dzieci i młodzieży. Jednocześnie trzeba podkreślić fakt, iż gmina Swarzędz jest gminą ościenną do Miasta Poznania, gdzie ulokowanych jest wiele podmiotów związanych z profilaktyką, leczeniem i rehabilitacją osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych, w tym placówek lecznictwa odwykowego. W związku z tym wielu spośród osób uzależnionych, nadużywających substancji psychoaktywnych oraz członków ich rodzin korzysta z oferty instytucji pomocowych ulokowanych poza gminą Swarzędz, co powoduje to, iż prowadzenie Punktów Konsultacyjnych w obecnym wymiarze jest wystarczające. Poniżej przedstawiono dane ilościowe z minionych lat na temat liczby osób korzystających oraz liczby porad udzielonych w ramach Punktów Konsultacyjnych. wyszczególnienie Punkt Konsultacyjny dla osób uzależnionych od alkoholu i ich rodzin kategorie i liczba osób w 2006 r. w 2007 r. w 2008 r. korzystających ogółem osoby uzależnione od alkoholu osoby współuzależnione Punkt Konsultacyjny ds. Narkomanii ogółem osoby uzależnione osoby nieuzależnione osoby zagrożone uzależnieniem OGÓŁEM 222 osoby 275 osoby 117 osób Tab.4. Liczba osób używających substancji psychoaktywnych, uzależnionych i członków ich rodzin korzystających z oferty Punktów Konsultacyjnych w 2006, 2007 i 2008 roku.

9 wyszczególnienie Punkt Konsultacyjny ds. Przemocy kategorie i liczba osób w 2006 r. w 2007 r. w 2008 r. korzystających ogółem ofiary przemocy sprawcy przemocy Program Edukacyjno - ogółem (sprawcy przemocy) Korekcyjny dla Osób Stosujących Przemoc Wobec Bliskich OGÓŁEM 35 osób 16 osób 29 osób Tab.5. Liczba osób korzystających z Punktów Konsultacyjnych w 2006, 2007 i 2008 roku w związku z ochroną przed przemocą w rodzinie. wyszczególnienie liczba udzielonych porad w 2006 r. w 2007 r. w 2008 r. Punkt Konsultacyjny dla osób uzależnionych od alkoholu i ich rodzin Punkt Konsultacyjny ds. Narkomanii ogółem porady indywidualne porady grupowe ogółem porady indywidualne porady grupowe Punkt Konsultacyjny ds. Przemocy ogółem porady indywidualne porady grupowe Program Edukacyjno - ogółem Korekcyjny dla Osób porady indywidualne Stosujących Przemoc Wobec porady grupowe Bliskich OGÓŁEM 1101 porad 1475 porad 845 porad Tab.6. Liczba porad indywidualnych i grupowych udzielonych w 2006, 2007, 2008 roku w ramach Punktów Konsultacyjnych.

10 Jednocześnie w ramach GPPIRPA zapewniono pomoc dla dzieci z rodzin z problemem uzależnienia w ramach placówek opiekuńczo wychowawczych oraz socjoterapeutycznych. Prowadzono również szeroko rozumianą działalność profilaktyczną na terenie szkół podstawowych i gimnazjów realizowano programy profilaktyczne w ramach Klubów Rozwoju Osobowości i Działań Twórczych. Poniżej przedstawiono dane na temat liczby dzieci i młodzieży korzystającej z oferty tych programów. wyszczególnienie nazwa i liczba placówek liczba dzieci i młodzieży biorącej udział w zajęciach w 2006 r. w 2007 r. w 2008 r. Świetlice ogółem Świetlica Nasza Dziupla Świetlica integracyjno terapeutyczna w Gruszczynie Świetlica Wiejska w Uzarzewie Świetlica Wiejska w Wierzonce Kawiarenka Internetowa w Janikowie Centrum Rozwoju Osobowości i Działań Twórczych Świetlica Wiejska w Karłowicach Pracownia Modelarska

