USTAWA. z dnia r. o zmianie ustawy o Narodowym Banku Polskim oraz ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym

Transkrypt

1 USTAWA projekt z dnia r. z dnia r. o zmianie ustawy o Narodowym Banku Polskim oraz ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym Art. 1. W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz. U. z 2013 r. poz. 908 i 1036) wprowadza się następujące zmiany: 1) w art. 5 ust. 1 i 1a otrzymują brzmienie: 1. NBP może: 1) współpracować z organizacjami międzynarodowymi, międzynarodowymi instytucjami finansowymi oraz międzynarodowymi instytucjami bankowymi, w tym uczestniczyć w przedsięwzięciach realizowanych w ramach takiej współpracy; 2) być członkiem organizacji międzynarodowych, międzynarodowych instytucji finansowych oraz międzynarodowych instytucji bankowych; 3) pokrywać ze środków własnych wydatki związane ze współpracą lub członkostwem, o których mowa w pkt 1 i 2. 1a. NBP pokrywa ze środków własnych wydatki związane z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Międzynarodowym Funduszu Walutowym, w tym udziały członkowskie przypisane Rzeczypospolitej Polskiej z tego tytułu, oraz wydatki związane z uczestnictwem w inicjatywach finansowych kierowanych przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy do jego członków. ; 2) w art. 10 ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Prezesa NBP w czasie jego nieobecności zastępuje wiceprezes NBP - pierwszy zastępca Prezesa NBP, a w razie ich nieobecności - wiceprezes NBP. ; 3) w art. 11: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Prezes NBP jest przełożonym wszystkich pracowników NBP., b) w ust. 5 uchyla się pkt 1; 4) w art. 12 w ust. 2 uchyla się pkt 3; 5) w art. 13: a) w ust. 1 pkt 2 otrzymuje brzmienie:

2 2 2) 6 członków powoływanych w równej liczbie przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Sejm i Senat, spośród specjalistów z zakresu finansów., b) w ust. 5 po pkt 3a dodaje się pkt 3b w brzmieniu: 3b) naruszenia zakazu, o którym mowa w art. 14 ust. 1; ; 6) w art. 14: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Członek Rady nie może: 1) zajmować żadnych innych stanowisk i podejmować działalności zarobkowej lub publicznej poza pracą naukową, dydaktyczną lub twórczością autorską, 2) podejmować, bez zgody Rady, działalności w organizacjach międzynarodowych - pod rygorem odwołania z Rady., b) po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu: 1a. Zgoda, o której mowa w ust. 1 pkt 2, jest wyrażana w uchwale, podejmowanej bez udziału członka Rady, którego dotyczy. ; 7) art. 16: a) w ust. 1 zdanie drugie otrzymuje brzmienie: Posiedzenie Rady może być zwołane również na pisemny wniosek co najmniej 2 członków Rady., b) w ust. 3 zdanie pierwsze otrzymuje brzmienie: Ustalenia Rady podejmowane są w formie uchwał większością głosów przy obecności co najmniej 4 osób wchodzących w jej skład, w tym Przewodniczącego Rady., c) ust. 4 otrzymuje brzmienie: 4. Stanowiska zajęte przez członków Rady w głosowaniu podlegają ogłoszeniu na stronach internetowych NBP. Ogłoszenia dokonuje się po upływie 6 tygodni od dnia głosownia, nie później jednak niż po upływie 3 miesięcy od tego dnia. ; 8) w art. 17: a) w ust. 2b zdanie drugie otrzymuje brzmienie: Przepisy art. 9 ust. 2, art. 13 ust. 3, ust. 5 pkt 1-3a i 4 oraz ust. 6 i 7 stosuje się odpowiednio.,

3 3 b) w ust. 4: - po pkt 7 dodaje się pkt 7a w brzmieniu: 7a) ustalanie wysokości oprocentowania, prowizji i opłat bankowych z tytułu kredytów udzielanych przez NBP w ramach działań na rzecz stabilności krajowego systemu finansowego;, - w pkt 14 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 15 w brzmieniu: 15) decydowanie o współpracy lub członkostwie, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 i 2. ; 9) art. 18 otrzymuje brzmienie: Art Członek Zarządu NBP nie może: 1) zajmować żadnych innych stanowisk i podejmować działalności zarobkowej lub publicznej poza pracą naukową, dydaktyczną lub twórczością autorską; 2) podejmować, bez zgody Prezesa NBP, działalności w organizacjach międzynarodowych. 2. Do Członków Zarządu NBP przepis art. 14 ust. 2 stosuje się odpowiednio. 3. Za zgodą Prezesa NBP członek Zarządu NBP może reprezentować NBP w organizacjach międzynarodowych. 4. Członek Zarządu NBP może reprezentować: 1) NBP - w organach lub instytucjach, których przedstawiciel NBP jest członkiem lub w których pracach bierze udział, 2) Prezesa NBP - w organach lub instytucjach, których Prezes NBP lub jego przedstawiciel jest członkiem, lub w których pracach bierze udział - jeżeli przepisy regulujące organizację, skład, sposób lub tryb działania takich organów i instytucji nie stanowią inaczej. ; 10) w art. 23: a) w ust. 1: - pkt 2 otrzymuje brzmienie: 2) przekazuje Radzie Ministrów i Ministrowi Finansów projekty założeń polityki pieniężnej, opinie w sprawie projektu ustawy budżetowej oraz ustalenia Rady., - uchyla się pkt 3, b) po ust. 4a dodaje się ust. 4b w brzmieniu:

4 4 4b. W zakresie niezbędnym do ustalenia zgodności ze stanem faktycznym danych przekazanych na podstawie ust. 2-4, NBP może żądać od podmiotów, które te dane przekazały, przedstawienia dokumentów oraz złożenia pisemnych lub ustnych wyjaśnień. ; 11) w art. 33: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Wzory i wartość nominalną banknotów oraz wzory, wartość nominalną, stop, próbę i masę monet oraz terminy wprowadzenia ich do obiegu ustala Prezes NBP w drodze zarządzenia., b) po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu: 1a. W przypadku znaków pieniężnych przeznaczonych na cele kolekcjonerskie, w zarządzeniu, o którym mowa w ust. 1, Prezes NBP ustala także maksymalną wielkość ich emisji. ; 12) art. 34 otrzymuje brzmienie: Art Zużyte lub uszkodzone znaki pieniężne przestają być prawnym środkiem płatniczym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. Za zużyte lub uszkodzone uznaje się: 1) banknoty postrzępione, naddarte, podklejone, przerwane, nadmiernie zabrudzone, zaplamione, odbarwione lub uszkodzone w inny sposób, w tym wskutek umieszczenia na nich trwałego napisu, nadruku, rysunku lub innego znaku; 2) monety oraz ich elementy (rdzeń i pierścień) mające w szczególności uszkodzenia typu mechanicznego, wytarte, o zmienionej barwie, skorodowane, w tym uszkodzone wskutek umieszczenia na nich trwałego napisu, rysunku lub innego znaku. 2. Szczegółowe kryteria dotyczące jakości obiegowej znaków pieniężnych emitowanych przez NBP ustala Prezes NBP w drodze zarządzenia. 3. Jeżeli autentyczność znaków pieniężnych, o których mowa w ust. 1, nie budzi podejrzeń, a ich cechy umożliwiają rozpoznanie ich wartości nominalnej, zużyte lub uszkodzone znaki pieniężne, z zastrzeżeniem art. 34a ust. 3, podlegają wymianie. Wymiany dokonują banki oraz Centrala i inne jednostki organizacyjne NBP. 4. Wymiana znaków pieniężnych, z zastrzeżeniem art. 34c ust. 3, jest dokonywana nieodpłatnie, w pełnej lub w połowie ich wartości nominalnej. ; 13) po art. 34 dodaje się art. 34a - 34f w brzmieniu:

