Inwestycje finansowe i ubezpieczenia tendencje światowe a rynek polski

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Inwestycje finansowe i ubezpieczenia tendencje światowe a rynek polski"

Transkrypt

1 PRACE NAUKOWE Uwersytetu Ekoomczego we Wrocławu RESEARCH PAPERS of Wrocław Uversty of Ecoomcs 323 Iwestyce fasowe ubezpeczea tedece śwatowe a ryek polsk Redaktorzy aukow Krzysztof Jauga Wada Roka-Chmelowec Wydawctwo Uwersytetu Ekoomczego we Wrocławu Wrocław 203

2 Redaktor Wydawctwa: Ageszka Flasńska Redaktor techczy: Barbara Łopusewcz Korektor: Barbara Cbs Łamae: Małgorzata Czupryńska Proekt okładk: Beata Dębska Publkaca est dostępa w Iterece a stroach: w Dolośląske Bblotece Cyfrowe The Cetral ad Easter Europea Ole Lbrary a także w adotowae bblograf zagadeń ekoomczych BazEko Iformace o aborze artykułów zasadach recezowaa zaduą sę a stroe teretowe Wydawctwa Kopowae powelae w akekolwek forme wymaga pseme zgody Wydawcy Copyrght by Uwersytet Ekoomczy we Wrocławu Wrocław 203 ISSN ISBN Wersa perwota: publkaca drukowaa Druk: Drukara TOTEM

3 Sps treśc Wstęp... Adam Adamczyk: Pozom wewętrzych źródeł fasowaa ako determata westyc w dzałalość B + R przedsęborstw... 3 Roma Asyger: Ekoomcze prawe aspekty eprawdłowośc fukcoowaa ryku NewCoect. Ocea propozyce zma Jacek Bałek: Zastosowae autorskego deksu wydaośc pracy do aalzy dyamk ce edostek rozrachukowych OFE Magdalea Chmelowec-Lewczuk: Zrówoważoa Karta Wyków w zakładze ubezpeczeń Dawd Dawdowcz: Ocea efektywośc owych pozostałych fuduszy westycyych akc polskch w latach Ewa Dzwok: Weryfkaca model krzywe dochodowośc a podstawe metod dyamczych Krzysztof Echaust: Zwroty dzee a zwroty oce porówae wybraych własośc a przykładze kotraktów futures otowaych a GPW w Warszawe Urszula Gerałtowska: Iwestowae w metale szlachete ako alteratywa forma lokowaa kaptału Paweł Klber: Spread WIBOR-OIS ako mara ryzyka kredytowego prem płyoścowe... 0 Karol Marek Klmczak: Struktura autoregresya zysku rezydualego spółek z Polsk, Nemec Frac... 2 Aa Korzeowska: Wybrae problemy ryku fasowego wykaące z sytuac a ryku oszczędośc gospodarstw domowych Meczysław Kowersk: Catergowa teora dywded Marzea Krawczyk: Adekwatość oferty stytuc ryku fasowego do potrzeb kaptałowych MŚP Paweł Kufel, Magdalea Mosoek-Schweda: Wpływ dośwadczea gełdowego a koszt pozyskwaa kaptału a ryku Catalyst... 5 Robert Kurek: Ewoluca kowergec regulac sposobów adzorowaa a ryku ubezpeczeowym UE... 6 Sebasta Maewsk, Marusz Doszyń: Efekty wpływu czyków behaworalych a stopy zwrotu z akc spółek sektora budowlaego otowaych a GPW w Warszawe... 70

4 6 Sps treśc Sebasta Maewsk: Behaworaly portfel według Maslowa aalza symulacya Marta Małecka: Metody ocey akośc progoz ryzyka rykowego aalza porówawcza Aleksader R. Merck: Wykorzystae rozkładu t-studeta do szacowaa wartośc zagrożoe Artur Mkulec: Zormalzoway względem czasu τ wskaźk Calmara ego zastosowae w aalze efektywośc westyc portfelowych Wocech Msterek: Barery w zakrese pozyskaa zewętrzych źródeł fasowaa a realzace proektów owacyych przedsęborstw Paweł Nszczota: Wpływ ęzyka raportowaa a płyość spółek zagraczych otowaych a GPW Dorota Pekasewcz: Wyzaczae współczyka bezpeczeństwa a podstawe kwatyla rozkładu sumy roszczeń w portfelu ubezpeczeń komukacyych Ageszka Perepeczo: Reakca akcoaruszy a decyze o wypłace dywdedy w spółkach publczych wyk badań empryczych Tomasz Psula: Metodycze aspekty zastosowaa model skorgowych do ocey zdolośc kredytowe z wykorzystaem metod loścowych Paweł Porcealuk: Aalza wybraych mar ryzyka płyośc dla akc otowaych a GPW w Warszawe w latach Marc Salamaga: Zastosowae metody średe kroczące do badaa zyskowośc westyc a polskm ryku kaptałowym Rafał Sedleck: Progozowae trudośc fasowych przedsęborstw z wykorzystaem mary rozwou Hellwga Aa Sroczyńska-Baro: Możlwośc aplkacye ger meszoścowych a Gełdze Paperów Wartoścowych Mchał Stachura, Barbara Wodecka: Asymetra w uęcu Boshakova propozyca metody szacowaa mar asymetr z próby Potr Staszkewcz: Verfcato of the dsclosure lemma appled to the model for reputato rsk for subsdares of o-publc group wth recprocal shareholdg o the Polsh broker-dealers market Aa Szymańska: Bayesowske szacowae stawek składk w ubezpeczeach komukacyych z wybraym fukcam straty Jacek Welc: Progozowaa dyamka zysków spółek a obcążee błędów progoz dośwadczea polske Jerzy Węcławsk: Pożyczk hybrydowe ako alteratywa forma fasowaa przedsęborstw Ryszard Węgrzy: Aalza wrażlwośc zmeośc mplkowae względem strumetu podstawowego opc podeśce dyamcze Stasław Weteska: Obcążea obektów budowlaych śegem ako elemet ryzyka w ubezpeczeach maątkowo-osobowych w Polskm obszarze klmatyczym

5 Sps treśc 7 Zuzaa Wośko: Odporość sektora bakowego w Polsce a szok zewętrze w kotekśce ryzyka kredytowego. Badae zależośc mędzy zmeym makroekoomczym Aa Zamoska: Wskaźk Sharpe a w teor w praktyce Aeta Zglńska-Petrzak: Bootstrapowe progozy zmeośc stóp zwrotu a podstawe modelu GARCH Moka Zelńska-Stkewcz: Ocea kodyc ryku eruchomośc meszkaowych a podstawe badaa daych z raportów fasowych frm deweloperskch Summares Adam Adamczyk: The level of teral sources of face as a determat of vestmet R & D of eterprses Roma Asyger: Ecoomc ad legal aspects of rregulartes the fuctog of the NewCoect market. Assessmet ad suggestos for chages Jacek Bałek: Applcato of the orgal dex of labour productvty the aalyss of ope peso fuds uts dyamcs Magdalea Chmelowec-Lewczuk: Balaced Scorecard surace compay Dawd Dawdowcz: Evaluato of effcecy of ew Polsh equty vestmet fuds comparso to the other vestmet fuds the perod Ewa Dzwok: Yeld curve verfcato based o the correlato surface method Krzysztof Echaust: Traded perod returs ad o-traded perod returs comparso of selected propertes o the bass of futures cotracts quoted o Warsaw Stock Exchage Urszula Gerałtowska: Ivestg precous metals as a alteratve form of captal vestmet Paweł Klber: WIBOR-OIS spread as a measure of lqudty ad default rsk. Karol Marek Klmczak: Autoregressve structure of resdual come of Polsh, Frech ad Germa frms... 9 Aa Korzeowska: Selected problems of facal market resultg from the stuato o household savgs market Meczysław Kowersk: Caterg theory of dvdeds... 4 Marzea Krawczyk: Adequacy of the offer gve by facal market sttuto to captal eeds of SMEs Paweł Kufel, Magdalea Mosoek-Schweda: The mpact of the stock-market experece o the cost of captal gaed o the Catalyst market... 60

6 8 Sps treśc Robert Kurek: The evoluto covergece of supervso regulatos ad methods o the Europea Uo surace market Sebasta Maewsk, Marusz Doszyń: The effects of mpact of behavoural factors o the rate of retur of costructo compaes stocks lsted o the Warsaw Stock Exchage Sebasta Maewsk: Behavoural portfolo accordg to Maslov smulato aalyss... 9 Marta Małecka: Methods for evaluatg Value-at-Rsk forecasts comparatve aalyss Aleksader R. Merck: Usg the Studet s t dstrbuto Value-at-Rsk estmato... 2 Artur Mkulec: Tau-ormalzed-Calmar rato ad ts applcato the aalyss of portfolo vestmet effcecy Wocech Msterek: Barrers obtag exteral fudg to the realzato of ovatve proects compaes Paweł Nszczota: The laguage used flgs ad the tradg actvty of foreg compaes lsted o the Warsaw Stock Exchage Dorota Pekasewcz: Determato of the safety factor based o quatle of the sum of clams dstrbuto the portfolo of automoble surace Ageszka Perepeczo: Market reactos to dvded aoucemets publc compaes emprcal evdece Tomasz Psula: Methodologcal aspects of the applcato of credt scorg models to assess the credtworthess wth the use of quattatve methods. 288 Paweł Porcealuk: The aalyss of the selected lqudty rsk measures for stocks lsted o the Warsaw Stock Exchage perod Marc Salamaga: A applcato of movg average rules for testg the proftablty of Polsh stock market Rafał Sedleck: Forecastg facal problems of compaes based o Hellwg measuremet of developmet Aa Sroczyńska-Baro: The applcato of the morty games ad gamblg o the stock exchage Mchał Stachura, Barbara Wodecka: Boshakov s approach to asymmetry proposal of estmato of sample asymmetry measures Potr Staszkewcz: Weryfkaca lematu uawea dla modelu ryzyka reputac epublczych grup kaptałowych z powązaam wzaemym a polskm ryku frm westycyych Aa Szymańska: Bayesa estmato of premum rates motor surace wth selected loss fuctos Jacek Welc: Forecasted eargs growth of compaes ad eargs forecast bas Polsh experece Jerzy Węcławsk: Hybrd loas as a alteratve form of corporate face

