W projekcie uczestniczyli: Adrianna Urbanowicz Krzysztof Kuczyński Anna Tkaczyk Natalia Janowska Olga Mazińska Julia Szwarc Rafał Rośliński

Transkrypt

1 ace ofa

2 W projekcie uczestniczyli: Adrianna Urbanowicz Krzysztof Kuczyński Anna Tkaczyk Natalia Janowska Olga Mazińska Julia Szwarc Rafał Rośliński Kuba Janowski Ida Daria Pfeiffer Dagomir Cibor Vilius Apanavicius Viktorija Bagdanaviciute Kristina Mickeviciute Kazimieras Andriukaitis Dainius Biskis Svajune Venskunaite Julius Jurgelaitis Kristina Tamasauskaite Monika Tunkulaite Inga Strakalaityte Elena Cepaite Egle Budryte Małgorzata Sachryń Zbigniew Darda - koordynator Projekt Twarzą w twarz otrzymał dofinansowanie z Polsko-Litewskiego Funduszu Wymiany Młodzieży. Wyłączna odpowiedzialność za treść publikacji ponosi wydawca. Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji i Ministerstwo Edukacji Narodowej nie odpowiada za wykorzystanie tych informacji w jakikolwiek sposób. Lider projektu: Dom Kultury Zacisze w Dzielnicy Targówek m.st. Warszawy Partner: Centrum Dzieci i Młodzieży w Vilkaviskis

3 Projekt Face to face OLECKO Międzynarodowy projekt Face to Face odbył się w Polsce, w pięknym miasteczku Olecko. Projekt miał na celu zbliżyć do siebie młodzież z Warszawy i Vilkaviskis oraz zatrzeć bariery pomiędzy ludźmi z odmiennych środowisk, nacji, kultur. Przed wyjazdem liczyliśmy na to, że zdobędziemy nowe doświadczenia, poznamy ciekawych ludzi i będziemy dobrze się bawić. Ponadto wzbogacimy swoją wiedzę o nowe informacje dotyczące sąsiedniego kraju, poszerzymy swoje horyzonty, podszkolimy się w językach obcych i nawiążemy znajomości, które zaowocują dalszą współpracą. Podczas projektu rozmawialiśmy o naszej przestrzeni osobistej, o dyskryminacji i metodach jej przezwyciężania. Odbyliśmy warsztaty fotograficzne, przygotowaliśmy portrety. Każda przedstawiona na fotografii osoba wniosła indywidualne przedstawienie miejsca, w którym się urodziła, żyje lub jest w jakiś sposób z nim związana. Każda z tych osób przedstawiła swój świat, siebie w bezpośredniej rozmowie z uczestnikami projektu dzięki czemu mogliśmy stworzyć wiarygodne portrety, na które złożyły się długie bądź krótkie, rozmowy, nagłe zaciekawienia i przypadkowość odkrywania ludzkich historii. Od samego początku naszego pobytu w Olecku wspólnie uczestniczyliśmy w bardzo zróżnicowanych aktywnościach: dyskusjach na temat dyskryminacji i tolerancji, podczas których poznaliśmy swoje opinie na różne tematy, ich cechy wspólne i różnice. Mieliśmy możliwość kontaktu ze sztuką, zajmowaliśmy się fotografią zgłębialiśmy jej tajniki i mieliśmy okazję sprawdzać nowo zdobytą wiedzę w praktyce. Każdy dzień był zupełnie inny i wypełniony zajęciami, warsztatami, dyskusjami, ale każdemu z nich przyświecał jeden, wspólny cel ukazanie na czym polega tolerancja i jakie są negatywne strony dyskryminacji, czy też jaki jest wpływ stereotypów na nasze życie. Pomogło nam to inaczej spojrzeć na różne zagadnienia społeczne i ludzi odstających od większości. Zdaliśmy sobie sprawę, że nie można tworzyć ogólnych opinii, ponieważ są one bardzo mylne. Staliśmy się sobie bliżsi dzięki wieczorom narodowym, podczas których zaprezentowaliśmy sobie nawzajem nasze kultury, tradycje, popularne miejsca, które nie pozostają niezauważone. Bardzo dużej dozy emocji każdemu z nas dostarczyła nauka tańców narodowych. Taniec niszczy wszelkie bariery! Spotkaliśmy się z bardzo interesującym człowiekiem, panem Romanem, który jest artystą teatralnym, żonglerem, fire dancer em, ratownikiem i fakirem człowiekiem wielu talentów. Na Placu Wolności mogliśmy spróbować chodzenia na szczudłach, plucia ogniem, stworzyliśmy też wielkie mydlane balony - każdy spróbował czegoś po raz pierwszy w życiu. Atmosfery, która tam panowała nie zapomnimy przez bardzo długi czas! Julius To był pierwszy międzynarodowy projekt, na którym bawiłem się tak dobrze i zdobyłem tyle doświadczenia. Kristina Ten projekt pomógł mi zrozumieć inne kultury, pozwolił poznać inne kultury i dzięki niemu lepiej mówię po angielsku. Ania Każdego dnia odbywają się warsztaty fotograficzne, podczas których uczymy się robić profesjonal- ne zdjęcia. Zajęcia prowadzone są w bardzo ciekawej i przystępnej (nawet dla niewtajemniczonych) formie. Dowiedzieliśmy się w jaki sposób należy zmieniać czułość (ISO) w aparacie, uzyskaliśmy również informacje na temat czasu naświetlania, przysłony i kilku innych (niezbędnych) funkcji. W moim przypadku warsztaty fotograficzne były jednym z ciekawszych elementów projektu, gdyż w przyszłości chciałabym zajmować się fotografią. Ada Warsztaty dotyczące naszej przestrzeni osobistej były dla mnie jednymi z ciekawszych. To doświadczenie pokazało nam ile mamy wspólnego oraz to, że rodzina w naszym życiu jest najważniejsza. Podobały mi się te warsztaty, ponieważ przekonałam się o tym, że mimo różnych narodowości jesteśmy do siebie bardzo podobni. We wtorkowe popołudnie mieliśmy niesamowite spotkanie z Panem Romanem, który zajmuje się kuglarstwem. Robiliśmy bańki mydlane, chodziliśmy na szczudłach, żonglowaliśmy piłeczkami, kręciliśmy poikami - każdy z nas świetnie się przy tym bawił. Przyznam też, że zostałam bardzo pozytywnie zaskoczona i poczułam się jak dziecko - było to wspaniałe doświadczenie. Z pewnością na dłużej zapamiętam ten wyjątkowy dzień, który na samą myśl o nim wywołuje uśmiech na mojej twarzy. Krzysztof Podczas jednego z wieczorów grupa litewska zorganizowała spotkanie, na którym zaprezentowała nam swój kraj. Poznaliśmy krótką historię Litwy, dowiedzieliśmy się o panujących tam obyczajach, tradycjach, skosztowaliśmy też tradycyjnego, regionalnego chleba. Oczywiście nie zabrakło także wspólnych konkursów i zabaw związanych z Litwą. Uważam, że prezentacja została przygotowana w bardzo ciekawy sposób, a wspólne zabawy bardzo nas do siebie zbliżyły. Olga Nareszcie nadszedł czas na pływanie kajakami!!! Nad jeziorem spędziliśmy ponad godzinę, mieliśmy też trochę czasu, aby wykąpać się w jeziorze. Bardzo się cieszę, że w końcu udało się popływać na kajakach, była to fajna odskocznia od tego, czym zajmujemy się na projekcie. Ten dzień pozytywnie mnie zaskoczył. Bardzo mi się podobało. Natalia Po wtorkowej kolacji zaprosiliśmy grupę z Vilkaviskis na wieczór polski. Tym razem to my podjęliśmy wyzwanie, którym było zaprezentowanie naszego pięknego kraju w taki sposób, aby grupa litewska zapamiętała jak najwięcej informacji. Ogólnie ten wieczór bardzo mi się podobał. Wydaje mi się, że nasi zagraniczni goście też byli zadowoleni i trochę zapamiętali z tego wieczoru. Julia Po kilkugodzinnej podróży szczęśliwie dojechaliśmy do Olecka, które przywitało nas ładną pogodą. Na plaży przeprowadziliśmy różne gry, które pomogły nam zapamiętać swoje imiona, co (nie da się ukryć) było trudnym zadaniem. Ten dzień będę bardzo dobrze (i miło) wspominała, ponieważ to właśnie dzisiaj doszło do naszego pierwszego spotkania z grupą z Litwy. Kuba Ewaluacja jest formą otwartego dialogu, podczas którego wspólnie robimy podsumowanie całego dnia. Każdy może wyrazić swoją opinię na temat projektu, powiedzieć o tym, co mu się podoba, a co należy zmienić oraz jak można to zrobić. Uważam, że ewaluacja jest bardzo dobrym pomysłem, ponieważ pozwala uczestnikom na udoskonalanie projektu (w trakcie jego trwania) i utrzymaniu pozytywnej atmosfery wśród uczestników. Rafał W poniedziałek wspólnie wybraliśmy się na basen, który znajduje się w naszym hotelu. Moje wrażenia były bardzo pozytywne, szczególnie, że poza pływaniem mogliśmy korzystać także z sauny i jacuzzi. Zagraliśmy także mecz w piłkę wodną z grupą litewską, a później każdy zajął się tym, co lubi robić najbardziej. Chwile spędzone razem z drugą grupa będę bardzo miło wspominać. 4 5

