2.1. Otoczenie regulacyjne polskiego rynku transportu drogowego

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia [ ] r. Zgodnie z przepisami art. 4 i 5 rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 z dnia marca 1999 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 93 traktatu WE, dotyczącymi nieujawniania informacji objętych tajemnicą zawodową, w opublikowanej wersji niniejszej decyzji pominięto niektóre informacje. Pominięte fragmenty oznaczono symbolem: [ ]. WERSJA UPUBLICZNIONA Niniejszy dokument został udostępniony wyłącznie w celach informacyjnych. Dotyczy: pomocy państwa SA Polska Pomoc na restrukturyzację dla PKS w Ostrowcu Świętokrzyskim S.A. 1. PROCEDURA (1) W dniu 30 września 011 r. władze polskie, korzystając z elektronicznego formularza zgłoszeniowego, zgłosiły pomoc na restrukturyzację dla Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej w Ostrowcu Świętokrzyskim S.A., zwanego dalej PKS Ostrowiec lub spółką.. OPIS.1. Otoczenie regulacyjne polskiego rynku transportu drogowego () PKS Ostrowiec działa na kilku różnych rynkach: 1) rynku przewozów pasażerskich, w tym regularnych przewozów krajowych i międzynarodowych; ) rynku usług zaplecza technicznego, w tym diagnostyki i usług stacji obsługi; 3) rynku sprzedaży części do pojazdów silnikowych; 4) rynku sprzedaży paliw; oraz 5) innych rynkach, w tym rynku dzierżawy, reklamy, finansowym, księgowym i usług hotelowych. (3) Krajowy i międzynarodowy okazjonalny transport pasażerski reguluje rozporządzenie (WE) nr 1073/009; każde przedsiębiorstwo posiadające zezwolenie unijne ma nieograniczony dostęp do tego rynku. (4) W Polsce działalność w zakresie regularnego transportu drogowego osób reguluje ustawa z dnia 6 września 001 r. o transporcie drogowym (i inne akty wykonawcze) 1. Zgodnie z art. 1 Ustawa z dnia 6 września 001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 007 r. Nr 15, poz. 874 ze zm.). Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 4 grudnia 007 r. w sprawie wysokości opłat za czynności administracyjne związane z wykonywaniem transportu drogowego oraz za egzaminowanie i wydanie certyfikatu

2 5 ust. 1 ustawy usługi transportu drogowego, w tym transportu osób, mogą świadczyć tylko operatorzy, którzy uzyskali odpowiednie zezwolenie na wykonywanie transportu drogowego. Zezwolenia w zakresie regionalnego i krajowego transportu drogowego są udzielane i wydawane przez organ administracyjny właściwy dla obszaru, na którym przedsiębiorstwo transportowe zamierza świadczyć usługi (wójta, burmistrza, prezydenta miasta itp.). Zezwolenia w zakresie usług międzynarodowego transportu drogowego wydaje minister właściwy do spraw transportu. (5) Zgodnie z ustawą zezwolenie nie daje wyłączności na przewozy na danej linii ani nie uprawnia przedsiębiorstwa do rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych. W związku z tym na liniach przynoszących zyski istnieje znaczna konkurencja między przedsiębiorstwami autokarowymi. Ponadto organy wydające zezwolenia mogą odmówić wydania zezwolenia, jeśli planowana regularna linia stanowi zagrożenie dla już istniejących regularnych linii, z wyjątkiem sytuacji, gdy takie linie obsługuje tylko jeden przewoźnik lub jedna grupa transportowa. (6) Podmioty świadczące usługi transportowe w sektorze usług publicznych, za które odpowiada dany organ administracyjny (np. przewozy szkolne), są wybierane w drodze przetargów publicznych organizowanych przez poszczególne organy administracji publicznej... Beneficjent (7) PKS Ostrowiec ma siedzibę w Ostrowcu Świętokrzyskim, w województwie świętokrzyskim, regionie Polski kwalifikującym się do pomocy regionalnej na podstawie art. 107 ust. 3 lit. a) TFUE. (8) Spółka świadczy głównie usługi drogowych przewozów pasażerskich. Wykonuje ona regularne przewozy regionalne oraz dzienne przewozy szkolne. W mniejszym zakresie świadczy jednak również usługi międzynarodowych drogowych przewozów pasażerskich oraz, okazjonalnie, usługi w zakresie przewozów na zlecenie i wynajmu autobusów. Spółka wykonuje 0,48% drogowych przewozów pasażerskich w Polsce i 10,5% w województwie, na terenie którego działa. (9) PKS Ostrowiec w całości należy do skarbu państwa. W swojej obecnej formie spółka została utworzona i rozpoczęła działalność w zakresie usług transportowych dnia 1 listopada 001 r. Jest ona jednym z następców historycznego monopolisty na rynku transportu regionalnego utworzonego w 1946 r. (10) Pod koniec 010 r. spółka zatrudniała 3 pracowników, co pozwala zaliczyć ją, jako przedsiębiorstwo państwowe, do grupy dużych przedsiębiorstw 3. kompetencji zawodowych (Dz. U. Nr 35, poz. 176 ze zm.). Zgodnie z przepisami określonymi w załączniku nr 6 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 4 października 005 r. w sprawie homologacji typu pojazdów samochodowych i przyczep (Dz. U. Nr 38, poz. 010, ze zm.). 3 Zob. decyzja Komisji z dnia r. w sprawie N 531/006 Polska mapa pomocy regionalnej na lata , Dz.U. C 56 z r., s. 6. Artykuł 3 ust. 4 załącznika I do zalecenia Komisji dotyczącego definicji mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (Dz.U. L 14 z ).