11 wyszczególnienie Kluby Rozwoju Osobowości i Działań Twórczych liczba dzieci i młodzieży biorącej udział w nazwa i liczba placówek zajęciach w 2006 r. w 2007 r. w 2008 r. ogółem przy Szkołach Podstawowych przy Gimnazjach OGÓŁEM osób 705 osób 461 osób placówek Tab.7. Liczba placówek realizujących programy profilaktyczne, opiekuńczo - wychowawcze i socjoterapeutyczne wraz z liczbą dzieci i młodzieży biorącą udział w zajęciach w 2006, 2007 i 2008 roku 2.4. Lokalna lista zasobów instytucjonalnych - podmioty przewidziane do realizacji Programu. Zasoby instytucjonalne: Dane na temat zasobów instytucjonalnych umożliwiających realizację Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz obszary ich działania przedstawiono w poniższej tabeli. zasoby instytucjonalne obszar działania Punkt Konsultacyjny dla osób uzależnionych od alkoholu i ich rodzin, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Punkt Konsultacyjny ds. Przemocy, Program Edukacyjno - Korekcyjny dla Osób Stosujących Przemoc Wobec Bliskich, rehabilitacja, poprawa jakości życia osób uzależnionych i ich rodzin, dostęp do informacji nt. form pomocy, wczesna diagnoza, poprawa jakości życia osób uzależnionych i ich rodzin, dostęp do informacji nt. form pomocy, poprawa jakości życia osób uzależnionych i ich rodzin, poradnictwo, pomoc w pisaniu pism procesowych,

12 zasoby instytucjonalne obszar działania przekazywanie informacji dotyczących innych form pomocy, Ośrodek Pomocy Społecznej, wczesna diagnoza, poprawa jakości życia osób uzależnionych i ich rodzin, poradnictwo, udzielanie pomocy finansowej i rzeczowej, Świetlice realizujące program socjoterapeutyczny i opiekuńczo - wychowawczy: profilaktyka poprzez prowadzenie zajęć psychoedukacyjnych, świetlica socjoterapeutyczna Nasza Dziupla, profilaktyka poprzez prowadzenie zajęć świetlica integracyjno - terapeutyczna w socjoterapeutycznych, Gruszczynie, prowadzenie programów profilaktycznych Świetlice Wiejskie w Uzarzewie, Wierzonce i Karłowicach, "Starszy Brat, Starsza Siostra" oraz "Otwarta sala gimnastyczna" Pracownia Modelarska, angażowanie dzieci i młodzież w działalność Centrum Rozwoju Osobowości i Działań profilaktyczną poprzez twórczy rozwój, Twórczych, promowanie idei wolontariatu, Kawiarenka Internetowa w Janikowie, zapewnienie alternatywnych form spędzania Kluby Rozwoju Osobowości i Działań czasu wolnego, Twórczych Gminne Centrum Informacji, readaptacja, poprawa jakości życia osób uzależnionych i ich rodzin, zapobieganie wykluczeniu społecznemu, Szkoły, profilaktyka, wczesna diagnoza, Policja, monitorowanie obiektów handlu detalicznego w zakresie sprzedaży i podawania napojów alkoholowych osobom niepełnoletnim i nietrzeźwym, ograniczanie podaży, podejmowanie interwencji w przypadku naruszenia przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi, Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna, wczesna diagnoza, poprawa jakości życia członków rodzin osób

13 zasoby instytucjonalne obszar działania uzależnionych, Poradnia Lekarza Rodzinnego, ograniczanie podaży, wczesna diagnoza, Tab.8. Dane na temat zasobów instytucjonalnych umożliwiających realizację Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz obszary ich działania. Można wyróżnić również podmioty będące pomocne w rozwiązywaniu problemów alkoholowych i narkomanii, szczególnie w zakresie prowadzenia działalności profilaktycznej, takie jak: instytucje kultury, sportu i rekreacji, instytucje kościelne, lokalne organizacje trzeźwościowe, lokalne organizacje pozarządowe, Zasoby ludzkie: W zakresie realizacji Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w gminie Swarzędz korzystano z wiedzy i doświadczenia osób zawodowo zajmujących się problemem uzależnień, a w szczególności: terapeutów i instruktorów terapii uzależnień, psychologów i pedagogów prowadzących zajęcia o charakterze profilaktycznym, socjoterapeutycznym i opiekuńczo - wychowawczym, funkcjonariuszy policji, sędziów i kuratorów sądowych, pracowników socjalnych, członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 3. PREZENTACJA GMINNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI

14 I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK Adresaci programu: Program skierowany jest do mieszkańców Miasta i Gminy Swarzędz, którzy w życiu prywatnym bądź zawodowym spotykają się problemem nadużywania, uzależnienia od alkoholu i jego konsekwencjami oraz do wszystkich zainteresowanych tą problematyką Cele główne programu: 1. zapobieganie wykluczeniu społecznemu poprzez integrację osób nadużywających, uzależnionych od alkoholu i członków ich rodzin, głównie poprzez leczenie i rehabilitację oraz pomoc dzieciom i młodzieży z rodzin z problemem uzależnień, 2. ograniczenie rozpowszechniania zjawiska nadużywania alkoholu oraz związanych z tym problemów Cele szczegółowe: 1. umożliwienie osobom nadużywającym oraz uzależnionym od alkoholu i członkom ich rodzin korzystania z różnorodnych form profesjonalnych działań pomocowych, 2. zahamowanie tempa wzrostu popytu na alkohol, w szczególności przez zwiększenie efektywności działań profilaktycznych podejmowanych na terenie gminy oraz zwiększenie dostępności do informacji i poradnictwa z zakresu problematyki uzależnień, 3. wspomaganie działalności podmiotów służących rozwiązywaniu problemów uzależnień Zadania Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. W ramach powyższych celów przyjmuje się następujące zadania: 1. zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu, 2. udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe pomocy psychospołecznej i prawnej, w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie, 3. prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej oraz szkoleniowej w zakresie rozwiązywania problemów uzależnień, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie zajęć sportowo rekreacyjnych dla uczniów, a

15 także działań na rzecz dożywania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo wychowawczych i socjoterapeutycznych, 4. wspomaganie działań instytucji, organizacji pozarządowych i osób fizycznych, służących rozwiązywaniu problemów alkoholowych, 5. pomoc społeczna osobom uzależnionym i rodzinom osób uzależnionych dotkniętych ubóstwem i wykluczeniem społecznym i integrowanie ze środowiskiem lokalnym tych osób z wykorzystaniem pracy socjalnej i kontraktu socjalnego, 6. podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art. 13¹ i art.15 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego. Cel 1. Umożliwienie osobom nadużywającym alkoholu, uzależnionym oraz członkom ich rodzin korzystania z różnorodnych form profesjonalnych działań pomocowych. 1. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu. prowadzenie poradnictwa oraz udzielanie pomocy psychologicznej dla osób uzależnionych, w tym również dla uzależnionych krzyżowo w ramach Punktu Konsultacyjnego dla osób uzależnionych od alkoholu i ich rodzin, wspieranie placówek lecznictwa odwykowego (np. finansowanie dodatkowych programów terapeutycznych oraz ofert terapii dla młodzieży używającej substancji psychoaktywnych), promocja usług świadczonych przez lecznictwo odwykowe, udzielanie pomocy w organizacji i funkcjonowaniu grup wsparcia dla osób uzależnionych, wspieranie innych przedsięwzięć mających na celu przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu i marginalizacji oraz na rzecz reintegracji społecznej i zawodowej osób uzależnionych od alkoholu i ich rodzin, np. klubów integracji społecznej, dofinansowanie szkoleń i kursów specjalistycznych dla przedstawicieli wybranych zawodów w zakresie nowoczesnych strategii i metod rozwiązywania problemów uzależnień. 2. Udzielanie rodzinom, w których wystąpiły problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie.

