TEMAT: PRAWA, OBOWIĄZKI, ODPOWIEDZIALNOŚĆ

Transkrypt

1 Materiały edukacyjne przygotowane w ramach programu Socrates Grundtvig Action 1, Law through Experience / CP SK-GRUNDTVIG-G11 TEMAT: PRAWA, OBOWIĄZKI, ODPOWIEDZIALNOŚĆ LEKCJA 3: (Autork: Sevastiana Lagonika Komentarze prawnika: Vassilis Papastergiou, Sevastiana Lagonika) Dziecko- emigrant Cele: Ćwiczenie umiejętności prezentacji i wysławiania się. Promowanie umiejętności improwizacyjnych. Kształtowanie umiejętności postawienia się w czyjejś sytuacji/ empatii Promowanie współpracy grupowej. Zamierzenie (a): Omówić prawa dziecka do edukacji. Zbadać moŝliwe konflikty, które czasem istnieją pomiędzy prawami człowieka oraz przepisami prawnymi, za pomocą których państwo chroni swoje interesy. Metody: praca grupowa, odgrywanie ról/ scenek, dyskusja Czas trwania: 120 minut. Materiały: Konwencja Praw Dziecka Narodów Zjednoczonych, karty z opisem odgrywanych ról, długopisy i papier do przygotowania odgrywanych ról 1

2 Procedura: Lekcja ta polega na odgrywaniu scenek. NaleŜy podzielić uczestników na trzy grupy. Następnie odczytać scenariusz, ale takŝe rozdać go w formie pisemnej. Jedna grupa będzie reprezentować Johna a dwie pozostałe, odpowiednio nauczyciela Johna oraz oficera policji. KaŜda z grup będzie miała minut na przygotowanie argumentów dla swojej roli. Role będą przydzielane w drodze losowania. Gdy wszystkie grupy będą gotowe, poproś, aby się połączyły - oprócz aktorów odgrywających scenki - i rozpoczęły odgrywanie scenek. Zakończ odgrywanie scenki w momencie, który wyda ci się stosowny, zwykle około dwadzieścia do trzydziestu minut będzie wystarczające (chyba iŝ uznasz, Ŝe potrzeba więcej czasu). Podczas odgrywania sceny rozmowy pomiędzy Johnem a oficerem policji osoba odgrywająca rolę nauczyciela powinna czekać na zewnątrz pokoju. Scena rozpoczyna się od momentu gdy John wraca z pracy i zostaje zatrzymany przez policjanta. Gdy gra się zakończy, odczekaj pięć minut, aby aktorzy mogli wyjść ze swoich ról. Następnie zapytaj aktorów, jak czuli się odgrywając konkretną rolę. Teraz moŝesz zapytać grupę, jakie myśli nasunęły im się podczas oglądania scenek. Dyskusja: Ustal tematy, które są stosują się do tego przypadku (tj. nielegalna emigracja, prawo do edukacji, prawa dziecka). Skoncentruj się na istnieniu sprzeczności/ dyskusji pomiędzy prawami człowieka (dziecka) oraz przepisami krajowymi, za pomocą których kaŝdy kraj broni się przed nielegalną imigracją. W jaki sposób dziecko moŝe ubiegać się o rekompensatę? (Istnieje moŝliwość przekazania jego sprawy do Rzecznika Praw Obywatelskich lub złoŝenia zaŝalenia do stosownego urzędu migracyjnego.) Historia John, 17-letni chłopak wjechał do kraju Y bez swoich rodziców, aby zamieszkać razem z ciotką, która jest legalną imigrantką w kraju Y i która wyraŝa ochotę, aby przejąć nad nim opiekę. Chłopiec zapisał się do szkoły i uczęszcza do niej regularnie a równocześnie pracuje nielegalnie na budowie. Pewnego dnia, gdy chłopiec wraca z pracy, zostaje zatrzymany przez funkcjonariusza policji, który prosi go o pokazanie dokumentów. PoniewaŜ chłopak nie posiada Ŝadnych legalnych dokumentów, policjant pyta się, gdzie przebywają się jego rodzice. Chłopiec odpowiada, Ŝe znajdują się w kraju X i Ŝe on mieszka ze swoją ciotką. Słysząc to, policjant aresztuje go i odprowadza na komisariat policji, aby doprowadzić do jego deportacji. Gdy nauczyciel Johna dowiaduje się, Ŝe jego uczeń został zatrzymany i Ŝe grozi mu deportacja, informuje o tej sprawie krajowego Rzecznika Spraw Dziecka a następnie udaje się na posterunek policji, gdzie próbuje porozmawiać policjantami o sytuacji Johna. Instrukcje do roli Johna 2