7 Sps treśc 9 Ryszard Węgrzy: Aalyss of the sestvty of mpled volatlty to the uderlyg strumet of opto a dyamc approach Stasław Weteska: Overload of roofs of buldgs wth sow as a elemet of rsk property surace the Polsh clmate area Zuzaa Wośko: Reslece of the Polsh bakg sector to exteral shocks the cotext of credt rsk. Aalyss of the relatoshp betwee macroecoomc varables Aa Zamoska: Sharpe rato theory ad practce Aeta Zglńska-Petrzak: Bootstrap predctos of returs for GARCH processes Moka Zelńska-Stkewcz: Assessmet of the codto of the Polsh real estate market based o the data aalyss from the facal statemets of developers

8 PRACE NAUKOWE UNIWERSYTETU EKONOMICZNEGO WE WROCŁAWIU RESEARCH PAPERS OF WROCŁAW UNIVERSITY OF ECONOMICS r Iwestyce fasowe ubezpeczea tedece śwatowe a ryek polsk ISSN Jacek Bałek Uwersytet Łódzk ZASTOSOWANIE AUTORSKIEGO INDEKSU WYDAJNOŚCI PRACY DO ANALIZY DYNAMIKI CEN JEDNOSTEK ROZRACHUNKOWYCH OFE Streszczee: W pracy podęto próbę adaptac autorskego deksu wydaośc pracy do kostrukc mary dyamk edostek rozrachukowych OFE. Rozważaa dotyczą zarówo przypadku dwóch mometów czasowych, ak całego przedzału czasowego. W badau empryczym potwerdzoo możlwośc aplkacye omawae mary. Słowa kluczowe: deks ce, deks wydaośc pracy, dyamka ce edostek OFE, Otwarte Fudusze Emerytale.. Wstęp Oprócz mar oceaących efektywość Otwartych Fuduszy Emerytalych [Bałek 2005, 2008; Domańsk (red.) 20; Gaek, Kałuszka 2000, 200] ezbęde wydae sę róweż stosowae metod ocey dyamk ce ch edostek uczestctwa. Może sę bowem zdarzyć tak, że fudusz o stosukowo wysokch aktywach oraz stopach zwrotu ma słabącą a sle dyamkę przyrostów wartośc swoe edostk uczestctwa. W kosekwec w dłuższe perspektywe czasu ego atrakcyość może budzć wątplwośc. Pewe formac dotyczące porówaa dyamk daego fuduszu z dyamką grupy dostarczyłoby zatem zbadae, ak róż sę średe tempo zma wartośc edostk tego fuduszu w stosuku do aalogcze wartośc dla całe grupy OFE. Z wyzaczeem perwsze z tych wartośc problemu e ma, gdyż do tego celu stosue sę średą geometryczą z deksów łańcuchowych wyzaczoych dla ce edostk daego fuduszu. Problem, który rozwązuemy w esze pracy, to ocea wypadkowe dyamk zma ce edostek uczestctwa całe grupy OFE dla zadaego terwału czasowego. Propozyca mary e est owa staow pewą adaptacę autorskego deksu wydaośc pracy, prezetowaego we wcześeszych pracach (por. [Bałek 20]). Główym celem artykułu est weryfkaca możlwośc aplkac wspomae mary do aalzy dyamk polskch OFE.

9 Autorsk deks wydaośc pracy a dyamka ce edostek rozrachukowych OFE Adaptaca autorskego deksu przecęte wydaośc pracy przypadek dwóch mometów czasowych Wele prac pośwęcoych tematyce deksów agregatowych kocetrue sę a porówau deksów statystyczych próbe wykazaa wyższośc któregoś z ch [Dewert 978]. Przy tego rodzau porówaach często autorzy ograczaą sę edye do weryfkac lczby tzw. testów (postulatów), pochodzących z tzw. aksomatycze teor deksów, które speła daa formuła deksu. Jedak stosukowo ewele prac przy aalzach porówawczych berze pod uwagę odporość deksu a sytuace, gdy lczba obserwac pochodzących z okresu bazowego lub badaego est stosukowo ewelka. Ogóle deksy statystycze maą wskazywać a pewe prawdłowośc w zborowośc geerale. Tymczasem stosukowo mała lość formac pochodzących z któregoś z rozpatrywaych okresów może prowadzć do przypadkowych wartośc deksu, co za tym dze, błęde ocey zawska. W ustawodawstwe polskm fukcoue, co prawda, formuła przecętego zwrotu grupy OFE dla zadaego przedzału czasowego (por. [Gaek, Kałuszka 2000]), ale berze pod uwagę edye skrae momety czasowe aalzowaego trzyletego terwału. A zatem formuła określoa w Ustawe o orgazac fukcoowau fuduszy emerytalych [Ustawa z da 28 serpa 997, art. 73] e uwzględa formac o ceach edostek uczestctwa pochodzących ze wszystkch mometów pośredch badaego przedzału czasowego. Dodamy, ż ede z postulatów Gaka Kałuszk [2000] wymaga róweż, aby wpływ fuduszy o stosukowo małych aktywach a przecęty zwrot grupy był odpowedo mały. Góry lmt udzału dowolego fuduszu arzuca ustawa wyos o 5%, dolego lmtu e ma. Poże omówmy pewą autorską kocepcę deksu przecęte wydaośc pracy, który w ocee uwzględa wszystke momety czasowe aalzowaego przedzału czasowego, a dodatkowo odpowedo ogracza wpływ tych kompoetów agregatu (w aszym przypadku fuduszy emerytalych), które charakteryzuą sę relatywe ewelkm aktywam etto, a co za tym dze, stosukowo ewelką lczbą edostek rozrachukowych abytych przez kletów. Rozważaa zaprezetuemy w termolog ryku OFE rozpoczemy e od sytuac, w które porówuemy ze sobą dwa momety obserwac: s (okres bazowy) t (okres baday). Przymmy astępuące ozaczea: lczba fukcouących fuduszy emerytalych, [T, T 2 ] rozważay terwał czasowy, dla którego merzymy przecęty zwrot, p (t) wartość edostk uczestctwa -tego fuduszu w chwl t, q (t) lczba edostek rozrachukowych -tego fuduszu w chwl t, A (t) = p (t) q (t) aktywa etto -tego fuduszu w chwl t, Do końca marca 2004 r. średa ważoa stopa zwrotu oblczaa była a ostat dzeń roboczy każdego kwartału obemowała okres 24 mesęcy poprzedzaących te dzeń. Po zmae przepsów stopa ta oblczaa est co 6 mesęcy, a ostat dzeń roboczy marca wrześa, za okres 36 mesęcy poprzedzaących te dzeń.

10 36 Jacek Bałek A * ( t) - udzał aktywów etto -tego fuduszu w stosuku do łączych aktywów etto grupy OFE w chwl t, tz. * A () t A () t =. A() t = Nech I (s, t) ozacza deks dyamk zma cey edostk -tego fuduszu w porówywaych okresach s, t [T, T 2 ], co ozacza po prostu 2, ż () p () t I (,) st =. p () s (2) W pracy [Bałek 2005] poszukue sę takego deksu przecęte dyamk dla -elemetowe grupy I( st, ), którego formuła staow średą ważoą z deksów cząstkowych I ( st, ), tz. gi ( st,) (,) =, g = I st = przy g R +, atomast zmee p () s oraz p ( t), a przez to róweż I (,) st oraz I(,) st traktue sę ako losowe. Iteresue as welkość rozbeżośc, aka może poawć sę pomędzy zmerzoym, zakłócoym wskaźkem I(,) st a ego oczekwaą wartoścą teoretyczą EI (,) s t 3, ozaczoą tu ako I(,) st. Ozaczmy przez di (,) s t zakłócee deksu merzoe ako odchylee I(,) st od teoretycze wartośc I( st, ). Dobór wag 0 { g, g2,..., g } ma tu a celu mmalzacę odchyleń wartośc deksu I(,) st od ego wartośc przecęte. Mmalzuemy węc dyspersę stochastyczą określoą tu ako: σ = EdI ( (,)) st = EI ( (,) st - I0(,)). st I (4) Wprowadźmy astępuące ozaczee: Wobec (3) (5) uzyskuemy: γ = g = = g (3) (5) I(,) st = γ I (,), st (6) 2 W orygale pracy [Bałek 2007] formuła ta staowła deks cząstkowe wydaośc pracy. W eszym artykule wyrażamy go w termolog OFE. 3 Przymuemy tu: EI (,) s t <, EI (,) s t <, VarI (,) s t <, VarI (,) s t <.

11 Autorsk deks wydaośc pracy a dyamka ce edostek rozrachukowych OFE 37 gdze I(,) st = EI(,) st = γ I (,), st (7) = I (,) st = EI (,), st {,2,..., }, (8) γ =. (9) = Uzaąc dodatkowo, ż zakłócea ceowych deksów cząstkowych di (,) s t oraz di (,) s t są ezależe dla, otrzymuemy w kosekwec wobec (4) = E I st - I I 0 st = I = = (0) σ [ γ( (,) (,))] γσ. A zatem problem optymalzacyy sprowadza sę do mmalzac fukc określoe w (0) przy waruku ograczaącym (9). Ne będzemy tuta przytaczać techcze stroy rozwązaa tego problemu, odsyłaąc zateresowaego czytelka do pracy [Bałek 20]. W efekce, przy wprowadzoych ozaczeach, powyższa optymalzaca prowadz do astępuących wartośc wag 4 g : g 2 2 = =. p( s) p() t + + q () s q () t A ( s) A () t A zatem udzały fuduszy w formule przecęte dyamk wartośc edostek uczestctwa grupy określamy tu e poprzez średą arytmetyczą, lecz za pomocą średe geometrycze z lczby uczestków fuduszy w porówywaych okresach. 3. Przecęta dyamka grupy OFE przypadek przedzału czasowego Rozważmy teraz sytuacę, gdze teresue as przecęta, edookresowa dyamka wartośc edostek uczestctwa grupy OFE a zadaym przedzale czasowym [ T, T 2]. Załóżmy, ż posadamy formacę o lczbe oraz ceach edostek () 4 Jest tu pewa formala eścsłość. W orygale pracy lczba pracowków przedsęborstwa traktowaa była ako pewa dodata lczba rzeczywsta. W eszych rozważaach róweż zakładamy, ż lczba edostek OFE est determstycza. Jedak wydae sę, że do wyzaczaa lczby edostek ako loraz aktywów etto fuduszu wartośc edostk rozrachukowe (traktowae losowo) założee to przestae obowązywać.

