Działania na rzecz utworzenia znaków jakości e-umiejętności dla szkoleń branżowych i certyfikacji w branży informacyjnej i komunikacyjnej

Transkrypt

1 Działania na rzecz utworzenia znaków jakości e-umiejętności dla szkoleń branżowych i certyfikacji w branży informacyjnej i komunikacyjnej Propozycje dotyczące znaków jakości oraz powiązanych narzędzi i usług Przygotowano dla Dyrekcji Generalnej Komisji Europejskiej ds. Przedsiębiorstw i Przemysłu Werner B. Korte Tobias Hüsing Simon Robinson Lex Hendriks Jan Dirkx

2 Oświadczenie: Komisja Europejska ani żadna osoba działająca w imieniu Komisji nie odpowiada za sposób wykorzystania informacji zawartych w niniejszej publikacji. Poglądy wyrażone w niniejszym raporcie są poglądami autorów i nie zawsze muszą odzwierciedlać stanowisko Komisji Europejskiej. Informacje zawarte w niniejszej broszurze nie stanowią jakichkolwiek gwarancji. Przedstawione wyniki powinny służyć jedynie jako wskazówki i część ogólnej strategii. Wspólnoty Europejskie, Zezwala się na publikowanie pod warunkiem podania źródła. Imprint Niniejsza broszura została przygotowana przez empirica Gesellschaft für Kommunikationsund Technologieforschung mbh na zlecenie Komisji Europejskiej, Dyrekcji Generalnej Komisji Europejskiej ds. Przedsiębiorstw i Przemysłu. Broszura ta jest publikacją analizy pod tytułem Europejskie znaki jakości e-umiejętności dla szkoleń i certyfikacji w branży informatycznej i komunikacyjnej. Redakcja Werner B. Korte, Tobias Hüsing empirica GmbH Design & Layout: mediadesign-bonn.de Druk: Druckerei Brandt, Niemcy Strona 2

3 Kontekst Werner Korte Dyrektor empirica GmbH Bonn Niemcy Wysoko cenimy sobie entuzjazm kluczowych stron zainteresowanych i pozytywny odzew wobec naszych propozycji utworzenia znaków jakości e-umiejętności. Z pewnością będą one pomocne w wypełnieniu luk w zakresie umiejętności związanych z TIK (Technologiami Informacyjnymi i Komunikacyjnymi) w Europie. Działania na rzecz utworzenia znaków jakości e-umiejętności dla szkoleń i certyfikacji w branży informatycznej i komunikacyjnej W niniejszym folderze przedstawione są główne wnioski i wyniki analizy zatytułowanej Europejskie znaki jakości e-umiejętności szkoleń branżowych i certyfikacji TIK przeprowadzonej na zlecenie Komisji Europejskiej, Dyrekcji Generalnej Komisji Europejskiej ds. Przedsiębiorstw i Przemysłu przez empirica GmbH, Bonn (Germany) przy wsparciu EXIN (Holandia) i wielu europejskich ekspertów do spraw e-umiejętności. Głównym celem badania było przedstawienie propozycji stworzenia europejskiego znaku jakości e-umiejętności wraz z prototypowymi usługami i narzędziami online służącymi do zapewnienia przejrzystości i dostępu do informacji o rynku szkoleń i certyfikacji w branży informatycznej i komunikacyjnej. Proponowany znak jakości przygotowano w oparciu o europejskie ramy odniesienia dotyczące e-kompetencji oraz EQAVET (Europejskie Ramy Odniesienia na Rzecz Zapewniania Jakości w Kształceniu i Szkoleniu Zawodowym); w rezultacie uzyskano mechanizm, który pozwala na rozróżnienie różnych rodzajów certyfikacji i szkoleń w odniesieniu do ram europejskich dotyczących e-kompetencji. Co więcej, powstało dzięki temu nowe źródło informacji i danych na temat zapotrzebowania na e-umiejętności w Europie i możliwości ich oferowania, a także prototypowy serwis i narzędzie służące do wspierania rozwoju kariery, zatrudnienia i rekrutacji poprzez udostępnienie informacji na temat certyfikacji. Prototypowe środowisko online, narzędzie służące do dokonywania samooceny oraz portal internetowy czekają na osoby zainteresowane ich rozwijaniem i wzbogacaniem; docelowo planuje się stworzenie pełnego serwisu dla rynku zatrudnienia, e-umiejętności i certyfikacji. Wyniki analizy przedstawiono na konferencji, która odbyła się 24 stycznia 2013 roku w Brukseli; wzięło w niej udział ponad 220 uczestników. Końcowy raport opublikowano w marcu 2013 roku. Niniejsza broszura zawiera podsumowanie wyników przeprowadzonej analizy. Więcej szczegółowych sprawozdań w formacie elektronicznym można znaleźć na stronie: Serwis e-umiejętności online i narzędzie do samooceny znajdują się na stronie: Strona 3

4 Przedmowa Odkąd kryzys finansowy uderzył w rynki pracy w 2008 roku, Europa utraciła ponad 5,6 miliona miejsc pracy. W komunikacie W kierunku odnowy gospodarczej sprzyjającej zatrudnieniu Komisja Europejska stwierdza, że odnowienie tej utraconej wartości jest możliwe tylko pod warunkiem, że UE powróci do zrównoważonego wzrostu ekonomicznego, co z kolei wymaga, aby europejskie gospodarki i sektor usług zachowały lub odzyskały międzynarodową konkurencyjność. Konkurencyjność, a także rozwój gospodarki, przemysłu i sektora usług stają się coraz bardziej zależne od innowacyjnego i efektywnego wykorzystywania technologii informacyjnej i komunikacyjnej (TIK). Strategia UE dotycząca e-umiejętności jest istotnym elementem Europejskiej agendy cyfrowej i pakietu dotyczącego zatrudnienia na rzecz zwiększania konkurencyjności, produktywności i szans zatrudnienia dla potencjalnych pracowników. Europa musi zagwarantować, że wiedza, umiejętności, kompetencje i innowacyjność jej pracowników, w tym również, ale nie tylko, specjalistów w zakresie TIK, odpowiadają globalnym standardom i że pracownicy ci stale podnoszą swoje kwalifikacje w ramach szkoleń. Mimo wysokiego poziomu bezrobocia, braki kompetencji w sektorze TIK są coraz większe. Rozdźwięk między dostępnymi umiejętnościami a potrzebami rynku pracy dotyczy wszystkich państw członkowskich, nawet jeśli dotyka ich to w różnym stopniu. Co ciekawe, zapotrzebowanie na praktyków w zakresie TIK wzrasta o około 3% rocznie, przewyższając dostępne zasoby. Przewiduje się, że do 2015 roku liczba wakatów będzie wahała się pomiędzy a , a wiele z nich pozostanie niezapełnionych, o ile nie podejmie się więcej działań mających na celu przyciągnięcie młodych ludzi na studia informatyczne oraz przekwalifikowanie osób bezrobotnych. W tym kontekście wydaje się oczywiste, że szkolenia i certyfikacja w branży informacyjnej i komunikacyjnej jest jednym z możliwych rozwiązań. Należy jednak przezwyciężyć pewne trudności. Specjaliści z zakresu TIK, niezależnie od tego, czy właśnie zaczynają swoją karierę, czy też zamierzają szkolić się w kierunku najbardziej pożądanych na rynku umiejętności, mają do wyboru tysiące certyfikatów. Istnienie tak różnorodnych certyfikatów, w tym certyfikatów technicznych oferowanych przez niemal każdego dostawcę usług TIK, dotyczących podstaw zarządzania informacjami, a także certyfikatów specjalistycznych, sprawia, że rynek szkoleń jest mało przejrzysty. Co więcej, większość z tych certyfikatów nie jest w żaden sposób powiązana z system edukacji wyższej i zawodowej. Tak przedstawia się tło analizy Działania na rzecz utworzenia znaków jakości e-umiejętności dla szkoleń i certyfikacji w branży informatycznej i komunikacyjnej. W niniejszej broszurze przedstawiono najważniejsze wyniki przeprowadzonej analizy,zaprezentowane podczas międzynarodowej konferencji z udziałem ponad 220 głównych interesariuszy i przedstawicieli rządów i omówione podczas czterech warsztatów z udziałem europejskich ekspertów. Wyniki ankiety zostały przyjęte z entuzjazmem; zgodzono się także z założeniem, że ogólnie przyjęty znak jakości może pomóc w przyjęciu nowego podejścia do wypełnienia powiększającego się rozdźwięku w zakresie umiejętności. Dyskusja pomiędzy interesariuszami na temat podejmowania następnych kroków odbywa się w kontekście Wielkiej koalicji na rzecz miejsc pracy w sektorze TIK, która została zainaugurowana w dniach od 4 do 5 marca 2013 roku w Brukseli. Michel Catinat Kierownik Działu Kluczowe Technologie Wspomagające i Technologie Informacyjno-Komunikacyjne Dyrekcja Generalna ds. Przedsiębiorczości i Przemysłu Komisja Europejska Strona 4