5 5 Art. 34a. 1. Wymianie w pełnej wartości nominalnej podlegają: 1) banknoty przerwane na dwie lub więcej części, sklejone lub niesklejone, jeżeli wszystkie części pochodzą z tego samego banknotu, nie posiadają ubytków powierzchni w miejscu przerwania i łącznie stanowią 100% jego pierwotnej powierzchni; 2) banknoty, które zachowały ponad 75% pierwotnej powierzchni w jednym fragmencie; 3) monety oraz rozłączone elementy monety tej samej wartości nominalnej, jeżeli zachowały się ich istotne elementy plastyczne. 2. Wymianie w połowie wartości nominalnej podlegają: 1) banknoty, które zachowały od 45% do 75% pierwotnej powierzchni w jednym fragmencie; 2) monety, w przypadku których zachował się tylko jeden element, zachowujący istotne elementy plastyczne. 3. Znaki pieniężne niespełniające warunków, o których mowa w ust. 1, ani warunków, o których mowa w ust. 2, nie podlegają wymianie. Niewymienione znaki pieniężne nie podlegają zwrotowi. Art. 34b. 1. W przypadku zaistnienia wątpliwości, czy przedstawiane do wymiany znaki pieniężne podlegają wymianie, lub czy podlegają one wymianie w pełnej czy w połowie wartości nominalnej, banki oraz jednostki organizacyjne NBP są obowiązane do przyjęcia takich znaków oraz przekazania ich do wymiany do Centrali NBP. 2. Wymiana jest dokonywana na wniosek, sporządzony według ustalonego wzoru. Przyjęcie przekazanych do wymiany znaków NBP potwierdza pokwitowaniem. Art. 34c. 1. Znaki pieniężne: 1) posiadające cechy wskazujące, że uległy uszkodzeniu w wyniku zadziałania zabezpieczeń zainstalowanych w pojemnikach specjalistycznych lub urządzeniach służących do transportu lub przechowywania znaków pieniężnych, 2) uszkodzone w wyniku badań przeprowadzonych na wniosek organów powołanych do wykrywania przestępstw i ścigania ich sprawców - są przyjmowane do wymiany wyłącznie w innych niż Centrala jednostkach organizacyjnych NBP. 2. O przedstawieniu do wymiany znaków pieniężnych, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jednostki organizacyjne NBP niezwłocznie zawiadamiają Policję.

6 6 3. Za wymianę znaków pieniężnych, o których mowa w ust. 1 pkt 1, pobierana jest opłata, zgodnie z taryfą prowizji i opłat bankowych stosowanych przez NBP. Nie pobiera się opłaty, jeżeli znaki pieniężne uległy uszkodzeniu w wyniku przestępstwa. Art. 34d. Wymienione znaki pieniężne, w tym znaki uszkodzone w sposób nie pozwalający na ich sortowanie za pomocą urządzeń służących do sortowania znaków pieniężnych, oddziela się od znaków będących na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej prawnym środkiem płatniczym i pakuje się do oddzielnych opakowań. Art. 34e. Minister Sprawiedliwości, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, po zasięgnięciu opinii Prezesa NBP, określi, w drodze rozporządzenia: 1) szczegółowy sposób i tryb postępowania przy dokonywaniu wymiany zużytych lub uszkodzonych znaków pieniężnych, w tym: a) wzory wniosku i pokwitowania, o których mowa w art. 34b ust. 2, b) wzór zawiadomienia, o którym mowa w art. 34c ust. 2, 2) szczegółowy sposób postępowania z wymienionymi znakami pieniężnymi - mając na uwadze zapewnienie sprawności i bezpieczeństwa obrotu gotówkowego. Art. 34f. 1. NBP prowadzi: 1) centrum do spraw fałszerstw znaków pieniężnych; 2) centrum analiz banknotów i monet, pełniące funkcje Krajowego Centrum Analiz oraz Krajowego Centrum Analiz Monet, o których mowa odpowiednio w art. 4 i art. 5 rozporządzenia Rady (WE) nr 1338/2001 z dnia 28 czerwca 2001 r. ustanawiającego środki niezbędne dla ochrony euro przed fałszowaniem (Dz. Urz. UE L 181 z , str. 6, z późn.zm.), zwanego dalej "rozporządzeniem 1338/2001". 2. NBP: 1) prowadzi bazy danych o podrobionych lub przerobionych znakach pieniężnych, zwanych dalej fałszywymi znakami pieniężnymi ; 2) opracowuje i udostępnia zbiór typów fałszywych znaków pieniężnych, zawierający w szczególności informacje o środkach technicznych stosowanych do ich wytworzenia. 3. NBP wykonuje ekspertyzy: 1) znaków pieniężnych; 2) materiałów służących do wykonania fałszywych znaków pieniężnych.

7 7 4. O stwierdzeniu nowego typu fałszywych znaków pieniężnych NBP niezwłocznie zawiadamia Policję. ; 14) art. 35 otrzymuje brzmienie: Art Fałszywe znaki pieniężne, oraz znaki pieniężne podejrzane co do autentyczności, opiewające na złote, grosze lub na waluty obce, podlegają zatrzymaniu. Zatrzymanie fałszywych znaków pieniężnych następuje bez prawa do ich zwrotu lub do wypłaty ich równowartości. 2. Zatrzymania znaków pieniężnych, o których mowa w ust. 1, dokonują: 1) przedsiębiorcy lub inne podmioty, którym znaki takie przedstawiono, lub w których kasie znaki takie zostały stwierdzone; 2) przedsiębiorcy prowadzący działalność w zakresie przeliczania, sortowania, pakowania i oznaczania opakowań znaków pieniężnych - w przypadku stwierdzenia takich znaków w ramach prowadzenia tej działalności. 3. Zatrzymujący znaki pieniężnie może żądać od osoby, która te znaki przedstawia, okazania dokumentu stwierdzającego jej tożsamość. Osoba przedstawiająca znaki pieniężne jest obowiązana do jego okazania. 4. Z zatrzymania znaków pieniężnych sporządza się, według ustalonego wzoru, protokół zatrzymania. 5. Zatrzymane znaki pieniężne są przekazywane właściwej jednostce organizacyjnej Policji, która przekazuje je niezwłocznie do NBP. 6. W przypadku stwierdzenia przez NBP autentyczności zatrzymanych znaków pieniężnych: 1) opiewających na złote lub grosze - wypłacana jest ich równowartość, z tym, że w przypadku, gdy jako fałszywe lub podejrzane co do autentyczności zatrzymano znaki pieniężne zużyte lub uszkodzone, przepisy art d oraz przepisy wydane na podstawie art. 34e stosuje się odpowiednio; 2) opiewających na waluty obce - znaki te są zwracane. 7. Wypłaty lub zwrotu dokonuje się po okazaniu dokumentu stwierdzającego tożsamość osoby, której wypłata lub zwrot mają być dokonane. ; 15) po art. 35 dodaje się art. 35a - 35e w brzmieniu:

8 8 Art. 35a. Minister Sprawiedliwości, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, po zasięgnięciu opinii Prezesa NBP, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy sposób i tryb: 1) postępowania przy wykonywaniu ekspertyz, o których mowa art. 34f ust. 3, 2) postępowania przy zatrzymywaniu fałszywych i podejrzanych co do autentyczności znaków pieniężnych, w tym wzór protokołu zatrzymania, o którym mowa w art. 35 ust. 4, 3) postępowania z zatrzymanymi znakami pieniężnymi, w tym dokonywania wypłaty lub zwrotu, o których mowa w art. 35 ust. 7 - mając na uwadze zapewnienie sprawności i bezpieczeństwa obrotu gotówkowego oraz ochrony słusznych interesów osób, których znaki pieniężne są zatrzymywane. Art. 35b. 1. Banki oraz przedsiębiorcy, którym banki powierzyły wykonywanie czynności przeliczania, sortowania, pakowania i oznaczania opakowań znaków pieniężnych, są obowiązani do sprawdzania autentyczności otrzymywanych znaków pieniężnych. 2. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1: 1) nie dotyczy znaków pieniężnych: a) opiewających na walutę euro, b) otrzymywanych w ramach zaopatrywania banków w znaki pieniężne przez NBP; 2) w przypadku przedsiębiorców, którym banki powierzyły wykonywanie czynności przeliczania, sortowania, pakowania i oznaczania opakowań znaków pieniężnych - dotyczy znaków pieniężnych otrzymywanych w ramach wykonywania tych czynności. 3. Wykonanie obowiązku, o którym mowa w ust. 1, w przypadku znaków pieniężnych opiewających na waluty obce, polega na sprawdzeniu ich autentyczności: 1) przez osoby posiadające fachowe przygotowanie lub 2) za pomocą odpowiednich urządzeń, zapewniających rozpoznanie fałszywych znaków pieniężnych. 4. Za posiadanie fachowego przygotowania uznaje się: 1) ukończenie kursu obejmującego zagadnienia związane ze sprawdzaniem autentyczności znaków pieniężnych oraz prawne i praktyczne zagadnienia związane z pracą w kasie, w tym z zatrzymywaniem fałszywych lub podejrzanych

9 9 co do autentyczności znaków pieniężnych, potwierdzone świadectwem lub innym dokumentem, lub 2) pracę na stanowisku bezpośrednio związanym z obsługą transakcji gotówkowych lub z kontrolą jakości i sprawdzaniem autentyczności znaków pieniężnych, w okresie co najmniej rocznym, udokumentowaną świadectwem pracy, oraz znajomość przepisów dotyczących zatrzymywania fałszywych lub podejrzanych co do autentyczności znaków pieniężnych, potwierdzoną oświadczeniem. 5. Podmioty obowiązane do sprawdzania autentyczności znaków pieniężnych opiewających na walutę euro oraz sposób dokonywania takiego sprawdzania określa art. 6 rozporządzenia 1338/2001. Art. 35c. Banki oraz przedsiębiorcy prowadzący działalność w zakresie przeliczania, sortowania, pakowania i oznaczania opakowań znaków pieniężnych, przy wykonywaniu czynności ich przeliczania, sortowania, pakowania i oznaczania ich opakowań, są obowiązani stosować odpowiednie urządzenia, zapewniające w szczególności: 1) prawidłowe ustalenie liczby i wartości nominalnej znaków pieniężnych; 2) oddzielenie znaków spełniających kryteria jakościowe od niespełniających tych kryteriów; 3) trwałość stosowanych opakowań i zamieszczanych na nich informacji. Art. 35d. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, po zasięgnięciu opinii Prezesa NBP, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe wymagania techniczne dla urządzeń, o których mowa w art. 35b ust. 3 pkt 2 i art. 35c, mając na uwadze zapewnienie sprawności i bezpieczeństwa obrotu gotówkowego oraz eliminowania z obrotu znaków pieniężnych nie spełniających kryteriów jakościowych. Art. 35e. 1. Wykonywanie przez banki oraz przez przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie przeliczania, sortowania, pakowania i oznaczania opakowań znaków pieniężnych, obowiązku stosowania, przy wykonywaniu czynności, o których mowa w art. 35b ust. 3 pkt 2 oraz art. 35c, urządzeń spełniających wymagania określone w przepisach wydanych na podstawie art. 35d, podlega kontroli sprawowanej przez Prezesa NBP.

10 10 2. Do kontroli, o której mowa w ust. 1, stosuje się przepisy rozdziału 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672, z późn.zm. 1) ). ; 16) tytuł rozdziału 6 otrzymuje brzmienie: Instrumenty polityki pieniężnej oraz działania na rzecz stabilności krajowego systemu finansowego ; 17) w art. 42: a) ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie: 1. W ramach wykonywania zadań z zakresu polityki pieniężnej, NBP może udzielać bankom kredytu refinansowego w złotych na uzupełnienie ich zasobów pieniężnych. 2. Przy udzielaniu kredytu, o którym mowa w ust. 1, NBP kieruje się zdolnością banku do spłaty tego kredytu wraz z odsetkami w umownych terminach spłaty., b) uchyla się ust. 3, c) ust. 4 otrzymuje brzmienie: 4. Kredyt, o którym mowa w ust. 1, może być: 1) zabezpieczony papierami wartościowymi (kredyt lombardowy); 2) udzielony w innej formie, określonej przez Zarząd NBP., d) uchyla się ust. 5-7; 18) po art. 42 dodaje się art. 42a i art. 42b w brzmieniu: Art. 42a. 1. W ramach działań na rzecz stabilności krajowego systemu finansowego, NBP może udzielać bankom i innym podmiotom podlegającym nadzorowi na podstawie ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1149, z późn.zm. 2) ) kredytu w celu uzupełnienia ich zasobów pieniężnych, pod warunkiem ustanowienia odpowiedniego zabezpieczenia. 2. Przy udzielaniu kredytu, o którym mowa w ust. 1, NBP kieruje się wpływem sytuacji podmiotu, któremu kredyt ma być udzielony, na stabilność krajowego systemu 1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2013 r. poz. 675, 983, 1036, 1238, 1304 i 1650 oraz z 2014 r. poz. 822, 1133, 1138 i ) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2012 r. poz i 1385 oraz z 2013 r. poz. 70, 1012, 1036 i 1567.