4 Projektas Face to face OLECKO Tarptautinis projektas Face to face vyko Lenkijoje, nuostabiame Olecko mieste. Šio projekto dėka laužomi barjerai tarp skirtingų žmonių, tautų, kultūrų, o jis bendrai veiklai sukvietė jaunimą iš Varšuvos (Lenkija) ir Vilkaviškio (Lietuva). Prieš vykstant į šį projektą kiekvienas tikėjomės įgauti naujos patirties, susirasti naujų draugų, linksmai praleisti laiką, sužinoti apie kitą valstybę ir kultūrą, praplėsti savo akiratį, pagilinti užsienio kalbos žinias ir, žinoma, atrasti naujus ryšius ateities bendradarbiavimui. Nuo pat pirmosios dienos dalyvavome daugelyje skirtingų veiklų: diskusijos apie diskriminaciją ir toleranciją, kurių dėka galėjome išsiaiškinti kitų nuomones, požiūrius, bendrus panašumus ir skirtumus. Taip pat galėjome pasimokyti fotografijos meno, išgirsti pagrindines fotografavimo subtilybes ir pritaikyti jas praktikoje. Kiekviena diena buvo skirtinga ir pilna visokiausių užsiėmimų, tačiau visos jos buvo apjungtos vieno bendro tikslo parodyti tolerancijos svarbą, diskriminacijos reikšmę ir stereotipų įtaką. Visa projektinė veikla leido mums apsvarstyti socialines bei etnines mažumas ir žmones, išsiskiriančius iš aplinkos. Taip pat supratome, kad nereikia kurti išankstinės nuomonės, kadangi ji dažnai būna klaidinga. Mes tapome artimesni per nacionalinius lietuvių ir lenkų vakarus, kurių metu vieni kitiems pristatėme savo kultūras, tradicijas, taip pat žymiausiais vietas, kurios nepaliko nei vieno abejingu. Ypač daug teigiamų emocijų suteikė nacionalinių šokių mokymasis. Šokiai sulaužo visus barjerus! Projekto metu mes susipažinome su labai įdomiu žmogumi, ponu Romanu teatro artistu, žonglieriumi, šokėju su ugnimi, fakyru, gelbėtoju ir t.t. žmogumi su be galo daug talentų. Olecko miesto aikštėje turėjome galimybę pabandyti vaikščioti ant kojokų, spjaudytis ugnimi, gaminti didelius muilo burbulus visi galėjome išbandyti tai, ko dar niekada nesame darę. Kiekvienas iš mūsų įgavome labai daug potyrių ir įspūdžių, kurių mes nepamiršime dar labai ilgai! Julius: Tai buvo pirmasis mano tarptautinis projektas, kuris suteikė daug patirties ir smagių potyrių. Kirstina: Šis projektas padėjo man pažinti kitą kultūrą, žmonės; taip pat išbandyti save skirtingoje veikloje ir pagilinti anglų kalbos žinias. Vilius: projekto dėka pagilinau anglų kalbos įgūdžius, įgavau daug bendravimo patirties. Ir žinoma, projektas suteikė daug nepamirštamų akimirkų. Viktorija: Šiame projekte turėjau galimybė surasti naujų labai įdomių draugų, išbandyti naujus dalykus, susipažinti su nauja kultūra ir smagiai praleisti laiką. Tikiuosi, kad šiame projekte įgauta patirtis padės man kituose projektuose ir mano ateityje. Kristina: Dėl šio projekto aš turėjau galimybę išmėginti naujus dalykus savo gyvenime, daugiau pagalvoti apie tolerancijos ir diskriminacijos problemas. Kazimieras: tai buvo pirmasis mano projektas. Man buvo labai įdomu, kadangi pažinau naują kultūrą ir susiradau naujų draugų. Inga: Noriu padėkoti projekto organizatoriams už galimybę sudalyvauti šiame projekte, kuris padėjo man galvoti apie svarbias dabartines problemas, pažinti ne tik kultūrą, bet ir kitą valstybę ir jos žmones. Taip pat dėkoju už galimybę išmėginti naujus ir iki tol nepažintus dalykus mano gyvenime. Dainius: Šis projektas, kaip ir visi kiti, suteikė man daug patirties, kuri pagelbės ateityje. Tikiuosi, kad tokių projektų dėka įgausiu vis daugiau patirties. Monika: Tokios išvykos ir projektai visuomet suteikia daug patirties ir žinių. Šis projektas išmokė mane būti draugiškesne, tolerantiškesne ir būti geresniu žmogumi. Svajūnė: Aš buvau paskutinė atvykusi į projektą, tačiau nuo pat pirmos akimirkos jaučiausi tiesiog nuostabiai. Projekto dalyviai nuostabūs, veiklos labai įdomios ir viskas tiesiog fantastiška. 6 7

5 Ida Daria Pfeiffer W poszukiwaniu lokalnych osobliwości redakcja trafiła na nastoletnią Idę, w której na pozór nie ma nic zwyczajnego. Czy jednak da się w niej doszukać czegoś z typowej, warszawskiej dziewczyny? Kiedy patrzę na Ciebie, przychodzi mi na myśl jeden przymiotnik: ekscentryczna. Skąd pomysł na taki sposób ubierania, stylizacji? Opowiedz o swoich inspiracjach. Mój wygląd to synteza wpływu muzyki której słucham i moich własnych pomysłów. Staram się nie szukać na siłę inspiracji, szczególnie w kulturze masowej. Jeśli coś mi się podoba, np. kolczyk w języku, najzwyczajniej go sobie robię. Wspomniałaś o muzyce. Wyglądasz na osobę, w której życiu odgrywa ona istotną rolę Tak. Mój gust muzyczny dojrzewał wraz ze mną i ciągle się zmienia. Czy te ciągłe zmiany idą w parze ze zmianami Twojej osobowości? Ciężko powiedzieć, czy to ja zmieniałam muzykę, czy to muzyka zmieniała mnie. Zatem czego teraz słuchasz? A czego Ty słuchasz? Zapewne słucham tego samego, niezależnie od tego, jakiej odpowiedzi mi udzielisz. Generalnie muzyka klubowa i jej pochodne mają małe szanse by zagościć na dłużej wśród moich faworytów. Na podstawie naszej rozmowy o korelacji między charakterem a gustem muzycznym, mogę więc śmiało powiedzieć, że jesteś osobą wszechstronną i otwartą? Za taką się uważam. Kiedy przygotowywałem się do wywiadu z Tobą zastanawiałem się, czy wiesz dlaczego wybraliśmy do niego właśnie Ciebie. Może Ci się spodobałam? (śmiech) Staram się dość aktywnie uczestniczyć w życiu kulturalnym, zarówno miasta jak i szkoły. Mimo, że podobnych aktywistów jest coraz więcej, wielu z nich traktuje to raczej jako chwilowe zajęcie, pole do zdobycia nowych doświadczeń. A czym to jest dla Ciebie? Odskocznią. Poznaję nowych ludzi, którzy zwykle nie ustępują mi w aktywności, niosą ze sobą olbrzymią dawkę pozytywnej energii. Co za różnica, czy pójdę do kina z koleżanką, czy wezmę udział w większym projekcie? Obie te rzeczy są w stanie dostarczyć mi wielu czynników, których brakuje w szarej codzienności. Zdajesz się z tą codziennością nie mieć nic wspólnego. A może jednak gdzieś tam w środku siedzi zabiegana Warszawianka? Zdecydowanie. Jestem przyszłoroczną maturzystką, więc biegam, teraz za książkami i repetytoriami. Każdego dnia próbuję dogonić czas. Chwile na refleksję mam jedynie w środkach komunikacji miejskiej, tam rodzą się nowe pomysły, które dają mi motywację do działania. Zatem musisz bardzo dużo jeździć po mieście, jak godzisz ze sobą wszystkie działania, spotkania i projekty, a do tego jest przecież jeszcze szkoła? Ida: No tak, to jest problem. Przyznaję, że często biorę na siebie za dużo obowiązków, ale to dlatego, że wbrew pozorom jestem bardzo spolegliwa. Ale nie boję się poszukać kogoś, kto może mi w danym momencie pomóc. Jestem bardzo otwarta na ludzi, więc nawet jeśli z czymś nie daję sobie rady, to zawsze znajdę kogoś, kto może się tym zająć. 8 9