5 Europejski wykaz działań na rzecz szkoleń i certyfikacji w branży informatycznej i komunikacyjnej Szkolenia i certyfikacja w branży informatycznej i komunikacyjnej odgrywają ogromną rolę w zmniejszaniu braków i rozbieżności w zakresie e-umiejętności w Europie. Jednakże trzeba będzie pokonać wiele przeszkód. Rozpoczęcie pracy w branży informatycznej i komunikacyjnej oraz rozwijanie swoich umiejętności w kierunku tych najbardziej pożądanych na rynku jest utrudnione ze względu na brak przejrzystości w zakresie certyfikacji umiejętności TIK. Istnieją tysiące różnych certyfikatów, począwszy od certyfikatów technicznych (niemal każdy dostawca usług TIK oferuje własne certyfikaty) lub dotyczących podstaw zarządzania informacjami, a skończywszy na certyfikatach specjalistycznych. Co więcej certyfikaty te nie są w żaden sposób powiązane z system edukacji wyższej i zawodowej. Coraz większa liczba dostawców usług TIK oferuje tysiące szkoleń branżowych i kursów certyfikacyjnych (industry-based training and certification courses, IBTC). Obecnie brakuje rzetelnych danych czy liczb dotyczących oferowanych szkoleń, nie ma także kompletnych informacji na temat programów szkoleń IBTC, ani tego, jak się do siebie odnoszą i do jakiego stopnia się ze sobą pokrywają. Ten brak przejrzystości sprawia, że praktycy z zakresu TIK zainteresowani rozwojem własnej kariery, organizacje zatrudniające pracowników posiadających umiejętności z zakresu TIK czy studenci rozważający podjęcie pracy w branży TIK mają trudności z określeniem dostępnych możliwości i podjęciem odpowiednich decyzji. Rekrutacja stanowi wyzwanie dla działów kadr, szczególnie w przypadku zatrudniania pracowników z zagranicy. Osoby przygotowujące programy nauczania nie wiedzą, w jaki sposób ustalać zakresy wstępnych kompetencji dla osób czy organizacji zainteresowanych szkoleniami. Przede wszystkim jednak stanowi to przeszkodę dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) w poszukiwaniu utalentowanych pracowników, a praktycy z branży TIK desperacko poszukują rozeznania i pomocy w podejmowaniu dalszych kroków na ścieżce kariery. Bernd Taselaar Dyrektor generalny EXIN Strona 5

6 Zapotrzebowanie na e-umiejętności w Europie a dostępne zasoby Liczba pracowników zatrudnionych w sektorze TIK w Europie wzrosła w ciągu ostatnich lat i zachowuje tendencję rosnącą. Roczny wzrost zatrudnienia w sektorze TIK nadal utrzymuje się na wysokim poziomie, pomimo kryzysu. Liczba pracowników TIK w Europie wyniosła w 2011 roku 6,67 miliona czyli 3,1% ogólnej siły roboczej. 5,25 miliona pracowników to praktycy w zakresie TIK, a 1,42 miliona można określić jako specjalistów TIK na stanowiskach kierowniczych. Do tej kategorii należą: dyrektorzy działów informatyki, dyrektorzy ds. operacji TIK, kierownicy projektów i pracownicy TIK, tacy jak architekci korporacyjni, analitycy systemowi i konsultanci TIK, oraz pracownicy odpowiedzialni za planowanie i strategię. Pomiędzy rokiem 2000 a 2010 wzrost liczby pracowników TIK kształtował się rocznie na poziomie 4%. Pomimo ekonomicznego i finansowego kryzysu, który trwa w Europie od końca 2008 roku, wzrost wyniósł przeciętnie 2,65% rocznie. Widać więc wyraźnie, że praktycy z zakresu TIK mogą spodziewać się stabilności zatrudnienia. Rynek pracy niezwykle łatwo wchłania wszystkich absolwentów kierunków związanych z TIK, a i tak pozostaje nienasycony. Peter Hagedoorn Sekretarz Generalny Europejskiego Stowarzyszenia CIO (EuroCIO) Jeśli wliczyć umiejętności mechaników i pracowników fizycznych w zakresie TIK, to ogólna liczba wzrośnie do ponad ośmiu milionów pracowników, czyli 3,7% europejskiej siły roboczej; w niektórych krajach może to być nawet 6% zatrudnionych. EuroCIO od lat działa aktywnie na polu e-umiejętności na poziomie krajowym i unijnym. Społeczność CIO (Chief Information Officer) postrzega doskonale wyszkolonych ludzi z adekwatnymi e-umiejętnościami jako kluczowych dla innowacyjności i transformacji cyfrowej naszej gospodarki i ogółu społeczeństwa. EuroCIO popiera dążenia Komisji Europejskiej do wprowadzenia zmian w sektorze TIK tak, aby można było zastosować wspólne normy dotyczące e-umiejętności oraz profili zawodowych, odpowiedniej edukacji i powiązanych europejskich systemów kwalifikacji. Strona 6

7 Rozwój pracowników sektora TIK w krajach europejskich w latach Źródło: Eurostat LFS. Wąska definicja: ISCO-88 grupy 213, 312: Informatycy i Specjalista Komputerowy. Przerwa w szeregu danych w 2011: ISCO-08 grupy 25 Specjaliści TIK, 35 Technicy do spraw technologii informacyjno-komunikacyjnych Strona 7

8 Zainteresowanie edukacją i karierą w sektorze TIK w Europie ciągle spada. Liczba absolwentów kierunków informatycznych od 2005 roku stale się zmniejsza. Tempo spadku liczby absolwentów kierunków informatycznych przekracza wszelkie prognozy i sytuacja ta może grozić powstaniem ogromnego deficytu w zakresie umiejętności TIK. Spadek liczby osób wchodzących w skład siły roboczej sektora TIK koreluje ze wzrostem liczby specjalistów opuszczających sektor TIK, co zwiększa ryzyko powstania niedoboru osób z takimi umiejętnościami. Problem ten dotknął najmocniej Wielką Brytanię, gdzie liczba absolwentów w 2009 roku wynosiła zaledwie 62% liczby absolwentów w roku Spadek ten występuje w większości krajów i jedynie Niemcy i Czechy stanowią chlubny wyjątek. Liczba absolwentów kierunków informatycznych w krajach europejskich w latach EU Wielka Brytania Francja * * * Niemcy Hiszpania Polska Holandia Czechy Włochy państw członkowskich Całkowita liczba absolwentów EU-27 57% 67% 73% 83% 91% 98% 100% 95% 96% 91% 91% Wielka Brytania 71% 81% 88% 100% 90% 96% 92% 82% 77% 62% 62% Francja 57% 74% 74% 80% 80% 100% 98% 92% 87% 95% 95% Niemcy 33% 34% 38% 49% 64% 74% 83% 94% 96% 100% 98% Hiszpania 56% 70% 82% 98% 100% 94% 88% 80% 74% 76% 76% Polska 13% 24% 28% 40% 72% 89% 100% 96% 88% 84% 85% Holandia 28% 31% 36% 35% 76% 85% 100% 95% 88% 85% 84% Czechy 76% 88% 90% 40% 49% 54% 70% 79% 95% 100% 96% Włochy 46% 43% 68% 80% 91% 98% 100% 96% 83% 81% 78% 19 Państw członkowskich 57% 61% 66% 71% 82% 82% 84% 78% 100% 87% 86% Absolwenci względem szczytu popularności kierunku Źródło: Eurostat Pierwszy stopień ISCED poziom 5A i 5B. *: Brak danych. Strona 8

9 Christian Pagel Wiceprezes Biznesowe Systemy Korporacyjne i CIO SGLCarbon SE Jednym z najważniejszych środków zaradczych wobec coraz większego braku osób z odpowiednimi umiejętnościami IT jest ustalenie ogólnoeuropejskiej struktury, dostosowanej do zapotrzebowania i współmiernej do umiejętności i kompetencji, wspierającej tym samym mobilizację wykwalifikowanych i wyedukowanych osób z krajów europejskich. Zapotrzebowanie na pracowników TIK prawdopodobnie wzrośnie znacząco, gdy skończy się kryzys, co z kolei będzie prowadziło do nagłego poszerzenia przepaści w zapotrzebowaniu na e-umiejętności. Wykazano wielokrotnie istnienie nadwyżki zapotrzebowania na pracowników TIK w stosunku do istniejących zasobów. Z ankiety firmy empirica dotyczącej dyrektorów działów informatyki (CIOs) i kierowników działów kadr w ośmiu krajach europejskich w 2012 roku, wynika, że w UE było wolnych miejsc pracy. Z tego około miejsc było przeznaczonych dla osób z umiejętnościami zarządzania TIK i pracy z architekturą systemu, a około miejsc dla głównych specjalistów w zakresie TIK i techników do spraw technologii informacyjno-komunikacyjnych. Niedawne prognozy sugerowały, że zapotrzebowanie rynku może wzrosnąć do 2015 roku o ok do miejsc pracy, które nie zostaną zapełnione. Zapotrzebowanie na praktyków w zakresie TIK znacząco przewyższyło zasoby ludzkie w fazie szczytowej ostatnich lat. Obecny kryzys może tymczasowo obniżać to zapotrzebowanie, niemniej pozostaje ono wysokie w całej Unii Europejskiej. Ponad dwie trzecie wakatów dotyczy MŚP, które, w przeciwieństwie do dużych przedsiębiorstw, muszą systematycznie stawiać czoła coraz większym trudnościom w zaspokajaniu swoich potrzeb związanych z zatrudnianiem specjalistów z e-umiejętnościami. Wakaty dla specjalistów w zakresie TIK w krajach europejskich w 2012 roku (według ankiety z 2012 r. dla kierowników działu HR oraz CIO firmy empirica) Inne usługi (w tym finansowe) 13% Handel detaliczny handel hurtowy, transport i logistyka 11% Przetwórstwo przemysłowe i budownictwo 28% Wakaty według sektorów TIK 44% Sektor publiczny 4% Strona 9