11 11 finansowego, oraz jego zdolnością do spłaty kredytu wraz z odsetkami w umownych terminach spłaty. Art. 42b. 1. Umowa o kredyt, o którym mowa w art. 42 i art. 42a, może zostać rozwiązana przez każdą ze stron, z zachowaniem siedmiodniowego terminu wypowiedzenia. 2. Jeżeli sytuacja finansowa podmiotu korzystającego z kredytu, o którym mowa w art. 42 lub art. 42a, ulega pogorszeniu w stopniu zagrażającym terminowej spłacie kredytu, albo podmiot ten nie przestrzega istotnych postanowień umowy o kredyt, NBP może wypowiedzieć tę umowę i zażądać wcześniejszej spłaty kredytu, w całości lub w części, w terminie krótszym niż określony w umowie. ; 19) w art. 43 ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie: 1. W ramach działań na rzecz stabilności krajowego systemu finansowego, w przypadkach określonych w ustawie z dnia 14 grudnia 1994 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym (Dz. U. z 2009 r. Nr 84, poz. 711, z późn. zm. 3) ) oraz w ustawie z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1450), NBP może udzielać kredytu krótkoterminowego Bankowemu Funduszowi Gwarancyjnemu. 2. W przypadku zagrożenia płynności spółdzielczych kas oszczędnościowokredytowych, NBP, w ramach działań na rzecz stabilności krajowego systemu finansowego, może udzielić Krajowej Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo- Kredytowej kredytu krótkoterminowego na zasilenie funduszu stabilizacyjnego, o którym mowa w art. 55 ust. 1 ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, w razie zaistnienia groźby wyczerpania środków funduszu, pod warunkiem ustanowienia odpowiedniego zabezpieczenia. ; 20) po art. 43 dodaje się art. 43a w brzmieniu: Art. 43a. 1. W ramach działań na rzecz stabilności krajowego systemu finansowego NBP może udzielać podmiotom podlegającym nadzorowi na podstawie ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym, uczestniczącym w systemach płatności prowadzonych przez NBP, kredytu w ciągu dnia operacyjnego, służącego wykonywaniu zobowiązań związanych z tym uczestnictwem. Udostępnianie 3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustaw zostały ogłoszone w Dz. U. z 2009 r. Nr 144, poz. 1176, z 2010 r. Nr 140, poz. 943 i Nr 257, poz. 1724, z 2011 r. Nr 134, poz. 781, z 2012 r. poz. 596 i 1166 oraz z 2013 r. poz. 613 i 1012.

12 12 środków w ramach tego kredytu oraz spłata zobowiązań z niego wynikających następuje w ciągu tego samego dnia operacyjnego. 2. NBP udziela kredytu, o którym mowa w ust. 1, pod warunkiem ustanowienia odpowiedniego zabezpieczenia. ; 21) w art. 48 po pkt 2 dodaje się pkt 2a w brzmieniu: 2a) sprzedawać i kupować dłużne papiery wartościowe poza operacjami otwartego rynku, w ramach działań na rzecz stabilności krajowego systemu finansowego, w transakcjach z Bankowym Funduszem Gwarancyjnym, Krajowym Depozytem Papierów Wartościowych S.A. lub spółką, której Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. przekazał wykonywanie czynności z zakresu zadań, o których mowa w art. 48 ust. 1 pkt 6 lub ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2014 r. poz. 94 i 586); ; 22) art. 59 otrzymuje brzmienie: Art NBP może inicjować, organizować i prowadzić działalność naukową, edukacyjną, wydawniczą lub promocyjną, związaną z celami i zadaniami NBP. 2. NBP może udzielać pomocy doradczej i szkoleniowej w ramach współpracy z bankami centralnymi innych państw oraz międzynarodowymi instytucjami finansowymi lub bankowymi. 3. Wydatki związane z działalnością, o której mowa w ust. 1 i 2, NBP pokrywa ze środków własnych. ; 23) w art. 69: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Roczne sprawozdanie finansowe NBP podlega badaniu przez podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych, wybrany przez Radę., b) po ust. 1 dodaje się ust. 1a - 1d w brzmieniu: 1a. Podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych, który badał pięć kolejnych rocznych sprawozdań finansowych NBP, nie może badać sprawozdania finansowego NBP sporządzonego za rok następujący po roku, za który zostało sporządzone ostatnie zbadane przez ten podmiot sprawozdanie finansowe NBP, oraz sprawozdań finansowych NBP sporządzonych za dwa kolejne lata. 1b. Podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych:

13 13 1) należący do sieci, w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. Nr 77, poz. 649, z późn.zm. 4) ), do której należy podmiot, o którym mowa w ust. 1a, lub 2) będący w stosunku do podmiotu, o którym mowa w ust. 1a, jednostką powiązaną w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 43 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2013 r. poz. 330 z późn.zm. 5) ) - nie może badać sprawozdania finansowego NBP sporządzonego za rok następujący po roku, za który zostało sporządzone ostatnie zbadane przez podmiot, o którym mowa w ust. 1a, sprawozdanie finansowe NBP, oraz sprawozdań finansowych NBP sporządzonych za dwa kolejne lata. 1c. W przypadku gdy pięć kolejnych rocznych sprawozdań finansowych NBP było badanych przez podmioty należące do tej samej sieci, lub przez podmioty będące jednostkami powiązanymi, żaden z podmiotów, które do tej sieci należą, ani żadna z takich jednostek powiązanych, ani jakikolwiek podmiot będący w stosunku do nich jednostką powiązaną, nie może badać sprawozdania finansowego NBP sporządzonego za rok następujący po roku, za który zostało sporządzone ostatnie z tych pięciu sprawozdań finansowych NBP, ani sprawozdań finansowych NBP sporządzonych za dwa kolejne lata. 1d. Kluczowy biegły rewident, w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym, który brał udział w badaniu trzech kolejnych rocznych sprawozdań finansowych NBP, nie może brać udziału w badaniu sprawozdania finansowego NBP sporządzonego za rok następujący po roku, za który zostało sporządzone ostatnie sprawozdanie finansowe NBP, w którego badaniu brał on udział, ani w badaniu sprawozdań finansowych NBP sporządzonych za dwa kolejne lata., c) ust. 3 otrzymuje brzmienie: 4) 5) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2010 r. Nr 182, poz. 1228, z 2012 r. poz. 1166, z 2013 r. poz oraz z 2014 r. poz Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2013 r. poz. 613 oraz z 2014 r. poz. 768 i 1100