12 38 Jacek Bałek dla wszystkch mometów pośredch oraz skraych rozważaego przedzału, tz. w okresach T, T +, T + 2,..., T2 -. Wobec wprowadzoych ozaczeń zdefumy deks dyamk dla grupy OFE: gdze: 2 t β α (2) I [ T, T ] = I ( t-, t), B 2 = t= T + β = T - T () A() t 2 T2 p t t= T T2 - T T2 p t = t= T () A () t T = T2 t= T T2 = q () t, q () t (3) t= T 2 p( t-) p( t) + + t A( t-) A( t) q( t-) q( t) α = =. T2 T (4) 2 2 p ( ) ( ) u T u- p u = + u= T+ + + A( u-) A( u) q ( u-) q ( u) Współczyk β określaą, ak był relatywy udzał lczby edostek -tego fuduszu wobec abytych edostek wszystkch uczestków OFE w zadaym przedzale czasowym, atomast współczyk α t wskazuą a udzał lczby edostek -tego fuduszu w chwl t [ T, T2] w stosuku do sumarycze lczby edostek rozrachukowych fuduszu w całym przedzale czasu. Rozważaa teoretycze dotyczące formuły (2) zadze czytelk w pracy [Bałek 20]. W dalsze częśc pracy przedstawmy wyk badaa maącego określć dyamkę zma wartośc edostek uczestctwa zarówo całe grupy OFE, ak poszczególych fuduszy. Iloraz tych dwóch wartośc pozwala bowem stwerdzć, czy day fudusz est bardze dyamczy ż (uśredaąc) grupa OFE, czy też ego tempo rozwou est poże średego pozomu grupy fuduszy. Dodamy, ż przecętą dyamkę ce edostk daego -tego fuduszu G ( T, T 2 ) kalkuluemy tu w sposób klasyczy, a węc za pomocą średe geometrycze z odpowedch ceowych deksów łańcuchowych, tz. G T T p ( T + ) p ( T + 2) p ( T ) p ( T ) (, 2) = T - T... =. ( ) ( ) ( 2 ) T - p T T p T + p T - p( T) (5)

13 Autorsk deks wydaośc pracy a dyamka ce edostek rozrachukowych OFE 39 Zauważmy róweż, ż formuła (2) w przecweństwe do ustawowego przecętego zwrotu e zawera w swoe skład wyrażeń postac A ( T ) czy A * * ( T 2). 4. Badae emprycze W celu mplemetac omówoego deksu dyamk wzęto pod uwagę okres fukcoowaa OFE w Polsce. W badau użyto daych mesęczych (20 obserwac) dotyczących ce edostek uczestctwa OFE oraz lczby posadaych edostek. Wyk dotyczące przecęte dyamk wartośc edostek uczestctwa poszczególych fuduszy dla różych przedzałów czasowych zawera tab.. Tabela 2 zawera zestawee relac wartośc dywdualych deksów dyamk (dla poszczególych OFE) w stosuku do wartośc deksu wypadkowego dla całe grupy I B, róweż dla różych przedzałów czasowych. Wykres fukc f( t) = I ( tt, + ) przedstawoo a rys.. B Tabela. Przecęte, mesęcze tempo zma wartośc edostek uczestctwa OFE dla różych przedzałów czasowych OFE Wartość deksu G dla zadaego przedzału czasowego AIG 0,9963,0063,0059,0064 Allaz 0,9954,0062,0052,0058 Bakowy 0,9957,006,0049,0058 Avva 0,9957,0062,0054,0056 AXA 0,9964,0059,0056,0059 WARTA 0,9956,0062,0053,0059 AEGON 0,9952,0055,0052,0057 Geeral 0,9960,0056,0058,0063 ING 0,9954,0065,0057,0062 Pekao 0,9944,0057,0056,0059 Pocztylo 0,9938,0052,0053,0057 Polsat 0,9924,0047,0050,0062 PZU 0,9947,0059,0054,0060 Nordea 0,9964,0063,0054,0058 Źródło: oblczea włase w programe Mathematca 6.0 a podstawe daych z serwsu gov.pl.

14 40 Jacek Bałek Tabela 2. Przecęta dyamka ce edostek uczestctwa poszczególych OFE w stosuku do przecęte, edookresowe dyamk ce w całe grupe 5 OFE Wartość wyrażea [ G / IB ] 00% dla zadaego przedzału czasowego (%) AIG 0,0784 0,044 0,0379 0,0422 Allaz 0,0092 0,0082 0,0239 0,05 Bakowy 0,0230 0,0040 0,0592 0,057 Avva 0,060 0,006 0,04 0,0330 AXA 0,0892 0,08 0,064 0,0035 WARTA 0,0070 0,0040 0,084 0,003 AEGON 0,0294 0,068 0,0249 0,02 Geeral 0,0482 0,049 0,0268 0,0352 ING 0,000 0,037 0,09 0,0252 Pekao 0,06 0,044 0,008 0,0033 Pocztylo 0,73 0,0897 0,066 0,023 Polsat 0,338 0,42 0,0444 0,0246 PZU 0,080 0,0246 0,020 0,0044 Nordea 0,0884 0,049 0,005 0,02 Źródło: oblczea włase w programe Mathematca 6.0 a podstawe daych z serwsu Rys.. Przecęta, mesęcza zmaa wartośc edostek fukcouących OFE w okrese Źródło: opracowae włase w programe Mathematca 6.0 a podstawe daych z serwsu gov.pl. 5 Dla okresu otrzymao wyk I B = 0,9955, dla okresu otrzymao wyk I B =,006,,006, dla okresu otrzymao wyk I B =,0055, dla okresu otrzymao wyk I B =,0059.

15 Autorsk deks wydaośc pracy a dyamka ce edostek rozrachukowych OFE 4 Należy tuta zazaczyć, ż wartośc zaduące sę w poszczególych kolumach tab. 2 odpowadaą a pytae, o le procet przecęta, mesęcza dyamka ce edostk daego fuduszu róż sę od przecęte, mesęcze dyamk ce edostek w grupe OFE. Dodate wartośc ozaczaą, ż dyamka ce edostek daego fuduszu est wększa ż grupy. Ueme wskazaa ozaczaą, ż day fudusz rozwa sę wole ż (średo) grupa. 5. Wosk W przeprowadzoym badau abardze dyamcze rozwaącym sę fuduszem okazał sę AIG (w całym okrese obętym badaem śred mesęczy przyrost wartośc ego edostk uczestctwa przekracza o 0,0422% śred mesęczy aalogczy przyrost w grupe OFE). Mesęcza dyamka zma wartośc edostk uczestctwa est róweż wyróżaąca w przypadku fuduszy: Geeral, ING oraz Polsat (pogruboeoe wartośc w tab. 2), ale tylko w przypadku długch przedzałów obserwac. W przypadku okresu , który był ealepszy dla ryku OFE (perwsza koluma w tab. ), za abardze dyamcze (róweż w stosuku do grupy) ależy uzać fudusze Axa Nordea. Ne zmea to edak faktu, ż okrese tym wszystke fudusze geerale tracły (tz. przecęte mesęcze tempo zma wartośc ch edostek uczestctwa było mesze od edośc). Wyróżoe wcześe (dla całego 0-letego przedzału czasowego obserwac) fudusze ING oraz Polsat w cągu ostatego roku wyraźe e adążaą za grupą 6. Należy tu admeć, ż ogóle westyce OFE powśmy traktować ako długotermowe tak aprawdę abardze marodaa est ostata koluma tab. 2. Zauważmy edak a koec, ż obserwuąc zmay ce edostek OFE zaledwe z mesąca a mesąc, to tak, poza okresem śwatowego kryzysu fasowego, przeważaą wzrosty ce edostek ad spadkam (deks dyamk powyże edośc por. rys. ). Prezetowae wyk moża by uzupełć, stosuąc p. odpowede metody aalzy techcze do ocey zma keruku tredu (p. wskaźk MACD, por. [Aalza techcza 200]), e było to edak celem artykułu. Lteratura Aalza techcza wprowadzee, 200, tłum. T. Słupek, Dom Wydawczy ABC, Kraków. Bałek J., 2005, Jak merzyć retowość grupy fuduszy emerytalych? Model stochastyczy, [w:] T. Trzaskalk (red.), Modelowae preferec a ryzyko 05, Wydawctwo Akadem Ekoomcze w Katowcach, Katowce s Fudusz Polsat zay est z wyraźe odrębe poltyk westycye (skład ego portfela zauważale róż sę od portfel westycyych pozostałych OFE). Mmo że dyamka wartośc ego edostk uczestctwa est zacząco mesza od średe w grupe w okrese lpec 20 lpec 202, to edak borąc pod uwagę cały aalzoway tu przedzał czasowy lpec 2002 lpec 202, odos sę wrażee, ż taka poltyka przyos wymere korzyśc. Wdać bowem (tab. 2), ż mmo wszystko fudusz Polsat rozwa sę dyamcze ż grupa OFE.

16 42 Jacek Bałek Bałek J., 2008, New defto of the average rate of retur of a group of peso fuds, [w:] W. Mlo, G. Szafrańsk, P. Wdowńsk (Eds.), Facal Markets: Prcples of Modellg, Forecastg ad Decso-Makg, FdEco Moograph Seres: Advaces Facal Market Aalyss, No. 6, Wydawctwo Uwersytetu Łódzkego, Łódź, s Bałek J., 20, A proposal of a aggregate dex of labour productvty, Acta Uverstats Lodzess, Fola Oecoomca 255, Wydawctwo Uwersytetu Łódzkego, Łódź, s Dewert W., 978, Superlatve dex umbers ad cosstecy aggregato, Ecoometrca, vol. 46, s Domańsk C. (red.), 20, Neklasycze metody ocey efektywośc ryzyka. Otwarte Fudusze Emerytale, PWE, Warszawa. Gaek L., Kałuszka M., 2000, O the average retur rate for a group of vestmet fuds, Acta Uverstas Lodzess, Fola Oecoomca 52, Wydawctwo Uwersytetu Łódzkego, Łódź, s Gaek L., Kałuszka M., O some propertes of the average rate of retur a dscrete tme stochastc model, 200 [praca eopublkowaa]. Ustawa z da 28 serpa 997 r. o orgazac fukcoowau fuduszy emerytalych, Dz.U. r 39, poz APPLICATION OF THE ORIGINAL INDEX OF LABOUR PRODUCTIVITY IN THE ANALYSIS OF OPEN PENSION FUNDS UNITS DYNAMICS Summary: I the paper we try to adapt a orgal dex of labour productvty to the costructo of measure of ope peso fuds uts dyamcs. We cosder ot oly two momets of observatos but also the whole tme terval. I our emprcal study we cofrm the usefuless of the dscussed measure. Keywords: Prce dex, dex of labour productvty, ope peso fuds uts dyamcs, Ope Peso Fuds.