10 John O Sullivan Ekspert CEN i kierownik projektu Certyfikacji TIK w Europie oraz Certyfikacji TIK w Działaniu Europejski znak jakości e-umiejętności pomaga uczącym się, ich pracodawcom i klientom ocenić wartość szkolenia i certyfikatu w odniesieniu do europejskich ram odniesienia dotyczących e-kompetencji jako wspólnego wzorca. Wspiera on też połączenie dwóch równoległych światów, kwalifikacji akademickich i branżowych, sprowadzając oba do pojedynczego programu stałego dokształcania. Wakaty dla specjalistów w zakresie TIK w krajach europejskich w 2012 roku (według ankiety firmy empirica dotyczącej kierowników działów kadr oraz CIO w roku 2012) Wakaty według stanowisk Wakaty według wielkości przedsiębiorstwa Zarządzanie TIK architektura i analiza 28% specjaliści TIK 72% pracowników 70% 250+ pracowników 30% Źródło: empirica: Ankieta firmy empirica dotycząca kierowników działu kadr oraz CIO, rok 2012 Strona 10

11 Clementina Marinoni Kierownik Działu Fondazione Politecnico di Milano W czasach wszechobecnej technologii cyfrowej i globalizacji normy związane z jakością stają się coraz ważniejsze. Szkolenia branżowe i certyfikacja w zakresie TIK będą odgrywały coraz większą strategiczną rolę nie tylko w sektorze TIK. Klienci, użytkownicy i obywatele wymagają wysokiej jakości i wartości. Identyfikacja jakości będzie kluczowa dla pozostania na rynku i bycia konkurencyjnym. Według prognoz przyszłe zapotrzebowanie będzie coraz bardziej koncentrowało się wokół posad wyższego szczebla TIK: zarządzania, planowania i strategii oraz specjalistów rozwoju TIK, a także wokół zawodów mniej związanych z infrastrukturą takich jak: pomoc techniczna, dostarczanie usług i obsługa w ramach TIK. Badanie empirica przeprowadzone wraz z IDC Europe (International Data Corporation) w imieniu Komisji Europejskiej DG ENTR wykazało, że do 2015 roku w związku z dużym wzrostem popytu na e-umiejętności w porównaniu do ich podaży, liczba wakatów w sektorze TIK będzie się wahała między a miejsc pracy. Oczekuje się, że zapotrzebowanie na ekspertów TIK na szczeblach menadżerskich i architektury korporacji będzie stale wzrastało, podobnie jak zapotrzebowanie na specjalistów w zakresie TIK, jednakże w tym drugim przypadku będzie ono bardziej zmienne i zależne od scenariusza rozwoju. Niezaspokojony popyt na e-umiejętności będzie tak wysoki, że w 2015 r. będzie dwukrotnie przewyższał liczbę absolwentów kończących studia informatyczne w ciągu czterech lat (zgodnie z danymi odnoszącymi się do absolwentów kończących studia informatyczne w 2011 r.). Deficyt e-umiejętności: spodziewane wakaty w Europie w latach Powrót do zaufania Wakaty T Powrót do zaufania scenariusz dla specjalistów w zakresie TIK Powrót do zaufania scenariusz dla posad szczebli menadżerskich i architektury korporacji Umiarkowany wzrost Wakaty T Umiarkowany wzrost scenariusz dla specjalistów w zakresie TIK Umiarkowany wzrost scenariusz dla posad szczebli menadżerskich i architektury korporacji Strona 11

12 Zapotrzebowanie na znak jakości e-umiejętności i powiązane narzędzia Szkolenia branżowe i certyfikaty postrzegane są przez kierowników działów kadr i CIO jako potrzebne Według 30% respondentów z działów kadr/ CIO, kandydaci na niektóre stanowiska lub pracownicy TIK ubiegający się o awans muszą posiadać certyfikaty oparte na IBTC. Kolejne 45% respondentów uważa posiadanie certyfikatów za duży atut. Stosunek do IBTC różni się między państwami UE-27; w Wielkiej Brytanii są one oceniane jako bardzo ważne, a we Francji mnie przywiązuje się do nich wagi. Stworzenie znaku jakości jest szeroko wspierane, tak aby rynek IBTC stał się bardziej przejrzysty i aby można było zaoferować pomoc w zakresie jakości szkoleń. Przemysł europejski podkreśla potrzebę powstania znaków jakości e-umiejętności i towarzyszącego temu systemu wsparcia, tak aby można było dobrać najodpowiedniejsze certyfikaty dla personelu. Pracownicy i studenci zainteresowani rozwojem swojej kariery pilnie potrzebują odpowiedniego rozeznania w zdezorganizowanym rynku IBTC, aby mogli odróżnić certyfikaty o wysokiej jakości od tych, które na niewiele się zdadzą. Sprzedawcy usług TIK, którzy oferują certyfikaty, zainteresowani są oznakowaniem, które byłoby rozpoznawane jako gwarancja jakości ich usług. Z kolei narodowi i europejscy decydenci odpowiedzialni za zatrudnienie i lepsze dopasowanie popytu do podaży na umiejętności, również popierają rozwiązania pomagające zwiększyć wskaźnik zatrudnienia i liczbę pracowników TIK w Europie. Poziomy wymaganych certyfikatów różnią się w zależności od rodzaju pracy. Najwyższe wymagania stoją przed personelem bezpieczeństwa teleinformatycznego, a następnie przed programistami, personelem zajmującym się utrzymaniem i naprawą sprzętu i oprogramowania, a także menadżerami TIK. Susan Martin Dyrektor działu ds. globalnej certyfikacji, SAP Kluczem do zmniejszenia luk w zakresie e-umiejętności w Europie są wysokiej jakości szkolenia i certyfikaty branżowe. Proponowane europejskie znaki jakości e-umiejętności wraz z serwisem e-umiejętności online i narzędziem do samooceny stanowią ważny krok ku temu, żeby zawody w sektorze TIK były bardziej atrakcyjne dla studentów i ku zapewnieniu większej przejrzystości dla potencjalnych pracodawców. Strona 12

13 Europejskie znaki jakości e-umiejętności i powiązane narzędzia Carsten Johnson Cisco Systems, Menadżer Area Academy Działania na rzecz europejskich znaków jakości e-umiejętności oraz narzędzi i usług, które zapewnią przejrzystość i pomoc na rynku szkoleń i certyfikatów. Niniejsze propozycje znaków jakości i prototypowe narzędzia umożliwiają rozróżnianie rozlicznych rodzajów certyfikatów i szkoleń poprzez odwzorowanie znaków jakości i certyfikacji branżowej, a także kursów szkoleniowych w oparciu o ramy odniesienia e-kompetencji i przyznawanie znaków jakości dla IBTC w zgodzie z rekomendacjami Komisji Europejskiej z 2009 roku dotyczących europejskich ram odniesienia na rzecz zapewniania jakości w kształceniu i szkoleniu zawodowym (EQAVET), oferują informacje na temat popytu i podaży na e-umiejętności w Europie, poprzez środowisko online dostarczając informacji na temat obszarów o dużym zapotrzebowaniu na e-umiejętności, dzięki czemu dużo łatwiej dopasować podaż e-umiejętności do popytu na nie, zapewniają wzór odniesienia poprzez stworzenie narzędzia samooceny i portalu internetowego, dla późniejszego, ukierunkowanego rozwoju i certyfikacji własnych e-umiejętności, lub e-umiejętności personelu, aby wspierać lepszy przydział prac i poprawić procesy rekrutacji w firmach. Inicjatywa ta zapewnia środki pozwalające odróżnić od siebie różne rodzaje certyfikatów i szkoleń poprzez oznaczanie ich znakami jakości i pozwala też odnieść je do europejskich ram e-kompetencji. Zachęca też interesariuszy do monitorowania jakości szkoleń i pozwala pracownikom na zbieranie własnego portfolio opartego na edukacji, doświadczeniu, certyfikatach i kompetencjach. Przemysł skorzysta na poprawieniu przejrzystości na rynku pracy w Europie. Strona 13

