Microsoft SQL Server Reporting Services

Transkrypt

1 Stacia Misner Microsoft SQL Server Reporting Services 2012 Przekład: Natalia Chounlamany, Leszek Biolik APN Promise, Warszawa 2013

2 Microsoft SQL Server 2012 Reporting Services 2013 APN PROMISE SA Authorized Polish translation of English edition of Microsoft SQL Server 2012 Reporting Services, ISBN: Copyright 2013 by Data Inspirations, Inc. This translation is published and sold by permission of O Reilly Media, Inc., which owns or controls all rights to publish and sell the same. APN PROMISE SA, biuro: ul. Kryniczna 2, Warszawa tel , fax mspress@promise.pl Wszystkie prawa zastrzeżone. Żadna część niniejszej książki nie może być powielana ani rozpowszechniana w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób (elektroniczny, mechaniczny), włącznie z fotokopiowaniem, nagrywaniem na taśmy lub przy użyciu innych systemów bez pisemnej zgody wydawcy. Książka ta przedstawia poglądy i opinie autorów. Przykłady firm, produktów, osób i wydarzeń opisane w niniejszej książce są fikcyjne i nie odnoszą się do żadnych konkretnych firm, produktów, osób i wydarzeń, chyba że zostanie jednoznacznie stwierdzone, że jest inaczej. Ewentualne podobieństwo do jakiejkolwiek rzeczywistej firmy, organizacji, produktu, nazwy domeny, adresu poczty elektronicznej, logo, osoby, miejsca lub zdarzenia jest przypadkowe i niezamierzone. Nazwa Microsoft oraz znaki towarowe wymienione na stronie about/legal/en/us/intellectualproperty/trademarks/en-us.aspx są zastrzeżonymi znakami towarowymi grupy Microsoft. Wszystkie inne znaki towarowe są własnością ich odnośnych właścicieli. APN PROMISE SA dołożyła wszelkich starań, aby zapewnić najwyższą jakość tej publikacji. Jednakże nikomu nie udziela się rękojmi ani gwarancji. APN PROMISE SA nie jest w żadnym wypadku odpowiedzialna za jakiekolwiek szkody będące następstwem korzystania z informacji zawartych w niniejszej publikacji, nawet jeśli APN PROMISE została powiadomiona o możliwości wystąpienia szkód. ISBN: Przekład: Natalia Chounlamany, Leszek Biolik Korekta: Ewa Swędrowska Skład i łamanie: MAWart Marek Włodarz

3 Gerremu, mojemu dozgonnemu przyjacielowi. Stacia Misner Mojej kochającej Mamie, która wpakowała mnie w to wszystko. Erika Bakse

4

5 Spis treści Wprowadzenie xxi O autorkach xxvii Część I Usługi raportowania podstawy 1 Co nowego w Microsoft SQL Server 2012 Reporting Services Nowe funkcje Power View Integracja z programem SharePoint Alerty danych Pozostałe zmiany SQL Server Data Tools Nowe rozszerzenia renderowania Pożegnanie z programem Report Builder Aktualizacja z wcześniejszych wersji Przygotowanie Aktualizacja w miejscu Migracja Omówienie środowiska Reporting Services Platforma raportowania Cykl życia raportu Opracowywanie raportu Administrowanie raportami Dostęp do raportów Architektura Reporting Services Tryb macierzysty Tryb zintegrowanego programu SharePoint Scenariusze wdrażania Wdrożenie na pojedynczym serwerze Pamięć Miejsce na dysku Aktywność na dysku Wdrożenie rozproszone Wdrożenie serwera w trybie macierzystym Wdrożenie serwera w trybie zintegrowanego programu SharePoint v

