OCENA ROZWOJU PSYCHOMOTORYCZNEGO NIEMOWLĄT URODZONYCH PRZEDWCZEŚNIE W PIERWSZYM PÓŁROCZU ŻYCIA
|
|
- Krzysztof Stefaniak
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 YOUNG SPORT SCIENCE МОЛОДА СПОРТИВНА НАУКА OF UKRAINE V.3. P УКРАЇНИ Т.3. С УДК : OCENA ROZWOJU PSYCHOMOTORYCZNEGO NIEMOWLĄT URODZONYCH PRZEDWCZEŚNIE W PIERWSZYM PÓŁROCZU ŻYCIA Lucyna SITARZ 1, 2, Teresa POP 1, 2, Iwona OPALIŃSKA 1,2 1 Instytut Fizjoteraii Uniwersytetu Rzeszowskiego 2 Szital Wojewódzki nr 2 w Rzeszowie, POLSKA ОЦІНКА ПСИХОФІЗИЧНОГО РОЗВИТКУ ПЕРЕДЧАСНО НАРОДЖЕНИХ НЕМОВЛЯТ. Лусіна СІТАЖ, Тереза ПОП, Івона ОПАЛІНСЬКА. 1 Інститут фізіотерапії Університету Жешувського, 2 Шпиталь Воєводський 2, м. Жешув, ПОЛЬЩА Анотація. Передчасно народжені немовлята группа високогоризику щодо відставання у психофізичному розвитку на перших місяцях та роках життя. Метою дослідження є оцінка психо-моторногопередчасно народжених немовлят. Досліджували 64 дитини у реабілітаційній консультації для дітей Воєводського шпиталя 2 м. Жешув. У немовлят проаналізовани подані нижче показники розвитку: локомоції та постави, рухової координації за шкалою розвитку психомоторики дитини О. Брунет І. Лезіне. Дослідження проводилисьна 3 і 6 місяцях життя дітей. У більшості немовлят виявлено відставання від норм розвитку у перші пів-року життя. Тому необхідною є оцінка та профілактика стимулювання розвитку дітей від першихмісяців їх життя. Kлючові слова: попередження, психомоторний розвиток, реабілітація Wstę. Ostatnie 10-lecie to okres znacznego ostęu w neonatologii. Dynamiczny rozwój nowoczesnych metod intensywnej teraii noworodka ozwala na utrzymanie rzy życiu noworodków urodzonych rzedwcześnie z ciąży o czasie trwania tygodni (między 5 a 7 miesiącem ciąży) z bardzo niską masą ciała, wykazujących cechy znacznej niedojrzałości układowej [1,2]. Pomimo orawy jakości oieki re- i erinatalnej w Polsce, odsetek orodów rzedwczesnych jest nadal stosunkowo wysoki. Częstotliwość urodzeń oniżej 37 tygodnia ciąży w Polsce w ostatnich latach utrzymuje się na oziomie 6-7%, a szansę na rzeżycie mają dzieci z coraz niższą urodzeniową masą ciała oraz urodzone w coraz wcześniejszym tygodniu ciąży [3]. Wcześniactwo stanowi istotny roblem nie tylko w asekcie wysokiej ourodzeniowej śmiertelności, ale także ze względu na odległe nastęstwa jakie za sobą niesie. W ierwszym okresie życia są głównie związane z wcześniactwem i jego owikłaniami, takimi jak: niewydolność oddechowa i konieczność stosowania mechanicznej wentylacji, krwawienia dokomorowe, dyslazja oskrzelowo- łucna, retinoatia wcześniaków i innymi wymagającymi leczenia na oddziale intensywnej teraii. Dzieci urodzone rzedwcześnie są narażone na wczesne uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, a ich oczątkowy rozwój często rzebiega w nierzyjaznych warunkach szitalnych. Konsekwencjami wczesnego uszkodzenia mózgu mogą być nierawidłowy rozwój sychoruchowy, rozwinięcie zesołu mózgowego orażenia dziecięcego o różnych ostaciach, uszkodzenia wzroku i słuchu oraz zaburzenia emocjonalne [1, 2, 4, 5]. Noworodki rzedwcześnie urodzone zaliczane są do gru wysokiego ryzyka, często są narażone na zaburzony rozwój sychomotoryczny w ierwszych miesiącach i latach życia. Oóźnianie się rozwoju umiejętności sychomotorycznych, jak też ojawienie się nierawidłowej ostawy i czynności ruchowych według atologicznych wzorców, budzi zwykle nieokój i obliguje do secjalistycznej kontroli rozwoju, analizy czynników ryzyka i odjęcia leczenia. Istnieje wiele sosobów i technik badawczych służących ocenie rozwoju sychomotorycznego niemowląt i małych dzieci, oracowanych dla otrzeb lekarzy ediatrów, sychologów, fizjoteraeutów jak również dla rodziców [7, 8, 9]. Cel. Celem racy była ocena rozwoju sychomotorycznego niemowląt urodzonych Sitarz L., Po T., Oalińska I., 2011
2 270 Lucyna SITARZ, Teresa POP, Iwona OPALIŃSKA rzedwcześnie w ierwszym ółroczu życia. Ponadto analiza zależności omiędzy rozwojem sychomotorycznym: a tygodniem ciąży w którym się urodziło, urodzeniową masą ciała, sosobem rozwiązania ciąży i łcią badanych dzieci. Materiał i metoda. Gruę badaną stanowiło 64 dzieci urodzonych rzedwcześnie, rehabilitowanych w Secjalistycznej Poradni Rehabilitacyjnej dla Dzieci Szitala Wojewódzkiego nr 2 im. Św Jadwigi Królowej w Rzeszowie w latach Z dokumentacji medycznej wyisano: wiek ciążowy (Hbd), urodzeniową masę ciała, sosób rozwiązania ciąży, oraz łeć badanych dzieci. W badanej gruie było 22 niemowlęta łci żeńskiej, co stanowi 34% badanej gruy i 42 niemowlęta łci męskiej, co stanowi 66% badanej gruy. Wiek dzieci gruy badanej wynosił od 28 do 36 tygodnia ciąży (Hbd). Stan ogólny noworodków oceniano w ierwszej minucie o urodzeniu za omocą skali Agar. Punktacja w skali Agar wynosiła od 2-10 unktów. Masa ciała u noworodków wahała się od 980 g do 3560 g, ze średnią masą 2210g. U badanych dzieci oceniono zmiany rozwojowe w zakresie: lokomocji i kontroli ostawy, koordynacji wzrokowo-ruchowej, rozwoju mowy, kontaktów sołecznych, według Skali Rozwoju Psychomotoryki Dziecka O. Brunet- I.Lezine. Przewidziano w niej 10 rób na każdy miesiąc rozwoju w 1 roku życia dziecka. Badania dzieci rowadzono od 4 do 15 miesiąca życia. Dla celów analizy wyszczególniono wyniki badań w 3 i 6 miesiącu wieku skorygowanego. Badając dzieci rzedwcześnie urodzone brano od uwagę wiek skorygowany, który otrzymywany jest o odjęciu od wieku kalendarzowego tygodni brakujących do rawidłowego terminu orodu (Sadowska 2001, Kornacka 2003) [7]. Na odstawie wykonanych rób wyznaczono wiek rozwojowy (WR) w czterech wymienionych sferach sychomotoryki, gdzie 1-oznacza obecność testowanej cechy, a 0-jej brak. Wiek rozwojowy (WR) uzyskano dodając do siebie wartości oszczególnych rób wyrażone w dniach. Oceniono również iloraz rozwoju (IR), który jest ilorazem wieku rozwojowego (WR) w odniesieniu do wieku życia (WŻ) omnożonym rzez 100. IR = WR WŻ 100 Przyjmuje się rawidłowy rozwój dziecka rzy ilorazie (IR) co najmniej 90, natomiast iloraz oniżej 90 świadczy o oóźnionym rozwoju niemowlęcia. Wszystkie badane dzieci były oddane systematycznej rehabilitacji oartej o neurofizjologiczne metody rozwojowe Bobath i Integracji Sensorycznej. Wyniki i omówienie Przerowadzona analiza badań wykazała, że iloraz rozwoju ogólnego w 3 miesiącu wieku skorygowanego dla niemowląt wynosił od 60 do 110, ze średnią wartością 89,9 (tab. 1, ryc. 1). W 6 miesiącu wieku skorygowanego zwiększył się i wynosił od 73 do 113, ze średnią wartością 99,0. (tab.1, ryc. 2) Tab.1 Rozkład ilorazu rozwoju ogólnego w 3 i 6 miesiącu wśród badanych dzieci Iloraz rozwoju ogólnego (3 mies) x s Min Max Me 89,9 8, Iloraz rozwoju ogólnego (6 mies) x s Min Max Me 99,0 6, W gruie dzieci w 3 miesiącu u 70 % dzieci iloraz rozwoju rzedstawiał się na oziomie Natomiast w 6 miesiącu dla tej samej gruy niemowląt był na oziomie dla 68% dzieci. Porównanie ilorazów rozwoju ogólnego w obu gruach rzedstawia ryc. 3 Wzrost ilorazu rozwoju w badanej gruie świadczy o wzroście kondycji sychofizycznej niemowląt na co zaewne włynęła ciągła, systematyczna i wczesna rehabilitacja, rowadzona od ierwszych miesięcy życia. P P
3 Ocena rozwoju sychomotorycznego niemowląt niemowl?ta Liczba dzieci Iloraz rozwoju og?lnego (3 mies.) Ryc.1 Rozkład ilorazu rozwoju ogólnego w 3 miesiącu wśród badanych dzieci niemowl?ta Liczba dzieci Iloraz rozwoju og?lnego (6 mies.) Ryc.2 Rozkład ilorazu rozwoju ogólnego w 6 miesiącu życia wśród badanych dzieci 14 niemowlкta 6 mc niemowlкta 3 mc Liczba dzieci Iloraz rozwoju ogу lnego Ryc. 3 Rozkład ilorazu rozwoju ogólnego w 3 i 6 miesiącu życia wśród dzieci rzedwcześnie urodzonych Dla celów analizy zależności ilorazu rozwoju od masy ciała w badanej gruie dzieci wyszczególniono niemowlęta z masą ciała oniżej 2500g i niemowlęta z masą ciała co najmniej 2500g
4 272 Lucyna SITARZ, Teresa POP, Iwona OPALIŃSKA Wśród badanych niemowląt 41 dzieci miało mniej niż 2500g, a 23 miało co najmniej 2500 g. Analiza zależności ilorazu rozwoju od masy ciała w 3 i 6 miesiącu wieku skorygowanego okazała, iż wartość ilorazu rozwoju ogólnego dzieci badanych w 3 miesiącu z masą ciała oniżej 2500 g wynosiła 60 (wartość max 103), ze średnią wartością 87,5. W badaniu II (6 miesiąc) wartość najmniejsza ilorazu wynosiła 73, wartość największa wynosiła 105, ze średnią wartością 96,7. U niemowląt z masą ciała owyżej 2500 g w 3 miesiącu iloraz rozwoju wynosił od 83 do 110, ze średnią wartością 94,1. W badaniu II (6 miesiąc) minimalna wartość wynosiła 97, a maksymalna 113, ze średnią wartością 103,2 ( tab.2). Wynik testu Manna-Whitneya ocenia istotność różnic omiędzy obiema gruami i określa tzw. odobieństwo testowe (), którego wartość w 6 miesiącu jest wysoce istotna statystycznie (< 0,01), otwierdzającym rawidłowości anujące w całej oulacji. (tab. 2). Tab.2 Zależność ilorazu rozwoju (IR) w odniesieniu do masy urodzeniowej w 3 i 6 m-cu życia Masa Iloraz rozwoju ogólnego (3 mies.) urodzeniowa x s Min Max Me < 2500 g 87,5 7, g 94,1 6, Masa Iloraz rozwoju ogólnego (6 mies.) urodzeniowa x s Min Max Me < 2500 g 96,7 5, g 103,2 5, ,0011** 0,0000*** Dokonano analizy zależności wartości ilorazu rozwoju ogólnego od czasu trwania ciąży. Dla celów analizy wyodrębniono dwie gruy: gruę I stanowiły dzieci o czasie trwania ciąży tygodnie (Hbd). Gruę II stanowiły niemowlęta o czasie trwania ciąży tygodni (Hbd). W gruie I w badaniu I (3 miesiąc) wartość ilorazu rozwoju była na oziomie od 73 do 103, ze średnią wartością 87,9. W gruie II, w badaniu I (3 miesiąc) wartość ilorazu była na oziomie od 60 do 110, ze średnią 90,8. W 6 miesiącu dokonano odobnej analizy w tych samych gruach. Dla niemowląt w gruie I (28-33 Hbd) średnia wartość ilorazu rozwoju wynosiła 97,5(od 88 do 105). Dla gruy II (34-36 Hbd) wartość ilorazu rozwoju wynosiła od 73 do 113, ze średnią wartością 99,8. Średnie wartości ilorazu rozwoju określone w 3 i 6 miesiącu wieku skorygowanego dla dzieci urodzonych w tygodniu ciąży są niższe od średnich wartości ilorazu rozwoju dla dzieci urodzonych w Hbd, ocenianych w 3 i 6 miesiącu wieku skorygowanego. Dokonana analiza ilorazu rozwoju sychoruchowego od czasu trwania ciąży (28-33 Hbd i Hbd ) w 3 i 6 miesiącu życia testem Manna-Whitneya nie wykazała istotnej statystycznie zależności (tab.3). Tab. 3 Zależność omiędzy ilorazem rozwoju ogólnego a czasem trwania ciąży w 3 i 6 miesiącu życia HBD x Iloraz rozwoju ogólnego (3 mies.) s Min Max Me ,9 7, ,8 8, HBD x Iloraz rozwoju ogólnego (6 mies.) s Min Max Me ,5 4, ,8 7, ,0839 0,0692 Określono relację omiędzy ilorazem rozwoju ogólnego (IR) a skalą Agar dla niemowląt w 3 i 6 miesiącu. W celu analizy gruę dzieci odzielono na dwie gruy I i II. W gruie I były noworodki, które oceniane skalą Agar otrzymały od 2 do 6 unktów, natomiast w odgruie II
5 Ocena rozwoju sychomotorycznego niemowląt 273 dzieci, które otrzymały od 7 do 10 unktów. z odgruy I badane w 3 miesiącu wieku skorygowanego osiągnęły średnie wartości ilorazu rozwoju ogólnego 84,1, a niemowlęta z gruy II uzyskały średnią wartość 91,5. W 6 miesiącu (badanie II) średnie wartości ilorazu rozwoju ogólnego w obu gruach wzrosły. W gruie I wynosił on 94,3, a odgruie II wynosił 100,3. Przerowadzona analiza i niskie wartości rawdoodobieństwa testowego () otwierdza wyraźny wływ wyniku uzyskanego w unktacji Agar na iloraz rozwoju ogólnego dzieci. Wskaźnik Agar, odobnie jak masa urodzeniowa jest czynnikiem wływającym na oziom rozwoju dzieci w 3 i 6 miesiącu życia (tab. 4). Tab. 4 Zależność ilorazu rozwoju od unktacji w skali Agar w 3 i 6 m-cu życia APGAR x Iloraz rozwoju ogólnego (3 mies.) s Min Max Me 2-6 kt 84,1 9, kt 91,5 6, APGAR x Iloraz rozwoju ogólnego (6 mies.) s Min Max Me 2-6 kt. 94,3 7, kt 100,3 5, ,0051** 0,0034** Zbadano zależność IR od łci niemowląt. W 3 miesiącu średnia wartość ilorazu rozwoju dla badanych niemowląt łci żeńskiej wynosiła 90,0 i była wyższa od średniej wartości dla niemowląt łci męskiej z ciąż ojedynczych o 0,2. Analiza dla dzieci w 6 miesiącu określiła średni iloraz rozwoju dla niemowląt łci żeńskiej na oziomie 99,9 i była wyższa od średniej wartości ilorazu rozwoju dla niemowląt łci męskiej o 1,3. Z analizy statystycznej wynika, że nie ma istotnej zależności między łcią a ilorazem rozwoju (tab. 5). Tab.5 Zależność ilorazu rozwoju w odniesieniu do łci Iloraz rozwoju ogólnego (3 mies.) Płeć x s Min Max Me żeńska 90,0 7, męska 89,8 8, Iloraz rozwoju ogólnego (6 mies.) Płeć x s Min Max Me żeńska 99,9 6, męska 98,6 6, ,9512 0,6597 Przerowadzono analizę wływu rodzaju orodu na iloraz ogólny rozwoju w 3 i w 6 miesiącu wieku skorygowanego. W badanej gruie średnie wartości ilorazu rozwoju wynosiły: dla dzieci urodzonych w sosób naturalny w 3 miesiącu 91,8, a w miesiącu 6 (badanie II) wartość 101,1. W 3 miesiącu rzy zakończeniu ciąży cięciem cesarskim średnia wartość ilorazu rozwoju wynosiła 88,4. Natomiast w 6 miesiącu dla tej samej gruy dzieci wynosiła 97,4. Analiza zależności ilorazu rozwoju od sosobu zakończenia wskazała, że rodzaj orodu nie wływa na iloraz rozwoju ogólnego ani w 3 ani w 6 miesiącu w badanej gruie dzieci. Dyskusja. Rozwój sychomotoryczny jest rocesem niezwykle złożonym, uwarunkowanym wieloczynnikowo. Znajomość rozwoju sychoruchowego ma zasadnicze znaczenie dla wczesnego wykrywania zaburzeń związanych z tym rocesem, jak i dla zrozumienia zasad usrawniania i odowiedniego ukierunkowania leczenia. Zmiany zachodzące w ciągu ierwszego ółrocza życia odgrywają ogromne znaczenie w kształtowaniu odstaw niezbędnych dla dalszego rawidłowego rozwoju dziecka [1, 6, 8]. Zastosowana w racy Skala Rozwoju Psychomotoryki Dziecka O. Brunet- I. Lezine to owszechnie stosowana w Polsce skala rozwojowa umożliwiająca obserwację tema rozwoju małych dzieci.
6 274 Lucyna SITARZ, Teresa POP, Iwona OPALIŃSKA Z rzerowadzonych obserwacji wynika, że wśród badanych dzieci w 3 miesiącu życia 46,9% osiągnęło iloraz rozwoju zgodnie z normą wiekową, a u 53,1% niemowląt rozwój sychomotoryczny rzebiegał z oóźnieniem. W gruie dzieci badanych w 6 miesiącu 95,3% rozwinęło badane funkcje zgodnie z normą, natomiast 4,7% rozwinęło je z oóźnieniem. Wczesne wdrożenie badania i rogramu usrawniania u większości dzieci włynęło na wyrównanie deficytów rozwojowych w ciągu ierwszego ółrocza. Potwierdzają to inne olskie źródła ( Prematuritas 2002), z których wynika, że aż 88% noworodków rzedwcześnie urodzonych między tygodniem ciąży rozwija się rawidłowo[10]. Kaźmierczak i ws. obserwowali rozwój sychoruchowy noworodków urodzonych rzedwcześnie, w 1 roku życia z urodzeniową masą ciała oniżej 2500g. W 3 i 6 miesiącu życia wykazano statystycznie znamienne różnice w oóźnieniu rozwoju sychoruchowego omiędzy badanymi gruami. Jednak w 12 miesiącu życia różnice te nie są statystycznie znamienne W orównaniu z oulacją ogólną oóźnienie rozwoju sychoruchowego dzieci było największe w ierwszym ółroczu życia [11]. Podobnie wyniki uzyskali Krisciūnas i Markūniene otwierdzając oóźniony rozwój wcześniaków w ierwszym roku życia [12]. Wyniki rowadzonych badań wskazują, iż rozwój sychomotoryczny dzieci zależy od urodzeniowej masy ciała i unktacji uzyskanej rzy urodzeniu wg skali Agar. Również z badań długofalowych rowadzonych w Instytucie Matki i Dziecka w Warszawie wynika, iż rozwój dzieci z masą urodzeniową oniżej 1500g jest dysharmonijny, rzy czym oóźnienia dotyczą rozwoju mowy, rozwoju ruchowego i koordynacji wzrokowo- ruchowej [1]. Według Kornackiej sama niska urodzeniowa masa ciała nie jest głównym czynnikiem ryzyka zaburzonego rozwoju. Badacz uważa, że dojrzałość dziecka w chwili orodu, sosób ukończenia ciąży, unktacja wg Agar w 1 i 5 minucie życia oraz zesoły kliniczne, orócz krwawień do ośrodkowego układu nerwowego nie mają zasadniczego wływu na rozwój w ierwszym roku życia. Znacznego stonia oszerzenie układu komorowego o rzebytym krwawieniu, zwłaszcza wsółistniejące z asymetrią komór wodogłowie okrwotoczne oraz zmiany leukomalacyjne, a także encefaloatia niedokrwienno-niedotlenieniowa korelują z ciężkimi zaburzeniami rozwoju [1]. Pietrzyk, Mitkowska i inni badacze oceniając rozwoju ruchowy dzieci urodzonych oniżej 29 tygodnia ciąży, stwierdzili zmniejszenie się liczby dzieci których rozwój oceniany jest jako oóźniony i nierawidłowy. Oisują oni istnienie rzejściowych zaburzeń neurologicznych w okresie ierwszego roku życia, które ustęują od koniec tego okresu, nazwanych rzejściowymi objawami neurologicznymi wcześniaków lub rzejściowym wzmożeniem naięcia mięśniowego, dotyczących najbardziej niedojrzałych wcześniaków. Dzieci u których stwierdza się w wieku sześciu miesięcy nieokojące objawy neurologiczne, owinny być objęte intensywną obserwacją i rehabilitacją. Z ich badań wynika, że istotny dla oceny ersektyw rozwoju jest wiek ukończenia ierwszego roku życia, a nawet dwóch lat. Jest to okres kiedy wcześniaki doganiają rozwój rówieśników [13]. Również Prins i ws. oraz inni autorzy wskazują, iż należy rowadzić długotrwałe obserwacje dzieci urodzonych rzedwcześnie, gdyż dzieci osiągają normę rozwojową czasem doiero w wieku aru lat [14, 15, 16]. Mimo ogromnej niedojrzałości w chwili narodzin, óźniejszy rozwój dzieci może nie odbiegać lub tylko nieznacznie różnić się od rozwoju dzieci donoszonych. To roces ciągły, w którym obserwuje się wzajemny wływ oszczególnych sfer wraz z okresowym zwalnianiem i rzyśieszaniem (skoki rozwojowe) rocesu rozwoju. Z owodu zaburzenia sontanicznego-fizjologicznego rozwoju sychoruchowego, wynikającego z rzedwczesnego orodu, każde z tych dzieci otrzebuje stymulacji do osiągnięcia rawidłowego rozwoju. Wiedza o rozwoju dziecka w ierwszych miesiącach życia jest ważna z kilku owodów. Jest to okres niezwykle dynamicznych zmian, z których wiele ma znaczenie kluczowe dla dalszego rozwoju dziecka, a wszelkie zaburzenia czy oóźnienia rozwoju sychomotorycznego będą stanowić ten otencjalny czynnik ryzyka. Ponadto ozwala to na możliwie jak najwcześniejsze wykrywanie zaburzeń i oóźnień w rozwoju oraz na odowiednio wczesne odjęcie działań teraeutycznych, co
7 Ocena rozwoju sychomotorycznego niemowląt 275 zwiększa szanse dziecka na dalszy rawidłowy rozwój [17]. Wczesne wykrycie zaburzeń rozwoju sychomotorycznego umożliwia wrowadzenie teraii stymulacji ruchowej i sychologicznej Wnioski. 1. Czynnikami determinującymi rozwój sychomotoryczny dzieci. rzedwcześnie urodzonych są: masa urodzeniowa i unktacja uzyskana w skali Agar. 2. Czas trwania ciąży i łeć nie wływają na iloraz rozwoju ogólnego dzieci. 3. Dzieci rzedwcześnie urodzone wymagają oceny i wczesnego wsomagania rozwoju, owinny być oddane ciągłej rehabilitacji od ierwszych miesięcy życia. Piśmiennictwo 1. Kornacka M. K. Noworodek rzedwcześnie urodzony / Kornacka M. K // Warszawa: PZWL, Helwich E. Wcześniak / Helwich E. Wcześniak. // Warszawa: PZWL Rocznik demograficzny GUS 2009r. 4. Gadzinowski J. Podstawy neonatologii / Gadzinowski J., Szymankiewicz M. // Poznań : AM, Jóźwiak S. Neurologia dziecięca w raktyce / Jóźwiak S., Michałowicz R. // Lublin, Borkowska M. Rozwój ruchowy dziecka w ierwszym roku życia. Podstawowe wiadomości ogólne. / Borkowska M. // Dziecko nieełnosrawne ruchowo / Borkowska M. // Warszawa, Cz. II. 7. Sadowska L. Neurokinezjologiczna diagnostyka i teraia dzieci z zaburzeniami rozwoju sychoruchowego / Sadowska L. Wrocław : AWF, Borkowska M. Znaczenie ierwszego ółrocza życia wrozwoju dziecka / Borkowska M. // Warszawskie Warsztaty Neurologiczne. Materiały wybrane Warszawa, Kmita G. Rozwój sychoruchowy dzieci w wieku niemowlęcym i oniemowlęcym. Podstawy diagnostyki neurorozwojowej niemowląt oraz ich wczesne usrawnianie / Kmita G. // Czochańska. Warszawa, Kułakowska Z. Wczesna uszkodzenie dojrzewającego mózgu, od neurofizjologii do rehabilitacji / Kułakowska Z. // Warszawa, Kaźmierczak W. Rozwój i zachorowalność noworodków urodzonych rzedwcześnie w obserwacji rocznej / Kaźmierczak W. Gin. Prakt Vol S Krisciūnas A. The evaluation of sychomotor develoment in reterm infants / Krisciūnas A., Markūniene E. // Medicina (Kaunas), (5). S Pietrzyk J. J. Trzyletnie obserwacje wcześniaków urodzonych z wiekiem łodowym oniżej 29 tygodni, wyisanych z Oddziału Intensywnej Teraii Noworodka / Pietrzyk J. J., Mitkowska Z. // Klinika Pediatryczna Vol Prins S. A. Motor Develoment of Premature Infants Born between 32 and 34 Weeks / Prins S. A. [et all] // International Journal of Pediatrics Volume Article ID Restiffe A. P. Comarison of chronological and corrected ages in the gross motor assessment of low-risk reterm infants during the first year of life / Restiffe A. P., Gherelli J. L. // Arquivos de Neuro-Psiquiatria. 2006, Vol B. P Rutkowska M. 2 letnia ocena rozwoju dzieci urodzonych rzedwcześnie w rejonie Warszawy: Prosektywne badania kohortowe rematuritas / Rutkowska M. [i inni.] // Medycyna Wieku Rozwojowego Vol. IX. Część 3.
8 276 Lucyna SITARZ, Teresa POP, Iwona OPALIŃSKA OCENA ROZWOJU PSYCHOMOTORYCZNEGO NIEMOWLĄT URODZONYCH PRZEDWCZEŚNIE W PIERWSZYM PÓŁROCZU ŻYCIA Lucyna SITARZ 1, 2, Teresa POP 1, 2, Iwona OPALIŃSKA 1,2 1 Instytut Fizjoteraii Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2 Szital Wojewódzki nr 2 w Rzeszowie, POLSKA Streszczenie. Wstę. urodzone rzedwcześnie zaliczane są do gru wysokiego ryzyka i narażone na zaburzony rozwój sychomotoryczny w ierwszych miesiącach i latach życia. Cel. Ocena rozwoju sychoruchowego niemowląt urodzonych rzedwcześnie. Materiał i metoda. Gruę badaną stanowiło 64 dzieci urodzonych rzedwcześnie, ocenianych w Poradni Rehabilitacyjnej dla Dzieci Szitala Wojewódzkiego Nr 2 w Rzeszowie. U niemowląt oceniono rozwój w zakresie: lokomocji i kontroli ostawy, koordynacji wzrokowo-ruchowej,według Skali Rozwoju Psychomotoryki Dziecka O. Brunet- I. Lezine. Badanie wykonano w 3 i 6 miesiącu życia. Wyniki i wnioski. Większość niemowląt nie osiągnęła norm rozwojowych w ierwszym ółroczu życia. Dyktuje to konieczność oceny i wczesnego wsomagania rozwoju od ierwszych miesięcy życia dziecka. Słowa kluczowe: wcześniactwo, rozwój sychomotoryczny, rehabilitacja PSYCHO-PHYSICAL DEVELOPMENT EVALUATION OF PREMATURELY BORN INFANTS Lusina SITAZH 1, 2, Tereza POP 1, 2, Ivona OPALIN SKA 1, 2 1 Institute of Physiotheray, University of Rzeszow, 2 Military Hosital in Zheshuv, POLAND Annotation. Prematurely born infants are at high risk for retardation in sycho-hysical retardation sycho-hysical develoment during the first months and years of their lives. The following indices of infants develoment have been analysed in the article: locomotion, osture, and motor coordination. Develoment retardation has been found during the six first months of most infants lives. There fore the evaluation and reventive stimulation of infants develoment are necessary since the first months their lives. Key words: revention, sycho-hysical develoment
Cytrynian kofeiny w codziennej praktyce u wcześniaków z Zespołem Zaburzeń Oddychania wyniki badania ogólnopolskiego
Cytrynian kofeiny w codziennej praktyce u wcześniaków z Zespołem Zaburzeń Oddychania wyniki badania ogólnopolskiego Iwona Sadowska-Krawczenko Oddział Kliniczny Noworodków, Wcześniaków z Intensywną Terapią
Bardziej szczegółowoINSTYTUT MATKI I DZIECKA w Warszawie, Klinika Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka
Ocena ryzyka nieprawidłowego rozwoju dzieci urodzonych przedwcześnie Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka i pomoc rodzinie doświadczenia i rekomendacje Warszawa, 10 12 grudnia 2007 Ewa Helwich Klinika Neonatologii
Bardziej szczegółowoWybrane dane statystyczne charakteryzujące opiekę medyczna nad matką i dzieckiem w Wielkopolsce
WIELKOPOLSKA M. POZNAŃ POWIAT POZNAŃSKI Załącznik nr 2 Wybrane dane statystyczne charakteryzujące opiekę medyczna nad matką i dzieckiem w Wielkopolsce Istnieje około 80 szpitali publicznych w Wielkopolsce,
Bardziej szczegółowoPŁEĆ A ROZWÓJ FUNKCJONALNY DZIECI W WIEKU DO 2 LAT GENDER AND THE FUNCTIONAL DEVELOPMENT OF CHILDREN AGED 0 2 YEARS
Nowiny Lekarskie 2012, 81, 4, 316 320 JULIA JAJOR PŁEĆ A ROZWÓJ FUNKCJONALNY DZIECI W WIEKU DO 2 LAT GENDER AND THE FUNCTIONAL DEVELOPMENT OF CHILDREN AGED 0 2 YEARS Katedra Fizjoterapii, Reumatologii
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 365 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.L, SUPPL. VI, 365 SECTIO D 2005 1 Wyższa Szkoła Pedagogiki Resocjalizacyjnej Pedagogium w Warszawie Higher School of Pedagogics in Warsaw,
Bardziej szczegółowoPodsumowanie sezonu zachorowań oraz program profilaktyki zakażeń 2016/2017
Profilaktyka zakażeń RSV w Polsce od 1.1.213 Profilaktyka zakażeń wirusem RS (ICD-1 P 7.2, P 27.1) Podsumowanie sezonu zachorowań oraz program profilaktyki zakażeń 216/217 Ewa Helwich Klinika Neonatologii
Bardziej szczegółowoPrzyczyny, podział i objawy. Marta Kucharczyk
Przyczyny, podział i objawy Marta Kucharczyk Mózgowe Porażenie Dziecięce jest to zespół chorobowy niepostępujących, różnorodnych zaburzeń czynności ruchowych i postawy, powstających wskutek nieprawidłowego
Bardziej szczegółowoFizjoterapia dzieci i niemowląt
Fizjoterapia dzieci i niemowląt FORU/H www.e-forum.pl www.e-forum.pl FIZJOTERAPIA DZIECI DNIEMOWLĄT FORU/M Wiedza ^usługach rynku strona 1 Spis treści Spis treści NEUROLOGIA 1 Prawidłowy rozwój dziecka
Bardziej szczegółowoWCZESNA INTERWENCJA I WSPOMAGANIE ROZWOJU MAŁEGO DZIECKA WARSZTATY LIDIA WITAK-ŚWIATŁOWICZ
WCZESNA INTERWENCJA I WSPOMAGANIE ROZWOJU MAŁEGO DZIECKA WARSZTATY LIDIA WITAK-ŚWIATŁOWICZ Wrocław, 5 kwietnia 2008 I. WCZESNA INTERWENCJA 1. CELE 2. KORZYŚCI II. MODEL OPIEKI NAD MAŁYMI DZIEĆMI Z ZABURZENIAMI
Bardziej szczegółowoZAKRES PROFILAKTYCZNYCH ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ U DZIECI DO UKOŃCZENIA 6 ROKU ŻYCIA WRAZ Z OKRESAMI ICH PRZEPROWADZANIA
Załącznik nr 2 ZAKRES PROFILAKTYCZNYCH ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ U DZIECI DO UKOŃCZENIA 6 ROKU ŻYCIA WRAZ Z OKRESAMI ICH PRZEPROWADZANIA Termin badania (wiek) Badania (testy) przesiewowe oraz świadczenia
Bardziej szczegółowoAPARAT DO MONITOROWANIA FUNKCJI MÓZGU W INTENSYWNEJ TERAPII NOWORODKÓW EEG DigiTrack Trend (Color Cerebral Function Monitor)
APARAT DO MONITOROWANIA FUNKCJI MÓZGU W INTENSYWNEJ TERAPII NOWORODKÓW EEG DigiTrack Trend (Color Cerebral Function Monitor) W Polsce rodzi się około 24 000 wcześniaków z masą ciała poniżej 2500 g. W ciągu
Bardziej szczegółowoWanda Siemiątkowska - Stengert
Wanda Siemiątkowska - Stengert Wpływ zabiegu odsysania z tchawicy na ciśnienie śródczaszkowe i układ krążenia noworodków wymagających wentylacji zastępczej, po zastosowaniu różnej premedykacji farmakologicznej.
Bardziej szczegółowoStężenie sodu i potasu w krwi pępowinowej a termin porodu noworodka, płeć i urodzeniowa masa ciała
256 Artykuły oryginalne Hygeia Public Health / original 2011, 46(2): aers 256-260 Stężenie sodu i otasu w krwi ęowinowej a termin orodu noworodka, łeć i urodzeniowa masa ciała Sodium and otassium concentration
Bardziej szczegółowoul. Armii Krajowej 19B
Prof. dr hab. n. med. Witold Lukas Politechnika Częstochowska ul. Armii Krajowej 19B 42-200 Częstochowa Recenzja Rozprawy Doktorsldej Mgr Anety Skworc p/t "Znaczenie oceny ruchów globalnych w prognozowaniu
Bardziej szczegółowoSYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Fizjoterapia kliniczna w pediatrii. Wydział Medyczny. Instytut Fizjoterapii
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015-2018 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Fizjoterapia kliniczna w pediatrii Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa
Bardziej szczegółowoSpis treści. Część I PROBLEMY KLINICZNO-DIAGNOSTYCZNE... 15. 1. Definicja, obraz kliniczny, podział Roman Michałowicz... 17 Piśmiennictwo...
9 Spis treści Część I PROBLEMY KLINICZNO-DIAGNOSTYCZNE............ 15 1. Definicja, obraz kliniczny, podział Roman Michałowicz........ 17 Piśmiennictwo................................ 26 2. Wady rozwojowe
Bardziej szczegółowoSYLABUS. Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów. Fizjoterapia Studia I stopnia Niestacjonarne
SYLABUS Nazwa przedmiotu Fizjoterapia kliniczna w pediatrii Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Medyczny, Instytut Fizjoterapii Kod przedmiotu Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma
Bardziej szczegółowoOcena poziomu wiedzy położnic na temat okresu połogu
Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 3, zeszyt 4, 296-301, 2010 Ocena oziomu wiedzy ołożnic na temat okresu ołogu MARZENA KAŹMIERCZAK 1, GRAŻYNA GEBUZA 1, MAŁGORZATA GIERSZEWSKA 1 MAŁGORZATA
Bardziej szczegółowoCENTRUM NAUKI O LAKTACJI im. ANNY OSLISLO
Niemowlęca skala uformowania stolca: proces tworzenia i wyniki Bekkali N, Hamers S, Reitsma J, Van Toledo L, Benninga M. J Pediatr. 2009 Apr;154(4):521-526.e1. tytuł oryginału: Infant Stool Form Scale:
Bardziej szczegółowoSYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Fizjoterapia kliniczna w pediatrii. Wydział Medyczny. Instytut Fizjoterapii
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016-2019 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Fizjoterapia kliniczna w pediatrii Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa
Bardziej szczegółowoSTAN ZDROWIA POLSKICH DZIECI. Prof. nadzw. Teresa Jackowska Konsultant Krajowy w dziedzinie pediatrii
STAN ZDROWIA POLSKICH DZIECI Prof. nadzw. Teresa Jackowska Konsultant Krajowy w dziedzinie pediatrii W trosce o młode pokolenie. Jak wychować zdrowe dziecko? Konferencja prasowa 09.09.2015 Sytuacja demograficzna
Bardziej szczegółowoPRACA ORYGINALNA STRESZCZENIE
PRACA ORYGINALNA Realizacja wytycznych odaży witamin D i K w oulacji niemowląt mieszkających w środowisku miejskim na Górnym Śląsku, w różnym czasie od ich wrowadzenia Imlementation of vitamins D and K
Bardziej szczegółowoAnaliza rozwoju ruchowego dzieci urodzonych z niską masą urodzeniową usprawnianych metodą Vojty
Analiza rozwoju ruchowego dzieci urodzonych z niską masą urodzeniową usprawnianych metodą Vojty Analysis of motor development of premature born children with low body weight rehabilitated with the Vojta
Bardziej szczegółowoAKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO im. JERZEGO KUKUCZKI w KATOWICACH WYDZIAŁ FIZJOTERAPII KIERUNEK FIZJOTERAPIA pięcioletnie studia magisterski
Profil kształcenia: ogólno akademicki KOD: B 10 AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO im. JERZEGO KUKUCZKI w KATOWICACH WYDZIAŁ FIZJOTERAPII KIERUNEK FIZJOTERAPIA pięcioletnie studia magisterski PRZEDMIOT: Fizjoterapia
Bardziej szczegółowoDr hab. n. med. Aneta Gawlik
Dr hab. n. med. Aneta Gawlik Katedra i Klinika Endokrynologii i Pediatrii SUM Dr hab. n. med. Iwona Maruniak- Chudek Klinika Intensywnej Terapii i Patologii Noworodka SUM Konsultant wojewódzki ds. Neonatologii
Bardziej szczegółowoSYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015-2017 (skrajne daty) Wybrane Metody Neurorozwojowe w Fizjoterapii Dzieci
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015-2017 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek)
Bardziej szczegółowoNoworodki SGA w oddziale intensywnej terapii grupa ryzyka przewlekłych zaburzeń wzrastania.
Noworodki SGA w oddziale intensywnej terapii grupa ryzyka przewlekłych zaburzeń wzrastania. M. Kęsiak, A. Stolarczyk, T. Talar, B. Cyranowicz, E. Gulczyńska Klinika Neonatologii ICZMP, kierownik kliniki
Bardziej szczegółowoWyniki leczenia noworodków urodzonych z ekstremalnie małą urodzeniową masą ciała (ELBW)
Wyniki leczenia noworodków urodzonych z ekstremalnie małą urodzeniową masą ciała (ELBW) Marek Szczepański Klinika Neonatologii i intensywnej Terapii Noworodka Uniwersytet Medyczny w Białymstoku Interdyscyplinarna
Bardziej szczegółowoWpływ masażu leczniczego na zmiany parametrów ciśnienia i tętna
Chrzan Hygeia Public S i ws. Health Wływ 204, masażu 49(3): leczniczego 07- na zmiany arametrów ciśnienia i tętna 07 Wływ masażu leczniczego na zmiany arametrów ciśnienia i tętna Imact of theraeutic massage
Bardziej szczegółowo8. STRESZCZENIE Celem niniejszej pracy jest:
8. STRESZCZENIE Zadaniem lekarza pracującego w oddziale neonatologicznym jest dbanie, aby przebieg adaptacji noworodka do życia zewnątrzmacicznego był prawidłowy, została nawiązana więź między matką a
Bardziej szczegółowoSYLABUS. Dr Teresa Pop popter@interia.pl. Cele zajęć z przedmiotu
Nazwa Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot SYLABUS Wybrane metody neurorozwojowe w rehabilitacji dzieci Wydział Medyczny, Instytut Fizjoterapii, Katedra Kinezyterapii Kod Studia Kierunek studiów Poziom
Bardziej szczegółowoZaburzenia emocjonalne, behawioralne, poznawcze oraz jakość życia u dzieci i młodzieży z wrodzonym zakażeniem HIV STRESZCZENIE
Autor: Tytuł: Promotor: lek. Anna Zielińska Zaburzenia emocjonalne, behawioralne, poznawcze oraz jakość życia u dzieci i młodzieży z wrodzonym zakażeniem HIV dr hab. Anita Bryńska STRESZCZENIE WSTĘP: W
Bardziej szczegółowoMONIKA GÓRSKA, MAŁGORZATA POKRZYWNICKA, PAWEŁ KRAJEWSKI. Streszczenie
Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 1, zeszyt 2, 103-107, 2008 Ocena stanu noworodków urodzonych rzedwcześnie z masą ciała oniżej 1500 g w zależności od sosobu ukończenia orodu drogami natury
Bardziej szczegółowoSYTUACJA ZDROWOTNA DZIECI I MŁODZIEŻY W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM
SYTUACJA ZDROWOTNA DZIECI I MŁODZIEŻY W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM 2 LICZBA LUDNOŚCI W 2010 ROKU 2010 województwo łódzkie miasto Łódź liczba ludności ogółem 2552000 737098 0 19 r.ż. 504576 (19,7) 117839 (15,9)
Bardziej szczegółowoZachowania zdrowotne kobiet w ciąży Picie alkoholu
Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży Picie alkoholu prof. dr hab. Marcin Wojnar mgr Marek Fudała, Krzysztof Brzózka Katedra i Klinika Psychiatryczna, Warszawski Uniwersytet Medyczny Państwowa Agencja Rozwiązywania
Bardziej szczegółowoV LECZNICTWO STACJONARNE
V LECZNICTWO STACJONARNE V LECZNICTWO STACJONARNE W 2004 r. na terenie województwa lubelskiego funkcjonowało 35 szpitali ogólnych, 3 szpitale psychiatryczne, 1 sanatorium przeciwgruźlicze oraz jeden zakład
Bardziej szczegółowoKrakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013 Kierunek studiów: Fizjoterapia
Bardziej szczegółowoZachowania zdrowotne kobiet w ciąży w 2009 i 2012 roku Przedstawione poniżej wyniki badań opracowano na podstawie: Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży. Ekspertyza oparta na wynikach ogólnopolskich badań
Bardziej szczegółowoZachowania zdrowotne kobiet w ciąży w 2009 i 2012 roku
Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży w 2009 i 2012 roku Przedstawione poniżej wyniki badań opracowano na podstawie: Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży. Ekspertyza oparta na wynikach ogólnopolskich badań
Bardziej szczegółowoDR N MED. ADRIANA PIETRASZKIEWICZ. Badanie dzieci korzystających ze wczesnego wspomagania
DR N MED. DRIN PIETRSZKIEWIZ adanie dzieci korzystających ze wczesnego wspomagania Prezentacja przykładowych wyników realizacji programu WWKS w placówkach wrocławskich Fundacja Promyk Słońca ul. Swobodna
Bardziej szczegółowo138 Forum Bibl. Med. 2011 R. 4 nr 1 (7)
Dr Tomasz Milewicz, Barbara Latała, Iga Liińska, dr Tomasz Sacha, dr Ewa Stochmal, Dorota Pach, dr Danuta Galicka-Latała, rof. dr hab. Józef Krzysiek Kraków - CM UJ rola szkoleń w nabywaniu umiejętności
Bardziej szczegółowoFizjoterapia Kliniczna w Pediatrii Studia niestacjonarne I stopnia. Fizjoterapia Kliniczna w Pediatrii
Załącznik nr 1 do Zarządzenia Rektora UR Nr 4/01 z dnia 0.01.01r. Fizjoterapia Kliniczna w Pediatrii Studia niestacjonarne I stopnia Nazwa przedmiotu Fizjoterapia Kliniczna w Pediatrii Nazwa jednostki
Bardziej szczegółowoOCENA ROZPRAWY NA STOPIEŃ DOKTORA NAUK MEDYCZNYCH
KLINIKA NEONATOLOGII PUM 72-010 Police, ul. Siedlecka 2 Kierownik kliniki: Prof. dr. hab. n. med. Maria Beata Czeszyńska Tel/fax. 91 425 38 91 adres e- mail beataces@pum.edu.pl Szczecin, dnia 11. 06. 2018r
Bardziej szczegółowoMarzena Woźniak Temat rozprawy: Ocena, monitorowanie i leczenie zakrzepicy żylnej w okresie ciąży i połogu Streszczenie
Marzena Woźniak Rozprawa doktorska na stopień doktora nauk medycznych Temat rozprawy: Ocena, monitorowanie i leczenie zakrzepicy żylnej w okresie ciąży i połogu Streszczenie Okresy ciąży i połogu są wymieniane
Bardziej szczegółowoObiektywizacja wczesnych i odległych następstw ciężkich izolowanych urazów czaszkowo-mózgowych
mgr Małgorzata Beata Rutkowska Obiektywizacja wczesnych i odległych następstw ciężkich izolowanych urazów czaszkowo-mózgowych STRESZCZENIE Wprowadzenie Duża liczba ciężkich urazów czaszkowo-mózgowych sprawia,
Bardziej szczegółowoFundacja Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy. Uniwersytet Medyczny w Poznaniu RAPORT. z realizacji
Fundacja Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy Uniwersytet Medyczny w Poznaniu RAPORT z realizacji Programu Powszechnych Przesiewowych Badań Słuchu Noworodków w Polsce w latach 2003-2015 Klinika Otolaryngologii
Bardziej szczegółowoZapis pochodnej. Modelowanie dynamicznych systemów biocybernetycznych. Dotychczas rozważane były głownie modele biocybernetyczne typu statycznego.
owanie dynamicznych systemów biocybernetycznych Wykład nr 9 z kursu Biocybernetyki dla Inżynierii Biomedycznej rowadzonego rzez Prof. Ryszarda Tadeusiewicza Dotychczas rozważane były głownie modele biocybernetyczne
Bardziej szczegółowoOŚRODEK ODDZIAŁ DZIENNY CZYNNY OD PONIEDZIAŁKU DO PIĄTKU W GODZINACH 8.00-18.00 Rejestracja tel. 14 627 10 22
OŚRODEK ODDZIAŁ DZIENNY CZYNNY OD PONIEDZIAŁKU DO PIĄTKU W GODZINACH 8.00-18.00 Rejestracja tel. 14 627 10 22 Ośrodek realizuje świadczenia medyczne na rzecz dzieci zagrożonych nieprawidłowym rozwojem
Bardziej szczegółowoSYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Wybrane Metody Neurorozwojowe w Fizjoterapii Dzieci
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016-2018 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek)
Bardziej szczegółowoWskaźnik smukłości a wysklepienie podłużne stóp studentów
98 Hygeia Public Health 2014, 49(1): 98-102 a wyskleienie odłużne stó studentów Index of slenderness vs. longitudinal arch of students feet Ewa Puszczałowska-Lizis Instytut Fizjoteraii, Wydział Medyczny,
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Vol. 10/2011 Nr 4(37) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Stężenia letyny, adionektyny i insulinoodorność u dzieci urodzonych z hiotrofią wewnątrzmaciczną The Letin and Adionectin Concentrations
Bardziej szczegółowoRaport Euro-Peristat Konferencja Prasowa Instytutu Matki i Dziecka
Raport Euro-Peristat 2015 Konferencja Prasowa Instytutu Matki i Dziecka 13.02.2019 https://www.europeristat.com/ Celem działania projektu Euro-Peristat jest stworzenie uzasadnionych naukowo i wiarygodnych
Bardziej szczegółowoPodkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Sylabus przedmiotowy 2016/ /2019
Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im Z i J Łyko Sylabus przedmiotowy 016/017-018/019 Wydział Fizjoterapii Kierunek studiów Fizjoterapia Specjalność ----------- Forma studiów Stacjonarne / Niestacjonarne
Bardziej szczegółowoBariery uprawiania turystyki przez osoby niepełnosprawne w kontekście statusu materialnego Krzysztof Kaganek 1
PRACA ORYGINALNA Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2015, Tom 21, Nr 1, 77 83 www.monz.l Bariery urawiania turystyki rzez osoby nieełnosrawne w kontekście statusu materialnego Krzysztof Kaganek 1 Akademia
Bardziej szczegółowoSamodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Myślenicach 28112014. dr n. med. Wojciech Dudek
Modernizacja Oddziałów Ginekologiczno-Położniczego oraz Neonatologicznego szansą dla ludności powiatu myślenickiego na dostęp do nowoczesnych metod profilaktyki, diagnostyki i leczenia w okresie p y p
Bardziej szczegółowoPrace oryginalne Original papers
Prace oryginalne Original papers Borgis Analiza czynników ryzyka mózgowego porażenia dziecięcego *Agnieszka Milewska 1, Beata Anna Mileańczuk-Lubecka 1, Jan Kochanowski 1, Bożena Werner 2 1 Klinika Neurologii
Bardziej szczegółowoProgram leczenia głuchoty metodą wielokanałowych wszczepów implantów ślimakowych i pniowych.
MINISTERSTWO ZDROWIA DEPARTAMENT POLITYKI ZDROWOTNEJ Program polityki zdrowotnej pn.: Program leczenia głuchoty metodą wielokanałowych wszczepów implantów ślimakowych i pniowych. ŚRODKI BUDŻETOWE NA REALIZACJĘ
Bardziej szczegółowoOcena ryzyka nieprawidłowego neurologicznego rozwoju dzieci urodzonych przedwcześnie w zależności od drogi porodu
Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 1, zeszyt 2, 98-102, 2008 Ocena ryzyka nieprawidłowego neurologicznego rozwoju dzieci urodzonych przedwcześnie w zależności od drogi porodu TOMASZ MACIEJEWSKI
Bardziej szczegółowoWYBÓR FORMY OPODATKOWANIA PRZEDSIĘBIORSTW NIEPOSIADAJĄCYCH OSOBOWOŚCI PRAWNEJ
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 667 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR 40 2011 ADAM ADAMCZYK Uniwersytet Szczeciński WYBÓR FORMY OPODATKOWANIA PRZEDSIĘBIORSTW NIEPOSIADAJĄCYCH OSOBOWOŚCI
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Przybysz M. i inni Ocena jakości życia dzieci z cukrzycą tyu 1 Vol. 7/2008 Nr 2(23) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Ocena jakości życia dzieci z cukrzycą tyu 1 Evaluation of the Quality
Bardziej szczegółowoWZÓR OPISU PRZEDMIOTU - SYLABUSA
Załącznik nr do Zarządzenia Rektora UR Nr 4/0 z dnia 0.0.0r. WZÓR OPISU PRZEDMIOTU - SYLABUSA Nazwa przedmiotu Fizjoterapia kliniczna w neurologii i neurologii dziecięcej Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot
Bardziej szczegółowoPROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla II, III, IV, V i VI roku
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla II, III, IV, V i VI roku 1. NAZWA PRZEDMIOTU : NEONATOLOGIA 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek
Bardziej szczegółowoTesty dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci.
Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci. dr n. med. Agnieszka Ołdakowska Klinika Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie
Bardziej szczegółowoSYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Podstawowe metody neurofizjologiczne w terapii MPD
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015-2017 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Podstawowe metody neurofizjologiczne w terapii MPD Kod przedmiotu/ modułu*
Bardziej szczegółowoOpieka zdrowotna nad matką i dzieckiem w województwie kujawsko pomorskim w 2009 roku
Opieka zdrowotna nad matką i dzieckiem w województwie kujawsko pomorskim w 2009 roku I. Sytuacja demograficzna województwa wg GUS Liczba ludności w województwie kujawsko-pomorskim na dzień 31.12.2009 r.
Bardziej szczegółowoFundacja Sportowo-Edukacyjna Infinity
Fundacja Sportowo-Edukacyjna Infinity OPRACOWANE WYNIKÓW WROCŁAWSKIEGO TESTU SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ (Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego) Opracowali: dr inż. Krzysztof Przednowek mgr inż. Łukasz
Bardziej szczegółowoNEONATOLOGIA I OPIEKA NEONATOLOGICZNA
NEONATOLOGIA I OPIEKA NEONATOLOGICZNA 1. Szczegółowe cele kształcenia wykaz umiejętności: W wyniku zorganizowanego procesu kształcenia student potrafi: Omówić założenia opieki neonatologicznej w oddziale
Bardziej szczegółowoSYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Dr Katarzyna Zajkiewicz. Wykł. Ćw. Konw. Lab. Sem. ZP Prakt. GN Liczba pkt ECTS
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2017-2022 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Diagnostyka funkcjonalna w wieku rozwojowym (rozwój motoryczny, psychosomatyczny,
Bardziej szczegółowoprof. dr hab. inż. BOGDAN MIEDZIŃSKI Instytut Technik Innowacyjnych EMAG Katowice KGHM POLSKA MIEDŹ SA Lubin KGHM CUPRUM CB-R Wrocław
dr inż. PIOTR WOJTAS rof. dr hab. inż. BOGDAN MIEDZIŃSKI dr inż. ARTUR KOZŁOWSKI mgr inż. JULIAN WOSIK Instytut Technik Innowacyjnych EMAG Katowice mgr inż. GRZEGORZ BUGAJSKI KGHM POLSKA MIEDŹ SA Lubin
Bardziej szczegółowoStrona 59. Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 100/2014/DSOZ Prezesa NFZ, z dnia 30 grudnia 2014 r.
Załącznik nr do zarządzenia Nr 00/04/DSOZ Prezesa NFZ, z dnia 0 grudnia 04 r. Załącznik nr do zarządzenia Nr /04/DSOZ Prezesa NFZ, z dnia stycznia 04 r. AGA ODPOIEDZI IERSZA TKOY 4 6 7 Jakość-personel
Bardziej szczegółowoPrzyczyny specyficznych trudności w nauce czytania i pisania ze szczególnym uwzględnieniem rozpoznawania ryzyka dysleksji
Przyczyny specyficznych trudności w nauce czytania i pisania ze szczególnym uwzględnieniem rozpoznawania ryzyka dysleksji Dr Teresa Opolska Polskie Towarzystwo Dysleksji Fakty i kontrowersje wokół dysleksji
Bardziej szczegółowoS T R E S Z C Z E N I E
STRESZCZENIE Cel pracy: Celem pracy jest ocena wyników leczenia napromienianiem chorych z rozpoznaniem raka szyjki macicy w Świętokrzyskim Centrum Onkologii, porównanie wyników leczenia chorych napromienianych
Bardziej szczegółowoМОЛОДА СПОРТИВНА НАУКА OF UKRAINE V.3. P УКРАЇНИ Т.3. С
YOUNG SPORT SCIENCE МОЛОДА СПОРТИВНА НАУКА OF UKRAINE. 2015. V.3. P. 126-130 УКРАЇНИ. 2015. Т.3. С. 126-130 УДК 797.26 WSKAŹNIK SMUKŁOŚCI A WYSKLEPIENIE POPRZECZNE STÓP STUDENTÓW Uniwersytet Rzeszowski,
Bardziej szczegółowoD.Wójtowicz, M.Pyzio, A.Skrzek AWF Wrocław. Jak oceniać nowe metody pomiarowe na przykładzie PodoBaby?
D.Wójtowicz, M.Pyzio, A.Skrzek AWF Wrocław Jak oceniać nowe metody pomiarowe na przykładzie PodoBaby? Problem badawczy Ocena wielkości płaszczyzny przylegania ciała dziecka do podłoża; Ocena symetrii i
Bardziej szczegółowoJanusz Kidacki. Sposób rozwiązania ciąży a predyspozycje kobiet do radzenia sobie z trudnościami życiowymi
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE WYDZIAŁ NAUK O ZDROWIU Janusz Kidacki Sposób rozwiązania ciąży a predyspozycje kobiet do radzenia sobie z trudnościami życiowymi Streszczenie rozprawy na stopień doktora
Bardziej szczegółowomgr Dorota Lasota Wpływ alkoholu etylowego na ciężkość obrażeń ofiar wypadków komunikacyjnych Streszczenie Wstęp
mgr Dorota Lasota Wpływ alkoholu etylowego na ciężkość obrażeń ofiar wypadków komunikacyjnych Streszczenie Wstęp Wypadki komunikacyjne są istotnym problemem cywilizacyjnym, społecznym i medycznym. Są jedną
Bardziej szczegółowoWCZEŚNIAK I JEGO RODZICE. - relacja szczególna. Anna Majos położna, psycholog
WCZEŚNIAK I JEGO RODZICE - relacja szczególna Anna Majos położna, psycholog Relacja D Z I E C K O R O D Z I C E Niemowlęta mają wrodzone predyspozycje do interakcji z drugą osobą, a rodzice do odpowiedzi
Bardziej szczegółowoRetinopatia wcześniaków w Polsce
Retinopatia wcześniaków w Polsce Anna Gotz-Więckowska 1, Anna Chmielarz-Czarnocińska 1, Marta Pawlak 1, Dawid Szpecht 3, Janusz Gadzinowski 3, Jan Mazela 4, Marcin Stopa 2 1. K a t e d r a O k u l i s
Bardziej szczegółowo1. Polska szkoła rehabilitacji. Ogólnoustrojowe konsekwencje bezruchu po urazach ośrodkowego układu nerwowego, udarach i urazach wielonarządowych
Wykłady: 1. Polska szkoła rehabilitacji. Ogólnoustrojowe konsekwencje bezruchu po urazach ośrodkowego układu nerwowego, udarach i urazach wielonarządowych - przeglądowa historia rehabilitacji na świecie
Bardziej szczegółowoWpływ rehabilitacji na stopień niedokrwienia kończyn dolnych w przebiegu miażdżycy.
Marek Ciecierski, Zygmunt Mackiewicz, Arkadiusz Jawień Wpływ rehabilitacji na stopień niedokrwienia kończyn dolnych w przebiegu miażdżycy. Z Katedry i Kliniki Chirurgii Ogólnej AM w Bydgoszczy Kierownik
Bardziej szczegółowoPodkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Sylabus przedmiotowy 2017/ /22 r.
Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko Sylabus przedmiotowy 2017/1 20121/22 r. Wydział Fizjoterapii Kierunek studiów Fizjoterapia Specjalność ----------- Forma studiów Stacjonarne Stopień
Bardziej szczegółowoInstrukcja do laboratorium z fizyki budowli. Ćwiczenie: Pomiar i ocena hałasu w pomieszczeniu
nstrukcja do laboratorium z fizyki budowli Ćwiczenie: Pomiar i ocena hałasu w omieszczeniu 1 1.Wrowadzenie. 1.1. Energia fali akustycznej. Podstawowym ojęciem jest moc akustyczna źródła, która jest miarą
Bardziej szczegółowoAnaliza czynników wpływających na spożycie warzyw i owoców przez dzieci w wieku szkolnym
Wolnicka Probl Hig K Eidemiol i ws. Analiza 2014, czynników 95(2): 389-393 wływających na sożycie warzyw i owoców rzez dzieci w wieku szkolnym 389 Analiza czynników wływających na sożycie warzyw i owoców
Bardziej szczegółowoMaria Katarzyna Borszewska- Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Maria Katarzyna Borszewska- Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego 1.ZARZĄDZENIE MINISTRA 2.REKOMENDACJE TOWARZYSTW NAUKOWYCH 3.OPINIE EKSPERTÓW
Bardziej szczegółowoSystem szczepień noworodków urodzonych przedwcześnie ocena dostępności
System szczepień noworodków urodzonych przedwcześnie ocena dostępności M.K.Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Innowacje w systemie szczepień ochronnych - czy można poprawić dostępność
Bardziej szczegółowoWYZNACZENIE OKRESU RÓWNOWAGI I STABILIZACJI DŁUGOOKRESOWEJ
Anna Janiga-Ćmiel WYZNACZENIE OKRESU RÓWNOWAGI I STABILIZACJI DŁUGOOKRESOWEJ Wrowadzenie W rozwoju każdego zjawiska niezależnie od tego, jak rozwój ten jest ukształtowany rzez trend i wahania, można wyznaczyć
Bardziej szczegółowoAsymetria funkcjonalna mózgu w badaniach inteligencji i procesów poznawczych dzieci i młodzieży z niedosłuchem.
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE WYDZIAŁ NAUK O ZDROWIU Grażyna Gwizda Asymetria funkcjonalna mózgu w badaniach inteligencji i procesów poznawczych dzieci i młodzieży z niedosłuchem. Streszczenie rozprawy
Bardziej szczegółowoZwracamy się z prośbą o udostępnienie naszej oferty zainteresowanym osobom.
FUNDACJA DZIECIOM ZDĄŻYD Z POMOCĄ ul. Łomiaoska 5 01-685 Warszawa Szanowni Paostwo, HANDLE POINT Centrum Wspomagania Rozwoju powstało z myślą o dzieciach i młodzieży, u których rozwój przebiega nierównomiernie,
Bardziej szczegółowoNietrzymanie moczu u kobiet a zaburzenia depresyjne
Nietrzymanie moczu u kobiet a zaburzenia deresyjne Urinary incontinence in women and deressive disorders Beata Ogórek-Tęcza 1, Aneta Pulit 2 1 Instytut Pielęgniarstwa i Położnictwa Collegium Medicum w
Bardziej szczegółowoProjekt krajów UE EURO - PERISTAT
Projekt krajów UE EURO - PERISTAT Wiek matek rodzących w 2015 roku Rumunia 9,7 19,1 56,7 14,5 POLSKA 3,6 16,1 65,6 14,8 Słowacja 6,3 15,9 60,9 16,9 Łotwa 3,5 17,1 61,1 18,3 Begia Słowenia Malta 1,7 1,0
Bardziej szczegółowoEWA HELWICH Instytut Matki i Dziecka w Warszawie
VI KONGRES Polskiego Towarzystwa Medycyny Perinatalnej Poznań, 26 28 września 2013 Polska Sieć Neonatologiczna EWA HELWICH Instytut Matki i Dziecka w Warszawie Nadzór celowany w odniesieniu do najważniejszych
Bardziej szczegółowoStandardy i normy do oceny rozwoju somatycznego dzieci i młodzieży Doskonałe narzędzia czy pułapki diagnostyczne?
Standardy i normy do oceny rozwoju somatycznego dzieci i młodzieży Doskonałe narzędzia czy pułapki diagnostyczne? Dr hab. n. med. Anna Oblacińska Zakład Zdrowia Dzieci i Młodzieży Instytut Matki i Dziecka
Bardziej szczegółowoUltrasonograficzna ocena wzrastania płodów w I i II trymestrze ciąży w populacyjnym programie badań prenatalnych wad wrodzonych w regionie lubelskim
Lek. med. Izabela Wnuczek-Mazurek Ultrasonograficzna ocena wzrastania płodów w I i II trymestrze ciąży w populacyjnym programie badań prenatalnych wad wrodzonych w regionie lubelskim Promotor: Dr hab.
Bardziej szczegółowoNEUROLOGIA NOWORODKA W PRAKTYCE KLINICZNEJ
NEUROLOGIA NOWORODKA W PRAKTYCE KLINICZNEJ KONFERENCJA NAUKOWA Warsaw Plaza Hotel 27 28.11.2015 Patronat naukowy: Polskie Towarzystwo Neonatologiczne Polskie Towarzystwo Neurologów Dziecięcych Konferencja
Bardziej szczegółowoZnaczenie wczesnej interwencji we wspomaganiu rozwoju dziecka z zaburzeniami ze spektrum autyzmu i strategie terapii.
Michał Wroniszewski Fundacja SYNAPSIS Znaczenie wczesnej interwencji we wspomaganiu rozwoju dziecka z zaburzeniami ze spektrum autyzmu i strategie terapii. Otrębusy, 8.11.2011 r. SKALA ZJAWISKA 1. Epidemiologa
Bardziej szczegółowo1999r. ukończyła kurs uprawniający do zatrudnienia w charakterze wychowawcy w placówce wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej.
Monika Winnicka 1999r. ukończyła kurs uprawniający do zatrudnienia w charakterze wychowawcy w placówce wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej. 2002r. ukończyła kurs doskonalący Diagnoza i terapia jąkania.
Bardziej szczegółowoPrzewlekła choroba nerek
KONFERENCJA PRASOWA WARSZAWA 04.03.2010 PCHN - EPIDEMIOLOGIA Prof. Bolesław Rutkowski Katedra i Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych Gdański Uniwersytet Medyczny 1 Przewlekła choroba
Bardziej szczegółowoRODZICU DAJ SOBIE INFORMATOR DLA RODZICÓW I DZIECI Z ZABURZENIAMI W ROZWOJU.
RODZICU DAJ SOBIE POMÓC! INFORMATOR DLA RODZICÓW I DZIECI Z ZABURZENIAMI W ROZWOJU. WSTĘP Współczesna medycyna niesie ze sobą niezwykłe osiągnięcia zmierzające do ratowania przedwcześnie urodzonych noworodków,
Bardziej szczegółowoZnaczenie zaburzeń przetwarzania sensorycznego w diagnozie i terapii dziecka z dysfunkcjami rozwojowymi i trudnościami szkolnymi
Znaczenie zaburzeń przetwarzania sensorycznego w diagnozie i terapii dziecka z dysfunkcjami rozwojowymi i trudnościami szkolnymi Agnieszka Zdzienicka Chyła LUBLIN 27.11.2018r O teorii integracji sensorycznej
Bardziej szczegółowo