Gry i zabawy uczą prawidłowej postawy

Transkrypt

1 Autorski Program Profilaktyki Wad Postawy Dla edukacji wczesnoszkolnej SOSW w Słubicach Gry i zabawy uczą prawidłowej postawy Program oraz ilustracje ćwiczeń opracowała: Agnieszka Araszewska Słubice, maj 2012 r. 1

2 Problem wad postawy u dzieci jest ważny z kilku powodów. Nieprawidłowości początkowo są defektami kosmetycznymi. Mogą jednak stać się przyczyną zaburzeń krążeniowo-oddechowych, upośledzenia sprawności oraz wydolności ogólnej, bólów kręgosłupa, problemów ginekologicznych u kobiet. Przyczyny ich powstawania są różne: wady wrodzone, ławka i krzesło niedostosowane do wzrostu dziecka, nieprawidłowa postawa podczas pracy i wypoczynku, przeciążony tornister i nieprawidłowe jego noszenie, nadwaga, ograniczona aktywność fizyczna i inne. Jeśli nie są podejmowane działania zapobiegawcze, wady postawy rosną wraz z dziećmi. Najpierw pojawiają się przykurcze trudne do usunięcia, później niemożliwe do usunięcia deformacje układu kostno stawowego. Podstawowe działania szkoły polegają na profilaktyce pierwszorzędowej, czyli eliminowaniu czynników sprzyjających rozwojowi wad oraz kreowaniu prawidłowej postawy ciała. Szczególną rolę w zapobieganiu wadom postawy odgrywają pedagodzy wczesnoszkolni, ponieważ początek edukacji szkolnej stanowi zagrożenie dla prawidłowej postawy ciała. Wiąże się on ze zmianą trybu życia uczniów. Bardzo istotny jest również przypadający na ten okres pierwszy skok wzrostowy. To na nauczycielach spoczywa obowiązek doboru odpowiednich do wzrostu stanowisk pracy dla uczniów, zwracanie uwagi na prawidłową postawę, a także prowadzenie zajęć ruchowych i ćwiczeń śródlekcyjnych. 2

3 Motta programu Wzmacniaj mięśnie tułowia od małego, a będziesz miał proste plecy kolego! Jeśli chodzisz przygarbiony, w ławce siedzisz jak dziadek zmęczony, to być może wyrośnie ci garb i z tego nie będziesz rad! Żeby prosty kręgosłup mieć, musisz tylko tego chcieć. Wiś więc często na trzepaku, biegaj chętnie w lesie, w parku. Na czworakach również chodź, bo ty jesteś sprytny ktoś! 3

4 Założenia wstępne programu. Program skierowany jest do uczniów w wieku 6-10 lat, u których nie stwierdzono przeciwwskazań do wykonywania ćwiczeń fizycznych. Motywem stworzenia programu, była analiza dokumentacji medycznej wszystkich uczniów SOSW z roku szkolnego 2011/2012, która wykazała, że 44,4 % z nich posiada jedną lub więcej wad postawy. Program zawiera propozycje atrakcyjnych form aktywności fizycznej dla dzieci, sprzyjających prawidłowemu rozwojowi mięśni posturalnych oraz korygujących wady postawy takich jak pleców okrągłych, płaskostopia, pleców wklęsłych, skoliozy oraz przykładowe osnowy lekcji. Aby wyrobić nawyk przyjmowania prawidłowej, skorygowanej postawy, niezbędne jest kształtowanie jej poprzez systematyczne wzmacnianie aparatu kostno-stawowo-mięśniowego od najmłodszych lat. Niniejszy program powstał właśnie w tym celu oraz by eliminować nieprawidłowe zachowania, złe nawyki, kształtować postawy prozdrowotne wykorzystując w tym elementy zabawy. Zamieszczone w tej pozycji propozycje gier i zabaw, mają ułatwić nauczycielom edukacji wczesnoszkolnej prowadzenie zajęć o charakterze profilaktycznym. 4

5 Cele ogólne: zapobieganie wadom postawy u dzieci, wyrównywanie zaburzeń rozwojowych, wszechstronny rozwój organizmu. Cele szczegółowe: wyrabiania nawyku przyjmowania prawidłowej postawy w różnych pozycjach i czynnościach życiowych, wzmacnianie mięśni posturalnych, dostrzeganie wad postawy u innych, usuwanie dystonii mięśniowej, wzmacnienie mięśni osłabionych, kształtowanie poczucia odpowiedzialności za zdrowie własne i innych, zwiększenie świadomości i wiedzy uczniów oraz rodziców o wadach postawy i ich konsekwencjach. Materiał programowy zajęć obejmuje następujące grupy ćwiczeń: ćwiczenia ogólnorozwojowe, ćwiczenia specjalne korygujące i zapobiegające powstawaniu wad postawy, ćwiczenia elongacyjne, ćwiczenia przyjmowania prawidłowej postawy, ćwiczenia oddechowe, ćwiczenia Klappa; Ewaluacja Program profilaktyki wad postawy powinien trwać minimum 3 lata (jeden etap edukacyjny). W ramach ewaluacji co roku przeprowadzana będzie diagnoza postępów uczniów poprzez obserwację, testy sprawnościowe, z wiedzy i ankietę dla rodziców. Przed zakończeniem programu zostaną wyciągnięte wnioski z przeprowadzonych badań oraz skonstrułowane zalecenia w celu kontynuowania konstruktywnych działań profilaktycznych w szkole, rozszerzając je nawet na kolejne etapy edukacyjne. 5

