Akacja srebrzysta (Acacia dealbata) Abeliofylum Koreańskie (Abeliophyllum Distichum) Albicja Jedwabista Perskie Drzewko (Albizia Julibrissin)

Transkrypt

1 Akacja srebrzysta (Acacia dealbata) Drzewo bardzo często uprawiane jest na kwiat cięty. We Włoszech kwiaty akacji srebrzystej są bardzo popularne w Dzień Kobiet. Gatunek rośliny z rodziny bobowatych i podrodziny mimozowych. Pochodzi z Australii, jest uprawiany w Nowej Zelandii, Ameryce Północnej i Europie, rozprzestrzenił się także w Afryce, na Azorach i Madagaskarze. Jej wysokość dochodzi do 3 metrów w pierwszych paru latach i 7 metrów w przeciągu całego jej życia. W Polsce uprawiana jako roślina domowa ze względu na małą odporność na mróz. Bardzo dobrze nadaje się do sadzenia w pojemnikach na zimę przenoszonych do pomieszczenia osłoniętego przed mrozem. Drzewo wręcz idealnie nadaje się do wystawienia na taras w okresie letnim. Liście są zimozielone, delikatne, barwy szarozielonej. W nocy składają się i zwieszają. Kwiaty posiadają jasnożółte główki, zebrane w duże wiechy, przyjemnie pachnące. Owoce to płaskie i pękające strąki o długości 5-10cm. Akacja srebrzysta bardzo dobrze rośnie w glebie kwaśnej, lekkiej, dobrze zdrenowanej i zasobnej w próchnicę. Optymalne stanowisko powinno być osłonięte od wiatru i nasłonecznione. Pędy należy przyciąć po kwitnieniu. Drzewo należy również nawozić i podlewać stosunkowo obficie, szczególnie w okresie wzrostu. W czasie zimowego spoczynku nawożenie zawieszamy, zmniejszamy również częstotliwość podlewania. Abeliofylum Koreańskie (Abeliophyllum Distichum) Abeliophyllum distichum to unikatowy na polskim rynku krzew liściasty. Ze względu na bardzo podobne kształtem kwiaty, często nazywany jest białą forsycją. Rodzaj roślin z rodziny oliwkowatych (Oleaceae). Jest to rodzaj monotypowy, obejmujący tylko gatunek Abeliophyllum distichum Nakai. Występuje on na półwyspie koreańskim, jako gatunek skrajnie nieliczny w stanie dzikim (mniej niż 20 roślin).ma kulisty pokrój i dorasta do 1-1,5m wysokości. Liście o długości 5-9cm osadzone są naprzeciwlegle, jesienią przebarwiają się na odcienie żółcieni i oranżu. Kwitnie bardzo wcześnie i długo - od marca do maja. Kwiaty są piękne, czteropłatkowe, białe z bladoróżowym nalotem o średnicy 1-1,5cm. Rozwijają się intensywnie, jeszcze przed pojawieniem się liści i mają zapach migdałów. Owoce oskrzydlone, podobne do owoców fontanezji. Roślina uprawiana jest jako ozdobna. W uprawie wymagają słonecznych lub lekko ocienionych stanowisk, zimą osłoniętych. Wymagania glebowe przeciętne. W surowe zimy młode krzewy wymagają zabezpieczania przed mrozem, w kolejnych latach zimują dość dobrze i tylko w czasie niektórych, surowych zim mogą przemarzać pąki kwiatowe. Niespotykany i cenny krzew warty rozpowszechnienia jest ciekawostką dendrologiczną, polecane dla hobbystów i amatorów oryginalnych roślin. Albicja Jedwabista Perskie Drzewko (Albizia Julibrissin) Nazwa rodzaju pochodzi od włoskiego szlachcica Filippo del Albizzi, który wprowadził go do Europy w połowie XVIII wieku, nazwa gatunkowa julibrissin pochodzi z języka perskiego co oznacza "kwiat jedwabiu". Niezwykłe niewielkie dorastające do 5-10m, wiecznie zielone drzewko pochodzi z wschodniej Azji. Roślina ceniona na całym świecie za walory ozdobne. Liście przypominają wyglądem zwiewne wachlarze są nieco podobne do mimozy (ta sama rodzina co mimoza wstydliwa). Bardzo ozdobne są również kwiaty tej rośliny przypominają pompony zbudowane z różowo - białych niteczek długich ok. 5cm, są bardzo wonne kwiaty w nocy świecą. Nie wymaga dobrych gleb, lecz przepuszczalnych, najlepiej sadzić po 3-latach hodowli w pojemniku, w miejscu słonecznym i jednocześnie osłoniętym. Kwitnie w okresie: lipiec-sierpień. Wytrzymuje temperatury do -22 st C, młode egzemplarze należy zabezpieczyć przed mrozami. W kulturach wschodu wierzy się iż kwiaty te mają moc uzdrawiania złamanych serc oraz wywoływania uczuć zadowolenia i szczęścia. W zachodnim ziołolecznictwie roślina ta zyskała sobie sławę szybkiego i skutecznego środka antydepresyjnego, uspokajającego. Stosuje się ją również w walce z bezsennością.

2 Albicja żółtokwiatowa (Albizzia lophanta) Pochodzi z zachodniej Australii. W okresie jej kolonizacji baron Ferdinand von Mueller jako jeden z pierwszych eksploratorów kontynentu, rozdawał przybyszom pakiety nasion tego drzewka celem zaznaczania tras i obozowisk pielgrzymów. Obecnie ta roślina jest w Australii uważana za chwast inwazyjny w naturalnej florze kontynentu, natomiast w Europie jest bardzo rzadko spotykanym drzewkiem mimo swego oryginalnego uroku. Ma kwiaty zupełnie inne, niż typowe albicje. Są to kwiatostany tworzące walcowate "kolby", złożone z wielu złocistożółtych, "pierzastych" kwiatów. Zakwitają od marca do czerwca, często już w końcu zimy. Jej liście są duże (do 30cm długości) sezonowe, jasnozielone, pierzaste, przypominają delikatne liście niektórych paproci. Albicja dorasta do 3-5m wys., tworzy szeroką, parasolowatą koronę. Nie jest rośliną mrozoodporną, dlatego przeznaczona jedynie do upraw doniczkowych. Albicja lophanta Jest to bardzo szybko rozwijającą się rośliną tolerancyjną wobec ubogich i przesuszonych, przepuszczalnych gleb. Lubi stanowiska słoneczne lub lekko zacienione. Berberis thunbergii Pink Queen (Berberis thunbergii Atropurpurea Rosea ) Ciernisty krzew o rozłożystym pokroju. Dorasta do wys. 1,5m. Liście sezonowe, początkowo czerwone, później różowoczerwone do brązowoczerwonych nakrapiane białymi lub szarymi plamkami i smugami, jesienią przebarwia się w tonacjach karminowoczerwonych. Żółte kwiaty pojawiające się w maju, doskonale kontrastują z ciemnymi liśćmi. Na przełomie sierpnia i września roślina obsypuje się czerwonymi owocami. Zrzuca liście na zimę. Mało wymagająca kolorowa forma do nasadzeń pojedynczych i grupowych. Roślina w pełni mrozoodporna. Lubi stanowiska słoneczne i półcieniste. Rośnie dobrze w przeciętnej ziemi ogrodowej. Znosi przycinanie i formowanie. Pięknie prezentuje się w ogrodach przydomowych, barwnych kompozycjach, nasadzeniach pojedynczych i grupowych, jak i rabatach lub ogrodach skalnych. Również jako niskie żywopłoty. Dombeya (Dombeya burgessiae) Dombeya burgessiae, inaczej dzika grusza, jest pięknym, obficie kwitnącym krzewem-pnączem pochodzącym z południowej części kontynentu afrykańskiego. Nazwa pochodzi od francuskiego botanika (Josepha Dombey). W naturalnych warunkach rzadko przekracza 4m wysokości. Liście tego gatunku są duże, aksamitne, miękkie i klapowane, kształtem przypominają liście winogron. Kwiaty zebrane są gęste, kuliste grona, w kolorach od białego do różu, kwitnące od lata do późnej jesieni. Po przekwitnieniu długo utrzymują się na roślinie i mogą być wykorzystywane do suchych bukietów. Roślina jest szeroko stosowana w ogrodach i parkach angielskich Jej owoce to małe okrągłe, futrzane torebki. Dombeya jest rośliną tolerancyjną. Znakomicie znosi przesuszenie, przymrozki jak i miejsca mniej nasłonecznione, cieniste. Nie ma specjalnych wymagań glebowych.ze względu na swoje małe wymiary idealnie nadaje się do domu lub małego ogrodu miejskiego.

3 Budleja Dawida Empire Blue odmiana o ciemnofioletowych kwiatach Budleja Dawida Royal Red odmiana o różowych kwiatach Buddleja Davidii White Profusion odmiana o białych kwiatach Roślina osiąga w ciągu jednego sezonu 2-2,5m wysokości. Jej pędy są dość sztywne jak na budleję, mimo to i tak pod ciężarem kwiatów mają tendencję do przewieszania się. Liście lancetowate, od spodu pokryte biało-szarym kutnerem. Zakwita w czerwcu i kwitnie aż do października. Kwiaty pojawiają się na jednorocznych pędach, niebieskie, ciemnofioletowe, różowe lub białe zebrane w dorodne bardzo długie 30-50cm kwiatostany. Swym wyglądem nieco przypominają kwiatostan lilaka. Ich intensywny przyjemny zapach przyciąga gromady motyli, skąd wzięła się nazwa motyli krzew. Budleję należy sadzić w miejscach nasłonecznionych i na żyznych glebach. Coroczne cięcie krzewów tuż nad ziemią w okresie spoczynku, powoduje zagęszczanie się roślin i reguluje pokrój oraz wielkość kwiatostanów. Przycinamy je 20-30cm nad ziemią, rośliny zakwitają obficie w tym samym sezonie na nowych pędach. U roślin nie przycinanych kwiatostany są zazwyczaj drobniejsze. Cenny gatunek ze względu na długie i późne kwitnienie, do nasadzeń pojedynczych jak i w grupach. Pięknie kontrastuje w kompozycjach z innymi roślinami. Dovyalis caffra - afykańskie jabłko Jest pięknym, wiecznie zielonym, ciernistym drzewem lub krzewem owocowym z Afryki Południowej. Dorasta do 3-5m wysokości. Kremowo zielone kwiaty ukazują się późną jesienią. Owoce są soczyste, smaczne i nieco kwaskowate. Mają żółto pomarańczowy kolor, kształtem przypominają małe jabłka. Przy dobrych warunkach owoce można uzyskać już po 4 latach uprawy. Dovyalis jest odporna na suszę i zasolenie podłoża. Wytrzymuje temperatury do -6C. Ze względu na niską mrozoodporność w naszym klimacie możliwa jest tylko uprawa doniczkowa. Roślina doskonale znosi formowanie, więc może być piękną, zimozieloną ozdobą w domu, oranżerii lub latem na tarasie. Owocuje już w czwartym roku uprawy. Preferuje ziemię przepuszczalną. Nie wymaga częstego podlewania.

4 Drzewko cytrynowe Naturalne środowisko tej rośliny to południowo-wschodnia Azja, ale obecnie uprawiana jest na całym świecie. Drzewa cytrynowe w naturze przeważnie dorastają do około 5m wysokości, mogą jednak osiągać nawet 10m. Pędy i gałęzie pokryte są kolcami. Cytryna zwyczajna ma błyszczące, piłkowane na brzegach liście, które mają kolor jasnozielony. Liście po roztarciu wydzielają charakterystyczny, cytrynowy zapach. Kwiaty cytryny są białe, mają około 3 cm średnicy i pięknie, intensywnie pachną. Co ciekawe roślina ta może kwitnąć właściwie przez cały czas. Bardzo często kwiaty pojawiają się obok dojrzewających i już dojrzałych owoców. Ziemia w doniczce z drzewkiem cytrynowym powinna być stale lekko wilgotna. Przesuszenie rośliny może doprowadzić do opadnięcia kwiatów i owoców, natomiast zalanie drzewka cytrynowego doprowadzić może do zgnicia korzeni. Latem roślinę należy dość często zraszać, ponieważ cytryny potrzebują dużej wilgotności powietrza. Zimą podlewanie i zraszanie ograniczamy. W okresie jesienno-zimowym nie powinna stać w pomieszczeniu suchym i gorącym (np. w pobliżu kaloryfera). Do podlewania oraz zraszania powinno używać się miękkiej, odstanej wody o temperaturze pokojowej. Woda powinna mieć odczyn obojętny lub lekko kwaśny. W okresie intensywnego wzrostu i rozwoju (wiosną oraz latem) należy zasilać drzewko cytrynowe raz w tygodniu lub co dwa tygodnie. Najlepiej do tego celu użyć specjalnego nawozu do cytrusów. Można także zastosować uniwersalny nawóz wieloskładnikowy o nieco wyższym stężeniu niż zaleca producent. Enkiant dzwonkowaty (Enkianthus campanulatus) Krzew liściasty, pochodzący ze wschodniej Azji, występuje w Himalajach. Osiąga od 1,5 do 2m wysokości. Rośnie wolno. Kwiaty liczne, dzwonkowate, w kształcie przypominające konwalie, żółtawo-różowe lub kremowe z czerwonymi prążkami, zebrane na szczytach pędów, zwisające w grona. Liście podobne do liści różaneczników, ale jesienią bardziej ozdobne, przybierają ognistą, pomarańczowo-czerwona barwę. Zimą liście są zrzucane. Wymagania gleby podobnie do azalii - żyzna, świeża, przepuszczalna i zdrenowana o odczynie kwaśnym, w miejscu słonecznym lub półcieniu, osłoniętym. Kwitnie: maj-czerwiec, a po przekwitnięciu należy ją przyciąć. Nie lubi suszy i silnych wiatrów. Jest gatunkiem mrozoodpornym. Ehretia rigida "splątany krzak" Ehritea jest krzewem lub małym drzewem o zaokrąglonej koronie.zi z Afryki Południowej. Nazwa puzzle bush wynika ze sposobu układania się gałęzi, które zwieszają się z rośliny, plącząc w przypadkowy sposób. Słodko pachnące, fioletowo-niebieskawe kwiaty pojawiają się na wiosnę. Jest rośliną niezwykle wytrzymałą i odporną na susze. Starsza roślina wytrzyma mrozy do -9C. Jej małe, pomarańczowe owoce są jadalne, niekoniecznie smaczne na świeżo, ale nadają się do robienia dżemów. W medycynie tradycyjnej sproszkowany korzeń stosowany jest na rany i na niektóre przypadki bólu brzucha. Łatwo daje się formować, dlatego jest polecaną rośliną na bonsai. Roślina jest częściowo mrozoodporna, więc w naszym klimacie zniesie tylko łagodne zimy do -10st.C. Wskazana jest uprawa pojemnikowa. Lubi gleby luźne i przepuszczalne, stanowisko słoneczne i ciepłe. Dobrze znosi przycinanie i formowanie. Może stanowić ciekawy egzemplarz botaniczny w domu, oranżerii lub w okresie letnim na tarasie.

5 Erytryna - Erythrina indica Potocznie zwana Koralowym drzewem o kolczastym pniu i liściach w warunkach naturalnych może osiągnąć nawet do 20m, jednak w naszym klimacie zdecydowanie mniejsza - do 2 metrów wysokości. Kwiaty koloru pomarańczowo-szkarłatnego są bardzo widowiskowe, pojawiają się przed ukazaniem liści. Często porównywane do grzebienia koguta. Zakwitają od początku zimy, aż do wiosny. Owoce to ciemne, cylindryczne strąki osiągające długość do 7cm. W RPA Erythrina jest uważana za królewskie drzewo. W kulturze Zulu, według której ro ślina ma magiczne właściwości, jest szanowana i podziwiana. Erytryna jest drzewkiem typowo tropikalnym.w Europie uprawiana jako roślina domowa lub tarasowa. Dobrze rośnie na stanowisku słonecznym w ziemi przepuszczalnej o odczynie lekko kwaśnym. Warunkiem kwitnienia jest jej przesuszenie w okresie jesiennym i utrzymanie stałej temperatury powyżej 22 st.c. w okresie zimowym. Eskalonia dart`s Rosy Red Escallonia Zimozielony, zwarty krzew o rozłożystym pokroju i błyszczących ciemnozielonych, małych owalnych listkach. Dorasta do 80cm, rozwija się na szerokość. Kwiaty zebrane w grona, różowo-czerwone, 5-cio płatkowe. Krzew bardzo ozdobny i rzadko spotykany. Lubi gleby świeże, żyzne, przepuszczalne o odczynie lekko kwaśnym. Wymaga stanowiska słonecznego, w miejscu osłoniętym od mroźnych wiatrów. Kwitnie obficie przez całe lato, ale wymaga okrycia przed zimą Ma szerokie zastosowanie do klombów oraz kompozycji ogrodowych ze względu na bardzo długi okres kwitnienia. Goździkowiec jednokwiatowy pitanga (Eugenia uniflora) Gatunek drzewa z rodziny mirtowatych. Pochodzi z Ameryki Południowej, ale został rozprzestrzeniony także w Afryce, Australii, Ameryce Północnej i na Karaibach. Uprawiany jest na Antylach oraz w azjatyckich krajach o klimacie tropikalnym. Drzewo dorastające do 7m wysokości w naturalnych warunkach. Posiada liście jajowate lub jajowato-lancetowate. Brzeg liścia lekko falisty, w początkowym okresie czerwonawy. Zimą liście zmieniają kolor na czerwony. Kwiaty białe, małe, pachnące i pojedynczo umiejscowione w kątach liści. Owocem jest jagoda dorastająca do 4cm średnicy, okrągława i żebrowana o barwie od wiśniowej, po ciemnoczerwoną, niekiedy do prawie czarnej. Owoc zawiera 2-3 nasiona. Owoce są jadalne, smaczne i aromatyczne, na surowo lub przeznaczone na przetwory. Owoc jest bogatym w witaminę C i A. Eugenia uniflora ma kilka istotnych właściwości farmakologicznych (olejek eteryczny): przeciwnadciśnieniowe, przeciwcukrzycowe, przeciwnowotworowe i przeciwbólowe, a także działanie przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze. Roślina nie jest specjalnie wymagająca - posiada głęboki system korzeniowy, przez co dobrze znosi susze, a nawet okresowe zalewanie. Podłoże do jej uprawy nie musi spełniać specjalnych wymagań (nie może być tylko zasolone i mocno zasadowe), chociaż w żyznym będzie ona oczywiście lepiej rosnąć. Roślina dobrze reaguje na umiarkowane podlewanie oraz nawożenie. Młode, czerwone liście nie są oznaką przypalenia jej przez słońce - można by rzec, że ten gatunek tak ma. Ba, roślina wręcz uwielbia stać w pełnym słońcu. Goździkowce nie są odporne na silne mrozy, dlatego w okresie jesienno-zimowym należy je trzymać w mieszkaniu. Młode siewki znoszą temperatury do -2 stopni C, natomiast starsze do -5.

6 Gardenia cornuta Gardenia cornuta, inaczej rogata gardenia jest niewielkim, silnie rozgałęzionym, wiecznie zielonym krzewem dorastającym do 3-5m wysokości. Nazwa gatunkowa "cornuta" oznacza dosłownie "rogaty" i odnosi się do resztek płatków pozostających na owocach. Liście ma gładkie i błyszczące, wyrastające po trzy. Kwiaty spektakularne, duże, białe, o silnym, słodkim i przyjemnym zapachu. Owoce uważane są za nawet bardziej ozdobne niż kwiaty. Kształtem przypominają gruszkę, są zdrewniałe, błyszczące, złotawo-żółte. Gałęzie umieszczone w wazonie mogą pozostać świeże przez okres miesiąca. Gardenia należy do roślin trudnych w uprawie domowej. Aby zakwitła, należy zapewnić jej temperaturę st.c oraz znaczną wilgotność powietrza. Najlepiej uprawia się ją w oranżerii. Gardenia potrzebuje dużo światła lecz latem należy ją chronić przed bezpośrednim nasłonecznieniem. W zimie, podczas okresu spoczynku, gardenia wytrzyma temperaturę do 10 stopni Celsjusza, latem do właściwego kwitnienia należy trzymać ją w temp stopni - maksymalna temperatura to 24 stopnie, ale należy wówczas pamiętać o zapewnieniu roślinie prawidłowej wilgotności powietrza. Gardenię trzeba obficie podlewać około 2-3 razy tygodniowo, najlepiej letnią wodą deszczową lub odstaną. Jeśli nie masz dostępu do deszczówki, pamiętaj o tym, aby do podlewania używać zawsze wody bezwapniowej. Zimą wystarczy podlewanie raz w tygodniu. Nawożenie wyłącznie w okresie kwitnienia. Do uprawy gardenii należy stosować ziemię bezwapniową. Glediczja trójcierniowa (Gleditsia triacanthos) To piękne drzewo pochodzące z rodziny bobowatych (Fabaceae Lindl.), pochodzi z Ameryki Południowej, a obecnie jest uprawiane w wielu krajach świata. Liście skrętoległe, pojedynczo pierzaste lub podwójnie pierzaste, listkowe. Długość liścia do 25cm. Oś liścia owłosiona. Listki eliptyczne do 3cm długości Rozwijają się dość późno, bo w połowie maja. Na jesieni przebarwiają się na żółto. Kwiaty małe, zielonkawożółte, zebrane w krótkie grona, pachnące i miododajne. Owoce to spłaszczone strąki, spiralnie skręcone, aż do 40cm długości. Długo utrzymują się na drzewie i opadają w zimie lub dopiero na wiosnę. Nasiona duże, spłaszczone i twarde. Drzewo dorasta do 10m wysokości, jego korona jest nieregularna i dorastająca do 6m szerokości. Najlepiej rośnie na stanowisku słonecznym. Nie ma dużych wymagań co do gleby, wystarcza jej zwykła, ogrodowa o odczynie zasadowym. Glediczja trójcierniowa polecana jest do większych ogrodów i parków. Łatwo jest ją wyeksponować, nasadzając w pobliżu roślin iglastych. Grewia occidentalis Grewia occidentalis - Mulembu piękny krzew o ciemnozielonym ulistnieniu, w naszym klimacie osiągający maksymalnie do 1m wysokości. Rodzimy dla terenów Afryki i Australii. Purpurowe kwiaty kształtem przypominające gwiazdę ukazują się latem. Obficie kwitnie od początku maja do końca października ciesząc oko zachwycającą masą kwiatów w kolorze fioletowym Owocami są czerwone jagody przysmak ptaków i różnych ssaków. Liście proste, błyszczące, głęboko zielone i czasami pokryte małymi włoskami. Grewia lubi miejsca widne, silnie nasłonecznione. Ziemia przepuszczalna i bogata w składniki mineralne, o obojętnym PH (najlepiej korzystać z gotowych podłoży kwiatowych). Lubi umiarkowane podlewanie, a w okresie wegetacji częste zasilanie nawozem wieloskładnikowym. W miarę potrzeby dokonujemy cięcia formującego tylko w październiku lub listopadzie. Optymalna temperatura zimowania wynosi od 5 do 12 stopni C.

7 Hortensja ogrodowa Blue heaven To niewielki krzew dorastający w sprzyjających warunkach do 1,5m.wysokości o pokroju kulistym i bardzo dużych, pełnych kwiatach. Została wyselekcjonowana w Japonii, a następnie przez Stany Zjednoczone sprowadzono ją do Europy. Jest bardzo efektowną rośliną ogrodową, która zaczyna kwitnąć w momencie gdy większość roślin już przekwitła. Kwiaty dzwonkowate, szerokości 1,5cm osadzone licznie na wyprostowanych wiechach długości do 9cm. Liście duże, ciemnozielone, ząbkowane. Hortensja ogrodowa - Hydrangea macrophylla, Blue Heaven, to okazała, pięknie kwitnąca nowa odmiana, której nie straszne przymrozki i mroźne zimy. Jej mrozoodporność wynosi -27st.C!. Kwitnie niezawodnie i bardzo bujnie wielkimi kulistymi, atramentowymi kwiatami z białymi środkami. Pojawiają się one na ubiegłorocznych i tegorocznych pędach, dzięki czemu wydłuża się czas kwitnienia, jednak przede wszystkim jest jego pewność. Pierwsze kwiaty pojawiają się w czerwcu. Początkowo są zielonkawe, potem przebarwiają się w intensywnie błękitny kolor. Kwiatostan składa się z olbrzymiej ilości małych kwiatków, z których największe mogą mieć nawet 5 cm średnicy. Lubi stanowiska półcieniste i cieniste, glebę kwaśną i wilgotną, wymagają częstego zasilania. Najlepiej zastosować nawóz o przedłużonym działaniu 1x na sezon. Można przycinać pędy w celu zagęszczenia i utrzymania ładnego pokroju krzewu jak i obfitszego kwitnienia. Kolor może się zmienić w zależności od ph gleby (dla utrzymania niebieskiego koloru ph powinno wynosić 3,5-3,8). Nawożenie i podlewanie musi być obfite, jeśli chcemy podziwiać piękne, gęste kwiatostany. Hortensja Blue wave Efektownie prezentująca się roślina, która dzięki swojemu wyglądowi oraz łatwości pielęgnacji jest jednym z częściej wybieranych kwiatów sadzonych w ogrodzie. Pochodzi z terenów wschodniej oraz południowej Azji, ale jest również powszechnie uprawiana w innych regionach. Liście duże, ciemnozielone. ząbkowane. Kwitnie od końca czerwca aż do mrozów. Roślina kwitnie na pędach wyrosłych w poprzednim sezonie. Kwiaty występujące w licznych i różnorodnych odcieniach od różowego po niebieski, zebrane w kuliste, z reguły wypukłe i gęste baldachogrona o średnicy od 15 do 25cm. Roślina osiąga do 1,5 metra wysokości. Jak wszystkie tego typu hortensje, komfortowo czują się w głęboko uprawionych, żyznych oraz dobrze przepuszczalnych glebach, najlepiej o kwaśnym lub lekko kwaśnym odczynie. Rośliny preferują stanowiska półcieniste, należy szczególnie unikać miejsc bardzo nasłonecznionych. Ponieważ kwiatostan pojawia się na pędach ubiegłorocznych, nie należy usuwać pędów wiosną, a pozbywać się jedynie uschniętych, martwych, połamanych i zbyt cienkich, ucinając je tuż przy ziemi. Należy pamiętać o intensywnym nawożeniu i podlewaniu roślin. Hortensja Masja Hortensja ogrodowa Masja jest dość szybko rosnącym krzewem, dorastającym do 2m. wysokości. To jedna z najwartościowszych odmian hortensji, w pełni odporna na mrozy. Kwiaty są czerwone, karminowe zebrane są w duże kuliste kwiatostany o wielkości cm. Kwitnie od lipca do września, bardzo obficie na dwuletnich pędach. Posiada ciemnozielone duże i grube liście, przebarwiające się jesienią. Wymaga lekko kwaśnych, wilgotnych gleb i półcienistych stanowisk. Preferują glebę próchniczą i kwaśną, bądź lekko kwaśną. Stanowisko powinno być osłonięte od wiatru. Wiosną należy usunąć resztki zeszłorocznych kwiatostanów oraz słabych pędów, jednak ostrożnie, aby nie uszkodzić już zawiązanych pąków kwiatowych. Nawożenie jak u większości hortensji nawozami zakwaszającymi. Dobre efekty daje wiosenne nawożenie siarczanem potasu, w okresie wzrostu zasilamy nawozem azotowym, siarczanem amonu. Hortensja ta doskonale nadaje się do ogrodów przydomowych, jako uzupełnienie rabat, oraz do uprawy pojemnikowej.

8 Hortensja ogrodowa Nikko blue Atrakcyjny, niski krzew o sezonowych liściach, sztywnych i wyprostowanych pędach zwieńczonych latem kulistymi, niebieskimi kwiatostanami. Odmiana uzyskana w Japonii przed 1970 r. w wyniku krzyżowania H. macrophylla i H. serrata, charakteryzująca się umiarkowanym tempem wzrostu. Osiąga nieco ponad 1 m wysokości i podobną szerokość. Liście eliptyczne, ciemnozielone z jaśniejszymi nerwami, brzegiem piłkowane, mięsiste. Kwiaty wyłącznie płonne zebrane w szczytowe, kuliste kwiatostany o średnicy około 15 cm. Barwa kwiatów zmienia się w zależności od odczynu podłoża. Na glebach kwaśnych kwiaty są niebieskie, na lekko kwaśnych i obojętnych niebieskawo-różowe. Kwiaty pojawiają się na pędach ubiegłorocznych, od czerwca do sierpnia, ale też potrafi powtórzyć kwitnienie na pędach tegorocznych. Krzew łatwy w uprawie. Najlepiej rośnie na glebach przepuszczalnych, próchniczych, o kwaśnym odczynie podłoża, stale umiarkowanie wilgotnych, zwłaszcza w czasie letnich upałów. Stanowiska słoneczne, lekko ocienione lub cieniste, osłonięte przed wiatrem. Na zimę krzewy wymagają zabezpieczenia przed przemarzaniem. Na zachodzie kraju zwykle dobrze zimują, bez okrywania. Odmiana polecana do uprawy w ogrodach przydomowych, na rabatach bylinowych i w towarzystwie niewysokich krzewów liściastych oraz iglastych. Nadaje się do uprawy w pojemnikach, na kwiat cięty oraz do zasuszania. Hortensja pnąca Mirranda Hydrangea anomala Mirranda jest bardzo atrakcyjną, niespotykaną odmianą hortensji pnącej. Wyjątkowe, zielone liście ozdobione złotą obwódką są niebanalną i efektowną ozdobą ogrodu. Białe, delikatne kwiaty zebrane w parasolowate kwiatostany otaczają pojedyncze, białe kwiaty płonne. Urzekają swoją subtelnością i delikatnością, a słodki zapach, który wydzielają kusi z daleka i zniewala miodową nutą. Kwitnie bardzo obficie od czerwca do lipca. Osiąga wysokość 3-4m. Hortensja pnąca Mirranda jest wyjątkową rośliną pnącą, która zaskakuje swoim nietypowym wyglądem i wspaniale zdobi różnego rodzaju ściany, pnie drzew czy podpory ogrodowe. Dobrze czuje się w miejscach cienistych lub półcienistych. Gleba lekka, wilgotna, próchnicza, lekko kwaśna. Jest rośliną mrozoodporną, lecz młode rośliny najlepiej okryć przed zimą. Hortensja wiechowata Diamant Rouge Odmiana o średnim tempie wzrostu, osiąga wysokość 1,5 m i szerokość 1,2m. Zakwita na pędach tegorocznych już w lipcu. Kwiaty są duże, wiechowate, białe, ale szybko zmieniają barwę na różową by ostatecznie wybarwić się na kolor maliny i czerwonego wina. Są bardzo dekoracyjne, długość kwiatostanu dochodzi nawet do 35-40cm. Kolory kwiatów mogą się zmieniać w zależności od rodzaju ekspozycji, klimatu i PH gleby. Ciemnozielone w sezonie liście, jesienią wybarwiają się na pomarańczowo, co stanowi dodatkową ozdobę krzewu. Stanowisko słoneczne do półcienistego. Gleba żyzna o odczynie kwaśnym, wilgotna. Kwitnie na pędach tegorocznych, więc obfite kwitnienie jest zapewnione w każdym roku. Wiosną należy przyciąć nisko ubiegłoroczne pędy. Jest całkowicie mrozoodporna. Pięknie prezentuje się w szpalerach i grupach. Ze względu na niewielkie rozmiary może być ozdobą nawet małego ogrodu. Posadzona w pojemniku na balkonie czy tarasie, zwróci na pewno na siebie uwagę.

9 Hortensja bukietowa Wim's Red Krzew liściasty z rodziny hortensjowatych (Hydrangeaceae). Odmiana ta została otrzymana przez Wima Ruttena ze szkółki Kordes Jungpflanzen w Niemczech i wprowadzona do obrotu handlowego przez tę samą szkółkę. To odmiana hortensji bukietowej o wyprostowanych, sztywnych ciemnoczerwonych pędach (nie wymagają podpór!) i ciemnozielonych, jajowatych, szorstko owłosionych po obu stronach, opadających na zimę liściach, które przepięknie przebarwiają się jesienią na czerwono i brązowo. Charakteryzuje się wzrostem typowym dla gatunku, dorasta do 2m wysokości, tworząc wzniesione kępy o krzaczastym, zwartym pokroju. Kwiatostany w kształcie stożka, białe, później różowiejące, a pod koniec kwitnienia intensywnie czerwone, tworzą duże (do 30cm długości) wyprostowane, gęste wiechy. Ich dodatkowym atutem jest silny, miodowy zapach, który przyciąga do rośliny liczne motyle. Kwitnie bardzo obficie, na pędach jednorocznych, od lipca do października (ale kwiatostany pozostają na roślinach aż do późnej jesieni), wymaga cięcia jesienią po przekwitnięciu. Najlepiej rośnie na glebach próchnicznych, żyznych, umiarkowanie wilgotnych, o odczynie lekko kwaśnym. Stanowisko powinno być słoneczne bądź półcieniste, zaciszne, osłonięte od silnych wiatrów. Odporna na mróz, ale podstawy krzewów dobrze jest zabezpieczyć na zimę. Idesja wieloowocowa (Idesia polycarpa) Bardzo rzadko spotykany krzew lub niewielkie drzewko owocowe dorastające do 5m wysokości o dekoracyjnej, parasolowatej koronie. Sercowate, duże liście długości do 15cm przebarwiają się jesienią na piękną czerwoną barwę. Żółte kwiaty zebrane są w duże, pachnące wiechy. Kwitnie na przełomie czerwca i lipca. Jesienią i zimą krzew pokryty jest mnóstwem czerwonych owoców tworzących okazałe wiechy dochodzące do 30cm długości. Owoce są jadalne, mogą być spożywane na surowo lub w przetworach. Lubi miejsca zaciszne, słoneczne lub półcieniste i każdą glebę z wyjątkiem bardzo suchej lub podmokłej. Rośnie szybko, młode rośliny można przycinać, aby ustalić konar główny i uformować zgrabny pokrój drzewka. Owocują rośliny żeńskie - aby uzyskać owoce należy posadzić formy męskie i żeńskie. Odporna na mróz poza płn.-wsch. Polską. Pięknie prezentuje się posadzona samotnie, jak i w zestawieniach z innymi krzewami. Najczęściej uprawiana ze względu na niezwykłe liście i owoce, a także szybkorosnące drzewo dające cień. Indygowiec (Amorpha fruticosa) Amorpha fruticosa jest krzewem osiągającym 3-5m wysokości o szerokim i wyprostowanym pokroju. Liście są na pędzie ułożone skrętolegle, są złożone (nieparzystopierzaste), o długości do 30 cm. Na liściach występują gruczołki żywiczne, które produkują substancję owadobójczą. Amorpha kwitnie w miesiącach od VI VIII. Kwiaty obupłciowe są drobne, fioletowe (purpurowofioletowe) z dużymi, żółtymi pylnikami, zebrane w długie (do 20 cm), gęste, wąskie, wyprostowane kwiatostany (grona) i są miododajne. Roślina o niezbyt dużych wymaganiach glebowych gleby mogą być nawet bardzo suche, piaszczyste i kamieniste. Znosi zasolenie i jest odporna na silne wiatry i przemarzanie. Dzięki swoim cechom jest uprawiana jako roślina użytkowa oraz ozdobna. Jej strąki są wykorzystywane w przemyśle perfumeryjnym i farmaceutycznym. Jako roślina ozdobna jest doskonała do uprawy w formie żywopłotu (nie formowany) oraz do naturalistycznych zadrzewień.

10 Iochroma australijska (Iochroma australe) Iochroma australe jest niewielkim krzewem dorastającym w naturalnych warunkach do 3m. U nas może osiągnąć 1-1,5m.wysokości. Pochodzi z Ameryki Południowej, występując głównie na obszarze Boliwii i Argentyny. Choć jeszcze bardzo rzadko spotykana, zyskuje coraz większą popularność wśród miłośników nietypowych roślin. Jest to głównie zasługą jej przepięknych szafirowych kwiatów o trąbkowatym kształcie. Kwitnie po upływie kilku ciepłych miesięcy, czyli na przełomie sierpnia i września, na zimę zrzuca liście. Jest rośliną domową lub tarasową. Iochroma jest rośliną trującą. Lubi stanowiska słoneczne i ciepłe. Po okresie zimowo-wiosennym, przenosząc roślinę na zewnątrz musimy zapewnić jej lekkie przycienienie w celu aklimatyzacji do bezpośredniego nasłonecznienia. Lubi gleby żyzne i przepuszczalne - nie znosi przelania. Wymaga częstego nawożenia. Ze względu na swoje pochodzenie cechuje się niską mrozoodpornością, szacowaną na -5 C. Przy temperaturze nieznacznie poniżej -10 C część nadziemna rośliny ulega uszkodzeniu, jednakże roślina odradza się z systemu korzeniowego. Iochroma cocinea-czerwona Jest bujnym tropikalnym krzewem pochodzącym z Peru, Dorasta do 1-1,5m wysokości. W okresie od lata do jesieni pokrywa się kępami 10-cio centymertowych, pomarańczowo-czerwonych, rurkowych kwiatów. Liście lancetowate, rozłożyste osadzone na zdrewniałych pędach. Iochroma lubi stanowiska słoneczne i ciepłe. Po okresie zimowo-wiosennym, przenosząc roślinę na zewnątrz musimy zapewnić jej lekkie przycienienie w celu aklimatyzacji do bezpośredniego nasłonecznienia. Lubi gleby żyzne i przepuszczalne - nie znosi przelania. Wymaga częstego nawożenia. Roślina zrzuca liście na zimę. Iochroma cocinea jest rośliną wrażliwą na mróz. Wymaga przezimowania w ciepłym miejscu (piwnicy, garażu lub oranżerii). Ipomoea arborescens Niewielkie drzewo, o wysokości do 4m, należące do rodziny powojowatych, pochodzące z górskich terenów Meksyku. U lokalnych mieszkańców nazywane: Cazahuate. Korona szeroka, liście wąskie do 15cm długości. Kwiaty bardzo efektowne, śnieżnobiałe o średnicy do 10cm. Drzewo Ipomei jest bardzo rzadko spotykanym gatunkiem, wielu może zadziwić, że popularne wilce mogą rosnąć jako drzewa. Jest rośliną nieodporną na mróz, za to w okresie letnim może stanowić piękną ekspozycję ogrodową lub zdobić nasz taras czy balkon. Lubi stanowiska słoneczne,osłonięte i ciepłe. Uprawa w ziemi przepuszczalnej. Znosi przesuszenie.

11 Jakaranda mimozolistna (Jacaranda mimosifolia) Jarząb szwedzki (Sorbus intermedia) Drzewo z rodziny różowatych. Występuje w Europie Północnej. Polska jest jego południową granicą występowania. Jego naturalny biotop to lasy liściaste. Jest to mieszaniec jarzębu mącznego, jarzębu brekinii i jarzębu pospolitego. Drzewo lub wysoki krzew osiągający około 15m wysokości. Posiada regularną, gęstą, kulistą koronę. Liście dekoracyjne, eliptyczne, pierzasto powcinane, niebieskawo-zielone, ciemne. Od spodu szare, filcowate. Jesienią przebarwiają się na żółto. Kwiaty białe, zebrane w gęste, owłosione baldachy. Pojawiają się w V-VI. Owoce jaskrawoczerwono-pomarańczowe, kuliste, o średnicy do 1,3cm (trochę większe niż jarzębiny). Zebrane w baldachowate owocostany. Dojrzewają IX-X. Są bardzo dekoracyjne, a jednocześnie jadalne - nadają się na przetwory. Roślina mało wymagająca i tolerancyjna. Na uboższych glebach przybiera jednak pokrój krzaczasty. Wymaga stanowisk słonecznych i ciepłych. Cechuje ją bardzo duża odporność na mrozy. Roślina bardzo łatwa w uprawie, polecana dla początkujących ogrodników. Po posadzeniu nie trzeba stosować żadnych zabiegów pielęgnacyjnych. Jarząb szwedzki jest odporny na zanieczyszczenia powietrza, dlatego sprawdza się sadzony w warunkach miejskich. Roślina miododajna. Drewno jarzębu szwedzkiego bywa wykorzystywane w tokarstwie przy tworzeniu uchwytów narzędziowych. W Polsce najstarszy okaz tego drzewa rośnie we wsi Salino. Liczy sobie ponad 200 lat. Na stanowiskach naturalnych jarząb szwedzki objęty jest w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Najbardziej dekoracyjne są jego owoce. Na drzewie utrzymują się na długo po opadnięciu liści. Zimą przyciągają do ogrodu ptaki: jemiołuszki, gile, drozdy czy sójki. Jarząb szwedzki sprawdzi się w ogrodzie jako soliter. Można go również wykorzystać do bardzo efektownych szpalerów. Jego ogromną zaletą jest dekoracyjność przez niemal cały rok. Jakaranda mimozolistna to niezwykły, należący do rodziny bignoniowatych okaz. Przepiękne drzewo rośnie w Brazylii i Argentynie. Bywa nazywana drzewem palisandrowym lub drzewem różanym. Chętnie sadzona we wszystkich subtropikalnych i tropikalnych regionach świata. W swojej ojczyźnie jest drzewem dorastającym do 5-15 metrów wysokości. U nas od 2 do 5 metrów wysokości. Dzwonkowate, lawendowoniebieskie kwiaty mają do 4 cm długości i zebrane są w duże wiechy. Pojawiają się wiosną oraz wczesnym latem i utrzymują na roślinie do dwóch miesięcy. Gdy opadną, tworzą pod drzewem prawdziwy kwiecisty dywan. Tylko nieliczne kwiaty zawiązują owoce. Spłaszczone, zdrewniałe torebki z oskrzydlonymi nasionami wiszą na drzewie przez wiele miesięcy. Liście podwójniepierzaste do 25 cm.długości. Wyglądem przypominające liście paproci. Zrzucane częściowo w porze suchej. Roślina świetnie się nadaje do formowania - można ją przycinać i kształtować. Rodzimy klimat odbiega od naszego, uprawiana musi być, więc w dużych donicach. Roślina uwielbia słońce i żyzną, przepuszczalną glebę. Wymagać będzie od nas regularnego nawożenia i stałej wilgotności gleby, dlatego należy pamiętać, by nie dopuścić do jej przesuszenia. Używajmy nawozów bez wapnia. Z uwagi na dość rzadkie gałęzie i luźny pokrój zaleca się cięcie wpływające na zagęszczenie gałęzi. Jakaranda dostarcza wartościowego drewna, zwanego zielonym hebanem. Bywa stosowana także w medycynie ludowej. Kora i korzenie są lekiem na syfilis, liście używane bywają przy zranieniach. Niektórzy wierzą, że jeśli komuś przechodzącemu pod jakarandą, spadnie kwiat na głowę, będzie sprzyjać mu szczęście. Kalikarpa (Callicarpa) Pięknotka Piękny krzew rosnący do wysokości ok 2m. Liście ciemnozielone, lekko piłkowane, długości ok 6-10cm - wygięte na końcu, jesienią przebarwiają się na żółto lub różowo-fioletowo. Kwiaty różowo białe zebrane w małe grona na dłuższych trzonkach, długości ok 10cm. Pojawiają się na roślinie w VII - VIII Owoce to fioletowe, dekoracyjne drobne kulki do 4mm zebrane w grona u nasady liści. Jeśli nie zostaną zjedzone przez ptaki lub nie opadną po większych mrozach, mogą zdobić roślinę nawet do stycznia, czyli długo po opadnięciu liści. Kalikarpa występuje naturalnie w Japonii, północnych Chinach oraz Mandżurii. Roślina nie ma dużych wymagań. Powinno się jedynie unikać zbyt obfitego nawożenia. Na nadmiernie żyznych glebach kalikarpa co prawda pięknie się rozrasta, ale słabiej kwitnie i owocuje. Lubi stanowiska słoneczne lub półcieniste, ciepłe. Kwitnie i owocuje na pędach jednorocznych. Roślina odporna na niskie temperatury.

12 Judaszowiec kanadyjski (Cercis canadensis) Krzewy dochodzą do 6m wysokości, a wielopienne drzewka przekraczają 10m wysokości. W naszym klimacie osiągają niższe rozmiary i najczęściej występują w formie krzewu. Motylkowe kwiaty w barwie purpurowo czerwonej, zebrane w wiązki wyglądają pięknie, tym bardziej, że rozwijają się już w kwietniu, kiedy jeszcze nie zdążyły rozwinąć się liście i utrzymują się około miesiąca. Liście judaszowca mają sercowaty kształt. Owocami są strąki spłaszczone, zielone z czasem brązowiejące, długości do 10 cm. Bardzo długo utrzymują się po dojrzeniu na drzewie. Lubi gleby przepuszczalne, zasadowe do obojętnych, nie toleruje gleb ciężkich, gliniastych. Stanowiska winny być ciepłe, słoneczne, osłonięte od wiatru, odmiana kanadyjska jest najbardziej odporna na mrozy. Młode egzemplarze wymagają okrycia na zimę. Uwaga - Roślina trująca! Kalina koralowa (Viburnum opulus) Okazały krzew o głęboko powcinanych, klapowanych liściach, które zrzuca na zimę. Kwiatostany mają około 10cm średnicy. Ich środek stanowią niewielkie kwiatki płodne, a obrzeżenie większe płonne, pełniące funkcję powabni dla owadów. Kwitnie na przełomie maja i czerwca. W sierpniu dojrzewają krwistoczerwone przezroczyste owoce. Ich kiście wiszą do wiosny, bo ptaki zjadają je niechętnie (tylko gdy nie mają innego pokarmu). Jesienią liście atrakcyjnie przebarwiają się na czerwono. Osiąga wysokość 4m, szeroko rozrastając się przez odrosty korzeniowe. Rośnie na każdej dość wilgotnej glebie, w słońcu lub półcieniu. Roślina tolerancyjna pod względem odczynu ziemi. Wytrzymała, nie wymagająca szczególnej opieki. Nie przemarza. Cięcie nie jest zalecane, bo osłabia kwitnienie. Wystarczy usuwać martwe pędy i ewentualnie co kilka lat nieco krzew prześwietlać. Stare egzemplarze można odmładzać przycinając latem około 30cm nad ziemią. Kasztan jadalny (Castanea sativa) Kasztan jadalny występuje głównie w południowej Europie, północnej Afryce i Azji Mniejszej. Należy do rodziny bukowatych i jest drzewem dorastającym do 30 m wysokości. Przez pierwsze 10 lat kasztan jadalny rośnie dość wolno, potem zaś osiąga większe przyrosty. Jest gatunkiem długowiecznym żyje nawet do 500 lat. Atrakcyjne, ciemnozielone, błyszczące liście mają ostro piłkowane brzegi. Kwiaty o formie białozielonych kłosów pojawiają się w maju i czerwcu, a owoce ukryte w kolczastych łupinach dojrzewają w październiku. Kasztan jadalny wytwarza długi korzeń palowy i preferuje gleby głębokie, świeże, gliniaste. Lubi stanowiska wilgotne (dobrze znosi także suszę) i zaciszne. Klimat środkowej Polski jest dla niego dość surowy, dlatego odbijając po mroźnej zimie, przyjmuje wielopniowe krzaczaste formy. Na zachodzie zaś częściej można spotkać drzewiaste okazy, które wydają owoce.

13 Katalpa, Surmia (Catalpa bignonioides) Roślina pochodzi południowo-wschodniej części USA, nazywana jest indiańskim drzewem grochowym. Drzewo liściaste dorasta do 10 m wysokości. Biało-kremowe kwiaty o egzotycznym wyglądzie, z żółtą gardzielą i fioletowymi kropkami. Zebrane są w okazałe, wiechowate kwiatostany. Lekko pachną i są miododajne. Olbrzymie liście katalpy mają wymiary 25cm długości i 15cm szerokości. Są kształtu sercowatego, jasnozielone i omszone. Ciekawy wygląd mają też owoce surmii w kształcie długich, cienkich, podobnych nieco do fasoli, strąków pozostających na drzewie przez całą zimę. Roślina trochę trudniejsza w uprawie w naszym klimacie, ponieważ nie jest całkiem odporna na niższe temperatury. Nie lubi też suszy i w tym czasie lepiej surmię częściej podlewać. Roślina dość szybko rośnie, jeżeli ma zapewnione odpowiednie warunki. Nie wymaga cięcia. Wymaga gleby żyznej i lekkiej, wilgotnej i zdrenowanej, w miejscu słonecznym; gdyż w cieniu nie zakwita, co powinno nastąpić w okresie czerwiec-lipiec. Młodsze egzemplarze rośliny należy okryć na zimę. Ketmia syryjska Purpureus Variegatus Efektowny, wyprostowany, wolnorosnący krzew lub małe drzewko osiągające do 1,5m wysokości. Liście bardzo dekoracyjne, biało-zielone, pojawiają się późną wiosną. Niezwykłą ozdobą krzewu są okazałe kwiaty, wyrastające pojedynczo w kątach liści. Pojawiają się wyłącznie na jednorocznych pędach nieprzerwanie od czerwca do jesieni, kiedy większość krzewów już zakończyła swoje kwitnienie. Ich ciemnopurpurowy kolor daje niesamowity kontrast kolorystyczny na tle biało upstrzonych liści. Pierwsza z nielicznych odmian o liściach biało obrzeżonych. Ketmia syryjska nie ma specjalnych wymagań glebowych. Lubi wilgotne podłoże o odczynie lekko kwaśnym, nie toleruje jednak stanowisk podmokłych (chyba, że zastosujemy drenaż). Jeżeli gleba jest bardzo piaszczysta i sucha, przed posadzeniem ketmii trzeba koniecznie zmieszać ją z torfem, ziemią liściową lub dobrze rozłożonym kompostem. Dla ketmii syryjskiej najlepsze są miejsca słoneczne, ciepłe i osłonięte od wiatru. Regularnie podlewana i nawożona ketmia syryjska bardzo obficie kwitnie. Bardzo atrakcyjnie roślina prezentuje się prowadzona w formie małego drzewka dzięki umiejętnemu cięciu. Pierwszego cięcia dokonujemy, gdy roślina ma 50-60cm wysokości. Uwaga; gdy zawiążą się pąki kwiatowe, unikamy przycinania, pozwalając roślinie zakwitnąć. Ketmia syryjska Krzew liściasty zrzucający liście. Wysokość w naszych warunkach 1-2,5m, rośnie wolno. Duże, efektowne kwiaty w kolorze białym, żółtym, pomarańczowym, czerwonym, lila, niebieskim lub fioletowym. Mogą być dwubarwne, pojedyncze, półpełne lub pełne, pojawiają się na krzewie od czerwca do października. Kwiaty zamykają się na noc. Liście ciemnozielone, romboidalne, grubo ząbkowane, wiosną dość późno się rozwijają. Roślina dość trudna w uprawie; bywa wrażliwa na długotrwałe mrozy. W okresie zimowym krzewy ketmii syryjskiej wymagają okrycia w zimniejszych częściach kraju. Lubi glebę piaszczystą, przepuszczalną, wzbogaconą torfem. Tereny bardziej wilgotne należy przed posadzeniem rośliny zdrenować. Stanowisko osłonięte, ciepłe w pełnym słońcu. Roślina może być piękna ozdobą każdego ogrodu przez dużą część sezonu. Szczególnie cenną cechą jest pora i długość okresu kwitnienia. Najlepiej sadzić ketmię syryjską na eksponowanych miejscach. Formy pienne nadają się na drzewka do małych ogrodów. Ketmie pochodzą z Chin i Indii a w Korei Południowej mają status kwiatu narodowego.

14 Ketmia syryjska Duc de Brabant To wyprostowany krzew, dorastający do 2m wysokości. Liście ciemnozielone, powcinane, pojawiają się późną wiosną, dochodzące do 5-10 cm długości - ząbkowane. Kwiaty przypominają kwiat malwy, są przeważnie pojedyncze, duże, pojawiające się w kątach tegorocznego przyrostu. Ta odmiana charakteryzuje się właśnie kwiatem pełnym koloru różowo czerwonego. Po przekwitnięciu pojawiają się owoce w postaci torebek, zawierające nasiona. Ketmia syryjska wymaga jasnego miejsca, osłoniętego od wiatru, najlepiej w zacisznych zakątkach ogrodu. Podłoże żyzne, przepuszczalne, dostatecznie wilgotne. Nie toleruje długo utrzymującej się suszy oraz zbyt wilgotnego podłoża. Gatunek ten wymaga stanowiska jasnego, ale raczej nie lubi bezpośredniego nasłonecznienia. Przy zbyt silnym oświetleniu liście bledną, a potem żółkną. Z kolei w zbyt ciemnym miejscu kwitnienie jest mniej obfite. Kielichowiec wonny (Calycanthus floridus) Drzewo/krzew liściasty zrzucający liście na zimę o wysokości 1m do 3m. Ma rozłożystą budowę, szerokość może dochodzić też do 3m. Na osiągnięcie takiej wielkości potrzebuje lat. Brązowo-czerwone lub purpurowe kwiaty o średnicy 4-5cm, przypominające kwiaty magnolii, z którymi kielichowce są spokrewnione. Kwiaty te rosną pojedynczo na końcach młodych gałązek a ich największym atutem jest zapach. Pachną bardzo przyjemnie, a zapach przypomina dojrzałe truskawki, może też kojarzyć się z zapachem dojrzałych jabłek, bananów czy ananasa. Pierwsze kwiaty pojawiają się w maju, a roślina kwitnie aż do lipca. Liście kielichowca są jajowate lub eliptyczne, ciemnozielone, omszone od spodu, też pachnące, o długości do 15cm. Jesienią przebarwiają się na złocisty kolor. Podobnie pachnie kora i korzenie rośliny. Krzew odporny na choroby i szkodniki. Lubi stanowisko słoneczne lub lekko zacienione, osłonięte od wiatru. Przy większym oświetleniu lepiej kwitnie. Nie ma specjalnych wymagań glebowych. Dość dobrze znosi mrozy do -26 st.c, ale młodsze rośliny wymagają zabezpieczenia na zimę - okrycia i kopczykowania. Kielichowce dobrze znoszą cięcie - można regulować ich siłę wzrostu. Krzew dla koneserów. Najlepiej sadzić go w reprezentacyjnym miejscu ogrodu, w pobliżu tarasu czy wejścia domu, by podziwiać jego zapach i oryginalny wygląd. Kielichowce pochodzą z południowo-wschodnich rejonów Stanów Zjednoczonych, od Wirginii po Florydę. Indianie używali jej jako rośliny leczniczej, a kora była wykorzystywana zamiast cynamonu. W Ameryce kielichowiec nazywany jest truskawkowym krzewem. Nasiona kielichowca są trujące - zawierają alkaloidy przypominające w działaniu strychninę. Kielisznik bluszczowaty (Calystegia hederacea) Kielisznik bluszczowaty to wieloletnie pnącze dorastające do wysokości 2-3m. Należy do rodziny powojowatych (Convolvulaceae). Tworzy długie pędy owijające się wokół podpór. Liście są strzałkowate, lekko owłosione, zmieniające jesienią barwę z zielonej na żółtą. Najbardziej dekoracyjną częścią kielisznika bluszczowatego są duże, pomponowate kwiaty o barwie różowej. Kwitnie od lipca do września. Roślina naturalnie występuje w Japonii, Korei i Mandżurii. Roślina najlepiej rośnie na słonecznych stanowiskach. Wymaga gleb żyznych, próchnicznych, dobrze zdrenowanych. Niestety roślina nie jest w pełni mrozoodporna w naszym klimacie i czasem wiosną należy wycinać przemarznięte pędy. Do podstawowych zabiegów należy cięcie. Warto również usuwać przekwitnięte kwiaty, aby przedłużyć okres kwitnienia. Pnącze jest wykorzystywane do dekoracji altan, ogrodzeń, balustrad, chociaż może być uprawiana również jako roślina okrywowa. Kielisznik bluszczowaty nadaje się do małych ogrodów.

15 Kolcowój chinski (Lycium chinense) goji uważane są za najlepsze antyoksydanty i najzdrowsze owoce świata! Pierwsze wzmianki o jagodach goji pojawiły się w chińskim dziele Shénnóng Běn Cǎo Jīng, starożytnym kompendium wiedzy o rolnictwie i roślinach leczniczych. To tam pojawiła się informacja, jakoby jej popularyzator Li Quing Yen żył 225 lat dzięki spożywaniu owoców goji. Zgodnie z tradycją owoc miał pomagać w dolegliwościach nerek, chorobach płuc i serca oraz przy reumatyzmie i schorzeniach wątroby, mógł poprawiać wzrok, siłę mięśni i kości. Kolcowój chiński to mocno rozgałęziony krzew o przewieszającym się pokroju, dorastający do 1 2m wysokości i pędach pokrytych cierniami (długości do 2cm). Ciemnozielone liście kolcowoju chińskiego są sztywne, lancetowate, wąskie, mają do 6cm długości i wyrastają na pędzie naprzemiennie, pojedynczo lub po 2 5. Kwiaty kolcowoju chińskiego są miododajne, mają dzwonkowaty kształt, są fioletowe i niewielkie (1 2cm długości). Kolcowój chiński kwitnie od czerwca do września. Owoce kolcowoju chińskiego to podłużne czerwone jagody (dorastające do około 2cm długości), znane jako jagody Kolcowój chiński nie ma wysokich wymagań uprawowych. Najlepiej uprawiać go na glebach żyznych i przepuszczalnych. Roślina nie znosi podłoża gliniastego, ciężkiego i podmokłego. Każdej wiosny należy ją przyciąć, aby się lepiej rozkrzewiła. Stanowisko do uprawy jagód Goji powinno być dobrze nasłonecznione i ciepłe. Roślina owocuje w 2 3 roku po posadzeniu. Jest odporna na mróz, na suszę czy wysoką temperaturę, jak i zanieczyszczenie powietrza. Znosi także nadmierną wilgoć. Krzewuszka Nana Variegata Wolnorosnący, gęsty krzew o zwartym, wyprostowanym pokroju i lekko obwisających gałęziach pochodzący z Japonii. Dorasta do 1,5m wys. Liście zielone z kremowobiałym marginesem, bardzo dekoracyjne. Kwiaty białoróżowe, dzwonkowate, pojawiające się na roślinie VI-VII (zdarza się, że jesienią powtarza kwitnienie). Owocem jest pękająca torebka zawierająca nasiona ze skrzydełkami. Krzewuszka to krzew łatwy w uprawie o niedużych wymaganiach glebowych. Najlepiej rośnie jednak w podłożach przepuszczalnych, stosunkowo wilgotnych o średniej zawartości składników pokarmowych. Preferuje stanowiska słoneczne (bujniej kwitnie), ale znosi także półcień. Co kilka lat warto wykonać cięcie prześwietlające i odmłodzić roślinę usuwając stare pędy. Roślina jest niezwykle ceniona w ogrodach, szczególnie w typu wiejskiego. Nadaje się do tworzenia nienormowanych żywopłotów oraz do nasadzeń pojedynczych. Można komponować ją z innymi ozdobnymi krzewami, np.: jaśminowcem wonnym czy forsycją. Krzewuszka cudowna Brigela To krzew liściasty z rodziny przewiertnikowatych (Caprifoliaceae). Rośnie dość szybko i osiąga 1,5 2m wysokości, przy średnicy około 1,5m. Tworzy rozłożysty, gęsty pokrój o regularnej koronie, złożony z licznych, rozgałęzionych, sztywnych, wzniesionych pędów o łukowato zwisających końcach, opatrzonych dwoma rzędami jasnych włosków. Liście są krótkoogonkowe, pojedyncze, eliptyczne, krótko zaostrzone na wierzchołkach, ostro piłkowane na brzegach, 5 10cm długości, ułożone na pędach naprzeciwlegle. Wierzchnia strona blaszek liściowych jest naga, matowa, zielona, z żółtawym, nieregularnym obrzeżem, spodnia nieco jaśniejsza, matowa, gęsto owłosiona na nerwach. Liście utrzymują się na krzewie do późnej jesieni. Kwiaty są bardzo dekoracyjne, okazałe, do 3cm długości, intensywnie ciemnoróżowe do czerwonych, zebrane po 3 4 na bocznych i szczytowych krótkopędach, rozkwitają na zeszłorocznych pędach w czerwcu. Krzewuszka jest rośliną owadopylną, a jej kwiaty przyciągają pszczoły. Krzewuszka to krzew łatwy w uprawie o niedużych wymaganiach glebowych. Najlepiej rośnie jednak w podłożach przepuszczalnych, stosunkowo wilgotnych o średniej zawartości składników pokarmowych. Preferuje stanowiska słoneczne (bujniej kwitnie), ale znosi także półcień. Co kilka lat warto wykonać cięcie prześwietlające i odmłodzić roślinę usuwając stare pędy. Roślina jest niezwykle ceniona w ogrodach, szczególnie w typu wiejskiego. Nadaje się do tworzenia nienormowanych żywopłotów oraz do nasadzeń pojedynczych. Można komponować ją z innymi ozdobnymi krzewami.

16 Krzewuszka Rumba (Weigela florida Rumba ) Średniej wielkości krzew o wyprostowanym pokroju, z zewnętrznymi pędami rozrastającymi się na boki. Pędy brązowoczerwone. Dorasta do 1,7m wys. i 1,5m szer. Liście lancetowate z zaostrzonym końcem, ciemnozielone z czerwonawym odcieniem. Kwiaty ciemnopurpurowo-różowe, 2cm śr., dzwonkowate ze zrośniętym do połowy czerwonawym kielichem, cylindryczne, 5-krotne, zebrane w spore wiechy, złożone z 7-21 kwiatów, kwitną VI-VII. Wyrastają w kątach liści, na krótkich pędach bocznych, wzdłuż zeszłorocznych gałęzi. Stanowisko słoneczne do lekko cienistego. Toleruje wszystkie ogrodowe wilgotne i żyzne gleby, kwaśne do lekko alkalicznych. Odmiana relatywnie odporna na mróz, ale przemarza w bardzo surowe zimy. Kuflik cytrynowy (Callistemon citrinus) Roślina pochodzi z Australii, nazwa oryginalna Crimson Bottlebrush. To krzew liściasty zimozielony. Ma formę niewysokiego drzewa lub krzewu, który w naszych warunkach osiąga do 150cm. Kwitnie od czerwca do września. Kwiaty przeważnie czerwone z licznymi długimi pręcikami, zebrane w gęste, cylindryczne kwiatostany na szczytach pędów, przypominają wyglądem szczotkę do mycia butelek. Po przekwitnięciu szypuły kwiatostanowe rosną dalej, natomiast zdrewniałe kapsuły nasion pozostają długo na nich, tak, że w końcu stają się na wpół osadzone na zdrewniałej gałęzi. Przekwitnięte pędy ścina się pod kwiatostanami. Roślina wymagająca, trochę trudniejsza w uprawie. W okresie wiosenno-letnim trzeba zapewnić miejsce słoneczne. Roślina wymaga obfitego podlewania i wietrzenia oraz temperatury st.c. Zimą przechodzi okres spoczynku i wtedy należy jej zapewnić temperaturę 5-10 st.c, dużo światła i świeżego powietrza i w tym okresie podlewać umiarkowanie. Lagerstremia indyjska (Lagerstroemia indica) Gatunek rośliny należący do rodziny krwawnicowatych. Pochodzi z Azji (Chiny, Kambodża, Wietnam, Laos, Tajwan). Jest uprawiany w wielu krajach. Drzewo dorastające do 8m. U nas o wiele niższe, (raczej krzew) o szerokiej i kulistej koronie. Kora gładka, brązowo-beżowa z czerwonawymi smugami. Liście pojedyncze, drobne, owalnego kształtu, jesienią przebarwiające się na żółto. Kwiaty 5-płatkowe, o pofałdowanych brzegach i rurkowatej nasadzie, zebrane w wiechy o długości do 20cm na szczytach pędów. Jest uprawiana ze względu na swoje bardzo ładne, bujnie ukwiecenie w barwach: białej, czerwonej, różowej, purpurowej (zależnie od odmiany). Jest uważana za roślinę najdłużej kwitnącą, kwitnie do 120 dni w roku (ok. 4 mies.) od wczesnej wiosny do późnej jesieni. Uprawiana jest często w krajach śródziemnomorskich oraz w części klimatu umiarkowanego (strefy 6-11). Jest łatwa w uprawie. Można ją uprawiać w polskich warunkach, zarówno w ogrodzie (w gruncie) jak i w domu. Jest rośliną wieloletnią i wytrzymuje zimy w polskim klimacie (do -18C a nawet 20C).Gleby żyzne, przepuszczalne. W surowe zimy może przemarznąć, z tego względu należy ją na zimę przenosić do widnych pomieszczeń o temperaturze od 0 10 st.c. Zimą należy ją przycinać, gdyż stymuluje to wzrost nowych pędów i silniejsze kwitnienie. Jest rośliną dobrze znoszącą przycinanie i doskonale można ją uformować.

17 Manuka (Leptospermum scoparium) Manuka to krzew z rodziny mirtowatych pochodzący z Nowej Zelandii i południowo-wschodniej Australii. Występuje na terenie całej Nowej Zelandii, najliczniej na suchym wschodnim wybrzeżu północnej i południowej części Wyspy. W Australii rośnie w Tasmanii, regionie Wiktorii i Nowej Południowej Walii. Manuka to łatwo rozmnażający się krzew, wytrzymały na bardzo trudne warunki glebowe. Osiąga wysokość od 2 do 5 metrów. Jest to roślina wiecznie zielona, o gęstym ugałęzieniu i małych, szpiczasto zakończonych liściach (o długości 7-20 mm i 2-6mm szerokości). Kwiaty są białe, gdzieniegdzie zaróżowione lub różowe o średnicy od 8 do 15 mm (rzadko do 25 mm), z pięcioma płatkami. Ich kształt przypomina gwiazdę. Kwitnie od maja do czerwca. Krzew do uprawy domowej lub tarasowej. Jego mrozoodporność to -8st.C. W zimie leptospermum wymaga jasnego, chłodnego i przewiewnego stanowiska w pokoju o temperaturze 6-8 C i umiarkowanego podlewania. W lecie najlepiej wystawić tę roślinę na balkon lub słoneczne miejsce w ogrodzie, a obfite podlewanie i częste nawożenie w płynie przyczynią się do jej dobrego wzrostu. Należy przy tym zwracać uwagę na zapewnienie równomiernej wilgotności bryły korzeniowej, gdyż leptospermum jest bardzo wrażliwe zarówno na nadmiar wilgoci, jak i wyschnięcie i szybko reaguje na to zrzucaniem liści; podobnie się dzieje w przypadku zbyt wysokiej temperatury i suchego powietrza w pokoju. Lubi przepuszczalną, pulchną mieszankę ziemi, na przykład wrzosowej z dodatkiem kruchej gliny i dużej ilości piasku. Jeśli młode rośliny są często przycinane lub skracane, co po kwitnieniu korzystnie działa także na duże i starsze rośliny, uzyskujemy pokrój zwarty i krzaczasty. Lespedeza krzewiasta (Lespedeza bicolor) Gatunek dekoracyjnego krzewu z rodziny bobowatych. Występuje w północno-wschodnich Chinach, w Korei, wschodniej Syberii i Japonii. Krzew osiągający do 2m wysokości. Gałęzie łukowato przewieszone, liście trójlistkowe na długich ogonkach, opadające na zimę. Kwiaty dekoracyjne, różowofioletowe z białym odcieniem, zebrane w duże wiechowate kwiatostany, wyrastające z kątów liści oraz wierzchołków pędów. Kwitnienie jest bardzo obfite, od końca lipca do jesiennych przymrozków. Owoce to jednonasienne strąki. Roślina miododajna. Nie ma większych wymagań odnośnie gleby, nie toleruje stanowisk zbyt wilgotnych. Gatunek nie jest całkowicie odporny na mróz i w uprawie w Polsce środkowej i wschodniej może przemarzać przy powierzchni ziemi. Wymaga ciepłych, słonecznych i osłoniętych stanowisk oraz okrywania podstawy krzewu na zimę. Można go jednak traktować jak bylinę, gdyż co roku kwitnie obficie na jednorocznych pędach, które wyrastają u podstawy rośliny. Zaleca się więc przycinanie roślin przy ziemi na wiosnę. Leszczyna turecka (Corylus colurna) Leszczyna turecka to powoli rosnące drzewo o regularnej, stożkowatej, w starszym wieku zaokrąglonej koronie. Osiąga do 20m wysokości i 8-12m szerokości. Liście sercowate, jesienią złocistożółte. Owoce jadalne orzechy, w pęczkach po 3-8 szt. Wydajność jednego dorosłego drzewa to kilkadziesiąt kilogramów orzechów. Kora szarobiała, spękana, szorstka. Pochodzi z południowo-wschodniej Europy, Azji Mniejszej i Kaukazu. Gatunek odporny na zanieczyszczenie powietrza. Najlepiej rośnie na glebach żyznych, obojętnych lub zasadowych. Stanowisko nasłonecznione, gatunek ciepłolubny. Preferuje glebę gliniastą, ciężką. Drzewo w pełni odporne na krajowe mrozy. W upalne lato należy dobrze podlewać. Zrzuca liście na zimę.

18 Loropetalum chińskie (Loropetalum chinense) Fire Dance Zimozielony, rozłożysty krzew ozdobny z Chin, Birmy i Japonii, do uprawy doniczkowej - dorasta do 2m wysokości. Ma ozdobne jajowate, ciemnofioletowe liście. Zakwita w zimie gronami słodko pachnących, pajączkowatych, ciemnoróżowych kwiatów. Pochodzi z rodziny oczaru wirginijskiego. Najlepiej czuje się w wilgotnych, dobrze nawodnionych, kwaśnych glebach organicznych. Stanowisko w pełnym słońcu lub półcieniu. Chronić przed wysuszeniem, unikać gleb o wysokim ph (odczyn zasadowy). Wymaga nawadniania i ściółkowania podczas bardzo gorących okresów suszy. Roślina wytrzymuje spadki temperatur do -5 st.c. Magnolia Betty (Magnolia liliiflora Betty ) Jedna z ośmiu mieszańców powstałych w 1965 w U.S. National Arboretum w Waszyngtonie i nazwanych grupowo osiem małych dziewczynek. Zwarty krzew, o zaokrąglonej koronie. W wieku 15 lat osiąga 3-4m wys. Liście jasnozielone, eliptyczne, zaostrzone, 10-15cm dł. Pąki kwiatowe purpurowoczerwone. Kwiaty duże, otwarte, o średnicy do 30cm, składające się z 18 tepali, zewnątrz - ciemnoróżowe, wewnątrz jaśniejsze. Kwitnie bardzo obficie przed rozwojem liści (IV-V). Stanowisko słoneczne i lekko cieniste, osłonięte. Wymaga świeżych, próchnicznych gleb. Bardzo atrakcyjna odmiana do ogrodów i terenów zieleni. Magnolie sadzimy w dołku wypełnionym przygotowanym wcześniej kwaśnym torfem zmieszanym z obornikiem lub kompostem. Glebę wokół ściółkujemy korą lub torfem - jest to konieczne żeby utrzymać właściwą wilgotność gleby. Jednocześnie ściółka chroni bryłę korzeniową przed przemarznięciem. Magnolie mają płytki system korzeniowy i bardzo źle znoszą przesadzanie. Magnolia purpurowa (Magnolia liliiflora Nigra ) Krzew wolno rosnący, zwarty, dorastający do ok. 2,5m wysokości o najciemniejszych kielichowatego kształtu kwiatach do 13-15cm długości, ciemnopurpurowe, wewnątrz jaśniejsze, lekko pachnące. Kwitnie później od innych magnolii, nierównomiernie, często nawet kwiaty pojawiają się jeszcze latem ale już nie tak licznie. Najobficiej kwitnie w kwietniu jeszcze na bezlistnych gałązkach. Liście lekko błyszczące, jasnozielone, owalne, dość duże (ok. 15cm) opadające na zimę. Lubi stanowisko zaciszne, osłonięte od wiatru, miejsce słoneczne do półcienistego, glebę wilgotną, żyzną o odczynie lekko kwaśnym. Mrozoodporność do -26C, młode sadzonki należy na zimę zabezpieczyć przed silnymi mrozami. Nie lubi przesadzania, od razu należy wybrać dla niej odpowiednie miejsce w ogrodzie.

19 Magnolia japońska - Magnolia kobus Gatunek magnolii pochodzący z Japonii, mający postać dużych krzewów, bądź małego drzewa osiągającego nawet 10m wysokości, o stożkowej (piramidalnej) lub kulistej koronie. Liście sezonowe, odwrotnie jajowate, skrętoległe, od spodu jaśniejsze, a na wierzchu intensywnie zielone. W okresie jesieni przebarwiają się na żółto, mają długość do 15cm i 3-10cm szerokości. Kwiaty pojawiają się przed rozwojem liści o średnicy około 10cm, składające się z 6-9 płatków barwy białej, u nasady czasem bladoróżowe. Wytwarza malownicze, czerwonawe owoce. Odznacza się wrażliwością korzeni płasko i głęboko biegnących. Wymagania stanowisk słonecznych do półcienistych, osłoniętych przed wiatrami w zacisznych miejscach, Gleby próchnicze, żyzne, wilgotne, głębokie, najlepiej lekko kwaśne do alkalicznych. Wykazuje duże właściwości adaptacyjne do panujących warunków. Pierwszy raz zakwita dopiero po wielu latach. Magnolia Ricki Jest niewielkim drzewkiem lub krzewem dorastającym do wysokości 2-3m i podobnej szerokości, o kulistej koronie i dużych błyszczących liściach. Zakwita później niż inne odmiany, bo na początku maja, dzięki temu kwiaty są mniej narażone na przymrozki. Pąki kwiatowe są wysmukłe, ciemnopurpurowe. Kwiaty czerwono-purpurowe na zewnątrz i jaśniejsze po stronie wewnętrznej, pojawiają się na bezlistnych jeszcze pędach. Po rozwinięciu różowe o średniej wielkości. Kwitnie długo i bardzo obficie. Lubi gleby próchniczne, świeże, od lekko kwaśnych po obojętne. Mrozoodporność dość dobra. Stanowisko słoneczne lub półcieniste, osłonięte Nie lubi przesadzania, więc od razu należy wybrać dla niej odpowiednie miejsce w ogrodzie. Polecana do małych ogrodów. Mahonia pospolita (Mahonia aquifolium) Mahonia pospolita jest bardzo popularnym zimozielonym krzewem liściastym. Osiąga 1m wysokości. Listki błyszczące, ciemnozielone, skórzaste, na brzegu kolczasto zębate. Gdy przychodzą niskie temperatury, przebarwiają się na kolor czerwono-brunatny. Żółte kwiaty zebrane w gęste grona na szczytach pędów pojawiają się w kwietniu. Owoce granatowe, pokryte popielatym nalotem jagody, które dojrzewają we wrześniu i stanowią ozdobę mahonii pospolitej do późnej jesieni. Są jadalne nadają się na galaretki i kompoty. Wymaga gleb żyznych, umiarkowanie wilgotnych, ubogich w wapń. Rośnie dobrze w miejscach zacienionych, może być sadzony pod drzewami. Gałązki mahonii są cennym materiałem na wieńce i wiązanki, wykorzystywane są też do charakterystycznych dekoracji świątecznych. Odporny na zanieczyszczenia powietrza.

20 Lucerna drzewna (Medicago arborea) Zwana także "księżycową koniczynką" to wiecznie zielony, niewielki krzew dorastający do 2m. wysokości. Rodzime miejsce występowania to basen Morza Śródziemnego, głównie na skalistych wybrzeżach wśród roślinności krzewiastej. Liście złożone z trzech listków z przylistkami przyrośniętymi do ogonka liściowego. Listki ząbkowane, z nerwami sięgającymi końców ząbków. Kwiaty motylkowe, wyrastają z kątów liści w gęstych, wielokwiatowych główkach koloru żółtego. Kwitnie przez znaczącą część lata. Jedyny gatunek lucerny uprawiany ze względu na walory dekoracyjne i pokrój. Roślina o niskiej mrozoodporności (0st.C) nadająca się w naszych warunkach jedynie do uprawy doniczkowej. Stanowisko słoneczne, częściowo osłonięte. Ziemia przepuszczalna, lekka, a podlewanie umiarkowane. Nie znosi przelania i nadmiernego, długotrwałego przesuszenia. Migdałowiec zwyczajny (Prunus dulcis) Gatunek rośliny wieloletniej z rodziny różowatych. Pochodzi z Azji Środkowej i Mniejszej (Izrael, Jordania, Liban, Turcja, Turkiestan, Uzbekistan). Jako gatunek introdukowany rozprzestrzenił się i na naturalnych siedliskach rośnie obecnie również w Afryce Północnej w Azji Zachodniej i w Europie. Krzew lub nieduże drzewo o wysokości do 10m. Liście o kształcie lancetowatym o piłkowanym brzegu, zrzucane na zimę. Kwiaty rozwijają się przed pojawieniem się liści. Białe lub różowe. Mają 5 działek kielicha, 5 odwrotnie jajowatych płatków korony, 1 słupek i liczne pręciki. Owoce nazywane są migdałami. Migdał to podłużny i spłaszczony pestkowiec o długości do 6cm, o włóknistej zielonkawej barwie. Młode owoce są jadalne. Po opadnięciu wyłuskane pestki w handlu noszą nazwę migdałów. Nasiona odmiany gorzkiej (var. amara Focke) spożyte w większej ilości są trujące wytwarza się w nich kwas pruski. Migdałowiec jest łatwy w uprawie i nie wymaga szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych. Migdałowiec dobrze rośnie na większości gleb ogrodowych jednak najbardziej lubi glebę żyzną, próchniczną, przepuszczalną i lekko wilgotną (nie podmokłą). Źle będzie rósł w ciężkiej ziemi gliniastej, a także na jałowych piaskach. Stanowisko powinno być słoneczne, gdyż wtedy krzewy kwitną i owocują najobficiej oraz osłonięte przez silnymi wiatrami. Odmiana Kalifornijska uprawiana jest od wysiewu w naturalnych warunkach południowo-zachodniej Polski. Migdałowce często bywają atakowane przez moniliozę (chorobę grzybową zwaną brunatną zgnilizną drzew pestkowych). Po zauważeniu objawów zasychania całych pędów i liści, niezbędne będzie zastosowanie chemicznych środków ochrony roślin (przy zakupie można zapoznać się z preparatami). Milin amerykański Flamenco (Campsis radicans Flamenco) Jedno z oryginalniejszych i piękniejszych pnączy dorastające do około 10m wysokości, przy rocznych przyrostach 1-2m, owijające się wokół podpór lub wspinające się przy pomocy korzeni czepnych. Trąbkowate, czerwono-malinowe kwiaty są ozdobą pnącza od lipca do września. Kwiaty zebrane w gęstych pęczkach po 10-32szt. na końcach tegorocznych pędów, rozkwitają stopniowo. Ozdobne są również owocniki (8-12cm), które podobne są do strąków. Stanowisko słoneczne, osłonięte, gleby świeże, żyzne, przepuszczalne. Wskazane cięcie. Roślina w pełni mrozoodporna. W zimniejszych regionach kraju mogą przemarzać młode pędy.

21 Milin amerykański Flava (Campsis radicans) Jedno z oryginalniejszych i piękniejszych pnączy dorastające do około 10m wysokości, przy rocznych przyrostach 1-2m, owijające się wokół podpór lub wspinające się przy pomocy korzeni czepnych. Kwiaty w kształcie trąbek dorastające do 7cm długości w kolorze żółtym. są ozdobą pnącza od lipca do września. Kwiaty zebrane w gęstych pęczkach po 10-32szt. na końcach tegorocznych pędów, rozkwitają stopniowo. Ozdobne są również owocniki (8-12cm), które podobne do strąków. Stanowisko słoneczne, osłonięte, gleby świeże, żyzne, przepuszczalne. Wskazane cięcie ograniczające rozwój wegetatywny i wzmagający kwitnienie (jak winorośli). Roślina w pełni mrozoodporna. W zimniejszych regionach kraju mogą przemarzać młode pędy. Miłorząb dwuklapowy (Ginkgo biloba) Miłorząb to drzewo do 35m wysokości. Gałęzie wzniesione lub lekko przechylone, u starych okazów szeroko rozłożone. Liście skrętoległe, na krótkopędach, kiściasto skupione, pojedyncze, wachlarzowate, dwuklapowe, widlasto unerwione. Zewnętrzny brzeg liścia falisty. Na jesieni liście stają się złotożółte. Kwiaty męskie w walcowatych, żółtozielonych kotkach na krótkich pędach a żeńskie długoszypułkowe. Nasienie podobne do pestkowca z żółtą osłoną. Miłorząb to jedyny jeszcze żyjący przedstawiciel rzędu miłorzębowców znanych głównie ze skamielin, odporny na mróz i pasożyty. Gatunek endemiczny i reliktowy występujący na stanowiskach naturalnych wyłącznie w południowo-wschodniej części Chin. Miłorząb japoński dla prawidłowego wzrostu i rozwoju potrzebuje żyznej i dobrze przepuszczalnej gleby. Drzewa mogą rosnąć niemal na każdym stanowisku. Wymagają one obfitych opadów (około 900mm rocznie), a w okresie zimowym temperatura powietrza nie może spaść poniżej -30 C. Miłorząb japoński określany jest mianem leku współczesnej cywilizacji. W przyrodzie występuje wiele roślin leczniczych, ale żadna z nich nie ma tak zbawiennego wpływu na organizm człowieka żyjącego w obecnym świecie. Na rynku farmaceutycznym dostępnych jest ponad 150 preparatów, w różnych formach (do stosowania wewnętrznego i zewnętrznego), wyprodukowanych na bazie miłorzębu. Morwa biała (morus alba) Morwa biała, to niewysokie (10-15m wysokości) drzewo o wniesionym pokroju, wytwarzające sok mleczny. Liście morwy są miękkie i mają jajowaty kształt. Drzewo kwitnie w maju, wytwarzając drobne kwiaty - męskie i żeńskie. Owoce - niełupki złożone w owocostan barwy białej osiągają dojrzałość latem. Ojczyzną jej pochodzenia są Chiny, ale roślina rozprzestrzeniła się na wielu kontynentach - w wielu krajach jest uprawiana dla jadalnych owoców. Owoce morwy białej dojrzewające w lipcu są mniej smaczne od owoców morwy czarnej. Mają słodko-kwaśny smak. Po osiągnięciu dojrzałości szybko opadają. Zawierają znaczne ilości witaminy A, C, witaminy z grupy B, flawonoidy i taniny (garbniki). W medycynie wschodniej zarówno owoce jak i liście morwy białej są polecane przy kuracji odchudzającej. Preparaty z morwy przepisuje się również osobom cierpiącym na cukrzycę. Morwa preferuje słoneczne stanowiska i lekkie, piaszczyste lub gliniaste średnio-żyzne gleby o odczynie obojętnym. Roślina wytwarza wiele odrostów korzeniowych i pozytywnie reaguje na cięcie. W ostre zimy w chłodniejszych regionach Polski może przemarzać.

22 Morwa czarna (morus nigra) Morwa czarna to niewysokie drzewo (do 15m wysokości) o gęstej, rozłożystej koronie. Wytwarza ząbkowate, owalne liście ułożone skrętolegle. Kwitnie w maju i czerwcu, wytwarzając drobne jednopienne kwiaty męskie i żeńskie. Owocem jest czarna niełupka wchodząca w skład owocostanu orzeszkowego. Owoce dojrzewają w sierpniu. W środowisku naturalnym występuje w Azji Mniejszej, ale jest uprawiana również w Europie oraz Ameryce Północnej. W Europie uprawia się ją od około XVI wieku, dlatego formy zdziczałe można spotkać na skrajach lasów i na polanach. Owoce morwy mają słodko-kwaśny, nieco mdły smak. Są spożywane na surowo lub służą do wytwarzania dżemów, konfitur i soków. Zawierają witaminy A, C, witamin z grupy B, flawonoidy i taniny. Są polecane cukrzykom i osobom na diecie a przetwory z morwy czarnej warto spożywać na przeziębienie. Morwa czarna ma podobne wymagania jak morwa biała. Dobrze rośnie na miejscach słonecznych i na przepuszczalnych, gliniastych lub piaszczystych glebach. Jest bardziej wrażliwa na mróz od morwy białej i najlepiej sadzić ją w miejscach osłoniętych, wolnych od zastoisk mrozowych w cieplejszych regionach Polski. To gatunek dość odporny na choroby i szkodniki. Mydleniec wiechowaty (Koelreuteria paniculata) Niskie drzewo lub krzew dorastający u nas do 10m wysokości. Korona gęsta, kulista lub szerokoeliptyczna. Pędy grube, sztywne, z głęboko bruzdkowaną korą. Liście długości do 45cm, pierzaste, złożone z 7-15 listków. Listki owalne, głęboko powcinane, czasami aż do nerwu, ciemnozielone. Wiosną podczas rozwoju różowoczerwone. Jesienią przebarwiają się na żółto. Kwiaty drobne, żółte, do 1cm długości z czerwoną plamką, zebrane w wielokwiatowe, rozgałęzione, luźne, wiechy długości do 40cm. Kwitnie na końcach pędów, bardzo obficie od drugiej połowy lipca i w sierpniu. Owocem jest rozdęta jak pęcherz torebka, długości 4-5cm. Początkowo zielona, później różowa, po dojrzeniu brązowa, szybko opada. Naturalnie występuje w Chinach i Korei. Najlepiej rośnie w żyznej, umiarkowanie wilgotnej i przepuszczalnej glebie, o odczynie kwaśnym i lekko kwaśnym. Wymaga stanowisk słonecznych. W półcienistych też stosunkowo dobrze rośnie, ale gorzej kwitnie i jest nieco wyższa. Polecany do ogrodów przydomowych, zieleni osiedlowej i parków. Sadzi się go pojedynczo w miejscach eksponowanych. Ładnie wygląda szczególnie podczas kwitnienia. Kwitnie w terminie, kiedy większość drzew już przekwitła. Oczar wirginijski (Hamamelis virginiana) Oczar wirginijski, nazywany Złotem Indian jest rośliną o cennych właściwościach leczniczych. Roślina ta pochodzi z obszaru Ameryki Północnej, gdzie była wykorzystywana przez rdzennych Indian jako surowiec leczniczy o szerokim zastosowaniu. Niestety jest mało znany w Polsce. Występuje w formie krzewu, lub niewysokiego drzewa. Charakterystyczną cechą jego wyglądu są intensywnie żółte kwiaty, co ciekawe kwitnące późną jesienią, lub zimą. Przyczyną niezwykłej dekoracyjności kwiatów jest nie tylko kolor, ale także kształt oraz czas ich pojawiania się na roślinie, która osiąga mniej więcej od 3 do 5 metrów wysokości. Charakteryzuje się szerokim i luźnym pokrojem, silnie się rozgałęzia. Drzewko ma korę o brązowej barwie i eliptyczne, jasnozielone z wierzchu liście, o nieco jaśniejszym odcieniu pod spodem. Mogą mieć one do kilkunastu centymetrów długości. W porze jesiennej liście przybierają barwy czerwoną i żółtą, co również wygląda dekoracyjnie. Oczar nie jest wymagającym krzewem i jego uprawa przebiega raczej bezproblemowo. Wymaga stanowisk słonecznych do półcienistych, udaje się w każdej glebie ogrodowej, choć bardziej woli gleby świeże, próchnicze, dostatecznie wilgotne o lekko kwaśnym odczynie. Krzew ten nie wymaga cięcia, za wyjątkiem usuwania chorych i uszkodzonych pędów.

23 Ognik szkarłatny (Pyracantha coccinea) Ognik szkarłatny jest krzewem liściastym, dorastającym do 2 3m wysokości. Ma owalne pół zimozielone liście, które brunatnieją i opadają dopiero po silnych mrozach. Przy łagodnych zimach mogą się utrzymywać na krzewie niemal do ich końca. Ognik kwitnie w maju i czerwcu. Kwiaty są drobne, białe, chętnie odwiedzane przez pszczoły. Najbardziej cenioną ozdobą krzewu są jaskrawe, kuliste, żółte, pomarańczowe lub jaskrawoczerwone owoce, skupione w baldachogronach. Owoce pozostają na krzewie na zimę i są chętnie zjadane przez ptaki. Ognik wymaga stanowiska słonecznego i osłoniętego od wiatru. Im więcej słońca, tym więcej kolorowych owoców na krzewie. Roślina preferuje gleby żyzne, próchniczne, przepuszczalne, z dużą zawartością wapnia. Dobrze znosi suszę i dlatego jest polecany do sadzenia w miastach. Należy pamiętać o mocnym podlaniu przed zimą, tak aby roślina zgromadziła zapas wody dla późno opadających liści. Ognik źle znosi przesadzanie, szczególnie starsze osobniki. Dość łatwo może przemarzać. Pędy uszkodzone przez silne mrozy należy usunąć. Ogniki są wrażliwe na choroby grzybowe, szczególnie na parcha jabłoni czy zarazę ogniowa. W latach mokrych nie należy zapomnieć o profilaktycznym oprysku roślin środkami grzybobójczymi. Oliwnik wąskolistny (Elaeagnus angustifolia) Oliwnik wąskolistny to drzewo liściaste z rodziny oliwnikowatych Elaeagnaceae. Dorasta do 3 5m wysokości, ma nieregularny pokrój, zwisające gałęzie i zazwyczaj krzywy pień. Liście są wąskie, lancetowate, młode białe, starsze srebrzystoszaro-zielone, późno opadają. Oliwnik kwitnie w czerwcu, kwiaty są wewnątrz żółte, z zewnątrz srebrzystoszare, mocno i przyjemnie pachnące, miododajne. Żółte owoce pojawiają się w październiku i długo utrzymują się na roślinie. Oliwnik lubi miejsca słoneczne i suche, gleba powinna mieć odczyn zasadowy. Jest mało wymagający, odporny na zanieczyszczenia powietrza (polecany do miast i rekultywacji terenów przemysłowych), dodatkowo wytrzymały na mrozy i bardzo wytrzymały na suszę. Daktylowiec właściwy (Phoenix dactylifera) Daktylowce są wolno rosnącymi roślinami, wytwarzającymi pień, tzw. kłodzinę (jednak w warunkach uprawy domowej nie jest ona wyraźna). W górnej części kłodziny widać charakterystyczne ślady po odcinanych w miarę schnięcia dolnych liściach. Z samego szczytu kłodziny wyrastają łukowato wygięte liście zbudowane z wielu lancetowatych listków. Liście mają bardzo zmienne kształty - niektóre są sztywne i wzniesione, inne wygięte i wiotkie. Kwiatostan w kształcie kolby pojawia się tyko u starszych roślin i jedynie w naturze. Typowa palma daktylowa, rośnie znacznie silniej i szybciej. W swym środowisku naturalnym osiąga 20m wysokości. W płd. Afryce, płd.-zach. Azji i Hiszpanii jest uprawiana jako drzewo owocowe, dające wspaniałe daktyle. Daktylowce powinny latem stać w słonecznym miejscu, lecz osłoniętym od bezpośredniego wiatru (ważne, gdy roślinę wystawiamy na zewnątrz). Jeśli palmę daktylową uprawiamy w domu cały rok, w okresie wegetacji powinna stać w miejscu jasnym ale nie bezpośrednio w promieniach słonecznych. Najlepiej ustawić palmę około 0,5 do 2 metrów od okna. Zimą należy jej zapewnić miejsce dobrze oświetlone, o temperaturze 4 C. Młode daktylowce musimy przesadzać co roku. Gdy są starsze - już tylko w miarę potrzeby (co dwa, trzy lata) do momentu, aż średnica doniczki osiągnie 50cm. Ziemia powinna być średnio ciężka, z dużą ilością próchnicy. Można użyć gotowej kompostowej ziemi doniczkowej (do palm) z domieszką wyprażonego piasku oraz gliny w proporcjach 6:3:1. Odczyn ph ziemi powinien wynosić 5,7 do 6,8. W okresie wegetacji daktylowce raz w tygodniu obficie podlewamy. Ziemia w doniczkach powinna być dobrze zdrenowana - po podlaniu woda powinna przelać się na podstawkę i po kolejnych 20 minutach ziemia wchłonie tą ilość wody. Zimą podlewamy oszczędniej. Do podlewania palmy daktylowej używamy najlepiej odstanej, letniej wody, o ph 5-6.

24 Szorstkowiec Fortunego (Trachycarpus fortunei) Szorstkowiec fortunego (Trachycarpus fortunei) należy do najbardziej znanych i jednocześnie najpopularniejszych palm mrozoodpornych. Być może istnieją palmy ładniejsze od niej, ale za to tak odpornych na ujemne temperatury i łatwo przystosowujących się do nowych warunków jest już bardzo niewiele. Szortkowiec Fortunego to niezwykle wytrzymała palma drzewiasta należąca do rodziny arekowatych czy też arekowców (Arecaceae) i podrodziny Coryphoideae. W krajach alpejskich nazywana jest Tessiner Palme (od nazwy szwajcarskiej miejscowości Ticino) i pod taką nazwą jest sprzedawana. Zadomowiła się tam przed kilkudziesięciu laty i obecnie uważana jest za neofit. Palma ta rośnie naturalnie na terenach górskich południowych i środkowych Chin oraz Japonii, na wysokości do 2000m, gdzie spędza zimę przysypana grubą warstwą śniegu. Lubi gleby żyzne i dobrze nawadniane. Najlepiej czuje się w miejscach nasłonecznionych - na terenach o klimacie umiarkowanym i w półcieniu - w regionach o klimacie tropikalnym. Na wybrzeżach nie prezentuje się zbyt okazale ze względu na panujące tam częste wiatry. Wytrzymuje mrozy do -15st.C, jej górna granica to -17 do -18st.C. Palma może przeżyć krótkotrwałe spadki poniżej tych wartości. W Niemczech zaobserwowano, że wytrzymała nawet -25 st. C. Jeśli zaś chodzi o upały, to przykładowo na Wyspach Kanaryjskich wytrzymuje do 43st.C. Szorstkowiec fortunego nie wymaga specjalnych uwarunkowań glebowych, wymaga przepuszczalnej ziemi o neutralnym ph. Pandorea jaśminowa (Pandorea jasminoides) Pandorea to szybko rosnące pnącze, które kwitnie długo i obficie. Posiada bardzo ładne, ciemnozielone, błyszczące liście. Kwitnie kwiatami o jasnoróżowym kolorze z ciemniejszym środkiem, w kształcie dzwonkowatym. Jako jedno z niewielu pnączy może rosnąć bez podpór. Piękne,odporne na choroby i szkodniki pnącze, łatwe w uprawie, a odwdzięczające się pięknym, obfitym, corocznym kwitnieniem. Zakwita, w korzystnych warunkach (dobre podłoże, ciepłe lato, systematyczne podlewanie i nawożenie) już w pierwszym roku po posianiu. Rośnie szybko i jest wyjątkowo odporne na niekorzystne czynniki. Podłoże żyzne, próchniczne, bogate w składniki pokarmowe. W okresie wegetacji systematycznie podlewać, utrzymując wilgotne podłoże. Nawozić raz w tygodniu nawozem wieloskładnikowym. Stanowisko słoneczne lub półcień. Roślina nie jest mrozoodporna. Wytrzymuje spadki temperatur do 5st.C. W niższych temperaturach do 0st.C zgubi liście. Parkinsonia aculeata, "thorn of jerusalem" - "Drzewo Jerusalem" Jest to gatunek drzewa z rodziny Fabaceae pochodzący z południowo-zachodniego USA i Meksyku. Popularny w wielu miejscach na całym globie. Nazwa Jerusalem thorn (dosł. Jerozolimski cierń) odnosi się zapewne do jej kolczastych gałęzi, które wydają się być idealne do robienia z nich koron cierniowych. Jest to kolczaste drzewo osiągające w sprzyjających warunkach od 2 do 8m (max. 10m). Liście tej rośliny są drobne, osadzone w dwóch rzędach po obu stronach mocno spłaszczonego ogonka liściowego. W czasie pory suchej lub zimy liście mogą opaść pozostawiając tylko ogonek, który pełni wówczas rolę organu przeprowadzającego fotosyntezę. Kwiaty pachnące, w kolorze żółtym, z pomarańczowymi plamkami na górnym płatku korony, skupione w kwiatostanach po kilka sztuk. Kwitnienie: marzec - kwiecień. Owocem jest strąk zawierający zazwyczaj 2-3 nasiona. Roślina wytwarza dwa typy nasion, które mają różną zdolność kiełkowania (zawierają do 60% cukru). Niekiedy napary z tej rośliny używane są do walki m.in. z malarią. Roślina wysoce odporna na suszę (idealna dla leniwych). Parkinsonia jest bardzo tolerancyjną rośliną. Rośnie w glebach ubogich nawet o dużym zasoleniu. Jest odporna na susze i wiatry. Niestety nie jest rośliną mrozoodporną. Wymaga przechowywania na zimę w pomieszczeniach o temp. conajmniej 6-10st.C.

25 Passiflora błękitna (Passiflora caerulea) Pnącze pochodzące z rejonów tropikalnych. Męczennica naturalnie występuje w Ameryce południowej. Cienkie pędy zaopatrzone są w wąsy czepne i osiągają nawet do kilku metrów długości. Wyrastają na nim niezwykle piękne, promieniste kwiaty osadzone w kącikach liści. Mają kolor biały z błękitnymi odcieniami. Liście dość duże, naprzeciwległe, szeroko-owalne, do 10cm. Może tworzyć żółte, albo pomarańczowe, jagodowe owoce, które są jadalne. Najlepiej czuje się i rośnie w miejscach widnych, słonecznych i przewietrzanych. Gleba latem powinna być ciągle wilgotna, a zimą podlewamy tylko tyle ile roślina potrzebuje do przeżycia. Nawozić od wiosny do jesieni raz w tygodniu. Co roku należy zmienić donice na większą. Potrzebuje ciepła i słońca, aby móc obficie kwitnąć. Odpowiednia temperatura to 6-12 C. Jest rośliną domową, która bardzo obficie kwitnie. Nadaje się również do ogrodu i na tarasy, kiedy temperatura nie jest za niska. Wspaniale nadaje się do ozdabiania wnętrz, szczególnie pięknie wygląda pnąca się po specjalnie do tego przygotowanych szkieletach. Passiflora edulis (męczennica jadalna) Nazywana marakują. Jest to drewniejące pnącze o płytkim systemie korzeniowym, mogące dorastać do 8m długości (w uprawie doniczkowej 1m). Oprócz męczennicy jadalnej, która u nas jest rzadziej spotykana, uprawia się również gatunki o również jadalnych, ale mniej smacznych owocach. Pochodzi z górskich rejonów Meksyku i Ameryki Środkowej. Passiflora jest pnączem, potrzebuje podpory do wspinania się, jest szybko rosnąca, posiada duże ozdobne kwiaty od wiosny do jesieni, które pozostają otwarte przez maksymalnie 2 dni. Roślina kwitnie po raz pierwszy po 1-3 latach. Jadalne są jej duże jagody wypełnione nasionami otoczonymi osnówką. Stanowisko jasne, ciepłe i słoneczne. Męczennica naturalnie pochodzi z gór Ameryki Południowej, gdzie jest większa wystawa słoneczna niż w głębi puszczy. Od maja do września może przebywać na balkonie lub tarasie. Wspaniale nadaje się do ozdabiania wnętrz, szczególnie pięknie wygląda pnąca się po specjalnie do tego przygotowanych szkieletach. Podłoże próchniczogliniaste, o ph 5.5-6, bogate. Wymaga nawożenia, najlepiej nawozem płynnym 1 raz w tygodniu. Passiflora quadrangularis (męczennica olbrzymia) Tropikalne pnącze rodzime dla terenów Ameryki Południowej. Łodyga czterokanciasta, kwiaty dochodzą do 20cm średnicy. Niestety zakwitają i usychają tego samego dnia. Męczennica olbrzymia wydaje bardzo duże owoce, długości do 35cm i wadze przekraczającej nawet 2kg. Miąższ zielonkawy, jadalny często używany na soki. Stanowisko jasne, ciepłe i słoneczne. Męczennica naturalnie pochodzi z gór Ameryki Południowej, gdzie jest większa wystawa słoneczna niż w głębi puszczy. Od maja do września może przebywać na balkonie lub tarasie. Wspaniale nadaje się do ozdabiania wnętrz. Podłoże próchniczo-gliniaste, o ph 5.5-6, bogate. Wymaga nawożenia, najlepiej nawozem płynnym 1 raz w tygodniu.

26 Paulownia Puszysta - Cesarskie Drzewko Szczęścia (Paulownia tomentosa) W warunkach naturalnych osiąga wysokość ok 10-15m wysokości. Wyglądem bardzo podobna jest do katalpy. Ma szeroką, kulistą, dość nisko osadzoną koronę, bardzo duże liście półmetrowej długości, z sercowatą nasadą, które późno się rozwijają. Kiedy kwitnie (w okolicach maja) wygląda imponująco, obsypane jest różowofioletowymi kwiatami, które są zebrane w duże, wiechowate kwiatostany o długości nawet 45cm. Rośnie bardzo szybko, nawet 2 do 3 metrów na rok. Posiada również niezwykłą cechę regeneracji całego drzewa od samego korzenia Nie wymaga dobrych gleb, lecz szybciej przyrasta na żyznych. Wytrzymuje temperatury do -20st C, młode egzemplarze oraz niezdrewniałe pędy należy zabezpieczyć przed mrozami. Chińczycy uważają, że roślina wytwarza zdrową i pozytywną energię, a posadzenie jej w ogrodzie przynosi szczęście. Natomiast w Japonii był i jest piękny zwyczaj związany z Paulownią - Drzewkiem Szczęścia. Kiedy Japończykowi rodziła się córka sadził paulownię, ścinał ją w dniu zaręczyn, a w dniu ślubu japońska panna młoda wnosiła jako posag kredens z drzewa paulowni. Pęcherznica żółtolistna (Physocarpus opulifolius Luteus) Bardzo szybko rosnący gęsty krzew o intensywnej, żółtozłocistej barwie liści. Jesienią liście przebarwiają się na kolor bordowy. Niewymagająca i bardzo odporna roślina na każde stanowisko. Wysokość do 2,5m. Dobrze znosi strzyżenie. Stosowana na żywopłoty, szpalery oraz do kontrastowych kompozycji w ogrodach, zieleni miejskiej i osiedlowej. W jesieni przebarwia się na pomarańczowożółto lub żółto. Kwiaty obupłciowe, białe lub różowawe, zebrane w niewielkie, szczytowe baldachogrona osadzone na krótkich, bocznych pędach. Owoce pęcherzowato-rozdęte mieszki czerwieniejące przy dojrzewaniu, zwierają drobne, żółtawe, nieoskrzydlone nasiona (po 2-5 w każdym mieszku). Dojrzewa we wrześniu i październiku. Pęcherznica jest wytrzymała na mrozy i bardzo wytrzymała na suszę. Rośnie szybko i silnie się rozkrzewia. Znosi ocienienie i może być sadzona w parkach pod koronami wysokich drzew. Jest mało wymagająca w stosunku do gleby. Najlepiej rośnie na glebach lekkich, piaszczystych, przepuszczalnych, ale zasobnych związki wapnia (zasadowych). Odznaczają się dużą zdolnością odroślową, można ją krótko przycinać nad ziemią i odmładzać. Pęcherznica purpurowa (Physocarpus opulifolius Diabolo ) Pęcherznica purpurowa Diabolo trójklapowe, duże liście oraz pędy tej odmiany mają intensywną, purpurowo-brązową barwę. Na tle kolorowych liści ładnie wyglądają kremowo-białe kwiaty, zebrane w baldachogrona, które pojawiają się na przełomie maja i czerwca. Odmiana Diabolo idealnie nadaje się na żywopłoty. Purpurowo zabarwione krzewy pięknie prezentują się na tle ciemnozielonych iglaków oraz w zestawieniach z roślinami o jasnozielonych lub żółtych liściach. Niewymagająca i bardzo odporna roślina na każde stanowisko. Wysokość do 2,5m. Owoce pęcherzowato-rozdęte mieszki czerwieniejące przy dojrzewaniu, zwierają drobne, żółtawe, nieoskrzydlone nasiona (po 2-5 w każdym mieszku). Dojrzewa we wrześniu i październiku. Pęcherznica jest wytrzymała na mrozy i bardzo wytrzymała na suszę. rośnie szybko i silnie się rozkrzewia. Znosi ocienienie i może być sadzona w parkach pod koronami wysokich drzew. Jest mało wymagająca w stosunku do gleby. Najlepiej rośnie na glebach lekkich, piaszczystych, przepuszczalnych, ale zasobnych związki wapnia (zasadowych). Odznaczają się dużą zdolnością odroślową, można ją krótko przycinać nad ziemią i odmładzać.

27 Pieprz syczuański (Zanthoxylum piperitum) Żółtodrzew pieprzowy. To kolczasty, pochodzący z terenów Japonii, Korei i Chin. Uprawiany jako duży krzew bądź forma drzewkowata dorasta w naszych warunkach do 1-3m wysokości. Kwiaty ma niepozorne, liście złożone. Rosnąc w ogrodzie, liście przebarwią się na żółto jesienią po czym opadają. Jego pikantne w smaku łupiny owoców wielkości pieprzu od wieków zajmują ważną pozycję w kuchni japońskiej nosząc nazwę Kona-sanczo. Wykorzystuje się także sezonowo - aromatyczne, młode pędy i listki, a latem jagody do przyprawiania orientalnych potraw. Pieprz Syczuański stanowi ważny element niemal każdej kuchni rejonów zachodniej i południowej Azji dodając unikalnej pieprzowo-cytrynowej pikanterii do różnorodnych, zarówno mięsnych jak i bezmięsnych potraw. Roślina ta dosyć często uprawiana jest jako bonsai ze względu na łatwą adaptację do trudnych warunków oraz podatność do karłowacenia. Z powodzeniem uprawiać można japoński pieprz w mieszkaniu, mając przez cały rok aromatyczne liście na wyciągnięcie ręki. Już przy delikatnym dotknięciu dowolnej z części roślin - wydziela się aromatyczny, cytrusowy zapach. Żółtodrzew pieprzowy może być sadzony w ogrodach. Trzeba jednak zadbać o zabezpieczenie go przed mrozami przez kilka pierwszych lat i najlepiej jest posadzić go w osłoniętym miejscu. Jeśli chodzi o glebę to urośnie on właściwie na każdej, lubi wilgoć, ale nie zniesie terenów podmokłych. Wymaga stanowiska słonecznego lub półcienistego. Znosi temperatury do -15 C. Piwonia drzewiasta (Paeonia suffruticosa Andrews) Krzew liściasty zrzucający liście na zimę. Osiąga od 1,5 do 2m wysokości i prawie taką samą średnicę. Największą ozdobą są duże (15 do 20cm średnicy) pojawiające się na przełomie maja i czerwca, pojedyncze lub półpełne, podobne do kwiatów piwonii bylinowych. Barwa kwiatów może być biała, żółta, różowa lub czerwona. Płatki są nieco postrzępione, a cała budowa kwiatu lekka. Popularna jest odmiana o kwiatach biało-różowych z fioletowo-karminową plamą u nasady każdego płatka. Liście ciemnozielone duże, powcinane. Jesienią przebarwiają się na żółty, purpurowy lub amarantowy kolor i opadają razem z ogonkiem liściowym. Roślina jest dość trudna w uprawie, przede wszystkim ze względu na jej wrażliwość na mrozy. Szczególnie mało odporne na mrozy są młode krzewy. Z tych względów trzeba dobrać starannie miejsce, w którym posadzimy krzew. Korzenie i pędy powinny być też dobrze zabezpieczone na zimę korą, liśćmi lub innym materiałem okrywowym. Na wiosnę, z kolei trzeba pamiętać o odpowiednio wczesnym usunięciu zimowego okrycia, zanim pąki zaczną się rozwijać. Podczas kwitnienia piwonie wymagają obfitego podlewania. Prusznik niebieski (Ceanothus) Pięknie kwitnący krzew, niespotykany niebieski kolor kwiatów jest cechą wyróżniającą ten krzew. Prusznik szybko dorasta do szerokości i wysokości 100cm i taką wysokość zachowuje. ciemnozielone liście osiągają 3-4cm dł. i są błyszczące. Kwiaty rozwijają się na początku czerwca, zachowują się przez miesiąc, często roślina powtarza kwitnienie jesienią. Są drobne, ale bardzo liczne, mają barwę fioletową, lub żywo niebieską. Kwiaty zebrane są w okazałe, lekko przewieszające wiechy. Jest to krzew zimozielony. Preferuje stanowisko słoneczne lub pół-cieniste. Najlepsze gleby to gleba lekka do półciężkiej odczyn gleby obojętny lub zasadowy (gleby wapienne). Krzew ten w warunkach polskich nie jest zupełnie odporny na mróz, jedynie na zachodzie kraju może być bez problemu uprawiany w ogrodzie, w pozostałych częściach kraju lepiej go potraktować jako roślinę tarasową, przechowując zimą w pomieszczeniu o temperaturze ok. 0st.C