6 vi Spis treści Inne komponenty Wdrożenie na szeroką skalę Równoważenie obciążenia Klaster pracy awaryjnej Rozproszone obciążenie Wdrożenie w środowisku z dostępem z Internetu Instalowanie Reporting Services Analizowanie wymagań sprzętowych oraz programowych Wybór systemu operacyjnego Wybór edycji komponentu Database Engine Przegląd wymagań trybu zintegrowanego programu SharePoint Przygotowywanie kont służących do uruchamiania Reporting Services Przeprowadzanie instalacji Instalowanie wstępnie wymaganego oprogramowania Instalowanie programu SQL Server Konfigurowanie Reporting Services w trybie macierzystym Konfigurowanie częściowej integracji z programem SharePoint Konfigurowanie programu SharePoint z myślą o raportowaniu w trybie lokalnym 99 Konfigurowanie trybu zintegrowanego programu SharePoint Instalowanie dodatku Reporting Services Add-in for SharePoint Tworzenie aplikacji sieci Web programu SharePoint Tworzenie witryny centrum analiz biznesowych Konfigurowanie programu SharePoint z myślą o integracji z Reporting Services Instalowanie programu Report Builder Instalowanie przykładowych baz danych Omówienie podstaw Reporting Services Wprowadzenie do środowisk projektowych Porównanie środowisk projektowych Wybór narzędzia do projektowania raportów Opracowywanie raportu przy użyciu narzędzia Report Builder Uruchamianie programu Report Builder Kreator Getting Started (Wprowadzenie) Korzystanie z projektanta zestawów danych Poznawanie interfejsu programu Report Builder Dodawanie źródła danych Dodawanie zestawu danych Dodawanie tytułu raportu Korzystanie z kreatorów obszarów danych Własnoręczne dodawanie obszaru danych

7 Spis treści vii Dodawanie pól do tabeli Dodawanie sumy całkowitej Grupowanie danych Wstawianie podziału strony Formatowanie raportu Wyświetlanie podglądu raportu Zapisywanie raportu Zarządzanie raportem Publikowanie raportu Dodawanie opisu Przeglądanie opcji przetwarzania Wyświetlanie raportu Otwieranie raportu Korzystanie z przeglądarki HTML Część II Opracowywanie raportów 6 Planowanie projektu raportu Poznanie grupy docelowej Przegląd opcji raportu Wybór układu Zarządzanie danymi Parametry Urządzenia mobilne Raporty przeznaczone do druku Opracowywanie standardów Praca z projektami serwera raportów Rozpoczynanie pracy z projektami serwera raportów Tworzenie projektu Reporting Services Wybieranie typu projektu Poznawanie interfejsu programu Visual Studio Usuwanie projektu z rozwiązania Wykorzystywanie plików projektu raportu Typy plików w projekcie serwera raportów Korzystanie z kreatora projektu Dodawanie nowego elementu do projektu Dodawanie istniejącego elementu do projektu Usuwanie elementu z projektu Korzystanie z poleceń projektu raportu Menu Project (Projekt)

8 viii Spis treści Menu Build (Kompiluj) Konfigurowanie właściwości projektu raportów Stosowanie konfiguracji projektu Ustawianie właściwości projektu Pobieranie danych dla raportu Przegląd typów źródeł danych Relacyjne źródła danych Wielowymiarowe źródła danych Inne źródła danych Nawiązywanie połączenia ze źródłami danych Porównanie osadzonych oraz udostępnionych źródeł danych Stosowanie osadzonych źródeł danych Stosowanie udostępnionych źródeł danych Konfigurowanie poświadczeń źródła danych Pobieranie danych przy użyciu zestawów danych Porównywanie osadzonych i udostępnionych zestawów danych Stosowanie osadzonych zestawów danych Stosowanie udostępnionych zestawów danych Korzystanie z projektantów zapytań Właściwości zestawu danych Projektowanie układu raportu Przegląd elementów raportu Ogólne elementy raportu Obszary danych tablix Graficzne obszary danych Dodawanie do raportu ogólnych elementów raportu Dodawanie pola tekstowego Dodawanie linii Dodawanie prostokąta Dodawanie obrazu Dodawanie podraportu Korzystanie z obszarów danych Dodawanie tabeli Powiązywanie danych z obszarem danych Grupowanie danych Dodawanie sumy do tabeli Dodawanie macierzy Sortowanie grup Dodawanie listy Kontrolowanie wyglądu i działania przy użyciu właściwości

9 Spis treści ix Konfigurowanie położenia i rozmiaru elementu raportu Zmienianie wyglądu elementu raportu Korzystanie z elementu tablix Wprowadzenie do elementu tablix Co to jest tablix? Obszary danych typu tablix Komórki elementu Tablix Transformowanie elementu tablix Tabela do macierzy Macierz do tabeli Lista z danymi szczegółowymi do listy z grupą wierszy Konfigurowanie właściwości elementu tablix Brak wierszy danych Wystąpienia grupy przed nagłówkami wierszy Sortowanie Stosowanie grup w elemencie tablix Grupy wierszy Kolumny statyczne Sąsiadujące grupy Właściwości grupy Opracowywanie wyrażeń Wprowadzenie do wyrażeń Wyrażenia proste Wyrażenia złożone Korzystanie z okna dialogowego Expression (Wyrażenie) Otwieranie okna dialogowego Expression (Wyrażenie) Zastosowanie drzewa Category (Kategoria) Korzystanie z IntelliSense Stosowanie kolekcji wbudowanych Kolekcja DataSets Kolekcja DataSources Kolekcja Fields Kolekcja Globals Kolekcja Parameters Kolekcja ReportItems Kolekcja User Kolekcja Variables Stosowanie wyrażeń Dodawanie obliczeń do raportu Stosowanie formatowania warunkowego

