NARZĘDZIA PROGRAMOWE W ERGONOMICZNEJ OCENIE STANOWISKA MONTAŻOWEGO JAKO MODUŁ SYSTEMU DORADCZEGO
|
|
- Irena Kucharska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 NARZĘDZIA PROGRAMOWE W ERGONOMICZNEJ OCENIE STANOWISKA MONTAŻOWEGO JAKO MODUŁ SYSTEMU DORADCZEGO Bogusław REIFUR, Paweł KRÓL Zwiększająca się konkurencja, koszty zatrudnienia, krótkie serie wyrobów, zmieniający się rynek konsumenta to elementy, które powodują, że wymagania wobec pracowników w warunkach gospodarki rynkowej stają się coraz większe, przysparzając również wielu problemów pracodawcom. Te rosnące wymagania związane ze stawianymi zadaniami, szczególne pracami montażowymi, coraz częściej przekraczają możliwości statystycznego pracownika. Zbyt wysokie wymagania i dodatkowo nie zawsze profesjonalna ocena i sposób konfiguracji stanowiska montażowego sprawiają, że w dokonywaniu ich oceny niezbędne są narzędzia programowe. Projektowanie stanowiska montażowego z wykorzystaniem modułów programowych, umożliwiających jego ocenę pod względem wymagań ergonomicznych oraz normatywów czasowych, oznacza w dzisiejszych warunkach funkcjonowania przemysłu oraz przestrzegania dyrektyw UE możliwość zwiększenia efektywności i korzyści ekonomicznych. Opracowany w ITMiA Politechniki Wrocławskiej moduł programowy [1, 2] jako uzupełnienie Systemu Doradczego Konfigurowania i Oceny Strefy Roboczej Montażu obejmujący stosowane w przemyśle UE metody do określania normatywów czasowych i oceny ergonomii, pozwala na uwzględnianie wszelkich uwarunkowań związanych z tworzeniem strefy stanowiska montażu ręcznego na etapie tworzenia projektu. System ekspertowy do wyznaczania normatywów czasowych i oceny ergonomii powstał na bazie szkieletowego systemu ekspertowego PC-Schell z grupy AitechSPHINX. Umożliwia użytkownikowi korzystanie do wyboru z następujących metod: MTM dla określenia normatywów czasowych oraz OWAS, EAWS, RULA, RENAULT dla oceny ergonomii. Normatywy czasowe i metody do oceny ergonomii Określenie normatywów czasowych jest istotną częścią procesu przygotowania produkcji. Z punktu widzenia osoby określającej normatywy czasowe ważne jest to, aby używana przez nią metoda była szybka w zastosowaniu i dawała precyzyjne wyniki. Posiadanie wiedzy na temat ilości czasu potrzebnego do wykonania zadania pozwala menedżerowi osiągnąć i utrzymać wysoki poziom wykorzystania personelu, materiałów i wyposażenia [3, 4]. Dla zarządu firmy dane dotyczące normatywów czasowych są często nieprzejrzyste. Korzystniej jest także dla mistrzów produkcji i brygadzistów, gdy mogą analizować i ocenić w łatwy sposób swoje stanowiska pracy. Klasyczne metody określania normatywów czasowych nie uwzględniają aspektu ergonomii. W obliczu wzrostu liczby urazów układu mięśniowo-szkieletowego konieczne stało się opracowanie metodologii, która będzie uwzględniała ergonomię w określaniu normatywów czasowych podczas projektowania procesu produkcyjnego. Wymienione w tab. 1 metody i normy wykorzystywane do oceny ergonomii weryfikują proces montażowy także pod względem określania normatywów czasowych. Tabela 1. Typy obciążeń ciała oraz odpowiadające im normy i metody oceny [5] Typy obciążeń Normy Metody CEN ISO Postawa ciała OWAS Siła RULA Manipulowanie LMM ciężarami Powtarzalne OCRA czynności z udziałem kończyn górnych AAWS IAD-BkB, EAWS Metoda Ovako Working Posture Analyzing System (OWAS). Metoda klasyfikuje postawy ciała podczas pracy, przypisując każdej z nich czterocyfrowy kod. Metoda analizy obciążenia statycznego OWAS służy do oceny wielkości obciążenia statycznego na stanowiskach pracy (tab. 2, 3, 4). Metoda bierze pod uwagę obciążenie pochodzące od czterech czynników: pozycja pleców, położenie przedramion, praca nóg, wielkość obciążenia zewnętrznego. Sposób postępowania przy jej stosowaniu wiąże się z: 1. Wybraniem czynności (pozycji przy pracy) przeważającej w ciągu dnia pracy. 2. Określeniem kodu wybranej pozycji przy pracy, a potem odczytaniu typu kategorii obciążenia. 3. Zapoznaniem się z opisem dla wyznaczonej kategorii obciążenia. 4. Zapoznaniem się z interpretacją kategorii (obciążenie małe, średnie lub duże). 28
2 Technologia i Automatyzacja Montażu 3/2012 Tabela 2. Fragment Macierzy 84 pozycji pracy OWAS [6] Tabela 3. Opis kategorii dla metody OWAS [6] Kategoria Opis 1 Postawy różnych części ciała są normalne i naturalne. Obciążenie układu mięśniowo- -szkieletowego jest normalne i akceptowalne. Postawa ciała nie musi być zmieniana. 2 Obciążenie poprzez postawy ciała lub przez kombinacje postaw mogą zagrażać układowi mięśniowo-szkieletowemu. Środki poprawy powinny zostać podjęte w bliskiej przyszłości. 3 Obciążenie poprzez postawy ciała lub przez kombinacje postaw mogą zagrażać układowi mięśniowo-szkieletowemu. Środki poprawy powinny zostać podjęte tak szybko jak to możliwe. 4 Obciążenie poprzez postawy ciała lub przez ich kombinacje bardzo zagrażają układowi mięśniowo-szkieletowemu. Środki poprawy powinny zostać podjęte natychmiast. obciążenie psychiczne wg DIN uzależnione głównie od powtarzalności i złożoności operacji. Wysoki stopień powtarzalności może skutkować monotonią, natomiast duża złożoność operacji wymagająca ciągłej koncentracji prowadzi szybko do zmęczenia. W metodzie tej (fragmenty formularzy tab. 5, 6) punkty zostają przyznawane dla: ergonomicznie niekorzystnych sytuacji, postawy i ruchu ciała z małymi zewnętrznymi ciężarami/małym wydatkiem siły, sił i dodatkowych obciążeń w postawach ciała, operowania ciężarami, postawy ciała, innych obciążeń ciała, krótkich często powtarzalnych obciążeń górnej partii ciała powodujących RSI (Repetitive Strain Injury). Tabela 5. Formularz EAWS strona 2 [7] Tabela 6. Formularz EAWS strona 3 [7] Tabela 4. Wartości kodów dla masy obiektu [6] Kod Masa/ciężar 1 Mniej niż 10 kg (około 100 N) 2 Pomiędzy 10 i 20 kg (około N) 3 Więcej niż 20 kg (około 200 N) EAWS Metoda European Assembly Worksheet to produkt powstały w kooperacji pomiędzy IMD (Internationales MTM Direktorat) i Institut für Arbeitswissenschaft TU Darmstadt dla przemysłu motoryzacyjnego, gdzie czynności montażowe są typowym przypadkiem powtarzalnej pracy. Metoda uwzględnia szczególnie przypadki, które mogą zagrażać zdrowiu pracownika związane z postawą ciała i obciążeniem. Około 31% czynności montażowych w samochodzie osobowym przeprowadzanych jest w przestrzeni pasażerskiej. Pozycje pracy są tam ograniczone, co oznacza zwiększone ryzyko urazów. Metoda EAWS sygnalizuje przypadki charakteryzujące się dużą częstotliwością czynności, w których palce wykonują szybkie ruchy, podczas gdy mięśnie barku wykonują w większości wysiłek statyczny. W pracach montażowych oprócz obciążenia fizycznego występuje także W zależności od sumy punktów przyznaje się następujące oceny według skali świateł: Do 25 punktów światło zielone Od 26 punktów do 50 punktów światło żółte Od 50 punktów światło czerwone Światło zielone (niskie ryzyko, zalecane) Ryzyko choroby lub urazu jest nieistotne bądź na akceptowalnym niskim poziomie dla całej grupy pracowników branych pod uwagę. Nie jest potrzebne podejmowanie działań korygujących. 29
