Zapobieganie dysplazji oskrzelowo płucnej u noworodka

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zapobieganie dysplazji oskrzelowo płucnej u noworodka"

Transkrypt

1 Zapobieganie dysplazji oskrzelowo płucnej u noworodka Jerzy Szczapa Uniwersytet Medyczny POZNAŃ

2 BPD - epidemiologia! 97% BPD - noworodki z masą ciała < 1200g! Częstość (definiowana jako tleno zależność w 36 t. w.p.k.) - Masa ciała g 52% g 34% g 15% g 7% (Walsh M.C. Pediatrics 2006)

3 < Ogółem < 32 tydzień ciąży Częstość BPD oraz liczba zgonów noworodków urodzonych poniżej 32 t.c. BPD zależność od tlenu w 28 d.życia (Thomas W. 2005)

4 Czynniki perinatalne i postnatalne ryzyka rozwoju BPD (Wg. Bancalari E. 2006) OR dla BPD Sepsa ZZO

5 Czynniki genetyczne w patogenezie BPD! Choroba zależna w 50-80% od współdziałania czynników genetycznych i środowiskowych (gene-environment factors) (Coalson J.J. Semin. Perinatol 2006)! 53% wystąpienie BPD zależne wyłącznie od czynników genetycznych (Bhandari V. Pediatrics 2006)! Związek BPD z polimorfizmem pojedyńczych nukleotydów (SNPs) w genach odpowiedzialnych za przebieg; procesów zapalnych, inicjacje odporności, czynność surfaktantu oraz macierzy pozakomórkowej w zakresie produkcji interleukin, kolektyn, białek surfaktantu, proteaz (Keller L. 2012)! Inne czynniki wpływące na rozwój BPD -Wpływ na alweogeneze, wzrost i remodeling naczyń VEGF, NO, TGF - β - Czynniki regulujące wrażliwość na stres oksydacyjny

6 Problemy medyczne dziecka z BPD! Przewlekłe zaburzenia oddychania! Przewlekłe zaburzenia krążenia (nadciśnienie płucne, cor pulmonale)! Nadmierna zapadalność na choroby Nawracające zakażenia wymagające stosowania antybiotykoterapii Nawracające zapalenia ucha środkowego (tympanostomia) Choroby płuc związane z nadwrażliwością układu oddechowego (zapalenie płuc, stany spastyczne, astma)! Częste rehospitalizacje! Konieczność przewlekłego stosowania leków (diuretyki bronchodilatatory, steroidy)! Zaburzenia neurorozwojowe Kontrola okulistyczna i audiologiczna Ocena wskaźników neurorozwojowych Wczesna rehabilitacja

7 Zapobieganie BPD! Pierwotna profilaktyka - Zapobieganie wcześniactwu - Steroidoterapia prenatalna (Betametazon) - Pre i postnatalne ograniczenie zapalenia? - Efektywna resuscytacja - Ograniczenie tlenoterapii (SpO 2 ) > 85 - < 95% - Ograniczenie podaży płynów - Permisywna hiperkapnia - Stosowanie surfaktantu

8 Zapobieganie BPD! Profilaktyka wtórna - stosowanie optymalnej techniki wentylacji wentylacja nieinwazyjna wentylacja oscylacyjna - wczesne parenteralnie i enteralne zabezpieczenie kaloryczne - wczesne leczenie PDA - stosowanie leczenia diuretycznego w zapobieganiu obrzękowi płuc - stosowanie środków rozszerzających oskrzela i leków przeciwzapalnych w celu obniżania oporu dróg oddechowych i poprawy dystrybucji wentylacji

9 Wpływ leczenia prenatalnego na wystąpienie porodu przedwczesnego i BPD Czynniki ryzyka Liczba pacjentów Liczba badań RR 95% CI NNT Źródło Progesteron p.przedwczesny Dodd I.M. (2006) Leczenie antybiotykami bezobjawowej bakterurii Leczenie bakteryjnej waginozy p.przedwczesny Smaill F. (2001) p.przedwczesny Mc.Donald H. (2005) Antybiotykoterapia w PROM Steroidoterapia prenatalna! p.przedwczesny! BPD 28 doba! BPD 36 tydz Kenyon S (2003) ZZO Crowley P. (2000) TRH Zgon/BPD w 28 dobie Crowther C.A. (2004)

10 Surfaktant naturalny profilaktycznie Surfaktant syntetyczny profilaktycznie Jednorazowe podanie v.s. wiele dawek Zastosowanie surfaktantu a BPD Tryb Ocena Liczba pacjentów Wczesne podanie surfaktantu i krótka MW v.s. przedłużona wentylacja Wczesne v.s. opóźnione selektywne podanie Profilaktycznie v.s. wybiórcze! BPD 28 d.! Umieralność! BPD 28 d.! Umieralność! BPD 28 d.! Umieralność! BPD 28 d.! Zgon przed 28 d. życia! PBD 28 d.! BPD 36 tydz.! BPD 28 d.! Umieralność Liczba badań RR 95% CI NNT Autor Soll R.F. 14 > (2000) - Soll R.F. - > (2000) - Soll R.F. > - (2000) - - Stevens T.P. - - (2004) 33 - Yost C.C. - - (2000) - Soll R.F. > 14 (2001)

11 Leczenie surfaktantem! Wczesne profilaktyczne zastosowanie surfaktantu obniża śmiertelność oraz częstość uszkodzenia płuc! Leczenie surfaktantem nie obniża częstości wystąpienia BPD (Soll R.F. Cochrane Database Syst. Rev. 2000)

12 Wpływ strategii podania surfaktantu na częstość BPD! Insure brak istotnego wpływu na częstość BPD (Stevens T.P. Cochrane Database Syst. Rev. 2007)! Brak wpływu zastosowania surfaktantu wcześnie v.s. później ( 7 doby życia) w zapobieganiu BPD (Laugnon M.M. Sem. Fetal/Neonatal Med. 2009)

13 Surfaktant syntetyczny (Lucinactant) v.s. naturalny)! W grupie dzieci z m.c g podobna skuteczność w obniżeniu liczby zgonów i BPD (Pfister R.H. Cochrane Database Syst. Rev. 2007)

14 Wpływ stosowania leków po urodzeniu na wystąpienie BPD Lek Parametr oceny Liczba pacjentów Liczba badań RR 95% CI NNT Źródło Steroidy systemowe (< 96g. życia)! BPD 28 d. życia! BPD 36 tydz Halliday H.L. > 11 (2002) Steroidy wziewne BPD 28 d.życia Shah S.S. (2003) Bronchodilatatory BPD 28 d.życia Shah S.S. (2006) Kofeina BPD Schmidt B. (2006) Ibuprofen profilaktyczne! BPD 28 d.życia! BPD 36 tydz > Shah S.S. (2006)

15 Wpływ stosowania leków po urodzeniu na wystąpienie BPD (c.d.) Lek Parametr oceny Liczba pacjentów Liczba badań RR 95% CI NNT Źródło Indometacyna profilaktycznie! BPD 28 d.życia! BPD 36 t.c Fowlie P.W. > - (2002) Vit. A BPD 36 tydz Darlow B.A. (2002) Tlenek azotu! BPD 36 tydz.! Zgon/BPD w 36 tyg > Barrington K.I. (2006) Inozytol! BPD 28 d.życia! Zgon/BPD 28 d.życia Howlett A. 5 > (2003) Dysmutaza nadtlenkowa! BPD 28 d.życia! BPD 36 tydz Suresh G.K. > - (2001)

16 Steroidoterapia systemowa i wziewna wpływ czasu zastosowania na ryzyko powstania i przebieg BPD! Wczesne stosowanie < 96g. życia! Umiarkowanie wczesne (7 14 d.życia)! Późne (> 3 tyg. życia) Wyniki: Wczesne (Halliday H.L. Cochrane Library 2004), i późne zastosowanie (Halliday H.L. Cochrane Library 2004) brak wpływu! Umiarkowania wczesna podaż steroidów u wcześniaków MW istotnie obniża częstość BPD i przyspiesza ekstubacje (Halliday H.L. Cochrane Library 2004)! Porównanie steroidoterapii wziewnej i systemowej. Wczesna steroidoterapia wziewna (W ciągu pierwszych 2 tygodni życia) i późna (po 2 tyg. życia) nie wykazała lepszych efektów klinicznych w porównaniu z leczeniem standardowym i steroidoterapią systemową (Shah S.S. Cochrane Library 2004)

17 Steroidy podane dotchawiczo! Ocena w trakcie II i IV fazy badań klinicznych. Budesonid jest podawany z surfaktantem - wstępne wyniki wskazują na obniżenie częstości BPD i zgonów w porównaniu z leczeniem wyłącznie surfaktantem (Yeh T.F. Pediatrics 2008)

18 Związek pomiędzy pourodzeniowym stosowaniem steroidów a wystąpieniem zgonu i BPD Czas leczenia! Zgony < 96 godz doby > 3 tyg.! BPD < 96 godz doby > 3 tyg. Liczba badań Liczba pacjentów Względne ryzyko 1.01 ( ) 0.66 ( ) 0.99 ( ) 0.69 ( ) 0.62 ( ) 0.66 ( ) Istotność * * *! Niemożność ekstubacji < 96 godz doby > 3 tyg ( ) 0.62 ( ) 0.69 ( ) * * * Wg. Jobe A. 2009

19 Dalszy rozwój dzieci z BPD leczonych steroidami Czas leczenia Liczba badań Liczba pacjentów Względne ryzyko Istotność! < 96 godzin - MDI < 2 SD ( ) - - PDI < 2 SD ( ) - - CP ( ) *! 7-14 dni - CP ( ) -! > 3 tyg. - Nieprawidłowy rozwój neurologiczny ( ) * Wg. Jobe A. 2009

20 Steroidoterapia pourodzeniowa Podsumowanie a BPD! Selektywne stosowanie u dzieci wysokiego ryzyka rozwoju BPD (VLBW) identyfikacja (?)! Możliwie jak najkrócej (?)! Niskie dawki (?)! Stosować steroidy o najlepszym spektrum leczniczym (?)! Konieczne dalsze badania w grupie dzieci VLBW

21 Antybiotyki Antybiotyki makrolidowe - Erytromycyna bez wpływu na częstość BPD (Mabanta C.G. Cochrane Database Syst. Rev. 2003) - Azithromycyna bez istotnego wpływu (Ballard H.O. Pediatr. Pulmonol. 2011) - Klarithromycyna 10 dniowa podaż istotne obniżenie częstości BPD u wcześniaków g (Ozdemir R. Pediatrics 2011) Wnioski: Rutynowe stosowanie makrolidów w zapobiganiu BPD nie jest zalecane (Ghanta S. Sem. Perinatal. 2013)

22 Antagoniści receptorów leukotrienowych! Montelukast w trakcie I i II fazy badań klinicznych

23 Nowe środki w leczeniu BPD Pentoksyfilina inhibitor fosfodiesterazy, istotne działanie przeciwzapalne RCT (150 VLBW) lek stosowano wziewne Istotne obniżenie częstości BPD (Lauterbach R.J. Matern Fetal Neonatal. Med. 2007) Konieczne dalsze badania Rekombinowane działanie p.zapalne, sekrecja białka białko Clara cell przez komórki nabłonka oddechowego 10 kilodaltonów oskrzeli. Podaż dotchawicza brak wpływu na przebieg BPD Konieczne dalsze badania (Levine C.R. Pediatr. Res. 2005)

24 i NO a BPD! Przewlekła podaż i NO w badaniach eksperymentalnych poprawia; - czynność endogennego surfaktantu - wzrost płuc - angiogeneze - alweogeneze - zmniejsza zapalenie! Podaż i NO u wentylowanych noworodków ( g) w dawce ppm między 7 a 21 dobą życia przez okres 10 dni zwiększa przeżycia bez BPD z 37% do 44% (Ballard A. NEJM 2007)! W grupie leczonych wcześniaków między 7 a 14 dni życia wzrost przeżyć bez BPD z 27% do 49% NNT=4 (Keller N. 2009)! Wnioski; Leczenie i NO rozpoczęte między 7 a 21 dobą życia jest bezpieczne, obniża potrzebę stosowania tlenu, brochodilatatorów, diuretyków i steroidów wziewnych, bez wpływu na wystąpienie innych powikłań w wieku 7 lat (Hibbs E. 2008, Walsh K. 2009)

25 Nowe środki w profilaktyce BPD! Późna podaż surfaktantu + ino: Przejściowa poprawa funkcji oddechowych Brak wpływu na częstość BPD (TOLSURF Clinical Trials gov. CDOOO366)

26 Tlenek azotu zastosowany! 14 RCT wziewnie - Brak wpływu ino na obniżenie częstości BPD u wcześniaków (Donohue P.K. Pediatrics 2011)! Konieczne dalsze badania określające czas rozpoczęcia długotrwałość oraz optymalną dawkę i NO w profilaktyce BPD (Clinical Trials, NCT )! Wnioski: Wyniki badań nie określiły jasno znaczenia i NO w zapobieganiu BPD

27 Nowe środki w profilaktyce BPD! Terapia komórkowa: Ocena wpływu mezynchymalnych komórek macierzystych uzyskanych z krwi pępowinowej na przebieg BPD (I faza badań klinicznych) (Clinical Trials gov NCTO )! Estradiol i progesteron: Czynniki wzrostu płuc. Dotychczasowe badania nie wykazały wpływu na częstość BPD i zgonów. Konieczne dalsze badania (Trotter A. Arch. Dis. Child. 2007)

28 Zmiatacze wolnych rodników tlenowych! Dysmutaza nadtlenkowa (SOD) - Z badania RCT w profilaktyce BPD brak efektu (Veness Meehan K.A. Pediatr. Res. 2000)! Glutation RCT 391 noworodków Brak różnic w przeżywalności i częstości BPD (51% v.s. 49%) (Ahola T. J. Pediatr. 2003)

29 Zabezpieczenie kaloryczne Zapewnić jakościowe i ilościowe zabezpieczenie kaloryczne (Lipidy 2g/kg/dobę, 2,5 g/kg/dobę aminokwasów, 10% glukozę + żywienie enteralne) Agresywne żywienie (lipidy 3,5g/kg/d, aminokwasy 3,5g/kg/d 15% glukoza) nie obniża częstości BPD (Wilson D.C. Arch. Dis. Child 1997) Uwzględnić w podaży kwasy tłuszczowe omega 3 (Sosenko I.R. J. Pediatr. 1988)

30 DHA! Istotne obniżenie częstości BPD u wcześniaków otrzymujących wysokie dawki DNA w diecie. Konieczne dalsze badania (Manley B.J. Pediatrics 2011)

31 Podaż płynów i elektrolitów! Unikać nadmiernej podaży płynów! Brak obniżenia masy ciała i wysoka podaż płynów czynnikiem ryzyka BPD (Oh W.J. Pediatr. 2005)! Kontrolować stężenie sodu! Brak wpływu wczesnej podaży diuretyków na rozwój BPD

32 Zamknięcie przewodu tętniczego! Przetrwały PDA związany jest z obecnością BPD (Rojas M.A. J. Pediatr. 1995)! Profilaktyczne leczenie PDA inhibitorami COX obniża częstość objawowego PDA, IVH oraz konieczność ligacji chirurgicznej niema jednak wpływu na częstość BPD (Schmidt B. NEJM 2001)! Brak danych potwierdzających wpływ leczenia PDA na częstość BPD (Laughon M. Sem. Fetal/Neonatal. Med. 2009)

33 Fototerapia! Agresywna fototerapia u wcześniaków < 1000g wiążą się z obniżeniem ryzyka BPD (Morris B.H. NEJM 2008)

34 Strategia wspomagania wentylacji! HFOV Mechanizmy obniżające ryzyko uszkodzenia płuc: - zmniejszenie lokalnej hiperinflacji płuc - zmniejszenie volutraumy - zminimalizowanie zmian ciśnienia w pęcherzykach - obniżenie FiO 2 11 RCT Zaznaczone zmniejszenie względnego ryzyka zgonu i BPD w 36 p.k.w. w grupie leczonych HFOV (RR: 0,90; 95 CI: 0,83-097) (Henderson Smart D.J. Cochrane Database Syst. Rev. 2007) Wnioski: Konieczne dalsze badania

35 Strategia wspomagania wentylacji (c.d.)! PTV brak wpływu obniżającego częstość BPD! VTV (volume targeted venilation) - brak wpływu! Permisywna hiperkapnia - brak pewnych dowodów na działanie (Mariani G. Pediatrics 1999)

36 Strategie wentylacji - CPAP! ncpap - pozwala na uniknięcie stosowania MW i obniża ryzyko BPD (Morley C.J. NEJM 2008) (Davis P.G. Cochrane Database Syst. Rev. 2003) - Wczesne zastosowanie ncpap obniża ryzyko BPD (Van Marter L.J. Pediatrics 2009) NIPPV (Nasal intermittent positive pressure ventilation) - Zastosowany zarówno w formie synchronizowanej (SNIPPV) jak i nie synchronizowanej obniża częstość BPD w badaniach RCT

37 Wspomaganie wentylacji u wcześniaków! Wczesne zastosowanie CPAP z selektywną podażą surfaktantu u ELBW obniża częstość BPD oraz zgonów w porównaniu z podażą surfaktantu profilaktycznie lub wcześnie.! CPAP zastosowany bezpośrednio po urodzeniu z następowym selektywnym zastosowaniem surfaktantu stanowi alternatywę w stosunku do rutynowej intubacji i mechanicznej wentylacji z profilaktycznym lub wczesnym leczeniem surfaktantem Wczesne zastosowanie CPAP skraca czas MW oraz konieczność zastosowania steroidoterapii (Policy statement APP. Pediatrics 2014)

38 Poprawa jakości stosowanych metod leczniczych! Stosowanie metod leczniczych mniej inwazyjnych i sprawdzonych prowadzi do obniżenia częstości BPD np.: - obniżenie częstości MW vs. ncpap - steroidoterapii pourodzeniowej - stężonego tlenu - przyspieszenie podaży surfaktantu z średnio w 22 min. do 10 min. obniżyło częstość BPD z 63,4% do 53,6%, OR:1,86, CI 1,41-2,46) (Payne N.R. Pediatrics 2006) Włączenie do praktyki klinicznej jakościowo lepszych metod leczniczych jest niekwestionowanym sposobem uzyskania lepszych wyników w medycynie noworodkowej

39 Optymalizacja działań klinicznych w stanie zagrożenia rozwojem BPD u noworodka! Postępowanie zależne od fazy choroby; - wczesne (1 tydzień życia dziecka) - okres rozwoju (> 1 tygodnia do 36 t.w.p.) - ustalona (> 36 t.w.p.)! Na podstawie badań klinicznych w skali 4 stopniowej A przewaga korzyści nad potencjalnym ryzykiem B sugerowana przewaga korzyści nad potencjalnym ryzykiem C Brak generalnych zaleceń ze względu na zbyt małe różnice pomiędzy korzyściami a ryzykiem D potencjalne powikłania przeważają nad korzyściami (U.S. Preventive Services Task Force) Bhandari A. Pediatrics 2009

40 Postępowanie w BPD faza wczesna Leczenie Aktualne ustalenia Poziom rekomendacji Tlenoterapia - Szeroki zakres akceptacji SaO 2, < 95%, najczęściej 85-93% (Greenough A. 2007) A

41 Postępowanie w BPD faza wczesna Strategia wentylacji Aktualne ustalenia Poziom rekomendacji - Unikanie intubacji jeżeli intubacja wcześnie surfaktant (Yost. C.C. 2000) - Krótki czas wdechu (0,2-0,4s) (Kamlin C.O. 2004) - Niski PIP (14-20 cmh 2 O) - Częstość /min - PEEP 4-6 cmh 2 O - PaCO mmhg (Ambalvanan N. 2006) - Wczesna ekstubacja do SNIPPV / NCPAP (Bhandari V. 2006) A A B B B A

42 Postępowanie w BPD faza wczesna (c.d.) Aktualne ustalenia Strategia wentylacji - ph 7,25-7,35 PaO mmhg PaCO mmhg (Miller J.D. 2007) Poziom rekomendacji B - Wentylacja oscylacyjna jeżeli konwencjonalna nieskuteczna (Greenough A. 2007) A

43 Postępowanie w BPD faza wczesna Leczenie Aktualne ustalenia Poziom rekomendacji klinicznej Metyloksantyny (Kofeina) Żywienie Vit. A Płyny - Zmniejszenie częstości BPD (Schmidt B. 2006) - Zwiększają powodzenie w czasie ekstubacji (Henderson-Smart B.J.2003) - Zwiększenie podaży energii (Lai N.M. 2006) - Dawka 5000j i.m. 3 x tydzień przez 4 tygodnie (Darlow B.A. 2007) - Ograniczenie podaży może obniżyć ryzyko BPD (Oh.W. 2005) A A B A B

44 Postępowanie w BPD okres rozwoju > 1 tygodnia życia noworodka Leczenie Aktualne ustalenia Poziom rekomendacji klinicznej Leczenie tlenem - Jak w fazie wczesnej A Strategia wentylacji - Unikać intubacji - Stosować wentylacje nieinwazyjną (SNIPPV / NCPAP) (Bhandari V. 2006) A - Gazometria: ph 7,25 7,35 -PaO mmhg - PaCO mmhg (Ambalavanan N. 2006) B B B

45 Postępowanie w PPD okres rozwoju (c.d.) Leczenie Aktualne ustalenia Poziom rekomendacji klinicznej Steroidy - Ułatwiają efektywne uwalnianie od M.W. zastosowanie umiarkowanie wcześnie lub z opóźnieniem (Halliday H.L. 2003) A - Wzrost uszkodzeń neurologicznych po wczesnym stosowaniu (< 96 g. życia) (Halliday H.L. 2003) D

46 Postępowanie w BPD okres rozwoju Leczenie Aktualne ustalenia Poziom rekomendacji klinicznej Metyloksantyny - Jak we wczesnej fazie A Żywienie - Zwiększenie podaży B Vit. A. Diuretyki - Jak w fazie wczesnej kontynuować przez 4 tygodnie - Furosemid (1-2 mg/kg/po) Zastosowany codziennie lub okresowo poprawia przejściowo funkcje płuc (Baveja R. 2006) A B - Spironolakton i Tiazydy stosowane przewlekle poprawiają funkcje płuc i obniżają zapotrzebowanie na tlen (Baveja R. 2006) B Hydrochlorotiazyd mg/d/po Spironolakton 2-4 mg/ kg/d/po

47 Postępowanie w BPD faza ustalona Leczenie Aktualne ustalenia Poziom rekomendacji klinicznej Tlenoterapia Strategia wentylacji Steroidy - W zapobieganiu PPHN i Cor pulmonale - SaO 2 95% (Khemani E. 2007) - Utrzymanie: ph 7,25-7,35 pao mmhg paco mmhg (Ambalavanan N. 2006) - Mogą ułatwić uwalnianie od tlenu (podaż p.o.) (Bhandari A. 2008) C B C

48 Postępowanie w BPD faza ustalona Leczenie Aktualne zalecenia Poziom rekomendacji klinicznej Diuretyki Beta agoniści Antycholinergiki - Przewlekła terapia j.w. - Przejściowa poprawa; wzrost podatności płuc obniżenie oporu dróg oddechowych (Baveja R. 2006) - Brak istotnego wpływu na częstość i ciężkość BPD (Ng GY. 2001) - Stosowane razem z β agonistami w skurczu oskrzeli - wzrost podatności, obniżenie oporu płuc (Brundage K.L. 1990) B C C C

49 Postępowanie w BPD faza ustalona Leczenie Aktualne zalecenia Poziom rekomendacji klinicznej Żywienie j.w. B Imunizacja - Profilaktyka RSV i Grypy obniża częstość zachorowalności i hospitalizacji A

50 Kluczowe zagadnienia w opiece nad dzieckiem z BPD! Stosowanie tlenu i wentylacja mechaniczna po urodzeniu dziecka winna być ograniczona do niezbędnego minimum! W wspomaganiu wentylacji stosować metody oszczędzające płuca (CPAP, HFOV)! Saturacja O 2 w pierwszym tygodniu życia winna być utrzymana poniżej 90% i nieznacznie wyższa w dalszym okresie! Zastosowanie ncpap i leków stymulujących oddychanie może być z powodzeniem stosowane w odzwyczajaniu od wentylacji mechanicznej! Utrzymanie prawidłowego utlenowania organizmu zapewnia prawidłowy wzrost dziecka, zapobiega nadciśnieniu płucnemu oraz niewydolności krążenia (cor pulmonale)! Ograniczenie płynów i leczenie diuretykami może poprawić funkcje płuc lecz nie ma wpływu na wyniki długoterminowe. Dłuższe ich stosowanie winno być ograniczone do sytuacji w których pacjent wykazuje poważne zaburzenia funkcji płuc i utlenowania związanych z przeciążeniem płynowym

51 Kluczowe zagadnienia w opiece nad dzieckiem z BPD (c.d.)! Leki rozszerzające oskrzela i steroidy wziewne efektywnie obniżają opór dróg oddechowych w czasie ostrych stanów skurczowych nie mają jednak wpływu długoterminowego, winny być zalecane indywidualnie! Steroidoterapia systemowa skutecznie poprawia funkcje płuc, obniża konieczność stosowania tlenu i wentylacji mechanicznej jednak jej działanie ma niekorzystne następstwa neurologiczne. Stosowanie winno być ograniczone do stanów zagrożenia życia u dzieci z maksymalnym wspomaganiem wentylacji! Wskazaniem do stosowania wazodilatatorów płucnych jest ciężkie nadciśnienie płucne (zapobieganie rozwojowi serca płucnego)

52 Kluczowe zagadnienia w opiece nad dzieckiem z BPD (c.d.)! Optymalne zabezpieczenie żywieniowe jest trudne do uzyskania ale bardzo ważne w programie leczenia.! Wypis do domu winien nastąpić po uzyskaniu stabilizacji klinicznej pacjenta ocenie czynników rodzinnych i socjoekonomicznych, oraz intensywnym przeszkoleniu opiekunów w zakresie opieki nad dzieckiem! Wypis do domu wymaga dokładnego zaplanowania i zabezpieczenia 24 godzinnej pomocy wielospecjalistycznej oraz zapewnieniu dalszej opieki w poradni! Dzieci stabilne klinicznie wymagające tlenoterapii mogą być wypisane ze szpitala z zaleceniem stosowania tlenu w domu! Leczenie tlenem i wentylacja mechaniczna w domu może obniżyć czas pobytu w szpitalu oraz koszty leczenia pacjenta

53 Przyszłe kierunki działań w zakresie profilaktyki BPD! Określenie: Przydatności strategii wspomagania wentylacji minimalizującej uszkodzenie płuc (CPAP, HFOV) Optymalnej saturacji krwi tlenem w różnych okresach wieku pourodzeniowego u dzieci z ryzykiem BPD Schematu leczenia systemowego steroidami w celu obniżenia uszkodzenia płuc minimalizującego objawy uboczne Skuteczności i objawów ubocznych stosowanych leków w tym przeciwzapalnych, antyoksydacyjnych, tlenku azotu Określenie wpływu i możliwości wprowadzenia nowych technologii medycznych obniżających uszkodzenie płuc Długoterminowych wyników i następstw opieki pozaszpitalnej w tym domowej na dalszy rozwój dzieci z BPD

54

Cytrynian kofeiny w codziennej praktyce u wcześniaków z Zespołem Zaburzeń Oddychania wyniki badania ogólnopolskiego

Cytrynian kofeiny w codziennej praktyce u wcześniaków z Zespołem Zaburzeń Oddychania wyniki badania ogólnopolskiego Cytrynian kofeiny w codziennej praktyce u wcześniaków z Zespołem Zaburzeń Oddychania wyniki badania ogólnopolskiego Iwona Sadowska-Krawczenko Oddział Kliniczny Noworodków, Wcześniaków z Intensywną Terapią

Bardziej szczegółowo

RAM Cannula. Nieinwazyjne wsparcie oddechowe od sali porodowej do wypisu. konsultacja medyczna dr n. med Krzysztof Truszkowski

RAM Cannula. Nieinwazyjne wsparcie oddechowe od sali porodowej do wypisu. konsultacja medyczna dr n. med Krzysztof Truszkowski RAM Cannula Nieinwazyjne wsparcie oddechowe od sali porodowej do wypisu konsultacja medyczna dr n. med Krzysztof Truszkowski Rozwój neonatologii: Zastosowanie wczesnego CPAP jest bezpieczną i skuteczną

Bardziej szczegółowo

Współczesna rola surfaktantu na Sali porodowej

Współczesna rola surfaktantu na Sali porodowej Współczesna rola surfaktantu na Sali porodowej dr n. med. Anita Chudzik Historia surfaktantu 1. 1959r. -AveryiMeadniedobórsurfaktantu odgrywa kluczowa rolę w patogenezierds. 2. 1972 r. -Enhorningand Robertsonpierwszedotchawiczepodanie

Bardziej szczegółowo

SKRAJNY WCZEŚNIAK Z CIĘŻKĄ POSTACIĄ BPD 6 MIESIĘCY NA OITN I CO DALEJ?

SKRAJNY WCZEŚNIAK Z CIĘŻKĄ POSTACIĄ BPD 6 MIESIĘCY NA OITN I CO DALEJ? SKRAJNY WCZEŚNIAK Z CIĘŻKĄ POSTACIĄ BPD 6 MIESIĘCY NA OITN I CO DALEJ? JOANNA PUSKARZ- GĄSOWSKA KLINIKA NEONATOLOGII I INTENSYWNEJ TERAPII NOWORODKA WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY SKRAJNY WCZEŚNIAK C3

Bardziej szczegółowo

PROTOKÓŁ POSTĘPOWANIA NR XVI

PROTOKÓŁ POSTĘPOWANIA NR XVI PROTOKÓŁ POSTĘPOWANIA NR XVI STOSOWANIE SURFAKTANTU Czas zastosowania leczenia Istnieją dwie strategie stosowania surfaktantu: profilaktyczna; lecznicza. ZASTOSOWANIE PROFILAKTYCZNE Zastosowanie profilaktyczne

Bardziej szczegółowo

Zasady, Kryteria Przyjęć i Wypisów Pacjentów do Oddziału Intensywnej Terapii

Zasady, Kryteria Przyjęć i Wypisów Pacjentów do Oddziału Intensywnej Terapii Dr n. med. Krzysztof Powała-Niedźwiecki Zasady, Kryteria Przyjęć i Wypisów Pacjentów do Oddziału Intensywnej Terapii Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli Lublin, 2011 1. Do OIT będą

Bardziej szczegółowo

Wentylacja u chorych z ciężkimi obrażeniami mózgu

Wentylacja u chorych z ciężkimi obrażeniami mózgu Wentylacja u chorych z ciężkimi obrażeniami mózgu Karolina Mroczkowska Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Centralny Szpital Kliniczny Źródło Critical Care 2018: Respiratory management in patients

Bardziej szczegółowo

Definicja. Problemy noworodka urodzonego przedwcześnie. Powikłania wcześniactwa

Definicja. Problemy noworodka urodzonego przedwcześnie. Powikłania wcześniactwa Problemy noworodka urodzonego przedwcześnie Powikłania wcześniactwa Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka WUM Zaburzenia oddychania (ZZO / RDS) Przetrwały przewód tętniczy (PDA) i hipotensja

Bardziej szczegółowo

Ostra niewydolność serca

Ostra niewydolność serca Ostra niewydolność serca Prof. dr hab. Jacek Gajek, FESC Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Niewydolność serca Niewydolność rzutu minutowego dla pokrycia zapotrzebowania na tlen tkanek i narządów organizmu.

Bardziej szczegółowo

INSTYTUT MATKI I DZIECKA w Warszawie, Klinika Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka

INSTYTUT MATKI I DZIECKA w Warszawie, Klinika Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka Ocena ryzyka nieprawidłowego rozwoju dzieci urodzonych przedwcześnie Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka i pomoc rodzinie doświadczenia i rekomendacje Warszawa, 10 12 grudnia 2007 Ewa Helwich Klinika Neonatologii

Bardziej szczegółowo

6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej

6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej 6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej 6.2.1. Podsumowanie korzyści wynikających z leczenia Co to jest T2488? T2488

Bardziej szczegółowo

Wyniki leczenia noworodków ELBW w Klinice Neonatologii ICZMP w 2013 roku

Wyniki leczenia noworodków ELBW w Klinice Neonatologii ICZMP w 2013 roku Wyniki leczenia noworodków ELBW w Klinice Neonatologii ICZMP w 2013 roku Marcin Kęsiak Kierownik Kliniki: Dr hab. n. med. Prof. ICZMP Ewa Gulczyńska Dane statystyczne kompletowali: M. Kęsiak, P. Kiciński

Bardziej szczegółowo

Wanda Siemiątkowska - Stengert

Wanda Siemiątkowska - Stengert Wanda Siemiątkowska - Stengert Wpływ zabiegu odsysania z tchawicy na ciśnienie śródczaszkowe i układ krążenia noworodków wymagających wentylacji zastępczej, po zastosowaniu różnej premedykacji farmakologicznej.

Bardziej szczegółowo

Noworodki SGA w oddziale intensywnej terapii grupa ryzyka przewlekłych zaburzeń wzrastania.

Noworodki SGA w oddziale intensywnej terapii grupa ryzyka przewlekłych zaburzeń wzrastania. Noworodki SGA w oddziale intensywnej terapii grupa ryzyka przewlekłych zaburzeń wzrastania. M. Kęsiak, A. Stolarczyk, T. Talar, B. Cyranowicz, E. Gulczyńska Klinika Neonatologii ICZMP, kierownik kliniki

Bardziej szczegółowo

Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2012 Profilaktyka zakażeń wirusem RS u dzieci z przewlekłą chorobą płuc (dysplazją oskrzelowopłucną)

Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2012 Profilaktyka zakażeń wirusem RS u dzieci z przewlekłą chorobą płuc (dysplazją oskrzelowopłucną) Załącznik nr 1 do Zarządzenia Nr 73/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 24 października 2011 r. Nazwa programu: PROFILAKTYKA ZAKAŻEŃ WIRUSEM RS U DZIECI Z PRZEWLEKŁĄ CHOROBĄ PŁUC (DYSPLAZJĄ OSKRZELOWO-PŁUCNĄ)

Bardziej szczegółowo

Stabilizacja dziecka z PPROM. Janusz Świetliński

Stabilizacja dziecka z PPROM. Janusz Świetliński Stabilizacja dziecka z PPROM Janusz Świetliński Uproszczona klasyfikacja Klasyfikacja Charakterystyka ROM Odejście wód płodowych PROM Przedłużony PROM Odejście wód płodowych wcześniej niż na godzinę przed

Bardziej szczegółowo

Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM

Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Definicja NS to zespół kliniczny, w którym wskutek dysfunkcji serca jego pojemność minutowa jest zmniejszona w stosunku do zapotrzebowania

Bardziej szczegółowo

Anna Durka. Opiekun pracy: Dr n. med. Waldemar Machała

Anna Durka. Opiekun pracy: Dr n. med. Waldemar Machała Anna Durka Zastosowanie aktywowanego białka C (Xigris) u pacjentów leczonych z powodu ciężkiej sepsy w II Zakladzie Anestezjologii i Intensywnej Terapii USK nr 2 im. WAM w Łodzi. Opiekun pracy: Dr n. med.

Bardziej szczegółowo

Wyniki leczenia noworodków urodzonych z ekstremalnie małą urodzeniową masą ciała (ELBW)

Wyniki leczenia noworodków urodzonych z ekstremalnie małą urodzeniową masą ciała (ELBW) Wyniki leczenia noworodków urodzonych z ekstremalnie małą urodzeniową masą ciała (ELBW) Marek Szczepański Klinika Neonatologii i intensywnej Terapii Noworodka Uniwersytet Medyczny w Białymstoku Interdyscyplinarna

Bardziej szczegółowo

Podsumowanie sezonu zachorowań oraz program profilaktyki zakażeń 2016/2017

Podsumowanie sezonu zachorowań oraz program profilaktyki zakażeń 2016/2017 Profilaktyka zakażeń RSV w Polsce od 1.1.213 Profilaktyka zakażeń wirusem RS (ICD-1 P 7.2, P 27.1) Podsumowanie sezonu zachorowań oraz program profilaktyki zakażeń 216/217 Ewa Helwich Klinika Neonatologii

Bardziej szczegółowo

VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości

VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2.1 Omówienie rozpowszechnienia choroby Szacuje się, że wysokie ciśnienie krwi jest przyczyną

Bardziej szczegółowo

Maria Katarzyna Borszewska- Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Maria Katarzyna Borszewska- Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Maria Katarzyna Borszewska- Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego 1.ZARZĄDZENIE MINISTRA 2.REKOMENDACJE TOWARZYSTW NAUKOWYCH 3.OPINIE EKSPERTÓW

Bardziej szczegółowo

CIBA-GEIGY Sintrom 4

CIBA-GEIGY Sintrom 4 CIBA-GEIGY Sintrom 4 Sintrom 4 Substancja czynna: 3-[a-(4-nitrofenylo-)-0- -acetyloetylo]-4-hydroksykumaryna /=acenocoumarol/. Tabletki 4 mg. Sintrom działa szybko i jest wydalany w krótkim okresie czasu.

Bardziej szczegółowo

Aneks III. Zmiany do odpowiednich części Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta.

Aneks III. Zmiany do odpowiednich części Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta. Aneks III Zmiany do odpowiednich części Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta. Uwaga: Poszczególne punkty Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta są wynikiem zakończenia

Bardziej szczegółowo

ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ( )

ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ( ) ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ (2015-08-03) PROFILAKTYKA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA ADRESACI - Osoby zadeklarowane do lekarza POZ, w wieku 35, 40, 45,

Bardziej szczegółowo

FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO. Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB

FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO. Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB Oparte na dowodach zalecenia w leczeniu nadciśnienia tętniczego wg. Joint National Committee (JNC

Bardziej szczegółowo

PROBIOTYKI panaceum dla noworodka ZALECAĆ CZY NIE

PROBIOTYKI panaceum dla noworodka ZALECAĆ CZY NIE PROBIOTYKI panaceum dla noworodka ZALECAĆ CZY NIE Dr hab.n.med. Andrea Horvath Klinika Pediatrii WUM Czy to są probiotyki? Żywe bakterie kiszonki jogurt naturalny kwas chlebowy Mikroorganizmy Organizm

Bardziej szczegółowo

Zadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji. Ocena informacji o metodzie leczenia

Zadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji. Ocena informacji o metodzie leczenia Praktykowanie EBM Krok 1 Krok 2 Krok 3 Krok 4 Zadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji Ocena informacji o metodzie leczenia Podjęcie decyzji klinicznej na podstawie

Bardziej szczegółowo

Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Szpital Wojewódzki w Bielsku-Białej. Patrycja Handzlik

Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Szpital Wojewódzki w Bielsku-Białej. Patrycja Handzlik Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Szpital Wojewódzki w Bielsku-Białej Patrycja Handzlik uzależnienie to psychiczny i fizyczny stan wynikający z interakcji między żywym organizmem, a. (wg WHO)...nawyk,

Bardziej szczegółowo

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 719 Poz. 27 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia sildenafilem

Bardziej szczegółowo

Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę?

Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Piotr Ponikowski Klinika Chorób Serca Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Ośrodek Chorób Serca Szpitala Wojskowego we Wrocławiu Niewydolność

Bardziej szczegółowo

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA. Małgorzata Weryk SKN Ankona

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA. Małgorzata Weryk SKN Ankona OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA Małgorzata Weryk SKN Ankona definicja Układ oddechowy nie zapewnia utrzymania prężności O2 i CO2 we krwi tętniczej w granicach uznanych za fizjologiczne PaO2 < 50 mmhg (przy

Bardziej szczegółowo

TERAPEUTYCZNE ASPEKTY ŻYWIENIA PACJENTÓW W SZPITALACH czy obecne stawki na żywienie są wystarczające

TERAPEUTYCZNE ASPEKTY ŻYWIENIA PACJENTÓW W SZPITALACH czy obecne stawki na żywienie są wystarczające TERAPEUTYCZNE ASPEKTY ŻYWIENIA PACJENTÓW W SZPITALACH czy obecne stawki na żywienie są wystarczające dr hab. inż. Monika Bronkowska, prof. nadzw. UP Konferencja firm cateringowych - CATERING SZPITALNY

Bardziej szczegółowo

Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci.

Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci. Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci. dr n. med. Agnieszka Ołdakowska Klinika Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie

Bardziej szczegółowo

Aneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta

Aneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta Aneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta Uwaga: Niniejsze zmiany do streszczenia charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta są wersją obowiązującą

Bardziej szczegółowo

Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI

Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI Załącznik nr 11 do Zarządzenia Nr 41/2009 Prezesa NFZ z dnia 15 września 2009 roku Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI ICD 10 D80 w tym D80.0, D80.1, D80.3, D80.4, D80.5,

Bardziej szczegółowo

Podsumowanie danych o bezpieczeństwie stosowania produktu leczniczego Demezon

Podsumowanie danych o bezpieczeństwie stosowania produktu leczniczego Demezon VI.2 VI.2.1 Podsumowanie danych o bezpieczeństwie stosowania produktu leczniczego Demezon Omówienie rozpowszechnienia choroby Deksametazonu sodu fosforan w postaci roztworu do wstrzykiwań stosowany jest

Bardziej szczegółowo

EBM w farmakoterapii

EBM w farmakoterapii EBM w farmakoterapii Dr Przemysław Niewiński Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej AM we Wrocławiu Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej AM Wrocław EBM Evidence Based Medicine (EBM) "praktyka medyczna

Bardziej szczegółowo

Analiza statystyczna wyników badania PICO (CHI-PL-CUR-02)

Analiza statystyczna wyników badania PICO (CHI-PL-CUR-02) Analiza statystyczna wyników badania PICO (CHI-PL-CUR-02) RAPORT - Warszawa 2018 Wersja 1.3 Końcową analizę statystyczną uzyskanych wyników przeprowadziła firma: BioStat Sp. z o. o. Kowalczyka 17 44-207

Bardziej szczegółowo

LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50)

LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) Załącznik B.32. LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW W PROGRAMIE BADANIA DIAGNOSTYCZNE WYKONYWANE W

Bardziej szczegółowo

Aneks II. Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego oraz ulotka dla pacjenta stanowią wynik procedury arbitrażowej.

Aneks II. Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego oraz ulotka dla pacjenta stanowią wynik procedury arbitrażowej. Aneks II Zmiany dotyczące odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego oraz ulotki dla pacjenta przedstawione przez Europejską Agencję Leków (EMA) Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego

Bardziej szczegółowo

Przywrócenie rytmu zatokowego i jego utrzymanie

Przywrócenie rytmu zatokowego i jego utrzymanie Przywrócenie rytmu zatokowego i jego utrzymanie Jak wspomniano we wcześniejszych artykułach cyklu, strategia postępowania w migotaniu przedsionków (AF) polega albo na kontroli częstości rytmu komór i zapobieganiu

Bardziej szczegółowo

Leki antykachektyczne. lek. med. Marta Bijak-Ulejczyk Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii

Leki antykachektyczne. lek. med. Marta Bijak-Ulejczyk Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Leki antykachektyczne lek. med. Marta Bijak-Ulejczyk Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Grupy leków czyli co mamy środki stymulujące apetyt leki modulujące pracę przewodu pokarmowego leki anaboliczne/antykataboliczne

Bardziej szczegółowo

Strategia leczenia niewydolności oddechowej noworodków

Strategia leczenia niewydolności oddechowej noworodków Strategia leczenia niewydolności oddechowej noworodków Andrzej Piotrowski Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka Cele wentylacji 1. Zapewnienie wymiany gazowej

Bardziej szczegółowo

Aktualne zasady diagnostyki i leczenia chorób zapalnych jelit

Aktualne zasady diagnostyki i leczenia chorób zapalnych jelit Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka Odział Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii Al. Dzieci Polskich 20, 04-730, Warszawa Aktualne zasady diagnostyki i leczenia chorób zapalnych

Bardziej szczegółowo

Materiały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego

Materiały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Materiały edukacyjne Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (mmhg) (wg. ESH/ESC )

Bardziej szczegółowo

LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50)

LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) Załącznik B.32. LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY A. Leczenie infliksymabem 1. Leczenie choroby Leśniowskiego-Crohna (chlc)

Bardziej szczegółowo

Dr Jarosław Woroń. BEZPIECZEŃSTWO STOSOWANIA LEKÓW PRZECIWBÓLOWYCH Krynica 11.XII.2009

Dr Jarosław Woroń. BEZPIECZEŃSTWO STOSOWANIA LEKÓW PRZECIWBÓLOWYCH Krynica 11.XII.2009 Dr Jarosław Woroń BEZPIECZEŃSTWO STOSOWANIA LEKÓW PRZECIWBÓLOWYCH Krynica 11.XII.2009 Zakład Farmakologii Klinicznej Katedry Farmakologii CM UJ Kraków Uniwersytecki Ośrodek Monitorowania i Badania Niepożądanych

Bardziej szczegółowo

LECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N

LECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N Załącznik nr 42 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N 25.8 Inne zaburzenia

Bardziej szczegółowo

DOMOWE LECZENIE RESPIRATOREM DLA KOGO?

DOMOWE LECZENIE RESPIRATOREM DLA KOGO? DOMOWE LECZENIE RESPIRATOREM DLA KOGO? Pacjent, który nie wymaga dalszego pobytu w szpitalu; Przewlekła niewydolność oddechowa wymagająca stosowania ciągłej lub okresowej wentylacji mechanicznej przy pomocy

Bardziej szczegółowo

Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu ECMO POZAUSTROJOWE UTLENOWANIE KRWI. Jesteśmy, aby ratować, leczyć, dawać nadzieję...

Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu ECMO POZAUSTROJOWE UTLENOWANIE KRWI. Jesteśmy, aby ratować, leczyć, dawać nadzieję... Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu ECMO POZAUSTROJOWE UTLENOWANIE KRWI Jesteśmy, aby ratować, leczyć, dawać nadzieję... Rodzaje ECMO 1. ECMO V-V żylno - żylne Kaniulacja żyły udowej i szyjnej lub żyły

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka. prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska

Nadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka. prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska Nadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska Wszechnica Żywieniowa SGGW Warszawa 2016 Ciśnienie tętnicze krwi Ciśnienie wywierane

Bardziej szczegółowo

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Uwaga: Konieczna może być późniejsza aktualizacja zmian w charakterystyce produktu leczniczego i ulotce

Bardziej szczegółowo

Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych. z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń

Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych. z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń Jan Z. Peruga, Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń wieńcowych II Katedra Kardiologii Klinika Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi 1 Jednym

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO. PRIMENE 10% roztwór do infuzji 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO. PRIMENE 10% roztwór do infuzji 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO PRIMENE 10% roztwór do infuzji 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY 100 ml roztworu do infuzji zawiera: L-Izoleucyna... L-Leucyna... L-Walina...

Bardziej szczegółowo

BECODISK. W środku krążka znajduje się napis informujący o rodzaju leku i jego dawce.

BECODISK. W środku krążka znajduje się napis informujący o rodzaju leku i jego dawce. BECODI5K BECODISK BECODISK zawiera mieszaninę mikrocząsteczek DWUPROPIONIANU BEKLOMETAZONU, które podczas inhalacji, przenikają głęboko do drzewa oskrzelowego i większych cząsteczek laktozy pozostających

Bardziej szczegółowo

Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT

Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT Katarzyna Rutkowska Szpital Kliniczny Nr 1 w Zabrzu Wyniki leczenia (clinical outcome) śmiertelność (survival) sprawność funkcjonowania (functional outcome) jakość

Bardziej szczegółowo

Przewodnik i najlepsze praktyki dotyczące terapii wysokim przepływem Vapotherm PRZEWODNIK KIESZONKOWY NICU

Przewodnik i najlepsze praktyki dotyczące terapii wysokim przepływem Vapotherm PRZEWODNIK KIESZONKOWY NICU Przewodnik i najlepsze praktyki dotyczące terapii wysokim przepływem Vapotherm PRZEWODNIK KIESZONKOWY NICU Wybór pacjenta OBJAWY: Pacjent wykazuje jeden lub więcej z następujących objawów: DIAGNOZY: Objawy

Bardziej szczegółowo

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta.

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta. Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta. Uwaga: Niniejsze zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego

Bardziej szczegółowo

STAN ZDROWIA POLSKICH DZIECI. Prof. nadzw. Teresa Jackowska Konsultant Krajowy w dziedzinie pediatrii

STAN ZDROWIA POLSKICH DZIECI. Prof. nadzw. Teresa Jackowska Konsultant Krajowy w dziedzinie pediatrii STAN ZDROWIA POLSKICH DZIECI Prof. nadzw. Teresa Jackowska Konsultant Krajowy w dziedzinie pediatrii W trosce o młode pokolenie. Jak wychować zdrowe dziecko? Konferencja prasowa 09.09.2015 Sytuacja demograficzna

Bardziej szczegółowo

Nieinwazyjna wentylacja. Nonivasive ventilation (NV)

Nieinwazyjna wentylacja. Nonivasive ventilation (NV) Nieinwazyjna wentylacja Nonivasive ventilation (NV) Rodzaje NV NV wentylacja objętościowa, objętościowo-zmienna (CMV) NPPV wentylacja ciśnieniowa np. CPAP, BiPAP, PSV NPV np. żelazne płuca poncho NPPV

Bardziej szczegółowo

Kaniula donosowa wysokiego przepływu dla dzieci PRZEWODNIK KIESZONKOWY VAPOTHERM

Kaniula donosowa wysokiego przepływu dla dzieci PRZEWODNIK KIESZONKOWY VAPOTHERM Kaniula donosowa wysokiego przepływu dla dzieci PRZEWODNIK KIESZONKOWY VAPOTHERM Wybór pacjenta Diagnozy OBJAWY: DIAGNOZY: Oznaki i symptomy: Pacjent wykazuje jeden lub więcej z następujących objawów:

Bardziej szczegółowo

Glikokortykosterydy Okołodobowy rytm uwalniania kortyzolu

Glikokortykosterydy Okołodobowy rytm uwalniania kortyzolu Kortyzol w osoczu [ng/ml] 2015-03-12 Glikokortykosterydy Okołodobowy rytm uwalniania kortyzolu 400 200 0 24 8 16 24 Pora doby 1 Dawkowanie GKS 1 dawka rano (GKS długo działające) 2 lub 3 dawki GKS krótko

Bardziej szczegółowo

LECZENIE PACJENTÓW Z WRZODZIEJĄCYM ZAPALENIEM JELITA GRUBEGO (WZJG) (ICD-10 K51)

LECZENIE PACJENTÓW Z WRZODZIEJĄCYM ZAPALENIEM JELITA GRUBEGO (WZJG) (ICD-10 K51) Załącznik B.55. LECZENIE PACJENTÓW Z WRZODZIEJĄCYM ZAPALENIEM JELITA GRUBEGO (WZJG) (ICD-10 K51) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO 1. Kryteria włączenia ŚWIADCZENIOBIORCY Do leczenia infliksymabem mogą

Bardziej szczegółowo

Udary mózgu w przebiegu migotania przedsionków

Udary mózgu w przebiegu migotania przedsionków Udary mózgu w przebiegu migotania przedsionków Dr hab. med. Adam Kobayashi INSTYTUT PSYCHIATRII I NEUROLOGII, WARSZAWA Pacjenci z AF cechują się w pięciokrotnie większym ryzykiem udaru niedokrwiennego

Bardziej szczegółowo

Zapalenia płuc u dzieci

Zapalenia płuc u dzieci Zapalenia płuc u dzieci Katarzyna Krenke Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Zapalenie płuc - definicja 1. Objawy wskazujące na ostre zakażenie (gorączka,

Bardziej szczegółowo

LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35)

LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35) LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35) 1. Kryteria kwalifikacji: ŚWIADCZENIOBIORCY 1.1. Leczenie interferonem beta: 1) rozpoznanie postaci rzutowej stwardnienia rozsianego oparte na kryteriach

Bardziej szczegółowo

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA ARDS

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA ARDS OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA ARDS Ciężkie zaburzenie oddechowe przebiegające ze sztywnymi płucami, rozlanymi obustronnymi naciekami w płucach, zwykle oporną na leczenie hipoksemią, przy istniejącym czynniku

Bardziej szczegółowo

Aneks IV. Wnioski naukowe

Aneks IV. Wnioski naukowe Aneks IV Wnioski naukowe 1 Wnioski naukowe Od czasu dopuszczenia produktu Esmya do obrotu zgłoszono cztery przypadki poważnego uszkodzenia wątroby prowadzącego do transplantacji wątroby. Ponadto zgłoszono

Bardziej szczegółowo

Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta

Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta CHOROBY DIETOZALEŻNE W POLSCE 2,150,000 osób w Polsce cierpi na cukrzycę typu II 7,500,000 osób w Polsce cierpi

Bardziej szczegółowo

VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego Taptiqom przeznaczone do publicznej wiadomości

VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego Taptiqom przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego Taptiqom przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2.1 Omówienie rozpowszechniania choroby Jaskra jest grupą schorzeń oczu skutkujących

Bardziej szczegółowo

Nazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny: hematologia.

Nazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny: hematologia. Załącznik nr 10 do Zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny:

Bardziej szczegółowo

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 731 Poz. 66 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia

Bardziej szczegółowo

7.15. Najczęstsze przyczyny zaburzeń oddychania

7.15. Najczęstsze przyczyny zaburzeń oddychania 7.15. Najczęstsze przyczyny zaburzeń oddychania 7.15.1. Przejściowe zaburzenia oddychania (transient tachypnoë of the newborns TTN) TTN jest najczêœciej rozpoznawany u noworodków donoszonych lub bliskich

Bardziej szczegółowo

Aneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu

Aneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu 1 Wnioski naukowe Uwzględniając raport oceniający komitetu PRAC w sprawie okresowych raportów o bezpieczeństwie

Bardziej szczegółowo

Prof. Karina Jahnz-Różyk Wojskowy Instytut Medyczny

Prof. Karina Jahnz-Różyk Wojskowy Instytut Medyczny Prof. Karina Jahnz-Różyk Wojskowy Instytut Medyczny Przewlekła choroba układu oddechowego przebiegająca z dusznością Około 2 mln chorych w Polsce, ale tylko 1/3 jest zdiagnozowana (400-500 tys) Brak leczenia

Bardziej szczegółowo

LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50)

LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) Załącznik B.32.a. LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW W PROGRAMIE BADANIA DIAGNOSTYCZNE WYKONYWANE

Bardziej szczegółowo

Podstawy leczenia PCD

Podstawy leczenia PCD Podstawy leczenia PCD Henryk Mazurek Klinika Pneumonologii i Mukowiscydozy IGiChP OT w Rabce - Zdroju Podstawy leczenia Brak badań wykonanych wg EBM w PCD Zasady leczenia proponowane wg doświadczeń w innych

Bardziej szczegółowo

POSTĘPOWANIE W JASKRZE U KOBIET W CIĄŻY

POSTĘPOWANIE W JASKRZE U KOBIET W CIĄŻY POSTĘPOWANIE W JASKRZE U KOBIET W CIĄŻY dr n. med. Mira Gacek SAMODZIELNY PUBLICZNY KLINICZNY SZPITAL OKULISTYCZNY KATEDRA I KLINIKA OKULISTYKI II WYDZIAŁU LEKARSKIEGO WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO

Bardziej szczegółowo

Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta

Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta CHOROBY DIETOZALEŻNE W POLSCE 2,150,000 osób w Polsce cierpi na cukrzycę typu II 7,500,000 osób w Polsce cierpi

Bardziej szczegółowo

LECZENIE CHOROBY GAUCHERA ICD-10 E

LECZENIE CHOROBY GAUCHERA ICD-10 E załącznik nr 19 do zarządzenia Nr 36/2008/DGL Prezesa NFZ z dnia 19 czerwca 2008 r. Nazwa programu: LECZENIE CHOROBY GAUCHERA ICD-10 E 75 Zaburzenia przemian sfingolipidów i inne zaburzenia spichrzania

Bardziej szczegółowo

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia sildenafilem A. Leczenie sildenafilem pacjentów

Bardziej szczegółowo

Valsamix Amlodipine + Valsartan, 5 mg + 80 mg, 5 mg mg, 10 mg mg, tabletki powlekane

Valsamix Amlodipine + Valsartan, 5 mg + 80 mg, 5 mg mg, 10 mg mg, tabletki powlekane Plan zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego Valsamix Amlodipine + Valsartan, 5 mg + 80 mg, 5 mg + 160 mg, 10 mg + 160 mg, tabletki powlekane Nr procedury NL/H/3460/001-003/DC Tłumaczenie na język

Bardziej szczegółowo

Przedmowa... Skróty...

Przedmowa... Skróty... VII Przedmowa.............................................................. Skróty................................................................... Przedmowa..............................................................

Bardziej szczegółowo

ANEKS III ZMIANY W CHARAKTERYSTYKACH PRODUKTÓW LECZNICZYCH I ULOTCE DLA PACJENTA

ANEKS III ZMIANY W CHARAKTERYSTYKACH PRODUKTÓW LECZNICZYCH I ULOTCE DLA PACJENTA ANEKS III ZMIANY W CHARAKTERYSTYKACH PRODUKTÓW LECZNICZYCH I ULOTCE DLA PACJENTA Poprawki do CHPL oraz ulotki dla pacjenta są ważne od momentu zatwierdzenia Decyzji Komisji. Po zatwierdzeniu Decyzji Komisji,

Bardziej szczegółowo

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 893 Poz. 133 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia

Bardziej szczegółowo

Leczenie ciężkich zakażeń. Propozycje zmian w finansowaniu. Dariusz Lipowski

Leczenie ciężkich zakażeń. Propozycje zmian w finansowaniu. Dariusz Lipowski Leczenie ciężkich zakażeń. Propozycje zmian w finansowaniu Dariusz Lipowski Definicja Ciężkie zakażenie zakażenie prowadzące do dysfunkcji lub niewydolności jednolub wielonarządowej zakażenie powodujące

Bardziej szczegółowo

Harmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja studia stacjonarne

Harmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja studia stacjonarne Harmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja studia stacjonarne Środa 15.45-17.15, ul. Medyczna 9, sala A Data Temat: Prowadzący: 05.10.16 Omówienie

Bardziej szczegółowo

Problemy płodności i ciąży w nieswoistych zapalnych chorobach jelit. Maria Kłopocka Bydgoszcz

Problemy płodności i ciąży w nieswoistych zapalnych chorobach jelit. Maria Kłopocka Bydgoszcz Problemy płodności i ciąży w nieswoistych zapalnych chorobach jelit Maria Kłopocka Bydgoszcz Płodność Przebieg ciąży i poród Bezpieczeństwo leczenia w okresie ciąży i karmienia Sytuacje szczególne Edukacja

Bardziej szczegółowo

SLAJDY WYBRANE I ZMODYFIKOWANE POD KĄTEM PREZENTACJI W INTERNECIE

SLAJDY WYBRANE I ZMODYFIKOWANE POD KĄTEM PREZENTACJI W INTERNECIE SUM - WLK 2011 WYKŁAD PIĄTY: BIOSTATYSTYKA C.D. Prof. dr hab. med. Jan E. Zejda! UWAGA! SLAJDY WYBRANE I ZMODYFIKOWANE POD KĄTEM PREZENTACJI W INTERNECIE TREŚĆ WYKŁADU Dokumentowanie efektu (analiza danych

Bardziej szczegółowo

Leki antykachektyczne. lek. med. Marta Bijak-Ulejczyk Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii

Leki antykachektyczne. lek. med. Marta Bijak-Ulejczyk Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Leki antykachektyczne lek. med. Marta Bijak-Ulejczyk Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Grupy leków czyli co mamy środki stymulujące apetyt leki modulujące pracę przewodu pokarmowego leki anaboliczne/antykataboliczne

Bardziej szczegółowo

Śmiertelność przypisana w tys; całość Ezzatti M. Lancet 2002; 360: 1347

Śmiertelność przypisana w tys; całość Ezzatti M. Lancet 2002; 360: 1347 Nadciśnienie tętnicze Prewencja i leczenie Prof. dr hab. med. Danuta Czarnecka I Klinika Kardiologii i Elektrokardiologii Interwencyjnej oraz Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytet Jagielloński, Kraków Warszawa.07.04.2013

Bardziej szczegółowo

Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI

Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI Załącznik nr 12 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI ICD 10 D80 w tym D80.0, D80.1, D80.3, D80.4,

Bardziej szczegółowo

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 738 Poz. 42 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia

Bardziej szczegółowo

2. Etiopatogeneza astmy... 14 2.1. Układ oddechowy... 14 2.2. Układ krążenia... 16

2. Etiopatogeneza astmy... 14 2.1. Układ oddechowy... 14 2.2. Układ krążenia... 16 INTENSYWNA TERAPIA STANU ASTMATYCZNEGO 1. Definicja... 13 2. Etiopatogeneza astmy... 14 2.1. Układ oddechowy... 14 2.2. Układ krążenia... 16 3. Obraz kliniczny... 17 3.1. Rozpoznanie... 17 3.2. Diagnostyka

Bardziej szczegółowo

Liofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki.

Liofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki. Suplement diety Składniki: Liofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki. Przechowywanie: W miejscu niedostępnym dla małych dzieci. Przechowywać

Bardziej szczegółowo

Porównanie sedacji opartej na lekach nasennych i lekach przeciwbólowych

Porównanie sedacji opartej na lekach nasennych i lekach przeciwbólowych Porównanie sedacji opartej na lekach nasennych i lekach przeciwbólowych British Journal of Anaesthesia 98(1) 2007 Opracował: lek. Rafał Sobański Sedacja krytycznie chorych pacjentów: - Wyłączenie świadomości.

Bardziej szczegółowo

Przełom I co dalej. Anna Kostera-Pruszczyk Katedra i Klinika Neurologii Warszawski Uniwersytet Medyczny

Przełom I co dalej. Anna Kostera-Pruszczyk Katedra i Klinika Neurologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Przełom I co dalej Anna Kostera-Pruszczyk Katedra i Klinika Neurologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Przełom miasteniczny Stan zagrożenia życia definiowany jako gwałtowne pogorszenie opuszkowe/oddechowe

Bardziej szczegółowo

VENTODISK. salbutamol

VENTODISK. salbutamol salbutamol VENTODISK zawiera mieszaninę mikrocząsteczek SALBUTAMOLU (w postaci siarczanu) które podczas inhalacji przenikają głęboko do drzewa oskrzelowego i większych cząsteczek laktozy, pozostających

Bardziej szczegółowo

NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY

NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY Poradnik dla pacjenta i jego rodziny Konsultacja: prof. dr hab. med. Zbigniew Gaciong CO TO JEST ZESPÓŁ METABOLICZNY Nadciśnienie tętnicze (inaczej podwyższone ciśnienie

Bardziej szczegółowo