6 Ida Daria Pfeiffer Ieškodama išskirtinių žmonių šio leidinio redakcija sutiko labai įdomią paauglę Idą, pamatę ją pirmą kartą, negalėjome įžvelgti nieko įprasto ar normalaus, tačiau galbūt kažką įprasto galima rasti šios Varšuvos merginos viduje? Red.: Tu atrodai labai ekscentriška, kas yra Tavo įkvėpimas? Ida: Mano išvaizda yra mano gyvenimo ir muzikos kompozicija bei išraiška. Bandau išvengti popkultūros įtakos. Jei manau, kad kažkas atrodo gerai, pavyzdžiui auskarai, aš tiesiog juos pasidarau. Red.: Tu kalbėjai apie muziką, ji yra didelė Tavo gyvenimo dalis, teisingai? I: Taip, galima sakyti, kas mano muzikinis skonis auga ir keičiasi kartu su manimi visą laiką. Red.: Ar šie pokyčiai muzikoje panašūs į Tavo asmenybės pokyčius? I: Sunku pasakyti, ar aš keičiau mėgstamą muziką, ar ji keitė mane. Red.: O kokios muzikos klausaisi šiuo metu? I: Ką Jūs turite savo mp3 grotuve? Tikriausiai tarp tų dainų galėčiau rasti, kažką, kas tiktų ir man, tačiau nesu klubinės muzikos mėgėja. Red.: Turint omeny, kas buvo išsakyta, manau, jog esi atviras ir plačių pažiūrų žmogus. I: Aš irgi taip apie save galvoju. R: Kai rengiausi šiam interviu, galvojau, ar žinai, kodėl tam pasirinkau Tave? I: Gal aš Tau patinku (juokas). Na aš bandau aktyviai dalyvauti mano miesto, mokyklos ir pan. kultūriniam gyvenime. Dabar yra daug lengviau surasti tokius žmones kaip aš, tačiau dauguma jų tokią veiklą suvokia kaip laikiną. Red.: Ką visa tai reiškia Tau? I: Skirtumas. Aš susitinku su daug naujų žmonių, kurie stipriai skleidžia gerą energiją. Nematau skirtumo tarp ėjimo į kiną su draugais ir dalyvavimo projektuose. Abi šie dalykai suteikia man tai, ko pasiilgstu mūsų liūdnoje realybėje. Red.: Atrodo, kad Tu neturi nieko bendro su šia realybe. Ar aš klystu? Vis tik ar galima Tavyje atrasti eilinį įprastą Varšuvos paauglę? I: Be abejo. Kitais metais laikysiu egzaminus, todėl turiu begales darbo. Galima sakyti, kad vejuosi laiką, o laisvo laiko turiu tik viešajam transporte. Ir tai yra metas naujoms idėjoms, įkvėpimui ir motyvacijai atsirasti. Red.: Taigi Tu daug ir ilgai keliauji miestu. Kaip suderini visas veiklas ir tuo pat metu esi gera mokinė? I: Taip, retkarčiais tai būna problema. Kartais aš prisiimu sau per daug pareigų ir darbų, gal aš tiesiog per daug gera? Bet dažniausiai tyliai kenčiu ir bandau rasti sprendimą su kuo nors, kas gali man padėti tokiu atveju. Turiu daug socialinių ryšių, todėl visuomet randu žmogų, kuris pagelbėja atliekant tam tikrą darbą ar įsipareigojimą

7 Dainius Biskis PERFORMER, ARTYSTA, STUDENT. Cześć Dainius. Wiemy, że potrafisz robić dużo rzeczy śpiewasz, tańczysz, grasz na kilku instrumentach i masz jeszcze całe mnóstwo innych zainteresowań. Możesz nam jeszcze coś o sobie powiedzieć? Urodziłem się w Vilkaviskis, mam 20 lat, aktualnie mieszkam w Wilnie. W tym pięknym mieście studiuję Pedagogikę tańca (będę nauczycielem) na Litewskim Uniwersytecie Nauk (Lithuanian University of Education). W tym roku, skończyłem z powodzeniem pierwszy rok. Jak jest na studiach? Jestem usatysfakcjonowany, zajęcia są bardzo interesujące. Marzyłem o wielu profesjach, które nie były związane sztuką, ale teraz wiem, że podjąłem dobrą decyzję i jestem z tego powodu bardzo szczęśliwy. Mógłbyś nam krótko opowiedzieć o swojej rodzinie? Można powiedzieć, że mam dwie rodziny. Jedną oficjalną mama, brat, dziadkowie. I drugą ja z samym sobą :). Relacje w tej pierwszej są inne niż kiedyś, ponieważ wyjechałem do innego miasta. Teraz kiedy wracam do domu (np. na weekend ), to czuję się bardziej jak gość. Mój wyjazd na studia spowodował, że nasza komunikacja stała się bardziej zdystansowana, ale myślę, że to chwilowe. Co robisz po zajęciach na uczelni? Słyszeliśmy, że stworzyłeś własną grupę taneczno- -teatralną? Tak, ta aktywność jest powiązana z moimi studiami. Taniec towarzyszy mi przez całe życie, od kiedy byłem dzieckiem. Na poważnie tańcem zacząłem się zajmować w liceum, wtedy zacząłem myśleć o swojej przyszłości. Jestem inicjatorem grupy Kas Kalba..? (Kto mówi..?), która składa się z 7 moich znajomych z uniwersytetu. Ostatnio mieliśmy premierę naszego pierwszego występu. Tematem przewodnim było ludzkie życie, od narodzin, aż do momentu, w którym znajdujemy się teraz. Jak wpadłeś na pomysł takiego tematu na sztukę? Pierwszym pomysłem było to, aby stworzyć taniec, który pokazywałby refleksje dotyczące ludzkiego dojrzewania i ewolucji człowieka. Niestety, na tamtym etapie mojego życia nie byłem w stanie sam tego zrealizować, więc zaprosiłem znajomych i zaczęliśmy pracować razem. Jak poszło Ci nadzorowanie tego projektu? Praca z ludźmi w tym samym wieku była troszkę trudna, ponieważ każdy miał własną koncepcję i nieraz dochodziło do konfliktów. Zostałem liderem grupy, więc musiałem nauczyć się iść na kompromisy w różnych sytuacjach. Z czasem opracowałem sprawdzoną metodę na to, żeby wszystko się udawało. Zacząłem używać kilku słów, które miały pomagać, były to zwroty typu wszystko będzie dobrze, im ciężej, tym lepiej i spokojnie, po cichu. Okazało się, że to bardzo ułatwiło naszą współpracę. Jednak, pomijając wszelkie trudności, wszystko skończyło się szczęśliwie i nasza sztuka ujrzało światło dzienne. Spektakl widziało tylko 300 osób, ale mamy nadzieję na występy dla liczniejszej publiczności na terenie całej Litwy. Być może w przyszłości uda się zorganizować występy także w Olecku lub Warszawie Co powiesz o twoim zaangażowaniu w międzynarodowe projekty podobne do tego, na którym jesteśmy? Byłem zaangażowany w wiele podobnych projektów, na których mogłem zdobyć dużo nowych doświadczeń, rozwijać umiejętności i języki obce. Podczas takich projektów nawiązuje też dużo nowych przyjaźni. Na jednym z projektów, tutaj w Olecku, poznałem grupę z miasta Kłajpeda, z którą mam kontakt do dziś. Obiecali, ze założą własne studio taneczne w Wilnie i będą nauczycielami. Masz w ogóle jakiś wolny czas? Co w nim robisz? Nie mam za dużo wolnego czasu, ale staram się nie zapominać o moich ulubionych zajęciach i stale rozwijać nowe pasje. Lubię czytać różne książki, rysować, grać na pianinie, śpiewać i dużo podróżować. Chciałbyś życzyć czegoś czytelnikom naszej gazetki? Życzę wszystkim, aby próbowali odnaleźć w życiu swoją prawdziwą drogę