6 Zadania programowe: 1. Diagnoza wad postawy uczniów (corocznie). 2. Systematyczne prowadzenie gier i zabaw ruchowych zapobiegających oraz korygujących wady postawy (minimum raz w tygodniu). 3. Uświadomienie uczniom i ich rodzicom zagrożeń wynikających z wad postawy. 4. Zapewnienie uczniom odpowiednich warunków do ćwiczeń, a także przyrządów i przyborów gimnastycznych podczas realizacji zadań. 5. Zwracanie uwagi przez nauczycieli na prawidłową postawę podczas lekcji jak i przeprowadzanie ćwiczeń śródlekcyjnych. 6. Systematyczne pomiary siły mięśni brzucha, grzbietu i ramion (co kilka miesięcy). 7. Przeprowadzenie testu z wiedzy teoretycznej i praktycznej po rocznej realizacji zadań programu profilaktycznego. 8. Przeprowadzenie ewaluacji programu. 9. Zakwalifikowanie dzieci na gimnastykę korekcyjną. 10. Indywidualizacja pracy z uczniem oraz stopniowanie trudności ćwiczeń. 11. Wprowadzanie szerokiego wachlarza gier i zabaw w celu urozmaicenia zajęć i utrzymania zainteresowania uczniów. Wykonawcy: 1. Nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej. 2. Osoba uprawniona do prowadzenia gimnastyki korekcyjnej. 3. Koordynator i twórca programu profilaktycznego. Miejsce realizacji programu: - sala gimnastyczna w SOSW, - boisko i tereny przy SOSW. 6

7 Formy organizacyjne: 1. Zorganizowanie zajęć wprowadzających, zapoznających wszystkich uczniów edukacji wczesnoszkolnej z problemem wad postawy. 2. Instrukcje i pokazy dla nauczycieli klas I-III SP podczas lekcji pokazowych. 3. Pogadanki z rodzicami. 4. Opracowanie zestawów ćwiczeń dla poszczególnych wad postawy. 5. Opracowanie przykładowych scenariuszy na lekcje gier i zabaw ruchowych. Metody: zabawowa, zabawowo naśladowcza, bezpośredniej celowości ruchu, programowego uczenia się i usprawniania, metody utrwalające nawyk ćwiczenia, metody poznawcze pokaz, obserwacja, metody podające pogadanka, opis, metody audiowizualne, opowieści ruchowej, metody wpływu sytuacyjnego, np. przydzielanie różnych funkcji, ról. 7

8 Osiągnięcia ucznia uczestniczącego w programie profilaktyki wad postawy, po zakończeniu pierwszego etapu edukacyjnego. Umiejętności Uczeń przyjmuje prawidłową postawę leżąc, stojąc, siedząc. Podnosi ergonomicznie z podłoża ciężkie i duże przedmioty. Dostrzega u innych nieprawidłowo przyjętą postawę. Wykonuje poprawnie pozycje Klappa: niską i średnią. Wykonuje kilka ćwiczeń korygujących wady pleców okrągłych, płaskostopia. Demonstruje kilka ćwiczeń wzmacniających mięśnie brzucha i grzbietu. Wykonuje zwisy, podpory przodem i tyłem, marsz na czworakach, siad prosty, skulny, rozkroczny, klęk prosty, podparty, leżenie przewrotne. Rozpoznaje wady postawy na fotografiach (skoliozę plecy okrągłe, płaskostopie). Wykonuje próbę test sprawdzający prawidłowość wysklepienia stopy. Postawy Rzetelnie wykonuje każde zadanie ruchowe. Stosuje samokorektę podczas wykonywania ćwiczeń i motywuje innych do poprawiania własnych błędów. Pamięta o przyjmowaniu prawidłowej, skorygowanej postawy podczas pracy i wypoczynku (oglądanie TV, leżeniu, gry na komputerze). Wiadomości Wymienia 3 najczęściej występujące wady postawy. Zna zasady kilku gier i zabaw ruchowych korygujących i zapobiegających powstawaniu wad postawy. Wymienia kilka zasad bezpieczeństwa podczas gier i zabaw ruchowych. Rozumie co to są zasady fair play i stosuje się do nich. Wymienia kilka przyczyn powstawania wad postawy i wie jakie mogą być ich skutki. 8