14 Europejskie znaki jakości e-umiejętności dla szkoleń i certyfikacji w branży informatycznej i komunikacyjnej Europejskie znaki jakości e-umiejętności zostały zaprojektowane tak, aby były dostosowane do tego, czym zajmują się osoby nimi zainteresowane, do ich przyszłych planów i tego, w co są zaangażowani. Projekty znaków jakości dla IBTC zostały stworzone tak, aby były zgodne z rekomendacjami KE dotyczącymi europejskich ram odniesienia na rzecz zapewniania jakości w kształceniu i szkoleniu zawodowym (EQAVET) z 2009 roku. Skoncentrowano się na zdobywaniu i rozwoju e-umiejętności praktyków w zakresie TIK, czyli na umiejętnościach tworzenia, rozwijania i podtrzymywania systemów TIK, niż na umiejętnościach, których potrzebują osoby używające istniejących narzędzi TIK w pracy. Uwzględniono zwłaszcza potrzeby MŚP. Projekty stworzono na podstawie osiągnięć warsztatów umiejętności TIK Europejskiego Komitetu Normalizacyjnego (CEN), zwłaszcza poprzez odwzorowanie kursów prowadzących w branży dostarczycieli szkoleń e-umiejętności IBCT w odniesieniu do ram europejskich dotyczących e-kompetencji (e-cf). Proponowane europejskie znaki jakości e-umiejętności bazują na trzech elementach składowych: kryteriach i wskaźnikach, procesach i strukturach organizacyjnych. Tworzenie i wprowadzanie przedstawionych europejskich znaków jakości dla IBTC powinno być oparte na zasadzie przejrzystości w dziedzinie: 1. kryteriów i wskaźników pozwalających zdefiniować i zmierzyć jakość, 2. procesów nagradzania jakości, znaki przyznawane wstępnie aż do momentu ponownego przyznania znaku, 3. struktur organizacyjnych, które potrafią zidentyfikować zmotywowanych uczestników radzących sobie i mogących wziąć udział w proponowanych projektach ponieważ są przekonani, że jest to użyteczne, przyciąga ich rozsądny model finansowy, mają zasoby i pracowników. Jutta Breyer Lider rozwoju w Breyer Publico i CEN e-cf Europejskie ramy odniesienia w zakresie e-kompetencji przynoszą korzyści coraz większej grupie użytkowników na terenie całej Europy. Jest to inicjatywa wnosząca znaczący wkład w to zagadnienie. Pokazuje ona, w jaki sposób szkolenie i certyfikacja w ramach przemysłu Technologii Informacyjnych i Komunikacyjnych mogą być powiązane z Ramami odniesienia, tak jak wszystkie innego rodzaju kwalifikacje i szkolenia związane z Technologiami Informacyjnymi i Komunikacyjnymi. Baza danych EU e-skills landscape stanowi obiecujący początek dla działań mających wprowadzić transparentność do dżungli, jaką jest świat certyfikacji z zakresu TIK. Strona 14

15 Dr George Sharkov Dyrektor, Europejski Instytut Oprogramowania, Europa Wschodnia Sektor oprogramowania w Europie Wschodniej stale się rozwija. Ciągłe podwyższanie kwalifikacji wymaga zweryfikowanych ścieżek kształcenia, aby możliwe było zdobywanie oczekiwanych stanowisk i wiarygodnych certyfikatów. Europejskie znaki jakości oparte na europejskich ramach odniesienia w zakresie e-kompetencji zapełnią lukę w sektorze stałego dokształcania, kluczowym dla rozwoju MŚP w danym regionie i dla zdefiniowania zapotrzebowania gospodarki na nowoczesne kształcenie w kierunkach IT i programowania. Przy tworzeniu znaków jakości oparto się na strukturze dwutorowej. Znaki jakości muszą spełniać oczekiwania. System jakości zależy od zdefiniowanych parametrów i części składowych, a także od przejrzystości wymogów i rezultatów, np.: czego i od kogo oczekuje specjalista w zakresie TIK (lub organizacja sponsorująca program edukacyjny). Należy z góry sprecyzować, do kogo jest adresowane dane szkolenie i jaka będzie jego treść, tak aby osoby studiujące miały pewność, czego chciałyby się nauczyć jeszcze przed zapisaniem się na kurs. Sam kurs musi być pozytywnym doświadczeniem dla uczestników i oferować atrakcyjny sposób przedstawiania informacji oraz wartościowe materiały. Rezultat końcowy powinien odzwierciedlać wyrażone cele kursu lub programu, tak aby zostały spełnione oczekiwania uczestników względem kursu. Ogólna jakość materiałów, nauczycieli, otoczenia i rezultatu kursu musi być warta swojej ceny, ponieważ studenci i/lub inni nabywcy usług edukacyjnych czy szkoleniowych pragną w zamian za poniesione koszty uzyskać jak najwyższą jakość. W związku z tym przy tworzeniu znaków jakości uwzględnia się też perspektywę klienta. Kluczowe pytania dotyczące zawartości programów: czego dotyczy dany egzamin lub szkolenie pod względem wyniku końcowego, czy treść pokrywa się z założeniami, gdzie na skali IBTC plasuje się dany kurs, czy nabyta wiedza jest aktualna, w jaki sposób kurs wpasowuje się w rozwój zawodowy, jak bardzo treść kursu jest zależna od jego organizatora, czy egzaminy i certyfikaty odpowiadają międzynarodowym standardom. Pytania dotyczące szkoleń: jaka jest jakość pracy nauczycieli/ trenerów, jaka jest jakość zaplecza technicznego, w jaki sposób zapewnia się dostępność, czy egzaminowanie odbywa się zgodnie ze standardami, w jaki sposób chroni się dane. Według przedstawionej poniżej koncepcji dwutorowej struktury znaków jakości uznaje się, że monitorowaniu i ocenianiu powinny podlegać dwa kluczowe elementy, a jeśli zostaną one uznane za wartościowe, należy je docenić i nagrodzić. Proponowany dwutorowy sposób przyznawania znaków jakości e-umiejętności Instytucja edukacyjna EeEIQA Kryteria te mogą zostać ustalone w oparciu o weryfikację względem szeregu norm dotyczących jakości, np.: ISO 9001, krajowa norma jakościowa HE lub VE lub uznanie na drodze zgodności z wymogami międzynarodowego programu kwalifikacyjnego/ certyfikacyjnego EI1 EI7 INSTYTUCJA JEST UZNAWANA Kryteria dla znaków jakości Program kształcenia EeEIQA Łącze/odnośnik do e-cf Rozwój programu Wersje/poprawki do programu Zastosowanie treści Badania/certyfikacja Komunikacja zorientowana na klienta P1 P6 PROGRAM EDUKACY JNY JEST UZNAWANY Dlatego też zaproponowano dwa rodzaje znaków jakości, które mają umożliwić uznanie jednej lub obu możliwości: Strona 15

16 prof. dr Peter Weiß Działalność serwisowa Zarządzanie, ISS Business School Oferta certyfikacji i szkoleń z zakresu TIK musi spełniać przyjęte powszechnie normy jakościowe, stanowiące integralny element bogatego ekosystemu, zapewniając odpowiednie szkolenia i kwalifikacje w ramach branży TIK w Europie. Elastyczny system oparty na normach jakościowych e-umiejętności zagwarantuje powszechną uznawalność, zapewni obopólne korzyści i będzie mógł zaoferować atrakcyjne perspektywy podjęcia zatrudnienia w sektorze TIK. 1. Instytucja edukacyjna oraz powiązany z nią proces realizacji usługi > Europejski Znak Jakości dla Instytucji Edukacyjnej w zakresie e-umiejętności Proponowany znak jakości obejmuje szereg kryteriów, które zostały podsumowane w poniższej tabeli Odniesienie do Europejskich ram odniesienia w zakresie e-kompetencji jest istotnym kryterium dla znaku jakości. 2. Program edukacyjny oraz jego treści > Europejski Znak Jakości dla Programu Edukacyjnego Proponowane kryteria dla znaku jakości e-umiejętności Kryteria dotyczące Instytucji EI1 Jakość realizowanych usług oraz kompetencje nauczycieli i trenerów EI2 Jakość techniczna środowiska szkoleniowego EI3 Dostępność EI4 Realizacja egzaminów/certyfikacji (jeżeli dotyczy) Kryteria dotyczące Programu P1 Powiązanie z e-cf jako uznanych ram P2 Opracowanie programu P3 Korekta oraz poprawki do Programu P4 Zastosowanie treści (w razie potrzeby) Odniesienie branżowej certyfikacji z zakresu e-umiejętności do Europejskich ram odniesienia w zakresie e-kompetencji (e-cf) sprawi, że znak będzie bardziej przejrzysty dla: specjalistów z branży TIK szukających szkoleń oraz certyfikacji, która ma podnieść poziom ich umiejętności i zapewnić nowe perspektywy zawodowe, przedsiębiorstw tworzących nowe miejsca pracy (zwłaszcza dla MŚP), konsultantów posiadających konkretne e-umiejętności, instytucji szkolących oraz certyfikujących, które będą opracowywać programy szkoleniowe w zakresie e-umiejętności lub przygotowywać do pracy na konkretnym stanowisku, EI5 Instytucjonalne zapewnianie jakości EI6 Bezpieczeństwo i ochrona danych EI7 Usługi dodatkowe EI4 Egzaminy/certyfikacja (jeżeli dotyczy) P6 Komunikacja zorientowana na klienta agencji zatrudnienia, firm rekrutujących pracowników oraz dla całej branży pośrednictwa pracy. Odniesienie certyfikacji e-umiejętności do ram e-cf może wygenerować dodatkowe zapotrzebowanie na usługi. Strona 16