ρ (6) przy czym ρ ij to współczynnik korelacji, wyznaczany na podstawie następującej formuły: (7)

ρ (6) przy czym ρ ij to współczynnik korelacji, wyznaczany na podstawie następującej formuły: (7) PROCES ZARZĄDZANIA PORTFELEM PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH WSPOMAGANY PRZEZ ŚRODOWISKO AUTOMATÓW KOMÓRKOWYCH Ageszka ULFIK Streszczee: W pracy przedstawoo sposób zarządzaa portfelem paperów wartoścowych wspomagay

Bardziej szczegółowo

Jego zależy od wysokości i częstotliwości wypłat kuponów odsetkowych, ceny wykupu, oczekiwanej stopy zwrotu oraz zapłaconej ceny za obligację.

Jego zależy od wysokości i częstotliwości wypłat kuponów odsetkowych, ceny wykupu, oczekiwanej stopy zwrotu oraz zapłaconej ceny za obligację. Wrażlwość oblgacj Jedym z czyków ryzyka westowaa w oblgacje jest zmeość rykowych stóp procetowych. Iżyera fasowa dyspouje metodam pozwalającym zabezpeczyć portfel przed egatywym skutkam zma stóp procetowych.

Bardziej szczegółowo

Statystyczna analiza miesięcznych zmian współczynnika szkodowości kredytów hipotecznych

Statystyczna analiza miesięcznych zmian współczynnika szkodowości kredytów hipotecznych dr Ewa Wycka Wyższa Szkoła Bakowa w Gdańsku Wtold Komorowsk, Rafał Gatowsk TZ SKOK S.A. Statystycza aalza mesęczych zma współczyka szkodowośc kredytów hpoteczych Wskaźk szkodowośc jest marą obcążea kwoty/lczby

Bardziej szczegółowo

UOGÓLNIONA ANALIZA WRAŻLIWOŚCI ZYSKU W PRZEDSIĘBIORSTWIE PRODUKUJĄCYM N-ASORTYMENTÓW. 1. Wprowadzenie

UOGÓLNIONA ANALIZA WRAŻLIWOŚCI ZYSKU W PRZEDSIĘBIORSTWIE PRODUKUJĄCYM N-ASORTYMENTÓW. 1. Wprowadzenie B A D A N I A O P E R A C Y J N E I D E C Y J E Nr 2 2007 Aa ĆWIĄKAŁA-MAŁYS*, Woletta NOWAK* UOGÓLNIONA ANALIA WRAŻLIWOŚCI YSKU W PREDSIĘBIORSTWIE PRODUKUJĄCYM N-ASORTYMENTÓW Przedstawoo ajważejsze elemety

Bardziej szczegółowo

N ( µ, σ ). Wyznacz estymatory parametrów µ i. Y które są niezależnymi zmiennymi losowymi.

N ( µ, σ ). Wyznacz estymatory parametrów µ i. Y które są niezależnymi zmiennymi losowymi. 3 Metody estymacj N ( µ, σ ) Wyzacz estymatory parametrów µ 3 Populacja geerala ma rozład ormaly mometów wyorzystując perwszy momet zwyły drug momet cetraly z prób σ metodą 3 Zmea losowa ma rozład geometryczy

Bardziej szczegółowo

L.Kowalski zadania ze statystyki opisowej-zestaw 5. ZADANIA Zestaw 5

L.Kowalski zadania ze statystyki opisowej-zestaw 5. ZADANIA Zestaw 5 L.Kowalsk zadaa ze statystyk opsowej-zestaw 5 Zadae 5. X cea (zł, Y popyt (tys. szt.. Mając dae ZADANIA Zestaw 5 x,5,5 3 3,5 4 4,5 5 y 44 43 43 37 36 34 35 35 Oblcz współczyk korelacj Pearsoa. Oblcz współczyk

Bardziej szczegółowo

Analiza wyniku finansowego - analiza wstępna

Analiza wyniku finansowego - analiza wstępna Aalza wyku fasowego - aalza wstępa dr Potr Ls Welkość wyku fasowego determuje: etowość przedsęborstwa Welkość podatku dochodowego Welkość kaptałów własych Welkość dywded 1 Aalza wyku fasowego ma szczególe

Bardziej szczegółowo

OBLICZANIE NIEPEWNOŚCI METODĄ TYPU B

OBLICZANIE NIEPEWNOŚCI METODĄ TYPU B OBLICZANIE NIEPEWNOŚCI METODĄ TYPU B W przypadku gdy e występuje statystyczy rozrzut wyków (wszystke pomary dają te sam wyk epewość pomaru wyzaczamy w y sposób. Główą przyczyą epewośc pomaru jest epewość

Bardziej szczegółowo

Podstawy analizy niepewności pomiarowych (I Pracownia Fizyki)

Podstawy analizy niepewności pomiarowych (I Pracownia Fizyki) Podstawy aalzy epewośc pomarowych (I Pracowa Fzyk) Potr Cygak Zakład Fzyk Naostruktur Naotecholog Istytut Fzyk UJ Pok. 47 Tel. 0-663-5838 e-mal: potr.cygak@uj.edu.pl Potr Cygak 008 Co to jest błąd pomarowy?

Bardziej szczegółowo

System finansowy gospodarki

System finansowy gospodarki System fasowy gospodark Zajęca r 7 Krzywa retowośc, zadaa (mat. f.), marża w hadlu, NPV IRR, Ustawa o kredyce kosumeckm, fukcje fasowe Excela Krzywa retowośc (dochodowośc) Yeld Curve Krzywa ta jest grafczym

Bardziej szczegółowo

FINANSE II. Model jednowskaźnikowy Sharpe a.

FINANSE II. Model jednowskaźnikowy Sharpe a. ODELE RYNKU KAPITAŁOWEGO odel jedowskaźkowy Sharpe a. odel ryku kaptałowego - CAP (Captal Asset Prcg odel odel wycey aktywów kaptałowych). odel APT (Arbtrage Prcg Theory Teora artrażu ceowego). odel jedowskaźkowy

Bardziej szczegółowo

Planowanie eksperymentu pomiarowego I

Planowanie eksperymentu pomiarowego I POLITECHNIKA ŚLĄSKA W GLIWICACH WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Plaowae eksperymetu pomarowego I Laboratorum merctwa (M 0) Opracował: dr ż. Grzegorz Wcak

Bardziej szczegółowo

Przestrzenno-czasowe zróżnicowanie stopnia wykorzystania technologii informacyjno- -telekomunikacyjnych w przedsiębiorstwach

Przestrzenno-czasowe zróżnicowanie stopnia wykorzystania technologii informacyjno- -telekomunikacyjnych w przedsiębiorstwach dr ż. Jolata Wojar Zakład Metod Iloścowych, Wydzał Ekoom Uwersytet Rzeszowsk Przestrzeo-czasowe zróżcowae stopa wykorzystaa techolog formacyjo- -telekomukacyjych w przedsęborstwach WPROWADZENIE W czasach,

Bardziej szczegółowo

1. Relacja preferencji

1. Relacja preferencji dr Mchał Koopczyńsk EKONOMIA MATEMATYCZNA Wykłady, 2, 3 (a podstawe skryptu r 65) Relaca preferec koszyk towarów: przestrzeń towarów: R + = { x R x 0} x = ( x,, x ) X X R+ x 0 x 0 =, 2,, x~y xf y x y x

Bardziej szczegółowo

L.Kowalski PODSTAWOWE TESTY STATYSTYCZNE WERYFIKACJA HIPOTEZ PARAMETRYCZNYCH

L.Kowalski PODSTAWOWE TESTY STATYSTYCZNE WERYFIKACJA HIPOTEZ PARAMETRYCZNYCH L.Kowalsk PODSTAWOWE TESTY STATYSTYCZNE TESTY STATYSTYCZNE poteza statystycza to dowole przypuszczee dotyczące rozkładu cechy X. potezy statystycze: -parametrycze dotyczą ezaego parametru, -parametrycze

Bardziej szczegółowo

MATERIAŁY I STUDIA. Efektywność sektora publicznego na poziomie samorządu lokalnego. Zesz y t nr 242. Barbara Karbownik, Grzegorz Kula

MATERIAŁY I STUDIA. Efektywność sektora publicznego na poziomie samorządu lokalnego. Zesz y t nr 242. Barbara Karbownik, Grzegorz Kula MATERAŁY STUDA Zesz y t r 242 Efektywość sektora publczego a pozome samorządu lokalego Barbara Karbowk, Grzegorz Kula Warszawa 2009 Barbara Karbowk Narodowy Bak Polsk, barbara.karbowk@bp.pl Grzegorz Kula

Bardziej szczegółowo

Miary statystyczne. Katowice 2014

Miary statystyczne. Katowice 2014 Mary statystycze Katowce 04 Podstawowe pojęca Statystyka Populacja próba Cechy zmee Szereg statystycze Wykresy Statystyka Statystyka to auka zajmująca sę loścowym metodam aalzy zjawsk masowych (występujących

Bardziej szczegółowo

Wyrażanie niepewności pomiaru

Wyrażanie niepewności pomiaru Wyrażae epewośc pomaru Adrzej Kubaczyk Wydzał Fzyk, Poltechka Warszawska Warszawa, 05 Iformacje wstępe Każdy pomar welkośc fzyczej dokoyway jest ze skończoą dokładoścą, co ozacza, że wyk tego pomaru dokoyway

Bardziej szczegółowo

Monika Jeziorska - Pąpka Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Monika Jeziorska - Pąpka Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu DYNAMICZNE MODELE EKONOMERYCZNE X Ogólopolske Semarum Naukowe, 4 6 wrześa 2007 w oruu Katedra Ekoometr Statystyk, Uwersytet Mkołaja Koperka w oruu Moka Jezorska - Pąpka Uwersytet Mkołaja Koperka w oruu

Bardziej szczegółowo

Statystyczne charakterystyki liczbowe szeregu

Statystyczne charakterystyki liczbowe szeregu Statystycze charakterystyk lczbowe szeregu Aalzę badaej zmeej moża uzyskać posługując sę parametram opsowym aczej azywaym statystyczym charakterystykam lczbowym szeregu. Sytetycza charakterystyka zborowośc

Bardziej szczegółowo

Inwestycje finansowe i ubezpieczenia tendencje światowe a rynek polski

Inwestycje finansowe i ubezpieczenia tendencje światowe a rynek polski PRACE NAUKOWE Unwersytetu Ekonomcznego we Wrocławu RESEARCH PAPERS of Wrocław Unversty of Economcs 323 Inwestycje fnansowe ubezpeczena tendencje śwatowe a rynek polsk Redaktorzy naukow Krzysztof Jajuga

Bardziej szczegółowo

Obliczanie średniej, odchylenia standardowego i mediany oraz kwartyli w szeregu szczegółowym i rozdzielczym?