3 Światło żółte (możliwe ryzyko, niezalecane) Powstaje ryzyko choroby lub urazu, które nie może być lekceważone, dla całej grupy lub części pracowników branych pod uwagę. Ryzyko powinno być oszacowane, analizowane razem z czynnikami je zwiększającymi. Działania korygujące powinny zostać przeprowadzone tak szybko jak to możliwe. Światło czerwone (wysokie ryzyko, unikać) Ryzyko choroby lub urazu jest duże i ekspozycja nie może być akceptowana dla żadnej części pracowników branych pod uwagę. Metoda EAWS jest uniwersalnym narzędziem przeznaczonym do oceny ergonomii. Uwzględnia ona głównie postawę, siłę oraz rytm pracy. Aby uzyskać ocenę, należy przeprowadzić obserwacje, wypełnić formularz i zsumować punkty przyznawane w poszczególnych kategoriach. Mimo przejrzystości i prostoty, zastosowanie tej metody jest czasochłonne, dlatego najlepiej korzystać z EAWS przy użyciu oprogramowania. RULA Rapid Upper Limb Assessment jest metodą rozwiniętą na użytek ergonomicznej inspekcji stanowisk pracy, w których zgłaszane są urazy związane z górnymi partiami ciała. RULA jest narzędziem, które ocenia obciążenia biomechaniczne całego ciała ze szczególną uwagą skupioną na szyi, tułowiu i kończynach górnych. Metoda RULA wymaga mało czasu, aby wykonać kompletną ocenę [8, 9]. Wynikiem jest ocena poziomu zagrożenia zdrowia i zalecenia dotyczące ich redukcji. Metoda RULA jest przeznaczona do wszechstronnego użytku w dziedzinie oceny ergonomii. Przebieg oceny ergonomii metodą RULA: 1. Obserwacja i wybranie postawy do oceny. Metoda oceny RULA odnosi się do wybranych okresów pracy i ważne jest, aby obserwować przyjmowane podczas pracy postawy, które zostaną poddane ocenie. Zależnie od typu studium wybór może być wykonany na podstawie najdłużej przyjmowanej postawy albo tego, co wydaje się najgroźniejsze dla zdrowia pracownika. W niektórych przypadkach, na przykład kiedy cykl pracy jest długi albo postawa jest zróżnicowana, poprawne jest wykonywanie oceny w regularnych interwałach. 2. Ocena postawy. Każdemu położeniu części ciała przypisana jest liczba punktów. Należy zaznaczyć przypadki położeń części ciała, które zaobserwowano podczas pracy. Jeśli jest to konieczne, na koniec należy dokonać przeglądu przyznanych punktów i wprowadzić ewentualne korekty. Punkty z poszczególnych sekcji sumuje się i wystawiane są oceny cząstkowe, na podstawie których wystawiana jest ocena ogólna. 3. Podjęcie zalecanych czynności. Użytkownik poznaje ocenę ogólną i czas, w którym powinien wprowadzić środki zapobiegające urazom: 1 do 2: akceptowalne, 3 do 4: wprowadzić środki zapobiegawcze w bliskiej przyszłości, 5 do 6: wprowadzić środki zapobiegawcze wkrótce, 7: wprowadzić środki zapobiegawcze natychmiast. Oprogramowanie do określenia normatywów czasowych i oceny ergonomii Wykorzystywany w analizach stanowisk montażowych MTMergonomics (rys. 1) jako część programu MTM-Software-TiCon jest wynikiem współpracy Deutsche MTM- -Vereinigung oraz Institut für Arbeitswissenschaft TU Darmstadt. Baza TiCon dla wszystkich swoich modułów oferuje: aplikacje MTM-1, MTM-2, MTM-UAS, MTM-MEK, aplikacje danych rozwijanych przez użytkownika opartych na MTM, aplikacje do tworzenia formularzy i makr, ocenę i kształtowanie procesu, obserwacje całkowitej sytuacji fizycznego obciążenia [44]. Rys. 1. Struktura MTMergonomics [5] 30
4 Technologia i Automatyzacja Montażu 3/2012 Program MTMergonomics umożliwia skorzystanie z kilku metod oceny ergonomii na stanowisku pracy. Wśród dostępnych metod jest metoda EAWS (European Assembly Worksheet), której stosowanie w przemyśle jest zalecane przez europejską normę EN 614. W przyszłości do zaimplementowania w programie MTMergonomics są takie metody, jak RULA, OWAS, LMM oraz NPW. MTMergonomics (MTM-Ergo) oferuje możliwość przeprowadzenia analizy ryzyka ergonomicznego we wczesnej fazie kształtowania procesu na podstawie MTM-UAS (uniwersalny system analityczny MTM) lub MTM-MEK (MTM dla produkcji jednostkowej i małoseryjnej). Tutaj zostają przedstawione kody, których brakuje w MTM, a które są niezbędne do otrzymania informacji na temat analizy ryzyka ergonomicznego. Ta metoda postępowania może być stosowana zarówno jako metoda papieru i ołówka, jak również w formie oprogramowania komputerowego. Celem MTM-Ergo jest wykorzystanie zalet ergonomii w obszarze zarówno ludzkim, jak i gospodarczym oraz wystarczające spełnienie wymagań stawianych przez prawo. Kolejnym celem jest zasymulowanie obciążeń ciała pracownika, jakie mogą wystąpić przy czynnościach zaplanowanych w koncepcyjnej fazie przygotowania produkcji. Jeżeli obciążenia okażą się zbyt duże, jest to sygnał do wprowadzenia ulepszeń. To wszystko dzieje się w postaci analizy ryzyka i należy brać pod uwagę fakt, że w fazie przygotowania produkcji nie wszystkie warunki pracy są znane. Z klasyfikacji obciążeń i czasów ich trwania zostaje wygenerowany wynik przedstawiony w postaci punktów i koloru światła (zielony, żółty, czerwony), zatem staje się możliwe wykonanie oceny dla większej liczby operacji montażowych. Korzyści dla przedsiębiorstwa wynikające ze stosowania oprogramowania: wielokrotne wykorzystanie danych obniża wysiłek związany z analizą, efektywny i ergonomiczny proces pracy, mniejsza liczba chorób i kosztów z nimi związanych, wzrost produktywności i jakości, unikanie i redukcja kosztów zmian, atmosfera pracy uwalnia potencjał pracownika. Korzyści dla pracownika: redukcja obciążenia fizycznego, podwyższony komfort pracy, motywacja i zadowolenie, optymalny system pracy. Program MTMergonomics oprócz wyznaczenia czasu montażu daje możliwość oceny ergonomii dla opracowanego wcześniej procesu montażu. Odbywa się to za pomocą metod takich jak AAWS, EAWS, EAB, które są powszechnie używane w przemyśle. Ocena ergonomii polega na przeprowadzeniu obserwacji i wypełnieniu formularza. Wypełnienie papierowego formularza jest bardzo czasochłonne, ponieważ użytkownik oprócz wpisywania danych musi także je przetwarzać. Dodatkowym problemem jest w takiej sytuacji możliwość popełnienia błędu. Wady tradycyjnego zastosowania metod oceny ergonomii eliminuje oprogramowanie komputerowe. Zadaniem użytkownika jest jedynie wprowadzenie informacji uzyskanych na podstawie obserwacji. Przetwarzanie informacji wykonuje tutaj program. Wadą programu MTMergonomics jest to, że nie są jeszcze dostępne w nim takie metody oceny ergonomii jak OWAS i RULA, które są uznawane i stosowane w przemyśle. Moduł ergonomia, będący składnikiem systemu doradczego realizowanego w ITMiA Politechniki Wrocławskiej, a opisywany poniżej, zawiera już metody OWAS i RULA. Moduł ergonomia systemu doradczego strefy roboczej montażu Opracowany System Doradczy Konfigurowania i Oceny Strefy Roboczej Montażu przedstawiany w publikacjach autora [1, 2] w swoich modułach zawiera również ten, który dotyczy kształtowania i oceny stanowiska montażu ręcznego pod wieloma względami, w tym ergonomii. Opisywany poniżej moduł systemu doradczego służy do wyznaczania normatywów czasowych i oceny ergonomii. Najbardziej popularną metodą do określania normatywów czasowych jest metoda MTM. Jest to obok wielu innych uznanych metod najczęściej stosowana w przemyśle na całym świecie. Chodzi tu między innymi o takie jak MOST oraz REFA. W szczególnych przypadkach są one nawet lepsze niż MTM, ale nie są aż tak szeroko znane i stosowane. MTM został wybrany do wdrożenia w systemie ekspertowym, ponieważ jest metodą prostą i popularną. Jeżeli chodzi o wybór metod do oceny ergonomii, ważne jest, aby uwzględniały one wyznaczone wcześniej normatywy czasowe, wysiłek fizyczny oraz wysiłek psychiczny. Do takich metod zaliczają się OWAS, EAWS, RENAULT oraz RULA. Wymienione metody są używane w przemyśle do oceny ergonomii i są zalecane przez normy CEN oraz ISO. Opracowany system ekspertowy do wyznaczania normatywów czasowych i oceny ergonomii powstał przy użyciu programów z grupy AitechSPHINX. AitechSPHINX jest to polski zintegrowany pakiet sztucznej inteligencji, zawierający szkieletowy system ekspertowy PC-Schell. Znając składnię języka programowania, można tworzyć dowolne systemy ekspertowe wykorzystujące bazy wiedzy. System ekspertowy pozwolił na usprawnienie procesu określania normatywów czasowych i ocenę ergonomii. Po skopiowaniu folderu SYSTEM EKSPERTOWY JPG do C:\Program Files i uruchomieniu systemu ekspertowego w PC-Schell użytkownik ma do wyboru następujące opcje: MTM określenie normatywów czasowych RULA ocena ergonomii OWAS ocena ergonomii RENAULT ocena ergonomii EAWS ocena ergonomii Po kliknięciu na ekranie systemu w pole MTM wyświetla się okno dialogowe, w którym znajduje się pole z rozwijaną listą. Na liście znajduje się około 800 kodów MTM, które użytkownik może wybrać z listy przez klik- 31
5 nięcie. Możliwe jest odfiltrowanie kodów z odpowiedniej grupy przez wpisanie pierwszych znaków kodu charakterystycznych dla danej grupy. Użytkownik wybiera interesujące go kody, które składają się np. na operację montażu. Po wybraniu wszystkich kodów użytkownik klika pole koniec. Wynikiem jest suma czasów czynności w jednostkach TMU. Kolejno po kliknięciu w jedną z opcji dotyczącą oceny ergonomii OWAS, EAWS, RENAULT, RULA pojawia się okno informacyjne z nazwą metody oraz wyświetlane są okna dialogowe. Zadaniem użytkownika jest udzielanie odpowiedzi na pytania zawarte w oknach dialogowych. Użytkownik klika obok wybranej odpowiedzi lub wybiera odpowiedź z listy rozwijanej w formie kolejnych tabel, np. 7, 8 lub innych związanych z używaną metodą. Po udzieleniu ostatniej odpowiedzi wyświetlony zostaje wynik w postaci oceny ergonomicznej, charakterystycznej dla danej metody. Podsumowanie Opracowany w ITMiA Politechniki Wrocławskiej system ekspertowy służy do wyznaczania normatywów czasowych oraz do oceny ergonomii uwzględniającej normatywy czasowe. Na rynku informatycznym dostępne są tego typu programy, jednak kosztują kilka tysięcy euro. Programy te upraszczają korzystanie z powszechnie dostępnych metod do określania normatywów czasowych oraz do oceny ergonomii. W systemie użyte są sprawdzone metody stosowane w przemyśle na całym świecie. Są one także zaimplementowane w innych komercyjnych programach tego typu, które powstały już między innymi w USA i w Niemczech. Wykonany system ekspertowy może być pomocnym narzędziem przy: wyznaczaniu normatywów czasowych operacji montażu, ocenianiu ergonomii, przeprowadzaniu audytów ergonomicznych, usprawnianiu projektowanych procesów produkcyjnych, usprawnianiu istniejących procesów produkcyjnych. Dzięki opracowanemu systemowi ekspertowemu: użytkownik wyznacza normatywy czasowe i przeprowadza ocenę ergonomii ok. pięciu razy szybciej, użytkownik nie musi znać szczegółów metody, wyeliminowana jest możliwość popełnienia błędu rachunkowego przy wykonywaniu oceny, użytkownik może wybrać najodpowiedniejszą metodę dla konkretnej sytuacji. Zadaniem systemu ekspertowego jest sygnalizowanie problemów związanych z ergonomią. Dzięki modułowi MTM możliwe jest opracowanie i porównanie kilku wariantów montażu, a następnie zweryfikowanie ich pod kątem ergonomii. Rolą inżyniera produkcji pracującego w firmie mającej kilkadziesiąt różnych stanowisk montażowych jest ocena ergonomii. Dzięki systemowi ekspertowemu możliwa jest szybka analiza, która wskaże stanowiska, dla których należy wprowadzić zmiany. System ekspertowy pomaga w znajdowaniu problemów związanych z ergonomią. Zaletą systemu ekspertowego jest to, że zawiera on moduł do wyznaczania czasu i moduł do oceny ergonomii. Moduły te mogą być wykorzystywane razem lub osobno. Według założeń, po wyznaczeniu czasu montażu powinna zostać przeprowadzona ocena ergonomii. Jeżeli użytkownik nie przewiduje przeprowadzania oceny ergonomii, to może on używać systemu ekspertowego jedynie do wyznaczania czasu montażu. W przypadku gdy użytkownik wyznaczył już czas montażu metodą inną niż MTM, możliwe jest użycie systemu ekspertowego jedynie do przeprowadzenia oceny ergonomii. Modułowa budowa pozwala na dowolne zastosowanie systemu ekspertowego. W wyniku przeprowadzonej analizy wybrano takie metody do wyznaczania czasu montażu i oceny ergonomii (MTM i EAWS), które są uznane i stosowane w przemyśle. Ponadto zaimplementowano metody takie jak RULA i OWAS, które w komercyjnym programie MTMergonomics są dopiero w planach. Dodatkowo możliwe jest użycie metody RENAULT. Wyróżnia się ona spośród wszystkich innych tym, że oprócz oceny obciążenia fizycznego uwzględnia także obciążenie psychiczne wynikające ze złożoności i powtarzalności operacji. System ekspertowy ma zastosowanie do weryfikacji i optymalizacji zarówno projektowanych, jak i istniejących procesów. LITERATURA 1. Reifur B. Engel B.: Kreator ergonomicznego kształtowania stanowiska montażowego jako moduł systemu doradczego. Przegląd Mechaniczny nr 11/ Reifur B.: Doradczy system projektowania procesu technologicznego i doboru urządzeń strefy roboczej montażu. Systemy projektowania procesów i wyposażenia technologicznego SOP '2004. IV konferencja naukowo-techniczna, Wyd. Polit. Krak., Kraków Luczak H.: Arbeitswissenschaft. Springer Verlag, Berlin Kjell B., Zandin K.B.: MOST work measurement systems. CRC Press, New York MTM DEUTSCHE MTM-VEREINIGUNG e.v., ergo.php, Rückenkompass, fb850.pdf, Progetto Ergonomia BKK Bundesverband, fileadmin/user_upload/pdf/arbeitgeber/gesundheitsreport/gesundheitsreport2008_kompletter_report. pdf, Bruder R.: Kooperationsprogramm zum normativen Management von Belastungen und Risiken bei körperlicher Arbeit, Darmstadt Institut für Arbeitswissenschaft TU, Darmstadt Arbeitsschutzverwaltung des Freistaates Sachsen, -tag-2009/beck.pdf, Dr inż. Bogusław Reifur jest docentem w Politechnice Wrocławskiej, Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji, Wrocław, a Paweł Król jest pracownikiem tego Instytutu. 32
Analiza obciążenia statycznego metoda OWAS
Analiza obciążenia statycznego metoda OWAS. Wiadomości wstępne. Metoda analizy obciążenia statycznego Metodą OWAS (Ovako Working Posture Analysis System) służy do oceny wielkości obciążenia statycznego
Bardziej szczegółowoMetody identyfikacji ergonomicznych czynników ryzyka. 1. Wprowadzenie 2. Metoda OWAS 3. Listy kontrolne NIOSH
Metody identyfikacji ergonomicznych czynników ryzyka 1. Wprowadzenie 2. Metoda OWAS 3. Listy kontrolne NIOSH Metody identyfikacji ergonomicznych czynników ryzyka Dla identyfikacji ergonomicznych czynników
Bardziej szczegółowoMetody oceny obciążeń dynamicznych i statycznych przy wykonywaniu ręcznych prac transportowych
Krzysztof Zamajtys Metody oceny obciążeń dynamicznych i statycznych przy wykonywaniu ręcznych prac transportowych Warszawa, 16.06.2016 r. 1 PROGRAM WYSTĄPIENIA METODY OCENY OBCIĄŻEŃ DYNAMICZNYCH I STATYCZNYCH
Bardziej szczegółowoSpis treści. Analiza Ryzyka Instrukcja Użytkowania
Maj 2013 Spis treści 1. Wprowadzenie... 3 2. Podstawy prawne... 4 3. Zasada działania programu... 6 4. Zgodność z analizą zagrożeń... 7 5. Opis programu... 8 5.1. Menu Górne... 9 5.2. Status... 10 5.3.