17 Opisana poniżej koncepcja internetowej usługi przeglądowej e-umiejętności oraz narzędzia do samodzielnej oceny może stanowić źródło aktualnych informacji na temat IBTC, sporządzonych w oparciu o wkład instytucji certyfikujących. Oznaczałoby to zrealizowanie palącej potrzeby wsparcia w poruszaniu się po dziedzinie certyfikacji e-umiejętności, którego potrzebują praktycy z branży TIK oraz pracodawcy. Baza danych zawierająca wyniki takiego odniesienia byłaby również istotnym elementem narzędzia od samodzielnej oceny. Podejście wypracowane w niniejszym opracowaniu stanowi prototypowe wspólne ramy, które badają możliwość realizacji procedury oraz jej zastosowania w narzędziu samooceny. Uwzględnia ono powiązane z branżą TIK role w obrębie organizacji, dla których certyfikacja może być istotnym tematem, porównując profil e-kompetencji ujętych w zakresie certyfikacji z Europejskimi profilami TIK (Umowa Warsztatowa CEN w ramach Warsztatu umiejętności TIK CEN). Metoda, która zostanie wykorzystana do określenia wzajemnego odniesienia obu systemów, wraz z sugerowanymi zasadami i szablonami, została opisana w podręczniku. Richard Coady Kierownik Handlowy na Europę, Certiport Proponowana jest dwustopniowa struktura na polu zarządzania strategicznego i operacyjnego oraz jako model zarządzania. Należy podkreślić, że przedstawiona poniżej struktura stanowi jedynie propozycję do dyskusji. Te same cele można osiągnąć wybierając inne metody. Niniejsza propozycja zakłada powołanie rady zarządzania strategicznego, w której będą zasiadać wpływowi dyrektorzy z całej gamy interesariuszy, w tym przedstawiciele uniwersytetów, szkół zawodowych, instytucji szkoleniowych, dostawców rozwiązań TIK, Komisji Europejskiej oraz branż, w których istnieje zapotrzebowanie na rozwiązania TIK. Zaangażowanie przedstawicieli wielu instytucji pomoże zapewnić, że uwzględniony zostanie punkt widzenia wszystkich stron zainteresowanych rozwojem branży TIK. Kluczowym elementem motywującym będzie wspólny interes związany ze zwiększaniem transparentności oraz potwierdzenie jakości na Europejskim polu e-umiejętności. Jednym z zadań do realizacji na samym początku będzie opracowanie dokumentu przetargowego w celu wybrania i wyznaczenia krajowych organizacji, które będą zarządzać programem. Mogą być to organizacje komercyjne lub organizacje pozarządowe działające w formule non-profit, które mają doświadczenie w zakresie systemów zarządzania jakością oraz/lub certyfikacji, Certiport w pełni popiera tę inicjatywę i wspiera udzielanie uznanych w branży i istotnych dla sektora TIK referencji w ramach przejrzystych ram systemowych, tak aby wspierać studentów, nauczycieli oraz całą branżę w zakresie zapewniania istotnych dla sektora TIK umiejętności, które pozwolą zrealizować cele na płaszczyźnie ekonomicznej, branżowej i na polu zatrudnienia. posiadające odpowiednią infrastrukturę. Wymagania będą obejmować doświadczenie praktyczne oraz zdolności procesowe w zakresie zapewniania jakości (np. pięcioletnie doświadczenie w przyznawaniu uznanych certyfikatów zapewniania jakości, choć niekoniecznie w branży TIK), jak również zdolność do prowadzenia rzetelnych działań networkingowych wśród ekspertów, którzy byliby pozyskiwani na potrzeby przeprowadzenia oceny technicznej. Mianowani członkowie zarządu muszą zostać przyjęci przez grupę liczących się graczy w branży e-umiejętności. Proces powinien być monitorowany i nadzorowany przez Komisję Europejską. Działania związane z powołaniem i przyjęciem propozycji nie powinny się wiązać z wydatkami z pieniędzy publicznych. Koszty operacyjne należy zwracać z wykorzystaniem zestandaryzowanego systemu diet, przy czym koszty powinny być pokrywane z dochodów generowanych przez opłaty wnoszone przez wnioskodawców w ramach samego procesu przyznawania znaku jakości. Tego rodzaju dwustopniowa struktura zapewni równowagę między niezawodnością oraz etycznymi aspektami programu, a z drugiej strony między korzyściami płynącymi z zarządzania o charakterze komercyjnym. Zarys propozycji wyjściowego podziału obowiązków został przedstawiony na schemacie zamieszczonym na sąsiedniej stronie. Strona 17

18 Karl-Heinz Hageni Sekretarz ds. Polityki Zarządu IG Metall Proponowana struktura zarządzania znakami jakości w zakresie e-umiejętności Radę zarządzającą ZJ Organizacja zarządzania ZJ Wnioskodawca ZJ Wspólne ramy oraz normy dotyczące kompetencji i kwalifikacji, takie jak Europejskie ramy odniesienia w zakresie e-kompetencji stanowią przesłankę umożliwiającą osiągnięcie celu, jakim jest wyższy poziom mobilności na europejskim rynku pracy. Spółka IG Metall od wielu lat działa aktywnie w dziedzinie strategii UE dotyczącej e-umiejętności oraz na rzecz opracowania niezależnego od dostawcy systemu szkoleń i certyfikacji dla branży TIK (APO-IT). Musimy połączyć formalne kształcenie oraz systemy certyfikacji dostawców z branży TIK. Spółka IG Metall połączyła swoje siły z Cisco, co pozwoliło naszym pracownikom uzyskać podwójne kwalifikacje w ramach oferty Cisco meets APO. Struktura zarządzania QL Struktura zarządzania Ogólne zatwierdzenie systemów jakości Struktura cenowa Zatwierdzenie przyznania znaku Zatwierdzenie anulowania Kryteria przyznawania Ocena systemów jakości Ocena programu edukacyjnych Mechanizm informacji zwrotnej Rozstrzyganie sporów Zarządzanie bazą informacji Wnioski o anulowanie Przyznanie rekomendacji Marketing oraz promocja Wniosek w sprawie opłaty Przedstawienie dowodów Odniesienie względem Europejskich ram odniesienia w zakresie e-kompetencji stanowi istotne kryterium znaku jakości. Jeżeli chodzi o pracę całego łańcucha, w tym zastosowanie, ocenę, przyznanie, zawiadomienie oraz odnowienie, w poniższej tabeli zestawiono sugerowane procesy, realizujące je jednostki, metody oraz wymagany nakład pracy. Wnioskodawcy występujący o przyznanie znaku powinni być dostawcami z branży IBCT (instytucje szkolące, szkoły zawodowe lub uniwersytety), jednostkami opracowującymi i realizującymi kursy, procesy kwalifikacji lub certyfikacji. Organ zarządzający obejmowałby jedną lub większą liczbę instytucji posiadających doświadczenie w dziedzinie Zapewniania Jakości na poziomie krajowym (na przykład Dekra lub Cert-IT) oraz/lub organizację centralną odpowiedzialną za programy o zasięgu globalnym. Rady zarządzającej były składem zrównoważonym na poziomie UE (w tym, na przykład, stowarzyszenie European e-skills Association, stowarzyszenie European CIO Association, CIO NET, CEPIS, CEN ICT Skills Workshop, stanowiący wspólną inicjatywę dostawców z branży TIK, jak również stowarzyszenie European Association for ICT in Higher Education). Strona 18