10 x Spis treści Stosowanie zmiennych Dynamiczne konfigurowanie połączeń i zestawów danych przy użyciu wyrażeń Stosowanie funkcji Narzędzia ułatwiające stosowanie funkcji Opis i składnia funkcji Podpowiedź dotycząca funkcji Stosowanie funkcji tekstowych Funkcje znakowe Funkcje wyszukiwania Funkcje formatujące Funkcje tablicy Funkcje konwersji Funkcje manipulowania ciągami Funkcje ewaluacji ciągów Funkcje uporządkowywania Stosowanie funkcji daty i godziny Funkcje obliczania daty Funkcje manipulowania datami Funkcje konwersji dat Funkcje bieżącej daty i godziny Stosowanie funkcji matematycznych Funkcje trygonometryczne Funkcje znaku Funkcje wykładnicze Funkcje zaokrąglania Inne funkcje matematyczne Stosowanie funkcji inspekcji Stosowanie funkcji sekwencji operacji w programie Funkcja Choose Funkcja Iif Funkcja Switch Stosowanie funkcji agregacji Funkcje agregacji Argument zakresu (Scope) Funkcja RunningValue Stosowanie funkcji finansowych Stosowanie funkcji konwersji Stosowanie funkcji z kategorii Różne Funkcja InScope Funkcje wyszukiwania

11 Spis treści xi Funkcje wiersza Korzystanie z danych hierarchicznych Funkcja Level Słowo kluczowe Recursive Dodawanie interakcji Interaktywny układ raportu Sortowanie interaktywne Umocowywanie nagłówków Konfigurowanie opcji widoczności Dodawanie etykietek narzędzi Dodawanie funkcji nawigacji Definiowanie planu dokumentu Stosowanie wbudowanych znaczników HTML Stosowanie akcji raportów Tworzenie raportów dynamicznych z parametrami Korzystanie z parametrów raportów Tworzenie parametru raportu Ustawianie właściwości parametru raportu Usuwanie parametru raportu Prezentowanie w raporcie wybranych wartości parametru Stosowanie filtrów Tworzenie filtru Stosowanie parametru raportu w roli filtru Zastosowania operatorów filtru Stosowanie logiki OR na wielu warunkach filtru Stosowanie parametrów w podraportach oraz raportach szczegółowych Przekazywanie parametru do podraportu Przekazywanie parametru do raportu szczegółowego Stosowanie parametrów zapytania Tworzenie parametru zapytania Wiązanie raportu z parametrami zapytania Usuwanie parametru zapytania Parametry kaskadowe Tworzenie zestawu danych dla podrzędnego parametru raportu Wiązanie nadrzędnego parametru raportu z parametrem zapytania Zmienianie kolejności parametrów Zarządzanie układem strony Możliwości renderowania Przegląd formatów renderowania według sposobu stronicowania Stosowanie zmiennej globalnej RenderFormat

12 xii Spis treści Dostosowywanie rozmiaru raportu Właściwości związane ze strukturą strony Modyfikowanie właściwości strony przy użyciu informacji o urządzeniu Stosowanie nagłówka i stopki strony Dodawanie nagłówka lub stopki strony Konfigurowanie właściwości nagłówka lub stopki strony Stosowanie wyrażeń w nagłówku lub stopce strony Usuwanie nagłówka lub stopki strony Konfigurowanie podziałów stron Tworzenie podziałów stron Stosowanie właściwości KeepTogether Dodawanie podziału stron według grup Powtarzanie nagłówków Numerowanie stron Nazywanie stron Stosowanie Analysis Services jako źródła danych Tworzenie zestawu danych Analysis Services Źródło danych Analysis Services Graficzny projektant zapytań MDX Budowanie raportu Pola zestawu danych Analysis Services Rozszerzone właściwości pól Funkcja Aggregate Wartości agregacji w wierszach szczegółów Przycisk Pokaż agregacje Projektowanie parametrów Automatycznie generowane parametry zapytania i raportu Niestandardowy parametr zapytania Część III Wizualizacja danych 17 Tworzenie wykresów Dodawanie wykresów do raportów Wybór typu wykresu Typy wykresów Używanie okienka danych wykresu Wartości Grupy kategorii Grupy serii Formatowanie elementów wykresu