Bardziej szczegółowoKARTA REALIZACJI PROJEKTU Ergonomia. data zal. projektu: Grupa Wydział. ocena za projekt: Rok lp. data adnotacje do zajęć podpis prowadzącego
Z KARTA REALIZACJI PROJEKTU Ergonomia imię i nazwisko: tytuł projektu:... prowadzący:...... data zal. projektu: Grupa Wydział ocena za projekt: Rok lp. data adnotacje do zajęć podpis prowadzącego 4 5 6
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE KOMPUTERA W PRACY NAUCZYCIELA WYCHOWAWCY
1 ZASTOSOWANIE KOMPUTERA W PRACY NAUCZYCIELA WYCHOWAWCY Szkoła jest instytucją w bardzo dużym stopniu zbiurokratyzowaną. Z jednej strony powodem takiego stanu rzeczy jest duża liczba osób (uczniów, nauczycieli,
Bardziej szczegółowoPosłuchaj Poczuj Postanów
Ergonomia Volkswagen Poznań 5. Ogólnopolska Konferencja Jakościowa Dostawców Motoryzacyjnych 2016 Posłuchaj Poczuj Postanów Zapraszamy na warsztaty Posłuchaj Poczuj Postanów Jak jakość jest kształtowana
Bardziej szczegółowoProgram REBA. ergonomia. czyli ocena obciążenia układu ruchu dla prac związanych z ręcznym przemieszczaniem
rogram czyli ocena obciążenia układu ruchu dla prac związanych z ręcznym przemieszczaniem Metoda jest szybką metodą ergonomicznej oceny stanowisk pracy, na których pracownicy skarżą się na dolegliwości
Bardziej szczegółowoMożliwości fizyczne i psychomotoryczne starszych pracowników w aspekcie dostosowania stanowisk pracy dla populacji starszych pracowników
Możliwości fizyczne i psychomotoryczne starszych pracowników w aspekcie dostosowania stanowisk pracy dla populacji starszych pracowników Danuta Roman-Liu Dolegliwości mięśniowo-szkieletowe u pracowników
Bardziej szczegółowoMonitoring procesów z wykorzystaniem systemu ADONIS
Monitoring procesów z wykorzystaniem systemu ADONIS BOC Information Technologies Consulting Sp. z o.o. e-mail: boc@boc-pl.com Tel.: (+48 22) 628 00 15, 696 69 26 Fax: (+48 22) 621 66 88 BOC Management
Bardziej szczegółowoPORÓWNANIE PROGRAMÓW DO PROJEKTOWANIA ERGONOMICZNYCH SYSTEMÓW ANTROPOTECHNICZNYCH COMPARISON OF PROGRAMS TO DESIGN ERGONOMIC ANTHROPOMETRIC SYSTEMS
PORÓWNANIE PROGRAMÓW DO PROJEKTOWANIA ERGONOMICZNYCH SYSTEMÓW ANTROPOTECHNICZNYCH COMPARISON OF PROGRAMS TO DESIGN ERGONOMIC ANTHROPOMETRIC SYSTEMS Anna Zywert, Wiktoria Czernecka Politechnika Poznańska
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI PRZEDMOWA... 11
SPIS TREŚCI PRZEDMOWA.... 11. 1. WPROWADZENIE.... 15 1.1. Geneza ergonomii jako dyscypliny naukowej.... 16 1.2. Rozwój techniki i ewolucja jej roli dla człowieka oraz społeczeństwa... 19 1.3. Organizacja
Bardziej szczegółowoEksperyment 11. Badanie związków między sygnałem a działaniem (wariant B) 335
PRZEDMOWA... 9 1. WPROWADZENIE... 13 1.1. Geneza ergonomii jako dyscypliny naukowej... 14 1.2. Rozwój techniki i ewolucja jej roli dla człowieka oraz społeczeństwa... 17 1.3. Organizacja badań ergonomicznych,
Bardziej szczegółowoG DATA TechPaper. Aktualizacja rozwiązań G DATA Business do wersji 14.1
G DATA TechPaper Aktualizacja rozwiązań G DATA Business do wersji 14.1 G DATA Software AG International Presales Q3 2017 Spis treści PODSUMOWANIE I ZAKRES...3 KONWENCJE TYPOGRAFICZNE...3 1. PRZYGOTOWANIE...
Bardziej szczegółowoStandardy 5S jako podstawa bezpiecznego miejsca pracy
1 S t r o n a Standardy 5S jako podstawa bezpiecznego miejsca pracy 1. Charakterystyka standardów 5S 2. Co znaczy bezpieczne i ergonomiczne stanowisko pracy? 3. Jak standardy 5S uwzględniają bezpieczeństwo
Bardziej szczegółowoUsługa: Audyt kodu źródłowego
Usługa: Audyt kodu źródłowego Audyt kodu źródłowego jest kompleksową usługą, której głównym celem jest weryfikacja jakości analizowanego kodu, jego skalowalności, łatwości utrzymania, poprawności i stabilności
Bardziej szczegółowoKontrola topto. 1. Informacje ogólne. 2. Wymagania sprzętowe i programowe aplikacji. 3. Przykładowa instalacja topto. 4. Komunikacja.
Kontrola topto Obsługa aplikacji Kontrola topto 1. Informacje ogólne. 2. Wymagania sprzętowe i programowe aplikacji. 3. Przykładowa instalacja topto. 4. Komunikacja. 5. Dodawanie, edycja i usuwanie przejść.