19 Proponowany proces przyznawania znaków jakości w zakresie e-umiejętności Proces Proces składowy Odpowiedzialny Metoda Nakład pracy Prace wstępne mające na celu zapewnienie ogólnej spójności i wydajności procesu (szacunki sporządzono tylko, jeżeli są one istotne z punktu widzenia całego modelu biznesowego) Prace wstępne Ocena systemów jakości (dla instytucji) Porozumienie w zakresie katalogu uznawanych SJ (poziom UE oraz w zależności od kraju/systemu) Eksperci zewnętrzni zatrudnieni przez Radę zarządzającą ZJ Systemowe badania i opracowanie tego rodzaju katalogu przed wdrożeniem ZJ Koszty wyjściowe Prace wstępne Ocena programów edukacyjnych (dla programu) Opracowanie bardziej szczegółowego wzoru, który umożliwi zastosowanie jednolitego podejścia metodologicznego w zakresie opisu i odniesienia do ram e-cf Ocena systemów jakościowych instytucji wnioskującej Eksperci zewnętrzni zatrudnieni przez Radę zarządzającą ZJ Systemowe badania i opracowanie tego rodzaju wzoru przed wdrożeniem ZJ Koszty wyjściowe Zastosowanie Przedstawienie dowodów potwierdzających reputację instytucji Wnioskodawca ZJ Dostarczenie dokumentacji drogą elektroniczną lub pocztą W zależności od wnioskodawcy Ocena Ocena przedstawionej dokumentacji Organ zarządzający ZJ Ocena dokumentacji praca lokalna 1,5 godziny Rekomendacja dla Rady zarządzającej ZJ Organ zarządzający ZJ Zestandaryzowany wzór 15 minut Odrzucenie lub przyjęcie Rada zarządzająca ZJ w oparciu o rekomendację Organu zarządzającego ZJ W zależności od organizacji procesów Przyznanie Przyznanie rekomendacji Zatwierdzenie przyznania znaku Organ zarządzający ZJ wewnętrznie Rada zarządzająca ZJ Zestandaryzowany wzór 15 minut na przypadek W zależności od organizacji procesów Komunikacja oraz inne kwestie Rozstrzyganie sporów Organ zarządzający ZJ wewnętrznie W zależności od przypadku Zarządzanie bazą informacji Organ zarządzający ZJ wewnętrznie Internetowa baza danych 15 minut na przypadek Propozycje anulowania Organ zarządzający ZJ wewnętrznie W zależności od przypadku Marketing oraz promocja Organ zarządzający ZJ wewnętrznie Wiele kanałów Stałe zaangażowanie, w zależności od organu zarządzającego ZJ Ocena programu edukacyjnego Zastosowanie a) Przedstawienie dowodów na osiągnięcie konkretnych wyników nauczania Wnioskodawca ZJ Dostarczenie dokumentacji drogą elektroniczną lub pocztą W zależności od wnioskodawcy b) Przedstawienie dowodów potwierdzających, że materiał jest zgodny z opisem kursu Wnioskodawca ZJ Dostarczenie dokumentacji drogą elektroniczną lub pocztą W zależności od wnioskodawcy c) Przedstawienie dowodów potwierdzających realizację ciągłego procesu weryfikacji i doskonalenia Wnioskodawca ZJ Dostarczenie dokumentacji drogą elektroniczną lub pocztą W zależności od wnioskodawcy Strona 19

20 Proponowany proces przyznawania znaków jakości w zakresie e-umiejętności Proces Proces składowy Odpowiedzialny Metoda Nakład pracy (szacunki sporządzono tylko, jeżeli są one istotne z punktu widzenia całego modelu biznesowego) d) Przedstawienie potwierdzenia zapewnienia precyzyjnych informacji przed kursem Wnioskodawca ZJ Dostarczenie dokumentacji drogą elektroniczną oraz pocztą W zależności od wnioskodawcy e) Przedstawienie potwierdzenia odniesień do e-cf Wnioskodawca ZJ Dostarczenie dokumentacji drogą elektroniczną oraz pocztą W zależności od wnioskodawcy Ocena Ocena punktu c) Organ zarządzający ZJ wewnętrznie Praca lokalna 0,5 godziny Ocena punktów a), b), d) oraz e) Organ zarządzający ZJ ekspert zewnętrzny 3 godziny Przyznanie Przyznanie rekomendacji Organ zarządzający ZJ wewnętrznie Zestandaryzowany wzór 15 minut na przypadek Zatwierdzenie przyznania znaku Rada zarządzająca ZJ W zależności od organizacji procesów Komunikacja oraz inne kwestie Rozstrzyganie sporów Organ zarządzający ZJ wewnętrznie W zależności od przypadku Zarządzanie bazą informacji Organ zarządzający ZJ wewnętrznie Internetowa baza danych 15 minut na przypadek Propozycje anulowania Organ zarządzający ZJ wewnętrznie W zależności od przypadku Marketing oraz promocja Organ zarządzający ZJ wewnętrznie Wiele kanałów Stałe zaangażowanie, w zależności od organu zarządzającego ZJ Odnowienie Przedstawienie potwierdzenia dalszego spełniania wymogów w zakresie ZJ Wnioskodawca ZJ W zależności od wnioskodawcy Weryfikacja dokumentacji potwierdzającej Organ zarządzający ZJ wewnętrznie lub zewnętrznie Rekomendacje dotyczące odnowienia Organ zarządzający ZJ wewnętrznie Zatwierdzenie odnowienia Rada zarządzająca ZJ W zależności od organizacji procesów Strona 20

21 Środowisko on-line oraz narzędzie samooceny Usługa środowiska online e-umiejętności ( stanowi prototyp narzędzia opartego na Europejskich ramach odniesienia w zakresie e-kompetencji oraz Profile TIK CEN, jak również odwzorowanie branżowych certyfikatów TIK względem obu tych elementów. Cele proponowanej usługi on-line skupionej wokół tego prototypowego narzędzia można podsumować następująco: Zapewnienie transparentności w środo- wisku IBTC Dostarczenie informacji na temat podaży i popytu Połączenie środowisk interesariuszy i ekspertów. Prototypowy portal internetowy zawiera informacje na temat: Europejskich ram odniesienia w zakresie e-kompetencji Europejskich profili zawodowych TIK Znaków jakości e-umiejętności Projektu znaków jakości e-umiejętności Podaży i popytu na e-umiejętności, w tym dział poświęcony informacjom statystycznym Profile certyfikacyjne oparte na danych z branży. Zawiera on również: prostą wyszukiwarkę szkoleń narzędzie samooceny część społecznościową skupioną wokół jakości e-umiejętności z dedykowanym forum oraz wiki. Strona 21

22 Narzędzie samooceny stanowi kluczowy element środowiska internetowego, ponieważ zapewnia ono środki pozwalające rozróżnić różnego rodzaju szkolenia i certyfikaty w odniesieniu do znaków jakości. Inne narzędzie oparte na istniejącym prototypie, które być może interesariusze zdecydują się rozwijać, odda do dyspozycji pracownikom oraz organizacjom zarządzającym procesem rekrutacji i promocji nowe narzędzie. Będą oni w stanie tworzyć swoje własne lub dedykowane profile zawodowe, w zależności od wykształcenia, doświadczenia, posiadanych certyfikatów lub kompetencji. Na tej podstawie będą w stanie odszukać profile najlepiej dopasowane pod względem TIK i wybrać certyfikaty, które mogą im pomóc zrealizować swoje cele. Narzędzie może okazać się istotnym elementem przyciągającym ludzi do sektora TIK poprzez zapewnienie przejrzystego poradnika, który będzie wyjaśniał, jak zestawić kompetencje, doświadczenie itp. z ofertami pracy, a jednocześnie będzie zawierał wskazówki dotyczące dalszych kroków, które będą niezbędne do osiągnięcia celów. Narzędzie prototypowe pracuje z wykorzystaniem pól wprowadzania/pól danych, tworząc na tej podstawie profil zawodowy: Dane osobowe (nazwisko, zawód, wykształcenie, narodowość...) Doświadczenie (w oparciu o profile TIK) Udział: osoby biorące udział w projekcie dostarczają materiał wejściowy zanim będzie można ukończyć i za twierdzić pracę. Są to aktywni uczestnicy działający w obiegu. Jeden element dostawy może być tworzony przez kilka osób. Odpowiedzialność: wykonawcy pracy są za nią odpowiedzialni. Muszą zrealizować zadanie lub cele lub podjąć decyzję. Za jeden element dostawy może odpowiadać kilka osób. Koordynator: bycie koordynatorem oznacza bycie właścicielem danej pracy. Właściciel musi zatwierdzić lub przyjąć zrealizowane zadanie, cel lub podjętą decyzję. Musi on upewnić się, że dla wszystkich powiązanych działań określono zakresy odpowiedzialności. Istnieje tylko jeden właściciel odpowiedzialny za każdy element dostawy. Kompetencje Uzyskane certyfikaty. Osoba związana zawodowo z TIK lub praktyk mogą wykorzystać narzędzie do: odkrycia kompetencji osobistych w oparciu o doświadczenie i certyfikaty, bezpośredniego wprowadzenia ewentualnych dodatkowych kompetencji; zbadania, jakie kompetencje oraz doświadczenie zwiększyłyby jej skuteczność, lub zbadania, jakie certyfikaty mogłyby poprawić postrzeganie kompetencji w odniesieniu na przykład do profilu konkretnego stanowiska w branży TIK. Stosowane przez firmy procesy związane z rekrutacją lub ścieżkami kariery i awansami mogą zyskać na wdrożeniu narzędzia samooceny do profilowania zatrudnionych już pracowników (według kompetencji, doświadczenia, certyfikatów) oraz do identyfikacji optymalnych ścieżek rozwoju kariery i wytyczania celów. Agencje zatrudnienia oraz branża rekrutacji/ pośrednictwa pracy mogą skorzystać z tego rozwiązania prosząc kandydatów o przedstawienie samooceny w momencie aplikowania na nowe stanowisko. W oparciu o dane wejściowe w postaci informacji o certyfikatach, doświadczeniu i kompetencjach na podstawie profili zawodowych TIK CEN obliczane są najlepiej dopasowane do danej osoby role, które obejmują indywidualny wynik procentowy, pokazujący, w jakim zakresie kandydat posiada wymagane kompetencje. Analiza luki umożliwia wskazanie różnych potencjalnych ścieżek zdobywania certyfikatów oraz/lub doświadczenia zawodowego, które pozwolą uzupełnić profil pod kątem danego stanowiska. Odpowiedni algorytm umożliwia wyliczenie zależności między danymi wejściowymi wykorzystanymi do przeprowadzenia samooceny a osobistym profilem zawodowym, profilami TIK oraz profilami certyfikacji zapisanymi w bazie danych. Strona 22

