INTEGRACJA DZIAŁAŃ GMIN W ZAKRESIE POPRAWY JAKOŚCI POWIETRZA. Funkcjonowanie podzespołu Lokalnych programów ochrony powietrza

Transkrypt

1 INTEGRACJA DZIAŁAŃ GMIN W ZAKRESIE POPRAWY JAKOŚCI POWIETRZA Funkcjonowanie podzespołu Lokalnych programów ochrony powietrza

2 stężenie (mg/m 3 ) Gorlice Trzebinia Al. Krasińskiego Zakopane Jakość powietrza w 2013 roku Tarnów Wadowice ul. Bulwarowa Proszowice ul. Bujaka Skawina Sucha Beskidzka Nowy Sącz Bochnia Tuchów Niepołomice Średnie stężenia pyłu PM10 w 2013 roku

3 Gorlice Trzebinia Tarnów Zakopane Jakość powietrza w 2013 roku Bochnia Nowy Sącz Wadowice Tuchów Niepołomice ul. Bujaka Proszowice Skawina Sucha Beskidzka ul. Bulwarowa Al. Krasińskiego Częstość przekraczania dobowego poziomu dopuszczalnego pyłu PM10 w roku

4 Porównanie stężeń rocznych pyłów oraz benzo(a)pirenu w 2012 roku Stężenie pyłu PM10 i PM2.5 w mg/m 3 Stężenie benzo(a)pirenu w pyle PM10 w ng/m 3

5 Bochnia Gorlice ul. Bujaka ul. Bulwarowa Nowy Sącz Proszowice Sucha Beskidzka Tarnów Trzebinia Wadowice Niepołomice Zakopane stężenie (ng/m3) Jakość powietrza w 2013 roku Średnie stężenia benzo(a)pirenu w 2013 roku , ,6 7,7 11,6 11,1 10,0 10,7 9, ,4 4,8 4,5 5,0 2 0

6 MAŁA SKUTECZNOŚĆ PROGRAMÓW OCHRONY POWIETRZA Ministerstwo Środowiska dostrzega nieskuteczność wdrażania programów ochrony powietrza (POP) i rozporządzeniem określiło szczegółowe wymagania, jakim powinny odpowiadać POP. Tryb uchwalenia programów ochrony powietrza oraz nadzór nad ich realizacją określono w ustawie Prawo ochrony środowiska.

7 Harmonogram wdrażania programów ochrony powietrza

8 FUNKCJONOWANIE PODZESPOŁU LOKALNYCH PROGRAMÓW OCHRONY POWIETRZA

9 FORMUŁA FUNKCJONOWANIA: FORMUŁA FUNKCJONOWANIA: Zespół wojewódzki powołano w celu uzgadniania i przyjmowania głównych kierunków działań oraz w celu uzgadniania opinii, wniosków i wystąpień. Kierownictwo zespołu koordynowałoby pracę podzespołów, przekazując członkom zespołu głównego materiały robocze, jak też kierowałoby odpowiednio ich uwagi i wnioski. Zaproponowano powołanie podzespołów do spraw: lokalnych programów ochrony powietrza, ze szczególnym uwzględnieniem energetyki cieplnej, termoizolacji i finansowania nowych rozwiązań, naukowych

10 PODZESPÓŁ LOKALNYCH PROGRAMÓW OCHRONY POWIETRZA Podzespół Lokalnych programów ochrony powietrza skupia swą pracę na realizowanych przez wybrane samorządy, gminnych programach ograniczania niskiej emisji. Realizacja programów wspierana jest badaniami jakości powietrza prowadzonymi przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska. Podzespół podzielono na grupy bliskich sobie terytorialnie gmin. Pracę podzespołu Lokalnych programów ochrony powietrza koordynują pracownicy Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska we współpracy z kierownictwem Departamentu Środowiska Urzędu Marszałkowskiego.

11 Podzespoły Lokalnych programów ochrony ochrony powietrza powietrza Zawieranie porozumień Sekcja I Aglomeracja Krakowska Niepołomice Proszowice Skawina Miechów Krzeszowice Słomniki Wieliczka Myślenice Sułkowice Kozłów Sekcja II Chrzanów Trzebinia Oświęcim Zator Kęty Olkusz Wolbrom Brzeszcze Kęty Wadowice Andrychów Kalwaria Zebrzydowska Bukowno Sekcja III Powiat suski koordynowany przez Starostwo Sucha Beskidzka Maków Podhalański Jordanów Zawoja Zembrzyce Nowy Targ Rabka Zakopane Bukowina Tatrzańska Szczawnica Budzów Stryszawa Bystra Sidzina Kościelisko Poronin Biały Dunajec