16 podejmowanie działań interwencyjnych, mobilizujących osoby uzależnione od alkoholu do podejmowania leczenia odwykowego, kierowanie na badanie psychologiczne i psychiatryczne osób, co do których wszczęto postępowanie w przedmiocie uzależnienia od alkoholu, prowadzenie poradnictwa oraz pomocy psychologicznej dla członków rodzin uzależnionych oraz nadużywających alkoholu i innych środków psychoaktywnych w ramach Punktu Konsultacyjnego dla osób uzależnionych od alkoholu i ich rodzin, prowadzenie poradnictwa oraz pomocy psychologicznej dla osób doświadczających przemocy domowej w ramach Punktu Konsultacyjnego ds. Przemocy, zapewnienie dostępu do pomocy prawnej osobom uzależnionym i członkom ich rodzin, w szczególności w zakresie ochrony przed przemocą w rodzinie, udzielanie pomocy w organizacji i funkcjonowaniu grup wsparcia dla osób współuzależnionych w tym wspieranie programów terapii DDA, tworzenie i finansowanie bieżącej działalności świetlic opiekuńczo - wychowawczych, socjoterapeutycznych dla dzieci z rodzin alkoholowych, prowadzenie programu edukacyjno korekcyjnego dla sprawców przemocy, wspieranie i konsekwentne wdrażanie procedur interwencji członków GKRPA, pracowników socjalnych, funkcjonariuszy Policji w przypadkach przemocy domowej (procedura Niebieskiej Karty ), dofinansowanie szkoleń specjalistycznych w zakresie pracy terapeutycznej z dziećmi z rodzin z problemem uzależnienia, tworzenie zespołów interdyscyplinarnych, organizowanie i dofinansowywanie szkoleń i kursów podnoszących kompetencje w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, podnoszenie kompetencji wychowawców świetlic w zakresie pracy z dzieckiem z rodziny alkoholowej. 3. Pomoc społeczna osobom uzależnionym i rodzinom osób uzależnionych dotkniętych ubóstwem i wykluczeniem społecznym i integrowanie ze środowiskiem lokalnym tych osób z wykorzystaniem pracy socjalnej i kontraktu socjalnego.

17 zapewnienie profesjonalnej pomocy w przezwyciężaniu trudnych sytuacji życiowych poprzez działania pracowników socjalnych z Ośrodka Pomocy Społecznej w Swarzędzu, objęcie dożywianiem dzieci i młodzież z rodzin z problemem uzależnień, biorących udział w programach socjoterapeutycznych i opiekuńczo wychowawczych, zapewnienie profesjonalnej pomocy w zakresie doradztwa zawodowego osobom nadużywającym alkoholu i uzależnionym oraz ich rodzinom poprzez działania pracowników Gminnego Centrum Informacji. Wskaźniki realizacji celu: liczba osób używających środków psychoaktywnych, uzależnionych oraz członków ich rodzin korzystających z oferty Punktu Konsultacyjnego dla osób uzależnionych od alkoholu i ich rodzin, liczba udzielonych porad indywidualnych i grupowych w ramach Punktu Konsultacyjnego dla osób uzależnionych od alkoholu i ich rodzin, liczba osób korzystających z Punktu Konsultacyjnego ds. Przemocy, liczba udzielonych porad indywidualnych i grupowych w ramach Punktu Konsultacyjnego ds. Przemocy, liczba osób uczęszczających na program edukacyjno korekcyjny dla sprawców przemocy, liczba dodatkowych programów terapeutycznych oraz ofert terapii dla młodzieży używającej substancji psychoaktywnych, liczba osób, co do których prowadzono postępowanie zobowiązujące do leczenia odwykowego, liczba osób skierowanych na badanie psychologiczne i psychiatryczne, co do których wszczęto postępowanie w przedmiocie uzależnienia od alkoholu, liczba interwencji wobec przemocy w rodzinie podjętej w oparciu o procedurę Niebieskiej Karty, liczba interwencji wobec przemocy w rodzinie podjętych przez Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, liczba osób nadużywających, uzależnionych od alkoholu i innych środków psychoaktywnych oraz członków ich rodzin objętych pomocą społeczną,