3 .3. Trudności finansowe.3.1. Trudności finansowe PKS Ostrowiec (11) Od 009 r. PKS Ostrowiec jest w trudnej sytuacji finansowej. Spółka odnotowuje ciągłe straty netto z działalności, spadające obroty, spadek wartości netto aktywów oraz wzrost zobowiązań krótkoterminowych. W poniższej tabeli przedstawiono najważniejsze wskaźniki finansowe spółki za lata Obroty Wynik finansowy netto Zobowiązania krótkoterminowe Wartość aktywów netto Kapitał zakładowy Tabela 1: sytuacja finansowa spółki w latach w PLN..3.. Przyczyny trudności PKS Ostrowiec (1) Zgodnie z informacjami otrzymanymi od Polskich władz, poniższe czynniki wyjaśniają trudną sytuację finansową spółki: czynniki zewnętrzne: spowolnienie gospodarcze zgodnie z danymi opublikowanymi przez Narodowy Bank Polski sprzedaż produkcji przemysłowej w województwie świętokrzyskim w 009 r. w porównaniu z rokiem 008 spadła o 9, % (spadek tej wartości dla całego kraju wyniósł 3, %); poziom i struktura zatrudnienia zgodnie z danymi przedstawionymi przez Wojewódzki Urząd Pracy w Kielcach, wskaźnik bezrobocia na dzień 1 grudnia 010 r. w województwie świętokrzyskim wynosił 14,7 % (19,4 % w powiecie ostrowieckim, 17,9 % w powiecie opatowskim i 18,6 % w powiecie kieleckim). Wysoki poziom bezrobocia przełożył się na mniejszą liczbę pasażerów kupujących miesięczne bilety na przejazdy pracownicze; spadek liczby ludności skutkiem była mniejsza liczba pasażerów zarówno w odniesieniu do sprzedaży biletów miesięcznych, jak i przychodów z regularnych przewozów szkolnych 4 ; rosnąca popularność prywatnego transportu samochodowego związana z niższymi kosztami zakupu używanych samochodów i eksploatacji pojazdów zasilanych gazem; niestabilność, a ostatnio stale postępujący wzrost cen paliw; 4 Według danych GUS-u w latach liczba ludności w Polsce zmniejszała się średnio rocznie o 0,03%. W rezultacie w Polsce zaobserwowano starzenie się ludności, jako że najmłodsza część społeczeństwa (w wieku 0-17 lat) zmniejszyła się z 4% w 000 r. do 18% w 009 r. Miało to znaczący wpływ na rynek transportu publicznego, ponieważ ta właśnie grupa wiekowa korzysta z niego codziennie w celu dojazdu do szkół.

4 czynniki wewnętrzne: niewystarczający potencjał inwestycyjny spółki; niewystarczający potencjał spółki do sprostania rosnącym standardom rynkowym w zakresie obsługi ruchu pasażerskiego i świadczonych usług zaplecza technicznego (standardy jakościowe i technologiczne); niekorzystna struktura i stan taboru autobusowego wyeksploatowane autobusy są materiałochłonne, o dużym zużyciu materiałów pędnych i wysokim stopniu awaryjności; niewykorzystane pasażerokilometry niekorzystny stosunek pracy przewozowej oferowanej do wykonanej; niska produktywność i efektywność wykorzystania czasu pracy zasobów ludzkich..4. Środek pomocy (13) Władze polskie zgłosiły pomoc na restrukturyzację w wysokości 5, mln PLN (ok. 1,16 mln EUR). (14) Pomocy ma udzielić Minister Skarbu Państwa z Funduszu Restrukturyzacji Przedsiębiorców. Fundusz ten jest finansowany bezpośrednio z budżetu państwa..5. Plan restrukturyzacji (15) Zgłoszona restrukturyzacja PKS Ostrowiec obejmuje okres i powinna, według polskich władz, umożliwić spółce przywrócenie długotrwałej rentowności. Zaplanowano następujące działania:.5.1. Restrukturyzacja majątkowa (16) W odniesieniu do majątku spółki przewidziano następujące działania restrukturyzacyjne na kwotę 10,4 mln PLN: budowę nowego dworca autobusowego w Lipsku wraz z infrastrukturą komunikacyjną szacowany koszt PLN; zakup 30 nowych autobusów w celu zastąpienia 45 zlikwidowanych pojazdów szacowany koszt PLN; przebudowę [ ] szacowany koszt [ ] PLN; zakup pojazdu ratownictwa drogowego i samochodu specjalnego do przewozu pojazdów szacowany koszt PLN; zakup [ ] szacowany koszt [ ] PLN; zakup samochodu specjalnego do przewozu pojazdów szacowany koszt PLN. Informacje objęte obowiązkiem zachowania tajemnicy zawodowej.