Obliczanie średniej, odchylenia standardowego i mediany oraz kwartyli w szeregu szczegółowym i rozdzielczym? Oblczae średej, odchylea tadardowego meday oraz kwartyl w zeregu zczegółowym rozdzelczym? Średa medaa ależą do etymatorów tzw. tedecj cetralej, atomat odchylee tadardowe to etymatorów rozprozea (dyperj)

Bardziej szczegółowo

Materiały do wykładu 7 ze Statystyki

Materiały do wykładu 7 ze Statystyki Materał do wkładu 7 ze Statstk Aalza ZALEŻNOŚCI pomędz CECHAMI (Aalza KORELACJI REGRESJI) korelacj wkres rozrzutu (korelogram) rodzaje zależośc (brak, elowa, lowa) pomar sł zależośc lowej (współczk korelacj

Bardziej szczegółowo

ZAGADNIENIE TRANSPORTOWE

ZAGADNIENIE TRANSPORTOWE ZAGADNIENIE TRANSPORTOWE ZT.. Zagadee trasportowe w postac tablcy Z m puktów (odpowedo A,...,A m ) wysyłamy edorody produkt w loścach a,...,a m do puktów odboru (odpowedo B,...,B ), gdze est odberay w

Bardziej szczegółowo

Matematyczny opis ryzyka

Matematyczny opis ryzyka Aalza ryzyka kosztowego robót remotowo-budowlaych w warukach epełe formac Mgr ż Mchał Bętkowsk dr ż Adrze Powuk Wydzał Budowctwa Poltechka Śląska w Glwcach MchalBetkowsk@polslpl AdrzePowuk@polslpl Streszczee

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE WARTOŚCI ENERGII ROZPRASZANEJ PODCZAS ZDERZENIA CIAŁ

WYZNACZANIE WARTOŚCI ENERGII ROZPRASZANEJ PODCZAS ZDERZENIA CIAŁ 9 Cel ćwczea Ćwczee 9 WYZNACZANIE WARTOŚCI ENERGII ROZPRASZANE PODCZAS ZDERZENIA CIAŁ Celem ćwczea jest wyzaczee wartośc eerg rozpraszaej podczas zderzea cał oraz współczyka restytucj charakteryzującego

Bardziej szczegółowo

KONCEPCJA WIELOKRYTERIALNEGO WSPOMAGANIA DOBORU WARTOŚCI PROGOWEJ W BIOMETRYCZNYM SYSTEMIE UWIERZYTELNIANIA. Adrian Kapczyński Maciej Wolny

KONCEPCJA WIELOKRYTERIALNEGO WSPOMAGANIA DOBORU WARTOŚCI PROGOWEJ W BIOMETRYCZNYM SYSTEMIE UWIERZYTELNIANIA. Adrian Kapczyński Maciej Wolny KONCEPCJA WIELOKRYTERIALNEGO WSPOMAGANIA DOBORU WARTOŚCI PROGOWEJ W BIOMETRYCZNYM SYSTEMIE UWIERZYTELNIANIA Adra Kapczyńsk Macej Woly Wprowadzee Rozwój całego spektrum coraz doskoalszych środków formatyczych

Bardziej szczegółowo

WPŁYW SPÓŁEK AKCYJNYCH NA LOKALNY RYNEK PRACY

WPŁYW SPÓŁEK AKCYJNYCH NA LOKALNY RYNEK PRACY ZESZYTY NAUKOWE WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH Mara KLONOWSKA-MATYNIA Natala CENDROWSKA WPŁYW SPÓŁEK AKCYJNYCH NA LOKALNY RYNEK PRACY Zarys treśc: Nejsze opracowae pośwęcoe zostało spółkom akcyjym, które

Bardziej szczegółowo

Badania Maszyn CNC. Nr 2

Badania Maszyn CNC. Nr 2 Poltechka Pozańska Istytut Techolog Mechaczej Laboratorum Badaa Maszy CNC Nr 2 Badae dokładośc pozycjoowaa os obrotowych sterowaych umerycze Opracował: Dr. Wojcech Ptaszy sk Mgr. Krzysztof Netter Pozań,

Bardziej szczegółowo

Ryzyko inwestycji w spółki sektora TSL na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych

Ryzyko inwestycji w spółki sektora TSL na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych CZYŻYCKI Rafał 1 PURCZYŃSKI Ja Ryzyko westycj w spółk sektora TSL a Warszawskej Gełdze Paperów Wartoścowych WSTĘP Elemetem erozerwale zwązaym z dzałaloścą westorów a całym ryku kaptałowym jest epewość

Bardziej szczegółowo

System finansowy gospodarki

System finansowy gospodarki System fasowy gospodark Zajęca r 6 Matematyka fasowa c.d. Rachuek retowy (autetowy) Maem rachuku retowego określa sę regulare płatośc w stałych odstępach czasu przy założeu stałej stopy procetowej. Przykłady

Bardziej szczegółowo

Miary położenia wskazują miejsce wartości najlepiej reprezentującej wszystkie wielkości danej zmiennej. Mówią o przeciętnym poziomie analizowanej

Miary położenia wskazują miejsce wartości najlepiej reprezentującej wszystkie wielkości danej zmiennej. Mówią o przeciętnym poziomie analizowanej Podstawy Mary położea wskazują mejsce wartośc ajlepej reprezetującej wszystke welkośc daej zmeej. Mówą o przecętym pozome aalzowaej cechy. Średa arytmetycza suma wartośc zmeej wszystkch jedostek badaej

Bardziej szczegółowo

Zależność kosztów produkcji węgla w kopalni węgla brunatnego Konin od poziomu jego sprzedaży

Zależność kosztów produkcji węgla w kopalni węgla brunatnego Konin od poziomu jego sprzedaży Gawlk L., Kasztelewcz Z., 2005 Zależość kosztów produkcj węgla w kopal węgla bruatego Ko od pozomu jego sprzedaży. Prace aukowe Istytutu Górctwa Poltechk Wrocławskej r 2. Wyd. Ofcya Wydawcza Poltechk Wrocławskej,

Bardziej szczegółowo

Metoda Monte-Carlo i inne zagadnienia 1

Metoda Monte-Carlo i inne zagadnienia 1 Metoda Mote-Carlo e zagadea Metoda Mote-Carlo Są przypadk kedy zamast wykoać jakś eksperymet chcelbyśmy symulować jego wyk używając komputera geeratora lczb (pseudolosowych. Wększość bblotek programów

Bardziej szczegółowo

TARCIE CIĘGIEN O POWIERZCHNIĘ WALCOWĄ WZÓR EULERA

TARCIE CIĘGIEN O POWIERZCHNIĘ WALCOWĄ WZÓR EULERA Ćwczee 8 TARCIE CIĘGIEN O POWIERZCHNIĘ WALCOWĄ WZÓR EULERA 8.. Cel ćwczea Celem ćwczea jest wyzaczee statyczego współczyka tarca pomędzy walcową powerzchą cała a opasującą je lą. Poadto a drodze eksperymetalej

Bardziej szczegółowo

TESTY NORMALNOŚCI. ( Cecha X populacji ma rozkład normalny). Hipoteza alternatywna H1( Cecha X populacji nie ma rozkładu normalnego).

TESTY NORMALNOŚCI. ( Cecha X populacji ma rozkład normalny). Hipoteza alternatywna H1( Cecha X populacji nie ma rozkładu normalnego). TESTY NORMALNOŚCI Test zgodośc Hpoteza zerowa H 0 ( Cecha X populacj ma rozkład ormaly). Hpoteza alteratywa H1( Cecha X populacj e ma rozkładu ormalego). Weryfkacja powyższych hpotez za pomocą tzw. testu

Bardziej szczegółowo

Podstawowe zadanie statystyki. Statystyczna interpretacja wyników eksperymentu. Zalety statystyki II. Zalety statystyki

Podstawowe zadanie statystyki. Statystyczna interpretacja wyników eksperymentu. Zalety statystyki II. Zalety statystyki tatystycza terpretacja wyków eksperymetu Małgorzata Jakubowska Katedra Chem Aaltyczej Wydzał IŜyer Materałowej Ceramk AGH Podstawowe zadae statystyk tatystyka to uwersale łatwo dostępe arzędze, które pomaga

Bardziej szczegółowo

Średnia arytmetyczna Klasyczne Średnia harmoniczna Średnia geometryczna Miary położenia inne

Średnia arytmetyczna Klasyczne Średnia harmoniczna Średnia geometryczna Miary położenia inne Mary położea Średa arytmetycza Klasycze Średa harmocza Średa geometrycza Mary położea e Modala Kwartyl perwszy Pozycyje Medaa (kwartyl drug) Kwatyle Kwartyl trzec Decyle Średa arytmetycza = + +... + 2

Bardziej szczegółowo

Statystyka Opisowa Wzory

Statystyka Opisowa Wzory tatystyka Opsowa Wzory zereg rozdzelczy: x - wartośc cechy - lczebośc wartośc cechy - lczebość całej zborowośc Wskaźk atężea przy rysowau wykresu szeregu rozdzelczego przedzałowego o erówych przedzałach:

Bardziej szczegółowo

Projekt 3 Analiza masowa

Projekt 3 Analiza masowa Wydzał Mechaczy Eergetyk Lotctwa Poltechk Warszawskej - Zakład Saolotów Śgłowców Projekt 3 Aalza asowa Nejszy projekt składa sę z dwóch częśc. Perwsza polega projekce wstępy wętrza kaby (kadłuba). Druga

Bardziej szczegółowo

POLSKA FEDERACJA STOWARZYSZEŃ RZECZOZNAWCÓW MAJĄTKOWYCH POWSZECHNE KRAJOWE ZASADY WYCENY (PKZW) KRAJOWY STANDARD WYCENY SPECJALISTYCZNY NR 4 KSWS 4

POLSKA FEDERACJA STOWARZYSZEŃ RZECZOZNAWCÓW MAJĄTKOWYCH POWSZECHNE KRAJOWE ZASADY WYCENY (PKZW) KRAJOWY STANDARD WYCENY SPECJALISTYCZNY NR 4 KSWS 4 POZECHNE KRAJOE ZAADY YCENY (PKZ) KRAJOY TANDARD YCENY PECJALITYCZNY NR 4 K 4 INETYCJE LINIOE - ŁUŻEBNOŚĆ PRZEYŁU I BEZUMONE KORZYTANIE Z NIERUCHOMOŚCI 1. PROADZENIE 1.1. Nejszy stadard przedstawa reguły

Bardziej szczegółowo

POPULACJA I PRÓBA. Próba reprezentatywna. Dr Adam Michczyński - METODY ANALIZY DANYCH POMIAROWYCH 5 1

POPULACJA I PRÓBA. Próba reprezentatywna. Dr Adam Michczyński - METODY ANALIZY DANYCH POMIAROWYCH 5 1 POPULACJA I PRÓBA POPULACJĄ w statystyce matematyczej azywamy zbór wszystkch elemetów (zdarzeń elemetarych charakteryzujących sę badaą cechą opsywaą zmeą losową. Zbadae całej populacj (przeprowadzee tzw.