Bardziej szczegółowo10 AKTUALNE WYTYCZNE OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO DLA OBCIĄŻENIA PRACĄ FIZYCZNĄ
10 AKTUALNE WYTYCZNE OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO DLA OBCIĄŻENIA PRACĄ FIZYCZNĄ MARCIN KRAUSE MAREK PROFASKA 10.1 Wprowadzenie Nie ma aktualnie przepisów prawnych dotyczących oceny ryzyka zawodowego dla obciążenia
Bardziej szczegółowoFMEA. Tomasz Greber tomasz@greber.com.pl. Opracował: Tomasz Greber (www.greber.com.pl)
FMEA Tomasz Greber tomasz@greber.com.pl FMEA MYŚLEĆ ZAMIAST PŁACIĆ Dlaczego FMEA? Konkurencja Przepisy Normy (ISO 9000, TS 16949 ) Wymagania klientów Powstawanie i wykrywanie wad % 75% powstawania wad
Bardziej szczegółowoZarządzanie bezpieczeństwem Laboratorium 3. Analiza ryzyka zawodowego z wykorzystaniem metody pięciu kroków, grafu ryzyka, PHA
Zarządzanie bezpieczeństwem Laboratorium 3. Analiza ryzyka zawodowego z wykorzystaniem metody pięciu kroków, grafu ryzyka, PHA Szczecin 2013 1 Wprowadzenie W celu przeprowadzenia oceny ryzyka zawodowego
Bardziej szczegółowoDIAGNOZA ERGONOMICZNA SZANSĄ NA ROZWÓJ PRZEDSIĘBIORSTWA PRODUKCYJNEGO ERGONOMIC DIAGNOSIS AS A CHANCE FOR DEVELOPMENT OF PRODUCTION COMPANY
DIAGNOZA ERGONOMICZNA SZANSĄ NA ROZWÓJ PRZEDSIĘBIORSTWA PRODUKCYJNEGO ERGONOMIC DIAGNOSIS AS A CHANCE FOR DEVELOPMENT OF PRODUCTION COMPANY Wiktoria Czernecka, Anna Zywert Politechnika Poznańska Abstract
Bardziej szczegółowoG DATA TechPaper Aktualizacja rozwiązań G DATA Business do wersji 14.2
G DATA TechPaper Aktualizacja rozwiązań Spis treści Podsumowanie i zakres... 3 Konwencje typograficzne... 3 1. Przygotowanie... 3 2. Aktualizacja do wersji 14.2... 5 2.1. Aktualizacja przy użyciu metody
Bardziej szczegółowoSpis treści. Analiza Ryzyka 2.0 ARIN Instrukcja Użytkowania
Listopad 2017 Spis treści 1. Wprowadzenie... 3 2. Podstawy prawne... 4 3. Zasada działania programu... 6 4. Zgodność z analizą zagrożeo... 7 5. Opis programu... 8 5.1. Menu Górne... 9 5.2. Status... 10
Bardziej szczegółowoW dowolnej przeglądarce internetowej należy wpisać poniższy adres: https://sip.powiat.chelm.pl/imap/
Kurs 2 mapa turysty Uruchomienie aplikacji. W dowolnej przeglądarce internetowej należy wpisać poniższy adres: https://sip.powiat.chelm.pl/imap/ Zawartość Modułu - Mapa turysty Moduł w części publicznej
Bardziej szczegółowoDokumentacja eksploatacyjna systemu SOVAT dla użytkownika zewnętrznego (pracownik jednostki)
Projekt: Wykonanie, dostawa i wdrożenie systemu informatycznego obsługującego konsolidację rozliczeń podatku VAT w Gminie Miejskiej Kraków (SOVAT) Dokumentacja eksploatacyjna systemu SOVAT dla użytkownika
Bardziej szczegółowoDla kas Nano E w wersjach od 3.02 oraz Sento Lan E we wszystkich wersjach.
INSTRUKCJA KONFIGURACJI USŁUGI BUSOWEJ PRZY UŻYCIU PROGRAMU NSERWIS. Dla kas Nano E w wersjach od 3.02 oraz Sento Lan E we wszystkich wersjach. Usługa busowa w kasach fiskalnych Nano E oraz Sento Lan E
Bardziej szczegółowoNumer dokumentu: PRC/DSJ/AW. Sprawdził / Zatwierdził : Tomasz Piekoszewski
Opracował: Radosław Zawiliński Sprawdził / Zatwierdził : Tomasz Piekoszewski Data obowiązywania: 2014-04-01 Wydanie: A 1. CEL Celem procedury jest określenie zasad przeprowadzania audytów wewnętrznych
Bardziej szczegółowoMini Produkcja by CTI. Instrukcja
Mini Produkcja by CTI Instrukcja Spis treści 1. Opis programu... 3 2. Pierwsze uruchomienie... 4 3. Logowanie... 5 4. Okno główne programu... 6 5. Konfiguracja... 7 5.1. Baza SQL... 8 5.2. Dokumenty RW...
Bardziej szczegółowoZarządzanie bezpieczeństwem Laboratorium 2. Analiza ryzyka zawodowego z wykorzystaniem metody trzypunktowej
Zarządzanie bezpieczeństwem Laboratorium 2. Analiza ryzyka zawodowego z wykorzystaniem metody trzypunktowej Szczecin 2013 1 Wprowadzenie Ryzyko zawodowe: prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń
Bardziej szczegółowoErgonomia i ochrona pracy - Projektowanie
Ergonomia i ochrona pracy - Projektowanie PROJEKT ETAP 2. Ocena uciąŝliwości wysiłku fizycznego metodą chronometraŝowotabelaryczną wg Lehmanna. 1. Wstęp Do oceny uciąŝliwości wysiłku fizycznego metodą
Bardziej szczegółowoBANK SPÓŁDZIELCZY w Krzeszowicach
BANK SPÓŁDZIELCZY w Krzeszowicach Polityka informacyjna Banku Spółdzielczego w Krzeszowicach dotycząca adekwatności kapitałowej Krzeszowice, 2014. r. Spis treści 1. Postanowienia ogólne... 3 2. Zakres
Bardziej szczegółowoCzynnik Ludzki w zarządzaniu portem lotniczym. Numer projektu: 539319-LLP-1-2013-1-PT-LEONARDO-LMP Numer projektu: 539319 LLP-1-2013-1-PT-LEONARDO-LMP
Czynnik Ludzki w zarządzaniu portem lotniczym Numer projektu: 539319 LLP-1-2013-1-PT-LEONARDO-LMP CZYNNIK LUDZKI W ZARZĄDZANIU PORTEM LOTNICZYM 1. PODSUMOWANIE MODUŁU Cele i grupy docelowe W wielu przypadkach
Bardziej szczegółowoNumer dokumentu: PRC/DSJ/AW. Sprawdził / Zatwierdził : Tomasz Piekoszewski
Opracował: Radosław Zawiliński Sprawdził / Zatwierdził : Tomasz Piekoszewski Data obowiązywania: 2013-02-01 Wydanie: A 1. CEL Celem procedury jest określenie zasad przeprowadzania audytów wewnętrznych
Bardziej szczegółowoErgonomia wprowadzenie. Tomasz Poskrobko
Ergonomia wprowadzenie Tomasz Poskrobko Ergonomia jako nauka Ergonomia wchodzi w skład grupy nauk o pracy, do której zalicza się m.in. prakseologię, organizację i zarządzanie, socjologię pracy, fizjologię
Bardziej szczegółowoMatryca efektów kształcenia dla programu studiów podyplomowych ZARZĄDZANIE I SYSTEMY ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ
Podstawy firmą Marketingowe aspekty jakością Podstawy prawa gospodarczego w SZJ Zarządzanie Jakością (TQM) Zarządzanie logistyczne w SZJ Wymagania norm ISO serii 9000 Dokumentacja w SZJ Metody i Techniki
Bardziej szczegółowoPodsumowanie wyników ankiety
SPRAWOZDANIE Kierunkowego Zespołu ds. Programów Kształcenia dla kierunku Informatyka dotyczące ankiet samooceny osiągnięcia przez absolwentów kierunkowych efektów kształcenia po ukończeniu studiów w roku
Bardziej szczegółowoAnaliza ryzyka nawierzchni szynowej Iwona Karasiewicz
Analiza ryzyka nawierzchni szynowej Iwona Karasiewicz VI Konferencja Nawierzchnie szynowe. Rynek-Inwestycje-Utrzymanie" WISŁA, 22-23 MARCA 2018 r. POZIOMY DOJRZAŁOŚCI ZARZĄDZANIA RYZYKIEM Poziom 1 naiwny
Bardziej szczegółowoAnaliza ryzyka eksploatacji urządzeń ciśnieniowych wdrażanie metodologii RBI w Grupie LOTOS S.A
Grupa LOTOS S.A. Analiza ryzyka eksploatacji urządzeń ciśnieniowych wdrażanie metodologii RBI w Grupie LOTOS S.A Jan Dampc Inspektor Dozoru / Dział Dozoru Technicznego 2 czerwca 2015r. Rafineria w Gdańsku
Bardziej szczegółowoEfekty kształcenia dla kierunku studiów INFORMATYKA, Absolwent studiów I stopnia kierunku Informatyka WIEDZA
Symbol Efekty kształcenia dla kierunku studiów INFORMATYKA, specjalność: 1) Sieciowe systemy informatyczne. 2) Bazy danych Absolwent studiów I stopnia kierunku Informatyka WIEDZA Ma wiedzę z matematyki
Bardziej szczegółowoDZIENNIK PRAKTYK STUDENCKICH
DZIENNIK PRAKTYK STUDENCKICH PRAKTYKA PRZEMYSŁOWA semestr VI Imię i nazwisko studenta... kierunek studiów: AUTOMATYKA I ROBOTYKA nabór 2016-2020 miejsce praktyki... PROGRAM PRAKTYKI PRZEMYSŁOWEJ STUDENTÓW
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy oraz wynikające z niej działania w Starostwie Powiatowym w Gryfinie
Załącznik Nr 1 do Zarządzenia Nr /2005 Z dnia 2005 r. INSTRUKCJA oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy oraz wynikające z niej działania w Starostwie Powiatowym w Gryfinie 1. DEFINICJE. 1) RYZYKO
Bardziej szczegółowoSpis treści: Uzyskiwanie dostępu do konta GWAZY 3. Sekcje platformy 4. Informacje o platformie 5. Lista obserwowanych 5.