5 .5.. Restrukturyzacja w obszarze zatrudnienia i organizacji pracy (17) Plan restrukturyzacyjny przewiduje zmniejszenie stanu zatrudnienia, w tym w drodze przechodzenia pracowników na emeryturę (w sumie 6 osób w okresie ) oraz zakończenia umów o pracę zawartych na czas określony. (18) Zakłada on także przesuwanie pracowników na inne stanowiska pracy, głównie pracowników Stacji Obsługi Pojazdów do pracy w usługach ratownictwa drogowego i [ ]. (19) Obniżenie kosztów poprzez wykorzystanie przez pracowników urlopów bezpłatnych. Po negocjacjach Rady Nadzorczej z poszczególnymi grupami pracowników postanowiono wykorzystać możliwość obniżenia kosztów, szczególnie w okresie wakacji, poprzez korzystanie przez pracowników, w miarę swoich możliwości, z urlopów bezpłatnych Inne środki restrukturyzacyjne (0) Zmniejszenie kosztu zużycia paliwa poprzez zakup autobusów o mniejszym zużyciu paliwa oraz zakup, oprócz oleju napędowego, również tańszych biopaliw; (1) obniżenie kosztów eksploatacji i utrzymania taboru poprzez likwidację 45 wyeksploatowanych autobusów; () obniżenie wysokości odpisu podstawowego na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych z 37,5% do 0% w 010, 011 i 01 r.; zawarcie w dniu 18 marca 010 r. Protokołu dodatkowego do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla Pracowników PKS w Ostrowcu Św. S.A. (obowiązuje od dnia 1 maja 010r. do 31 grudnia 01 r.); (3) obniżenie kosztów poprzez zmianę zasad wynagradzania pracowników korzystających na co dzień z monitorów ekranowych; zawarcie w dniu 5 maja 010 r. Protokołu dodatkowego do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla Pracowników PKS Ostrowiec (na czas nieokreślony); (4) zawarcie w dniu 13 maja 010 r. Porozumienia z Zakładowymi Organizacjami Związkowymi o wydłużeniu okresu używalności umundurowania służbowego do 36 miesięcy. Pozwoli to obniżyć koszt ponoszony z tytułu zakupu umundurowania w tym okresie Plan finansowy spółki (5) Przekazano oddzielne dane dla scenariusza realistycznego, optymistycznego i pesymistycznego. Scenariusz realistyczny ilustruje poniższa tabela : Obroty (działalność komercyjna) [ ] [ ] [ ] [ ] Koszty działalności operacyjnej [ ] [ ] [ ] [ ]

6 Zysk/strata ze sprzedaży [ ] [ ] [ ] [ [ [ Zysk/strata netto ] ] ] [ ] [ ] Tabela : wyniki finansowe za lata z uwzględnieniem scenariusza realistycznego, w PLN.6. Koszty restrukturyzacji i źródła finansowania (6) Szacowane koszty środków restrukturyzacyjnych w PLN: w PLN Wymiana zamortyzowanego taboru autobusowego Budowa nowego dworca autobusowego w Lipsku Koszty związane ze sprzedażą nieruchomości spółki [ ] [ ] Zakup ciężkiego pojazdu ratownictwa drogowego [ ] [ ] Zakup samochodu specjalnego do przewozu pojazdów Koszt pozyskania kredytu inwestycyjnego (prowizja) Razem: Tabela 3: koszty restrukturyzacji (7) W planie restrukturyzacji przewidziano, że koszty restrukturyzacji zostaną sfinansowane ze zgłoszonej dotacji publicznej w wysokości PLN oraz poprzez odroczenie płatności I raty podatku od środków transportu, którą to pomoc przyznał Prezydent Miasta Ostrowca Św. (w sumie 3000 PLN). (8) Wkład własny spółki w finansowanie kosztów restrukturyzacji wyniesie PLN. Środki pochodzić będą ze sprzedaży prawa do użytkowania wieczystego terenu w Lipsku (działka 711/3; PLN) i w Ostrowcu Świętokrzyskim (działki ; PLN; działki 76/10; PLN i działki 76/11; PLN). Polskie władze przekazały niezależną wycenę wartości tych działek i nieruchomości. Środki na finansowanie przez spółkę wymienionych wyżej kosztów będą również pochodzić z kredytu inwestycyjnego w wysokości PLN oraz ze sprzedaży wycofanych z eksploatacji autobusów (w sumie PLN)..7. Środki wyrównawcze Aby zapewnić zgodność pomocy z rynkiem wewnętrznym i uniknąć zakłócenia konkurencji, spółka proponuje następujące środki wyrównawcze: (9) W planie restrukturyzacyjnym PKS Ostrowiec przewidziano, że w ramach środków wyrównawczych w kontekście zgłoszonej pomocy spółka zrezygnuje z obsługiwania następujących linii: 5 On June 17, 011, the company sold the right to usufruct of land in Lipsko. The total value of the agreement amounts to PLN As a result of the above mentioned transaction, the net profit of the company achieved in the year 011 was artificially inflated.

7 Nowy Folwark Busko Zdrój Mikułowice Busko Zdrój Wełecz Busko Zdrój Łagiewniki Zbrodzice Busko Zdrój Młyny Szaniec Wełecz Stary Siesławice Zbludowice Łagiewniki Busko Zdrój (30) Zaproponowane linie są rentowne, a przychody z ich obsługi przedstawia poniższa tabela: Nr Linia Liczba kursów na linii Rok 010 Rok miesięcy Przychody Prognoza 011 Prognoza 01 1 Nowy Folwark-Busko Zdrój , Mikułowice-Busko Zdrój , Wełecz - Busko Zdrój Łagiewniki - Zbrodzice- Busko Zdrój Młyny - Szaniec Wełecz Stary - Siesławice - Zbludowice Łagiewniki - Busko Zdrój RAZEM Koszt 1 Nowy Folwark-Busko Zdrój Mikułowice-Busko Zdrój Wełecz - Busko Zdrój Łagiewniki - Zbrodzice- Busko Zdrój Młyny - Szaniec Wełecz Stary - Siesławice - Zbludowice Łagiewniki - Busko Zdrój RAZEM , , , ,01 Wynik brutto 1 Nowy Folwark-Busko Zdrój Mikułowice-Busko Zdrój Wełecz - Busko Zdrój Łagiewniki - Zbrodzice- Busko Zdrój Młyny - Szaniec Wełecz Stary - Siesławice - Zbludowice Łagiewniki - Busko Zdrój RAZEM Rentowność sprzedaży % (wynik brutto na sprzedaży/przychody ze sprzedaży 1 Nowy Folwark-Busko Zdrój,65%,63% 3,13% 3,98% Mikułowice-Busko Zdrój,67%,65% 3,15% 4,00% 3 Wełecz - Busko Zdrój,71%,68% 3,18% 4,03%

8 4 Łagiewniki - Zbrodzice- Busko Zdrój,67%,64% 3,14% 3,99% 5 Młyny - Szaniec,70%,68% 3,18% 4,03% 6 Wełecz Stary - Siesławice - Zbludowice,65%,6% 3,1% 3,97% 7 Łagiewniki - Busko Zdrój,69%,67% 3,17% 4,0% TOTAL,67%,65% 3,15% 4,00% Tabela 4: kalkulacje rentowności linii obsługiwanych w 010 i 011 r. przez PKS Ostrowiec. (31) Jako środek wyrównawczy spółka proponuje również zbycie niektórych składników majątku, mianowicie praw użytkowania wieczystego gruntów wraz z obiektami, skutkujące zmniejszeniem przychodów osiąganych z tytułu dzierżaw (w kwocie ok PLN rocznie). (3) Spółka przewiduje także całkowite zaprzestanie prowadzenia działalności hotelowej; średnie roczne przychody z tytułu tej działalności w latach wynosiły PLN (wycofanie się z tej działalności jest wynikiem sprzedaży prawa użytkowania gruntów w Lipsku). Zysk netto z tej działalności wyniósł PLN w 009 r. i PLN w 010 r. (33) Ostatnim zaproponowanym środkiem wyrównawczym jest zakończenie działalności sklepu motoryzacyjnego w Lipsku (średnie roczne przychody z tytułu tej działalności w latach wynosiły PLN). Polska nie dostarczyła jednak wystarczających dowodów na to, że była to działalność przynosząca zyski.

9 3. OCENA ŚRODKA POMOCY 3.1. Pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE (34) Zgodnie z art. 107 ust. 1 TFUE wszelka pomoc przyznana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów i wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi, jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym. (35) Zgłoszone środki wiążą się z wykorzystaniem zasobów państwowych przyznanych przez Ministra Skarbu Państwa. Dotacja ta w wybiórczy sposób stawia PKS Ostrowiec w uprzywilejowanej pozycji, udostępniając spółce środki, których nie byłaby ona w stanie uzyskać na rynku kapitałowym z uwagi na swą trudną sytuację finansową. (36) Ponieważ usługi przewozów pasażerskich świadczone są we wszystkich państwach członkowskich, a ze zgłoszenia wynika, że spółka prowadzi pewną (choć ograniczoną) międzynarodową działalność przewozową, Komisja przyjmuje, że pomoc przyznana PKS Ostrowiec może negatywnie wpłynąć na wymianę handlową między państwami członkowskimi, ponieważ może mieć wpływ na konkurencję na rynku. (37) W związku z tym Komisja uznaje, że przedmiotowa bezpośrednia dotacja na rzecz PKS Ostrowiec stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE. 3.. Zgodność środka pomocy z prawem (38) Zgodnie z art. 1 lit. f) rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 z dnia marca 1999 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE 6, nową pomoc wprowadzoną w życie z naruszeniem art. 108 ust. 3 TFUE uznaje się za pomoc przyznaną bezprawnie. W przedmiotowej sprawie Polska stwierdziła, że bezpośredniej dotacji na rzecz PKS Ostrowiec nie wprowadzono w życie przed wydaniem przez Komisję ostatecznej decyzji w sprawie zgodności środka z rynkiem wewnętrznym. Przedmiotowa bezpośrednia dotacja na rzecz PKS Ostrowiec stanowi więc pomoc zgodną z prawem Właściwe przepisy (39) Wyłączenia przewidziane w art. 107 ust. TFUE nie mają zastosowania w niniejszym przypadku. Jeśli chodzi o wyłączenia przewidziane w art. 107 ust. 3 TFUE, jako że głównym celem pomocy jest przywrócenie długotrwałej rentowności przedsiębiorstwa w trudnej sytuacji, zastosowanie może mieć jedynie wyłączenie przewidziane w art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE, umożliwiające zatwierdzenie pomocy państwa przyznanej na 6 Dz.U. L 83 z , s. 1. 9

10 ułatwianie rozwoju niektórych działań gospodarczych, o ile nie zmienia ona warunków wymiany handlowej w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem. W związku z tym pomoc na restrukturyzację można uznać za zgodną z rynkiem wewnętrznym na podstawie art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE tylko wtedy, gdy spełnia ona kryteria przewidziane w Wytycznych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw (dalej zwanych wytycznymi ) 7, zawierających przepisy dotyczące kwalifikowalności przedsiębiorstwa do pomocy oraz zgodności pomocy z rynkiem wewnętrznym Kwalifikowalność spółki do pomocy na restrukturyzację (40) Zgodnie z pkt 1 wytycznych nowo utworzone przedsiębiorstwa nie kwalifikują się do pomocy na ratowanie lub restrukturyzację, nawet jeśli ich początkowa sytuacja finansowa była niepewna. W rozumieniu wytycznych przedsiębiorstwo uznaje się za nowo utworzone w okresie pierwszych trzech lat po rozpoczęciu działalności w danej dziedzinie. (41) PKS Ostrowiec został utworzony i rozpoczął działalność w 001 r., nie może zatem być uznany za przedsiębiorstwo nowo utworzone w rozumieniu wytycznych. (4) Zgodnie z pkt 13 wytycznych przedsiębiorstwo należące do większej grupy kapitałowej nie kwalifikuje się w normalnych warunkach do pomocy na restrukturyzację, z wyjątkiem sytuacji, w której można wykazać, że trudności przedsiębiorstwa wynikają z jego indywidualnej sytuacji i nie są wynikiem arbitralnego rozłożenia kosztów w ramach grupy oraz że trudności te są zbyt poważne, by mogły zostać przezwyciężone przez samą grupę. (43) PKS Ostrowiec należy do grupy kapitałowej. Spółka jest założycielem i udziałowcem Biura Podróży EUROTRANS PKS Sp. z o.o. (dalej zwanego BP Eurotrans ), utworzonego dnia 15 listopada 1996 r. (44) Kapitał udziałowy BP Eurotrans wynosi PLN. 51,4 % udziałów ( PLN) należy do spółki PKS Ostrowiec. (45) W 010 r. BP Eurotrans poniósł stratę netto w wysokości PLN (w 009 r. straty wyniosły PLN). W 010 r. całkowity bilans BP Eurotrans zamknął się kwotą PLN, podczas gdy jego dochód netto ze sprzedaży i operacji finansowych spadł z PLN w 009 r. do PLN w 010 r. Te dane wskazują, że spółka była już w trudnej sytuacji w ciągu ostatnich dwóch lat i nie wydawało się, by obie spółki mogły przezwyciężyć te trudności we własnym zakresie. Należy również zauważyć, że BP Eurotrans jest zbyt małą jednostką, aby jego 7 Wytyczne wspólnotowe dotyczące pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw, Dz.U. C 44 z , s. ; Komunikat Komisji dotyczący przedłużenia okresu ważności Wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw Dz.U. C 156 z , s

11 działalność i wyniki finansowe wywarły znaczący wpływ na PKS Ostrowiec. Biorąc pod uwagę powyższe fakty, Komisja uznaje, że spełniono warunki zastosowania wyjątku przewidzianego w pkt 13 wytycznych, jako że trudności spółki wynikają z jej indywidualnej sytuacji i nie są wynikiem arbitralnego rozłożenia kosztów w ramach grupy oraz że trudności te są zbyt poważne, aby grupa mogła je przezwyciężyć we własnym zakresie Zasada pierwszy i ostatni raz (46) Komisja zauważa, że władze polskie potwierdziły, iż spółka nie otrzymała pomocy na ratowanie ani restrukturyzację w ciągu ostatnich 10 lat. Na tej podstawie Komisja stwierdza, że spółka spełnia warunki przewidziane w pkt 7-77 wytycznych Przedsiębiorstwo zagrożone (47) Zgodnie z pkt 1 lit. a) i pkt 14 wytycznych do pomocy na restrukturyzację kwalifikują się wyłącznie przedsiębiorstwa zagrożone. (48) Komisja zauważa, że spółka nie spełnia warunków określonych w pkt 10 lit. a) wytycznych: nie nastąpiła ani utrata ponad połowy jej zarejestrowanego kapitału, ani jednej czwartej tego kapitału w okresie poprzedzających 1 miesięcy. Władze polskie poinformowały również, że beneficjent pomocy nie spełnia kryteriów określonych w prawie krajowym w zakresie podlegania zbiorowej procedurze upadłościowej. W związku z tym PKS Ostrowiec nie kwalifikuje się jako przedsiębiorstwo zagrożone na podstawie warunków określonych w pkt 10 wytycznych. (49) Punkt 11 wytycznych przewiduje jednak, że nawet gdy żadna z okoliczności przewidzianych w pkt 10 wytycznych nie zachodzi, przedsiębiorstwo może nadal być uznane za zagrożone, w szczególności gdy występują typowe oznaki, takie jak rosnące straty, malejący obrót, zwiększanie się zapasów, nadwyżki produkcji, zmniejszający się przepływ środków finansowych, rosnące zadłużenie, rosnące kwoty odsetek i zmniejszająca się lub zerowa wartość aktywów. (50) Komisja uznaje PKS Ostrowiec za przedsiębiorstwo zagrożone na podstawie pkt 11 wytycznych, ponieważ w ciągu ostatnich trzech lat spółka wykazywała malejący obrót, ciągłe straty netto, zmniejszającą się wartość aktywów netto i zwiększające się zobowiązania krótkoterminowe (zob. pkt 11 powyżej). Komisja odnotowuje, że wyjątkowo wysoki wynik finansowy osiągnięty przez spółkę w 011 r. wynika ze sprzedaży prawa wieczystego użytkowania gruntów w Lipsku (zob. tabela powyżej). Powyższe fakty wraz z czynnikami zewnętrznymi przyczyniającymi się do trudnej sytuacji spółki (zob. pkt 1 powyżej), takimi jak utrzymujący się kryzys finansowy, niestabilne ceny paliw (ostatnio stale postępujący wzrost cen) oraz spadek liczby ludności niezwykle komplikują obecną sytuację. Brak odpowiedniego wdrożenia planu restrukturyzacji spółki grozi upadłością spółki i jej zniknięciem z rynku. 11

12 Przywracanie długoterminowej rentowności (51) Aby środek mógł zostać uznany za zgodny z rynkiem wewnętrznym na podstawie pkt wytycznych, plan restrukturyzacji musi zawierać szczegółową analizę problemów, które doprowadziły do trudności finansowych, oraz środki, za pomocą których planowane jest przywrócenie długoterminowej rentowności spółki w rozsądnych ramach czasowych. (5) Komisja zauważa, że środki przedstawione w planie restrukturyzacji mają na celu zaradzenie problemom, które doprowadziły do trudnej sytuacji finansowej spółki. Plan przewiduje modernizację znacznej części taboru autobusowego spółki (30 autobusów). Z jednej strony, powinno to doprowadzić do obniżenia kosztów eksploatacyjnych, a z drugiej umożliwić spółce świadczenie bardziej niezawodnych usług i rozszerzenie oferty. Krok ten przyniesie również oszczędności poprzez zmniejszenie podatków, głównie podatku od środków transportu. (53) W planie przewidziano także budowę nowego dworca autobusowego w Lipsku, który ma przyczynić się do podniesienia jakości usług świadczonych przez spółkę oraz komfortu pasażerów. Jednocześnie, zdaniem polskich władz, środek ten powinien spowodować zmniejszenie kosztów eksploatacyjnych związanych z utrzymaniem budynku. Dzięki temu oferta spółki będzie bardziej konkurencyjna. (54) Kolejnym problemem ujętym w planie restrukturyzacji jest kwestia nadmiernych kosztów w strukturze zatrudnienia. Restrukturyzacja obejmuje zmniejszenie zatrudnienia o 6 osób w latach (głównie w wyniku przechodzenia pracowników na emeryturę), co doprowadzi do znacznego obniżenia kosztów zatrudnienia w wys PLN kosztów wynagrodzeń i PLN narzutów. (55) Planowana budowa [ ]wykorzystującej najnowszą technologię poprawi sytuację finansową spółki dzięki przychodowi ok. [ ] PLN rocznie. Umożliwi to utrzymanie obecnego poziomu zatrudnienia w [ ]. (56) W planie restrukturyzacji przewidziano także zakup pojazdu ratownictwa drogowego oraz [ ]. Jest to podyktowane koniecznością spełnienia nowych wymogów UE 8. Pojazdy te przyniosą jednak spółce również dodatkowe zyski z pełnej gamy usług ratownictwa drogowego świadczonych na rzecz klientów zewnętrznych oraz [ ]. Ponadto umożliwi to zatrzymanie pracowników, którym powierzone zostanie świadczenie tych usług. (57) Polskie władze przedstawiły plan finansowy spółki na lata w wariancie realistycznym, pesymistycznym i optymistycznym. Komisja odnotowuje, że przedłożone warianty opierają się na realistycznych założeniach. 8 Zob. rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1071/009 z dnia 1 października 009 r. ustanawiające wspólne zasady dotyczące warunków wykonywania zawodu przewoźnika drogowego i uchylające dyrektywę Rady 96/6/WE. 1

13 (58) W związku z tym Komisja stwierdza, że zaproponowane środki restrukturyzacyjne są w stanie przywrócić spółce długoterminową rentowność w rozsądnym okresie. (59) Komisja uznaje zatem, że pełne wprowadzenie w życie przedłożonego planu powinno umożliwić spółce osiągnięcie długoterminowej rentowności, tak więc plan ten spełnia warunki pkt wytycznych Ograniczenie pomocy do minimum, wkład własny (60) Zgodnie z pkt wytycznych, pomoc musi być ograniczona do ścisłego minimum koniecznego do przeprowadzenia restrukturyzacji, a od beneficjenta oczekuje się wniesienia znaczącego wkładu w działania restrukturyzacyjne pochodzącego z jego środków własnych lub zewnętrznych źródeł finansowania na warunkach rynkowych. (61) Wkład własny spółki w koszty restrukturyzacji wyniesie PLN i będzie finansowany ze środków pochodzących ze sprzedaży prawa do użytkowania wieczystego terenu w Lipsku (działka 711/3; PLN) i w Ostrowcu Świętokrzyskim (działki ; PLN; działki 76/10; PLN i działki 76/11; PLN). Polskie władze przekazały niezależną wycenę wartości wymienionych działek i nieruchomości. Spółka wniesie również środki pochodzące z kredytu inwestycyjnego w wysokości PLN udzielonego przez PEKAO S.A. 9 oraz ze sprzedaży wycofanych z eksploatacji autobusów (w sumie PLN). (6) Na tej podstawie Komisja stwierdza, że powyższy wkład własny pokrywa ponad 50% kosztów restrukturyzacji, zgodnie z wymogami wytycznych Unikanie nadmiernego zakłócania konkurencji (63) Zgodnie z pkt 38-4 wytycznych należy zapewnić zminimalizowanie negatywnego wpływu pomocy na warunki wymiany handlowej. Pomoc nie powinna nadmiernie zakłócać konkurencji. Oznacza to ograniczenie obecności spółki na dotychczasowych rynkach pod koniec okresu restrukturyzacji. (64) Środki wyrównawcze powinny być proporcjonalne do negatywnych skutków pomocy, a w szczególności do wielkości i względnego znaczenia przedsiębiorstwa na rynku lub rynkach. Wielkość środków należy ustalać indywidualnie w każdym przypadku i z uwzględnieniem celu, jakim jest przywrócenie długoterminowej rentowności przedsiębiorstwa. Poza tym, zgodnie z pkt 7 wytycznych, Komisja będzie wymagała takich środków wyrównawczych, które zminimalizują wpływ pomocy na konkurentów. (65) Warunki zezwolenia na pomoc na rzecz przedsiębiorstw działających na obszarach kwalifikujących się do objęcia pomocą regionalną mogą być mniej rygorystyczne w 9 Większościowym udziałowcem banku jest włoska grupa bankowa Unicredit Group. 13