12 Podzespoły Lokalnych programów ochrony ochrony powietrza powietrza Zawieranie porozumień Sekcja IV Nowy Sącz Gorlice - Szymbark Krynica Piwniczna Muszyna Limanowa Mszana Dolna Grybów Kamionka Wielka Nawojowa Sekcja V Tarnów Tuchów Dąbrowa Tarnowska Brzesko Bochnia Wojnicz

13 PODZESPÓŁ LOKALNYCH PROGRAMÓW OCHRONY POWIETRZA Samorządy, które podejmują się uczestniczyć w pracach Podzespołu Lokalnych programów ochrony powietrza deklarują gotowość wykonania następujących zadań:. Przygotowania Programu Ograniczenia Niskiej Emisji dla swoich gmin. Podstawą tego programu będzie inwentaryzacja źródeł niskiej emisji oraz funkcjonowanie lokalnej energetyki cieplnej; Przygotowania opinii na temat: Jak lokalna społeczność podatna jest korzystać ze środków WFOŚ, skierowanych na wymianę uciążliwych dla środowiska urządzeń grzewczych. Przedstawienia wniosków w sprawie rozszerzenia oferty WFOŚ; Przygotowania uchwalonego przez Radę Gminy harmonogramu planowanych działań naprawczych; Kształtowania pozytywnej świadomości społecznej promowanie dobrych praktyk, z uwzględnieniem efektów finansowych.

14 HARMONOGRAM DZIAŁAŃ ZESPOŁU I PODZESPOŁÓW ZAŁOŻENIA WSTĘPNE r. - konsultacje oraz powołanie zespołu i podzespołów, r r. opracowywanie założeń do Krajowego Programu Ochrony Powietrza, r. wdrażanie gminnych programów ochrony powietrza, wspierane dodatkową siecią monitoringu, będącego narzędziem zwiększającym skuteczność wdrażania tych programów

15 REALIZACJA ZADAŃ Spotkania sekcji Podzespołu Lokalnych Programów Ochrony Powietrza Sekcji I r. w siedzibie Urzędu Miasta Krakowa, oś. Zgody 2, Sekcji II r. w Pałacu Ślubów w Oświęcimiu,, Sekcji III r. w siedzibie Urzędu Miasta w Nowym Targu, Sekcji IV r. w siedzibie Urzędu Miasta w Nowym Sączu, Sekcji V r. w siedzibie Starostwa Powiatowego w Tarnowie, Celem spotkań było przyjęcie założeń programowych i ustalenie harmonogramu pracy sekcji oraz dyskusja na temat zagadnień dotyczących zwiększenia skuteczności realizacji programów ochrony powietrza.

16 REALIZACJA ZADAŃ Na wniosek samorządów z subregionów: Podhalańskiego i Zachodniego odroczono wysyłanie gminom deklaracji w/s współpracy. Gminy Małopolski Zachodniej wnioskowały by w pierwszej kolejności przygotować wzór projektu programu ograniczania niskiej emisji, skonsultowany z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie.. Gminy Podhalańskie wnosiły by zorganizować spotkanie z Prezesem Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie, celem omówienia zasad dofinansowania wymiany uciążliwych dla środowiska urządzeń grzewczych. Spotkanie zorganizowano r. w Bukowinie Tatrzańskiej..

17 REALIZACJA ZADAŃ Wobec deklaracji Prezesa Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie, że poza aglomeracją krakowską, wprowadzone zostanie dofinansowywanie wymiany uciążliwych dla środowiska urządzeń grzewczych na nowoczesne kotły węglowe oraz kotły na biomasę zaproponowano zorganizowanie spotkania z samorządami po uzgodnieniu z Wojewódzkim Funduszem zasad finansowania lokalnych programów ograniczania niskiej emisji oraz kryteriów dotyczących sporządzania tych programów.