18 liczba dzieci uczestniczących w programach opiekuńczo wychowawczych oraz socjoterapeutycznych, liczba dzieci i młodzieży objęta dożywianiem, lista grup wsparcia dla osób uzależnionych oraz współuzależnionych, liczba osób korzystająca z dofinansowania szkoleń z zakresu pomocy osobom uzależnionym i członkom ich rodzin oraz w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, liczba wychowawców świetlic korzystających ze szkoleń podnoszących kompetencje pracy terapeutycznej z dziećmi z rodzin z problemem uzależnienia. Cel 2. Zahamowanie tempa wzrostu popytu na alkohol, w szczególności przez zwiększenie efektywności działań profilaktycznych podejmowanych na terenie gminy, zwiększenie dostępności do informacji i poradnictwa z zakresu problematyki uzależnień. 1. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej oraz szkoleniowej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie zajęć sportowo rekreacyjnych dla uczniów, a także działań na rzecz dożywania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo wychowawczych i socjoterapeutycznych. prowadzenie na terenie szkół podstawowych i gimnazjów programów profilaktycznych dla dzieci i młodzieży, w szczególności w ramach Klubów Rozwoju Osobowości i Działań Twórczych, prowadzenie działań interwencyjno korekcyjnych w stosunku do dzieci i młodzieży eksperymentujących z środkami psychoaktywnymi, realizowanie programów profilaktycznych dla dzieci i młodzieży w ramach placówek opiekuńczo - wychowawczych, prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowo - rekreacyjnych odwołujących się do strategii profilaktycznych, dofinansowanie letnich wyjazdów o charakterze profilaktycznym będących integralną częścią realizowanych całorocznych programów profilaktycznych, wspieranie i inicjowanie różnych form profilaktyki rówieśniczej (programów i przedsięwzięć profilaktycznych realizowanych przez młodzież oraz wspieranie rozwoju i działalności wolontariatu),

19 podnoszenie kompetencji nauczycieli, wychowawców i pedagogów w zakresie wdrażania skutecznych strategii profilaktycznych w pracy z dziećmi i młodzieżą, propagowanie zdrowego stylu życia wśród dzieci i młodzieży, w szczególności ze środowisk zagrożonych uzależnieniami oraz organizowanie zdrowych i bezpiecznych form spędzania czasu wolnego, wdrażanie programów dotyczących rozwoju umiejętności interpersonalnych i indywidualnych nastolatków, realizowanie programów edukacyjno - profilaktycznych dla rodziców bazujących na rozwijaniu umiejętności wychowawczych, wspieraniu abstynencji dziecka i kształceniu odpowiednich postaw normatywnych związanych z zażywaniem substancji psychoaktywnych oraz podejmowanie działań edukacyjnych dla rodziców, których dzieci piją i upijają się, wdrażanie programów dotyczących poprawy umiejętności wychowawczych i sprawowania kontroli nad dziećmi przez rodziców, prowadzenie lokalnych kampanii edukacyjnych oraz udział w ogólnopolskich kampaniach społecznych związanych z profilaktyką uzależnień oraz organizowanie lokalnych imprez profilaktycznych dla młodzieży, edukacja publiczna społeczności lokalnych w zakresie problematyki alkoholowej poprzez tworzenie sieci punktów informacyjnych z danymi o ofercie pomocy dostępnej na terenie gminy Swarzędz w zakresie problematyki uzależnienia, prowadzenie stałego medialnego systemu informowania o działaniach podejmowanych na terenie gminy w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych: umieszczanie informacji na stronie internetowej Miasta i Gminy Swarzędz oraz w biuletynie "Prosto z Ratusza", wydawanie ulotek informacyjnych oraz prowadzenie poradnictwa związanego z problematyką alkoholową poprzez Internetowy Punkt Konsultacyjno - Informacyjny ds. Uzależnień i Przemocy, przeprowadzenie badań diagnostycznych w celu identyfikacji zachowań problemowych, związanych z używaniem substancji psychoaktywnych przez młodzież oraz ewaluacją programów profilaktycznych, inicjowanie działań na rzecz systematycznego podejmowania interwencji przez funkcjonariuszy policji oraz straży miejskiej w sytuacjach spożywania alkoholu w miejscach publicznych poprzez wypracowanie bliskiej współpracy służb, w celu wspólnego ustalenia strategii zwiększającej skuteczność egzekucji prawa w zakresie zakazu spożywania napojów alkoholowych w miejscach publicznych

20 2. Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art. 131 i art. 15 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego, lustracja obiektów handlowych pod kątem realizacji zapisów ustawy zabraniającej reklamy i promocji napojów alkoholowych z wyjątkiem piwa w zakresie zawartym w art. 131 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, monitorowanie ilości wydawanych zezwoleń na sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych, monitorowanie zgodności usytuowania na terenie gminy miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych zgodnie z art. 18 ust. 3 a ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi, kontrola obiektów handlu detalicznego i zakładów gastronomicznych w zakresie sprzedaży i podawania napojów alkoholowych osobom nietrzeźwym lub niepełnoletnim, jak również na kredyt i pod zastaw, występowanie w charakterze oskarżyciela publicznego w sprawach sądowych związanych z nadużywaniem alkoholu, jak również z nieprzestrzeganiem ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Wskaźniki realizacji celu: liczba dzieci i młodzieży korzystających z oferty Klubów Rozwoju Osobowości i Działań Twórczych, liczba dzieci i młodzieży w stosunku do których podjęto działania interwencyjno korekcyjne w związku z eksperymentowaniem z substancjami psychoaktywnymi, liczba dzieci i młodzieży korzystająca z zajęć psychokorekcyjnych i socjoterapeutycznych, liczba nauczycieli przeszkolonych w zakresie realizacji programów profilaktycznych, liczba dzieci i młodzieży korzystających z letnich wyjazdów o charakterze profilaktycznym, liczba odbiorców programów edukacyjno profilaktycznych dla rodziców, ilość przeprowadzonych lokalnych kampanii edukacyjnych oraz społecznych, ilość przeprowadzonych lokalnych imprez profilaktycznych dla młodzieży, lista programów edukacyjno - profilaktycznych dla rodziców, lista programów edukacyjnych dla rodziców dzieci pijących i upijających się,

21 lista szkół oraz innych placówek opiekuńczo - wychowawczych realizujących programy profilaktyczne (w tym Kluby Rozwoju Osobowości i Działań Twórczych), raporty z badań diagnostycznych dotyczących zachowań problemowych związanych z używaniem substancji psychoaktywnych, ilość interwencji podjętych przez policję i straż miejska w związku z naruszeniem prawa w zakresie zakazu spożywania napojów alkoholowych w miejscach publicznych, ilość wydanych zezwoleń na sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych, ilość udzielonych pouczeń i nałożonych kar na osoby łamiące zakaz spożywania alkoholu w miejscach publicznych przez policje i straż miejską raporty z ewaluacji programów profilaktycznych. Cel 3. Wspomaganie działalności podmiotów służących rozwiązywaniu problemów uzależnień. 1. Wspomaganie działań instytucji, organizacji pozarządowych i osób fizycznych, służących rozwiązywaniu problemów alkoholowych. wspieranie szkół i placówek oświatowych oraz placówek opiekuńczo wychowawczych w zakresie budowania i realizacji strategii działań profilaktycznych, dofinansowanie programu pomocy rodzinom z problemem uzależnień realizowanego przez Ośrodek Pomocy Społecznej w zakresie: prowadzenia Punktu Konsultacyjnego dla osób uzależnionych od alkoholu i członków ich rodzin, prowadzenia Punktu Konsultacyjnego dla ofiar przemocy wraz z programem edukacyjno korekcyjnym dla sprawców przemocy, organizowanie pomocy psychologicznej dla osób znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej, prowadzenia działań na rzecz dożywiania dzieci i młodzieży biorących udział w programach socjoterapeutycznych i opiekuńczo wychowawczych, organizowaniu letnich wyjazdów o charakterze profilaktycznym, nadzoru finansowego i merytorycznego programów profilaktycznych, opiekuńczo wychowawczych i socjoterapeutycznych,

22 wspieranie działań służących rozwiązywaniu problemów alkoholowych podejmowanych przez organizacje pozarządowe oraz osoby prawne i jednostki organizacyjne w rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, współorganizowanie w zależności od potrzeb szkoleń, konferencji, seminariów w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych dla osób zawodowo zajmujących się problematyką rozwiązywania problemów uzależnień, włączenie w realizację zadania instytucji i podmiotów przydatnych w realizacji celów programu, takich jak: policja, sądy, kuratorzy sądowi, Ośrodek Pomocy Społecznej oraz przedstawiciele organizacji pozarządowych. Wskaźniki realizacji celu: liczba i jakość działań służących rozwiązywaniu problemów alkoholowych podejmowanych przez organizacje pozarządowe oraz osoby prawne i jednostki organizacyjne w rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, sprawozdanie finansowe i merytoryczne z wykonania powierzonych zadań przez Ośrodek Pomocy Społecznej, liczba współorganizowanych szkoleń, konferencji, seminariów w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych Realizatorzy Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, w zakresie: prowadzenia działań motywujących do leczenia oraz kierowanie dla sądów wniosków o wszczęcie postępowania w sprawach obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu, doskonalenia kontroli nad rynkiem alkoholowym, a w szczególności przeciwdziałanie sprzedaży alkoholu osobom nieletnim, Ośrodek Pomocy Społecznej realizacja programu pomocy rodzinie z problemem uzależnień w zakresie:

23 prowadzenia Punktu Konsultacyjnego dla osób uzależnionych od alkoholu i członków ich rodzin, prowadzenia Punktu Konsultacyjnego ds. Przemocy wraz z programem edukacyjno korekcyjnym dla sprawców przemocy, organizowania pomocy psychologicznej dla osób znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej, prowadzenia działań na rzecz dożywiania dzieci i młodzieży biorących udział w programach socjoterapeutycznych i opiekuńczo wychowawczych, organizowaniu letnich wyjazdów o charakterze profilaktycznym, nadzoru finansowego i merytorycznego programów profilaktycznych, opiekuńczo wychowawczych i socjoterapeutycznych, inne podmioty, którym zlecane są zadania Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Źródła finansowania Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Źródłem finansowania zadań Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych są środki finansowe budżetu gminy stanowiące dochody z tytułu wydawania zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych Zasady wynagradzania członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 1. Za pracę obejmującą zakres działań wynikających z ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi członkowie Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych otrzymują wynagrodzenie w wysokości 120 zł brutto. 2. Wynagrodzenie za udział w posiedzeniach Komisji wypłacane jest na podstawie imiennej listy obecności. 3. Czas i miejsce wypłaty wynagrodzenia zostaną określone w regulaminie Komisji Oczekiwane efekty Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.

24 1. Zmniejszenie rozmiarów populacji osób ryzykownie pijących napojów alkoholowych. 2. Zmniejszenie rozmiarów nietrzeźwości wśród uczestników ruchu drogowego, zmniejszenie odsetka upijających się osób niepełnoletnich, 3. Zmniejszenie rozmiaru i dolegliwości związanych z przemocą w rodzinie, 4. Zwiększenie odsetka osób zobowiązanych do leczenia odwykowego kończących program terapii, 5. Zwiększenie skuteczności egzekucji prawa w zakresie zakazu spożywania napojów alkoholowych w miejscach publicznych Monitoring i ewaluacja Gminnego Programu Profilaktyki i Rozpoznawania Problemów Alkoholowych. 1. Prowadzenie działań zmierzających do pełnego rozpoznawania potrzeb populacji mających problemy z nadużywaniem substancji psychoaktywnych w celu określenia priorytetów działania. 2. Prowadzenie monitoringu dostępności, skuteczności, jakości i efektywności różnych kategorii działań. 3. Monitorowanie potrzeb i skuteczności działań profilaktycznych i terapeutycznych wśród dzieci i młodzieży oraz szkolnych programów profilaktycznych. 4. Określenie instrumentów ewaluacji i metod monitorowania programu.