14 14 3. W terminie do dnia 30 kwietnia roku następnego po roku obrotowym Prezes NBP przedstawia roczne sprawozdanie finansowe NBP, zbadane przez podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych, Radzie Ministrów, która podejmuje decyzję w sprawie jego zatwierdzenia.. Art. 2. W ustawie z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2012 r. poz. 572, z późn. zm. 6) ) w art. 129 w ust. 4 w pkt 6 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 7 w brzmieniu: 7) w Narodowym Banku Polskim.. Art Rachunki bankowe, o których mowa w art ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz. U. z 1992 r. Nr 72, poz. 360, z późn.zm. 7) ), w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 stycznia 1998 r., nieprzekazane przez Narodowy Bank Polski, zwany dalej "NBP", innym bankom, ulegają zamknięciu z dniem 1 stycznia 2016 r. Środki zgromadzone na tych rachunkach nie podlegają od tego dnia oprocentowaniu. 2. Z dniem 1 stycznia 2016 r. rozpoczyna się bieg przedawnienia roszczeń o zwrot osobom uprawnionym środków, o których mowa w ust. 1. Termin przedawnienia wynosi 3 lata. 3. NBP, w drodze ogłoszeń zamieszczonych w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim oraz na stronach internetowych NBP, wezwie dwukrotnie, w odstępie kwartalnym, osoby uprawnione do otrzymania środków, o których mowa w ust. 1, do zgłaszania się po ich odbiór. Pierwszego ogłoszenia NBP dokona w pierwszym kwartale 2016 r. Art. 4. W grudniu 2019 r. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, Sejm oraz Senat powołają po jednym, dodatkowym członku Rady Polityki Pieniężnej, zwanej dalej "Radą". Art. 5. Na miejsce: 1) dwóch członków Rady powołanych przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, 2) dwóch członków Rady powołanych przez Sejm, 3) dwóch członków Rady powołanych przez Senat - których kadencja w Radzie wygaśnie w 2022 r., nie powołuje się nowych członków. 6) 7) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2012 r. poz. 742 i 1544, z 2013 r. poz. 675, 829, 1005, 1588 i 1650 oraz z 2014 r. poz. 7, 768, 821, 1004, 1146 i Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1993 r. Nr 6, poz. 29, z 1994 r. Nr 1, poz. 2, Nr 80, poz. 369, Nr 121, poz. 591 i Nr 136, poz. 703, z 1996 r. Nr 106, poz. 496 oraz z 1997 r. Nr 79, poz. 484, Nr 111, poz. 740 i Nr 121, poz. 770.

15 15 Art. 6. Przepisy art. 13 ust. 1 pkt 2 oraz art. 16 ust. 1 i 3 ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się od dnia wygaśnięcia kadencji członków Rady powołanych w 2016 r. Art. 7. W okresie, w którym Rada składa się z Przewodniczącego i 12 członków: 1) pisemny wniosek o zwołanie posiedzenia Rady może złożyć co najmniej 4 członków; 2) do podjęcia przez Radę uchwał wymagana jest obecność co najmniej 7 osób wchodzących w jej skład, w tym Przewodniczącego Rady. Art. 8. Do ogłaszania stanowisk zajętych przez członków Rady w głosowaniach nad uchwałami podjętymi przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się art. 16 ust. 4 ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu dotychczasowym. Art. 9. Do dnia ustalenia przez Zarząd NBP, na podstawie art. 17 ust. 4 pkt 7a ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, wysokości oprocentowania kredytów udzielanych przez NBP w ramach działań na rzecz stabilności krajowego systemu finansowego, przy udzielaniu takich kredytów stosuje się stopy procentowe ustalone przez Radę. Art. 10. Przedsiębiorcy prowadzący działalność w zakresie przeliczania, sortowania, pakowania i oznaczania opakowań znaków pieniężnych dostosują swoją działalność do wymogów określonych w art. 35b ust. 3 i 4 ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. Art. 11. Przepisy art. 69 ust. 1a - 1c ustawy, o której mowa w art. 1, stosuje się po raz pierwszy do wyboru podmiotu, który ma badać sprawozdanie finansowe NBP za 2015 r. Art. 12. Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 1 pkt 12, pkt 13 w zakresie dodania art. 34a-34e, pkt 14, oraz pkt 15 w zakresie dodania art. 35a, które wchodzą w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.

16 UZASADNIENIE Obowiązująca ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim (dalej jako ustawa o NBP lub ustawa ), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 1998 r. (zob. Dz. U. z 1997 r. Nr 140, poz. 938 art. 76 ustawy), była jak dotąd przedmiotem tylko jednej większej i samodzielnej nowelizacji ustawą z dnia 18 grudnia 2003 r. o zmianie ustawy o Narodowym Banku Polskim oraz o zmianie innych ustaw (Dz. U. Nr 228, poz. 2260). Nowela ta była ściśle związana z przystąpieniem Rzeczypospolitej Polskiej do UE oraz członkostwem NBP w ESBC i miała na celu dostosowanie obowiązujących regulacji dotyczących statusu i zadań banku centralnego do regulacji unijnych. Kilkunastoletni okres obowiązywania ustawy o NBP i praktyka stosowania jej przepisów wskazują natomiast na potrzebę dokonania zmian niektórych spośród jej przepisów lub dodania do ustawy nowych regulacji. Proponowane w niniejszej ustawie zmiany dotyczą: 1. Uczestnictwa NBP w międzynarodowych instytucjach finansowych i bankowych, współpracy z tymi instytucjami, a także związanych z tym wydatków banku centralnego. 2. Pokrywania przez NBP wydatków wynikających z członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Międzynarodowym Funduszu Walutowym. 3. Zasad zastępowania Prezesa NBP w czasie jego nieobecności. 4. Doprecyzowania ograniczeń dotyczących aktywności zawodowej i publicznej członków Rady Polityki Pieniężnej i Zarządu NBP. 5. Opracowywania okresowych informacji o wpłatach (wypłatach) z zysku NBP. 6. Uprawnień NBP do sprawdzania rzetelności danych przekazywanych do banku centralnego. 7. Przepisów dotyczących emisji pieniądza zawartych w art ustawy o NBP. 8. Dostępu do środków pieniężnych w banku centralnym (refinansowanie i płynność). 9. Działalności NBP w zakresie sprzedaży i kupna dłużnych papierów wartościowych, oraz działalności edukacyjnej, udzielania pomocy doradczej i szkoleniowej w ramach współpracy z innymi bankami centralnymi, instytucjami finansowymi i bankowymi. 10. Uregulowania kwestii rachunków bankowych osób fizycznych prowadzonych przez NBP.

17 2 Uzasadnienie szczegółowe 1) art. 1 pkt 1: W projekcie zakłada się doprecyzowanie regulacji związanych z działalnością NBP w obszarze międzynarodowym. Obecne regulacje, dotyczące członkostwa NBP w podmiotach międzynarodowych, zostaną rozszerzone o możliwość prowadzenia przez bank centralny współpracy z podmiotami, których NBP nie będzie członkiem, oraz uczestniczenia NBP w przedsięwzięciach realizowanych w ramach takiej współpracy. Współpraca taka, tak samo jak obecnie członkostwo NBP w podmiotach międzynarodowych, finansowana będzie ze środków własnych banku centralnego. Decyzje o podjęciu współpracy lub o członkostwie podejmował zaś będzie Zarząd NBP. Ponadto, w związku z istniejącymi w tym zakresie wątpliwościami, w przepisie art. 5 ustawy zostanie wyraźnie wskazane, iż współpraca lub członkostwo dotyczyć będą nie tylko międzynarodowych instytucji bankowych lub finansowych, ale w ogólności organizacji międzynarodowych. Obecne brzmienie art. 5 ustawy utrudnia bowiem podejmowanie przez NBP działalności w podmiotach międzynarodowych, w których udział NBP był merytorycznie uzasadniony, a których zaliczenie do grona międzynarodowych instytucji finansowych lub bankowych może budzić wątpliwości. Ponadto, w związku z wątpliwościami, jakie może budzić ust. 1a w art. 5 ustawy, w przepisie tym zostanie wyraźnie przesądzone, iż do wydatków, jakie w związku z członkostwem w Międzynarodowym Funduszu Walutowym NBP pokrywa ze środków własnych, należą zarówno udziały członkowskie przypisane Rzeczypospolitej Polskiej, jak i wydatki związane z uczestnictwem w inicjatywach finansowych Funduszu kierowanych do jego członków. 2) art. 1 pkt 2: W projekcie zakłada się usprawnienie zasad zastępowania Prezesa NBP w razie jego nieobecności - obecna regulacja, zakładająca, iż Prezesa NBP zastępuje Wiceprezes NBP - pierwszy zastępca Prezesa NBP, zostanie uzupełniona o możliwość wykonywania takiego zastępstwa także przez innego wiceprezesa NBP (w razie nieobecności Prezesa NBP i jego pierwszego zastępcy). 3) art. 1 pkt 3: Zgodnie z art. 11 ust. 1 zdanie drugie ustawy, prawa i obowiązki pracowników NBP określa Kodeks pracy i pragmatyka służbowa określona odrębną ustawą. Pragmatyka taka nie została jednak nigdy wprowadzona, a dotychczasowe doświadczenia wskazują, że potrzeba