18 Program Ograniczania Niskiej Emisji Przygotowanie efektywnej formy finansowania Departament Środowiska Urzędu Marszałkowskiego, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska oraz część samorządów, podjęli inicjatywę rozszerzenia oferty programu KAWKA. Zaproponowano następujący zapis:

19 Przykład Zawartego Porozumienia Gmina Miasto Nowy Targ oraz Małopolski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska deklarują chęć uczestniczenia w pracach III Sekcji Podzespołu Lokalnych Programów Ochrony Powietrza, wyznaczając do tych zadań swoich przedstawicieli. Podzespół Lokalnych Programów Ochrony Powietrza wchodzi w skład Wojewódzkiego Zespołu Do Spraw Wdrażania Programów Ochrony Powietrza. Celem powołania podzespołu jest zwiększenie skuteczności wdrażania programów ochrony powietrza. Zadania priorytetowe podzespołu to: stworzenie własnych projektów ograniczenia niskiej emisji, których podstawą będzie inwentaryzacja źródeł niskiej emisji oraz funkcjonowanie lokalnej energetyki cieplnej; uzyskanie dla swoich mieszkańców środków na wymianę uciążliwych dla środowiska systemów grzewczych; przygotowanie opinii na temat: Jak lokalna społeczność podatna jest korzystać ze środków skierowanych na wymianę uciążliwych dla środowiska urządzeń grzewczych? ; dążenie do rozszerzenia oferty Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na finansowanie osobom prywatnym wymiany uciążliwych urządzeń grzewczych; zaopiniowanie zmian w przepisach, w celu stworzenia lepszych uwarunkowań prawnych, finansowych i technicznych, skorzystanie z rozszerzonego monitoringu jakości powietrza, co pozwoli realnie kontrolować postęp wdrażania programów, dążenie do modyfikacji lokalnej energetyki cieplnej, co w niektórych rejonach może stworzyć nowe formy działalności gospodarczej; kształtowanie pozytywnej świadomości społecznej promowanie dobrych praktyk, z uwzględnieniem efektów finansowych.

20 Przykład Zawartego Porozumienia Realizując powyższe zadania strony przyjmują następujące zobowiązania: Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie: wykona w roku 2014 okresowe pomiary jakości powietrza na terenie należącym do Miejskiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej Nowy Targ Sp. z o.o. przy ul. Powstańców Śląskich 1 w Nowym Targu (lokalizacja stacji została uzgodniona z Urzędem Miasta Nowy Targ w dniu r.). Pomiary będą przeprowadzone metodami referencyjnymi przez co najmniej 52 dni w ciągu roku i będą spełniać wymagania jakościowe, w zakresie kompletności i niepewności, określone w Tabeli 2 Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 13 września w sprawie dokonywania oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz. U. z 2012 r. poz. 1032). Pomiary okresowe będą obejmować stężenia: pyłu zawieszonego PM10, dwutlenku siarki i benzoαpirenu. W oparciu o wyniki badań z pierwszego półrocza 2014, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w terminie do 31 lipca 2014 r. wykona wstępny raport w sprawie wdrażania w Nowym Targu gminnego programu ograniczania niskiej emisji. Gmina Miasto Nowy Targ: Będzie kontynuować rozpoczęty i przyjęty uchwałą Nr XXIV/193/2012 Rady Miasta Nowy Targ z dnia 22 października 2012 r. (Dz. Urz. Woj. Małop. z dn. 6 listopada 2012 r., poz. 5532) program pomocowy dla mieszkańców miasta w sprawie: ustalenia Regulaminu udzielania dotacji celowej ze środków budżetu Gminy Miasto Nowy Targ na dofinansowanie zadań związanych z ograniczeniem niskiej emisji na terenie miasta Nowy Targ, (wymiana starych pieców węglowych na ekologiczne media grzewcze), Wykona inwentaryzację źródeł niskiej emisji uwzględniającą moc urządzeń i rodzaj używanego paliwa; Termin: do 1 września 2014 r., Opracuje w przypadku negatywnej oceny jakości powietrza przyjęty uchwałą Rady Miasta Nowy Targ rozbudowany program ograniczania niskiej emisji, zawierający harmonogram działań naprawczych, obejmujący zasady finansowania przedsięwzięcia; Termin: do 31 grudnia 2014 r., W latach będzie realizowała rozbudowany program ograniczania niskiej emisji, wykazując w rocznych sprawozdaniach efekty redukcji pyłu zawieszonego PM10, dwutlenku siarki i benzoαpirenu.

21 Realizowany plan pomiarów jakości powietrza w województwie małopolskim w 2014 roku

22 Pomiary Jakości Powietrza Zasadniczym narzędziem przy opracowywaniu, weryfikowaniu i ocenianiu skuteczności Programów Ograniczania Niskiej Emisji Najczęściej efekt Programów Ograniczania Niskiej Emisji określa się jako redukcję emisji na danym obszarze, w oparciu o teoretyczne wyliczenia odnoszące się do zmniejszenia presji w wyniku wyeliminowania uciążliwych urządzeń grzewczych. Przy tego typu ocenie brakuje zbilansowania efektów pozytywnych w stosunku do negatywnych, jak też tendencji zmian, czy istoty zagrożeń. Pomiary jakości powietrza pozwalają ocenić zarówno jaki jest i jak się zmienia stopień zanieczyszczenia powietrza. Pozwalają też wskazać obszary, na których spala się nieodpowiednie paliwa oraz wskazać miejscowości, gdzie duża szkodliwość zanieczyszczeń jest efektem stosowania złych urządzeń do spalania paliw stałych.