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY OPRACOWANIA WYNIKÓW POMIARÓW Z ELEMENTAMI ANALIZY NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH. dr Michał Silarski

PODSTAWY OPRACOWANIA WYNIKÓW POMIARÓW Z ELEMENTAMI ANALIZY NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH. dr Michał Silarski PODTAWY OPRACOWANIA WYNIKÓW POMIARÓW Z ELEMENTAMI ANALIZY NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH dr Mchał larsk I Pracowa Fzycza IF UJ, 9.0.06 Pomar Pomar zacowae wartośc prawdzwej Bezpośred (welkość fzycza merzoa jest

Bardziej szczegółowo

Analiza spektralna stóp zwrotu z inwestycji w akcje

Analiza spektralna stóp zwrotu z inwestycji w akcje Nasz rye aptałowy, 003 r3, str. 38-43 Joaa Góra, Magdalea Osńsa Katedra Eoometr Statysty Uwersytet Mołaja Kopera w Toruu Aalza spetrala stóp zwrotu z westycj w acje. Wstęp Agregacja w eoom eoometr bywa

Bardziej szczegółowo

POLSKA FEDERACJA STOWARZYSZEŃ RZECZOZNAWCÓW MAJĄTKOWYCH POWSZECHNE KRAJOWE ZASADY WYCENY (PKZW) KRAJOWY STANDARD WYCENY SPECJALISTYCZNY NR 4 KSWS 4

POLSKA FEDERACJA STOWARZYSZEŃ RZECZOZNAWCÓW MAJĄTKOWYCH POWSZECHNE KRAJOWE ZASADY WYCENY (PKZW) KRAJOWY STANDARD WYCENY SPECJALISTYCZNY NR 4 KSWS 4 POZECHNE KRAJOE ZAADY YCENY (PKZ) KRAJOY TANDARD YCENY PECJALITYCZNY NR 4 K 4 YCENA ŁUŻEBNOŚCI PRZEYŁU I OKREŚLANIE KOTY YNAGRODZENIA ZA BEZUMONE KORZYTANIE Z NIERUCHOMOŚCI PRZY INETYCJACH LINIOYCH 1.

Bardziej szczegółowo

Portfel. Portfel pytania. Portfel pytania. Analiza i Zarządzanie Portfelem cz. 2. Katedra Inwestycji Finansowych i Zarządzania Ryzykiem

Portfel. Portfel pytania. Portfel pytania. Analiza i Zarządzanie Portfelem cz. 2. Katedra Inwestycji Finansowych i Zarządzania Ryzykiem Katedra Ietycj Faoych Zarządzaa yzykem Aalza Zarządzae Portfelem cz. Dr Katarzya Kuzak Co to jet portfel? Portfel grupa aktyó (trumetó faoych, aktyó rzeczoych), które zotały yelekcjooae, którym ależy zarządzać

Bardziej szczegółowo

Portfel złożony z wielu papierów wartościowych

Portfel złożony z wielu papierów wartościowych Portfel westycyy ćwczea Na odst. Wtold Jurek: Kostrukca aalza, rozdzał 4 dr Mchał Kooczyńsk Portfel złożoy z welu aerów wartoścowych. Zwrot ryzyko Ozaczea: w kwota ulokowaa rzez westora w aery wartoścowe

Bardziej szczegółowo

Struktura czasowa stóp procentowych (term structure of interest rates)

Struktura czasowa stóp procentowych (term structure of interest rates) Struktura czasowa stóp procetowych (term structure of iterest rates) Wysokość rykowych stóp procetowych Na ryku istieje wiele różorodych stóp procetowych. Poziom rykowej stopy procetowej (lub omialej stopy,

Bardziej szczegółowo

ANALIZA INPUT - OUTPUT

ANALIZA INPUT - OUTPUT Aalza put - output Notatk S Dorosewcz J Staseńko Stroa z 28 SŁAWOMIR DOROSIEWICZ JUSTYNA STASIEŃKO ANALIZA INPUT - OUTPUT NOTATKI Istytut Ekoometr SGH Aalza put - output Notatk S Dorosewcz J Staseńko Stroa

Bardziej szczegółowo

Teoria i praktyka. Wyższa Szkoła Turystyki i Ekologii. Fizyka. WSTiE Sucha Beskidzka Fizyka

Teoria i praktyka. Wyższa Szkoła Turystyki i Ekologii. Fizyka. WSTiE Sucha Beskidzka Fizyka Nepewośc pomarowe. Teora praktka. Prowadząc: Dr ż. Adrzej Skoczeń Wższa Szkoła Turstk Ekolog Wdzał Iformatk, rok I Fzka 014 03 30 WSTE Sucha Beskdzka Fzka 1 Iformacje teoretcze zameszczoe a slajdach tej

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Metod Statystycznych ĆWICZENIE 2 WERYFIKACJA HIPOTEZ I ANALIZA WARIANCJI

Laboratorium Metod Statystycznych ĆWICZENIE 2 WERYFIKACJA HIPOTEZ I ANALIZA WARIANCJI Laboatoum Metod tatystyczych ĆWICZENIE WERYFIKACJA HIPOTEZ I ANALIZA WARIANCJI Oacowała: Katazya tąo Weyfkaca hotez Hoteza statystycza to dowole zyuszczee dotyczące ozkładu oulac. Wyóżamy hotezy: aametycze

Bardziej szczegółowo

Modelowanie niezawodności i wydajności synchronicznej elastycznej linii produkcyjnej

Modelowanie niezawodności i wydajności synchronicznej elastycznej linii produkcyjnej Dr hab. ż. Ato Śwć, prof. adzw. Istytut Techologczych ystemów Iformacyych oltechka Lubelska ul. Nadbystrzycka 36, 2-68 Lubl e-mal: a.swc@pollub.pl Dr ż. Lech Mazurek aństwowa Wyższa zkoła Zawodowa w Chełme

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY OPRACOWANIA WYNIKÓW POMIARÓW Z ELEMENTAMI ANALIZY NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH

PODSTAWY OPRACOWANIA WYNIKÓW POMIARÓW Z ELEMENTAMI ANALIZY NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH PODTAWY OPRACOWANIA WYNIKÓW POMIARÓW Z ELEMENTAMI ANALIZY NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH I Pracowa IF UJ Luy 03 PODRĘCZNIKI Wsęp do aalzy błędu pomarowego Joh R. Taylor Wydawcwo Naukowe PWN Warszawa 999 I Pracowa

Bardziej szczegółowo

STATYSTYKA MORANA W ANALIZIE ROZKŁADU CEN NIERUCHOMOŚCI

STATYSTYKA MORANA W ANALIZIE ROZKŁADU CEN NIERUCHOMOŚCI METODY ILOŚCIOWE W BADANIACH EKONOMICZNYCH Tom XII/, 0, tr. 3 STATYSTYKA MORANA W ANALIZIE ROZKŁADU CEN NIERUCHOMOŚCI Dorota Kozoł-Kaczorek Katedra Ekoomk Rolcta Mędzyarodoych Stoukó Gopodarczych Szkoła

Bardziej szczegółowo

Tablica Galtona. Mechaniczny model rozkładu normalnego (M10)

Tablica Galtona. Mechaniczny model rozkładu normalnego (M10) Tablca Galtoa. Mechaczy model rozkładu ormalego (M) I. Zestaw przyrządów: Tablca Galtoa, komplet kulek sztuk. II. Wykoae pomarów.. Wykoać 8 pomarów, wrzucając kulk pojedyczo.. Uporządkować wyk pomarów,

Bardziej szczegółowo

Podstawy opracowania wyników pomiarowych, analiza błędów

Podstawy opracowania wyników pomiarowych, analiza błędów Podstawy opracowaa wyków pomarowych, aalza błędów I Pracowa Fzycza IF UJ Grzegorz Zuzel Lteratura I Pracowa fzycza Pod redakcją Adrzeja Magery Istytut Fzyk UJ Kraków 2006 Wstęp do aalzy błędu pomarowego

Bardziej szczegółowo

WIELOWYMIAROWE REGUŁY ASOCJACJI W MODELOWANIU TENDENCJI ROZWOJOWYCH MSP

WIELOWYMIAROWE REGUŁY ASOCJACJI W MODELOWANIU TENDENCJI ROZWOJOWYCH MSP KATARZYNA BŁASZCZYK BOGDAN RUSZCZAK Poltecha Opolsa WIELOWYMIAROWE REGUŁY ASOCJACJI W MODELOWANIU TENDENCJI ROZWOJOWYCH MSP Wstęp Esploraca daych (ag. data g) zaue sę efetywy zadowae ezaych dotychczas

Bardziej szczegółowo

STATYSTYKA OPISOWA WYKŁAD 3,4

STATYSTYKA OPISOWA WYKŁAD 3,4 STATYSTYKA OPISOWA WYKŁAD 3,4 5 Szereg rozdzelczy przedzałowy (dae pogrupowae) (stosujemy w przypadku dużej lczby epowtarzających sę daych) Przedzał (w ; w + ) Środek x& Lczebość Lczebość skumulowaa s

Bardziej szczegółowo

Modele wartości pieniądza w czasie

Modele wartości pieniądza w czasie Joaa Ceślak, Paula Bawej Modele wartośc peądza w czase Podstawowe pojęca ozaczea Kaptał (ag. prcpal), kaptał początkowy, wartośd początkowa westycj - peądze jake zostały wpłacoe a początku westycj (a początku