13 Spis treści xiii Paski danych Dodawanie paska danych Konfigurowanie właściwości paska danych Wykorzystywanie wykresów przebiegu w czasie Dodawanie wykresu przebiegu w czasie Konfigurowanie właściwości wykresu przebiegu w czasie Wykorzystywanie elementów wykresów Zmiana palet kolorów Wbudowane palety kolorów Niestandardowa paleta kolorów Stosowanie właściwości osi pionowej Linia podziału skali Skala logarytmiczna Stosowanie właściwości osi poziomej Typ osi Interwały Stosowanie właściwości serii Puste punkty Wykresy bąbelkowe Serie obliczeniowe Oś pomocnicza Stosowanie różnych typów wykresu Stosowanie wielu obszarów wykresu Używanie wykresów kołowych Łączenie wycinków Pomocniczy wykres kołowy Porównywanie wartości z celami za pomocą mierników Dodawanie miernika do raportu Typy mierników Tworzenie miernika Elementy miernika Działanie elementów miernika Wskaźnik Skala Zakres Miernik Etykieta miernika Panel miernika Grupowanie mierników Panel z wieloma miernikami

14 xiv Spis treści Powielanie mierników Wyświetlanie wydajności za pomocą wskaźników Dodawanie wskaźnika do raportu Typy wskaźników Tworzenie wskaźnika Konfigurowanie wskaźnika Przypisywanie wartości wskaźnika Definiowanie właściwości wskaźnika Grupowanie wskaźników Dostosowywanie wskaźników Stosowanie niestandardowych obrazów Dodawanie etykiet Dostosowywanie lokalizacji i rozmiaru Dynamiczna zmiana rozmiaru Prezentowanie danych na mapach Dane przestrzenne Rodzaje danych przestrzennych Typy danych przestrzennych w systemie SQL Server Używanie narzędzia Map Wizard Wybór źródła danych przestrzennych Wybór danych przestrzennych i opcji widoku mapy Wybór wizualizacji mapy Dodawanie analitycznych zestawów danych Ustawianie motywu i opcji wizualizacji Finalizowanie mapy Podgląd mapy Dostosowania proste Wykorzystywanie elementów map Konfigurowanie elementów mapy Mapa Viewport Tytuł mapy Legenda Skale Stosowanie warstw mapy Okienko Map Layers Właściwości warstwy mapy Wspólne właściwości elementu przestrzennego Reguły kolorów Mapy punktów

15 Spis treści xv Mapy linii Mapy wielokątów Warstwy kafelków Wstawianie punktów niestandardowych Pierwszeństwo Część IV Zarządzanie serwerem raportów 23 Instalowanie raportów na serwerze Instalowanie zawartości Instalowanie projektu raportu Zapisywanie raportów w narzędziu Report Builder Przesyłanie raportu Stosowanie programu narzędziowego rs Instalowanie modelu raportu Zarządzanie zawartością Stosowanie folderów do organizowania zawartości Przenoszenie zawartości Tworzenie połączonego raportu Kopiowanie raportu Konfigurowanie parametrów raportu Konfigurowanie właściwości źródła danych Wybór źródła danych dla raportu Przesyłanie poświadczeń do źródła danych Konfigurowanie opcji przetwarzania raportu Wykonywanie raportu na żądanie Buforowanie raportów Konfigurowanie limitu czasu dla raportu Odświeżanie pamięci podręcznej Używanie migawek Tworzenie migawek raportów Zapisywanie migawek raportów w historii raportu Zabezpieczanie zawartości serwera raportów Konfigurowanie zasad zabezpieczeń serwera raportów Typy uwierzytelnienia Domyślne zasady autoryzacji Przypisywanie uprawnień użytkownikom Przypisywanie roli w trybie natywnym Przypisywanie poziomu uprawnień programu SharePoint Konfigurowanie zabezpieczeń na poziomie elementu