18 3 taka w istocie nie zachodzi. Dlatego zakłada się rezygnację z tworzenia pragmatyki służbowej dla pracowników NBP. Stosunki pracy tych pracowników, tak jak dotychczas, regulowane będą przez powszechnie obowiązujące przepisy prawa pracy. Zgodnie z art. 11 ust. 5 pkt 1 ustawy Prezes NBP ma ustalać, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, zasady przechowywania wartości pieniężnych w bankach i przedsiębiorstwach produkujących znaki pieniężne oraz transportowania tych wartości przez banki i te przedsiębiorstwa. Przepis ten powinien zostać z ustawy usunięty. Przepisy Konstytucji RP dotyczące źródeł powszechnie obowiązującego prawa nie upoważniają bowiem Prezesa NBP ani żadnego z organów NBP do wydawania przepisów o charakterze powszechnie obowiązującym. Upoważnienie zawarte w w/w przepisie nie zostało więc także wykonane. Wydanie aktu wykonawczego o zakresie zbliżonym do określonego w art. 11 ust. 5 pkt 1 ustawy przewiduje natomiast art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia, zgodnie z którym minister właściwy do spraw wewnętrznych, po zasięgnięciu opinii Prezesa Narodowego Banku Polskiego, ma określić, w drodze rozporządzenia, wymagania, jakim powinna odpowiadać ochrona wartości pieniężnych przechowywanych i transportowanych przez przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne. Na podstawie w/w upoważnienia zostało wydane rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 września 2010 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać ochrona wartości pieniężnych przechowywanych i transportowanych przez przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne - przez co zapewnione zostało funkcjonowanie w systemie prawa regulacji o materii zbliżonej do przewidzianej w art. 11 ust. 5 pkt 1 ustawy. W tym stanie rzeczy uchylenie art. 11 ust. 5 pkt 1 ustawy jest więc w pełni uzasadnione. 4) art. 1 pkt 4: Przepis art. 12 ust. 2 pkt 3 ustawy przewiduje obecnie uprawnienie Rady Polityki Pieniężnej (RPP) do ustalania górnych granic zobowiązań wynikających z zaciągania przez NBP pożyczek i kredytów w zagranicznych instytucjach bankowych i finansowych. Zakłada się uchylenie w/w przepisu z uwagi na to, iż w systemie obecnie obowiązującego płynnego kursu walutowego i braku potrzeby bezpośredniego pozyskiwania środków przez NBP z zagranicznych instytucji bankowych i finansowych ustalanie ww. limitu jest zbędne. W krajach UE limit taki nie jest wprowadzany. Wyjątek stanowi Bułgaria, ale kraj ten funkcjonuje w ramach systemu izby walutowej.

19 4 5) art. 1 pkt 5-7: Przepisy art. 13 ust. 1 pkt 2 oraz ust. 2 ustawy przewidują obecnie, iż Rada składa się z 9 członków, powoływanych na 6 letnią kadencję w równej liczbie przez Prezydenta RP, Sejm i Senat. Z uwagi na względy efektywności kosztowej w projekcie zakłada się zmniejszenie liczby członków RPP do 6 (nie licząc przewodniczącego RPP - Prezesa NBP). Siedmioosobowy skład organu odpowiedzialnego za politykę pieniężną obowiązuje także w wielu innych państwach. W ustawie przewidziano także odpowiednie regulacje przejściowe (art. 4-6), zakładające wdrożenie od 2022 r. rotacji składu RPP o charakterze faktycznym - z jednoczesnym uwzględnieniem działania Rady, w okresie przejściowym, w składzie 12 członków. Z uwagi na to, iż wystąpienie okoliczności odwołania członka RPP lub przedwczesnego wygaśnięcia jego mandatu uniemożliwia ukształtowanie regularnego nakładania się kadencji członków RPP w ten sposób, by w określonym czasie równa część składu RPP ulegałaby naturalnej wymianie, zaproponowany mechanizm będzie zbliżony do rozwiązania, zgodnie z którym raz na 3 lata następuje wymiana połowy składu RPP. Ocenia się, że wprowadzane rozwiązanie pozwoli wyeliminować sytuacje, w których następuje wymiana w jednym czasie (prawie) całego składu RPP. Sytuacje te zwiększają niepewność w polityce pieniężnej i ryzyko niespójności decyzji w kolejnych kadencjach, co może skutkować utratą kapitału intelektualnego, know how i pamięci instytucjonalnej, których nie da się w łatwy sposób przekazać nowym członkom RPP. Wdrożenie proponowanego mechanizmu wpłynie stabilizująco na skład RPP, co jednocześnie zwiększać będzie stabilność podejmowanych decyzji oddziałujących na krajową politykę monetarną i stabilność cen. Nakładanie się kadencji członków ciał decydujących o polityce pieniężnej stosuje się w wielu państwach. Przewiduje się też, że wprowadzane zmiany skróciłyby okres uczenia się polityki pieniężnej przez członków RPP kolejnych kadencji, ułatwiając jednocześnie ten proces. Zmniejszenie składu Rady do modelu Przewodniczący + 6 członków rodzi także potrzebę modyfikacji przepisów ustawy określających obowiązujące na jej posiedzeniach quorum oraz określających minimalną liczbę członków RPP mogących żądać zwołania jej posiedzenia. Proponuje się, aby za obowiązujące quorum uznać obecność na posiedzeniu minimum 4 osób wchodzących w skład Rady, w tym Przewodniczącego, a prawo do żądania zwołania posiedzenia przyznać 2 członkom RPP. Byłyby to rozwiązania proporcjonalne do obecnie funkcjonujących i stosowanych do Rady złożonej z 9 członków (obecnie jest to odpowiednio: 5 i 3 członków - art. 16 ust. 3 i 1 ustawy). W przepisach przejściowych