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia nr 3 Finanse II Robert Ślepaczuk. Teoria portfela papierów wartościowych

Ćwiczenia nr 3 Finanse II Robert Ślepaczuk. Teoria portfela papierów wartościowych Ćczea r 3 Fae II obert Ślepaczuk Teora portfela paperó artoścoych Teora portfela paperó artoścoych jet jedym z ajażejzych dzałó ooczeych faó. Dotyczy oa etycj faoych, a przede zytkm etycj dokoyaych a ryku

Bardziej szczegółowo

KARBOWNICZEK Dagmara doktorantka, mgr inż. ; LEJDA Kazimierz ; prof. dr hab. inż. Politechnika Rzeszowska, Katedra Silników Spalinowych i Transportu

KARBOWNICZEK Dagmara doktorantka, mgr inż. ; LEJDA Kazimierz ; prof. dr hab. inż. Politechnika Rzeszowska, Katedra Silników Spalinowych i Transportu НАЦІОНАЛЬНИЙ ТРАНСПОРТНИЙ УНІВЕРСИТЕТ 1 013 KARBOWNICZEK Dagmara doktoratka, mgr ż. ; LEJDA Kazmerz ; prof. dr hab. ż. oltechka Rzeszowska, Katedra Slków Spalowych Trasportu ANALIZA WSKAŹNIKA GŁĘBOKOŚCI

Bardziej szczegółowo

5. OPTYMALIZACJA NIELINIOWA

5. OPTYMALIZACJA NIELINIOWA 5. OPTYMALIZACJA NIELINIOWA Zdarza sę dość często, że zależośc występujące w aalzowaych procesach (p. ospodarczych) mają charakter elowy. Dlateo też, oprócz lowych zadań decyzyjych, formułujemy także elowe

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE

AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE Istytut Iżyer Ruchu Morskego Zakład Urządzeń Nawgacyjych Istrukcja r 0 Wzory do oblczeń statystyczych w ćwczeach z radoawgacj Szczec 006 Istrukcja r 0: Wzory do oblczeń statystyczych

Bardziej szczegółowo

W zadaniu nie ma polecenia wyznaczania estymatora nieobciążonego o minimalnej wariancji. σ σ σ σ σ = =

W zadaniu nie ma polecenia wyznaczania estymatora nieobciążonego o minimalnej wariancji. σ σ σ σ σ = = 4. Na podstawe erówośc Cramera Rao wyzacz dole ograczee dla waracj eobcążoego estymatora waracj σ w rozkładze ormalym N(0, σ ). W zadau e ma polecea wyzaczaa estymatora eobcążoego o mmalej waracj dla σ,

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY PROBABILISTYKI Z PRZYKŁADAMI ZASTOSOWAŃ W INFORMATYCE

PODSTAWY PROBABILISTYKI Z PRZYKŁADAMI ZASTOSOWAŃ W INFORMATYCE Marek Cecura, Jausz Zacharsk PODSTAWY PROBABILISTYKI Z PRZYKŁADAMI ZASTOSOWAŃ W INFORMATYCE CZĘŚĆ II STATYSTYKA OPISOWA Na prawach rękopsu Warszawa, wrzeseń 0 Data ostatej aktualzacj: czwartek, 0 paźdzerka

Bardziej szczegółowo

VIW20 koncepcja indeksu zmienności dla polskiego rynku akcyjnego 1

VIW20 koncepcja indeksu zmienności dla polskiego rynku akcyjnego 1 Dr Robert Ślepaczuk Katedra Bakowośc Fasów Wydzał Nauk Ekoomczych Uwersytet Warszawsk Grzegorz Zakrzewsk Po Kredytów Detalczych Departamet Ryzyka Kredytowego Polbak EFG VIW0 kocepcja deksu zmeośc dla polskego

Bardziej szczegółowo

Inwestycje finansowe i ubezpieczenia tendencje światowe a rynek polski

Inwestycje finansowe i ubezpieczenia tendencje światowe a rynek polski PRACE NAUKOWE Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu RESEARCH PAPERS of Wrocław University of Economics 323 Inwestycje finansowe i ubezpieczenia tendencje światowe a rynek polski Redaktorzy naukowi Krzysztof

Bardziej szczegółowo

Pomiary parametrów napięć i prądów przemiennych

Pomiary parametrów napięć i prądów przemiennych Ćwczee r 3 Pomary parametrów apęć prądów przemeych Cel ćwczea: zapozae z pomaram wartośc uteczej, średej, współczyków kształtu, szczytu, zekształceń oraz mocy czyej, berej, pozorej współczyka cosϕ w obwodach

Bardziej szczegółowo

SPRZEDAŻ PONIŻEJ KOSZTU WŁASNEGO W PRZEDSIĘBIORSTWIE WIELOASORTYMENTOWYM

SPRZEDAŻ PONIŻEJ KOSZTU WŁASNEGO W PRZEDSIĘBIORSTWIE WIELOASORTYMENTOWYM ACTA UNIVERSITATIS WRATISLAVIENSIS No 37 PRZEGLĄD PRAWA I ADMINISTRACJI LXXX WROCŁAW 009 ANNA ĆWIĄKAŁA-MAŁYS WIOLETTA NOWAK Uwersytet Wrocławsk SPRZEDAŻ PONIŻEJ KOSZTU WŁASNEGO W PRZEDSIĘBIORSTWIE WIELOASORTYMENTOWYM

Bardziej szczegółowo

Indukcja matematyczna

Indukcja matematyczna Iducja matematycza Twerdzee. zasada ducj matematyczej Nech T ozacza pewą tezę o lczbe aturalej. Jeżel dla pewej lczby aturalej 0 teza T 0 jest prawdzwa dla ażdej lczby aturalej 0 z prawdzwośc tezy T wya

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE MODELU LOGITOWEGO DO ANALIZY WYNIKÓW EGZAMINU

ZASTOSOWANIE MODELU LOGITOWEGO DO ANALIZY WYNIKÓW EGZAMINU Haa Dudek a, Moka Dybcak b a Katedra Ekoometr Iformatyk SGGW b studetka Mędzywydzałowego Studum Iformatyk Ekoometr e-mal: hdudek@mors.sggw.waw.pl ZASTOSOWANIE MODELU LOGITOWEGO DO ANALIZY WYNIKÓW EGZAMINU

Bardziej szczegółowo

SOWA - ENERGOOSZCZĘDNE OŚWIETLENIE ULICZNE METODYKA

SOWA - ENERGOOSZCZĘDNE OŚWIETLENIE ULICZNE METODYKA Załączk r do Regulamu I kokursu GIS PROGRAM PRIORYTETOWY: SOWA - ENERGOOSZCZĘDNE OŚWIETLENIE ULICZNE METODYKA. Cel opracowaa Celem opracowaa jest spója metodyka oblczaa efektu ograczaa emsj gazów ceplaraych,

Bardziej szczegółowo

PDF created with FinePrint pdffactory Pro trial version WIII/1

PDF created with FinePrint pdffactory Pro trial version  WIII/1 Statystyka opsowa Statystyka zajmuje sę zasadam metodam uogólaa wyków otrzymaych z próby losowej a całą populację (czyl zborowość, z której została pobraa próba). Take postępowae azywamy woskowaem statystyczym.

Bardziej szczegółowo

Centralna Izba Pomiarów Telekomunikacyjnych (P-12) Komputerowe stanowisko do wzorcowania generatorów podstawy czasu w częstościomierzach cyfrowych

Centralna Izba Pomiarów Telekomunikacyjnych (P-12) Komputerowe stanowisko do wzorcowania generatorów podstawy czasu w częstościomierzach cyfrowych Cetrala Izba Pomarów Telekomukacyjych (P-1) Komputerowe staowsko do wzorcowaa geeratorów podstawy czasu w częstoścomerzach cyrowych Praca r 1300045 Warszawa, grudzeń 005 Komputerowe staowsko do wzorcowaa

Bardziej szczegółowo

Matematyka ubezpieczeń majątkowych r. t warunkowo niezależne i mają (brzegowe) rozkłady Poissona:

Matematyka ubezpieczeń majątkowych r. t warunkowo niezależne i mają (brzegowe) rozkłady Poissona: Zadae. W kolejych okresach czasu t =, ubezpeczoy, charakteryzujący sę parametrem ryzyka Λ, geeruje N t szkód. Dla daego Λ = λ zmee N, N są warukowo ezależe mają (brzegowe) rozkłady Possoa: k λ Pr( N t

Bardziej szczegółowo

METODY KOMPUTEROWE 1

METODY KOMPUTEROWE 1 MTODY KOMPUTROW WIADOMOŚCI WSTĘPN MTODA ULRA Mcał PŁOTKOWIAK Adam ŁODYGOWSKI Kosultacje aukowe dr z. Wtold Kąkol Pozań 00/00 MTODY KOMPUTROW WIADOMOŚCI WSTĘPN Metod umercze MN pozwalają a ormułowae matematczc

Bardziej szczegółowo

Lekcja 1. Pojęcia podstawowe: Zbiorowość generalna i zbiorowość próbna

Lekcja 1. Pojęcia podstawowe: Zbiorowość generalna i zbiorowość próbna TECHNIKUM ZESPÓŁ SZKÓŁ w KRZEPICACH PRACOWNIA EKONOMICZNA TEORIA ZADANIA dla klasy II Techkum Marek Kmeck Zespół Szkół Techkum w Krzepcach Wprowadzee do statystyk Lekcja Statystyka - określa zbór formacj

Bardziej szczegółowo

ma rozkład normalny z nieznaną wartością oczekiwaną m

ma rozkład normalny z nieznaną wartością oczekiwaną m Zadae Każda ze zmeych losowych,, 9 ma rozkład ormaly z ezaą wartoścą oczekwaą m waracją, a każda ze zmeych losowych Y, Y,, Y9 rozkład ormaly z ezaą wartoścą oczekwaą m waracją 4 Założoo, że wszystke zmee

Bardziej szczegółowo

3. OPTYMALIZACJA NIELINIOWA

3. OPTYMALIZACJA NIELINIOWA Wybrae zaadea badań operacyjych dr ż. Zbew Tarapata 3. OPTYMALIZACJA NIELINIOWA Zdarza sę dość często że zależośc występujące w aalzowaych procesach (p. ospodarczych) mają charakter elowy. Dlateo też oprócz