3 Jesteś Johnem, 17-letnim chłopcem, który wjechał do kraju Y bez swoich rodziców w poszukiwaniu lepszej przyszłości. Mieszkasz z ciotką, która dobrze się tobą opiekuje. Regularnie uczęszczasz do szkoły i jesteś dobrym uczniem. JednakŜe, ze względu na trudności finansowe, zacząłeś nielegalną pracę na budowie. Pewnego dnia, gdy wracasz z pracy do domu, zostajesz aresztowany przez funkcjonariusza policji jako niepełnoletni nielegalny emigrant. Scena rozpoczyna się od momentu gdy funkcjonariusz zdaje sobie sprawę z tego, Ŝe jesteś niepełnoletnim nielegalnym emigrantem i ma zamiar cię aresztować, aby doprowadzić do twojej deportacji. PoniŜej podajemy kilka argumentów, których moŝesz uŝyć: Mieszkam w Y ze swoją ciotką, nie jestem sam. Uczę się w szkole. Poszukuję lepszej przyszłości. Czuję się emocjonalnie związany z tym krajem i nie jestem niebezpieczny dla społeczeństwa. Instrukcje do roli nauczyciela Johna Jesteś nauczycielem Johna. Właśnie dowiedziałeś się, Ŝe John, jeden z Twoich uczniów został zatrzymany przez policję jako nielegalny emigrant. Wiesz wszystko o przeszłości i obecnej sytuacji Johna i sądzisz, Ŝe jest to chłopak o duŝym potencjale i moŝe wiele osiągnąć, jeŝeli da mu się taką szansę. Dlatego teŝ, natychmiast kontaktujesz się z Rzecznikiem Praw Dziecka i opowiadasz mu o zaistniałej sytuacji, a następnie wybierasz się na komisariat policji, aby wstrzymać procedurę deportacji Johna. PoniŜej podajemy kilka pytań i argumentów, których moŝesz uŝyć: Dlaczego aresztowaliście 17-letnie dziecko? On nie stanowi Ŝadnego zagroŝenia. John jest dobrym uczniem i byłoby dobrze dla niego, gdyby mógł tu zostać i kontynuować edukację. Nie jest sam, mieszka z ciotką, która się nim dobrze opiekuje. Instrukcje do roli Funkcjonariusza Policji Jesteś funkcjonariuszem policji. Pewnego dnia spotykasz młodego chłopca wyglądającego na cudzoziemca, który wychodzi z placu budowy. Podejrzewając, Ŝe jest nielegalnym emigrantem, zatrzymujesz go i prosisz o dokumenty. Gdy odpowiada, Ŝe nie ma Ŝadnych dokumentów, pytasz go o rodziców. Odpowiada, Ŝe znajdują się w kraju X i Ŝe on sam mieszka z ciotką. Po ustaleniu, Ŝe jest niepełnoletnim, samotnym, nielegalnym emigrantem zabierasz go na komisariat, aby doprowadzić do jego deportacji. Na komisariacie nauczyciel chłopca sprzeciwia się tej sytuacji. PoniŜej podajemy kilka argumentów, których moŝesz uŝyć: Jest nielegalnym emigrantem, bez dokumentów. 3

4 Jest niepełnoletni i znajduje się bez rodziców. Zgodnie z prawem powinien zostać aresztowany. Ciotka nie jest jego opiekunem prawnym. Pracuje nielegalnie. Wskazówki dla instruktora/ trenera: Jest to lekcja, którą naleŝy prowadzić w sposób bardzo ostroŝny, poniewaŝ dotyczy spraw bardzo delikatnych, tzn. nielegalnej imigracji. Powinieneś wziąć pod uwagę, Ŝe w grupie moŝe znajdować się osoba, która doświadczyła podobnej sytuacji. Bądź bardzo czujny w przypadku, gdy w dyskusji zaczną pojawiać się jakiekolwiek uwagi rasistowskie. Zwracaj takŝe wagę na to, w jakim kierunku zmierzają odgrywane scenki, poniewaŝ bardzo łatwo dyskusja moŝe zboczyć z głównego tematu i rozpocznie się rozmowa o dyskryminacji. Uwagi prawnika: Zgodnie z Artykułem 28 Konwencji Praw Dziecka Narodów Zjednoczonych: Państwa członkowskie uznają prawo dziecka do edukacji i mając na względzie fakt, iŝ prawo do edukacji ma być gwarantowane w sposób stopniowy oraz na podstawie prawa o równości szans, powinny one w szczególności: Zapewnić aby edukacja na poziomie podstawowym była obowiązkowa, bezpłatna i dostępna dla wszystkich Zgodnie z Artykułem 2 (2) Czwartego Protokołu (1963) Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (1950): KaŜda osoba ma swobodę opuszczania dowolnego kraju, w tym własnego. Na korzystanie z tego prawa nie nakłada się Ŝadnych ograniczeń oprócz tych, które są zgodne z przepisami prawa oraz niezbędne w społeczeństwie demokratycznym w interesie bezpieczeństwa kraju lub bezpieczeństwa publicznego, utrzymania porządku publicznego, w celu zapobiegania przestępstwom, dla ochrony praw i wolności innych osób Kwestie, które rozwaŝane są w ramach tego ćwiczenia to prawa dziecka, prawo do edukacji oraz nielegalna emigracja. Nie moŝesz oczekiwać, Ŝe w czasie tego ćwiczenia, uczestnicy dojdą do ostatecznych wniosków dotyczących dyskutowanych kwestii. Mimo, iŝ dziecko ma niezaprzeczalne prawo do dobrego Ŝycia oraz do edukacji, sytuacja komplikuje się wtedy, gdy dziecko jest nielegalnym emigrantem. Unia Europejska postanowiła rozpocząć opracowywanie wspólnej polityki migracyjnej, aby walczyć z nielegalną emigracją oraz handlem ludźmi w obrębie całej Unii Europejskiej. Zgodnie z przepisami prawa greckiego, jeŝeli jakaś osoba okaŝe się nielegalnym emigrantem (nie uchodźcą), moŝe zostać deportowana. To samo odnosi się do przypadków, gdy nielegalny emigrant jest dzieckiem, jeśli tylko ustali się miejsce przebywania rodziny przed jego odesłaniem do kraju pochodzenia. W powyŝszym przypadku chłopak moŝe odwołać się do 4

5 urzędu migracyjnego prosząc, aby mógł zostać w kraju ze swoją ciotką w oparciu o to, iŝ leŝy to w najlepszym interesie dziecka tak jak to określono w Konwencji Praw Dziecka Narodów Zjednoczonych, którą Grecja ratyfikowała. Chłopak moŝe się takŝe skontaktować z krajowym Rzecznikiem Praw Dziecka, prosząc go by zajął się jego sprawą. Jeśli chodzi o zjawisko nielegalnej emigracji, państwo chce dysponować moŝliwościami kontroli populacji, która zamieszkuje w jego granicach i stanowi jego siłę roboczą. Brak takiej kontroli oznaczałby masywny napływ emigrantów z biedniejszych (a takŝe często niedemokratycznych) krajów, który w efekcie spowodowałby trudności na rynku pracy i wywołałby wielką nierównowagę w systemie społecznym. Ponadto, nielegalna emigracja często wiąŝe się z problemami handlu ludźmi, zjawiskiem, które Unia Europejska intensywnie zwalcza poprzez prowadzoną politykę migracyjną (na przykład dnia 28 lutego 2002 roku Rada Ministrów Unii Europejskiej przyjęła szczegółowy plan walki z nielegalna emigracją i handlem ludźmi w Unii Europejskiej). 5