16 xvi Spis treści Zabezpieczanie folderów i bibliotek dokumentów Zatwierdzanie źródła danych w trybie zintegrowanym z SharePoint Zabezpieczanie elementu Przypisywanie ról systemowych Zabezpieczanie modelu raportów Implementowanie zabezpieczeń danych Stosowanie parametru kwerendy i roli do zabezpieczania danych Stosowanie tabeli uprawnień do zabezpieczania danych Używanie filtru zestawu danych do zabezpieczania danych Wykonywanie zadań administracyjnych Konfigurowanie serwera raportów Aktualizowanie właściwości serwera raportów Zarządzanie zaszyfrowanymi informacjami Konfigurowanie uwierzytelniania Zarządzanie pamięcią Wyłączanie funkcji serwera raportów Wyłączanie rozszerzenia Zarządzanie serwerem raportów Anulowanie zadań Zawieszanie wykonywania raportu Wykonywanie i przywracanie kopii zapasowych Monitorowanie serwera raportów Sprawdzanie rozmiaru bazy danych aplikacji Monitorowanie dziennika zdarzeń systemu Windows Korzystanie z dzienników śledzenia Dodawanie dziennika HTTP Rejestrowanie informacji diagnostycznych SharePoint Rejestrowanie wykonywania Korzystanie z widoku ExecutionLog Wykorzystywanie liczników wydajności Część V Przeglądanie raportów 26 Dostęp do raportów w trybie online Korzystanie z narzędzia Report Manager Wyszukiwanie raportu Używanie składnika HTML Viewer Używanie planu dokumentu Drukowanie raportu Wykorzystywanie folderu My Reports

17 Spis treści xvii Dostęp do raportów na platformie SharePoint Wyszukiwanie raportu Korzystanie z SharePoint Report Viewer Tworzenie pulpitu nawigacyjnego Eksportowanie raportów Stosowanie modułu renderowania z miękkim podziałem na strony Stosowanie modułów renderowania z twardym podziałem na strony Eksportowanie raportu w celu wymiany danych Wykorzystywanie subskrypcji Tworzenie udostępnionego harmonogramu Lista harmonogramów Nowy harmonogram Tworzenie subskrypcji standardowych Nowa subskrypcja Dostawcy wiadomości Wartości parametrów raportu Opcje przetwarzania subskrypcji Tworzenie subskrypcji opartych na danych Tworzenie tabeli dostarczania subskrypcji Konfigurowanie ustawień subskrypcji opartej na danych Zarządzanie subskrypcjami Posługiwanie się stroną My Subscriptions Usuwanie subskrypcji Alerty danych Architektura generowania alertów danych Przepływ pracy alertu danych Usługa alertowania Tworzenie alertów danych SharePoint Report Viewer Źródła danych Reguły alertów danych Ustawienia harmonogramu Ustawienia Otrzymywanie alertów danych Alert pomyślnie zakończony Alert zakończony niepowodzeniem Zarządzanie alertami Stan alertu Polecenie Edit Polecenie Delete

18 xviii Spis treści Polecenie Run Konfigurowanie alertów danych Ustawienia pliku RsReportServer.Config Ustawienia bazy danych konfiguracji SharePoint Monitorowanie procesu przetwarzania alertów Dziennik wykonywania Procedury składowane przetwarzania alertów Liczniki wydajności Część VI Tworzenie raportów w trybie ad hoc 29 Ponowne wykorzystywanie składników Report Part Omówienie składników Report Part Składnik Report Part Korzyści stosowania składnika Report Part Instalowanie składników Report Part Instalowanie za pomocą SSDT Instalowanie za pomocą Report Builder Ponowne instalowanie składnika Report Part Zarządzanie składnikami Report Part na serwerze raportów Używanie składników Report Part Galeria składników Report Part Powiadomienie o aktualizacji Porównanie składników Report Part z podraportami Przygotowanie narzędzia Power View Używanie modeli tabelarycznych w programie Power View Modele tabelaryczne Tworzenie połączenia BISM (BI Semantic Model) Usprawnianie modeli tabelarycznych dla programu Power View Podsumowywanie wartości Formatowanie wartości Ustawianie domyślnego sortowania Oznaczanie tabeli danych Zarządzanie grupowaniem Dodawanie obrazów Poprawianie wyglądu informacji identyfikacyjnych Upraszczanie tworzenia nowej tabeli Stosowanie narzędzia Power View Zapoznanie się z programem Power View