Bardziej szczegółowo

Pomiary bezpośrednie i pośrednie obarczone błędem przypadkowym

Pomiary bezpośrednie i pośrednie obarczone błędem przypadkowym Pomary bezpośrede pośrede obarczoe błędem przypadkowym I. Szacowae wartośc przyblŝoej graczego błędu przypadkowego a przykładze bezpośredego pomaru apęca elem ćwczea jest oszacowae wartośc przyblŝoej graczego

Bardziej szczegółowo

STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 1. Wiadomości wstępne

STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 1. Wiadomości wstępne TATYTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD Wadomośc wstępe tatystyka to dyscypla aukowa, której zadaem jest wykrywae, aalza ops prawdłowośc występujących w procesach masowych. Populacja to zborowość podlegająca badau

Bardziej szczegółowo

W zadaniu nie ma polecenia wyznaczania estymatora nieobciążonego o minimalnej wariancji. σ σ σ σ σ = =

W zadaniu nie ma polecenia wyznaczania estymatora nieobciążonego o minimalnej wariancji. σ σ σ σ σ = = 4. Na podstawe erówośc Cramera Rao wyzacz dole ograczee dla waracj eobcążoego estymatora waracj σ w rozkładze ormalym N(0, σ. W zadau e ma polecea wyzaczaa estymatora eobcążoego o mmalej waracj dla σ,

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 5 TESTY STATYSTYCZNE

ĆWICZENIE 5 TESTY STATYSTYCZNE ĆWICZENIE 5 TESTY STATYSTYCZNE Cel Przedstawee wybraych testów statystyczych zasad wyboru właścwego testu przeprowadzea go oraz terpretac wyów. Wprowadzee teoretycze Testem statystyczym azywamy metodę

Bardziej szczegółowo

dev = y y Miary położenia rozkładu Wykład 9 Przykład: Przyrost wagi owiec Odchylenia Mediana próbkowa: Przykłady Statystyki opisowe Σ dev i =?

dev = y y Miary położenia rozkładu Wykład 9 Przykład: Przyrost wagi owiec Odchylenia Mediana próbkowa: Przykłady Statystyki opisowe Σ dev i =? Mary położea rozkładu Wykład 9 Statystyk opsowe Średa z próby, mea(y) : symbol y ozacza lczbę; arytmetyczą średą z obserwacj Symbol Y ozacza pojęce średej z próby Średa jest środkem cężkośc zboru daych

Bardziej szczegółowo

Współczynnik korelacji rangowej badanie zależności między preferencjami

Współczynnik korelacji rangowej badanie zależności między preferencjami Współczyk korelacj ragowej badae zależośc mędzy preferecjam Przemysław Grzegorzewsk Istytut Badań Systymowych PAN ul. Newelska 6 01-447 Warszawa E-mal: pgrzeg@bspa.waw.pl Pla referatu: Klasycze metody

Bardziej szczegółowo

BQR FMECA/FMEA. czujnik DI CPU DO zawór. Rys. 1. Schemat rozpatrywanego systemu zabezpieczeniowego PE

BQR FMECA/FMEA. czujnik DI CPU DO zawór. Rys. 1. Schemat rozpatrywanego systemu zabezpieczeniowego PE BQR FMECA/FMEA Przed rozpoczęcem aalzy ależy przeprowadzć dekompozycję systemu a podsystemy elemety. W efekce dekompozycj uzyskuje sę klka pozomów: pozom systemu, pozomy podsystemów oraz pozom elemetów.

Bardziej szczegółowo

Badania Operacyjne (dualnośc w programowaniu liniowym)

Badania Operacyjne (dualnośc w programowaniu liniowym) Badaa Operacye (dualośc w programowau lowym) Zadae programowaa lowego (PL) w postac stadardowe a maksmum () c x = max, podczas gdy spełoe są erówośc () ax = b ( m ), x 0 ( ) Zadae programowaa lowego (PL)

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA LABORATORIUM Metrologia techniczna i systemy pomiarowe.

INSTRUKCJA LABORATORIUM Metrologia techniczna i systemy pomiarowe. INSTRUKCJA LABORATORIUM Metrologa techcza sstem pomarowe. MTSP pomar MTSP 00 Autor: dr ż. Potr Wcślok Stroa / 5 Cel Celem ćwczea jest wkorzstae w praktce pojęć: mezurad, estmata, błąd pomaru, wk pomaru,

Bardziej szczegółowo

Inwestycje finansowe i ubezpieczenia tendencje światowe a rynek polski

Inwestycje finansowe i ubezpieczenia tendencje światowe a rynek polski PRACE NAUKOWE Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu RESEARCH PAPERS of Wrocław University of Economics 323 Inwestycje finansowe i ubezpieczenia tendencje światowe a rynek polski Redaktorzy naukowi Krzysztof

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 10 OPTYMALIZACJA STRUKTURY CZUJKI TEMPERATURY W ASPEKCIE NIEZWODNOŚCI

ĆWICZENIE 10 OPTYMALIZACJA STRUKTURY CZUJKI TEMPERATURY W ASPEKCIE NIEZWODNOŚCI ĆWICZENIE 0 OPTYMALIZACJA STUKTUY CZUJKI TEMPEATUY W ASPEKCIE NIEZWODNOŚCI Cel ćwczea: zapozae z metodam optymalzac wewętrze struktury mozakowe czuk temperatury stosowae w systemach sygalzac pożaru; wyzaczee

Bardziej szczegółowo

METODY ANALIZY DANYCH DOŚWIADCZALNYCH

METODY ANALIZY DANYCH DOŚWIADCZALNYCH POLITECHNIKA Ł ÓDZKA TOMASZ W. WOJTATOWICZ METODY ANALIZY DANYCH DOŚWIADCZALNYCH Wybrae zagadea ŁÓDŹ 998 Przedsłowe Specyfką teor pomarów jest jej wtóry charakter w stosuku do metod badawczych stosowaych

Bardziej szczegółowo

Stanisław Cichocki Natalia Nehrebecka. Zajęcia 7-8

Stanisław Cichocki Natalia Nehrebecka. Zajęcia 7-8 Stasław Cchock Natala Nehreecka Zajęca 7-8 . Testowae łączej stotośc wyraych regresorów. Założea klasyczego modelu regresj lowej 3. Własośc estymatora MNK w KMRL Wartość oczekwaa eocążoość estymatora Waracja

Bardziej szczegółowo

Prawdopodobieństwo i statystyka r.

Prawdopodobieństwo i statystyka r. Zadae. W ure zajduje sę 5 kul, z których 5 jest bałych czarych. Losujemy bez zwracaa kolejo po jedej kul. Kończymy losowae w momece, kedy wycągęte zostaą wszystke czare kule. Oblcz wartość oczekwaą lczby

Bardziej szczegółowo

Sprawdzenie stateczności skarpy wykopu pod składowisko odpadów komunalnych

Sprawdzenie stateczności skarpy wykopu pod składowisko odpadów komunalnych Sprawdzee stateczośc skarpy wykopu pod składowsko odpadów koualych Ustalee wartośc współczyka stateczośc wykoae zostae uproszczoą etodą Bshopa, w oparcu o poższą forułę: [ W s( α )] ( φ ) ( φ ) W ta F

Bardziej szczegółowo

Podprzestrzenie macierzowe

Podprzestrzenie macierzowe Podprzestrzee macerzowe werdzee: Dla dwóch macerzy A B o tych samych wymarach zachodz: ( ) ( ) wersz a) R A R B A ~ B Dowód: wersz a) A ~ B stee P taka że PA B 3 0 A 4 3 0 0 E A B 0 0 0 E B 3 6 4 0 0 0

Bardziej szczegółowo

OKREŚLANIE NIEPEWNOŚCI POMIARÓW (poradnik do Laboratorium Fizyki)

OKREŚLANIE NIEPEWNOŚCI POMIARÓW (poradnik do Laboratorium Fizyki) Adrzej Kubaczyk Laboratorum Fzyk I Wydzał Fzyk Poltechka Warszawska OKREŚLANIE NIEPEWNOŚCI POMIARÓW (poradk do Laboratorum Fzyk) ROZDZIAŁ Wstęp W roku 995 z cjatywy Mędzyarodowego Komtetu Mar (CIPM) zostały

Bardziej szczegółowo

GEODEZJA INŻYNIERYJNA SEMESTR 6 STUDIA NIESTACJONARNE

GEODEZJA INŻYNIERYJNA SEMESTR 6 STUDIA NIESTACJONARNE GEODEZJ INŻNIERJN SEMESTR 6 STUDI NIESTCJONRNE CZNNIKI WPŁWJĄCE N GEOMETRIĘ UDNKU/OIEKTU Zmaę geometr budyku mogą powodować m.: czyk atmosferycze, erówomere osadae płyty fudametowej mogące skutkować wychyleem

Bardziej szczegółowo

Inwestycje finansowe i ubezpieczenia tendencje światowe a rynek polski

Inwestycje finansowe i ubezpieczenia tendencje światowe a rynek polski RACE NAUKOWE Uwersytetu Ekoomczego we Wrocławu RESEARCH AERS of Wrocław Uversty of Ecoomcs 254 Iwestycje fasowe ubezpeczea tedecje śwatowe a ryek polsk Redaktorzy aukow Krzysztof Jajuga Wada Roka-Chmelowec

Bardziej szczegółowo

WYBRANE MOŻLIWOŚCI WSPOMAGANIA INWESTYCJI

WYBRANE MOŻLIWOŚCI WSPOMAGANIA INWESTYCJI WYBRANE MOŻLIWOŚCI WSPOMAGANIA INWESTYCJI GIEŁDOWYCH PRZY UŻYCIU ALGORYTMÓW GENETYCZNYCH mgr ż. Marc Klmek Katedra Iformatyk Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa m. Papeża Jaa Pawła II w Bałej Podlaskej Streszczee:

Bardziej szczegółowo

ZARYS METODY OCENY TRWAŁOSCI I NIEZAWODNOSCI OBIEKTU Z UWZGLEDNIENIEM CZYNNIKA LUDZKIEGO I PŁASZCZYZNY LICZB ZESPOLONYCH

ZARYS METODY OCENY TRWAŁOSCI I NIEZAWODNOSCI OBIEKTU Z UWZGLEDNIENIEM CZYNNIKA LUDZKIEGO I PŁASZCZYZNY LICZB ZESPOLONYCH Zdzsław IDZIASZEK 1 Mechatrocs ad Avato Faculty Mltary Uversty of Techology, 00-908 Warsaw 49, Kalskego street r zdzaszek@wat.edu.pl Norbert GRZESIK Avato Faculty Polsh Ar Force Academy, 08-51 Dębl, Dywzjou

Bardziej szczegółowo