14 odniesieniu do wdrożenia środków wyrównawczych (zob. pkt 55 i 56 wytycznych). Analizując wpływ pomocy na restrukturyzację na rynek i konkurencję, Komisja uwzględnia to, że PKS Ostrowiec działa na obszarze objętym pomocą. (66) W kontekście oceny adekwatności środków wyrównawczych (opisanych w pkt.7 niniejszej decyzji) Komisja odnotowuje co następuje: (67) W odniesieniu do obecności spółki na rynku okazjonalnego międzynarodowego i krajowego transportu autobusowego Komisja zauważa, że jest to rynek otwarty na konkurencję, działa na nim wiele przedsiębiorstw, konkurencja jest silna, a udział rynkowy beneficjenta jest nieznaczny. W związku z tym nie ma potrzeby stosowania środków wyrównawczych na tym rynku. (68) W odniesieniu do obecności spółki na rynku regularnych przewozów regionalnych Komisja uważa, że zaproponowana likwidacja siedmiu rentownych linii komunikacyjnych zmniejszy przychody i zyski spółki w okresie , ograniczając w ten sposób obecność spółki na lokalnym rynku transportu drogowego. Zaproponowany środek można uznać za realny i może on stanowić środek wyrównawczy w kontekście przedmiotowej pomocy. Umożliwi on konkurentom obsadzenie rentownych linii komunikacyjnych porzuconych przez beneficjenta. (69) Komisja uznaje, że obecność spółki na rynku regularnych przewozów regionalnych zostanie ograniczona, a negatywny wpływ pomocy na konkurencję zostanie zmniejszony dzięki temu, że spółka zrezygnuje z obsługi siedmiu rentownych linii na rzecz konkurentów. (70) Polska wysuwa argument, że Komisja powinna również uwzględnić to, iż w planie restrukturyzacji przewidziano zbycie niektórych składników majątku, mianowicie praw użytkowania wieczystego gruntów wraz z obiektami, skutkujące zmniejszeniem przychodów osiąganych z tytułu dzierżaw (w kwocie ok PLN rocznie). Spółka przewiduje także całkowite zaprzestanie prowadzenia działalności hotelowej; średnie roczne przychody z tytułu tej działalności w latach wynosiły PLN (wycofanie się z tej działalności jest wynikiem sprzedaży prawa użytkowania gruntów w Lipsku). (71) Powyższe liczby jasno potwierdzają, że pozostałe środki wyrównawcze zaproponowane przez Polskę ograniczą możliwości osiągania przez spółkę zysków, w związku z czym można je uznać za realne środki wyrównawcze. (7) Polska zaproponowała ponadto, aby za środek wyrównawczy uznać również zamknięcie sklepu motoryzacyjnego w Lipsku (średnie roczne przychody z tytułu tej działalności w latach wynosiły PLN). Ponieważ jednak Polska nie przedstawiła wystarczających dowodów na to, że była to działalność dochodowa (zob. pkt 33), Komisja nie może uznać tego działania za rzeczywisty środek wyrównawczy. Zgodnie z pkt 40 wytycznych do celu oceny środków wyrównawczych sumy odpisane jako straty i zamknięcie działalności przynoszącej straty, które w dowolnym 14

15 stopniu byłyby konieczne, aby przywrócić rentowność, nie będą uznawane za obniżenie zdolności produkcyjnych lub udziału w rynku. (73) Z przyczyn wymienionych powyżej Komisja uznaje, że zaproponowane środki wyrównawcze zapewniają zminimalizowanie negatywnego wpływu przedmiotowej pomocy państwa na warunku wymiany handlowej. Komisja uwzględnia również fakt, że spółka ma siedzibę i prowadzi działalność na obszarze objętym pomocą oraz że kontynuacja działalności spółki w sposób zrównoważony ma pozytywny wpływ na swobodę poruszania się w regionie. (74) Zaproponowane środki wyrównawcze są zatem zgodne z pkt 38-4 wytycznych. 4. DECYZJA (75) Zdaniem Komisji zgłoszona pomoc restrukturyzacyjna na rzecz PKS Ostrowiec jest zgodna z rynkiem wewnętrznym zgodnie z art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE w oparciu o Wytyczne dotyczące pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw. [W przypadku gdyby niniejsze pismo zawierało informacje, które nie powinny być przekazywane osobom trzecim, należy poinformować o tym Komisję w terminie piętnastu dni roboczych od daty jego otrzymania. Jeżeli Komisja nie otrzyma w wyznaczonym terminie uzasadnionego wniosku w tym względzie, uzna to za wyrażenie zgody na ujawnienie osobom trzecim i publikację pełnej treści niniejszego pisma w autentycznej wersji językowej na stronie internetowej: WNIOSEK TAKI WRAZ Z INFORMACJAMI, O KTÓRYCH MOWA POWYŻEJ, NALEŻY WYSŁAĆ LISTEM POLECONYM LUB FAKSEM NA ADRES DYREKCJI GENERALNEJ DS. KONKURENCJI KOMISJI EUROPEJSKIEJ: European Commission Directorate-General for Competition State Aid Greffe B-1049 Brussels Nr faksu: Z poważaniem W imieniu Komisji 15

16 Joaquín Almunia Wiceprzewodniczący Komisji 16