9 Bibliografia: 1. Kowalski I.M.: Wady postawy i skrzywienia kręgosłupa. W: Medycyna rodzinna (red. Latkowski J.B., Lukos W.) PZWL, Warszawa, wyd. II Kowalski I.M., Hurło L.: Zaburzenia postaw ciała w wieku rozwojowym. UWM, Olsztyn, Owczarek S., Bondarowicz M.: Zabawy i gry ruchowe w gimnastyce korekcyjnej. Warszawa, Owczarek S.: Atlas ćwiczeń korekcyjnych. Warszawa Trześniowski R.: Zabawy i gry ruchowe. Warszawa Bora A., Kowal A.: Autorski program z gimnastyki korekcyjnej. W: Wychowanie Fizyczne i Zdrowie. 2002, nr 8/9, srt Kutzner-Kozińska M.: Korekcja wad postawy. Warszawa

10 PLECY OKRĄGŁE Gry i zabawy ruchowe korygujące i zapobiegające powstawaniu wady pleców okrągłych 10

11 PLECY OKRĄGŁE Charakterystyka sylwetki: odstające łopatki, wysunięta do przodu głowa, wysunięte do przodu barki, pogłębiona kifoza piersiowa. 8 przyczyn powstawania pleców okrągłych: dystonia (osłabienie) mięśniowa, nieprawidłowe noszenie ciężarów, praca (odrabianie lekcji) przy okrągłym stole, nieprawidłowa pozycja podczas snu, nieskorygowane wady wzroku, przyjmowanie nieprawidłowej pozycji podczas siadu, czynniki psychologiczne (wstydliwość), inne choroby pogłębiające kifozę piersiową (np.: choroba Scheuermanna, gruźlica kręgosłupa, ZZSK). Najczęstrzą przyczyną powstawania pleców okrągłych (szczególnie u dzieci) jest nieprawidłowa pozycja podczas siedzenia przed komputerem, telewizorem i podczas odrabiania lekcji. 11

12 1. Lot samolotem. 2. Czatujący indianin. Pozycja: leżenie na brzuchu, nogi złączone, Przebieg zabawy podobny jak na rysunku ręcę pod brodą. obok. Nie unosimy nóg. Hasło: samolot leci, (3-6 sek.) dzieci unoszą Błędy: oderwanie klatki piersiowej, głowę i ramiona jak najwyżej, a nogi nisko. skręty głowy na boki. Hasło: samolot ląduje. Zabawa trwa około 2 min. Błędy: oderwanie klatki piersiowej od podłoża, zbyt wysoko uniesione nogi. Zabawa trwa około 2 min. 3. Kelner. 4. Schowaj się. Przebieg zabawy jak wyżej. Pozycja: siad klęczny (lub klęk), ręce Błędy: oderwanie klatki piersiowej od wyprostowane, dłonie oparte o ławeczkę. podłoża, oparcie łokci o podłoże. Hasło: schowaj się za stołeczkiem, dzieci Czas: 2 min. wykonują opad tułowia w przód plecy poniżej wysokości stołeczka. Hasło: popatrz na kolegę - dzieci unoszą głowę. Hasło: powrót dzieci klękają i odpoczywają chwilę. 12

13 5. Berek na czworakach. 6. Koty pod płoty. Nauczyciel wyznacza berka, który Dzieci ustawione na czworakach w luźnej nakłada szarfę. Osoba zberkowana gromadce. przejmuje szarfę. Nie można zberkować Hasło: koty pod płoty dzieci przechodzą osoby, która przed chwilą była berkiem. pod ławeczkami na czworakach. Czas: 3 min. Powtórzyć 5-6 razy. 7. Na czworakach obok liny. 8. Parzy łapki. Lewa ręka i lewa noga mają znajdować W leżeniu na brzuchu, ręce uniesione się po jednej stronie liny, a prawa ręka w górę. Jedna osoba trzyma ręce zwrócone i prawa noga po drugiej stronie. grzbietowo do podłogi, a druga nad dłońmi Nie można dotykać liny. współćwiczącego stroną grzbietową do góry. Powtórzyć 5-6 razy. Czas: 2 min. 13

14 9. Dzwon. 10. Manekin. Dzieci dobrani trójkami (podobny wzrost, Zasady podobne jak w zabawie Dzwon. waga). Środkowy staje na baczność, usztywnia Środkowy popychany jest we wszystkie całe ciało-napinając wszystkie mięśnie. strony. Dwójka zewnętrznych dzieci staje w wykroku z ramionami wyciągniętymi przed siebie. Hasło: dzwon-dzieci popychają lekko w przód i w tył kolegę (serce dzwonu). Zmiana środkowych po około 1 min. 11. Wyścig raków z woreczkami. 12. Sztafeta ze ślizgiem między Podpór tyłem-woreczki na brzuchu. ławeczkami. Na sygnał zawodnicy w podporze 2 drużyny, 2 kocyki, 4 ławeczki, 2 słupki. z linii startu przechodzą na linię mety. Na sygnał pierwsi z drużyny w siadzie na Błędy: niskie trzymanie bioder,dotknięcie piętach w ślizgu dojeżdżają do ławeczek. biodrami podłogi, zgubienie woreczka. Tu kładą się na brzuchu i wykonują ślizg Zawodnikowi odejmuje się punkt za każdy do końca ławeczki. Następnie znów popełniony błąd. wykonują klęk i omijają pachołek. Powtarzamy 3-4 razy. W taki sam sposób powracają. Powtarzamy 2 razy. 14