Spis treści: Uzyskiwanie dostępu do konta GWAZY 3 Sekcje platformy 4 Informacje o platformie 5 Lista obserwowanych 5 Obszar handlu 6 Metoda Classic 7 Otwarte inwestycje 9 Wiadomości 10 Sprawozdania 11
Bardziej szczegółowoMiejski System Zarządzania - Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej
Miejski System Zarządzania - Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej Ochrona środowiska - sprawy Instrukcja użytkownika Historia zmian Wersja Data Kto Opis zmian 1.0 2014-10-21 Sygnity S.A Utworzenie
Bardziej szczegółowoProblematyka budowy skanera 3D doświadczenia własne
Problematyka budowy skanera 3D doświadczenia własne dr inż. Ireneusz Wróbel ATH Bielsko-Biała, Evatronix S.A. iwrobel@ath.bielsko.pl mgr inż. Paweł Harężlak mgr inż. Michał Bogusz Evatronix S.A. Plan wykładu
Bardziej szczegółowoSpis treści. Analiza Zagrożeń Instrukcja Użytkowania
Luty 2013 Spis treści 1. Wprowadzenie... 3 2. Podstawy prawne... 4 2.1. Poziom zagrożeń... 4 2.2. Dobór środków bezpieczeństwa... 5 3. Zasada działania programu... 6 4. Opis programu... 7 4.1. Menu Górne...
Bardziej szczegółowoŚwiadomy Podatnik projekt Rady Podatkowej PKPP Lewiatan. www.radapodatkowa.pl
Świadomy Podatnik projekt Rady Podatkowej PKPP Lewiatan www.radapodatkowa.pl RYZYKO PODATKOWE Marcin Kolmas Definicja pojęcia ryzyka podatkowego na cele naszego spotkania Co to jest ryzyko podatkowe Ryzyko
Bardziej szczegółowoPRZYGOTOWANIE I WYSYŁKA RAPORTU MSNOT24
PRZYGOTOWANIE I WYSYŁKA RAPORTU MSNOT24 Aby przygotować i wysłać formularz MsNOT24, należy przejść na stronę https://formularze.rejestry.net.pl, zalogować się podpisem elektronicznym oraz wybrać formularz
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA OBSŁUGI DLA FUNKCJONALNOŚCI PIELĘGNIARKI AMBULATORYJNEJ PIELĘGNIARKI ŚRODOWISKOWEJ. Wersja 1.0
INSTRUKCJA OBSŁUGI DLA FUNKCJONALNOŚCI PIELĘGNIARKI AMBULATORYJNEJ PIELĘGNIARKI ŚRODOWISKOWEJ Wersja 1.0 Spis treści Spis Treści...2 Przygotowanie funkcjonalności...3 Przypisanie komórek...4 Przypisanie
Bardziej szczegółowoSerwis jest dostępny w internecie pod adresem www.solidnyserwis.pl. Rysunek 1: Strona startowa solidnego serwisu
Spis treści 1. Zgłoszenia serwisowe wstęp... 2 2. Obsługa konta w solidnym serwisie... 2 Rejestracja w serwisie...3 Logowanie się do serwisu...4 Zmiana danych...5 3. Zakładanie i podgląd zgłoszenia...
Bardziej szczegółowoKONTROLING I MONITOROWANIE ZLECEŃ PRODUKCYJNYCH W HYBRYDOWYM SYSTEMIE PLANOWANIA PRODUKCJI
KONTROLING I MONITOROWANIE ZLECEŃ PRODUKCYJNYCH W HYBRYDOWYM SYSTEMIE PLANOWANIA PRODUKCJI Adam KONOPA, Jacek CZAJKA, Mariusz CHOLEWA Streszczenie: W referacie przedstawiono wynik prac zrealizowanych w
Bardziej szczegółowoStudium podyplomowe ZARZĄDZANIE ZDROWIEM I BEZPIECZEŃSTWEM W MIEJSCU PRACY
Szkoła Zdrowia Publicznego Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera 90-950 Łódź, ul. Św. Teresy od Dzieciątka Jezus 8 Studium podyplomowe ZARZĄDZANIE ZDROWIEM I BEZPIECZEŃSTWEM W MIEJSCU PRACY Program
Bardziej szczegółowoTECHNOLOGIA MASZYN. Wykład dr inż. A. Kampa
TECHNOLOGIA MASZYN Wykład dr inż. A. Kampa Technologia - nauka o procesach wytwarzania lub przetwarzania, półwyrobów i wyrobów. - technologia maszyn, obejmuje metody kształtowania materiałów, połączone
Bardziej szczegółowoUsługa wyciągi elektroniczne Przewodnik Użytkownika
Usługa wyciągi elektroniczne Przewodnik Użytkownika 2012-01-30 SPIS TREŚCI 1. Wstęp... 3 2. Przesyłanie wyciągów pocztą elektroniczną... 3 3. Przeglądanie wyciągów w Repozytorium... 3 3.1. Wymagania techniczne...
Bardziej szczegółowomfaktura Instrukcja instalacji programu Ogólne informacje o programie www.matsol.pl biuro@matsol.pl
mfaktura Instrukcja instalacji programu Ogólne informacje o programie www.matsol.pl biuro@matsol.pl Instalacja programu 1. Po włożeniu płytki cd do napędu program instalacyjny powinien się uruchomić automatyczne.