20 5 zaproponowano jednocześnie szczególne rozwiązania dla Rady działającej w składzie 12 osobowym (quorum 7 osobowe, uprawnienie do żądania zwołania posiedzeń dla 4 członków - art. 7). Przepis art. 14 ust. 1 ustawy statuuje dla członków Rady zakaz zajmowania innych stanowisk i podejmowania działalności zarobkowej lub publicznej poza pracą naukową, dydaktyczną lub twórczością autorską. Działalność członka Rady w organizacjach międzynarodowych wymaga zaś zgody Rady, wyrażonej w uchwale. Przepisy ustawy nie przewidują jednak jakichkolwiek sankcji za naruszenie w/w obowiązków. Proponuje się więc, aby ich naruszenie skutkowało odwołaniem z Rady. Jednocześnie zauważenia wymaga, iż analogiczne zakazy ustawa przewiduje także dla członków Zarządu NBP (art. 18) - niemniej w przypadku członków Zarządu, wprowadzanie analogicznych sankcji za ich naruszenie nie byłoby uzasadnione, z uwagi na przepisy Konstytucji RP oraz statutu Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego dotyczące niezależności członków zarządów banków centralnych. W projekcie proponuje się także rezygnację z wymogu ogłaszania stanowisk zajętych przez członków Rady w głosowaniu w Monitorze Sądowym i Gospodarczy. Uznano, że wystarczające będzie ogłaszanie tych stanowisk na stronach internetowych NBP. Zachowane mają zaś być obecne terminy ich ogłaszania - tj. nie później niż 3 miesiące i nie wcześniej niż 6 tygodni od dnia głosowania. Do uchwał RPP podjętych przed dniem wejścia w życie ustawy stosowane będą jednak dotychczasowe reguły ogłaszania stanowisk członków Rady (art. 8). 6) art. 1 pkt 8: Zmiana zakresu odesłania zawartego w ust. 2b w art. 17 ma charakter jedynie legislacyjny i związana jest z dodaniem w art. 13 w ust. 5 nowego pkt 3b, który stosowany ma być jedynie do Rady, i tym samym nie powinien być uwzględniany w wyliczeniu przepisów odpowiednio stosowanych do Zarządu NBP. W projekcie zakłada się powierzenie Zarządowi NBP kompetencji do określania oprocentowania, opłat i prowizji bankowych z tytułu kredytów udzielanych w celach stabilnościowych. Powyższe związane jest z uporządkowaniem i oddzieleniem od siebie materii związanej z instrumentami polityki pieniężnej od działań NBP na rzecz stabilności krajowego systemu finansowego, o których mowa w nowym rozdziale 6. Jednocześnie w przepisach przejściowych proponuje się, aby do dnia ustalenia w/w stóp procentowych przez Zarząd NBP stosowane były stopy procentowe ustalone przez Radę (art. 9).

21 6 W ustawowych kompetencjach Zarządu zapisano także wprost, iż należy do nich m.in. podejmowanie decyzji o członkostwie NBP w oraz o współpracy z takimi podmiotami. Przyznanie tych kompetencji Zarządowi jest uzasadnione tym, że niektóre spośród, w których pracach biorą udział reprezentanci NBP, z uwagi na szeroki zakres działalności wykraczający poza tematykę dotyczącą banków centralnych, mają status właśnie organizacji międzynarodowych, a nie tylko bankowych lub finansowych. 7) art. 1 pkt 9: W projekcie proponuje się rozbudowanie regulacji dotyczących działalności członków Zarządu NBP poza bankiem centralnym. Proponowane przepisy będą dotyczyć: - pełnienia przez członka Zarządu NBP funkcji w organizacjach międzynarodowych oraz reprezentowania NBP w organizacjach międzynarodowych (co będzie dopuszczalne za zgodą Prezesa NBP). Rozwiązanie takie podyktowane jest tym, iż nie tylko Prezes NBP ale i pozostali członkowie Zarządu NBP powinni móc reprezentować bank centralny. Wprowadzenie proponowanej regulacji usankcjonuje obecny stan faktyczny w odniesieniu do Zarządu NBP, pozwoli na usprawnienie jego funkcjonowania poprzez odciążenie w obowiązkach Prezesa NBP i uczyni efektywniejszym podział pracy. - umożliwienia członkowi Zarządu NBP reprezentowania NBP lub Prezesa NBP w organach lub instytucjach, których przedstawiciel NBP, Prezes NBP lub przedstawiciel Prezesa NBP jest członkiem, lub w których pracach uczestniczy. Powyższe powinno pozwolić na udział członka Zarządu NBP w pracach organów i instytucji kolegialnych, w których z racji ograniczeń zawartych obecnie w art. 18 ustawy członek Zarządu NBP nie mógł brać udziału. Przepis art. 18 ustawy w obecnym brzmieniu dopuszczalną dla członka Zarządu NBP działalność poza bankiem centralnym ogranicza jedynie do działalności naukowej, dydaktycznej i autorskiej. Udział członka Zarządu NBP w pracach innych organów i instytucji nie będzie jednak możliwy w przypadku, gdy przepisy określające skład i tryb działania takich podmiotów stanowić będą inaczej (wymagając np. osobistego udziału Prezesa NBP). 8) art. 1 pkt 10: Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 2 ustawy Prezes NBP, w imieniu Rady, przekazuje Radzie Ministrów m.in. prognozy bilansu płatniczego. Obowiązek ten był uzasadniony do dnia 11 kwietnia 2000 r., gdy zniesiono sztywne zasady kształtowania kursu złotego do walut obcych wynikające z nieobowiązującej aktualnie ustawy z dnia 2 grudnia 1994 r. Prawo dewizowe (Dz. U. Nr 136, poz. 703, z 1995 r. Nr 132, poz. 641, z 1996 r. Nr 106, poz. 496 oraz z 1997

22 7 r. Nr 71, poz. 449). Obecnie, wobec płynnego kursu złotego, obowiązek ten nie znajduje już uzasadnienia, wobec czego proponuje się jego zniesienie. Ponadto, zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy Prezes NBP w imieniu RPP opracowuje okresowe informacje o wpłatach (wypłatach) z zysku. Przepis ten nie wskazuje jednak ani adresata tej informacji, ani częstotliwości, z jaką informacje te mają być opracowywane. Wypłata z zysku NBP dokonywana jest zaś jednorazowo, po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego NBP, a zatem raz w ciągu roku sprawozdawczego (obrotowego), którym jest rok kalendarzowy (art. 68 ust. 2 i art. 69 ust. 4 ustawy). Tym samym okresowość informacji o wpłatach z zysku NBP należałoby także odnieść do roku kalendarzowego - co sporządzanie odrębnego dokumentu mającego stanowić okresową informację o takich wpłatach czyni zbędnym. W konsekwencji przepis art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy należy, jako zbędny, uchylić. Regulacje art. 23 ust. 2-4 ustawy nakładają na określone podmioty szereg obowiązków sprawozdawczych - podmioty, których przepisy te dotyczą, obowiązane są do przekazywania NBP określonych danych, w zakresie oraz w sposób określony szczegółowo w odpowiednich aktach wykonawczych. Dla zapewnienia rzetelności i poprawności otrzymywanych przez NBP danych zasadne jest zaś upoważnienie NBP do żądania od podmiotów, które je przekazały, przedstawienia odpowiednich wyjaśnień i okazania odpowiednich dokumentów. Powyższe powinno przyczynić się do poprawy wiarygodności analiz przeprowadzanych przez NBP, a tym samym prezentowania kompletnego obrazu polskiego systemu finansowego.. Zauważenia przy tym wymaga, iż podmioty, do których będą mogły być kierowane takie żądania, do przechowywania dokumentów, których udostępnienia będzie mógł od nich żądać NBP, i tak będą obowiązane na podstawie odrębnych przepisów (z zakresu rachunkowości oraz podatków - regulacje art. 23 ust. 2-4 są bowiem obecnie stosowane jedynie do przedsiębiorców), w związku z czym nie jest konieczne określanie w projektowanej ustawie dodatkowego obowiązku przechowywania przez nich takich dokumentów. 9) art. 1 pkt 11: Przepis art. 33 ust. 1 nakłada obecnie na Prezesa NBP obowiązek określania w tzw. zarządzeniach emisyjnych maksymalnej wielkości emisji znaków pieniężnych. Proponuje się utrzymanie w/w wymogu jedynie w odniesieniu do znaków przeznaczonych na cele kolekcjonerskie. Motywowane jest to różnym charakterem i przeznaczeniem nowych znaków pieniężnych. Banknoty i monety powszechnego obiegu przeznaczone są na zapewnienie