23 Frank Mockler Kierownik Działu Standardów Programowych, fundacja ECDL Dublin Thomas Michel FBCS, CEO Cert-IT W pełni popieramy pomysł znaków jakości, które pozwolą w przejrzysty sposób wyróżnić wysokiej jakości szkolenia i certyfikaty oparte na potrzebach branży, zgodnie z Europejskimi ramami odniesienia w zakresie e-kompetencji. Fundacja ECDL wierzy, że struktura taka jak ta zaproponowana w ramach projektu jakości e-umiejętności będzie stanowić bezpośrednią korzyść zarówno dla praktyków, jak i dla organizacji, które muszą poruszać się w skomplikowanym środowisku szkoleń i certyfikacji. Projekt ten pozwoli ustanowić ramy odniesienia dla jakości, natomiast będzie jednocześnie wystarczająco elastyczny, aby uwzględniać różnorodność oraz innowację w dziedzinie szkoleń i certyfikacji na potrzeby branży. Strona 23

24 Wartość dodana narzędzi oraz usług w ramach Europejskich e-umiejętności Europejskie ramy odniesienia w zakresie e-kompetencji oraz Europejskie znaki jakości e-umiejętności pozwolą zainteresować większą liczbę ludzi szkoleniami i kształceniem z zakresu TIK. Proponowany zestaw usług i narzędzi może zapewnić pilnie potrzebne narzędzia gwarantujące transparentność oraz narzędzia pomocnicze, które pomogą zestawić kompetencje i doświadczenie konkretnych osób ze stosowanymi przez firmy procesami rekrutacji i awansowania pracowników. Prezentowany portal internetowy może również dostarczyć wyczerpujących danych statystycznych na temat podaży i popytu na szkolenia oraz certyfikaty w ramach dedykowanych dla branży e-umiejętności na terenie całej Europy. Przedstawione mechanizmy zapewniłyby stronom zainteresowanym pewność, że certyfikaty, które otrzymały znak jakości, z faktycznie spełniają odnośne normy i kryteria jakości. Oprócz tego certyfikaty branżowych e-umiejętności, którym zostały przyznane europejski znaki jakości e-umiejętności, mogłyby zostać uwzględnione w internetowym środowisku e-umiejętności oraz w narzędziu samooceny. Od fazy rozwojowej i prototypu do działania. Konieczność współpracy. Aby móc wprowadzić te prototypowe usługi na rynek, konieczne jest zawiązanie porozumienia kluczowych interesariuszy z terenu całej Europy. Oferowane usługi powinny bazować na ramach e-cf i obejmować następujące zadania i działania: promocja ram e-cf na rynku europejskim i globalnym; odniesienie branżowych certyfikatów TIK do ram e-cf; wydawanie i przyznawanie europejskiego znaku jakości e-umiejętności dla procesów certyfikacji; zapewnienie internetowego środowiska e-umiejętności oraz narzędzia samooceny, stworzonych na podstawie wspólnych ram e-kompetencji; wspieranie europejskiego przemysłu w kwestii procesów rekrutacyjnych, rozwijania umiejętności i awansów wewnętrznych; wspieranie praktyków TIK w rozwijaniu umiejętności zgodnie z zapotrzebowaniem w branży; umożliwienie uczniom i studentom porównania ich oczekiwań, doświadczeń, kompetencji oraz wykształcenia z profilami konkretnych stanowisk z branży TIK; wspieranie agencji zatrudnienia oraz firm świadczących usługi rekrutacyjne oraz konsultingowe w zakresie doboru pracowników; wspieranie pojedynczych osób w tworzeniu osobistych profili oraz profili umiejętności i kompetencji, jak również w odniesieniu tych danych do zapotrzebowania rynkowego na podstawie wspólnych ram kompetencji; dalszy rozwój oraz utrzymanie internetowego środowiska e-umiejętności oraz narzędzia samooceny; dalszy rozwój oraz utrzymanie Europejskich ram odniesienia w zakresie e-kompetencji (e-cf); wprowadzenie dodatkowych, dedykowanych usług w odpowiedzi na konkretne zapotrzebowanie. Zaleca się, aby partnerstwo zawiązać w taki sposób, aby: wszystkie oferowane usługi związane z e-umiejętnościami były oparte na ramach e-cf (oraz powiązanych profilach zawodowych TIK); znaki jakości e-umiejętności przyznawano wyłącznie tym IBCT, które spełniają określone kryteria (w tym udane oraz skontrolowane odniesienie do e-cf); tylko IBTC, które przeszły kontrolę, mogą zostać włączone do ostatecznej wersji internetowego narzędzia samooceny. Strona 24

25 Kevin Marshall Kierownik Działu Kształcenia, Microsoft Irlandia Inicjatywa ta zapewnia środki pozwalające odróżnić od siebie różne rodzaje certyfikatów i szkoleń poprzez oznaczanie ich znakami jakości i pozwala też odnieść je do europejskich ram e-kompetencji. Angażując się w tę inicjatywę Microsoft może opracować system wzmacniania talentów, który będzie obejmował przejrzystą ścieżkę kariery, umożliwiającą poszczególnym osobom realizację ich potencjału. Zaplanowane działania oraz partnerstwo kluczowych interesariuszy będą konieczne, aby móc powołać struktury zarządcze. Wynikiem takich działań będzie przyciągnięcie większej liczby osób do ścieżki kariery praktyka i profesjonalisty branży TIK, wsparcie ich w rozwoju umiejętności oraz dalszym rozwijaniu karier w kierunku zgodnym z e-umiejętnościami oraz umiejętnościami w zakresie e-przywództwa, których coraz bardziej potrzebuje branża. Firmy z tego sektora, jak również agencje zatrudnienia oraz branża rekrutacji/pośrednictwa pracy również odczują korzystny wpływ na stosowane przez nie procesy rekrutacji i zatrudniania pracowników. Należy zaprosić europejski przemysł do tworzenia Europejskich ram odniesienia w zakresie e-kompetencji (e-cr) w toku rekrutacji czy awansowania pracowników. W ten sposób można stworzyć europejski most łączący ramy narodowe i korporacyjne, opisując związane z branżą TIK umiejętności zawodowe w kategoriach kompetencji oraz poziomów, które będą rozumiane w całej Europie, a jednocześnie będą mogły być promowane i wykorzystywane również wewnętrznie. Do rozważenia: korzystając z modelu dwustopniowego można powołać wielostronne partnerstwo, obejmujące warstwę zarządzania i warstwę wykonawczą, uzupełnione przez sieć krajowych interesariuszy. Strony zainteresowane to między innymi: przedstawiciele przemysłu (popyt na e-umiejętności) oraz firmy zajmujące się szkoleniami i certyfikacją w branży TIK (podaż e-umiejętności) europejskie stowarzyszenia branży TIK (np. CEPIS, DIGITALEUROPE) instytucje edukacyjne, instytucje z sektora VET oraz niezależne od dostawców instytucje certyfikujące i egzaminujące krajowe agencje zatrudnienia przedstawiciele branży pośrednictwa pracy i rekrutacji itp. akredytowani krajowi interesariusze w zakresie nadawania znaków jakości e-umiejętności. Ponieważ projekt na początku działałby na zasadach non-profit, aby zapewnić możliwość jego kontynuacji konieczne będą odpowiednie źródła dochodów. Tego rodzaju źródła dochodów mogą obejmować: 1. Składki członkowskie 2. Usługi odwzorowania ram e-cf oraz audytu wyników takiego odwzorowania u dostawców z branży TIK 3. Przyznawanie znaków jakości e-umie jętności za pośrednictwem krajowych organów stowarzyszonych 4. Projekty usługowe dla członków, rządów poszczególnych państw, kluczowych interesariuszy, Komisji Europejskiej, CEN 5. Fundusze KE za pośrednictwem CEN na potrzeby realizacji konkretnych działań, takich jak na przykład dalszy rozwój ram e-cf 6. opłaty licencyjne dotyczące narzędzia samooceny udostępnianego na własny użytek agencjom zatrudnienia, przedstawicielom branży pośrednictwa pracy oraz dużym korporacjom. Strona 25