23 Mobilna Stacja Pomiarowa

24 INWENTARYZACJA ŹRÓDEŁ EMISJI Pilotażowa inwentaryzacja Kraków 1. Wyznaczenie obszaru modelowania - obszar pilotażowy z wykorzystaniem programu Google Earth:

25 INWENTARYZACJA ŹRÓDEŁ EMISJI Pilotażowa inwentaryzacja Kraków 4. Efekty inwentaryzacji - MSIP

26 AKTUALNE UWARUNKOWANIA Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Likwidacja niskiej emisji wspierająca wzrost efektywności energetycznej i rozwój rozproszonych odnawialnych źródeł energii - KAWKA Program pilotażowy KAWKA Planowane środki: 400 mln zł w formie bezzwrotnych form dofinansowania Alokacja środków: Forma dofinansowania: Dotacja udzielana przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej ze środków udostępnionych przez NFOŚiGW. zaangażowanie środków WFOŚiGW w realizację niniejszego programu priorytetowego stanowi do 45% kosztów kwalifikowanych;

27 Program Ograniczania Niskiej Emisji Problemy i bariery PONE Oferta Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska nie została w pełni dostosowana do założeń Wojewódzkiego Programu Ochrony Powietrza (brak dofinansowywania kotłów na paliwa stałe), Program KAWKA nie obejmuje miejscowości mniejszych niż 10 tysięcy mieszkańców, gdzie jakość powietrza bywa najgorsza; Małe zainteresowanie mieszkańców wymianą urządzeń grzewczych, Brak rzetelnej informacji o techniczno-ekonomicznych aspektach modernizacji lokalnej energetyki cieplnej a w niektórych mniejszych miejscowościach nie informuje się mieszkańców o istotnych zagrożeniach zdrowotnych;

28 Program Ograniczania Niskiej Emisji RATUJMY MIESZKAŃCÓW MAŁYCH MIEJSCOWOŚCI Nie ma oferty dla miejscowości mniejszych niż 10 tysięcy mieszkańców, na obszarach których jakość powietrza jest najgorsza; Gminy, zwłaszcza te małe nie są w stanie wdrażać skutecznie programów ochrony powietrza bez dofinansowania Programu Ograniczania Niskiej Emisji; Należy przy użyciu merytorycznych argumentów wynegocjować z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska zasady dofinansowania Programu Ograniczania Niskiej Emisji w małych miejscowościach.

29 Program Ograniczania Niskiej Emisji Jakie Działania Podejmujemy? Przygotowanie efektywnej formy finansowania Trwa uzgadnianie zapisu w sprawie rozszerzenia zakresu dofinansowywania kotłów na paliwa stałe:

30 Program Ograniczania Niskiej Emisji Przygotowanie efektywnej formy finansowania Z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska uzgadnia Departament Środowiska Urzędu Marszałkowskiego

31 Program Ograniczania Niskiej Emisji Przygotowanie informacji dla mieszkańców Zrozumienie problemu Co wpływa na wielkość emisji? Ekonomia Sprawność energetyczna ENERGIA Ekologia Efektywność ekologiczna Paliwo Urządzenia grzewcze Instalacja kominowa Dobór i jakość Organizacja procesu spalania Charakterystyka i dobór dobór do typu kotła uziarnienie właściwości fiz-chem. stabilność jakości technika spalania konstrukcja parametry procesu spalania (sterowanie ilością paliwa i powietrza spalania) eksploatacja Źródło: Parametry spalania i emisji zanieczyszczeń dla poszczególnych rodzajów paliw węglowych, dr inż. K Kubica, 2010 konstrukcja materiały i ich dobór stabilizacja parametrów dynamicznych procesu spalania eksploatacja

32 HARMONOGRAM DZIAŁAŃ ZESPOŁU I PODZESPOŁÓW r. - konsultacje oraz powołanie zespołu i podzespołów, r r opracowywanie założeń do Krajowego Programu Ochrony Powietrza, r. wdrażanie gminnych programów ochrony powietrza, wspierane dodatkową siecią monitoringu, będącego narzędziem zwiększającym skuteczność wdrażania tych programów