8 Dainius Biskis ARTISTAS, STUDENTAS IR MENININKAS Klausimas: Labas Dainiau. Žinom, kad esi visų galų meistras: dainuoji, šoki, vaidini ir šiaip darai beveik viską. Gal gali pats daugiau ką nors papasakot? Atsakymas: Aš esu Dainiu Biskis, man 20 metų. Esu Vilkaviškietis, bet šiuo metu Vilniuje, Lietuvos edukologijos universitete, studijuoju šokio pedagogiką. Šiais metais sėkmingai baigiau pirmąjį studijų kursą. K: Kaip sekasi studijos? A: Studijomis esu patenkintas, mokytis yra įdomu. Svajojau ir apie daugelį kitų specialybių, visiškai nesusijusių su menine veikla, bet esu ten, kur esu ir dėl to labai džiaugiuosi. Už gerą mokymąsi gaunu didelę stipendiją. :) K: Papasakok trumpai apie savo šeimą. A: Aš turiu dvi šeimas: vieną oficialią, kurią sudaro mama, brolis, seneliai, o antroji tai aš pats su savimi :) Su pirmąja šeima santykiai šiuo metu yra ne tokie kaip anksčiau, nes išvykus studijuoti toli nuo namų, jaučiasi atotrūkis. Į namus grįžtu labiau kaip svečias, bendravime atsirado šioks toks oficialumas, bet manau tai yra laikina. K: Kuo užsiimi po paskaitų? Girdėjome, jog esi įkūręs savo šokio-teatro grupę. A: Mano veikla siejasi su mano studijomis universitete. Šokis mane lydi visą gyvenimą, nes šoku jau nuo vaikystės, tačiau rimčiau į šokį pradėjau žiūrėti tik vyresnėse klasėse, kada ėmiau galvoti apie savo ateitį. Šiuo metu esu įkūręs šokio-teatro grupę Kas kalba?, kurią sudaro septyni žmonės, tai mano draugai bei kolegos iš universiteto. Neseniai įvyko mūsų pirmojo spektaklio premjera. Spektaklis yra apie žmogaus gyvenimą nuo gimimo iki tokio amžiaus, kokio mes dabar esame. K: Kaip kilo tokia idėja spektakliui? A: Pradžioje idėja buvo sukurti šokį, kuris atspindėtų žmogaus augimą, raidą, bet pamaniau, jog šią mintį galima plėtoti ir sukurti spektaklį. Vienas šios idėjos įgyvendinti negalėjau, tad pakviečiau keletą draugų, su kuriais ir ėmėmės šio darbo. K: Kaip Jums sekėsi pats kūrybinis procesas? A: Dirbti su bendraamžiais buvo pakankamai sunku, nes kiekvienas jų turi savo nuomonę ir nors šios veiklos ėmėsi savo noru, ne retai tekdavo juos paraginti ar net spręsti konfliktus. Kadangi tapau mūsų grupės lyderiu, turiu kiekvienoje situacijoje rasti kompromisą ir tam naudoju keletą frazių, kurias dažnai kartoju sau ir kitiems, t.y. Viskas bus gerai, Kuo sunkiau, tuo geriau ir Ramiai. Nepaisant sunkumų, viskas baigėsi laimingai ir mūsų spektaklis išvydo dienos šviesą. Nors jį kol kas pamatė tik apie 300 žmonių, mes tikimės jį parodyti ir platesnei auditorijai visoje Lietuvoje, o galbūt netgi ir Olecke ar Varšuvoje. ;) K: Gal galėtum papasakoti apie savo dalyvavimą kituose panašiuose į šį tarptautiniuose projektuose? A: Esu dalyvavęs daugelyje panašaus pobūdžio projektų, juose įgavau puikios patirties, patobulinau užsienio kalbos įgūdžius, susiradau naujų pažįstamų bei draugų. Vieno projekto metu, taip pat Olecke, susipažinome su šokių grupe iš Klaipėdos, su kuriais bendradarbiaujame ir palaikome ryšius iki šiol. Kitais metais jie žada įsteigti savo šokių studiją ir Vilniuje, kurioje būsiu vienas iš mokytojų. K: Ar lieka laisvo laiko sau? Ir ką tuomet veiki? A: Nors laisvo laiko lieka nelabai daug, bet stengiuosi neužmiršti ir savo mėgstamų veiklų. Labai mėgstu skaityti įvairias knygas, piešti, skambinti pianinu, vaidinti, dainuoti, keliauti. K: O galbūt kažką norėtum palinkėti žurnalo skaitytojams? A: Visiems linkiu nebijoti ieškoti savęs, išbandyti kuo daugiau skirtingų veiklų, pasinaudoti kiekviena gyvenimo suteikiama proga ir galimybe, bei į viską žiūrėti pozityviai. K: Ačiū už pokalbį ir sėkmės kūryboj

9 Paulina i Zuzia Podczas niedzielnego festynu spotkałam grupę śpiewających harcerzy. Umówiłam się z nimi na rozmowę. Wynikiem naszego spotkania był nie tylko wywiad, ale także poznanie kilku nowych gier i pląsów. Skąd w ogóle wziął się pomysł na to, żeby przyłączyć się do drużyny harcerskiej? Paulina: Tak po prostu wyszło Zuzia: Przyszła do nas starsza dziewczyna i zaproponowała zbiórki. Co takiego wam zaproponowała, że stwierdziłyście, iż harcerstwo jest fajne i warto się przyłączyć? Paulina: To było trochę dawno. Zuzia: Po prostu powiedziała, że możemy pomagać ludziom, że w harcerstwie jest dużo zabawy i rozrywki. Głównie to nas zaciekawiło. Widzę z nami dzisiaj tylko jednego kolegę, co z pozostałymi, którzy byli tutaj w niedzielę? Zuzia: To była inna drużyna, w Olecku mamy dwie starszo-harcerskie, dwie harcerskie i trzy gromady zuchowe. Pomagacie ludziom tylko w Olecku, czy propagujecie swoje działania gdzieś dalej? Paulina: Raczej tutaj, lokalnie. W jaki sposób można dostrzec te działania? Paulina: Głównie podczas obchodów różnych świąt lub spotkań Zakładów Produkcyjnych. W najbliższą niedzielę będziemy pomagać przy organizacji meczu w Olecku. Starsi ludzie widzą nas głównie wtedy, gdy pełnimy wartę, albo pomagamy w kościele. Czy to, że jesteście harcerkami daje wam jakąś satysfakcję? Paulina: W tej chwili właśnie kończymy naszą przygodę z drużyną, przekazujemy ją dalej. Musimy przygotować się do matury. Zuzia: Nadal chcemy być harcerkami, po prostu musimy mieć więcej czasu, a prowadzenie drużyny jest bardzo czasochłonne. Rozumiem, że osoby, którym przekazujecie drużynę poniekąd zostały wychowane przez Was. Czy to, że to Wy w jakiś sposób naprowadziłyście dziewczyny na tę dobrą drogę i pokazałyście im pewne wzorce jest dla Was powodem do dumy? Zuzia: Trochę tak. Przede wszystkim mamy satysfakcję z tego, co robimy. Paulina: Samo harcerstwo jest w Olecku powodem do dumy. Kiedy możemy nakłaniać do tego innych, czujemy się naprawdę dobrze. W dużym stopniu same też się realizujemy. Czy prawo harcerskie jest dla was jakimś życiowym wyznacznikiem? Paulina: Myślę, że tak. Dodatkowo staramy się nakłonić do takich zasad innych. Czy macie osoby, na których się wzorujecie? Tak, jak dla harcerzy jest to Baden Powell, czy w Olecku macie też takiego kogoś? Zuzia: Myślę, że my sami dla siebie jesteśmy pewnymi wzorami do naśladowania. Jesteśmy takim kołem napędowym, jeśli chodzi o dawanie przykładu innym. I takie pytanie na koniec. Czy wiążecie swoją przyszłość z Oleckiem, czy planujecie stąd wyjechać? Paulina i Zuzia: Na studia na pewno. Paulina: Ale jeśli udałoby mi się tu znaleźć dobrą pracę, to nie chciałabym żyć w żadnym innym miejscu