23 8 płynności rozliczeń gotówkowych i są produkowane według ogłoszonego wzoru przez wiele lat, w liczbie zależnej od potrzeb obrotu gotówkowego. Z tego względu ustalenie wielkości emisji w chwili wprowadzenia nowego wzoru do obiegu jest praktycznie niemożliwe, gdyż zapotrzebowanie rynku gotówkowego na dany znak pieniężny ulega ciągłym zmianom. Natomiast w przypadku banknotów i monet przeznaczonych na cele kolekcjonerskie istnieje możliwość określenia przez Prezesa NBP w zarządzeniu emisyjnym wielkości emisji takich znaków, ponieważ kolekcjonerski znak pieniężny wprowadzany jest do obiegu tylko jeden raz, w ustalonym uprzednio temacie, a zatem ustalona maksymalna wielkość jego emisji nie zostanie przekroczona. 10) art. 1 pkt 12 i 13: W projekcie zakłada się rozbudowanie regulacji ustawowych dotyczących wymiany zużytych lub uszkodzonych znaków pieniężnych, w obecnym stanie prawnym jedynie częściowo uregulowanych w przepisach rangi ustawowej, a w znaczącej części w zarządzeniu Nr 31/2013 Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu wymiany znaków pieniężnych, które wskutek zużycia lub uszkodzenia przestają być prawnym środkiem płatniczym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. Regulacje proponowane w art c ustawy bazować będą w dużej mierze na obecnych rozwiązaniach, wynikających z ustawy oraz z w/w zarządzenia Nr 31/2013. W ustawie wskazane zatem zostaną ogólne kryteria jakości obiegowej znaków pieniężnych (art. 34 ust. 1), a ich uszczegółowienie nastąpi w zarządzeniu Prezesa NBP (art. 34 ust. 2). Znaki pieniężne, które kryteriów jakościowych nie będą spełniać, przestana być prawnym środkiem płatniczym na terytorium RP, a w przypadku gdy ich autentyczność oraz wartość nominalna nie będą budzić wątpliwości, podlegać one będą wymianie w bankach oraz w NBP (art. 34 ust. 3). Wymiana dokonywana będzie nieodpłatnie, z wyjątkiem znaków uszkodzonych wskutek zadziałania specjalistycznych zabezpieczeń, kiedy to od czynności wymiany będą pobierane opłaty zgodnie z tabelą opłat i prowizji NBP (art. 34c ust. 2). Wymiana znaków pieniężnych, odpowiednio do stopnia ich zniszczenia lub uszkodzenia, dokonywana będzie w pełnej lub w połowie ich wartości nominalnej (art. 34a ust. 1 i 2), z tym, że znaki o znacznym stopniu zniszczenia nie będą podlegać wymianie (art. 34a ust. 3). Znaki pieniężne, w przypadku których zaistnieją wątpliwości, czy i w jakiej wysokości podlegają one wymianie, będą przez banki i oddziały okręgowe NBP przyjmowane w celu przekazania ich do wymiany w Centrali NBP (art. 34b). Natomiast znaki, których zniszczenie lub uszkodzenie zostało spowodowane zadziałaniem specjalistycznych zabezpieczeń, będą

24 9 przyjmowane do wymiany jedynie w oddziałach okręgowych NBP (art. 34c ust. 1). Szczegółowy sposób oraz tryb postępowania przy wymianie znaków pieniężnych określi zaś rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości, wydane na podstawie art. 34e ustawy, po zasięgnięciu opinii Prezesa NBP. Z uwagi na konieczność zapewnienia dodatkowego czasu na opracowanie ww. przepisów wykonawczych, zakłada się, iż nowe regulacje dotyczące wymiany znaków pieniężnych wejdą w życie w późniejszym, niż inne przepisy ustawy terminie, tj. po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia (art. 12). Zgodnie z wymogami rozporządzenia Rady (WE) Nr 1338/2001 z dnia 28 czerwca 2001 r. ustanawiającego środki niezbędne dla ochrony euro przed fałszowaniem (dalej: "rozporządzenie 1338/2001"), Narodowemu Bankowi Polskiemu zostanie powierzone prowadzenie odpowiedniej jednostki pełniącej funkcje Krajowego Centrum Analiz oraz Krajowego Centrum Analiz Monet, o których mowa odpowiednio w art. 4 i art. 5 w/w rozporządzenia (art. 34f ust. 1 pkt 2). Jednostką tą będzie centrum analiz banknotów i monet. Z kolei utworzenie centrum do spraw fałszerstw znaków pieniężnych (art. 34f ust. 1 pkt 1) związane będzie z nałożeniem na NBP obowiązku opracowania i udostępniania zbioru typów fałszywych znaków pieniężnych (art. 34 ust. 2 - co stanowić będzie regulację wzorowaną na 7 w/w zarządzenia Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 31 sierpnia 1989 r), a także wykonywania ekspertyz znaków pieniężnych i materiałów służących do wykonania fałszywych znaków pieniężnych. 11) art. 1 pkt 14-15: W ustawie, w znacznie szerszym niż obecnie zakresie, zostanie uregulowana materia związana z postępowaniem z fałszywymi oraz podejrzanymi co do autentyczności znakami pieniężnymi. Obecnie w/w zagadnienia regulowane są w art. 35 ustawy oraz w zarządzeniu Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 31 sierpnia 1989 r. w sprawie zatrzymywania fałszywych znaków pieniężnych. Nowe regulacje będą zaś w dużej mierze bazować na obecnych przepisach, zawartych w ustawie oraz w w/w zarządzeniu. Ustawa, tak jak obecnie, przewidywać będzie obowiązek zatrzymania fałszywych lub podejrzanych znaków pieniężnych z tym, że obecne regulacje zostaną uzupełnione o obowiązek zatrzymywania takich znaków także przez firmy prowadzące obsługę gotówkową (tj. przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie sortowania, przeliczania i pakowania znaków pieniężnych), jeżeli w ramach czynności takiej obsługi firmy te stwierdzą obecność fałszywych lub podejrzanych znaków pieniężnych (art. 35 ust. 1 i 2). Zatrzymane