Bardziej szczegółowoOcena ryzyka zawodowego w aspekcie prac transportowych. Prawidłowa analiza zagrożeń. Maciej Pertek WSSE Poznań
Ocena ryzyka zawodowego w aspekcie prac transportowych. Prawidłowa analiza zagrożeń Maciej Pertek WSSE Poznań Pojęcie zagrożenia w środowisku pracy Zagrożeniem w środowisku pracy jest każdy czynnik i/lub
Bardziej szczegółowoInteligentne projektowanie systemów rozdziału energii Łatwo, szybko i bezpiecznie. simaris design
Inteligentne projektowanie systemów rozdziału energii Łatwo, szybko i bezpiecznie simaris design SIMARIS design basic skupiać się na sprawach ważnych Zaprojektowanie systemu zasilania dla obiektów przemysłowych
Bardziej szczegółowoMODUŁ WYBORU I OCENY SYSTEMU MONTAŻOWEGO
MODUŁ WYBORU I OCENY SYSTEMU MONTAŻOWEGO Bogusław REIFUR, Małgorzata PŁAZIUK Projektowanie procesu technologicznego montażu i jego realizacja jest wieloetapowym procesem podejmowania decyzji, w którym
Bardziej szczegółowoModularny system I/O IP67
Modularny system I/O IP67 Tam gdzie kiedyś stosowano oprzewodowanie wielożyłowe, dziś dominują sieci obiektowe, zapewniające komunikację pomiędzy systemem sterowania, urządzeniami i maszynami. Systemy
Bardziej szczegółowoTransformacja wiedzy w budowie i eksploatacji maszyn
Uniwersytet Technologiczno Przyrodniczy im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy Wydział Mechaniczny Transformacja wiedzy w budowie i eksploatacji maszyn Bogdan ŻÓŁTOWSKI W pracy przedstawiono proces
Bardziej szczegółowoDokumentacja użytkownika E-działania - POLCHAR
Dokumentacja użytkownika systemu E-działania POLCHAR POLCHAR Sp. z o. o. Szczecin 2015 Strona 1 z 31 Spis treści Zawartość 1. Wstęp... 3 2. Uruchomienie E-działania... 4 2.1 Opis strony startowej... 4
Bardziej szczegółowoModuł Notatki Systemu Obsługi Zamówień Publicznych UTP-Bydgoszcz Instrukcja postępowania do 1000 Euro
Moduł Notatki Systemu Obsługi Zamówień Publicznych UTP-Bydgoszcz Instrukcja postępowania do 1000 Euro Spis treści 1. Logowanie się do systemu...2 2. Wybranie z menu Nowe zamówienie...2 3. Wypełnienie formularza...2
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA SYSTEMU AUKCYJNEGO PKO LEASING
INSTRUKCJA SYSTEMU AUKCYJNEGO PKO LEASING Instrukcja systemu aukcyjnego poleasingowe.pl Spis treści 1. REJESTRACJA OFERENTA... 2 2. ODZYSKIWANIE HASŁA... 3 3. LICYTACJA... 3 3.1. RODZAJE LICYTACJI... 3
Bardziej szczegółowoAUREA BPM HP Software. TECNA Sp. z o.o. Strona 1 z 7
AUREA BPM HP Software TECNA Sp. z o.o. Strona 1 z 7 HP APPLICATION LIFECYCLE MANAGEMENT Oprogramowanie Application Lifecycle Management (ALM, Zarządzanie Cyklem życia aplikacji) wspomaga utrzymanie kontroli
Bardziej szczegółowoLokalizacja Oprogramowania
mgr inż. Anton Smoliński anton.smolinski@zut.edu.pl Lokalizacja Oprogramowania 16/12/2016 Wykład 6 Internacjonalizacja, Testowanie, Tłumaczenie Maszynowe Agenda Internacjonalizacja Testowanie lokalizacji
Bardziej szczegółowoKontrola wydań by CTI. Instrukcja
Kontrola wydań by CTI Instrukcja Spis treści 1. Wstęp... 3 2. Logowanie do programu... 4 3. Konfiguracja... 4 3.1. Główna konfiguracja programu... 5 3.1.1. Częściowa kontrola dokumentu... 6 3.1.2. Współpraca
Bardziej szczegółowoPobierz dane z Programu PŁATNIKA. e-deklaracji
Pobierz dane z Programu PŁATNIKA do e-deklaracji 1 epp.net ComSoft Radom 2014 (eksport Płatnik do e-deklaracje) Instrukcja Obsługi ZIiA ComSoft Radom 2 Spis: Wstęp 4 Prawa autorskie 5 Wymagania techniczne
Bardziej szczegółowoBilans otwarcia zabezpieczenia w WinSkład (od wersji 20.00)
Bilans otwarcia zabezpieczenia w WinSkład (od wersji 20.00) Spis treści: 1. Bilans otwarcia zabezpieczenia informacje podstawowe. 2 2. Wyznaczenie towarów do bilansu (status Do przeliczenia )... 4 3. Automatyczne
Bardziej szczegółowoInstrukcja szybkiej obsługi
Instrukcja szybkiej obsługi Uwaga!!! Dla prawidłowego działania wymagany jest program Excel 2003 lub nowszy. Program należy ściągnąć ze strony internetowej i zapisać na dysku twardym. Wyjście z programu
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE DOKUMENTACJĄ. Tomasz Jarmuszczak PCC Polska
ZARZĄDZANIE DOKUMENTACJĄ Tomasz Jarmuszczak PCC Polska Problemy z zarządzaniem dokumentacją Jak znaleźć potrzebny dokument? Gdzie znaleźć wcześniejszą wersję? Która wersja jest właściwa? Czy projekt został
Bardziej szczegółowoOPTYMALIZACJA PROCESÓW TECHNOLOGICZNYCH W ZAKŁADZIE FARMACEUTYCZNYM
OPTYMALIZACJA PROCESÓW TECHNOLOGICZNYCH W ZAKŁADZIE FARMACEUTYCZNYM POZNAŃ / kwiecień 2013 Wasilewski Cezary 1 Cel: Obniżenie kosztów wytwarzania Kontrolowanie jakości wyrobu Zasady postępowania Odpowiednio
Bardziej szczegółowoInstrukcja obsługi. Helpdesk. Styczeń 2018
Instrukcja obsługi Helpdesk Styczeń 2018 1 Spis treści: Ogólna obsługa Helpdesk...3 1. Logowanie do systemu....3 2. Menu główne...3 2.1 Strona domowa...4 2.2 Zmiana hasła...6 3. Otwarcie zgłoszenia...6
Bardziej szczegółowoPrzykład klauzul umownych dotyczących powierzenia przetwarzania
Przykład klauzul umownych dotyczących powierzenia przetwarzania Poniższy przykład klauzul dotyczących powierzenia przetwarzania został przygotowany w oczekiwaniu na przyjęcie klauzul, o których mowa w
Bardziej szczegółowoMiejski System Zarządzania - Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej
Miejski System Zarządzania - Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej Mapa akustyczna Instrukcja użytkownika Historia zmian Wersja Data Kto Opis zmian 1.0 2014-10-17 Sygnity S.A Utworzenie dokumentu
Bardziej szczegółowoPortal Personelu Medycznego. 2010 Global Services Sp. z o.o.