10 Paulina i Zuzia Per Sekmadienio pikniką, sutikau grupę dainuojančių skautų, ir susitariau su jais susitikti, o susitikimo rezultatas yra šis interviu bei naujai išmokti žaidimai. Red: Kaip nusprendėt prisijungti prie skautų? Paulina: Taip tiesiog nutiko. Zuzia: Viena vyresnė mergina atėjusi pasiūlė apsilankyti užsiėmimuose ir prisijungti. Red: Ką ji tokio pasakė, jog Jūs nusprendėt, kad skautavimas yra įdomus ir verta prisijungti? Paulina: Tai buvo labai seniai... Zuzia: Ji tiesiog pasakė, kad mes galime padėti žmonėms, jog skautauti yra labai įdomu ir tai gera pramoga. Tai buvo pagrindinė priežastis. Red: Šiandien matau tik vieną vaikiną. O kaip tie kiti, kuriuos matėme sekmadienį? Zuzia: Tai buvo kita draugovė. Olecke turime dvi vyresniųjų skautų, dvi skautų ir tris jaunesniųjų skautų draugoves. Red: Ar Jūs padedate žmonėms tik Olecke, ar savo veiklą vykdote ir kitur? Paulina: Ne, veikiame lokaliai. Red: Kaip tai pasireiškia ir matoma? Paulina: Labiausiai mus galima pastebėti per šventės, taip pat dalyvaujame susitikimuose su kompanijų atstovais ir t.t. Sekmadienį mes padėsime organizuoti futbolo varžybas. Taip pat pagelbėjam ir bažnyčioje. Red: Ar skautavimas teikia malonumą? Paulina: Nuotykius su skautais teks greit baigti, kadangi turėsime baigiamuosius egzaminus. Zuzia: Mes vis dar norime būti skautėmis, tačiau norime ir laiko sau, kadangi vadovavimas grupei reikalauja daug laiko ir darbo. Red: Kaip suprantu, Jūsų paliekate grupę skautų, kuriuos pačios išmokėte? Ar tai leidžia Jums didžiuotis savimi? Galima sakyti, kad Jūs juos padarėte geresniais, parodėte geresnį kelią. Paulina: Taip, jaučiame malonumą dėl to, ką darome. Zuzia: Buvimas skautu Olecke yra priežastis didžiavimuisi. Kai kiti prie mūsų prisijungia, jaučiamės labai gerai, jaučiamės realizuojantys save. REd: Ar skautų įstatai yra Jūsų gyvenimo dalis? Paulina: Manau, kad taip, ir stengiamės, kad ir kiti žmonės taip darytų, kaip mes. Red: Ar turite sektinų žmonių? Žinom, kad skautams visame pasaulyje idealas yra Robertas Baden Powelis. Ar turite kažką panašaus Olecke? Zuzia: Mes patys esame savo idealai REd: Ir paskutinis klausimas. Ar savo ateitį siejate su Olecku, ar ketinate iš čia išvykti? Zuzia: Studijuoti tikrai išvyksiu. Paulina: Jei būtų įmanoma rasti čia darbą, tikrai neapsistočiau niekur kitur

11 Ola i Robert Oto Ola i Robert. Mimo, że różni ich wiele (na przykład Ola lubi lody truskawkowe, a Robert czekoladowe) mają kilka cech wspólnych. Dwie najważniejsze: są uczniami LXXXI LO w Warszawie i biorą udział w projekcie ESK Zapytani o to - dlaczego są tutaj - odpowiadali nie zawsze tak samo, ale Redakcja się domyśla, że w swoich motywacjach zgadzają się w stu procentach. Skąd się w Was bierze chęć do działania? Ola: Przede wszystkim z chęci zmiany. Wszyscy, również młodzież, narzekamy na politykę, życie kulturalne itd.. Pomyślałam że może zamiast tego, warto wziąć sprawy w swoje ręce. Na początek nie trzeba dużo - wystarczy zapał i masa zaangażowania. Robert: Zawsze lubiliśmy dawać część siebie innym, to dodatkowy bodziec, który działa bardzo motywująco. Jednak od czegoś wszystko się zaczęło, jaki był pierwszy projekt, w którym braliście udział? O i R: Była to Warszawska Sesja Kreatywna zorganizowana przez Tłocznię i biuro ESK Polegała na debacie i wymianie pomysłów na temat, w jaki sposób możemy zmienić Warszawę, by była bardziej przyjazna - nie tylko dla młodzieży, ale w ogóle dla mieszkańców. W tamtym momencie poczuliśmy, że możemy stać się kimś, od kogo zależy zdobycie przez Warszawę tytułu Europejskiej Stolicy Kultury Czy jest ktoś, kto w dziedzinie działań kulturalnych jest Waszym idolem? Ola: Według mnie godna podziwu jest inicjatywa Tłoczni szczególnie, gdy się weźmie pod uwagę młody wiek jej założycieli. To są nasi rówieśnicy, a już zmieniają oblicze warszawskiego życia kulturalnego. Czy to, co robicie (miasto zmian, ESK 2016, itp.) daje Wam satysfakcję? Czy się realizujecie? Ola: Satysfakcja jest naszym głównym motorem działań:) Genialne jest obserwować jak projekty są wcielane w życie, stają się realnymi wydarzeniami kulturalnymi. Trzeba ogromu pracy i czasu by wszystko doszło do skutku, ale - dla takich efektów - warto. Robert: Ten projekt sprawia mi wiele radości. Cieszę się, że mieszkańcy podwórka przy ul. Stalowej 14 na Pradze będą mogli zaprosić znajomych na kawę do ogrodu sztuki. Na podwórko, gdzie będzie przyjemnie, kolorowo i przepięknie. W jakim działaniu aktualnie bierzecie udział? O i R: Miasto zmian, czyli renowacja praskiego podwórka. Polega on na stworzeniu z podwórka miejsca kultury. Projekt ten jest przeprowadzany w ramach wielu działań, które podejmuje Warszawa w kampanii o przyznanie jej tytułu ESK 2016r. Organizujemy wolontariuszy z warszawskich liceów, przede wszystkim Liceum im. Aleksandra Fredry, którzy zgodzili się nam pomóc. Czy czujecie, że Wasze działania zmieniają w jakiś sposób mentalność ludzi? O i R: Czujemy, że ludzie powoli oswajają się z tym, że mogą zrobić coś dla siebie i dla innych. Dowiadują się, że mają wiele możliwości działania. Nasi rówieśnicy zauważają, że to właśnie my - młodzi ludzie, możemy coś zmienić. Takie akcje mogą motywować do opuszczenia ekranu komputera czy telewizora i zrobienia czegoś dla innych, a jednocześnie dla siebie;)

12 Ola i Robert Tai Ola ir Robertas. Nors jie labai skiriasi, pavyzdžiui Ola mėgsta braškinius ledus, o Robertas šokoladinius, jie turi keletą bendrų bruožų. Du svarbiausi: jie Varšuvos LXXXI licėjaus mokiniai ir dalyvauja projekte Europos kultūros sostinė Paklausti apie tai - kodėl jie tai daro ne visada atsako taip pat, bet Redakcija spėja, kad jų motyvacija 100 proc. sutampa. Red.: Kas paskatina jus imtis veiksmų? Ola: Pirmiausia, noras keistis. Visi žmonės, įskaitant jaunus žmones, skundžiasi dėl politikos, kultūrinio gyvenimo ir kt. Manau, kad gal vietoj to, reiktų imti viską į savo rankas, pradžiai nereikia daug - tik entuziazmo ir masinio dalyvavimo. Robertas: Mums visada patiko duoti dalį savęs kitiems, tai yra papildoma paskata, kuri labai motyvuoja veikti. Red.: Nuo ko viskas prasidėjo, koks buvo pirmasis projektas, kuriame dalyvavote? O & R: Tai buvo Varšuvoje, projektas, kurį organizavo Sesija Creative Compression ir ECC biuras Buvo aptarta ir pasikeista idėjomis apie tai, kaip mes galime pakeisti Varšuvą, kad miestas taptų labiau draugiškas - ne tik jaunimui, bet ir apskritai visiems gyventojams. Tuo metu mes pajutome, jog galime tapti tais, nuo kurių priklauso, ar Varšuva taps Europos kultūros sostine Red.: Ar turite kokį nors idealą kultūrinės veiklos srityje? Ola: Manau, kad puiki iniciatyva yra Tłoczni - kadangi steigėjai yra jauni žmonės, mūsų bendraamžiai, sėkmingai keičiantys miesto veidą. Red.: Ar tai ką Jūs darote teikia Jums malonumą? Ar realizuojate save? Ola: Malonumas yra mūsų pagrindinė varomoji jėga:) Smagu stebėti, kaip projektai yra įgyvendinami, jie tampa realiais kultūros renginiais. Reikia atlikti didžiulį darbą ir praleisti daug laiko, bet tai tikrai to verta. Robertas: Šis projektas suteikia man daug džiaugsmo. Džiaugiuosi, kad į Prahos gatvės 14- ojo namo kiemą žmonės galės pakviesti draugą kavos į meno sodą. Kieme, bus malonu, spalvinga, gražu. Red.: Kokiais projektais užsiimate šiuo metu? O & R: Pokyčių Miestas arba Prahos gatvės kiemų renovacija - Kiemuose bus kuriama vietos kultūra. Šis projektas vyksta pagal programą, kurioje numatyta, jog Varšuva laimės Europos kultūros sostinės 2016 pavadinimą. Mes organizuojame savanorių iš Varšuvos licėjų, ypač iš Aleksandr Fredry licėjaus, kurie sutiko mums padėti, veiklą. Red.: Ar manote, kad jūsų veiksmai gali pakeisti žmonių mentalitetą? O & R: Mes manome, kad žmonės pamažu pripras prie to, kad jie gali ką nors padaryti sau ir kitiems. Jie sužino, kad jie turi daug galimybių imtis veiksmų. Mūsų kolegos pastebi, kad tai mes - jauni žmonės, galime ką nors pakeisti, o tokie veiksmai gali motyvuoti palikti savo kompiuterio arba televizoriaus ekraną ir padaryti ką nors kitiems, o taip pat sau

