WYTYCZNE DLA PROJEKTOWANIA I BUDOWY LINII ŚWIATŁOWODOWYCH W RAMACH PROJEKTU MAN WROCŁAW

Transkrypt

1 WYTYCZNE DLA PROJEKTOWANIA I BUDOWY LINII ŚWIATŁOWODOWYCH W RAMACH PROJEKTU MAN WROCŁAW Urząd Miejski we Wrocławiu Wrocław pl. Nowy Targ 1/8

2 Spis treści: 1. Część ogólna Przedmiot opracowania Inwestor Wykonawca Podstawa opracowania Część technologiczna Charakterystyka ogólna Zasady wykonania dokumentacji projektowej Miejskiej Sieci Światłowodowej Zawartość dokumentacji projektowej Parametry kabli telekomunikacyjnych, włókien światłowodowych i pasywnych elementów optycznych Kable optotelekomunikacyjne wymagania ogólne Włókna światłowodowe - wymagania ogólne Pasywne elementy optyczne wymagania ogólne Wytyczne dotyczące technologii budowy Wrocławskiej Sieci Światłowodowej Instalacja kabli światłowodowych w studniach i obiektach węzłowych MontaŜ kabli światłowodowych Badania i pomiary kabli światłowodowych Zawartość Dokumentacji Powykonawczej Wytyczne dotyczące wykonania instalacji kabli światłowodowych w budynkach Koncepcja topologii sieci Wymagania dotyczące węzłów oraz monitorowanych obiektów sieci Wymagania ogólne Węzeł sieci warstwa szkieletowa Podwęzeł sieci - punkt koncentracji włókien Węzły uŝytkowników końcowych o wysokim zapotrzebowaniu na pasmo i usługi sieciowe Obiekt monitorowany o wysokim zapotrzebowaniu na niezawodność transmisji Obiekt monitorowany o standardowym zapotrzebowaniu na pasmo i usługi sieciowe Punk kamerowy CCTV SkrzyŜowanie z sygnalizacja świetlną Wartość prac Wykaz norm

3 1. Część ogólna Przedmiot opracowania. Przedmiotem niniejszego opracowania są wytyczne dla wykonania dokumentacji projektowej Wrocławskiej Metropolitalnej Sieci Światłowodowej Inwestor. Gmina Wrocław z siedzibą we Wrocławiu przy pl. Nowy Targ 1/ Wykonawca Podstawa opracowania. Umowa nr 3

4 2. Część technologiczna Charakterystyka ogólna. Celem podjętego działania jest zaprojektowanie i wybudowanie nowoczesnej miejskiej infrastruktury teleinformatycznej dla potrzeb statutowych Gminy oraz innych usług publicznych na bazie jednolitej elektronicznej platformy obejmującym swoim zasięgiem jednostki samorządowe miasta Wrocław oraz inne waŝne obszary aglomeracji. Projektowana infrastruktura teleinformatyczna powinna przyczynić się równieŝ do: usprawnienia i ułatwienia dostępu do informacji publicznych, efektywnego zarządzania zasobami gminnymi, poprawy bezpieczeństwa w mieści po przez rozbudowę monitoringu wizyjnego, efektywnego systemu sterowania ruchem Definicje. Sieć metropolitalna - (sieć miejska, sieć metropolitalna, MAN, Metropolitan Area Network, Municipal Area Network, sieć METRO) to sieć teleinformatyczna nowej generacji, obejmująca swoim zasięgiem rozległy obszar miejski, słuŝąca do jednoczesnych transmisji róŝnorodnych usług dla administracji, przedsiębiorstw, szkół oraz odbiorców indywidualnych. Czynnikami odróŝniającym sieć miejską od sieci telekomunikacyjnych poprzednich generacji, są: szerokopasmowość zdolność do jednoczesnej transmisji wielu usług, bez utraty jakości Ŝadnej z nich. Usługami takimi mogą być: przesył głosu (telefonia, systemy komunikacji słuŝb miejskich, zarządzanie kryzysowe), danych (Internet, sieć 4

5 wewnętrzna, elektroniczny obieg dokumentów) oraz obrazu (telewizja CCTV, filmy, telekonferencje, monitoring miejski); przepustowość zdolność do przesyłu duŝych ilości informacji jednocześnie. Zazwyczaj prędkości te rozpoczynają się od 100 Mbps (dla odbiorców końcowych) i dochodzą do rzędu Giga-bitów w szkielecie sieci. Dla sprawnego funkcjonowania podstawowych usług multimedialnych (sieć, telefonia oraz telewizja CCTV) wymagana jest minimalna przepustowość 6 Mbps (milionów bitów na sekundę) dla pojedynczego odbiorcy końcowego. PoniŜej tej wartości, szerokopasmowość jest ograniczona do pojedynczej usługi; konwergencja (unifikacja) zastosowanie jednej sieci oraz jednego standardu przesyłu róŝnego rodzaju informacji (sygnały, dane, obraz, dźwięk); powszechność dostępność sieci realizowana zarówno na poziomie technicznym (zasięg, moŝliwości techniczne podłączenia, łatwość implementacji u odbiorcy końcowego) oraz ekonomicznym (niska cena zarówno uruchomienia jak i samej usługi) Zasady wykonania dokumentacji projektowej Miejskiej Sieci Światłowodowej. Projekt topologii kabli światłowodowych wykonać na podstawie istniejących opracowań projektowych teletechnicznej infrastruktury podziemnej oraz istniejącej infrastruktury podziemnej wykonanej w ramach MSRK ( Miejskiej Sieci Rurociągów Kablowych) oraz kanalizacji teletechnicznej wykonanej dla potrzeb systemu sterowania ruchem. Projekt Miejskiej Sieci Światłowodowej MAN powinien umoŝliwić budowę w oparciu o istniejącą oraz projektowaną teletechniczną infrastrukturę podziemną wydajnej i niezawodnej sieci szkieletowej oraz dostępowej obejmującej swym zasięgiem wszystkie wymienione w załoŝeniach projektowych jednostki administracji gminnej. Powinien 5

6 równieŝ umoŝliwiać jej łatwą rozbudowę dla nowych potencjalnych klientów instytucjonalnych i indywidualnych. Dokumentacje projektową mogą wykonywać tylko te podmioty gospodarcze, które posiadają niezbędne i udokumentowane doświadczenie w realizacji podobnych zadań inwestycyjnych oraz zatrudniają projektantów, którzy posiadają uprawnienia bez ograniczeń w zakresie projektowania sieci i instalacji telekomunikacyjnych Zawartość dokumentacji projektowej. Dokumentacja projektowa sieci MAN powinna zawierać opisy i wyliczenia technologiczne niezbędne do wykonania zaprojektowanego zakresu prac określające jednoznacznie wybraną technologie realizacji. Uszczegółowieniem opisów muszą byś rysunki schematyczne i poglądowe określające jednoznacznie sposób wykonania danej czynności. PoniŜej zamieszczono zawartość dokumentacji oraz rodzaje rysunków i schematów. Dokumentacja projektowa powinna zawierać: Plan sytuacyjny istniejących i projektowanych rurociągów kablowych oraz istniejącej infrastruktury podziemnej Urzędu Miejskiego. Plan sytuacyjny naleŝy wykonać na podkładach mapowych w skali 1: i zaznaczyć przebiegi projektowanych tras kabli światłowodowych oraz węzłów i podwęzłów sieci Jednolity system numeracji: węzłów sieci, szaf zewnętrznych, studni kablowych, 6

7 punktów kamerowych CCTV, przystanków komunikacji miejskiej, skrzyŝowań z sygnalizacja świetlną. System numeracji elementów sieci naleŝy uzgodnić z właścicielami infrastruktury Analizę i dobór kabli światłowodowych. Analizę doboru kabli światłowodowych wykonać dla kaŝdego elementu sieci: warstwy szkieletowej, warstwy dostępowe, warstwy abonenckiej, punktu kamerowego CCTV. Analiza doboru kabli powinna zawierać: typ kabla, rodzaj włókna oraz rodzaj powłoki zewnętrznej Analizę i dobór pasywnych elementów optycznych. Analizę i dobór elementów optycznych sieci wykonać dla: przełącznic światłowodowych dla poszczególnych elementów sieci takich jak: serwerownie główne, węzły sieci, podwęzły sieci, punkty kamerowe CCTV, szafy sygnalizacji świetlnej, zakończenia abonenckie; złączy i konektorów optycznych, muf światłowodowych. 7

8 Analizę i dobór skrzynek i szaf kablowych. Analizę i dobór skrzynek i szaf kablowych wykonać dla: szaf dystrybucyjnych zewnętrznych, szaf dystrybucyjnych wewnętrznych z podziałem na kategorie obiektów, stelaŝy i skrzynek zapasów z podziałem na kategorie obiektów oraz studnie kablowe Schematy rozpływu rurociągów kablowych oraz schematy rozwinięte kanalizacji teletechnicznej. Schematy rozpływu rurociągów kablowych i kanalizacji teletechnicznej powinny zawierać: ilości rur w poszczególnych relacjach, długości poszczególnych relacji, kolory rur w przypadku rurociągów kablowych, studnie kablowe lub zasobniki złączowe z opisem typu Schematy rozpływu kabli światłowodowych. Schematy rozpływu kabli światłowodowych powinny zawierać: typ i rodzaj kabla, ilość włókien dla poszczególnych relacji, wielkość i umiejscowienie oraz długość zapasów kablowych oraz typ stelaŝa lub skrzynki zapasu, kolor rury rurociągu, w którym będzie instalowany kabel światłowodowy. 8

9 Schematy rozpływu włókien. Schematy rozpływu włókien światłowodowych powinny zawierać: miejsce zakończenia włókien dla poszczególnych relacji, ilości połączeń dla złączy: końcowych, przelotowych i odgałęźnych; jednolitą numerację włókien dla kaŝdej relacji, jednoznaczne określenie miejsca wykonania połączeń włókien światłowodowych, np.: numer studni lub numer węzła sieci wraz z adresem i nazwą obiektu Schematy montaŝowe zakończeń kabli światłowodowych, (schematy montaŝowe przełącznic światłowodowych). Schematy montaŝowe zakończeń kabli światłowodowych powinny zwierać: schemat przebiegu instalacji kablowej od miejsca wprowadzenia rurociągu kablowego do miejsca usytuowania szafy dystrybucyjnej z rodzajem i długością instalacji teletechnicznej, schemat pomieszczenia z miejscem usytuowania szafy dystrybucyjnej, schemat zasilania energetycznego szafy dystrybucyjnej, typ i schemat szafy dystrybucyjnej z lokalizacją przełącznicy światłowodowej, typ przełącznicy światłowodowej wraz z typem złączy optycznych. 9

10 Schematy montaŝowych złączy przelotowych i odgałęźnych kabli światłowodowych. Schematy montaŝowe złączy przelotowych i odgałęźnych powinny zawierać: miejsce wykonania złącza: adres, lokalizacja np. nr studni, nr szafy lub nazwę Obiektu, numery włókien światłowodowych podlegających połączeniu, ilość spawów włókien światłowodowych, rodzaj mufy światłowodowej, długość zapasów kabli światłowodowych, przebieg relacji, na której wykonywane jest połączenie Wykaz niezbędnych obliczeń, testów i pomiarów końcowych. Dokumentacja techniczna powinna zawierać rodzaj i metodę i opis wykonania poniŝszych obliczeń testów i pomiarów końcowy: obliczenie bilansu mocy dla relacji o długości powyŝej 10 km, pomiarów włókien światłowodowych: po zaciągnięciu kabli do rurociągów kablowych, pomiarów montaŝowych, testów końcowych włókien światłowodowych, pomiarów złączy optycznych. 10

11 Dokumentacja powykonawcza. Dokumentacja projektowa powinna zawierać opis zawartości i sposobu wykonania dokumentacji powykonawczej: rodzaje i ilość rysunków oraz schematów, rodzaje pomiarów i testów końcowych, wykaz niezbędnych tabel, rozliczenie materiałów inwestora, jeŝeli taki materiał będzie występował, wykaz niezbędnych oświadczeń i protokołów Wykaz materiałów podstawowych. Wykaz materiałów podstawowych powinien zawierać: typ i długość rur rurociągów kablowych, typ i ilość studni kablowych, typ i ilość złączy rur rurociągów kablowych, typ i długość kabli światłowodowych, typ i ilość muf światłowodowych, typ, ilość złączy i konektorów optycznych, typ i ilość stelaŝy zapasów, typ i ilość szaf dystrybucyjnych. 11

12 Przedmiar robót. Przedmiar robót powinien zawierać wykaz czynności i technologii niezbędnych do wykonania zaprojektowanego zakresu rzeczowego. Wykaz czynności naleŝy sporządzić w oparciu o pozycje kosztorysowe z odpowiednich Katalogów Nakładów Rzeczowych Kosztorys inwestorski. Kosztorys inwestorski naleŝy wykonać w oparciu o średnie czynniki cenotwórcze z opracowania Secocenbud za ostatni kwartał poprzedzający wykonanie dokumentacji projektowej. W przypadku braku danych dla niektórych specjalistycznych elementów budowy sieci naleŝy wykonać kalkulację własna w oparciu o posiadana wiedzę techniczną. W przypadku materiałów specjalistycznych do wyceny przyjąć wartość rynkową. Kosztorys inwestorski naleŝy wykonać w programie kosztorysowym Zuzia lub Norma Pro. 12

13 3. Parametry kabli telekomunikacyjnych, włókien światłowodowych i pasywnych elementów optycznych Kable optotelekomunikacyjne wymagania ogólne. Do budowy sieci szkieletowej i dostępowej w rurociągach kablowych naleŝy zastosować jednomodowe kable światłowodowe o konstrukcji tubowej z dielektrycznym elementem wytrzymałościowym typu Z-XOTKtsd: Z - kabel zewnętrzny, X - z powłoką polietylenową, OTK - optotelekomunikacyjny, ts tubowy (luźna tuba) z suchym uszczelnieniem ośrodka, d - całkowicie dielektryczny. Dopuszcza się równieŝ zastosowanie kabli o wzmocnionej konstrukcji w przypadku instalacji ich w istniejącej kanalizacji teletechnicznej typu Z-XOTKtsdD: D - wzmocnienie z włókien aramidowych na ośrodku kabla. Projektowane kable światłowodowe w konstrukcji tubowej powinny umoŝliwiać dowolną konfigurację złączy odgałęźnych i końcowych polegająca na wykonaniu odgałęzienia minimalnej ilości włókien dla punktu dostępowego. Dla Wrocławskiej Sieci Metropolitalnej ustalono, ze minimalna ilość włókien doprowadzanych do punku dostępowego to sześć włókien. W związku z powyŝszym ilość włókien w zamawianych kablach powinna być wielokrotnością liczby 4, (8, 12, 16, 24). Identyfikację kabli w kanalizacji teletechnicznej i studniach teletechnicznych powinny umoŝliwiać trwałe napisy znacznikowe na kablu wykonywane w sposób zapewniający jednoznaczne oznaczenie, co 1 mb. Napis na powłoce kabla powinien równieŝ zawierać oznaczenie producenta informujące o typie 13

14 kabla oraz ilość włókien. Inwestor moŝe równieŝ w wymaganiach szczegółowych zaŝądać zamieszczenia na powłoce kabla nazwy sieci lub nazwy inwestora. Długość odcinków fabrykacyjnych kanałowych kabli światłowodowych nie powinna przekraczać 4 km. Powinna ona wynikać bezpośrednio z długości optycznej odcinków w poszczególnych relacjach zamieszonych w dokumentacji technicznej, (schemat rozpływu kabli światłowodowych). Zestawienie długości odcinków fabrykacyjnych będzie podstawą do złoŝenia zamówienia dostawczego do producentów kabli telekomunikacyjnych. Dla kaŝdego dostarczonego bębna powinna być dostarczony atest z określający poniŝsze parametry: typ kabla, liczbę, producenta oraz rodzaj włókien, długość fabrykacyjną odcinaka, pomiary fabryczne włókien, parametry mechaniczne kabla, profil kabla z określeniem koloru tub i koloru włókien w tubach. W uzasadnionych przypadkach przy braku miejsca w istniejącej kanalizacji teletechnicznej dopuszcza się zastosowanie mikrokabli o maksymalnej średnicy 6 mm po uprzednim wybudowaniu mikrokanalizacji. Rozwiązania te wymagają szczegółowych uzgodnień z inwestorem i mogą być zastosowane tylko w przypadku budowy odgałęzień w istniejącej kanalizacji, gdy procent zajętości otworów kanalizacji pierwotnej jest większy od 70 % Włókna światłowodowe - wymagania ogólne. Włókna światłowodowe w projektowanych kablach Wrocławskiej Sieci Metropolitalnej powinny umoŝliwiać prowadzenie transmisji 10Gb/s w warstwie szkieletowej sieci oraz transmisje 1Gb/s w warstwach dostępowych. 14

15 Parametry włókien powinny odpowiadać zaleceniom standardu ITU-T G.65x odpowiednim dla danego rodzaju włókna przeznaczonymi do pracy w dwóch oknach transmisyjnych λ = 1310 nm. i λ = 1550 nam typu Z- XOTKtdxxJ. Zalecanym standardem włókien wykorzystywanych przy budowie sieci jest włókno jednomodowe 9/125 typu ITU-T G.652D. Włókno to umoŝliwi w przyszłości wykorzystanie zwielokrotnienia falowego CWDM/DWDM dla przyszłej rozbudowy sieci w warstwie szkieletowej jednak dla uzyskania jednorodności sieci włókna te powinny być projektowane w całej strukturze sieci równieŝ w warstwach dostępowych i dystrybucyjnych Pasywne elementy optyczne wymagania ogólne Złącza optyczne. Do budowy Wrocławskiej Sieci Metropolitalnej proponujemy przyjąć następujące standardy złączy światłowodowych: W przełącznicach warstwy szkieletowej zastosować złącza światłowodowe typu E 2000 APC Duplex, W przełącznicach warstwy dostępowej zastosować złącza światłowodowe typu E 2000 APC Simplex. Do zakończeń włókien światłowodowych w przełącznicach optycznych zastosować pigtaile światłowodowe wykonana z włókien w ścisłej tubie zakończone złączami optycznymi typu E 2000 APC. W przełącznicach światłowodowych zastosować kody odznaczeniowe dla złączy światłowodowych umoŝliwiające jednoznaczne odróŝnienie włókien z warstwy szkieletowej od włókien z warstwy dostępowej. Kolorystykę oznaczenia naleŝy uzgodnić z inwestorem na etapie wykonywania projektu technicznego zachowując dotychczas przyjęte standardy budowy sieci światłowodowych i oznaczeń zastosowanych w istniejących przełącznicach światłowodowych. 15

16 Przełącznice światłowodowe. Przełącznice zastosowane do budowy Wrocławskiej Sieci Metropolitalnej w zaleŝności od ich lokalizacji powinny umoŝliwiać zakończenie róŝnego rodzaju linii optotelekomunikacyjnych. Pojemność projektowanych przecznic powinna zapewniać 100% rezerwy dla przyszłych instalacji światłowodowych. Powinny one równieŝ umoŝliwiać modułową rozbudowę pola komutacyjnego bez konieczności 100 % wyposaŝenia dla pierwszego etapu inwestycji. W zaleŝności od lokalizacji danej przełącznicy projektant powinien określić minimalny moduł rozbudowy. Lokalizacja przełącznic wymusi na projektancie zastosowanie róŝnego rodzaju obudów i tak w przypadku: przełącznic wewnętrznych w głównych węzłach warstwy szkieletowej - zastosować przełącznice o konstrukcjach szafowych umoŝliwiające zakończenie i komutację minimum 600 zakończeń torów optycznych; przełącznic wewnętrznych węzłach zbiorczych - zastosować przełącznice o konstrukcjach szafowych umoŝliwiające zakończenie i komutację minimum 200 zakończeń torów optycznych; przełącznice wewnętrzne w węzłach dostępowych zastosować przełącznice panelowe wykonane w standardzie 19 ; wielkość pola komutacyjnego powinna równieŝ zapewniać 100 % rezerwy dla przyszłych instalacji; przełącznice zewnętrzne dla punktów kamerowych zastosować szafki zewnętrzne o klasie ochrony ip 65. pojemność szafek ustalić w zaleŝności od ilości komutowanych torów optycznych. wielkość pola komutacyjnego powinna równieŝ zapewniać 100% rezerwy dla przyszłych instalacji. 16

17 KaŜda z wyŝej wymienionych przełącznic powinna umoŝliwiać: łatwe wprowadzenie kabli liniowych zarówno od góry jak i od dołu obudowy, szybką lokalizację torów optycznych, (widoczne opis i moŝliwość zastosowania kolorowych kodów oznaczeń), umieszczenie duŝej ilości zapasów pigtaili i kabli krosowych z moŝliwością ich łatwej rekonfiguracji, wykonanie spawów tranzytowych na nie zakańczanych włóknach światłowodowych, łatwe i wygodne mocowanie kabli światłowodowych Mufy światłowodowe. Do budowy Wrocławskiej Sieci Metropolitalnej rekomenduje się zastosowanie muf światłowodowych zamykanych rękawem termokurczliwym. Typ i wielkość osłony powinien zostać doprany przez projektanta w zaleŝności od typu i pojemności kabla oraz od rodzaju złącza, które ma zostać wykonane. Osłony złączowe powinny być umieszczane w studniach kablowych. Dopuszcza się równieŝ umieszczanie osłon złączowych w piwnicach budynków, ale tyko w uzasadnionych przypadkach przy braku miejsca w istniejącej kanalizacji teletechnicznej. KaŜda z zastosowanych osłon złączowych powinna umoŝliwiać rozbudowę relacji, na której została zainstalowana po przez moŝliwość wprowadzenia dwóch dodatkowych kabli. Na głównych ciągach magistralnych naleŝy zaprojektować osłony złączowe umoŝliwiające wykonanie bezinwazyjnego złącza odgałęźnego bez konieczności przecinania 100% włókien światłowodowych z kabla głównego. Rozwiązanie to umoŝliwi w następnych etapach łatwa rozbudowę istniejącej sieci. 17

18 StelaŜe zapasów. Do zabezpieczenie zapasów eksploatacyjnych kabli światłowodowych Wrocławskiej sieci Metropolitalnej rekomenduje się zastosowanie stelaŝy zapasów typu SZ 1,2, 3,4. Rodzaj i wielkość zapasu powinien określić projektant na etapie wykonywanie dokumentacji projektowej w zaleŝności od miejsca lokalizacji zapasu oraz od długości kabla światłowodowego. Eksploatacyjne zapasy kabli światłowodowych naleŝy wykonać przy złączach: przelotowych, odgałęźnych i końcowych oraz nie rzadziej, niŝ co 500 m dla relacji kabli sieci szkieletowej i nie rzadziej niŝ 800 m dla relacji kabli sieci dostępowej. Długości zapasów kabli dla złączy światłowodowych: złącza przelotowe i odgałęźne 25 m zapasu kabla światłowodowego dla kaŝdego kierunku, lecz w przypadku, gdy nie ma moŝliwości dojechania samochodem serwisowym na odległość mniejszą niŝ 15 m długość zapasu naleŝy wydłuŝyć tak by umoŝliwić wykonanie montaŝu kabla w samochodzie serwisowym lub zmienić lokalizacje złącza; złącza końcowe 15 m zapasu kabla w bezpośrednim sąsiedztwie przełącznicy oraz 25 m zapasu w ostatniej studni przed obiektem, w, którym zostało zaprojektowane zakończenie kabla światłowodowego. Dopuszcza się równieŝ przeniesienie całości zapasu do ostatniej studni w przypadku braku miejsca w obiekcie na wykonanie zapasu przy przełącznicy światłowodowej. Długości trasowe zapasów kabla światłowodowego: trasy kabli sieci szkieletowej 50 m zapasu w studni kablowej nie rzadziej, niŝ co 500m trasy linii światłowodowej. Przy zastosowaniu standardowych długości rur rurociągów 18

19 kablowych studnie z zapasami eksploatacyjnymi umieszczane powinny być, co dwa odcinki instalacyjne; trasy kabli sieci dostępowej - 50 m zapasu w studni kablowej nie rzadziej, niŝ co 800m trasy linii światłowodowej. Przy zastosowaniu standardowych długości rur rurociągów kablowych studnie z zapasami eksploatacyjnymi umieszczane powinny być, co trzy odcinki instalacyjne. 19

20 4. Wytyczne dotyczące technologii budowy Wrocławskiej Sieci Światłowodowej Instalacja kabli światłowodowych w studniach i obiektach węzłowych. Instalacja kabli światłowodowych w projektowanej Wrocławskiej Metropolitalnej Sieci Światłowodowej będzie obejmowała dwa rodzaje infrastruktury podziemnej: kanalizację teletechniczną wybudowaną z rur DVK oraz DVR o średnicy Ø 100 mm, rurociągi kablowe wybudowane z rur HDPE o średnicy Ø 32 mm i grubości ścianki 2,9mm. Do instalacji kabli światłowodowych w rurociągach kablowych rekomenduję się zastosowanie pneumatyczne metody zaciągania kabli światłowodowych. Dopuszcza się zastosowanie metody tłoczkowej jak równieŝ metody strumieniowej. O wyborze jednej lub o dopuszczeniu obu metod powinien zadecydować projektant kierując się średnicą projektowanego kabla światłowodowego oraz średnicą rurociągu, w którym będzie on instalowany. MoŜliwe jest równieŝ ręczę lub mechaniczne zaciąganie kabli optotelekomunikacyjnych w uzasadnionych przypadkach, ale pod warunkiem ciągłej kontroli siły naciągu i stosowania urządzeń zabezpieczających przed przekroczeniem dopuszczalnej wielkości tej siły. Do instalacji kabli światłowodowych w kanalizacji teletechnicznej rekomenduje się ręczę lub mechaniczne zaciąganie kabli optotelekomunikacyjnych, ale pod warunkiem ciągłej kontroli siły naciągu i stosowania urządzeń zabezpieczających przed przekroczeniem dopuszczalnej wielkości tej siły. 20

21 MoŜliwe jest równieŝ zastosowanie pneumatycznej metody zaciągania kabli światłowodowych, lecz tylko w przypadku wybudowania kanalizacji wtórnej w istniejących ciągach kanalizacji teletechnicznej. Kable optotelekomunikacyjne nie powinny być instalowane w rurociągach kablowych i kanalizacji teletechnicznej, gdy temperatura powietrza spadnie poniŝej -5 C. Przy wykonywaniu instalacji kabli światłowodowych do kanalizacji teletechnicznej i rurociągów kablowych naleŝy zachowywać odpowiednie promienia gięcia kabli. W większości produkowanych kabli kanałowych maksymalny promień gięcia wynosi 20 średnic powłoki zewnętrznej kabla. Przed instalacją kabli światłowodowych w kanalizacji teletechnicznej naleŝy wykonać pomiary sprawdzające na bębnach dla jednej długości fali świetlnej λ= 1550 nm. Po zaciągnięciu kabli światłowodowych do kanalizacji teletechnicznej wykonać dokumentację powykonawczą, w której naleŝy zamieścić profil kabla i numer otworu dla kaŝdej z relacji. W kaŝdej studni kablowej oraz w budynkach na kablach światłowodowych umieścić laminowane opaski informacyjne, na, których naleŝy zamieścić napis UWAGA NIEWIDZIALNE PROMIENIOWANIE LASERA oraz następujące informację: właściciel kabla, relację kabla, typ kabla. Tabliczka powinna być wykonana w kolorze Ŝółtym lub pomarańczowym trwale przymocowana do powłoki zewnętrznej kabla. Praktykuje się mocowanie tabliczki za pomocą opasek plastikowych samozaciskających. 21

22 4.2. MontaŜ kabli światłowodowych. Połączenia włókien światłowodowych dla sieci szkieletowej i dostępowej wykonać metodą spajania. Maksymalna wartość tłumienności połączenia to wartość 0, 15 db., określona, jako średnia pomiarów wykonanych w obu kierunkach transmisji. Dopuszcza się równieŝ maksymalną wartość tłumienności połączenia o wartości 0,3 db w przypadku, gdy trzy kolejne próby spajania nie dały zadawalającego wyniku oraz nie było moŝliwe uzyskanie tłumienności spojenia mniejszej lub równej 0, 15 db. Dopuszcza się tylko jedno takie połączenie na jednej relacji. Do pomiarów montaŝowych naleŝy uŝywać homologowanego sprzętu pomiarowego. Pomiary montaŝowe wykonać metoda rozproszenia wstecznego dla dwóch długości fali świetlnej λ = 1310 nm. i λ = 1550 nm. Połączenia niespełniające warunków tłumienności naleŝy udokumentować wykonując wydruk reflektogramu dla dwóch długości fali świetlnej λ = 1310 nm. i λ = 1550 nm. Po wykonaniu montaŝu relacji wyliczyć bilans mocy dla kaŝdej relacji na podstawie wzoru zamieszczonego w dokumentacji projektowej Badania i pomiary kabli światłowodowych. W celu kontroli, jakości prac instalacyjno montaŝowych dla warstwy szkieletowej i dostępowej naleŝy wykonać następujące pomiary kabli światłowodowych: pomiar transmisyjny metodą rozproszenia wstecznego w obu kierunkach transmisji dla dwóch długości fali świetlnej λ = 1310 nm. i λ = 1550 nm; pomiar bilansu mocy metodą transmisyjną w obu kierunkach transmisji dla dwóch długości fali świetlnej λ = 1310 nm. i λ = 1550 nm; 22

23 pomiar reflektancji złączy optycznych dla dwóch długości fali świetlnej λ = 1310 nm. i λ = 1550 nm. Pomiary wykonać naleŝy dla 100% włókien światłowodowych wybudowanych linii. Wyniki pomiarów powinny jednoznacznie określać następujące parametry torów optycznych: całkowitą długość optyczną (długość relacji wraz z zapasami eksploatacyjnymi), całkowitą tłumienność, tłumienności wszystkich połączeń w obu kierunkach transmisji z wyliczoną wartością średnią, reflektancję wszystkich złączy optycznych dla dwóch długości fali świetlnej Zawartość Dokumentacji Powykonawczej. Dokumentacja powykonawcza powinna zawierać: protokoły przekazania obiektów po wykonaniu instalacji sieci światłowodowej, protokoły przekazania terenu po instalacji rurociągów kablowych, atesty i świadectwa kwalifikacji zabudowanych materiałów, oświadczenie kierownika budowy, oświadczenie inspektora nadzoru, powykonawcze schematy rozpływu kabli sieci szkieletowej i dostępowej z zajętością otworów rur rurociągów teletechnicznych i lokalizacją zapasów kabli, powykonawcze schematy rozpływu włókien wraz ze schematami złączy, 23

24 reflektogramy włókien światłowodowych dla dwóch długości fali świetlnej, λ = 1310 nm. i λ = 1550 nm, tabelę z wartościami tłumienności włókien światłowodowych mierzonych miernikiem mocy optycznej w obu kierunkach transmisji dla dwóch długości fali świetlnej, λ = 1310 nm. i λ = 1550 nm. z wyliczoną wartością średnią, tabelę z wartościami tłumienności spawów pomierzonych w obu kierunkach transmisji dla dwóch długości fali świetlnej λ = 1310 nm. i λ = 1550 nm. z wyliczoną wartością średnią, tabelę z wartościami reflektancji złączy optycznych pomierzonymi dla dwóch długości fali świetlnej λ = 1310 nm. i λ = 1550 nm, schematy wykonanych zakończeń kabli światłowodowych w węzłach sieci, (lokalizacja przełącznic i szaf dystrybucyjnych), schematy zajętości szaf dystrybucyjnych, dokumentacje powykonawcza naleŝy wykonać, co najmniej w dwóch egzemplarzach lub w większej ilości na Ŝyczenie inwestora. 24

25 5. Wytyczne dotyczące wykonania instalacji kabli światłowodowych w budynkach. Kanalizacja wewnątrz budynkowa powinna umoŝliwiać prowadzenie wiązek kabli zakończeniowych (w powłokach trudnopalnych) lub kabli liniowych w przepustach lub rurach trudnopalnych. Zaleca się podczas instalacji kabli zakończeniowych zainstalowanie w szybie lub przepuście wiązki rur trudnopalnych bezhalogenowych o średnicy 32 mm (lub innej dostosowanej do średnicy zewnętrznej prowadzonych kabli) w liczbie umoŝliwiającej instalowanie nowych kabli, szczególnie optotelekomunikacyjnych, w okresie 5 10 lat. Kanalizacja budynkowa powinna zachowa. ciągłość od miejsca wprowadzenia kabli do budynku do szafy węzła sieci miejskiej WSM gdzie będą zakończone kable światłowodowe. W miarę moŝliwości kanalizacja budynkowa powinna być prowadzona w korytach kablowych montowanych w przestrzeni nad sufitem podwieszanym lub w podłodze technicznej. Kanalizacja wewnątrz budynkowa powinna spełniać odpowiednie wymagania przeciwpoŝarowe. Ze względu na róŝnorodność rozwiązań konstrukcyjnych budynków kanalizacja wewnątrz budynkowa powinna być wykonywana wg rozwiązań przyjmowanych indywidualnie oraz zgodnie z wymaganiami Inwestora oraz wymaganiami zawartymi w odrębnych przepisach. 25

26 Kanalizacja wprowadzeniowa powinna być zakończona w jednakowy sposób po stronie studni stacyjnej i po stronie komory kablowej, a mianowicie: a) otwory wprowadzające naleŝy pogrupować w pionowe ciągi mające po dwa otwory w poziomie, przy czym odległość między sąsiadującymi ze sobą ścianami rur tych ciągów powinna wynosić 100 mm, a odległość między ściankami sąsiednich rur nie powinna być mniejsza niŝ 10 mm, b) rury kanalizacji kablowej pierwotnej powinny wystawać do 50 mm od ściany, natomiast rury kanalizacji wtórnej - na co najmniej 500 mm, c) otwory rur pustych i z kablami powinny być skutecznie uszczelnione w sposób określony w projekcie technicznym, d) dopuszcza się przechodzenie kanalizacji wtórnej przez studnię stacyjną i jej zakończanie w komorze kablowej, e) dopuszcza się, aby kable optotelekomunikacyjne były w studni stacyjnej osłaniane rurami, pod warunkiem ich bezpiecznego ułoŝenia. 26

27 6. Koncepcja topologii sieci. W przypadku budowy sieci miejskich optymalnym rozwiązaniem jest zastosowanie topologii ringu. Oznacza to, Ŝe poszczególne relacje łączone są fizyczną i logiczną pętlą. Dzięki temu, znacząco podnosi się niezawodność oraz bezpieczeństwo funkcjonowania usług w sieci. Awarie jednej lub nawet kilku relacji nie powodują utraty łączności pomiędzy węzłami, a dzięki logicznym pętlom istnieje alternatywny dostęp do danego węzła sieci miejskiej. Sprawna realizacja transmisji danych wymaga, by sieć miejska była połączona z sieciami innych operatorów za pomocą tzw. punktów styku. Bezpieczeństwo funkcjonowania sieci wymaga, by tych punktów było kilka (co najmniej dwa). W przypadku sieci miejskiej uzasadniona jest budowa punktów styku ze wszystkimi dostępnymi i waŝnymi operatorami (posiadającymi relatywnie duŝo uŝytkowników). UmoŜliwi to w przyszłości realizację wymiany danych pomiędzy sieciami. Dodatkową korzyścią jest przejęcie przez sieć miejską roli waŝnego punktu wymiany ruchu międzyoperatorskiego co stawia taką sieć w bardzo uprzywilejowanej pozycji wobec innych operatorów. Trasy przebiegu infrastruktury podziemnej zostały zaprojektowane w innych opracowaniach projektowy w taki sposób by umoŝliwić wykonanie kablowych połączeń redundantnych dla najwaŝniejszych węzłów sieci. W związku z powyŝszym, dla obiektów: Węzeł sieci i Podwęzeł sieci (punkt koncentracji włókien), naleŝy zapewnić pełną redundancje kablową i sprzętową. Proponowana koncepcja topologii sieci dla Wrocławskiej Metropolitalnej Sieci Światłowodowej została przedstawiona schematycznie na rys. nr1 i nr 2. 27

28 7. Wymagania dotyczące węzłów oraz monitorowanych obiektów sieci Wymagania ogólne. Węzły transmisyjne wewnętrzne naleŝy projektować w oparciu o standardowe 19 szafy przemysłowe w wykonaniu o podwyŝszonej szczelności zgodnie ze standardem IP41. Jako podstawową wersję węzła transmisyjnego naleŝy przyjąć stojak 19 zabudowany w szafie przemysłowej w zaleŝności od potrzeb o wysokości od 24 do 42U, szerokości 800 mm i głębokości 800 mm, montowanej na standardowym cokole metalowym o wysokości do 300 mm. Szafy powinny być zamykane na zamki patentowe. W uzasadnionych przypadkach element dna szafy powinien mieć zabudowany filtr przeciwpyłowy chroniący wnętrze przed zanieczyszczeniem. Monitoring i kontrola dostępu w obiektach o mniejszym znaczeniu strategicznym moŝe być realizowana po przez dwustanowy czujnik otwarcia drzwi. Czujniki te powinny być podłączone do interfejsu zasilacza UPS lub portu ethernet koncentratora na etapie montaŝu i uruchomienia urządzeń aktywnych. W węzłach o duŝym znaczeniu strategicznym takich, jak Węzły Sieci i Podwęzły Sieci naleŝy zaprojektować zasilanie awaryjne o jedno godzinnym podtrzymaniu. W przypadku węzłów sieci dla odbiorców końcowych projektowanie zasilania awaryjnego nie jest konieczne. 28

29 7.2. Węzeł sieci warstwa szkieletowa. Węzły sieci zlokalizowane w dwóch obiektach własnych inwestora przy: ul. Świdnickiej 53 siedziba Wydziału Informatyki UM Wrocław, ul. Strzegomskiej 148 siedziba Centrum Zarządzania Miastem. Są to węzły sieci szkieletowej o powierzchni, co najmniej 50 m 2 umoŝliwiające styk dla poszczególnych warstw sieci. Pomiędzy punktami warstwy szkieletowej naleŝy zapewnić całkowitą redundancję kablową i sprzętową dla projektowanych połączeń światłowodowych. Nie dopuszcza się na relacjach bezpośrednich pomiędzy węzłami sieci szkieletowej wykonywania połączeń rozłącznych za pomocą złączy optycznych. Wykonywane połączenia mogą być tylko połączeniami spawanymi, a w przypadku konieczności wyprowadzenia z kabla włókien przeznaczonych do transmisji w warstwie szkieletowej na przełącznicach światłowodowych połączenia tych włókien naleŝy wykonać, jako połączenia tranzytowe na oddzielnych kasetach światłowodowych. Węzły sieci szkieletowej naleŝy wyposaŝyć w: pomieszczenie na lokalizację zapasów kabli światłowodowych, szafowe przełącznice światłowodowe umoŝliwiające zakończenie i komutację, co najmniej 600 torów światłowodowych ze 100% rezerwa przeznaczoną na dalsze etapy rozbudowy sieci, system podsufitowych duktów kablowych umoŝliwiających łatwe krosowanie torów optycznych, 29

30 podłogę techniczną umoŝliwiająca łatwa instalacje kabli światłowodowych i teletechnicznych, zasilanie rezerwowe z jednogodzinnym podtrzymaniem, klimatyzację Podwęzeł sieci - punkt koncentracji włókien. Są to węzły sieci zlokalizowane obiektach własnych inwestora umoŝliwiające koncentrację kilku relacji kabli światłowodowych. Są to węzły sieci dostępowej przyłączone do warstwy szkieletowej o powierzchni, co najmniej 20 m 2 mające bezpośrednie połączenie z węzłami sieci i umoŝliwiające styk warstwy sieci dostępowej i dystrybucyjnej. Redundancję w przypadku podwęzłów sieci naleŝy zapewnić przez bezpośrednie połączenia włókien światłowodowych, z co najmniej jednym węzłem sieci szkieletowej. Dla tego typu obiektów dopuszcza się na relacjach bezpośrednich pomiędzy węzłami sieci szkieletowej wykonywania połączeń rozłącznych za pomocą złączy optycznych. Rekomendowane są jednak połączenia spawane. W przypadku wykonywania połączeń tranzytowych w przełącznicach światłowodowych połączenia te naleŝy wykonać na oddzielnych kasetach światłowodowych. Podwęzły sieci naleŝy wyposaŝyć w: pomieszczenie na lokalizację zapasów kabli światłowodowych, szafowe przełącznice światłowodowe umoŝliwiające zakończenie i komutację, co najmniej 200 torów światłowodowych ze 100% rezerwa przeznaczoną na dalsze etapy rozbudowy sieci, system podsufitowych duktów kablowych umoŝliwiających łatwe krosowanie torów optycznych, 30

31 podłogę techniczną umoŝliwiająca łatwa instalacje kabli światłowodowych i teletechnicznych, zasilanie rezerwowe z jednogodzinnym podtrzymaniem Klimatyzację. Do obiektów tych moŝemy zaliczyć: Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta ul. Długa 49, Komisariat Policji ul. Trzemeska 12, Urząd Miejski ul. G. Zapolskiej 2/4, Urząd Miejski ul. Świdnicka 53, Urząd Miasta Pl. Nowy Targ, MOPS na Ostatnim Groszu 54, Budynek StraŜy Miejskiej ul. Wysoka 6, Budynek StraŜy Miejskiej ul. Gwarnej 5-7, ZOZ oraz WODGiK zlokalizowany przy ul. Dobrzyńskiej 21-23, Noclegownia dla bezdomnych przy. Ul. Małachowskiego 15, śłobek zlokalizowany przy ul. Sądowej 6, Zespół Szkół Budowlanych, ul. Grabiszyńska Węzły uŝytkowników końcowych o wysokim zapotrzebowaniu na pasmo i usługi sieciowe. Są to węzły sieci zlokalizowane obiektach własnych inwestora lub w obiektach innych podmiotów administracji samorządowej o duŝych zapotrzebowaniu na pasmo i usługi sieciowe ze względu na charakter świadczonych usług. Są to węzły sieci dostępowej o powierzchni, co najmniej 20 m 2 mające bezpośrednie połączenie, z co najmniej jednym podwęzłem sieci lub węzłem sieci szkieletowej. 31

32 Redundancję w przypadku tych obiektów sieci naleŝy zapewnić przez bezpośrednie połączenia włókien światłowodowych, z co najmniej jednym podwęzłem lub węzłem sieci szkieletowej. Dla tego typu obiektów dopuszcza się na relacjach bezpośrednich pomiędzy węzłami sieci szkieletowej wykonywania połączeń rozłącznych za pomocą złączy optycznych. Rekomendowane są jednak połączenia spawane. W przypadku wykonywania połączeń tranzytowych w przełącznicach światłowodowych połączenia te naleŝy wykonać na oddzielnych kasetach światłowodowych. Obiekty te naleŝy wyposaŝyć w: pomieszczenie na lokalizację zapasów kabli światłowodowych, szafowe przełącznice światłowodowe umoŝliwiające zakończenie i komutację, co najmniej 100 torów światłowodowych ze 100% rezerwa przeznaczoną na dalsze etapy rozbudowy sieci, system podsufitowych duktów kablowych umoŝliwiających łatwe krosowanie torów optycznych, podłogę techniczną umoŝliwiająca łatwa instalacje kabli światłowodowych i teletechnicznych, zasilanie rezerwowe z jednogodzinnym podtrzymaniem, monitoring i kontrolę dostępu. Do obiektów tych moŝemy zaliczyć: Urząd Marszałkowski, ul. Mazowiecka 17, Lotnisko im. Mikołaja Kopernika we Wrocławiu, Stadion Miejski, ul. Drzymały, MOPS, ul. Strzegomska 6, Urząd Miejski, ul. G. Zapolskiej 2/4, 32

33 Komisariat Policji, ul. Strzegomska 12, UM Wrocławia, Wydział Środowiska i Rolnictwa, ul. Michalczyka 23, ZDiUM, ul. Długa 49, Archiwum Miejskie, ul. Stalowa Obiekt monitorowany o wysokim zapotrzebowaniu na niezawodność transmisji. Są to węzły sieci zlokalizowane obiektach własnych inwestora o duŝych zapotrzebowaniu na pasmo i niezawodność transmisji. Są to węzły sieci dostępowej o powierzchni, co najmniej 20 m 2 mające bezpośrednie połączenie, z co najmniej jednym węzłem sieci szkieletowej. Redundancję w przypadku tych obiektów sieci naleŝy zapewnić przez bezpośrednie połączenia włókien światłowodowych, z co najmniej jednym węzłem sieci szkieletowej. Nie dopuszcza się na relacjach bezpośrednich pomiędzy węzłami sieci szkieletowej wykonywania połączeń rozłącznych za pomocą złączy optycznych. Wykonywane połączenia mogą być tylko połączeniami spawanymi, a w przypadku konieczności wyprowadzenia z kabla włókien przeznaczonych do transmisji w warstwie szkieletowej na przełącznicach światłowodowych połączeń tych włókien naleŝy wykonać, jako połączenia tranzytowe na oddzielnych kasetach światłowodowych. Obiekty te naleŝy wyposaŝyć w: szafowe lub panelowe przełącznice światłowodowe umoŝliwiające zakończenie i komutację, co najmniej 24 torów światłowodowych ze 100% rezerwą, jeŝeli przewidywane są dalsze etapy rozbudowy sieci; 33

34 system duktów lub koryt kablowych umoŝliwiających łatwe krosowanie torów optycznych; zasilanie rezerwowe z jednogodzinnym podtrzymaniem; klimatyzację; monitoring i kontrolę dostępu. Do obiektów tych moŝemy zaliczyć: Urząd Marszałkowski, ul. Mazowiecka 17, Lotnisko im. Mikołaja Kopernika we Wrocławiu, Stadion Miejski, ul. Drzymały, MOPS, ul. Strzegomska 6, Urząd Miejski, ul. G. Zapolskiej 2/4, Komisariat Policji, ul. Strzegomska 12, UM Wrocławia, Wydział Środowiska i Rolnictwa, ul. Michalczyka 23, ZDiUM, ul. Długa 49, Archiwum Miejskie, ul. Stalowa 62. Komisariat Policji ul. Grabiszyńska 236 Jednostka Ratownictwa Gaśniczego ul. Grabiszyńska 259 Komendant Wojewódzki Policji 34

35 7.6. Obiekt monitorowany o standardowym zapotrzebowaniu na pasmo i usługi sieciowe. Są to węzły sieci zlokalizowane obiektach własnych inwestora lub innych obiektach administracji samorządowej. Są to węzły sieci dostępowej o powierzchni, co najmniej 2 m 2 mające bezpośrednie połączenie z podwęzłami sieci i umoŝliwiające styk warstw sieci dostępowej i dystrybucyjnej. Redundancje w przypadku tych obiektów sieci naleŝy zapewnić przez bezpośrednie połączenia włókien światłowodowych, z co najmniej jednym podwęzłem sieci. Dla tego typu obiektów dopuszcza się na relacjach bezpośrednich pomiędzy podwęzłami sieci wykonywanie połączeń rozłącznych za pomocą złączy optycznych. Rekomendowane są jednak połączenia spawane. W przypadku wykonywania połączeń tranzytowych w przełącznicach światłowodowych połączenia te naleŝy wykonać na oddzielnych kasetach światłowodowych. Obiekty te naleŝy wyposaŝyć w: szafowe lub panelowe przełącznice światłowodowe umoŝliwiające zakończenie i komutację, co najmniej 12 torów światłowodowych ze 100% rezerwą, jeŝeli przewidywane są dalsze etapy rozbudowy sieci; system duktów lub koryt kablowych umoŝliwiających łatwe krosowanie torów optycznych; kontrolę dostępu. 35

36 7.7. Punk kamerowy CCTV. Są to punkty sieci umoŝliwiające przyłączenie jednej lub większej ilości kamer monitoringu miejskiego zlokalizowane w obrębie istotnych punktów aglomeracji. Mają one połączenie z jednym węzłem sieci dostępowej. W przypadku standardowego punktu kamerowego CCTV redundancja nie jest konieczna. Obiekty te naleŝy wyposaŝyć w: skrzynkowa przełącznicę światłowodową z zintegrowaną mufa końcową o klasie ochrony IP 65, Zasilanie 230 V, Kamerę ze z integrowana obudową o klasie ochrony IP SkrzyŜowanie z sygnalizacja świetlną. Są to punkty sieci umoŝliwiające przyłączenie jednej lub większą ilości instalacji teletechnicznych takich jak: system sterowania sygnalizacją świetlną, system zarządzania ruchem, punkty kamerowe CCTV zlokalizowane w obrębie skrzyŝowań. Mają one połączenie, z co najmniej jednym węzłem sieci dostępowej. W przypadku standardowego punktu sieci zlokalizowanego w obrębie skrzyŝowania wymagana jest redundancja połączeń światłowodowych. Redundancja powinna być realizowana poprze przyłączenie go, do co najmniej jednego podwęzła sieci. Dla tego typu obiektów dopuszcza się na relacjach bezpośrednich pomiędzy podwęzłami sieci wykonywanie połączeń rozłącznych za pomocą złączy optycznych. Rekomendowane są jednak połączenia spawane. W przypadku wykonywania połączeń tranzytowych 36

37 w przełącznicach światłowodowych połączenia te naleŝy wykonać kasetach światłowodowych. na oddzielnych Obiekty te naleŝy wyposaŝyć w: szafę dostępową o klasie ochrony IP 65, panelową przełącznicę światłowodową ze zintegrowaną mufa końcową, zasilanie podstawowe 230 V, kontrolę dostępu. 37

38 8. Wartość prac. Szacunek nakładów inwestycyjnych niezbędnych na wykonanie proponowanej koncepcji topologii sieci został wykonany na podstawie średnich stawek rynkowych stosowanych do wyceny robót teletechnicznych. 9. Wykaz norm. 38