26 Proponowany model ogólnoeuropejskiego wielostronnego porozumienia Organizacja oferująca IBTC IBTC = Proces (do zdefiniowania) = Klienci/użytkownicy/beneficjenci = Zarządzanie + organ zarządcy zapewniający oferowanie wszelkich usług e-cf Praca TIK Profile e-cf Odniesienie do e-umiejętności Znaki jakości Narzędzie samooceny Serwis w środowisku online Popyt + podaż statystyki Klienci IBTC/ klienci indywidualni Klienci IBTC/ firmy Agencje rekrutacji Praktycy TIK Agencje zatrudnienia, branża HR e-cf, ZJ e-umiejętności + zarządzanie usługami dotyczącymi e-umiejętności Partnerstwo monitorowane przez Radę Zarządzającą Promocja i podnoszenie świadomości Powyższe dane należy traktować jako propozycję, stanowią one przegląd oraz przykład możliwych głównych elementów składowych, jak również potencjalnych zależności między nimi. Komisja Europejska może odegrać pewną rolę w tym modelu, zapewniając wsparcie dla dalszego rozwoju ram e-cf oraz powiązanych usług w ramach mechanizmu CEN. Oznaki skoordynowanej kampanii przeciwko niedostatkom e-umiejętności można było obserwować na konferencji, która odbyła się w Brukseli w dniu 24 stycznia 2013 roku. Spotkali się na niej przedstawiciele branży, dostawcy TIK, przedstawiciele sektora edukacyjnego, niezależne instytucje certyfikujące i egzaminacyjne, krajowe agencje zatrudnienia oraz przedstawiciele branży pośrednictwa pracy, jak również urzędnicy z odpowiednich Dyrekcji Generalnych Komisji Europejskiej: Dyrekcja Generalna ds. Przedsiębiorczości i Przemysłu, Dyrekcja Generalna ds. Edukacji i Kultury, Dyrekcja Generalna ds. Zatrudnienia, Dyrekcja Generalna ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Włączenia Społecznego oraz Dyrekcja Generalna ds. Sieci Komunikacyjnych, Treści i Technologii. Strona 26 Osiągnięto zasadnicze porozumienie w kwestii rozwijania znaków jakości e-umiejętności, narzędzi oraz usług, które mogą wspierać poziomy zatrudnienia oraz możliwości zatrudnienia w Europie. Eksperci z poszczególnych sektorów, które stoją przed wyzwaniami, byli zgodni, że znaki jakości dla szkoleń i certyfikacji w branży TIK mogą pomóc budować transparentność w obecnym gąszczu ofert od różnych dostawców. Mogą one również promować mobilność wśród specjalistów branży TIK, jak również przyciągać nowe talenty do zawodów z branży TIK. Wynikiem takich działań może być gwałtowne obniżenie niedoborów kwalifikacji, co stanowi istotną kwestię w obliczu obecnej niezgodności umiejętności oferowanych w branży TIK z zapotrzebowaniem, które należy pokryć, a co jeszcze ważniejsze, w kontekście niedoborów, które dotkną UE od 2015 roku. Osiągnięto porozumienie, że powszechnie przyjęty znak jakości może pomóc skupić wysiłki na zamknięciu tej luki w zakresie umiejętności. Działania te byłyby oparte o Europejskie ramy odniesienia w zakresie e-kompetencji (e-cf) opracowane przez Europejski Komitet Normalizacyjny (CEN), a w połączeniu z dostępnym w Internecie narzędziem samooceny stanowiłyby one wytyczne pomagające zorientować się w skomplikowanym świecie certyfikatów TIK, pomagając opracować przejrzyste ścieżki kariery w branży TIK oraz udostępnić nowe i bardziej precyzyjne profile dla specjalistów branży TIK. Rozpoczęły się rozmowy między interesariuszami na kolejnych szczeblach w kontekście Wielkiej koalicji na rzecz miejsc pracy w sektorze TIK, które zostały oficjalnie rozpoczęte w Brukseli w dniach 4-5 marca 2013 roku.

27 Podziękowania Badanie zostało zlecone przez Dyrekcję Generalną Komisji Europejskiej ds. Przedsiębiorstw i Przemysłu. André Richier, główny administrator z działu kluczowych technologii i TIK był naszą główną osobą do kontaktu. Projekt został zrealizowany jedynie dzięki współpracy z wieloma ekspertami takimi jak Jutta Breyer (Breyer public), Terry Hook (Clock-IT-Skills) oraz Fabianne Ruggier i Daniela Busuttil Dougall (Talent Consulting), Clementina Marinoni (Fondazione Politecnico die Milano), Fiona Fanning (CEPIS), Dudley Dolan (prezes CEN Workshop on e-skills), Frank Mockler (ECDL), Roberto Bellini (AICA) oraz Andrea Parola (European e-skills Association). Dziękujemy za pomoc i wsparcie Komitetu Sterującego w składzie: Frits Bussemaker (CIONet), Carsten Johnson (Cisco Networking Academy Program), Milton Goldschmidt (CompTIA), Thomas Michel (CERT-IT), George Sharkov (European Software Institute - Center Eastern Europe), Martin Sherry (Innovation Value Institute (IVI)) oraz Peter Weiss (ISS International Business School of Service Management). John McGlinchey Wiceprzewodniczący, CompTIA, Europa i Środkowy Wschód Dziękujemy również Gabrielli Cattaneo, Marianne Kolding i Rosannie Litonti z IDC Europe oraz ekspertom i uczestnikom europejskiej konferencji Działania na rzecz utworzenia znaków jakości e-umiejętności dla szkoleń i certyfikacji w branży informatycznej i komunikacyjnej, która odbyła się w Brukseli 24 stycznia 2013 r., a w szczególności uczestnikom dyskusji panelowych: Silvii Leal, dyrektorowi ds. technologii korporacyjnych w firmie Geoban oraz kierownikowi wydziału TIK w IE Business School w Madrycie, Wilfriedowi Berlinowi, kierownikowi ds. szkoleń TIK w firmie AIRBUS, Gertowi De Laetowi, kierownikowi ds. rozwoju w Cisco Systems, Sebastiano Toffalettiemu, głównemu sekretarzowi PIN SME, profesorowi. dr. Helmutowi Krcmarowi z Politechniki Monachijskiej, Johnowi McGlincheyowi, wiceprezesowi Europe CompTIA, Anie- Carli Pereirze, przewodniczącej Dyrekcji Generalnej ds. Edukacji i Kultury Komisji Europejskiej, Jonathanowi Murrayowi, dyrektorowi DIGITALEUROPE, Peterowi Hagedoornowi, głównemu sekretarzowi European CIO Association, Karlowi-Heinzowi Hageni, IG Metall, Fionie Fanning, CompTIA wspiera Europejskie ramy odniesienia w zakresie e-kompetencji. Z przyjemnością przyjęliśmy inicjatywę mającą na celu zapewnienie znaków jakości e-umiejętności oraz internetowe narzędzie doradcze do samooceny, które umożliwia określenie idealnej ścieżki kariery oraz powiązanych z nią certyfikatów IT. Narzędzia te są niezbędne do zachowania transparentności oraz zgodności w przypadku interesariuszy z branży IT na rynku IBTC, jak również do wspierania udanego wdrożenia Europejskich ram odniesienia w zakresie e-kompetencji. Pracodawcy zatrudniający specjalistów IT polegają na certyfikatach branżowych, ponieważ pracownicy certyfikowani są w większym stopniu zdolni zrozumieć nowe i skomplikowane technologie, są bardziej wydajni i zapewniają bardziej innowacyjne podejście do rozwiązywania problemów w miejscu pracy. głównemu sekretarzowi CEPIS, dr. Wolfgangowi Müllerowi, dyrektorowi reprezentacji europejskiej z federalnej agencji zatrudnienia w Niemczech, Richardowi Narine, dyrektorowi działu globalnych branż IT z Randstad, Wallisowi Goelenowi, przewodniczącemu Dyrekcji Generalnej Komisji Europejskiej ds. Zatrudnienia i Zagadnień Społecznych, Martinowi Ulbrichowi, zarządzającemu polityką Dyrekcji Generalnej Komisji Europejskiej CONNECT. Chcielibyśmy również szczególnie podziękować za cenne spostrzeżenia, które byliśmy w stanie zgromadzić w toku ponad 100 wywiadów przeprowadzonych z ekspertami i praktykami, jak również podziękować ponad 220 ekspertom za wypełnienie ankiet internetowych. Jesteśmy również wdzięczni wielu profesjonalistom, którzy poświęcili nam swój czas dzieląc się swoimi poglądami. Strona 27

28 Dane kontaktowe W celu uzyskania dodatkowych informacji i otrzymania dodatkowych egzemplarzy niniejszej broszury, należy zwrócić się do: Komisja Europejska Dyrekcja Generalna ds. Przedsiębiorczości i Przemysłu Unit D4 Key Enabling Technologies and ICT 1040 Bruksela, Belgia Faks: (32-2) ENTR-KET-AND-ICT@ec.europa.eu empirica GmbH Oxfordstr Bonn, Niemcy info@empirica.com www: Ucz się z: