Publikacja objęta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione. Publikacja przeznaczona jedynie dla

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Publikacja objęta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione. Publikacja przeznaczona jedynie dla"

Transkrypt

1

2 Publikacja objęta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.

3 Publikacja objęta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.

4 Publikacja objęta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.

5 RECENZENT Prof. dr hab. med. Janina Sokołowska-Pituchowa PROJEKT OKŁADKI Marcin Bruchnalski Na okładce preparat anatomiczny ze zbiorów Muzeum Anatomii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum Fot. Jacenty Urbaniak OPRACOWANIE GRAFICZNE RYCIN Jacenty Urbaniak Jerzy Walocha Copyright by Jerzy Walocha, Janusz Gorczyca & Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego Wydanie I, Kraków 2013 All rights reserved Nowa edycja Anatomii Prawidłowej Człowieka jest kontynuacją i rozwinięciem poprzednich wydań serii podręczników pod redakcją prof. Andrzeja Skawiny. Wprowadzono niezbędne poprawki merytoryczne i całość wzbogacono o nomenklaturę anglojęzyczną. Niniejszy utwór ani żaden jego fragment nie może być reprodukowany, przetwarzany i rozpowszechniany w jakikolwiek sposób za pomocą urządzeń elektronicznych, mechanicznych, kopiujących, nagrywających i innych oraz nie może być przechowywany w żadnym systemie informatycznym bez uprzedniej pisemnej zgody Wydawcy. ISBN Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego Redakcja: ul. Michałowskiego 9/2, Kraków tel , , fax Dystrybucja: tel , tel./fax tel. kom , sprzedaz@wuj.pl Konto: PEKAO SA, nr Publikacja objęta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.

6 Pamięci Profesora dr. hab. med. Andrzeja Skawiny Publikacja objęta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.

7 Publikacja objęta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.

8 KOŃCZYNA GÓRNA SPIS TREŚCI Okolice kończyny górnej Mięśnie powierzchowne klatki piersiowej Mięśnie powierzchowne grzbietu Mięśnie obręczy barkowej Tętnica podobojczykowa Splot ramienny Dół pachowy Węzły chłonne dołu pachowego Część podobojczykowa splotu ramiennego Tętnica pachowa Nerw pachowy Gałęzie krótkie splotu ramiennego Ramię Rowek przyśrodkowy i boczny mięśnia dwugłowego ramienia Żyły powierzchowne kończyny górnej Mięśnie ramienia Grupa przednia mięśni ramienia Grupa tylna mięśni ramienia Powięź ramienia Tętnica ramienna Nerw mięśniowo-skórny Nerw pośrodkowy Nerw łokciowy Nerw promieniowy Nerw skórny przyśrodkowy ramienia Nerw skórny przyśrodkowy przedramienia Pęczki naczyniowo-nerwowe ramienia Dół łokciowy Tętnica promieniowa i łokciowa Sieć stawu łokciowego Mięśnie przedramienia Grupa przednia mięśni przedramienia Powięź przedramienia Kanał nadgarstka Sieć dłoniowa nadgarstka Unaczynienie tętnicze powierzchni dłoniowej ręki Łuk dłoniowy powierzchowny Łuk dłoniowy głęboki Unaczynienie tętnicze grzbietu ręki Mięśnie dłoni Mięśnie kłębu Mięśnie kłębika Mięśnie środkowe ręki Publikacja objęta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.

9 8 Powięzie ręki Okolica grzbietowa przedramienia Grupa boczna mięśni przedramienia Grupa tylna mięśni przedramienia Przedziały prostowników Pęczki naczyniowo-nerwowe przedramienia Tabakierka anatomiczna Sieć grzbietowa nadgarstka Schemat układu chłonnego kończyny górnej Unerwienie czuciowe kończyny górnej Wpływ głównych mięśni na ruchy w stawach kończyny górnej Badanie palpacyjne tętna na kończynie górnej Zakres ruchów w stawach kończyny górnej KOŃCZYNA DOLNA Okolice kończyny dolnej Mięśnie miednicy Tętnica biodrowa wspólna Tętnica biodrowa zewnętrzna Tętnica biodrowa wewnętrzna Splot krzyżowy Okolica pośladkowa Splot lędźwiowy Kanał zasłonowy Rozstęp naczyń Kanał udowy Rozstęp mięśni Węzły chłonne pachwinowe Trójkąt udowy Tętnica udowa Żyła odpiszczelowa Żyła odstrzałkowa Powięź biodrowa Powięź szeroka Grupa przednia mięśni uda Grupa przyśrodkowa mięśni uda Kanał przywodzicieli Grupa tylna mięśni uda Dół podkolanowy Grupa tylna mięśni podudzia Nerw piszczelowy Tętnica podkolanowa Sieć stawowa kolana Tętnica piszczelowa tylna Powięź goleni Nerw łydkowy Kanał kostki przyśrodkowej Publikacja objęta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.

10 9 Mięśnie stopy Tętnica podeszwowa przyśrodkowa Tętnica podeszwowa boczna Nerw podeszwowy przyśrodkowy Nerw podeszwowy boczny Mięśnie grupy przedniej podudzia Tętnica piszczelowa przednia Nerw strzałkowy wspólny Nerw strzałkowy głęboki Mięśnie grupy bocznej podudzia Nerw strzałkowy powierzchowny Tętnica grzbietowa stopy Tętnica łukowata Schemat układu chłonnego kończyny dolnej Zaopatrzenie czuciowe kończyny dolnej Zestawienie wpływu poszczególnych mięśni kończyny dolnej na ruchy w stawach Pęczki naczyniowo-nerwowe kończyny dolnej Badanie tętna na tętnicach kończyny dolnej Zakres ruchomości w poszczególnych stawach kończyny dolnej Rozwój kończyn Piśmiennictwo Spis rycin Publikacja objęta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.

11 Publikacja objęta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.

12 KOŃCZYNA GÓRNA (upper limb, extremitas superior) Publikacja objęta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.

13 Publikacja objęta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.

14 OKOLICE KOŃCZYNY GÓRNEJ (regions of upper limb, regiones membri superioris) Wśród okolic kończyny górnej wyróżniamy: Okolicę naramienną (deltoid region, regio deltoidea). Okolicę pachową (axillary region, regio axillaris) i dół pachowy (axillary fossa, fossa axillaris). Ramię (arm, brachium). Łokieć (elbow, cubitus). Przedramię (forearm, antebrachium). Nadgarstek (wrist, carpus). Rękę (hand, manus). W zakresie ramienia wyróżniamy: okolicę ramieniową przednią i tylną (anterior and posterior regions of arm, regio brachialis anterior et posterior). Łokieć dzielimy na okolicę łokciową przednią i tylną (anterior and posterior cubital region, regio cubiti anterior et posterior); wyróżniamy tu także dół łokciowy (cubital fossa, fossa cubiti). W przedramieniu wydzielamy okolicę przedramieniową przednią i tylną (anterior and posterior region of forearm, regio antebrachii anterior et posterior) oraz brzeg promieniowy i łokciowy (radial and ulnar border, margo radialis et ulnaris). Nadgarstek dzielimy na okolicę nadgarstkową przednią i tylną (anterior and posterior region of wrist, regio carpalis anterior et posterior). Wreszcie w obrębie ręki wyróżniamy grzbiet ręki (dorsum of hand, dorsum manus) oraz dłoń (palm of hand, palma manus), kłąb (thenar) i kłębik (hypothenar), śródręcze (metacarpus) i palce (fingers, digiti). Wśród palców wyróżniamy: Kciuk (thumb, pollex). Palec wskazujący (index). Palec środkowy (middle finger, digitus medius). Palec obrączkowy (ring finger, digitus annularis). Palec najmniejszy (little finger, digitus minimus). Każdy z palców posiada powierzchnię dłoniową i grzbietową (palmar and dorsal surfaces of fingers, facies digitalis ventralis et dorsalis). Mięśnie łączące wolną kończynę górną lub jej obręcz z tułowiem możemy podzielić na kilka grup. Publikacja objęta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.

15 14 MIĘŚNIE POWIERZCHOWNE KLATKI PIERSIOWEJ (superficial muscles of thorax, musculi superficiales thoracis) 1. Mięsień piersiowy większy (musculus pectoralis major) składa się z trzech części. Część obojczykowa przyczepia się do przyśrodkowej połowy obojczyka. Część mostkowo-żebrowa przyczepia się na błonie przedniej mostka i do chrząstek żeber I VI. Część brzuszna dochodzi do blaszki przedniej pochewki mięśnia prostego brzucha (musculus rectus abdominis). Przyczep końcowy znajduje się na grzebieniu guzka większego kości ramiennej (crest of greater tubercle, crista tuberculi majoris humeri). Czynność: Przywodzi, zgina i obraca ramię do wewnątrz w stawie ramiennym; opuszcza podniesione ramię; pociąga łopatkę do przodu; jest także dodatkowym mięśniem wdechowym. Unerwienie: Nerwy piersiowe przednie przyśrodkowy i boczny (anterior thoracic nerves: medial and lateral pectoral nerves, nervi thoracici anteriores medialis et lateralis). Część obojczykowa jest oddzielona od mostkowo-żebrowej przez rowek międzypiersiowy (interpectoral sulcus, sulcus interpectoralis). Brzeg dolny mięśnia tworzy tzw. fałd pachowy przedni (anterior axillary fold, plica axillaris anterior). Brzeg górny mięśnia jest oddzielony od brzegu przyśrodkowego mięśnia naramiennego (deltoid muscle, musculus deltoideus) przez rowek naramienno-piersiowy (deltopectoral groove, sulcus deltoideopectoralis), który ku górze kończy się poniżej obojczyka trójkątem naramienno-piersiowym (deltopectoral triangle, trigonum deltoideopectorale). W zawartości trójkąta znajdują się: Końcowy odcinek żyły odpromieniowej (cephalic vein, vena cephalica), która przebija powięź obojczykowo-piersiową (clavipectoral fascia, fascia clavipectoralis) i uchodzi do żyły pachowej (axillary vein, vena axillaris) lub żyły podobojczykowej (subclavian vein, vena subclavia). Towarzyszące żyle naczynia chłonne powierzchowne i niestale występujący węzeł chłonny naramienno-piersiowy (deltopectoral lymph node, nodus lymphaticus deltoideopectoralis). Tętnica piersiowo-barkowa (thoracoacromial artery, arteria thoracoacromialis) wraz z gałęziami: barkową (ramus acromialis), naramienną (deltoid branch, ramus deltoideus), obojczykową (clavicular branch, ramus clavicularis) i piersiowymi (pectoral branches, rami pectorales) oraz towarzyszące naczynia żylne. Publikacja objęta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.

16 Publikacja objęta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.

17 PIŚMIENNICTWO 1. Aleksandrowicz R., Gielecki J., Gacek W.: Anatomia topograficzna. Przewodnik do ćwiczeń prosektoryjnych polsko-angielski. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa Aleksandrowicz R., Gołąb B., Narkiewicz O.: Mianownictwo anatomiczne. PZWL, Warszawa Aleksandrowicz R., Gielecki J., Gacek W.: Słownik mian anatomicznych łacińsko- -polsko-angielski. PZWL, Warszawa Bartel H.: Embriologia. PZWL, Warszawa Bochenek A.: Anatomia człowieka; T. I. Anatomia ogólna, kości, stawy i więzadła, mięśnie. Pod red. W. Łasińskiego. PZWL, Warszawa Bochenek A.: Anatomia człowieka; T. III. Układ naczyniowy. Pod red. W. Łasińskiego. PZWL, Warszawa Bochenek A.: Anatomia człowieka; T. V. Układ nerwowy obwodowy. Układ nerwowy autonomiczny. Powłoka wspólna. Narządy zmysłów. Pod red. W. Łasińskiego. PZWL, Warszawa Burton R. I.: The Hand examination and diagnosis. American Society for Surgery of the Hand. Churchill Livingstone, Edinburgh, London, Melbourne and New York Chung K.W.: Gross Anatomy. 3rd edition. Williams & Wilkins, Baltimore, Philadelphia, Hong Kong, London, Munich, Sydney, Tokyo Fix J.D., Dudek R.W.: Embryology. Williams & Wilkins, Baltimore, Philadelphia, Hong Kong, London, Munich, Sydney, Tokyo Jakimowicz W.: Neurologia kliniczna w zarysie. PZWL, Warszawa Lippert H.: Anatomia; T. 2. Wydanie I polskie pod redakcją R. Aleksandrowicza. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław Moore K.L., Persaud T.V.N.: The Developing Human. Clinically Oriented Embryology. W.B. Saunders Company, Philadelphia, London, Toronto, Montreal, Sydney, Tokio Sadler T. W.: Medical embryology. Williams & Wilkins, Baltimore, Philadelphia, Hong Kong, London, Munich, Sydney, Tokyo Sokołowska-Pituchowa J.: Anatomia człowieka. PZWL, Warszawa Urbanowicz Z.: Anatomia człowieka. Słownik encyklopedyczny. Lublin Whitemore I.: Terminologia Anatomica. IFAA, FCAT, Georg Thieme Verlag, Germany, Williams P.L., Warwick R., Dyson M., Bannister L.W.: Gray s Anatomy. 27th edition. Churchill Livingstone. Edinburgh, London, Melbourne and New York Woźniak W.: Anatomia człowieka. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław Publikacja objęta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.

18 Publikacja objęta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.

19 REDAKTOR Dorota Węgierska KOREKTA Katarzyna Jagieła SKŁAD I ŁAMANIE Hanna Wiechecka Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego Redakcja: ul. Michałowskiego 9/2, Kraków tel , , fax Publikacja objęta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.

20

Na okładce preparat anatomiczny ze zbiorów Muzeum Anatomii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum Fot. Jacenty Urbaniak

Na okładce preparat anatomiczny ze zbiorów Muzeum Anatomii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum Fot. Jacenty Urbaniak RECENZENT Prof. dr hab. med. Janina Sokołowska-Pituchowa PROJEKT OKŁADKI Marcin Bruchnalski Na okładce preparat anatomiczny ze zbiorów Muzeum Anatomii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum Fot.

Bardziej szczegółowo

Publikacja objęta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione. Publikacja przeznaczona jedynie dla

Publikacja objęta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione. Publikacja przeznaczona jedynie dla Publikacja objęta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione. Publikacja objęta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie

Bardziej szczegółowo

Na okładce preparat anatomiczny ze zbiorów Muzeum Anatomii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum Fot. Jacenty Urbaniak

Na okładce preparat anatomiczny ze zbiorów Muzeum Anatomii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum Fot. Jacenty Urbaniak RECENZENT Prof. dr hab. med. Janina Sokołowska-Pituchowa PROJEKT OKŁADKI Marcin Bruchnalski Na okładce preparat anatomiczny ze zbiorów Muzeum Anatomii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum Fot.

Bardziej szczegółowo

Spis Tabel i rycin. Spis tabel

Spis Tabel i rycin. Spis tabel Spis Tabel i rycin Spis tabel 1. Podział stawów ze względu na ilość osi ruchów i ukształtowanie powierzchni stawowych. 20 2. Nazwy ruchów w stawach człowieka w pozycji anatomicznej..... 21 3. Zestawienie

Bardziej szczegółowo

Obowiązuje mianownictwo w języku łacińskim.

Obowiązuje mianownictwo w języku łacińskim. PROGRAM ĆWICZEŃ WYDZIAŁ LEKARSKI 2011/2012 Ćwiczenie 1 03 05.10.2011 Wprowadzenie do zajęć prosektoryjnych. Obowiązuje mianownictwo w języku łacińskim. Ogólne miana anatomiczne. Płaszczyzny, osie i kierunki

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp... 7

Spis treści. Wstęp... 7 Wstęp.............................................................. 7 I. Plan budowy ciała ludzkiego... 9 Okolice ciała ludzkiego........................................................................

Bardziej szczegółowo

Na okładce preparat anatomiczny ze zbiorów Muzeum Anatomii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum Fot. Jacenty Urbaniak

Na okładce preparat anatomiczny ze zbiorów Muzeum Anatomii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum Fot. Jacenty Urbaniak RECENZENT Prof. dr hab. med. Janina Sokołowska-Pituchowa PROJEKT OKŁADKI Marcin Bruchnalski Na okładce preparat anatomiczny ze zbiorów Muzeum Anatomii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum Fot.

Bardziej szczegółowo

ATLAS ANATOMII PALPACYJNEJ 2. Kończyna dolna

ATLAS ANATOMII PALPACYJNEJ 2. Kończyna dolna ATLAS ANATOMII PALPACYJNEJ 2 Kończyna dolna BADANIE MANUALNE POWŁOK Kończyna dolna Z języka francuskiego tłumaczyła Joanna Józefowicz-Pacuła WARSZAWA WYDAWNICTWO LEKARSKIE PZWL SPIS TREŚCI Wprowadzenie...

Bardziej szczegółowo

Pytania na zaliczenie II-gie poprawkowe z anatomii prawidłowej człowieka dla studentów Oddziału Stomatologicznego

Pytania na zaliczenie II-gie poprawkowe z anatomii prawidłowej człowieka dla studentów Oddziału Stomatologicznego Pytania na zaliczenie II-gie poprawkowe z anatomii prawidłowej człowieka dla studentów Oddziału Stomatologicznego KOŃCZYNA GÓRNA Kości i ich połączenia 1. Stałe i niestałe składniki stawów 1. Połączenia

Bardziej szczegółowo

Program zajęć z Anatomii kierunek: Pielęgniarstwo, studia stacjonarne

Program zajęć z Anatomii kierunek: Pielęgniarstwo, studia stacjonarne Program zajęć z Anatomii kierunek: Pielęgniarstwo, studia stacjonarne DATA Ćwiczenie 1 04.10.2017 SZCZEGÓŁY Regulamin zajęć. Obowiązuje nomenkatura pojęć anatomicznych w języku polskim. Podstawy anatomii.

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp. I. Plan budowy ciała ludzkiego 9 Okolice ciata ludzkiego Układy narządów *P. Określenie orientacyjne w przestrzeni

Spis treści. Wstęp. I. Plan budowy ciała ludzkiego 9 Okolice ciata ludzkiego Układy narządów *P. Określenie orientacyjne w przestrzeni Wstęp 7 I. Plan budowy ciała ludzkiego 9 Okolice ciata ludzkiego Układy narządów *P Określenie orientacyjne w przestrzeni Płaszczyzny ciała Osie ciała II. Układ bierny i czynny ruchu (osteologia, syndesmołogia,

Bardziej szczegółowo

ZOFIA IGNASIAK WYDANIE II ELSEYIER URBAN&PARTNER

ZOFIA IGNASIAK WYDANIE II ELSEYIER URBAN&PARTNER ZOFIA IGNASIAK ELSEYIER URBAN&PARTNER WYDANIE II Zofia Ignasiak Anatomia układu ruchu Wydanie II Elsevier Urban & Partner Wrocław \ Spis treści J Wstęp... I. Plan budowy ciała ludzkiego... Okolice ciała

Bardziej szczegółowo

PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ ODDZIAŁ FIZJOTERAPII

PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ ODDZIAŁ FIZJOTERAPII 07.10.2015 PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ OSTEOLOGIA, ANATOMIA JAM CIAŁA Wykład Inauguracyjny. Anatomia budowa ciała ludzkiego. Reguły opisu anatomicznego. Ogólna budowa kości i ich połączeń. 14.10.2015 Biomechanika

Bardziej szczegółowo

PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ ODDZIAŁ FIZJOTERAPII

PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ ODDZIAŁ FIZJOTERAPII 12.10.2016 PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ OSTEOLOGIA, ANATOMIA JAM CIAŁA Wykład Inauguracyjny. Anatomia budowa ciała ludzkiego. Reguły opisu anatomicznego. Ogólna budowa kości i ich połączeń. 19.10.2016 Biomechanika

Bardziej szczegółowo

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: ASYSTENT OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet

Bardziej szczegółowo

Objawy mięśniowe uszkodzeń nerwów rdzeniowe. PoraŜenie nie daje wyraźnych objawów mięśniowych.

Objawy mięśniowe uszkodzeń nerwów rdzeniowe. PoraŜenie nie daje wyraźnych objawów mięśniowych. splotów rdzeniowych Splot ramienny (plexus brachialis) utworzony jest przez przednie (brzuszne) gałęzie nerwów rdzeniowych, głównie od C 5 do Th 1 oraz niekiedy równieŝ przez gałęzie przednie C 4 i Th

Bardziej szczegółowo

Program zajęć z Anatomii kierunek: Położnictwo, studia stacjonarne

Program zajęć z Anatomii kierunek: Położnictwo, studia stacjonarne Program zajęć z Anatomii kierunek: Położnictwo, studia stacjonarne DATA Ćwiczenie 1 06.10.2016 Ćwiczenie 2 13.10.2016 Ćwiczenie 3 20.10.2016 SZCZEGÓŁY Regulamin zajęć. Podstawy anatomii. Mianownictwo anatomiczne.

Bardziej szczegółowo

Na okładce preparat anatomiczny ze zbiorów Muzeum Anatomii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum Fot. Jacenty Urbaniak

Na okładce preparat anatomiczny ze zbiorów Muzeum Anatomii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum Fot. Jacenty Urbaniak RECENZENT Prof. dr hab. med. Janina Sokołowska-Pituchowa PROJEKT OKŁADKI Marcin Bruchnalski Na okładce preparat anatomiczny ze zbiorów Muzeum Anatomii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum Fot.

Bardziej szczegółowo

Wybrane zagadnienia. ANATOMIA CZYNNOŚCIOWA UKŁADU RUCHU CZŁOWIEKA Autor; dr Ida Wiszomirska

Wybrane zagadnienia. ANATOMIA CZYNNOŚCIOWA UKŁADU RUCHU CZŁOWIEKA Autor; dr Ida Wiszomirska Wybrane zagadnienia ANATOMIA CZYNNOŚCIOWA UKŁADU RUCHU CZŁOWIEKA Autor; dr Ida Wiszomirska 1. Nazwy kości oraz powierzchnie stawowe tych kości. 2. Podział połączeń: połączenia ścisłe (stałe) i wolne (ruchome).

Bardziej szczegółowo

Adam Zborowski. ATLAS anatomii człowieka

Adam Zborowski. ATLAS anatomii człowieka Adam Zborowski ATLAS anatomii człowieka Kraków 2007 SPIS TREŚCI schemat komórki ludzkiej...12 rodzaje komórek...13 składniki komórkowe krw i... 14 rodzaje komórek...15 rodzaje nabłonków jednowarstwowych...

Bardziej szczegółowo

Klatka piersiowa. 5. Ściany klatki piersiowej. 8. Płuca i opłucna. 6. Jama klatki piersiowej. 7. Śródpiersie. 9. Anatomia powierzchniowa

Klatka piersiowa. 5. Ściany klatki piersiowej. 8. Płuca i opłucna. 6. Jama klatki piersiowej. 7. Śródpiersie. 9. Anatomia powierzchniowa Grzbiet 1. Kości, więzadła i stawy Kręgosłup: opis ogólny...................................... 2 Budowa kręgosłupa......................................... 4 Odcinek szyjny kręgosłupa..................................

Bardziej szczegółowo

KIERUNEK: PIELEGNIARSTWO; I rok I ο PRZEDMIOT: ANATOMIA (ĆWICZENIA 45h) ĆWICZENIE 1 (01.10.2012) ĆWICZENIE 2 (04.10.2012) ĆWICZENIE 3 (08.10.

KIERUNEK: PIELEGNIARSTWO; I rok I ο PRZEDMIOT: ANATOMIA (ĆWICZENIA 45h) ĆWICZENIE 1 (01.10.2012) ĆWICZENIE 2 (04.10.2012) ĆWICZENIE 3 (08.10. KIERUNEK: PIELEGNIARSTWO; I rok I ο PRZEDMIOT: ANATOMIA (ĆWICZENIA 45h) ĆWICZENIE 1 (01.10.2012) - Zapoznanie się z regulaminem i przepisami BHP obowiązującymi na zajęciach. Podstawowe mianownictwo anatomiczne

Bardziej szczegółowo

Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3 PODZIAŁ MIĘŚNI GRZBIETU MIĘŚNIE GRZBIETU POWIERZCHOWNE

Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3 PODZIAŁ MIĘŚNI GRZBIETU MIĘŚNIE GRZBIETU POWIERZCHOWNE Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 PODZIAŁ MIĘŚNI GRZBIETU Mięśnie grzbietu dzieli się na dwie grupy: - warstwę bardziej powierzchowną stanowią mięśnie związane ze szkieletem kończyny górnej - do warstwy głębokiej

Bardziej szczegółowo

MIĘŚNIE GRZBIETU MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ MIĘŚNIE BRZUCHA MIĘŚNIE SZYI MIĘŚNIE GŁOWY MIĘŚNIE KOŃCZYNY GÓRNEJ: -mięśnie obręczy kończyny górnej

MIĘŚNIE GRZBIETU MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ MIĘŚNIE BRZUCHA MIĘŚNIE SZYI MIĘŚNIE GŁOWY MIĘŚNIE KOŃCZYNY GÓRNEJ: -mięśnie obręczy kończyny górnej MIĘŚNIE GRZBIETU MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ MIĘŚNIE BRZUCHA MIĘŚNIE SZYI MIĘŚNIE GŁOWY MIĘŚNIE KOŃCZYNY GÓRNEJ: -mięśnie obręczy kończyny górnej -mięśnie ramienia -mięśnie przedramienia -mięśnie ręki MIĘŚNIE

Bardziej szczegółowo

Wykłady i ćwiczenia w dużych grupach

Wykłady i ćwiczenia w dużych grupach Fizjoterapia w dysfunkcjach narządu ruchu plan przedmiotu Dr n. med. Małgorzata Chochowska UWAGA OGÓLNA: Studenci na zajęciach muszą posiadać wygodny zmienny strój, zmienne obuwie oraz ręcznik. Jest to

Bardziej szczegółowo

Zaawansowany. Podstawowa wiedza z zakresu biologii ogólnej na poziomie szkoły średniej. Poznanie podstawowych układów budowy anatomicznej człowieka

Zaawansowany. Podstawowa wiedza z zakresu biologii ogólnej na poziomie szkoły średniej. Poznanie podstawowych układów budowy anatomicznej człowieka Kierunek PILĘGNIARSTWO Nazwa przedmiotu Anatomia Kod przedmiotu Poziom przedmiotu Rok studiów Semestr Liczba punktów Metody nauczania Język wykładowy Imię i nazwisko wykładowcy Wymagania wstępne Zaawansowany

Bardziej szczegółowo

PROGRAM KURSU. I. Wykłady (10h) II. Ćwiczenia w grupach dziekańskich (14h) III. Ćwiczenia w grupach klinicznych (46h)

PROGRAM KURSU. I. Wykłady (10h) II. Ćwiczenia w grupach dziekańskich (14h) III. Ćwiczenia w grupach klinicznych (46h) Autorski program kursu TERAPIA MANUALNA TKANEK MIĘKKICH W DYSFUNKCJACH NARZĄDU RUCHU Kurs będzie realizowany na WZKF w Gorzowie Wielkopolskim, w ramach przedmiotu: Fizjoterapia w dysfunkcjach narządu ruchu

Bardziej szczegółowo

zgięcie odwiedzenie rotacja zewnętrzna (ręka za głowę górą) rotacja wewnętrzna (ręka za plecami do łopatki)

zgięcie odwiedzenie rotacja zewnętrzna (ręka za głowę górą) rotacja wewnętrzna (ręka za plecami do łopatki) Diagnostyka wizualna barku 1. Norma ustawienia łopatki: łopatka w odległości ok 8 cm od kręgosłupa, umiejscowiona między TH2 i TH7, płasko przylegająca do klatki, zrotowana 30 st. 2. Norma ustawienia głowy

Bardziej szczegółowo

Wykaz mian anatomicznych obowiązujących na zaliczeniu praktycznym z Anatomii dla Kierunku Ratownictwo Medyczne i Pielęgniarstwo 2014/15

Wykaz mian anatomicznych obowiązujących na zaliczeniu praktycznym z Anatomii dla Kierunku Ratownictwo Medyczne i Pielęgniarstwo 2014/15 Wykaz mian anatomicznych obowiązujących na zaliczeniu praktycznym z Anatomii dla Kierunku Ratownictwo Medyczne i Pielęgniarstwo 2014/15 Kolokwium I: Klatka piersiowa, grzbiet i kończyna górna Typowy kręg

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Rozdział 1 Bark 1. Rozdział 2 Kość ramienna 73. Rozdział 3 Staw łokciowy 111. Słowo wstępne XXV

Spis treści. Rozdział 1 Bark 1. Rozdział 2 Kość ramienna 73. Rozdział 3 Staw łokciowy 111. Słowo wstępne XXV Spis treści Słowo wstępne XXV Rozdział 1 Bark 1 Dostęp przedni do obojczyka 2 Dostęp przedni do stawu ramiennego 4 Anatomia praktyczna dostępu przedniego do stawu ramiennego 17 Dostęp przednio-boczny do

Bardziej szczegółowo

KOŃCZYNA GÓRNA. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3. Położenie mm przedramienia

KOŃCZYNA GÓRNA. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3. Położenie mm przedramienia Slajd Slajd Slajd KOŃCZYNA GÓRNA MIĘŚNIE PRZEDRAMIENIA Położenie mm przedramienia Mięśnie przedramienia rozpoczynają się na nadkłykciach kości ramiennej oraz na kościach przedramienia. Należą do nich m.in.

Bardziej szczegółowo

MODUŁ II Kolano, stopa. Neurologia kliniczna cz. 1.

MODUŁ II Kolano, stopa. Neurologia kliniczna cz. 1. MODUŁ II Kolano, stopa. Neurologia kliniczna cz. 1. 1. Anatomia palpacyjna 1.1 Anatomia palpacyjna kolana, podudzia, stopy Elementy kostne: Rzepka Kość piszczelowa Guzowatość przednia piszczeli Śródlinia

Bardziej szczegółowo

Publikacja objęta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione. Publikacja przeznaczona jedynie dla

Publikacja objęta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione. Publikacja przeznaczona jedynie dla RECENZENT Prof. dr hab. med. Janina Sokołowska-Pituchowa PROJEKT OKŁADKI Marcin Bruchnalski Na okładce preparat anatomiczny ze zbiorów Muzeum Anatomii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum Fot.

Bardziej szczegółowo

Andrzeja Zembatego tom I

Andrzeja Zembatego tom I pod redakcją Andrzeja Zembatego tom I pod redakcją Andrzeja Zembatego Zespół Autorów dr n. kult. fiz. dr n. kult. fiz. dr n. kult. fiz. prof. dr hab. n. kult. fiz. Mirosław Kokosz Tadeusz Łoza Edward Saulicz

Bardziej szczegółowo

RYCINA 3-1 Anatomia kości stawu łokciowego i przedramienia widok od strony dłoniowej.

RYCINA 3-1 Anatomia kości stawu łokciowego i przedramienia widok od strony dłoniowej. Rozdział 3 65 crista supracondylaris lateralis fossa radialis epicondylus lateralis crista supracondylaris medialis fossa coronoidea epicondylus medialis capitulum humeri caput radii collum radii tuberositas

Bardziej szczegółowo

MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ

MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ Slajd Slajd 2 Slajd 3 MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ Podział mięśni klatki piersiowej Wyróżnia się trzy grupy mm klatki piersiowej: mięśnie powierzchowne, mięśnie głębokie, przepona Mięśnie powierzchowne Związane

Bardziej szczegółowo

POŁĄCZENIA KOŃCZYNY GÓRNEJ

POŁĄCZENIA KOŃCZYNY GÓRNEJ Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 POŁĄCZENIA KOŃCZYNY GÓRNEJ POŁĄCZENIE Z TUŁOWIEM Kończyna górna jest połączona z kośćcem tułowia za pomocą obręczy złożonej z obojczyka i łopatki. W tym połączeniu znajdują się

Bardziej szczegółowo

mgr Grzegorz Witkowski Układ mięśniowy

mgr Grzegorz Witkowski Układ mięśniowy mgr Grzegorz Witkowski Mięsień kurczliwy narząd, jeden ze strukturalnych i funkcjonalnych elementów narządu ruchu, stanowiący jego element czynny. Jego kształt i budowa zależy od roli pełnionej w organizmie.

Bardziej szczegółowo

Spis treści. 1 Anatomia ogólna 1. 2 Głowa i szyja Czaszka i mięśnie głowy Nerwy czaszkowe 64

Spis treści. 1 Anatomia ogólna 1. 2 Głowa i szyja Czaszka i mięśnie głowy Nerwy czaszkowe 64 1 Anatomia ogólna 1 Ogólne zasady budowy ciała ludzkiego 1 Położenie narządów wewnętrznych, punkty palpacyjne i linie topograficzne 2 Płaszczyzny i kierunki ciała 4 Osteologia 6 Kościec ciała ludzkiego

Bardziej szczegółowo

Tablica 18. Głowa szyja tułów. 18 Mięśnie właściwe (głębokie) grzbietu ( ryc , , 2.96) I Pasmo boczne

Tablica 18. Głowa szyja tułów. 18 Mięśnie właściwe (głębokie) grzbietu ( ryc , , 2.96) I Pasmo boczne Tablica 18 Głowa szyja tułów 18 Mięśnie właściwe (głębokie) grzbietu ( ryc. 2.76 2.79, 2.81 2.84, 2.96) I Pasmo Pasmo mięśni właściwych grzbietu pokrywa w odcinku szyjnym i lędźwiowym pasmo przyśrodkowe,

Bardziej szczegółowo

SZKIELET KOŃCZYNY GÓRNEJ

SZKIELET KOŃCZYNY GÓRNEJ Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 SZKIELET KOŃCZYNY GÓRNEJ SZKIELET Szkielet kończyny górnej dzieli się na: 1. Kości obręczy kończyny górnej: - obojczyk, - łopatka 2. Kości części wolnej kończyny górnej: - kość

Bardziej szczegółowo

Harmonogram zajęć z przedmiotu Anatomia prawidłowa. dla studentów WNoZ Kierunek Fizjoterapia. w roku akademickim 2019/2020

Harmonogram zajęć z przedmiotu Anatomia prawidłowa. dla studentów WNoZ Kierunek Fizjoterapia. w roku akademickim 2019/2020 Harmonogram zajęć z przedmiotu Anatomia prawidłowa dla studentów WNoZ Kierunek Fizjoterapia w roku akademickim 2019/2020 Kryteria zaliczenia przedmiotu Anatomia prawidłowa dla studentów WNoZ Kierunek Fizjoterapia

Bardziej szczegółowo

Kinezjologiczna analiza łucznictwa

Kinezjologiczna analiza łucznictwa Treść Schemat mięśni szkieletowych Kinezjologiczna analiza łucznictwa Neuromuskularne podstawy ruchów ciała Anatomia górnych części ciała Mięśnie zaangażowane w łucznictwie Mięśnie podczas pracy 1 UTRZYMYWANIE

Bardziej szczegółowo

Pozycja sondy Pozycja kończyny Widoczne struktury Test czynnościowy. Oporowany wyprost Równoległa do długiej

Pozycja sondy Pozycja kończyny Widoczne struktury Test czynnościowy. Oporowany wyprost Równoległa do długiej Nadgarstek Pozycja sondy Pozycja kończyny Widoczne struktury Test czynnościowy Staw promieniowo- Oporowany wyprost Równoległa do długiej nadgarstkowy, wysięk, test ścięgien osi k. promieniowej, prostopadle

Bardziej szczegółowo

Slajd 1 KOŃCZYNA DOLNA: MIĘŚNIE OBRĘCZY. Slajd 2. Slajd 3 MM WEWNĘTRZNE

Slajd 1 KOŃCZYNA DOLNA: MIĘŚNIE OBRĘCZY. Slajd 2. Slajd 3 MM WEWNĘTRZNE Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 KOŃCZYNA DOLNA: MIĘŚNIE OBRĘCZY Do tej grupy należą mięśnie działające na staw biodrowy jako: zginacze, prostowniki, odwodziciele, przywodziciele oraz rotatory uda. Otaczają one

Bardziej szczegółowo

WYBRANE RUCHY W STAWACH KOŃCZYNY GÓRNEJ - ZARYS CZYNNOŚCI MIĘŚNI

WYBRANE RUCHY W STAWACH KOŃCZYNY GÓRNEJ - ZARYS CZYNNOŚCI MIĘŚNI WYBRANE RUCHY W STAWACH KOŃCZYNY GÓRNEJ - ZARYS CZYNNOŚCI MIĘŚNI Uwagi: 1. W prezentowanym zestawieniu czynność mięśni opisana jest w ujęciu klasycznym rozpatrywane są jedynie mięśnie bezpośrednio działające

Bardziej szczegółowo

Atlas anatomii. Anne M. Gilroy Brian R. MacPherson Lawrence M. Ross. 7/ l ) \ t f * i ' i k r '»ii w l m l ( Markus Voll Karl Wesker.

Atlas anatomii. Anne M. Gilroy Brian R. MacPherson Lawrence M. Ross. 7/ l ) \ t f * i ' i k r '»ii w l m l ( Markus Voll Karl Wesker. Atlas anatomii Anne M. Gilroy Brian R. MacPherson Lawrence M. Ross Ilustracje: Markus Voll Karl Wesker Redakcja wydania I polskiego Janusz M oryś ' Ę m * I 1! f 1 \ P -7 7/ l ) \ t f * i ' i k r '»ii w

Bardziej szczegółowo

MIĘŚNIE PODPOTYLICZNE

MIĘŚNIE PODPOTYLICZNE MIĘŚNIE PODPOTYLICZNE M. PROSTY BOCZNY GŁOWY M. SKOŚNY GÓRNY GŁOWY M. PROSTY TYLNY WIĘKSZY M. SKOŚNY DOLNY GŁOWY mm. międzypoprzeczne szyi wyrostek kolczysty kręgu obrotowego M. PROSTY TYLNY MNIEJSZY wyrostek

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN I ZASADY BHP OSTEOLOGIA OSTEOLOGIA (CIĄG DALSZY) SYNDESMOLOGIA I ARTROLOGIA

REGULAMIN I ZASADY BHP OSTEOLOGIA OSTEOLOGIA (CIĄG DALSZY) SYNDESMOLOGIA I ARTROLOGIA TEMATYKA ĆWICZEŃ Z PRZEDMIOTU "ANATOMIA CZŁOWIEKA" REALIZOWANA PRZEZ STUDENTÓW I ROKU WYDZIAŁU NAUK MEDYCZNYCH KIERUNEK DIETETYKA W SEMESTRZE ZIMOWYM 2010/2011 I 04. 10. 2010 05. 10. 2010 II 11. 10. 2010

Bardziej szczegółowo

KOŃCZYNA DOLNA ZALICZENIE PRAKTYCZNE ZAKŁAD ANATOMII PRAWIDŁOWEJ UM w LUBLINIE 2017/2018 KOŃCZYNA DOLNA

KOŃCZYNA DOLNA ZALICZENIE PRAKTYCZNE ZAKŁAD ANATOMII PRAWIDŁOWEJ UM w LUBLINIE 2017/2018 KOŃCZYNA DOLNA KOŃCZYNA DOLNA ZALICZENIE PRAKTYCZNE ZAKŁAD ANATOMII PRAWIDŁOWEJ UM w LUBLINIE 2017/2018 KOŃCZYNA DOLNA Kość miedniczna, prawa i lewa Hip bone, Dół, wcięcie i powierzchnia Fossa, notch and lunate surface

Bardziej szczegółowo

KOŃCZYNA DOLNA ZALICZENIE PRAKTYCZNE ZAKŁAD ANATOMII PRAWIDŁOWEJ UM w LUBLINIE 207/2018 KOŃCZYNA DOLNA

KOŃCZYNA DOLNA ZALICZENIE PRAKTYCZNE ZAKŁAD ANATOMII PRAWIDŁOWEJ UM w LUBLINIE 207/2018 KOŃCZYNA DOLNA KOŃCZYNA DOLNA ZALICZENIE PRAKTYCZNE ZAKŁAD ANATOMII PRAWIDŁOWEJ UM w LUBLINIE 207/2018 KOŃCZYNA DOLNA Kość miedniczna, prawa i lewa Hip bone, right and ( pelvic bone) Dół, wcięcie i powierzchnia Fossa,

Bardziej szczegółowo

Anatomia. Kup książkę. układu ruchu człowieka. wydanie 2. poprawione

Anatomia. Kup książkę. układu ruchu człowieka. wydanie 2. poprawione Anatomia układu ruchu człowieka wydanie 2. poprawione Kup książkę Ida Wiszomirska Anatomia układu ruchu człowieka wydanie 2. poprawione Warszawa 2015 Recenzenci Dr hab. prof. AWF Lidia Ilnicka Prof. dr

Bardziej szczegółowo

2 Taping Rehabilitacyjny - taping w rehabilitacji i sporcie

2 Taping Rehabilitacyjny - taping w rehabilitacji i sporcie Spis treści! Spis treści... l Od Autorów...5 Wstęp... 6 Taping Rehabilitacyjny...8 Filozofia plastra... 13 Ogólne zasady plastrowania...14 Wskazania... 15 Cele i możliwości tapingu... 16 Przeciwwskazania...17

Bardziej szczegółowo

Z ANATOMII PRAWIDŁOWEJ

Z ANATOMII PRAWIDŁOWEJ KOMPENDIUM Z ANATOMII PRAWIDŁOWEJ CZŁOWIEKA ć i ; 4 T m»4 TOM I Redakcja wydania II MedPharm T O M I KOMPENDIUM Z ANATOMII PRAWIDŁOWEJ CZŁOWIEKA Redakcja wydania II autorzy: Elżbieta Błaszczyk Danuta Biegańska-Dembowska

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO IM. EUGENIUSZA PIASECKIEGO W POZNANIU ZAMIEJSCOWY WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ

AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO IM. EUGENIUSZA PIASECKIEGO W POZNANIU ZAMIEJSCOWY WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO IM. EUGENIUSZA PIASECKIEGO W POZNANIU ZAMIEJSCOWY WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ Kierunek: FIZJOTERAPIA KARTA PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu ANATOMIA PRAWIDŁOWA CZŁOWIEKA Kod przedmiotu

Bardziej szczegółowo

Data Treść ćwiczeń KRK

Data Treść ćwiczeń KRK KIERUNEK: RATOWNICTWO MEDYCZNE I rok I ο PRZEDMIOT: ANATOMIA CZŁOWIEKA (ĆWICZENIA 50h) Data Treść ćwiczeń KRK 02.10.2012 - Zapoznanie się z regulaminem i przepisami BHP obowiązującymi na zajęciach. - Podstawowe

Bardziej szczegółowo

Anatomia. układu ruchu człowieka

Anatomia. układu ruchu człowieka Anatomia układu ruchu człowieka Ida Wiszomirska Anatomia układu ruchu człowieka Warszawa 2009 Recenzenci Dr hab. prof. AWF Lidia Ilnicka Prof. dr hab. n. med. Bogdan Ciszek Korekta Joanna Warecka Wykonanie

Bardziej szczegółowo

SZKIELET KOOCZYNY GÓRNEJ

SZKIELET KOOCZYNY GÓRNEJ SZKIELET KOOCZYNY GÓRNEJ SZKIELET Szkielet kooczyny górnej dzieli się na: 1. Kości obręczy kooczyny górnej: - obojczyk, - łopatka 2. Kości części wolnej kooczyny górnej: - kośd ramienna, - kości przedramienia,

Bardziej szczegółowo

Grzegorz Lewandowski. Wydanie poprawione

Grzegorz Lewandowski. Wydanie poprawione Grzegorz Lewandowski O Wydanie poprawione GRZEGORZ LEWANDOWSKI Masaż leczniczy Wydanie poprawione i uzupełnione Łódź 2012 4 Spis treści W prowadzenie... 3 Rozdział I. Okolice ciała ludzkiego... 11 Rozdział

Bardziej szczegółowo

Program ćwiczeń z zakresu anatomii dla studentów I roku Wydziału Lekarskiego w roku akademickim 2014/2015

Program ćwiczeń z zakresu anatomii dla studentów I roku Wydziału Lekarskiego w roku akademickim 2014/2015 Program ćwiczeń z zakresu anatomii dla studentów I roku Wydziału Lekarskiego w roku akademickim 2014/2015 Ćwiczenie 1 29.09.2014 Wprowadzenie do ćwiczeń z anatomii. Regulamin zajęć. Podręczniki. Szkielet

Bardziej szczegółowo

(musculus) poprzecznie prążkowane. mięsień sercowy. mięśnie szkieletowe. gładkie. przyczep do kości

(musculus) poprzecznie prążkowane. mięsień sercowy. mięśnie szkieletowe. gładkie. przyczep do kości (musculus) poprzecznie prążkowane mięsień sercowy budową zbliżony do m. poprzecznie prążkowanych, a pod względem czynności i unerwienia do m. gładkich mięśnie szkieletowe przyczep do kości przyczep do

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI ANATOMIA OGÓLNA ŚCIANY TUŁOWIA. Rozdział 1. Rozdział 2

SPIS TREŚCI ANATOMIA OGÓLNA ŚCIANY TUŁOWIA. Rozdział 1. Rozdział 2 Rozdział 1 ANATOMIA OGÓLNA 1.1. Wiadomości wstępne... 9 1.2. Ogólna budowa ciała... 11 1.3. Określanie położenia struktur anatomicznych w przestrzeni... 15 1.4. Rozwój listków zarodkowych. Początki organogenezy...

Bardziej szczegółowo

1. Zakład Radiologii z Pracownią Tomografii Komputerowej

1. Zakład Radiologii z Pracownią Tomografii Komputerowej 1. Zakład Radiologii z Pracownią Tomografii Komputerowej Lp. INDEKS NAZWA USŁUGI CENA 1 ZRTG-001 2 ZRTG-002 Komputerowa tomografia jamy brzusznej i miednicy bez kontrastu Komputerowa tomografia jamy brzusznej

Bardziej szczegółowo

Anatomia, Kinezjologia. Anatomia topograficzna. mgr E. Kamińska 2 ECTS F-1-K-AT-06 studia

Anatomia, Kinezjologia. Anatomia topograficzna. mgr E. Kamińska 2 ECTS F-1-K-AT-06 studia Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Nazwa kierunku: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Moduły wprowadzające / wymagania wstępne: Nazwa modułu (przedmiot lub grupa przedmiotów): Osoby prowadzące:

Bardziej szczegółowo

[1ZSTZS/KII] Anatomia czynnościowa układu ruchu

[1ZSTZS/KII] Anatomia czynnościowa układu ruchu [1ZSTZS/KII] Anatomia czynnościowa układu ruchu 1. Ogólne informacje o module Nazwa modułu Kod modułu Nazwa jednostki prowadzącej modułu Nazwa kierunku studiów Forma studiów Profil kształcenia Semestr

Bardziej szczegółowo

KARTA PRZEDMIOTU OPIS

KARTA PRZEDMIOTU OPIS CECHA PRZEDMIOTU KARTA PRZEDMIOTU OPIS INFORMACJE OGÓLNE O PRZEDMIODCIE Nazwa przedmiotu ANATOMIA Poziom realizacji Studia pierwszego stopnia stacjonarne przedmiotu Jednostka realizująca Instytut Nauk

Bardziej szczegółowo

Wyższa Szkoła Medyczna w Białymstoku, Wydział Ogólnomedyczny Nazwa kierunku:

Wyższa Szkoła Medyczna w Białymstoku, Wydział Ogólnomedyczny Nazwa kierunku: Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Wyższa Szkoła Medyczna w Białymstoku, Wydział Ogólnomedyczny Nazwa kierunku: Fizjoterapia Poziom kształcenia: Studia jednolite magisterskie Profil kształcenia: Praktyczny

Bardziej szczegółowo

SZKIELET KOŃCZYNY DOLNEJ

SZKIELET KOŃCZYNY DOLNEJ Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 SZKIELET KOŃCZYNY DOLNEJ SZKIELET KOŃCZYNY DOLNEJ DZIELI SIĘ NA: kości obręczy kończyny dolnej, który stanowią kości miedniczne, kości części wolnej kończyny dolnej: - kość udowa

Bardziej szczegółowo

ANATOMIA ROK I 1. Jednostka uczelniana odpowiedzialna za nauczanie przedmiotu: 2. Kierownik Zakładu:

ANATOMIA ROK I 1. Jednostka uczelniana odpowiedzialna za nauczanie przedmiotu: 2. Kierownik Zakładu: ANATOMIA ROK I 1. Jednostka uczelniana odpowiedzialna za nauczanie przedmiotu: Zakład Anatomii Prawidłowej Człowieka UMB 2. Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. Janusz Bogdan Dzięcioł 3. Osoba odpowiedzialna

Bardziej szczegółowo

Technika podania toksyny botulinowej

Technika podania toksyny botulinowej Technika podania toksyny botulinowej w leczeniu spastyczności kończyny górnej Dr n. med. Anna Czernuszenko Mazowieckie Centrum Neuropsychiatrii i Rehabilitacji Dzieci i Młodzieży w Zagórzu koło Warszawy

Bardziej szczegółowo

Poradnik Małego Anatoma. Kolokwium I

Poradnik Małego Anatoma. Kolokwium I Poradnik Małego Anatoma Kolokwium I 1. Podstawy neuroanatomii budowa nerwu rdzeniowego; 2. Kończyna górna ograniczenia, unerwienie i splot ramienny. 3. Kończyna dolna ograniczenia, unerwienie i splot lędźwiowo-krzyżowy.

Bardziej szczegółowo

Podstawy anatomii funkcjonalnej.

Podstawy anatomii funkcjonalnej. Podstawy anatomii funkcjonalnej. Zestawienie czynnościowe mięśni kończyny górnej. Staw ramienny i stawy obojczyka Ruchy kończyny górnej, jako całości odbywają się w stawach: ramiennym, barkowo-obojczykowym

Bardziej szczegółowo

MIĘŚNIE RĘKI. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3. Ręka (manus) Palce (digiti)

MIĘŚNIE RĘKI. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3. Ręka (manus) Palce (digiti) Slajd Slajd Slajd MIĘŚNIE RĘKI Ręka (manus) Częścią dystalną kończyny górnej jest ręka zakończona palcami. Na ręce znajdują się małe mięśnie, które mają znaczenie dla precyzyjnych ruchów palców, natomiast

Bardziej szczegółowo

Kod przedmiotu: 12.0-WL-LEK-A

Kod przedmiotu: 12.0-WL-LEK-A Liczba godzin w semestrze Liczba godzin w tygodniu Semestr AN AT O M I A P R AW I D Ł O W A Kod przedmiotu: 12.0-WL-LEK-A Typ przedmiotu: kierunkowy podstawowy (obowiązkowy) Język nauczania: polski Odpowiedzialny

Bardziej szczegółowo

Urazy i uszkodzenia w sporcie

Urazy i uszkodzenia w sporcie Artur Dziak, Samer Tayara Urazy i uszkodzenia w sporcie Kraków Artur Dziak, Samer Tayara Urazy i uszkodzenia w sporcie Wydawnictwo Kasper Kraków Spis treści 5 Spis treści Przedmowa... 3 Wstęp...11 I. Specyfika

Bardziej szczegółowo

CZĘŚĆ 1 PIES DOMOWY vii

CZĘŚĆ 1 PIES DOMOWY vii SPIS TREŚCI Wprowadzenie... xii Przedmowa do wydania polskiego... xiii Mianownictwo i orientacja anatomiczna... xv Klasyfikacja zwierząt... xv Zasady mianownictwa... xviii Miana oznaczające położenie,

Bardziej szczegółowo

POŁĄCZENIA KOOCZYNY GÓRNEJ

POŁĄCZENIA KOOCZYNY GÓRNEJ POŁĄCZENIA KOOCZYNY GÓRNEJ POŁĄCZENIE Z TUŁOWIEM Kooczyna górna jest połączona z kośdcem tułowia za pomocą obręczy złożonej z obojczyka i łopatki. W tym połączeniu znajdują się 3 stawy: 1. mostkowo obojczykowy,

Bardziej szczegółowo

SEMESTR ZIMOWY TREŚCI ĆWICZEŃ

SEMESTR ZIMOWY TREŚCI ĆWICZEŃ SEMESTR ZIMOWY TREŚCI ĆWICZEŃ 1. Seminarium: Wprowadzenie do anatomii. Budowa kości. Połączenia kości. Połączenia kości rodzaje połączeń, budowa, funkcje. Kości kończyny górnej. Połączenia kończyny górnej

Bardziej szczegółowo

MECHANIKA KOŃCZYNY GÓRNEJ OBRĘCZ I STAW ŁOKCIOWY

MECHANIKA KOŃCZYNY GÓRNEJ OBRĘCZ I STAW ŁOKCIOWY MECHANIKA KOŃCZYNY GÓRNEJ OBRĘCZ I STAW ŁOKCIOWY POŁĄCZENIA KOŃCZYNY GÓRNEJ OBRĘCZ KOŃCZYNY GÓRNEJ Kończyna górna jest połączona ze szkieletem tułowia za pomocą obręczy. W tym połączeniu znajdują się trzy

Bardziej szczegółowo

CENNIK BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH wykonywanych w II Zakładzie Radiologii Lekarskiej SPSK Nr 1

CENNIK BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH wykonywanych w II Zakładzie Radiologii Lekarskiej SPSK Nr 1 Załącznik Nr 4 do Zarządzenia Nr 15/2018 Dyrektora SPSK Nr 1 w Lublinie z dnia 16 kwietnia 2018r. Załącznik Nr 31 do Regulaminu Organizacyjnego SPSK Nr 1 w Lublinie CENNIK BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH wykonywanych

Bardziej szczegółowo

CENNIK BADAŃ RTG. Głowa

CENNIK BADAŃ RTG. Głowa CENNIK BADAŃ RTG Cennik obowiązuje od 01.01.2015 r. RTG czaszki: tylny dół RTG czaszki: AP / boczne (1 projekcja) RTG czaszki: AP + bok i tylny dół RTG czaszki: PA + boczne RTG podstawy czaszki RTG siodełka

Bardziej szczegółowo

Osteologia KOŃCZYNA GÓRNA

Osteologia KOŃCZYNA GÓRNA Osteologia KOŃCZYNA GÓRNA CZĘŚCI SZKIELETU Szkielet osiowy skeleton axiale Szkielet kończyn skeleton appendiculare SZKIELET KOŃCZYNY GÓRNEJ SKELETON MEMBRI SUPERIORIS obręcz barkowa cingulum membri superioris

Bardziej szczegółowo

SYLABUS. 200, w tym: 50 - wykłady,... - seminaria, 150 ćwiczenia,... fakultety OPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

SYLABUS. 200, w tym: 50 - wykłady,... - seminaria, 150 ćwiczenia,... fakultety OPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Nazwa przedmiotu/modułu Wydział Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Forma studiów Język przedmiotu Lekarski I Lekarski Jednolite magisterskie Studia stacjonarne, SYLABUS Anatomia Rodzaj przedmiotu

Bardziej szczegółowo

ANATOMIA FUNKCJONALNA

ANATOMIA FUNKCJONALNA BOGUSŁAW MARECKI ANATOMIA FUNKCJONALNA TOM I UKŁAD RUCHU Akademia Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego w Poznaniu BOGUSŁAW MARECKI ANATOMIA FUNKCJONALNA TOM I UKŁAD RUCHU Poznań 2014 SPIS TREŚCI

Bardziej szczegółowo

WYPROST staw biodrowy

WYPROST staw biodrowy www.pandm.org ZGIĘCIE staw biodrowy Suplinacyjna Stabilizacja miednicy Krętarz większy kości udowej Głowa strzałki Wzdłuż tułowia, równolegle do podłoża, skierowane do dołu pachowego Zgięcie Norma Między

Bardziej szczegółowo

ANATOMIA. mgr Małgorzata Wiśniewska Łowigus

ANATOMIA. mgr Małgorzata Wiśniewska Łowigus ANATOMIA mgr Małgorzata Wiśniewska Łowigus Wśród nauk biologicznych, zajmujących się wszelkimi formami życia, wyróżnia się dwa podstawowe działy: morfologię, fizjologię. MORFOLOGIA - zajmuje się poznaniem

Bardziej szczegółowo

I nforma c j e ogólne. Nazwa modułu ANATOMIA Rodzaj modułu/przedmiotu. Specjalność. Nie dotyczy jednolite magisterskie X * I stopnia II stopnia

I nforma c j e ogólne. Nazwa modułu ANATOMIA Rodzaj modułu/przedmiotu. Specjalność. Nie dotyczy jednolite magisterskie X * I stopnia II stopnia S YL AB US MODUŁ U (PRZEDMIOTU) I nforma c j e ogólne Nazwa modułu ANATOMIA Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok, semestr studiów np. rok 1,

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIK NR 1- STRETCHING STOPIEŃ INTENSYW.(1-10)

ZAŁĄCZNIK NR 1- STRETCHING STOPIEŃ INTENSYW.(1-10) ZAŁĄCZNIK NR 1- STRETCHING RODZAJ STRETCHINGU CEL ĆWICZENIA NAJBARDZIEJ ZAANGAŻOWANE MIĘŚNIE GŁOWA MIĘDZY KOŃCZYNY PIERSIOWE GŁOWA W BOK I W DÓL BOCZNE ROZCIĄGNIĘCIE GÓRNEGO(C1-C2), ŚRODKOWEGO(C2-C5)-,

Bardziej szczegółowo

KIERUNEK: DIETETYKA I rok I ο. PRZEDMIOT: ANATOMIA CZŁOWIEKA (ĆWICZENIA 45h) Data Treść ćwiczeń KRK

KIERUNEK: DIETETYKA I rok I ο. PRZEDMIOT: ANATOMIA CZŁOWIEKA (ĆWICZENIA 45h) Data Treść ćwiczeń KRK KIERUNEK: DIETETYKA I rok I ο PRZEDMIOT: ANATOMIA CZŁOWIEKA (ĆWICZENIA 45h) Data Treść ćwiczeń KRK 03.10.2012 - Zapoznanie się z regulaminem i przepisami BHP obowiązującymi na zajęciach. - Podstawowe mianownictwo

Bardziej szczegółowo

mgr Grzegorz Witkowski Układ sercowo-naczyniowy

mgr Grzegorz Witkowski Układ sercowo-naczyniowy mgr Grzegorz Witkowski Układ sercowo-naczyniowy - Położone w worku osierdziowym w śródpiersiu dolnym środkowym w klp miedzy workami opłucnej - Oddzielone od kręgosłupa przełykiem i aortą - Od j brzusznej

Bardziej szczegółowo

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Anatomia palpacyjna

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Anatomia palpacyjna S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu Anatomia palpacyjna Obowiązkowy

Bardziej szczegółowo

Funkcjonowanie narządu ruchu. Kinga Matczak

Funkcjonowanie narządu ruchu. Kinga Matczak Funkcjonowanie narządu ruchu Kinga Matczak Narząd ruchu zapewnia człowiekowi utrzymanie prawidłowej postawy ciała, dowolne zmiany pozycji i przemieszczanie się w przestrzeni. Ze względu na budowę i właściwości

Bardziej szczegółowo

SPECJALISTYCZNA OPIEKA LEKARSKA

SPECJALISTYCZNA OPIEKA LEKARSKA ŚWIADCZENIE MEDYCZNE SPECJALISTYCZNA OPIEKA LEKARSKA Wizyta Zabieg alergologiczny Zabieg dermatologiczny Zabieg ginekologiczny Alergolog Chirurg klatki piersiowej Chirurg naczyniowy Chirurg onkologiczny

Bardziej szczegółowo

ZAKŁAD DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ Cennik badań

ZAKŁAD DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ Cennik badań ZAKŁAD DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ Cennik badań Badania RTG 1 Zdjęcia klatki piersiowej ( p-a lub boczne) 2 40,00 2 Zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej - 30,00 3 Zdjęcie czaszki 2 40,00 4 Zdjęcie celowane siodełka

Bardziej szczegółowo

Szczegółowy cennik badań

Szczegółowy cennik badań NZ0Z PANORAMIK CENTRUM DIAGNOSTYCZNE SC Szczegółowy cennik badań Zdjęcia stomatologiczne: Pantomogram 75,- Cefalometria /Tele/. 75,- Pantomogram + CD..... 80,- Cefalometria /Tele/ + CD... 80,- Pantomogram

Bardziej szczegółowo

MODUŁ II. Kolano, stopa. Neurologia kliniczna cz Diagnostyka różnicowa wykluczająca. B. Nieurazowe: Wady kolana. 1.1 Kolano

MODUŁ II. Kolano, stopa. Neurologia kliniczna cz Diagnostyka różnicowa wykluczająca. B. Nieurazowe: Wady kolana. 1.1 Kolano MODUŁ II Kolano, stopa. Neurologia kliniczna cz 1 1. Diagnostyka różnicowa wykluczająca 1.1 Kolano 1.2 Stopa 1.3 Podstawy diagnostyki neurologicznej 1.4 Testy kliniczne i funkcjonalna B. Nieurazowe: Wady

Bardziej szczegółowo

CENNIK SPECJALISTYCZNEGO CENTRUM MEDYCZNEGO S.A. Str L.p. Rodzaj usługi Cena

CENNIK SPECJALISTYCZNEGO CENTRUM MEDYCZNEGO S.A. Str L.p. Rodzaj usługi Cena CENNIK SPECJALISTYCZNEGO CENTRUM MEDYCZNEGO S.A. Str. 23 28 Załącznik nr 2 do Regulaminu organizacyjnego L.p. Rodzaj usługi Cena Badania radiologiczne 1. Cystografia 80 2. Czaszki ( 2 projekcje) 60 3.

Bardziej szczegółowo

Opracowanie grzbietu i kończyn dolnych w ułożeniu na brzuchu

Opracowanie grzbietu i kończyn dolnych w ułożeniu na brzuchu Ponowne przejście do opracowania górnych partii grzbietu stojąc za głową pacjenta. Wykonujemy zwrot dłonią i tak jak na początku masażu, przechodzimy za głowę pacjenta. Większość chwytów jest wykonywana

Bardziej szczegółowo

MIĘŚNIE KOŃCZYNY GÓRNEJ

MIĘŚNIE KOŃCZYNY GÓRNEJ Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 MIĘŚNIE KOŃCZYNY GÓRNEJ MM OBRĘCZY MM RAMIENIA PODZIAŁ CZYNNOŚCIOWY MIĘŚNI Do szkieletu obręczy kończyny górnej, łopatki i obojczyka, a także nawet do kości ramiennej dochodzą mięśnie

Bardziej szczegółowo

KIERUNEK: RATOWNICTWO MEDYCZNE studia stacjonarne pierwszego stopnia (licencjackie), rok I

KIERUNEK: RATOWNICTWO MEDYCZNE studia stacjonarne pierwszego stopnia (licencjackie), rok I ĆWICZENIE 1 (04.10.2016) 2h - Zapoznanie się z regulaminem i przepisami BHP obowiązującymi na zajęciach. - Podstawowe mianownictwo anatomiczne dotyczące opisu ciała i struktur morfologicznych: pozycja

Bardziej szczegółowo