15 13. Piłka za plecami. 14. Wyścig z czołganiem pod Jeden z pary w siadzie skulnym tyłem partnerem. do drabinki chwyta dłońmi szeroko za Jeden z pary wykonuje podpór szczebelki na wysokości głowy. tyłem,nogi ugięte. Drugi leży na Drugi z pary siada przodem do niego brzuchu. Na sygnał czołga się pod na piętach i przekłada na sygnał piłkę portnerem i staje obok niego w za plecami kolegi. podporze tyłem. Następuje zmiana Błędy: przekładanie piłki na wysokości ról. Wygrywa drużyna, która pierwsza głowy, oderwanie bioder od podłogi, dotrze do mety i popełni mniej błędów. nieprawidłowa pozycja przekładającego Błędy: zbyt niskie uniesienie bioder, piłkę. dotknięcie partnera, zbyt duża odległość Czas: 1 min. od partnera podczas czołgania się. 15. Podania woreczka w parach. 16. Sztafeta z przekazywaniem laski. Uczestnicy leżą twarzami do siebie Minimum 2 drużyny lub jedna, bez w odległości 1,5-2 m. Jeden z pary rywalizacji. trzyma w rękach woreczek. Na sygnał Zawodnicy wykonują siad skulony. rzucają do siebie woreczek. Pierwszy trzyma przed sobą laskę. Czas: 1,5 min. Na sygnał, laski przenoszone są do tyłu Błędy: oparcie łokci o podłogę, na wyprostowanych ramionach. Ostatni oderwanie klatki piersiowej od po otrzymaniu laski biegnie na początek podłoża, rzuty jednorącz. i siada. Zabawa kończy się, gdy pierwszy zawodnik ponownie będzie na czele. Błędy: podania jednorącz, ugięcie rąk. 15

16 17. Popatrz na sufit. 18. Żuk toczący kulę. Klęk w podporze przodem. Na sygnał Dzieci w pozycji na czworakach, piłka dzieci podnoszą jedną rękę i palcem lekarska przed nimi. Na sygnał, toczą wskazują sufit. Wzrok podąża za ręką. piłkę czołem do linii mety przesuwając Następuje powrót do pozycji wyjściowej się na czworakach. i drugą ręką dzieci wykonują ten sam ruch. Błędy: popychanie piłki potylicą, Czas: 1 min. czworakowanie na kolanach, dotknięcie Błędy: zginanie rąk, zaokrąglanie pleców, piłki łokciami. Powtarzamy kilka razy. 19. Noszenie wody. 20. Lampa, nos, podłoga. Dzieci trzymają w rękach laski. Leżenie przodem, nogi wyprostowane, Na hasło: nabieramy wodę-dzieci ręce ułożone w skrzydełka. imitują nabieranie wody raz do prawego Na sygnał prowadzącego, dzieci unoszą wiadra, raz do lewego. głowy i ręce-pokazują lampę, nos, Na hasło: zanosimy wodę do domu- podłogę. Nauczyciel zmienia kolejność podnoszą laskę w górę potem w tył, haseł. opierają na plecach na wysokości Czas: 30 s. łopatek i chodzą tak długo, aż N poda Błędy: oderwanie klatki piersiowej od hasło: odstawiamy wodę-dzieci zdejmują podłogi, oparcie łokci o podłogę. kije. Czas: 2 min. Błędy: oparcie laski o kark, niepoziome ułożenie lasek. 16

17 21. Traf piłką w przeciwnika. 22. Wyścig wskazówek zegara. Dwóch zawodników leży na brzuchu, Pary stają w podporze tyłem, stopy jeden trzyma piłkę. Środkowy w podporze przy stopach partnera. Na sygnał, tyłem z biodrami opartymi o podłogę. obaj nie ruszając stóp z miejsca Na hasło: traf przeciwnika- dwójka tocząc przesuwają się ruchem rąk po piłkę ma trafić w biodra środkowego, a jego obwodzie koła w prawą stronę, zadaniem jest unieść biodra tak, by nie starając się dogonić przeciwnika. został trafiony. Po 10 razach następuje Wygrywa ten, który dogoni kolegę zmiana środkowych. lub po 15 s. znajdzie się bliżej rywala. Następuje zmiana kierunku poruszania się. Błąd: opuszczanie bioder. 23. Parzy łapki w podporze przodem. 24. Kto silniejszy. Dwójki w podporze przodem twarzami Dwóch zawodników w siadzie prostym do siebie. Na sygnał prowadzącego, twarzami do siebie, stopy złączone, starają się klepnąć w grzbiet dłoni kolegi w rękach trzymają lekko naciągnięte, jednocześnie unikając klepnięcia. linki. Ręce ułożone w skrzydełka. Kto pierwszy klepnie kolegę 5 razy zdobywa Na sygnał prowadzącego obaj naciągają punkt. Zawodnicy odpoczywają s. linki utrzymując skorygowaną pozycję. i ponownie przystępują do zabawy. Wygrywa ten, kto dłużej Wygrywa zawodnik, który pierwszy utrzyma ramiona w pozycji skrzydełek. zdobędzie 3 punkty. Błąd: zbyt wysokie Błędy: pochylanie tułowia, opuszczanie unoszenie bioder. głowy. 17