13 Piotr Na wtorkowych zajęciach kuglarskich, które prowadził Pan Roman udało mi się złapać Piotrka, który obserwował nasze kuglarskie wyczyny. Zaprosiłam Go do krótkiej rozmowy na temat tego, czym się zajmuje i jak postrzega Olecko. Dowiedziałam się kilku ciekawych rzeczy. Od czego zaczęła się Twoja przygoda z kuglarstwem? W ubiegłym roku miałem dużo wolnego czasu i postanowiłem coś z tym zrobić. Okazało się, że jeden z moich kolegów pracuje w taki sposób i zacząłem ćwiczyć razem z Nim. Czyli robisz to dość krótko, jak na człowieka, który zajmuje się kuglarstwem zawodowo? Niestety miałem pół roku przerwy, więc niewiele potrafię, ale w tym roku chciałbym na nowo zacząć się uczyć. Zamierzam bardziej się w to zaangażować i więcej ćwiczyć. Pracujesz z dziećmi? Czasami zajmuję się rodziną, ale zdecydowanie rzadziej z młodzieżą podczas zajęć, gdyż niestety nie mam na to czasu. Czym się zajmujesz na co dzień? Jestem informatykiem. Naprawiam komputery i ostatnio pomagam trochę koledze w prowadzeniu firmy - podłączamy ludziom Internet. W wolnym czasie lubię jeździć na rowerze. Czyli Twoja praca z Romanem jest przypadkowa? Tak. Czy na co dzień mieszkasz i pracujesz w Olecku? Tak. Jesteś emocjonalnie związany z tym miejscem? Kilka razy stąd wyjeżdżałem i zawsze wracałem, więc chyba tak :) Skoro tu wracasz, to widocznie to miejsce ma w sobie coś, co powoduje, że chce się tu wracać. Co to jest według ciebie? Lubię jeździć po okolicy rowerem, czasami organizuję wycieczki, tu jest naprawdę pięknie!!! A czy mógłbyś powiedzieć kilka słów o tym, czymzajmuje się Roman? Jak Ty odbierasz Jego działania? Ja właściwie Romana nie poznałem za dobrze, nie mam z nim stałego kontaktu. Niestety na próbach, na które chodziłem, Roman pokazywał się rzadko. Czasami go obserwuję i widzę, że lubi to, co robi i bardzo dobrze sobie z tym radzi. Czy masz może kogoś lub coś, na czym się wzorujesz? Kogoś, kto byłby Twoim życiowym przewodnikiem? Nie, chyba nie. Za często by się to u mnie zmieniało. Czyli można powiedzieć, że w życiu kierujesz się hasłem Żyj chwilą? Czasami tak, czasami nie, to zależy od danej chwili. Antradienio žongliravimo užsiėmime, kurį vedė Romanas, sutikome Piotrą, kuris stebėjo mūsų bandymus žongliruoti. Aš jo paklausiau apie Olecką ir sužinojau gana įdomių dalykų. Red.: Kaip Jūs pradėjote žongliruoti? P: Pernai metais turėjau labai daug laisvo laiko ir nutariau, ką nors nuveikti. Vienas iš mano draugų žongliruoja, todėl nutariau pamėginti ir aš, taip pradėjau su juo treniruotis. Red.: Taigi Jūs užsiimate žongliravimu ne taip ir ilgai? P: Deja taip, turėjau šešių mėnesių pertrauką, todėl dabar negaliu padaryti daugelio dalykų, tačiau šiais metais norėčiau vėl pradėti mokytis žongliruoti. Ketinu daugiau laiko skirti treniruotėms. Red.: Dirbate su vaikais? P: Kartis aš rūpinuosi šeima. Retkarčiais dirbu su jaunimu užsiėmimų metu, bet ne taip dažnai, nes neturiu tam daug laiko. Red.: Kuo užsiimi pragyvenimui? P: Esu informacinių technologijų specialistas: taisau kompiuterius, tai pat padedu draugams jų kompanijoje prijungiame žmones prie internetinio ryšio. Laisvalaikiu mėgstu važinėti dviračiu. Red.: Taigi Jūsų darbas su Romanu yra atsitiktinis? P: Taip Red.: Ar Jūs abu dirbate ir gyvenate Olecke? P: Taip. Red.: Ar jūs emociškai susijęs su šia vieta? P: Buvau iš šio miestelio išvykęs keletą kartų, tačiau aš visada grįžau, todėl manau, kad taip. Red.: Jeigu Jūs visada grįžtate, tai ši vieta privalo turėti kažką ypatingo, kas verčia Jus sugrįžti. Kaip manote, kas tai? P: Mėgstu važinėtis dviračiu šiose apylinkėse, organizuoju žygius. Čia labai gražu! Red.: Ar gali trumpai apibūdinti Romano darbą? Ką Jūs manote apie jo darbą? P: Tiesą sakant, mes neturim artimo kontakto su Romanu. Viename renginių kuriame dalyvavau aš, jo nebuvo. Mes nepalaikome kontakto reguliariai, tiesiog bendraujam kartas nuo karto. Kartais žiūriu į Romaną, ir matau, kad Jis yra tikrai geras savo darbe. Red.: Ar turite kokį nors idealą ar žmogų, kuriuo seki? P: Manau, kad ne. Jei turėčiau, tai jis keistųsi labai dažnai. Red.: Ar galima sakyti kad Jūsų gyvenimas eina labai greitai? P: Tai priklauso nuo akimirkos