28 Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia) Drzewo, należące do rodziny bobowatych lub motylkowatych (Fabaceae, Papilonaceae), powszechne obecnie niemalże na całym świecie. Gatunek ten pochodzi z Ameryki Północnej, z terenów dzisiejszych Stanów Zjednoczonych (powszechny głównie w Pensylwanii, Wirginii Zachodniej, Illinois, Missouri, Oklahomie, Georgii, Kentucky), ale rozprzestrzenił się i zadomowił na wszystkich (z wyjątkiem Antarktydy) kontynentach świata. Robinia akacjowa to drzewo o niskim pniu tworzące bujną, nieregularną koronę. Jej wysokość nie przekracza metrów. Kora pnia i konarów jest twarda, głęboko bruzdowana i spękana. Ma ciemnoszarą barwę. Młode gałązki mają cienką, gładką i czerwonobrunatną korę. Liście akacji są nieparzystopierzaste złożone z 7 do 21 owalnych listków. Z wierzchu są jasnozielone, a od spodu szarozielone. Robinia akacjowa kwitnie parokrotnie w maju i czerwcu. Białe kwiaty akacji zebrane są w grona i wytwarzają intensywny, przyjemny zapach. Są one chętnie odwiedzane przez pszczoły, które z pyłków akacji wytwarzają miód akacjowy (jest to roślina miododajna).owoce robinii akacjowej są białe w środku, 12-centymetrowe strączki zawierające małe, nerkowate nasiona ciemnej barwy. Robinia akacjowa jest drzewem o bujnej koronie lubiącym dużą ilość światła. Nie wymaga żyznej gleby jak również dobrego nawodnienia, ponieważ wytwarza gruby korzeń palowy, dzięki któremu pobiera wodę z głębszych warstw gleby. Niestety podczas likwidacji stanowiska akacji korzeń stanowi nie lada wyzwanie. Kwiaty robinii akacjowej obfitują we flawonoidy (robininę, akacetynę, kemferol i epigeninę), a także kwasy organiczne, cukry leukoantocyjanozyd i sole mineralne. Zawierają również wysokie stężenie olejków eterycznych złożonych z piperonalu, farnezolu i linalolu.są używane w przemyśle zielarskim. Reszta rośliny jest trująca. Robinia Włochata (Robinia Hispida) Robinia jest jednym z piękniejszych krzewów ozdobnych, które dorastają w naszych warunkach od 1.5 do 2m wysokości, roślinę można prowadzić zarówno jako krzew jak i niewielkie drzewko. Roślina zarówno pędy górne, kwiatowe i strąk pokryte są szczeciniastymi czerwonymi i ciemnobrązowymi włoskami, liście mają kształt szerokoeliptyczny lub prawie koliste, z wierzchu ciemnozielone, od spodu szare i nagie. Kwiaty oryginalne, przyjemnie pachnące, duże o wielkości od 3,5cm do 5cm, kształtu fiołkowatego i dzwonkowatego w kolorze różowo - fiołkowym i jasnofioletowym, które są zebrane w grona o długości nawet do 20cm roślina zaczyna kwitnąć w maju i kwitnie do lipca, kwitnie intensywnie, czasem zdarza się że roślina powtarza kwitnienie w sierpniu. Robinia jest odporna na susze (niską wilgotność powietrza) i wysokie temperatury. Wymaga miejsca, które jest dobrze nasłoneczniona gleba powinna być luźna przepuszczalna, piaszczysta lub gliniasto piaszczysta, jest to roślina mało wymagająca pod względem składników pokarmowych, dobrze znosi przycinanie - nawet bardzo intensywne. Robinia w naszym klimacie jest całkowicie odporna na mróz i przymrozki, wytrzymując spadek temperatury do 20C. Schotia brachypetala afrykańska królowa Schotia brachypetala, potocznie zwana fuksją drzewiastą, to rozłożyste drzewo, dziko dorasta do 20m, uprawiana w swoim klimacie 5-10m w zależności od warunków. Jest rośliną pochodzącą z Afryki Południowej, gdzie powszechnie uprawiana jest jako jedna z najbardziej dekoracyjnych roślin ogrodowych. Największą ozdobę stanowią kwiaty w kolorze głębokiej czerwieni przechodzącej w bordo. Pojawiają się obficie wiosną osiągając wielkość do 4cm. Liście to związek z 4-6 par listków na łodyżce. Młode koloru miedzianego później przechodzące w zieleń. Schotia pochodzi z najgorętszych terenów Afryki. Lubi stanowiska w pełnym słońcu. Ziemia torfowa z dużą domieszką piasku, dobrze przepuszczalna. Roślina wymaga częstego podlewania (raz na dobę), ale w niewielkich ilościach. Wyłącznie do uprawy domowej. Zniesie zimowanie w temp. do -5st.C lecz straci liście, które wypuści na wiosnę. W warunkach domowych, roślina zimozielona.

29 Solandra wielka (Solandra maxima) Pnącze z rodziny psiankowatych w uprawie często prowadzona jako krzew. Naturalnie występuje w Meksyku i Ameryce Centralnej jak i Indiach. Osiąga do 12m długości. Kwiaty duże, żółte, z czasem ciemniejące, kielich długości do 8cm, korona szerokości do 15cm. Środkiem każdego płatka biegnie sięgająca głęboko w gardziel ciemna smuga. Liście naprzemianległe, skórzaste, szerokoeliptyczne do podługowatych, o długości do 18cm. Dodatkowego uroku dodaje jej wydzielany, szczególnie nocą, zapach będący kombinacją wanilii, banana i kokosa. Ze względu na swoje pochodzenie jest rośliną, która w naszym klimacie może być uprawiana wyłącznie w donicach. Okres jesienno-zimowy musi spędzać w pomieszczeniu, gdyż w tym właśnie czasie roślina wchodzi w okres intensywnego wzrostu. Należy wtedy pamiętać o zasilaniu jej odpowiednim, wolno działającym nawozem. Okres kwitnienia rozpoczyna się już w styczniu i trwa aż do końca maja. Pożądany pokrój rośliny uzyskamy poprzez jej przycinanie. Choć jest to oczywiste - nie należy spożywać rośliny, gdyż każda jej część jest toksyczna. Wymaga podłoża dobrze przepuszczalnego, umożliwiającego szybki odpływ nadmiaru wody. Stanowisko słoneczne lub delikatnie zacienione. Styrakowiec japoński (Pterostyrax hispida) Styrakowiec to duży, szybko rosnący i rozłożysty krzew, tworzący niekiedy niewielkie drzewa. Pochodzi z Japonii i Chin. Dorasta do 5m wysokości. Ma bardzo egzotyczny wygląd. Liście są duże, do 20cm długości, bardzo cienkie, owalne i drobno ząbkowane. Kwiaty rozwijają się na początku lata. Zebrane są w obfitych, zwisających wiechach, długości 10 20cm. Są białe, przyjemnie pachną i mają długie, wystające ponad płatki, liczne pręciki. Kwitnienie jest bardzo obfite i daje efekt trochę podobny do tego u złotokapów. Jesienią między liśćmi zwisają liczne, długie owocostany z jasnobrązowymi, szczeciniastymi owocami. Styrakowiec najlepiej rośnie na świeżych, żyznych i kwaśnych glebach oraz w słonecznym lub lekko zacienionym, osłoniętym miejscu. Jednoroczne długopędy dość późno kończą wegetację i mogą być uszkadzane przez wczesne mrozy, ale krzew szybko się regeneruje. Jego odporność na mróz jest umiarkowana w większości rejonów naszego kraju. Styrakowiec powinien mieć dużo miejsca wokół siebie, gdyż rozrasta się dość szeroko, a ponadto w zagęszczeniu nie można w pełni docenić walorów dekoracyjnych tego krzewu. Surmia żółtokwiatowa (Catalpa ovata) Gatunek spośród wszystkich surmii najbardziej odporny na mrozy. Zakwita w czerwcu i lipcu już po osiągnięciu 3m wysokości! Bardzo oryginalne, pachnące i podobne do storczyków kwiaty, kremowo-żółte w czerwone i żółte kropki, zebrane w wiechy, nawet 25-centymetrowej długości. Katalpa zwraca na siebie uwagę dużymi, sercowatymi liśćmi, dorastającymi nawet do 30cm długości, które nadają jej egzotyczny wygląd. Dorasta do 10 metrów wysokości, rośnie szybko, po pierwszych kilku latach uprawy osiąga od dwóch do trzech metrów wysokości. Ma szeroką, kulistą koronę, jest ozdobnym drzewem, kwitnącym latem, dobrze znoszącym warunki miejskie. Preferują stanowiska słoneczne i półcieniste. Mogą rosnąć na każdej, nawet gliniastej glebie, ale najbardziej odpowiadają im żyzne, przepuszczalne, utrzymujące wilgoć. Bardzo dobrze znoszą formowanie, ogławianie i przycinanie. Młode egzemplarze na czas zimy powinno się okrywać, starsze są odporne na mróz.

30 P Surmia wielkokwiatowa (Catalpa speciosa) Średniej wielkości drzewo liściaste o dość egzotycznym wyglądzie. Stare osobniki posiadają krępy pień i rozłożystą, często nieco parasolowatą koronę. Ogromne, sercowate liście, z wydłużonym wierzchołkiem (czasami też haczykowato zagiętym), od spodu szorstko owłosione, po roztarciu bez niemiłego zapachu, młode - jasnozielone. Kwiaty zebrane w krótkie, siedzące, szerokostożkowate kwiatostany, dość duże, białe, rurkowato-dzwonkowate wewnątrz bordowo prążkowane i posiadające żółte plamki sygnałowe. Zakwita w czerwcu i lipcu już po osiągnięciu 3 metrów wysokości! Owoce to cylindryczne, bardzo długie, lekko łukowato wygięte strąki z nasionami. Preferują stanowiska słoneczne i półcieniste. Mogą rosnąć na każdej, nawet gliniastej glebie, ale najbardziej odpowiadają im żyzne, przepuszczalne, utrzymujące wilgoć. Bardzo dobrze znoszą formowanie, ogławianie i przycinanie. Młode egzemplarze na czas zimy powinno się okrywać, starsze są odporne na mróz. Tulipanowiec amerykański (Liriodendron tulipifera) i a w zimę, starsze są odporne. Drzewo liściaste dorasta do 25m. wysokości, o szerokiej rozłożystej koronie. Pochodzi wschodniej części USA, w Europie uprawiany od 300-tu lat. Kora gładka srebrzystoszara, z wiekiem głęboko spękana. Kwitnie czerwiec lipiec. Kwiaty kubkowate, żółto-zielone z pomarańczowymi plamami mają okazałe pręciki. Liście charakterystyczne, kanciaste, 4- klapowane, zielone, jesienią żółte, na zimę zrzucane. Owocem są uskrzydlone orzeszki w szyszkowatych owocostanach. Nie lubi suszy. Roślina dość szybko rośnie jeżeli ma zapewnione odpowiednie warunki. Nie wymaga cięcia. Wymaga gleby żyznej i lekkiej, wilgotnej, lub umiarkowanie wilgotnej. Ze względu na szybkie przyrosty i rozłożystą koroną należy zapewnić ok. 2m wolnej przestrzeni wokół drzewa. Należy sadzić wiosną, miejscu słonecznym, osłoniętym - jesienią mogą się nie przyjmować. Młodsze egzemplarze rośliny należy okryć na Chleb Świętojański, szarańczyn strąkowy (Ceratonia siliqua) Szarańczyn strąkowy (znany także pod nazwami: chleb świętojański, karob, ceratonia) to wiecznie zielone drzewo należące do rodziny brezylkowatych (Caesalpiniaceae). Pochodzi prawdopodobnie z Azji Mniejszej, gdzie jest uprawiane od tysięcy lat. Obecnie rośnie także w krajach Basenu Morza Śródziemnego oraz Palestynie, Izraelu, Kalifornii, Indiach i Australii. Może dorastać do 18m wysokości, ale przeważnie uprawia się go na glebach suchych i mało urodzajnych, gdzie rzadko przekracza wysokość 7m. Jest to drzewo dwupienne czyli kwiaty żeńskie i męskie znajdują się na osobnych roślinach ale uzyskano odmiany z kwiatami obupłciowymi. Kwiaty męskie mają nieprzyjemny dla ludzi zapach który natomiast przyciąga owady. Owocem jest gruby, mięsisty, twardy strąk o długości do 25cm. Pod ciemnobrązową, skórzastą okrywą znajduje się słodkawy miąższ z kilkoma (4-12) szarobrązowymi, twardymi nasionami. Chleb świętojański to roślina o minimalnych wymaganiach, rosnąca tam, gdzie nic innego nie urośnie. Znosi zasolenie gleby, suszę i prażące słońce. W biednych krajach ratuje od głodu ludzi i zwierzęta. Chleb świętojański można uprawiać Polsce tylko w domach, szklarniach, oranżeriach, bo wytrzymuje jedynie lekki mróz.

31 Uzyskiwana z nasion guma karobowa (znana także jako mączka chleba świętojańskiego) używana jest jako substancja zagęszczająca i oznaczana symbolem E410. Dawniej nasiona karobu, ze względu na jednolity rozmiar i stałą masę (ok. 200mg), służyły jako precyzyjna jednostka masy (używane dziś na określenie tej jednostki słowo karat, wywodzi się od greckiego słowa keration oznaczającego właśnie karob). Strąk, sześć nasion szarańczynu i łuk wykonany z jego drewna znaleziono w Egipcie w wykopaliskach z czasów Średniego Państwa (2133 ok p.n.e.)

32 Śniegowiec wirginijski (Chionanthus virginicus) Jest to krzew lub małe drzewo o wielu pniach dorastające do 4 metrów. Rośnie stosunkowo wolno i jeśli ma sporo miejsca to nie wymaga cięcia formującego. Liście są ogonkowe, naprzeciwległe, wąsko owalne o ostrym końcu. Ich długość dochodzi do 20cm. Pojawiają się wiosną bardzo późno, a jesienią przybierają żółtą barwę. Kwiaty czteropłatkowe o bardzo krótkim kielichu. Płatki są wąziutkie i dość długie, białe do kremowo białego - delikatnie pachną. Kwiaty żeńskie mają nieco krótsze płatki. Zebrane są w zwisające wiechy wyrastające w kątach górnych liści o długości nawet do 20cm. Kwitnienie trwa dość krótko (przełom maja i czerwca), około 15 dni. Jest to roślina w zasadzie dwupienna, więc do uzyskania owoców potrzebne są dwa drzewka jedno z męskimi kwiatami i drugie z kwiatami żeńskimi. Jeśli będziemy mieć szczęście może nam się zdarzyć egzemplarz, który będzie miał przynajmniej część kwiatów obupłciowych. Może rosnąć zarówno w pełnym słońcu, jak i w półcieniu. Trzeba jedynie dodać, iż stanowisko powinno być osłonięte. Ma to duże znaczenie szczególnie dla młodych roślin. Preferuje gleby zasobne, wilgotne, o kwaśnym odczynie, natomiast rodzaj gleby jest zazwyczaj bez znaczenia. Tamaryszek drobnokwiatowy (Tamarix parviflora) Tamaryszek drobnokwiatowy jest jednym z najpopularniejszych tamaryszków uprawianych w Polsce. W swojej ojczyźnie (m.in. Turcja, Kreta) może dorastać nawet do 3-4m wysokości, w naszym klimacie nie przekracza zwykle 2m. Jest rozłożystym, luźnym krzewem, którego wiotkie, cienkie gałązki nieregularnie się ze sobą przeplatają, a całe pędy łukowato przewieszają na zewnątrz lub nawet pokładają na ziemi. W sezonie tamaryszek pokrywa się mnóstwem niewielkich, niemal igiełkowych, zielonych liści i tworzy rodzaj delikatnej, ażurowej zasłony. Jesienią liście tamaryszka zmieniają barwę na żółtą i przed zimą opadają (czasami razem z najcieńszymi gałązkami). Największym walorem dekoracyjnym tamaryszka drobnokwiatowego są jego maleńkie, różowe kwiatki, zebrane w niewielkie grona (po przekwitnieniu pozostają na krzewie). Kiedy wczesną wiosną (kwiecień - maj, czasem czerwiec) pojawiają się licznie na ubiegłorocznych pędach, krzew przypomina różową, zwiewną chmurę i wygląda bardzo malowniczo. Tamaryszek drobnokwiatowy nie jest gatunkiem trudnym w uprawie, jednak ma pewne wymagania. Przede wszystkim wymaga miejsca słonecznego, gdyż w cieniu źle rośnie i słabo kwitnie. Nie lubi również przesadzania, dlatego należy od razu posadzić go na miejscu stałym. Tamaryszek jest natomiast mało wymagający w stosunku do podłoża, gdyż całkiem dobrze rośnie nawet na słabej, lekkiej i suchej glebie. Dobrze też znosi zasolenie podłoża. Tamaryszek francuski (Tamarix gallica) Tamaryszek francuski to krzew liściasty z rodziny tamaryszkowatych (Tamaricaceae), pochodzi z zachodnich wybrzeży Morza Śródziemnego (Francja, Włochy, Hiszpania), gdzie rośnie na naturalnych siedliskach. Jest uprawiany w wielu krajach świata jako niewybredna roślina ogrodowa o różnych zastosowaniach. Tamaryszek francuski w Polskich warunkach osiąga 2 3m wysokości (w swej ojczyźnie 6 10m) i podobną średnicę korony. Zwykle roślina wytwarza krótki, nieforemny pień i szeroką, nieregularną, ażurową koronę, zbudowaną z licznych, cienkich, wyprostowanych, rózgowatych pędów, początkowo zielonych, z czasem drewniejących i pokrywających się brązową korą. Liście są bardzo drobne, silnie zredukowane, łuskowate, gęsto, dachówkowato osadzone na pędach, zielone lub szarozielone, na zimę opadają. kwitnie od czerwca do sierpnia. Kwiaty wyrastają na końcach tegorocznych pędów, są zebrane w duże, wiechowate kwiatostany złożone z licznych, wąskich, kłosowatych gron długości 3 5cm. Kwiaty są bardzo drobne, obupłciowe, różowe, zbudowane z 5 płatków opadających po przekwitnięciu. Tamaryszek drobnokwiatowy nie jest gatunkiem trudnym w uprawie, jednak ma pewne wymagania. Przede wszystkim wymaga miejsca słonecznego, gdyż w cieniu źle rośnie i słabo kwitnie. Nie lubi również przesadzania, dlatego należy od razu posadzić go na miejscu stałym. Tamaryszek jest natomiast mało wymagający w stosunku do podłoża, gdyż całkiem dobrze rośnie nawet na słabej, lekkiej i suchej glebie. Dobrze też znosi zasolenie podłoża.

33 Tawuła billarda (Spiraea billardii) Wzniesiony krzew do 2m wys., z odrostami tworzącymi zarośla. Liście ciemnozielone, owalne, łagodnie ząbkowane. Kwiaty kubkowate, purpurowo-różowe, 5-płatkowe, zebrane w gęste, wysokie na 20cm szczytowe wiechy. Kwitnie dość obficie w połowie i późnym latem. Wymagania glebowe niewielkie. Dobrze znosi zanieczyszczenia powietrza pyłami i dymami. Wytrzymały na niskie temperatury i suszę. Polecany na żywopłoty i nieformowane szpalery oraz do sadzenia grupami w dużych parkach, do zadrzewień rekultywacyjnych i przydrożnych. Tawuła van Houtte'a (Spiraea vanhouttei) Gatunek hodowlany. Zrzucający na zimę liście, silnie rosnący gęsty krzew o łukowato rozkładających się gałęziach. Liście trójklapowe, z wierzchu ciemnozielone, od spodu szarawe, do 4cm długości, jesienią przebarwiają się na żółto i pomarańczowo. Kwiaty białe, w gęstych kwiatostanach kilkucentymetrowej średnicy, tworzących się licznie na zeszłorocznych pędach pojawiające się wiosną. Dorasta do 2m wysokości. Rośnie na wszystkich typach ogrodowych gleb, ale najlepiej na żyznych i wilgotnych. Tolerancyjny na ph podłoża. Stanowisko słoneczne i półcieniste. Roślina wytrzymała na mrozy i odporna na zasolenie gleby. Ze względu na efektowne kwitnienie krzew jest sadzony pojedynczo lub wykorzystywany do tworzenia naturalnych żywopłotów. Może być też używany na żywopłoty formowane, ale te kwitną mniej obficie. Wianowłostka królewska (Delonix regia) W stanie naturalnym występuje w lasach Madagaskaru, gdzie jest gatunkiem zagrożonym. Ze względu na swoje duże walory dekoracyjne jest powszechnie uprawiany w wielu rejonach świata o tropikalnym klimacie. W warunkach naturalnych jest to drzewo o wysokości do 9m z szeroką, kopulastą koroną o średnicy do 18m. Ma ciemnozielone, podwójnie pierzastodzielne liście. Bardzo obficie zakwita pomarańczowoczerwonymi kwiatami. Jeden płatek w tych kwiatach jest biały z żółtą lub czerwoną plamką. Kwiaty są duże (mają średnicę do 15cm), a roślina kwitnie od wiosny do lata. Owocem jest ciemnobrązowy strąk o długości do 30cm. W okresie suszy traci liście. Latem przetrzymuje się ją na zewnątrz, w pełnym słońcu. Należy jej zapewnić systematyczne podlewanie, by nie straciła liści. Zimą należy ją przetrzymywać w jasnym pomieszczeniu o temperaturze 5-15 C i ograniczyć podlewanie. Traci wówczas liście i przechodzi w stan spoczynku. Wiosną, gdy pojawi się więcej słońca - rozwija nowe liście. Należy wówczas wzmóc podlewanie i rozpocząć zasilanie nawozami. System korzeniowy wianowłostki królewskiej jest rozległy i płytki dlatego należy uprawiać ją w szerokich nie koniecznie głębokich donicach w ziemi przepuszczalnej.

34 Wiciokrzew Browna (Lonicera brownii) Dropmore Scarlet Długo kwitnące pnącze o jaskrawych kwiatach. Dorasta do 3m (1m rocznie). Kwiaty rurkowate, pomarańczowoczerwone o niesamowitym zapachu. Kwitnie obficie i długo od czerwca do października. Liście niebieskozielone, blaszki liściowe mają od 4 do 7cm długości, na szczytach pędów zrastają się talerzykowato. Jesienią pnącze zdobią również pomarańczowe owoce. Wiciokrzew Browna najlepiej rośnie w pełnym nasłonecznieniu, na glebach żyznych, gliniastych, obojętnych lub zasadowych, umiarkowanie wilgotnych, przepuszczalnych. W miejscach narażonych na przesychanie rośliny rosną lepiej w lekkim ocienieniu. Wymaga stanowisk ciepłych, osłoniętych od wiatru. Cięcie nie jest konieczne, ale co kilka lat, w celu odmłodzenia, rośliny warto silnie przyciąć, usuwając najstarsze pędy tuż u podstawy. Wiciokrzew Tellmana (Lonicera tellmanniana) Wiciokrzew Tellmana jest mieszańcem powstałym w wyniku krzyżowania dwóch innych odmian. Należy do rodziny przewiertniowatych (Caprifoliaceae). Kwitnie na przełomie maja i czerwca. Kwiaty rurkowate w kolorze pomarańczowo żółtym z różowymi smugami na zewnątrz pąków kwiatowych zebrane w szczytowe kwiatostany. Nie pachną, a roślina nie powtarza kwitnienia jesienią. O tej porze roku pnącze zdobią pomarańczowe owocostany. Liście bezpośrednio pod kwiatostanami zrośnięte są w jedną całość. Na łodydze owalne, osadzone po dwa naprzeciw siebie. Dorasta do 8m wysokości. Stanowisko słoneczne i półcieniste, osłonięte od wiatrów. Gleba żyzna, próchnicza z domieszką gliny, przepuszczalna, o odczynie obojętnym lub zasadowym. Warto co kilka lat dokonać przycięcia w celu odmłodzenia rośliny. Silnie przyciąć, usuwając najstarsze pędy tuż u podstawy. Wiciokrzew pomorski Serotina (Lonicera peryclimenum Serotina ) Wiciokrzew pomorski Serotina to bardzo dekoracyjne pnącze ogrodowe o kolorowych i pachnących kwiatach. Jest bardzo popularny i często sadzony w ogrodach z uwagi na łatwą pielęgnację, małe wymagania, dużą tolerancję do warunków oraz niezwykłą urodę. Dorasta do 3-5m wysokości (roczne przyrosty mogą osiągać nawet 1m). Liście są bordowo-zielone, owalne, opadające na zimę. Kwiaty powstają zwykle na końcach pędów, są rurkowate, na zewnątrz fioletowo-czerwone, wewnątrz kremowe, dodatkowo pięknie i subtelnie pachną. Zaczynają kwitnąć w czerwcu, a kończą we wrześniu. Pod koniec lata na miejscu kwiatów pojawiają się czerwone, błyszczące kuliste owoce, które pozostają na pędach aż do przymrozków. Stanowisko słoneczne i półcieniste, osłonięte od wiatrów. Gleba żyzna, próchnicza z domieszką gliny, przepuszczalna, o odczynie obojętnym lub zasadowym. Warto co kilka lat dokonać przycięcia w celu odmłodzenia rośliny. Silnie przyciąć, usuwając najstarsze pędy tuż u podstawy.

35 Wisteria chińska (Wisteria sinensis) To wspaniałe pnącze zakwita późną wiosną (V-VI), obsypując się dużą ilością kwiatów, zebranych w okazałe, gronowe, pachnące kwiatostany, nieco podobne do kwiatów akacji. Długość pojedynczej kiści kwiatowej u glicynii chińskiej to zwykle ok. 30cm, natomiast barwa kwiatów zależnie od odmiany może być niebieska, fioletowa, różowa lub biała. Pnącze to potrzebuje podpór, po których będzie mogło się swobodnie wspinać. Przy czym nie mogą to być delikatne drabinki czy paliki, gdyż glicynie bardzo silnie rosną (nawet 3m. rocznie), osiągając do 20m. długości, a ich rosnące lewoskrętnie pędy są zdrewniałe i grube. Podczas kwitnienia staja się szczególnie ciężkie, dlatego przeznaczone dla nich podpory muszą być naprawdę solidne i wytrzymałe. Wybieramy miejsce osłonięte od wiatrów i stosunkowo ciepłe, gdyż te pnącza, szczególnie w młodym wieku, nie są niestety w pełni mrozoodporne. Dlatego też dobrym pomysłem jest osłanianie ich pędów przed nadejściem zimy słomianymi matami bądź grubą włókniną. Glicynia chińska dobrze rośnie i bujnie kwitnie na żyznych, przepuszczalnych, lekko wilgotnych glebach, o obojętnym lub lekko zasadowym ph. Pnącze wymaga też regularnego nawożenia, gdyż silny wzrost i obfite kwitnienie mocno je obciąża. To pnącze nie zakwitnie nawet przez wiele lat, jeśli nie będzie odpowiednio przycinane. Regularne cięcie rozpoczynamy, gdy roślina osiągnie wiek 2 3 lat. Zabieg wykonujemy latem (VII p. VIII), przycinając młode przyrosty nad 3-4 pąkiem. Letnie cięcie to podstawowy zabieg, który pobudza pnącze do zawiązania jesienią większej ilości paków kwiatowych. Kasztanek jarzębolistny (Xanthoceras sorbifolium) Bardzo dekoracyjny krzew lub drzewko dorastające do 2 4m wysokości. Jego pokrój jest lekko kolumnowy, przy wysokości finalnej około 4m może mieć do 2 2,5 metra szerokości. Posiada bardzo ładne, pierzaste liście, osiągające do 30cm długości, bardzo podobne z wyglądu do liści popularnej jarzębiny. Kwitnie w okolicach czerwca, kwiaty duże, do 3cm, białe z czerwono żółtym środkiem. Kwiaty są zebrane w kwiatostany bardzo podobne do tych występujących na kasztanowcach, ich ilość na krzewie jest jednak znacznie większa oblepiają one wręcz całą koronkę tego krzewu. Najlepiej rośnie na glebach żyznych, stale umiarkowanie wilgotnych i przepuszczalnych. Preferuje miejsca słoneczne, wpływa to znacząco na intensywność kwitnienia! Dobrze sadzić ten krzew w miejscach zacisznych, osłoniętych od wiatrów, które zimą mogą doprowadzić do uszkodzeń gałęzi lub pnia. Można go ciąć co jest nawet wskazane umiarkowane cięcie wpłynie na zagęszczenie się rośliny, co z kolei zapewni lepszy efekt optyczny podczas kwitnienia. Ze względu na ładny pokrój oraz kwitnienie jest dobrą rośliną na soliter do mniejszych ogrodów, jednak niecałkowita mrozoodporność może być tutaj przeszkodą. Złotlin japoński Pleniflora (Kerria japonica Pleniflora ) Złotlin japoński Pleniflora jest krzewem z rodziny różowatych Rosaceae. Pochodzi ze Wschodniej Azji (Japonii, Korei i Chin). Dorasta do 1,5m wys. i 2m szerokości, roczne przyrosty wynoszą około 15cm. Rośnie silnie i obficie kwitnie. Ma długie, cienkie, wyprostowane, jasnozielone, dekoracyjne również zimą pędy. Liście są jasnozielone, jajowato wydłużone, 2 6cm długości, podwójnie ostro piłkowane, z długim zaostrzonym wierzchołkiem. Jesienią przebarwiają się na żółto. Bardzo efektowne pełne, złotożółte kwiaty wyglądem przypominają pompony i mają około 3cm średnicy. Rozwijają się na końcach pędów. Złotlin kwitnie na przełomie V i VI. Często powtarza kwitnienie we wrześniu. Lubi stanowiska słoneczne lub półcieniste, osłonięte przed zimowymi wiatrami. Może rosnąć na większości gleb. Nie może być sadzony na glebie zadarnionej. Nadaje się do sadzenia pojedynczo, w grupach, także na żywopłoty. Dobrze znosi zanieczyszczenia powietrza. Roślina ekspansywna, daje liczne odrosty korzeniowe.

36 Złotokap pospolity (Laburnum anagyroides) Ten wysoki krzew liściasty (rzadziej niewielkie drzewo) należy do najbardziej efektownych roślin ozdobnych w Europie. Jego ażurowa korona osiąga wysokość 7 10m i szerokość 3 4m. Długie, zwisające, gęste grona złocistożółtych kwiatów, które pojawiają się wiosną (kwiecień czerwiec) nadają roślinie wygląd jak gdyby kapała złotem (stąd nazwy złotokap lub złotodeszcz). Poza kwiatami złotokap pospolity wyróżnia się przede wszystkim trójlistkowymi liśćmi, które kształtem przypominają koniczynę, są jednak znacznie większe. Owoce złotokapów, jak u innych przedstawicieli rodziny bobowatych, mają postać strąków z nasionami. Krzew ten najlepiej rośnie na świeżej, żyznej, niezbyt suchej glebie o dużej zawartości wapnia, ale może też rosnąć na gorszym podłożu. Na dobrze nasłonecznionych stanowiskach zakwita bardzo obficie. Jest wytrzymały na mrozy, jednak w czasie bardzo surowych zim może ucierpieć. Większe rozmiary osiąga tylko w łagodniejszym klimacie. Nie znosi silnego cięcia. Wystarczy wycinać uszkodzone lub stare pędy tuż po przekwitnięciu i przeprowadzać cięcie formujące, jeśli roślina ma mieć postać zwartego krzewu. Żylistek mieszańcowy Strawberry Fields (Deutzia hybrida Strawberry Fields ) Krzew o wyprostowanych, sztywnych pędach. Starsze pędy wzniesione i łukowato opadające. Dorasta do 1,5m wysokości. Liście szerokolancetowate, ciemnozielone, szorstkie. Kwiaty stosunkowo duże, gwiazdkowate, pięciopłatkowe, zebrane w luźne kwiatostany. Płatki jaskraworóżowe z wąskim jaśniejszym brzegiem, cieniowane, u nasady jaśniejsze, prawie białe. Kwitnie obficie w czerwcu/lipcu bardzo dekoracyjnie, kiedy inne krzewy urzekają tylko zielenią liści. Nie ma specjalnych wymagań glebowych, ale preferuje stanowiska słoneczne. Najlepiej rośnie na glebach umiarkowanie wilgotnych, próchnicznych. Wrażliwy na suszę i niskie temperatury, w surowe zimy może przemarzać. Cenna, nowa odmiana na osłonięte miejsca. Żylistek szorstki (Deutzia scabra) Żylistek szorstki to krzew liściasty o ozdobnych kwiatach, dorastający do 3m wysokości. Młodsze pędy są sztywno wyprostowane, natomiast starsze po pod ciężarem liści i bujnych kwiatostanów wyginają się łukowato. Kora na młodych pędach jest jasnobrązowa, a na starszych łuszczy się. Liście żylistka szorstkiego są wydłużone, ząbkowane, pokryte szorstkimi włoskami, osiągają do 12cm długości. Żylistek szorstki kwitnie w czerwcu i lipcu. Liczne, drobne białe kwiaty największa ozdoba krzewu, są zebrane w gęste wiechowate kwiatostany. Kwiaty u tego gatunku są pojedyncze, ale w sprzedaży spotyka się częściej odmiany, które mają kwiaty pełne o barwie białej bądź różowej. Żylistek szorstki kwitnie na zeszłorocznych pędach. Nie jest trudny w uprawie. Wymaga stanowiska osłoniętego, słonecznego bądź półcienistego (w miejscach bardziej zacienionych będzie kwitł mniej obficie). Krzew żylistka płytko się korzeni, przez co jest narażony na brak wilgoci podczas suchego lata, dlatego najlepiej sadzić go w glebie, która dobrze utrzymuje wilgoć - nie może być ona jednak podmokła.

37 Żylistek mieszańcowy Pink-Pom-Pom (Deutzia hybrida Pink-Pom-Pom ) Żylistek mieszany odmiany Pink Pom-Pom to krzew o pędach sztywno wyprostowanych, dorastający do 2,5m wysokości pochodzący z Japonii. Pink Pom-Pom to obok odmiany Strawberry Fields najpiękniejsza odmiana żylistka o pełnych, białych, na zewnątrz różowych kwiatostanach. Jedna z najładniej kwitnących odmian żylistka. Stanowisko słoneczne i półcieniste. Preferuje gleby próchniczne, dość wilgotne, ogrodowe. Najlepiej rośnie na glebach umiarkowanie wilgotnych. Wrażliwy na suszę i niskie temperatury, w surowe zimy może przemarzać.

38