18 BOCZNE SKRZYWIENIE SKOLIOZA Gry i zabawy ruchowe korygujące i zapobiegające bocznym skrzywieniom kręgosłupa 18

19 BOCZNE SKRZYWIENIE KRĘGOSŁUPA SKOLIOZA Jest to wada postawy, która polega na wielopłaszczyznowym odchyleniu linii kręgosłupa od stanu poprawnego. Odchylenie to występuje w trzech płaszczyznach: czołowej kręgosłup ugina się w bok, strzałkowej pogłębia się wygięcie kyfotyczne lub lordoryczne, poprzecznej następuje rotacja kręgów (prowadzi to do powstania garbu). Skolioza uważana jest za schorzenie ogólnoustrojowe, ponieważ powoduje niekorzystne zmiany w układzie ruchu, układzie oddechowo krążeniowym jak i w narządach wewnętrznych. Poza tym następuje pogorszenie ogólnej sprawności i wydolności fizycznej. Charakteryzuje się: asymetrią ustawienia barków, asymetrią ustawienia łopatek, asymetrią trójkątów talii. Przyczyny powstawania większości skolioz są nieznane. Nazywane schorzeniami idiopatycznymi. Mimo to, większość autorów uważa, że przyczyną powstawania wady są zmiany w mięśniach, a konkretnie pewne grupy mięśni ulegają osłabieniu, inne zaś przykurczowi. 19

20 1. Przerzuć piłkę przez laskę. 2. Dmuchana piłeczka. Jeden z pary stoi tyłem do drabinki, Dwóch zawodników w odległości 2-3 m chwyta szeroko za szczebelki, między od siebie, w pozycji średniej Klappa. Na stopami trzyma piłkę. Drugi w odległości sygnał prowadzącego dmuchają 2-3 m stoi bokiem do niego i trzyma laskę. piłeczkę tak, by przeszła za dłonie Na sygnał prowadzącego zawodnik z piłką kolegi. Z boku można rozłożyć laski podnosi nogi w górę, wykonuje zwis w celu ograniczenia ruchów piłeczki (ramiona ugięte) i próbuje przerzucić piłkę na boki. Zabawa nie powinna trwać przez laskę. Powtarza rzut i następuje zbyt długo, by nie prowadzić do zmiana miejsc. Zabawa trwa do zdobycia hiperwentylacji. np. 10 punktów. 3. Przeciąganie w parach. 4. Poczta. Dwójki dobrane pod względem Zawodnicy w leżeniu przodem, ręce siły i wzrostu wykonują leżenie na w pozycji skrzydełek. Pierwszy trzyma brzuchu, tyłem do siebie na kocykach. piłkę. Na sygnał toczą piłkę do kolegi Nogi ugięte w kolanach, ręce z przodu. leżącego na przeciwko, podnosząc ręce Na nogach mają założoną szarfę lub skakankę. i głowę do góry. Piłka musi dotrzeć do Przed nimi w odległości 1 m leży woreczek. ostatniego zawodnika i z powrotem. Na sygnał starają się przeciągnąć kolegę na Błędy: oparcie głowy i łokci o podłoże, swoją stronę. Wygrywa ten, kto pierwszy odepchnięcia piłki jedną ręką, oderwanie dotknie swojego woreczka. klatki piersiowej od podłoża. Powtarzamy zabawę 4-5 razy. Zabawę powtarzamy 4-5 razy. Błędy: asymetryczna praca ramion, zbyt wysoko uniesiona głowa. 20

21 5. Żołnierze na warcie. 6. Wstań,uklęknij, usiądź. Dzieci biegają na palcach po sali. Uczestnicy zabawy z woreczkami na Na hasło: baczność! Dzieci podbiegają głowie maszerują po sali w pozycji do ściany: nogi złączone, pięty, plecy skorygowanej, ręce ułożone w i głowa mocno przylegają do ściany. skrzydełka. Na hasło: uklęknij! usiądź! Łopatki ściągnięte, ramiona wzdłuż wstań! Dzieci przyjmują podaną pozycję tułowia, a wzrok skierowany przed starając się, by worecak nie spadł z głowy. siebie. Nauczyciel chwali najlepiej Błędy: opuszczanie głowy, zaokrąglanie wartujących i koryguje błędy w pleców, opuszczanie ramion. postawie. Czas: 3-5 s., Czas: 2-3 min. powtórzone kilka razy. 7. Wielkoludy. 8. Krasnoludki. Uczestnicy zabawy ustawiają się dowolnie Uczestnicy zabawy stoją w wybranym na całej sali. Na sygnał prowadzącego przez siebie miejscu. Na sygnał wykonują chodzą we wspięciu na palcach z rękoma przysiad, a ręce układają w skrzydełka. wyprostowanymi, wyciągniętymi jak Chodzą po sali we wspięciu na palcach najwyżej. Stają się wielkoludami. udając krasnoludki. Po kilkunastu sekundach odpoczywają. Czas: około 5 sekund jednorazowo Czas: 2 min. po czym wracają do stania. Zabawa trwa około 1,5 min. 21