14 Rita Marcelionyte Koordynator polityki młodzieżowej w Vilkaviskis, organizator imprez kulturalnych. Cześć Rita. Wiem, że jesteś bardzo aktywną i interesującą osobą. Mogłabyś wprowadzić nas w swój świat? Czym się zajmujesz, interesujesz, czy masz jakieś hobby? Pracuję jako koordynator polityki młodzieżowej w Vilkaviskis na Litwie. Organizuję wiele wydarzeń kulturalnych, festiwali, jestem także harcerką (drużynową). Uwielbiam podróżować, ponieważ dzięki temu mogę zdobywać nowe doświadczenia i uczyć się języków. Uwielbiam marzyć, gdyż to pomaga mi cieszyć się życiem. Czym według Ciebie jest dyskryminacja i tolerancja? Tolerancja to otwartość na różnych pod wieloma względami ludzi (kultura, narodowości, wartości etniczne, etc.). Dyskryminacja to ignorowanie ludzi, szczególnie poprzez negatywne emocje i nastawienie. Uważasz się za osobę tolerancyjną? Tak, aczkolwiek nie pozbyłam się jeszcze wszystkich stereotypów. Wiem, że nie chciałabym mieć w sąsiedztwie Romów, pewnie przez stereotyp panujący w społeczeństwie, który mówi o tym, że Cyganie kradną Natomiast mogłabym mieszkać np. obok Czarnoskórych albo Czeczenów. A czy Ty kiedykolwiek czułaś się dyskryminowana? Czasami tak, zwykle z powodu moich przekonań religijnych. W każdą niedzielę chodzę do kościoła, a ludzie, z którymi pracuję byli tym faktem zaskoczeni. Zupełnie nie wiem, dlaczego uważali, że jest to dziwne. Mimo wszystko zachowywali się normalnie i traktowali mnie dobrze. Jednak nie ukrywam, że bywały dni i sytuacje, kiedy czułam się niezręcznie. Czy twoja praca przyczynia się do propagowania tolerancji w społeczeństwie? Jakie projekty udało Ci się stworzyć? Tak, moje praca przyczynia się do propagowania tolerancji. Podczas jednego z projektów pracowaliśmy z młodzieżą i udało nam się w jakiś sposób dokonać zmian w ich świadomości i rozpowszechnić pojęcie tolerancji. Zajmowaliśmy się kilkoma projektami, używaliśmy nowych metod, symulacji i gier. W listopadzie 2010 zorganizowaliśmy społeczne spotkanie, które nazwaliśmy Społeczna Kuchnia, która wprowadziła metodę żyjącej biblioteki i nowe metody aktywizacji. Ponadto zrealizowaliśmy projekt Niewygodny film, w którym prezentowaliśmy filmy o tolerancji i prawach jednostki. Skoro pracujesz z młodzieżą, jakie możesz zaproponować metody na poprawę stanu komunikacji? Uważam, że jest na to dużo bardzo dużo sposobów, można stworzyć i zaprezentować społeczeństwu filmy dokumentalne o tolerancji i problemach z dyskryminacją. Z pewnością dzięki takim działaniom udaje się przełamać ten mur i część stereotypów. Można również odwiedzać centra dla uchodźców i nawiązywać z nimi bezpośredni kontakt. To pomogłoby ludziom poszerzać swoje horyzonty. Można również zaaranżować spotkania z byłymi więźniami, gdyż powszechnie uważa się ich za obywateli drugiej kategorii. To na pozór drobiazgi, ale mają bardzo duże znaczenie. A inne Twoje stereotypy na temat narodu, państwa czy grup społecznych? Jeśli tak, czy podałabyś przykłady? Tak, w otaczającym nas świecie funkcjonuje wiele stereotypów. Wydaje mi się naturalne, że jeśli żyjemy w społeczeństwie, to przejmujemy od innych część ich przekonań, nawyków i zachowań Cyganie kradną, projektanci tancerze to homoseksualiści, a Muzułmanie to terroryści. Dziękuję 26 27

15 Rita Marcelionyte Vilkaviškio jaunimo reikalų koordinatorė ir renginių organizatorė. Klausimas. Laba diena Rita! Žinau, kad esi labai įdomus žmogus, gal galėtum trumpai pristatyti, ką veiki gyvenime, kokie Tavo hobiai, pomėgiai. Atsakymas. Na dirbu kaip jaunimo politikos bei reikalų koordinatore ir renginių organizatore Vilkaviškyje, Lietuvoje. Tenka organizuoti daug kultūrinių renginių, festivalių ir daug kitų renginių. Taip pat esu skautė (vyresnioji skautė) jau daugelį metų, t.y. daugiau nei trylika. Taip pat mėgstu megzti, tiesiog dievinu keliones, nes jų metu per trumpą laiką įgaunu daug potyrių - nuo naujų pažinčių, kalbų mokymosi iki lengvo sumišimo ar šoko. Taip pat mėgstu svajoti, nes tai mane verčia mėgautis gyvenimu. Viena iš jų - išmokti jodinėti su arkliais. Iššūkis sau? po 5 metų atidėliojimo, artimiausiu metu nueiti į vairavimo mokyklą ir įsigyti vairavimo pažymėjimą. K: Kaip manai, kas yra tolerancija ir diskriminacija? A: Tolerancija suvokiu kaip atvirumą žmonėms, priėmimą jų religinių ar seksualinių pažiūrų, o diskriminacija daugiau kaip ignoravimas dėl kokių nors savybių ar pažiūrų, bet neigiamu aspektu. K: Kaip manai, ar mūsų visuomenė yra tolerantiška? Lietuvos mastu ir Vilkaviškyje. A: Visuomenė yra labai plati sąvoka ir nuo to priklauso ir tolerantiškumas. Mano nuomone tolerantiškumas priklauso ir nuo žmogaus amžiaus, todėl gana sudėtinga atsakyti esu pastebėjusi, kad žmones vyresni nei 40 metų yra mažiau tolerantiškesni, nei jaunesnė visuomenės dalis. Dėl Vilkaviškio, nemanau, kad mūsų bendruomenė yra itin tolerantiška, ir kaip didžiausią problemą galėčiau išskirti asmens religinių pažiūrų toleravimą ir priėmimą. K: Ar jautiesi tolerantišku (-a) kitokių žmonių atžvilgiu? A: Aš jaučiuosi tolerantiška, tačiau pavyzdžiui gretimame bute su čigonais gyventi nenorėčiau, galbūt dėl visuomenėje esančių stereotipų, kad visi čigonai yra vagys. Kažkaip kaimynais gali būti ir juodaodžiai ir čečėnai, bet su čigonų kaimynų tikrai nenorėčiau. K: Ar kada nors jauteisi diskriminuojama dėl savo veiklos, pažiūrų, kita? A: Manau, diskriminuojama kartais jaučiuosi, gal dėl šiek tiek dėl savo religinių pažiūrų, kadangi kiekvieną sekmadienį einu į bažnyčią, kaip darbe pasisakiau, tai visi sukluso ir nustebo, kone ufonaute išvadino, tačiau paskui reagavo normaliai, nei apkalbėjo per daug nei ką, bet tą akimirką tikrai pasijutau nesmagiai. K: Ar savo veikla skatini pokyčius, tolerantiškumą aplinkinių tarpe ir mūsų visuomenėje? A: Taip, dirbdama su jaunimu skatinu tolerantiškumą, kiek tai pavyksta per projektų rengimą ir naujų metodų, žaidimų vykdymą. Pavyzdžiu galėtų būtų 2010-aisiais metais lapkričio mėnesį organizuota Socialinė virtuvė, kur buvo įgyvendinamas Gyvosios bibliotekos projektas, pristatomi nauji veiklos metodai. Taip pat vykdėme nepatogaus kino projektą, kuriame kalbama apie toleranciją, pagarbą žmogui, jo teisėms ir orumui. Ir daug kitų projektų. K: Kokius būdus bei metodus pasiūlytum tolerancijos didinimui bei efektyvesniam bendradarbiavimui skatinti? Ar išvis tai daryti yra reikalinga? A: Vienareikšmiškai reikalinga ir netgi būtina. Būdų manau, taip pat yra labai daug. Galima būtų kurti ar visuomenę kviesti žiūrėti dokumentinius filmus, kuriuose būtų iškeliamos tolerancijos ir diskriminacijos problemos, kurie naikintų stereotipus visuomenėje. Tai ir apsilankymai pabėgėlių centre, bendravimas su jais, padėtų praplėsti žmonių suvokimą. Taip pat vertinga būtų suorganizuoti susitikimą su esamais ir buvusiais kaliniais, kadangi jie visuomenėje irgi laikomi antrarūšiais žmonėmis. Tokie maži dalykai, tačiau kurie yra labai svarbūs. K: Ar turi susidariusi kokių nors stereotipų ar išankstinę nuomonę apie tam tikras tautas, šalis, etnines ir socialines grupes? Jei taip, gal galite pateikti pavyzdžių? A: Taip turiu, ir manau, kad tai yra natūralu, kadangi gyvenu visuomenėje ir norom nenorom perimu visuomenines nuostatas. Galėčiau išskirti, kad gal tokius, kad čigonai yra vagys; dizaineriai, šokėjai yra kitos seksualinės orientacijos; musulmonai yra teroristai. K: Ačiū! 28 29

16 Rokas Danilevicius STUDENT, LAUREAT OLIMPIAD MIĘDZYNARODOWYCH Cześć Rokas. Jesteś bardzo interesującą osobą i posiadasz wrodzoną inteligencję. Skończyłeś liceum, masz dużą wiedzę i doświadczenie jak na swój wiek. W tym roku zdobyłeś srebrny medal w światowym konkursie geograficznym na Tajwanie. Czy mógłbyś krótko opowiedzieć nam o swoich zainteresowaniach? Bardzo interesuję się muzyką, od czterech lat gram na gitarze. Ten instrument stał się ostatnio bardzo popularny, ale wydaje mi się, że robię to trochę inaczej niż inni. Wraz z grupą znajomych założyliśmy zespół Tuomsyk. Do tego gram na akordeonie, stworzyliśmy razem orkiestrę akordeonową. Zajmuję się także fotografią i malowaniem. Kocham czytać i interesuję się wieloma innymi rzeczami, szczególnie geografią. Kocham podróże. Jak rozumie Pan słowa: tolerancja i dyskryminacja, czym są one dla Pana? O tolerancji możemy mówić wówczas, kiedy człowiek potrafi swobodnie oceniać świat i nie zwraca uwagi na stereotypy. To umiejętność pozwalająca być sobą, pod warunkiem, że nie przekracza się pewnej granicy. Dyskryminacja to przeciwne zjawisko, które występuje wtedy, gdy niektóre cechy człowieka ocenia się tylko negatywnie, bez jakiejkolwiek przyczyny i poniża się osobę posiadającą taki zespół cech. Jak Pan myśli, czy nasze społeczeństwo jest tolerancyjne? Myślę tu konkretnie o Litwie i Vilkaviskis. Społeczeństwo litewskie nie jest tolerancyjne, a najbardziej jest to widoczne na prowincji. W Vilkaviskis ze względu na brak mniejszości problem nie jest tak bardzo widoczny. Okazuje się jednak, że w kontaktach międzyludzkich odczuwa się negatywne nastawienie w stosunku do wybranych grup. Dyskryminacja często rodzi się z braku doświadczenia w kontaktach z innymi, różnymi od nas ludźmi. Jednak z drugiej strony - złości mnie zbyt duże społeczne przyzwolenie na złe nawyki, takie jak palenie czy śmiecenie, w tych przypadkach tolerancja w naszym kraju jest zbyt duża. A Pan sam czuje się tolerancyjny w stosunkach z innymi ludźmi? Myślę, że jestem tolerancyjny, chociaż powinienem się jeszcze doskonalić. Niestety, czasami poddaję się presji otoczenia, wpływom stada. Oprócz tego, niektóre podświadome wyobrażenia nie pozwalają mi być do końca tolerancyjnym. Czy czuł się Pan kiedyś dyskryminowany? Tak jak większość z nas, czułem się dyskryminowany w dzieciństwie, z rożnych powodów. Uważam, że w każdym przypadku, takie zachowanie jest złe. Czy poprzez swoją pracę sprawia Pan, że inni stają się bardziej tolerancyjni? Kiedy rozmawiam z ludźmi staram się w każdej sytuacji znaleźć coś wesołego, ale nie naśmiewać się z nich. Staram się nie stosować stereotypów w postrzeganiu różnych narodowości. Co by Pan poradził tym, którzy chcą walczyć z nietolerancją i dyskryminacją? Czy jest to potrzebne, czy warto to robić? W prasie powinno być więcej artykułów o ludziach, którzy byli dyskryminowani. Powinny one pokazywać, że oni są tacy sami, chociaż my oceniamy ich inaczej. Trzeba surowo karać za przestępstwa popełnione na fali dyskryminacji. Powinno się szukać powodów zaistnienia takich sytuacji i postarać się im zapobiegać. Trzeba integrować grupy, które mają trudności w społeczeństwie, stworzyć im takie same warunki nauki, pracy, swobodnego i szczęśliwego życia. Czy myśli Pan stereotypowo o narodowościach, państwach, grupach etnicznych i społecznych? Jeżeli tak to proszę o przykład. Staram się oceniać wszystkie fakty obiektywnie, znam wiele stereotypów, jednak nie wierzę im. Każdego człowieka postrzegam indywidualnie dlatego, że każdy jest inny. Przynależność do jakiejkolwiek grupy etnicznej czy socjalnej nie czyni nas gorszym, tylko innym i tym samym godnym szacunku

17 Rokas Danilevicius MOKINYS, TARPTAUTINIŲ OLIMPIADŲ LAIMĖTOJAS. Klausimas: Sveikas Rokai. Esi labai įdomus žmogus, intelektualus iš prigimties, abiturientas, pagal savo amžių sukaupęs daug žinių ir patirties. Pasaulinėje geografijos olimpiadoje, vykusioje Taivane, laimėjai sidabro medalį. Gal galėtum trumpai papasakot apie savo pomėgius, interesus ir pan.? Atsakymas: Labai domiuosi muzika, ketverius metus groju gitara, nors ja groti yra labai madinga, tačiau manau, aš vis tiek tai darau šiek tiek kitaip nei kiti, o su draugais esame įkūrę grupę Tuomsyk. Taip pat groju akordeonu, esame subūrę akordeonų orkestrą. Taip pat piešiu, fotografuoju, mėgstu skaityti, domiuosi daugeliu sričių, ypač geografija. Labai mėgstu keliauti. K: Rokai, kaip Tu supranti toleranciją ir diskriminaciją? A: Toleranciją laikau sugebėjimu vertinti pasaulį laisvai, žmogiškai, nekreipiant dėmesio į nusistovėjusius stereotipus. Tai gebėjimas leisti kitiems būti tokiais, kokiais jie nori būti, žinoma, kol neperžengiamos kitų laisvės. O diskriminacija - priešingas reiškinys, kai tam tikri žmogaus bruožai vertinami vien tik neigiamai be jokio realaus pagrindo ir tai tampa tariama žeminimo paskata. K: Esi nemažai keliavęs, kaip manai ar mūsų visuomenė yra tolerantiška. Visuomenė pirmiausiai kaip Lietuvos ir Vilkaviškio. A: Lietuvos visuomenė toli gražu nėra tolerantiška ir tai tik ryškėja provincijoje. Vilkaviškyje nėra tiek daug potencialiai diskriminuojamų žmonių, kad problema būtų akivaizdi, bet žmonių bendravime ir nusiteikime prieš kai kurias žmonių grupes tai jaučiama. Neretai dėl patirties su kitokiais žmonėmis trūkumo ir atsiranda diskriminacija. Nors galiu pastebėti, kad tam tikriems dalykams - rūkymui, šiukšlinimui ir panašiai - tolerancija yra per didelė. K: Ar jautiesi tolerantiškas kitokių žmonių atžvilgiu? A: Manau, kad esu tolerantiškas, nors dar tikrai yra kur tobulėti. Deja, kartais pasiduodu aplinkinių nuomonei, savotiškai paveikia bandos instinktas. Be to ir kai kurios asociacijos pasąmoningai neleidžia būti iki galo tolerantiškam. K: Ar kada nors jauteisi diskriminuojamas dėl savo veiklos, pažiūrų, aktyvaus mokymosi ir kitų dalykų? A: Taip, kaip ir dauguma mūsų - vaikystėje, dėl vieno ar kito dalyko. Nors bet kokiu atveju tai nėra gerai. K: Ar skatini pokyčius, tolerantiškumą aplinkinių tarpe ir mūsų visuomenėje? A: Tai darau kalbėdamas su žmonėmis, stengdamasis surasti kažką linksmo ir be šaipymosi iš žmonių. Stengiuosi įvairių tautų žmones atriboti nuo stereotipų. K: Kokius būdus bei metodus pasiūlytum tolerancijos didinimui bei efektyvesniam bendradarbiavimui skatinti? Ar išvis tai daryti yra reikalinga? A: Žiniasklaidoje turėtų būti daugiau bendraujama su žmonėmis, kurie dažnai diskriminuojami, parodyti, kad jie iš esmės yra tokie patys kaip ir mes, nors ir kitaip vertinami. Reikėtų rimtai bausti už diskriminacijos pagrindu padarytus nusikaltimus, ieškoti jų priežasčių, stengtis užkirsti jiems kelią - taip mažinti priešpriešą tarp žmonių grupių. Būtina visokeriopai stengtis integruoti sunkumų turinčias socialines grupes į visuomenę, suteikti lygiavertes galimybes mokytis, dirbti, gyventi laisvai ir laimingai. K: Ar turi susidaręs kokių nors stereotipų ar išankstinę nuomonę apie tam tikras tautas, šalis, etnines ir socialines grupes? Jei taip, gal gali pateikti pavyzdžių? A: Stengiuosi faktus vertinti objektyviai, žinau begalę stereotipų apie įvairiausius žmones, bet netikiu jais. Nesutinku žmogaus su išankstiniu neigiamu nusistatymu, sprendžiu apie kiekvieną žmogų individualiai, nes kiekvienas yra skirtingas, kad ir kokiai etninei, socialinei ar kitokiai grupei bebūtų priskiriamas. K: Dėkojame už pokalbį! 32 33