Portal Personelu Medycznego 2 Portal Personelu Medycznego Spis treści Rozdział I Wprowadzenie 3 Rozdział II Konfiguracja 4 Rozdział III Aktywacja 5 Rozdział IV Opis aplikacji 7 Rozdział V Obsługa okien
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET RZESZOWSKI KATEDRA INFORMATYKI
UNIWERSYTET RZESZOWSKI KATEDRA INFORMATYKI LABORATORIUM TECHNOLOGIA SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH W BIOTECHNOLOGII Aplikacja bazodanowa: Cz. II Rzeszów, 2010 Strona 1 z 11 APLIKACJA BAZODANOWA MICROSOFT ACCESS
Bardziej szczegółowoPrzekodowanie zawodu / specjalności osoby personelu - NOWOŚĆ
Przekodowanie zawodu / osoby personelu - NOWOŚĆ Ogólne zasady przekodowania zawodów / osoby personelu W związku z wprowadzeniem nowego słownika grup zawodowych konieczne jest dokonanie dla zatrudnionego
Bardziej szczegółowoWykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium
WYDZIAŁ ELEKTRONIKI KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim Języki programowania Nazwa w języku angielskim Programming languages Kierunek studiów (jeśli dotyczy): Informatyka - INF Specjalność (jeśli dotyczy):
Bardziej szczegółowoRegulamin zarządzania ryzykiem. Założenia ogólne
Załącznik nr 1 do Zarządzenia Nr 14/2018 dyrektora Zespołu Obsługi Oświaty i Wychowania w Kędzierzynie-Koźlu z dnia 29.11.2018r. Regulamin zarządzania ryzykiem 1 Założenia ogólne 1. Regulamin zarządzania
Bardziej szczegółowoGrzegorz Ruciński. Warszawska Wyższa Szkoła Informatyki 2011. Promotor dr inż. Paweł Figat
Grzegorz Ruciński Warszawska Wyższa Szkoła Informatyki 2011 Promotor dr inż. Paweł Figat Cel i hipoteza pracy Wprowadzenie do tematu Przedstawienie porównywanych rozwiązań Przedstawienie zalet i wad porównywanych
Bardziej szczegółowoCykl organizacyjny le Chateliera
Cykl organizacyjny le Chateliera Cykl organizacyjny Cykl określa etapy postępowania, które należy zachować, jeśli się chce, aby jakiekolwiek działanie przebiegało w sposób sprawny. 1 Etapy w cyklu organizacyjnym
Bardziej szczegółowoMamy przyjemność poinformować Państwa, że rozpoczęliśmy prace nad przygotowaniem
1 Mamy przyjemność poinformować Państwa, że rozpoczęliśmy prace nad przygotowaniem Raportu płacowego Sedlak & Sedlak 2019. Od ponad dwudziestu lat zbieramy dane o wynagrodzeniach, tworzymy opracowania
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp. Pierwsze logowanie. Wygląd platformy po zalogowaniu. Składnianie zleceń. Widok nowego zlecenia na wykresie oraz w zakładce handel
Instrukcja obsługi Spis treści Wstęp 3 Pierwsze logowanie 4 Wygląd platformy po zalogowaniu 5 Składnianie zleceń 6 Widok nowego zlecenia na wykresie oraz w zakładce handel 7 Zamykanie i modyfikacja zlecenia
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWY OPIS SPOSOBU DOSTĘPU DO INFORMACJI I DANYCH ZAWARTYCH W RAPORTACH SKŁADANYCH DO KRAJOWEJ BAZY DLA GIOŚ I WIOŚ
SZCZEGÓŁOWY OPIS SPOSOBU DOSTĘPU DO INFORMACJI I DANYCH ZAWARTYCH W RAPORTACH SKŁADANYCH DO KRAJOWEJ BAZY DLA GIOŚ I Warszawa, październik 2015 DOSTĘP DO INFORMACJI I DANYCH ZAWARTYCH W RAPORTACH SKŁADANYCH
Bardziej szczegółowoDZIENNIK PRAKTYK STUDENCKICH
DZIENNIK PRAKTYK STUDENCKICH PRAKTYKA PRZEMYSŁOWA semestr IV Imię i nazwisko studenta... kierunek studiów: AUTOMATYKA I ROBOTYKA nabór 2016-2020 miejsce praktyki... PROGRAM PRAKTYKI PRZEMYSŁOWEJ STUDENTÓW
Bardziej szczegółowoDZIENNIK PRAKTYK STUDENCKICH
DZIENNIK PRAKTYK STUDENCKICH PRAKTYKA PRZEMYSŁOWA semestr IV Imię i nazwisko studenta... kierunek studiów: AUTOMATYKA I ROBOTYKA nabór 2015-2018 miejsce praktyki... PROGRAM PRAKTYKI PRZEMYSŁOWEJ STUDENTÓW
Bardziej szczegółowoZastosowanie języka SVG w szkole średniej technicznej
Wojciech Sala wsala@pro.onet.pl Zespół Szkół Techniczno-Usługowych Trzebinia Zastosowanie języka SVG w szkole średniej technicznej Wstęp Artykuł dotyczy wykorzystania języka dwuwymiarowej grafiki wektorowej
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Kierunek Forma studiów Poziom kwalifikacji ERGONOMIA Bezpieczeństwo i Higiena Pracy Niestacjonarne I stopnia Rok 3 Semestr Jednostka prowadząca Osoba sporządzająca
Bardziej szczegółowoNiniejsze materiały stanowią własność Ministerstwa Finansów i są objęte ochroną prawną.
Niniejsze materiały stanowią własność Ministerstwa Finansów i są objęte ochroną prawną. Materiały te przeznaczone są wyłącznie na użytek własny. Przekazywanie, używanie, powielanie, reprodukowanie, udostępnianie
Bardziej szczegółowoIBM SPSS Statistics Wersja 25. Windows Instrukcja instalacji (licencja autoryzowanego użytkownika) IBM
IBM SPSS Statistics Wersja 25 Windows Instrukcja instalacji (licencja autoryzowanego użytkownika) IBM Spis treści Instrukcja instalacji.......... 1 Wymagania systemowe........... 1 Kod autoryzacji.............
Bardziej szczegółowoMaciej Oleksy Zenon Matuszyk
Maciej Oleksy Zenon Matuszyk Jest to proces związany z wytwarzaniem oprogramowania. Jest on jednym z procesów kontroli jakości oprogramowania. Weryfikacja oprogramowania - testowanie zgodności systemu
Bardziej szczegółowoPROGRAMISTA URZĄDZEŃ MECHATRONICZNYCH
PROGRAMISTA URZĄDZEŃ MECHATRONICZNYCH Innowacja pedagogiczna Zespół Szkół Mechanicznych CKP Nr 2 im. Św. Józefa w Białymstoku Temat Wprowadzenie w zawodzie technik mechatronik specjalizacji: "Programista
Bardziej szczegółowoZarządzanie jakością w logistyce ćw. Artur Olejniczak
ćw. artur.olejniczak@wsl.com.pl Plan spotkań Data Godziny Rodzaj 18.03.2012 4 godziny ćw. 14:30-15:30 dyżur 14.04.2012 4 godziny ćw. 28.04.2012 4 godziny ćw. 14:30-15:30 dyżur 19.05.2012 4 godziny ćw.
Bardziej szczegółowoAutomatyzacja testowania oprogramowania. Automatyzacja testowania oprogramowania 1/36
Automatyzacja testowania oprogramowania Automatyzacja testowania oprogramowania 1/36 Automatyzacja testowania oprogramowania 2/36 Potrzeba szybkich rozwiązań Testowanie oprogramowania powinno być: efektywne
Bardziej szczegółowoEfekt kształcenia. Ma uporządkowaną, podbudowaną teoretycznie wiedzę ogólną w zakresie algorytmów i ich złożoności obliczeniowej.
Efekty dla studiów pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki na kierunku Informatyka w języku polskim i w języku angielskim (Computer Science) na Wydziale Matematyki i Nauk Informacyjnych, gdzie: * Odniesienie-
Bardziej szczegółowoAplikacja formularza internetowego R-ZW-S
Aplikacja formularza internetowego R-ZW-S Badanie pogłowia świń oraz produkcji żywca wieprzowego Instrukcja obsługi aplikacji Spis Treści 1. Zakres i wymagania systemowe aplikacji... 2 2. Instalacja i
Bardziej szczegółowoKOMPUTEROWE WSPOMAGANIE ZARZĄDZANIA RYZYKIEM ZAWODOWYM
KOMPUTEROWE WSPOMAGANIE ZARZĄDZANIA RYZYKIEM ZAWODOWYM Edward KOWAL, Kamila WOJEWÓDKA Streszczenie: W opracowaniu wskazano na możliwość i niemal konieczność zastosowania programów komputerowych na każdym
Bardziej szczegółowoERGONOMIA PRACY KIEROWCY POJAZDU CIĘŻKIEGO
ERGONOMIA PRACY KIEROWCY POJAZDU CIĘŻKIEGO Opracowanie: Paweł Bartuzi Centralny Instytut Ochrony Pracy- Paostwowy Instytut Badawczy Spis treści 1. Wprowadzenie 3 2. Badania terenowe 5 3. Badania doświadczalne
Bardziej szczegółowoAlsipercha System zapobiegający upadkom z wysokości
ROZWIĄZANIA W SZALUNKACH Alsipercha System zapobiegający upadkom z wysokości ALSINA Misja Grupy Alsina "Oferowanie rozwiązań w zakresie konstrukcji betonowych, które pomagają naszym klientom poprawić wydajność
Bardziej szczegółowoTe i wiele innych cech sprawia, że program mimo swej prostoty jest bardzo funkcjonalny i spełnia oczekiwania większości klientów.
Instrukcja użytkownika OFERTOWANIE 3.0 Program OFERTOWANIE 3.0 to intuicyjne i łatwe w użyciu narzędzie do szybkiego przygotowania i wydrukowania profesjonalnie wyglądającej oferty dla klienta, Program
Bardziej szczegółowoBilans otwarcia zabezpieczenia w WinUcz (od wersji 20.10)
Bilans otwarcia zabezpieczenia w WinUcz (od wersji 20.10) Spis treści: 1. Bilans otwarcia zabezpieczenia informacje podstawowe. 2 2. Wyznaczenie towarów do bilansu (status Do przeliczenia )... 4 3. Automatyczne
Bardziej szczegółowo