22 9. Gąsienica. 10. Rywalizacja zaprzęgów. Dzieci leżą na brzuchach, ramiona wzdłuż Jedna osoba z pary leży na kocyku tułowia, nogi złączone. Na sygnał dzieci i jest woźnicą, druga stoi przed nim naśladując dżdżownicę przesuwają się jako konik. Obaj trzymają końce lasek. w przód. Podczas ćwiczenia wyciągają Stoją na linii startu. Na sygnał zaprzęg mocno głowę, potem przesuwają zmierza do linii mety. barki. Opierając się na głowie i barkach Błędy: zaokrąglone plecy u konika, przesuwają biodra i nogi. oderwanie klatki piersiowej od podłoża Odległość do pokonania: około 1 m. u woźnicy. 11. Traf woreczkiem do koła. 12. Gorący szczebelek. Dzieci leżą na brzuchach i przodem w Dzieci leżą przodem do drabinek, ręce odległości około 1,5-2 m od narysowanego opierają o 2 szczebelek. Ręce i nogi koła. Przed sobą mają po 5-6 woreczków są wyprostowane. z grochem. Na sygnał trafiają woreczkami Na hasło: szczebelek parzy-unoszą ręce do koła. Wygrywa dziecko, które trafi do góry i utrzymują je między drugim, woreczkami do koła więcej razy. a trzecim szczebelkiem. Zabawę powtarzamy np. 3 razy. Na hasło: szczebelek zimny- opuszczają Błędy: rzuty jednorącz, odrywanie klatki ręce i opierają o drabinkę. piersiowej od podłoża, opieranie łokci o Czas: około 2 min. podłoże. 22

23 13. Poczta z dmuchaniem piłeczki. 14. Kto rzuci dalej. Dzieci ustawieni w dwóch szeregach Dzieci stają w postawie zwieszonej w pozycji średniej Klappa, twarzami tyłem do drabinek, między stopami do siebie, kryją się w lukach. Pierwszy trzymają piłkę. Na sygnał podnoszą zawodnik przed sobą kładzie piłeczkę ugięte nogi w górę i starają się rzucić do tenisa stołowego. Na sygnał pierwszy piłką jak najdalek. Prowadzący zaznacza dmucha piłeczkę do kolegi z przeciwległego odległości. szeregu. Gdy piłeczka dotrze do ostatniego Powtórzyć 3-4 razy. zawodnika, wraca w ten sam sposób do tego, który rozpoczynał. Powtórzyć 2-3 razy. 15. Kto szybciej wejdzie na drabinki. 16. Wyścig w tunelu. Klęk prosty twarzą do drabinek. Odstęp między ławeczkami zależy Zawodnicy przy pomocy rąk starają się od wzrostu dzieci. wejść jak najszybciej do góry do zwisu Połowa drużyny ustawia się na linii na trzecim od góry szczebelku. Nogi startu w leżeniu na brzuchu, na kocykach. podczas wchodzenia powinny być ugięte. Druga połowa leży plecami do podłogi na Błędy: pomaganie nogami, opieranie kolan ławeczkach. Łopatki i barki oparte są o o szczebelki i stopami podłogi. jedną ławeczkę, a łydki nóg o drugą Gdy są duże różnice we wzroście dzieci, ławeczkę. Na sygnał, leżący odpychają się N poleca, aby każdy pokonał np. 6 szczebli. dłońmi i przejeżdżają przez tunel utworzony przez ławki i współćwiczących. Gdy wszyscy przekroczą linię mety, następuje zmiana. Rywalizacja! 23

24 Gry i zabawy ruchowe korygujące i zapobiegające powstawaniu wady pleców wklęsłych 24

25 PLECY WKLĘSŁE Plecy wklęsłe są wadą odcinka lędźwiowego kręgosłupa. U zdrowych osób występuje w tym odcinku naturalne wygięcie kręgosłupa do przodu. Pogłębienie tego wygięcia tzw. hiperlordoza, świadczy o wadzie pleców wklęsłych. Cechy charakterystyczne sylwetki: pogłębienie lordozy lędźwiowej, wypięty brzuch, uwypuklenie pośladków, zwiększenie przodopochylenia miednicy. Plecy wklęsłe, tak jak plecy okrągłe mogą być wadą wrodzoną lub nabytą. Spośród wad nabytych najczęstrzą przyczyną jest dystonia mięśniowa. Osłabieniu ulegają mięśnie: mięśnie brzucha, mięśnie pośladkowe wielkie, mięśnie kulszowo goleniowe. Przykurczeniu i napięciu ulegają mięśnie: mięsień prosty uda, mięsień czworoboczny lędźwi, mięsień biodrowo lędźwiowy, prostownik grzbietu odcinka lędźwiowego, część biodrowa mięśnia biodrowo lędźwiowego. 25

26 1. Toczenie się po piłce. 2. Dźwig. Dzieci kładą się brzuchem na piłce. Dzieci wykonują siad z nogami Dłonie opierają o podłogę na wysokości ugiętymi. Dłonie opierają za sobą. barków. Unoszą proste nogi i tułów do Przed sobą kładą woreczek. Na sygnał: poziomu i odpychają się rękami w przód, dźwig pracuje! Chwytają woreczek palcami aż piłka dojdzie do miednicy i w tył, jednej stopy, podnoszą wyprostowaną aż piłka dojdzie do klatki piersiowej. nogę do góry i wykonują pełny obrót Czas: 1 min. na pośladkach w miejscu i kładą Błędy: pogłębienie lordozy lędźwiowej, woreczek na podłodze dźwig toczenie piłki po nogach i klatce piersiowej. odpoczywa. Następuje zmiana nogi. Błędy: Zaokrąglone plecy (brak korekcji), włożenie woreczka między palce. 3. Huśtawka. 4. Deska do prasowania. Siad prosty, tułów wyprostowany, Klęk prosty, ręce przyciśnięte do tułowia. ręce ułożone w skrzydełka. Na sygnał prowadzącego dzieci napinają Na sygnał, dzieci wykonują pad do tyłu, mięśnie i opadają w tył, aż do momentu, przechodzą do leżenia na plecach z w którym mają wrażenie, że mogą upaść, nogami w pionie i wracają do siadu po czym następuje powrót do pionu. prostego. Naśladują ruch huśtawki. Błędy: rozluźnianie mięśni, wykonanie siadu Czas: około 2 min. na piętach, opuszczanie lub podnoszenie Błąd: odrywanie bioder od podłogi. rąk. Powtórzyć kilka razy. 26

27 5. Toczenie piłki po nogach. 6. Utrzymaj równowagę. Siad prosty, dłonie oparte z tyłu Klęk podparty. Na sygnał, dzieci o podłogę. Piłka leży na nogach unoszą jednocześnie prawą nogę przy stopach. Na sygnał, zawodnicy w tył i lewą rękę w przód. Utrzymują unoszą wyprostowane nogi do góry równowagę kilka sekund i powracają tak, aby piłka potoczyła się w stronę do pozycji wyjściowej, po czym bioder, a następnie unosi biodra następuje zmiana strony. wykonując podpór tyłem, aby piłka Zabawę powtarzamy parzystą liczbę powróciła do stóp. razy. Ćwiczenie powtarzamy 5 razy. Błędy: uginanie nóg, zaokrąglanie pleców, upadek piłki z nóg. 7. Podania w leżeniu przewrotnym 8. Odrzuć piłkę. do partnera. Dwie drużyny w siadzie skulonym. Każdy Pary siadają naprzeciwko siebie. zawodnik trzyma stopami piłkę. Jeden z pary siada tyłem, a między Na sygnał drużyny przerzucają piłkę nogami trzyma piłkę. Na sygnał nogami podpierając się z tyłu rękoma wykonuje leżenie przewrotne i lub wykonując leżenie przewrotne. wyrzuca piłkę w tył. Obraca się Po ustalonym czasie przodem do kolegi, a ten z kolei tyłem np. 1 min. prowadzący zatrzymuje i postępuje jak wcześniej współćwiczący. zabawę. Wygrywa drużyna, po której Czas: 3 min. stronie będzie mniej piłek i popełni Błędy: uginanie nóg, odrywanie bioder mniej błędów. Zabawę można (musi być zachowany kąt prosty). powtórzy 2-3 razy 27

28 9. Żuraw. 10. Berek kulawych lisków. Klęk prosty tyłem do drabinek, stopy Zawodnicy stają na czworakach ustabilizowane, wsunięte pod pierwszy z uniesioną do góry jedną nogą. szczebelek drabinki. Ręce przyciśnięte Berek nakłada szarfę. Na sygnał do tułowia. Na sygnał dzieci wykonują wszyscy poruszają się na trzech opad tułowia w przód naśladują łapkach. Berek stara się kogoś złapać. żurawia wysuwającego szyję daleko w Zberkowany zamienia się z nim rolami. przód do momentu, aż wydaje się im, że Przy zmianie berka następuje również mogą upaść. Wtedy powracają do klęku. zmiana nogi. Czas: około 2 min. Powtórzyć kilkakrotnie. Błędy: czworakowanie na kolanach, poruszanie się na 4 łapkach. 11. Nie daj się trafić. 12. Zatrzymaj piłkę nogami. Dwie osoby kładą się na podłodze Pozycje jak obok. w odległości 2-3 m. Jeden z nich trzyma Na sygnał dwójka stara się potoczyć piłkę. Środkowy w siadzie prostym piłkę do siebie, a środkowy zatrzymać podpiera się z tyłu. Na sygnał ją nogami. Po 10 podaniach zmiana leżący toczą piłkę do siebie, próbując środkowych. Błędy: jak obok. trafić siedzącego w nogi. Ten z kolei unika trafień przez unoszenie nóg. Błędy: podpieranie się łokciami, uginanie nóg, toczenie piłki jedną ręką. 28

29 13. Toczący się pień. 14. Wycieraczki. Dzieci leżą na plecach, ramiona Uczestnicy zabawy leżą na plecach. uniesione w górę, nogi złączone. Ręce kładą w bok na wysokości głowy, W rękach i stopach każdy trzyma proste nogi unoszą w górę. Na hasło: woreczek. Na hasło: pień się toczy- pada deszcz wycieraczki zaczynają dzieci przetaczają się na brzuchy itd. pracować. Tempo narzuca prowadzący. Po pokonaniu określonego odcinka Na hasło: ładna pogoda dzieci chwilę odpoczywają i zaczynają się odpoczywają. Czas: 1,5 min. toczyć w przeciwną stronę. 15. Rower z łańcuchem. 16. Ryba na piasku. Dzieci leżą na plecach, ręce ułożone Leżenie na brzuchu, ręce ułożone w skrzydełka, nogi uniesione w górę. wzdłuż tułowia, nogi złączone. W palcach stóp trzymają dwa końce Na hasło: ryba na piasku- dzieci szarfy. Na hasło: jedziemy na rowerze- unoszą proste nogi w górę i opuszczają. dzieci zataczają stopami koła, jak przy Rytmiczne ruchy nóg naśladują pedałowaniu. Starają się, żeby nie spadł trzepoczące ogony ryb. Na hasło: ryba łańcuch. Na hasło: zatrzymujemy rower- w wodzie dzieci odpoczywają. dzieci odpoczywają. Czas: 2 min. Czas: 2 min. 29

30 PŁASKOSTOPIE Gry i zabawy ruchowe korygujące i zapobiegające płaskostopiu 30

31 PŁASKOSTOPIE Płaskostopie jest wadą kończyn dolnych polegającą na obniżeniu łuków wysklepiających stopę. Prawidłowo wysklepiona stopa opiera się o podłoże trzema punktami: piętą, głową pierwszej i piątej kości śródstopia. Między tymi punktami przebiegają trzy łuki stopy: podłużny przyśrodkowy, podłużny boczny i poprzeczny przedni. Obniżenie tych łuków prowadzi do płaskostopia. Najczęstszą postacią tej wady jest stopa płaska podłużnie. Stopa taka charakteryzuje się: obniżeniem łuków podłużnych, koślawością kości piętowej, szybkim męczeniem się i bolesnością stóp i łydek. Przyczyną powstawania wady jest niewydolność mięśni odpowiedzialnych za utrzymanie łuków stopy (piszczelowy przedni, piszczelowy tylny, strzałkowy długi, wszystkie mięśnie podeszwowej strony stopy). 31

32 1. Wieszanie bielizny. 2. Podrzyj gazetę. Na podłodze rozrzucone są szarfy. Każdy uczestnik siedzi z ramionami Uczestnicy zabawy siedzą, ramiona opartymi z tyłu. Przed każdym oparte z tyłu. Na sygnał, palcami stopy leży rozłożona gazeta. Na sygnał, chwytają szarfy i rozwieszają na sznurku, wszyscy drą gazetę palcami stopy raz prawą, raz lewą nogą. na małe kawałki w okraślonym Można podzielić dzieci na dwie czasie np. 1 min. Wygrywa ten, drużyny i wprowadzić rywalizację, kto będzie miał więcej kawałków. która drużyna więcej rozwiesi szafr Następnie wszyscy zbierają każdy w określonym czasie. kawałek lewą i prawą stopą do ręki, też w określonym czasie. 3. Akrobatyka na linie. 4. Odbierz piłkę. Na sygnał, uczestnicy zabawy przechodzą Dzieci siadają twarzami do siebie po linie w ten sposób, żeby dotykać liny w parach, jeden trzyma piłkę jak największą powierzchnią stopy. między stopami. Drugi uczestnik Po przejściu, dzieci siadają w pozycji kładzie od góry stopy na piłce skorygowanej, ramiona ułożona i na sygnał, stara się zawiniętymi w skrzydełka. Ćwiczenie powtarzamy palcami wyciągnąć koledze piłkę. 10 razy. Lina powinna być gruba. Jeśli mu się to uda przed upływem 10 s., zdobywa punkt. Po 3-5 powtórzeniach następuje zmiana w parze. 32