19 Spis treści xix Weryfikacja wymagań przeglądarki Łączenie się ze źródłem danych Zapoznanie się ze środowiskiem projektowym Wizualizowanie danych Tabela Macierz Wykresy Karty Filtrowanie danych Wyróżnione wartości Fragmentator Kafelki Filtr widoku Wybór trybu wyświetlania Zapisywanie raportu programu Power View Opcje zapisywania pliku Export w programie PowerPoint Część VII Używanie Reporting Services jako platformy programowania 32 Poznawanie języka definicji raportów (Report Definition Language) Report Definition Language Definicja schematu języka RDL Wykorzystywanie schematu RDL Analiza elementów kluczowych Element Report Elementy DataSources i DataSource Elementy DataSets i DataSet Element Tablix Działanie schematu RDL Ręczne edytowanie schematu RDL Programowe edycje schematu RDL Generowanie pliku RDL Programowanie składników projektu raportu Wbudowywanie kodu w raport Właściwość Code Wywołanie funkcji niestandardowej Wykorzystywanie zestawów do udostępniania niestandardowego kodu Biblioteka klas

20 xx Spis treści Wywołanie niestandardowego zestawu Tworzenie niestandardowego rozszerzenia przetwarzania danych Omówienie rozszerzenia przetwarzania danych Projektowanie rozszerzenia przetwarzania danych Instalowanie rozszerzenia przetwarzania danych Programowanie funkcji zarządzania serwerem raportów Skrypty zadań administracyjnych Instalowanie raportów Tworzenie raportu połączonego Ustawienia konfiguracji Stosowanie dostawcy WMI Stosowanie poleceń cmdlet programu Windows PowerShell Używanie usługi sieci Web Web.config Odwołania Początkowe deklaracje zmiennych Załadowanie strony Lista adresatów Lista harmonogramów Lista raportów Tworzenie subskrypcji Wykonanie aplikacji sieci Web Programowanie funkcji dostępu do raportów Łączenie się z raportami przy użyciu adresu URL Wyświetlanie raportu Wykorzystywanie parametrów dostępu URL Stosowanie kontrolki ReportViewer Projekt Reports Application Report Wizard Kontrolka ReportViewer Właściwości kontrolki ReportViewer Aplikacja ReportViewer Uzyskiwanie dostępu za pomocą usługi sieci Web Odwołania Metoda Load Metoda Render Instalowanie rozwiązania Indeks

21 Wprowadzenie Microsoft Reporting Services stanowią komponent produktu Microsoft SQL Server 2012, który oferuje zaawansowaną i rozszerzalną warstwę prezentacji dla platformy analizy biznesowej firmy Microsoft. Piąta wersja Reporting Services nadal wspiera wszystkie trzy fazy cyklu życia raportu, dodaje nową opcję własnoręcznego tworzenia raportów oraz zapewnia ściślejszą integrację z technologiami Microsoft SharePoint Niniejsza książka zawiera szczegółowy opis nowych funkcji oraz kompleksowe omówienie pozostałych możliwości, dzięki którym Reporting Services, począwszy od pierwszej wersji opublikowanej w 2004 roku, stanowią popularne narzędzie do implementowania platformy raportowania w różnego typu organizacjach. Miałyśmy już okazję pisać o Reporting Services w ramach serii Krok po kroku publikowanej przez wydawnictwo Microsoft Press. Chociaż zapożyczyłyśmy wiele opisów metod realizowania zadań z poprzedniej publikacji, konwencja tej książki umożliwiła nam rozszerzenie tych opisów, zaprezentowanie alternatywnych technik oraz omówienie aspektów Reporting Services, które nie zostały wcześniej udokumentowane. Ta książka stanowi nieocenioną pomoc dla osób, które nie mają doświadczenia w pracy z Reporting Services, jak również dla doświadczonych specjalistów, którzy mogą znaleźć w niej informacje o rzadziej wykorzystywanych, niemniej czasem bardzo przydatnych właściwościach. UWAGA Kilka miesięcy po zakończeniu przez nas pracy nad tą książką opublikowany został dodatek Microsoft SQL Server 2012 Service Pack 1 (SP1) oraz wersja Microsoft SharePoint W efekcie wprowadzonych zostało kilka nowych funkcji, które wpływają na zaprezentowane w tej książce informacje dotyczące instalacji oraz programu Power View. Nowe funkcje nie mają wpływu na rozwiązanie Reporting Services w trybie macierzystym. Natomiast instalacja dodatku SP1 w środowisku Reporting Services w trybie zintegrowanym z programem Microsoft SharePoint Server 2010 skutkuje dodaniem wykresów kołowych, map oraz innych funkcji, które zostały omówione na stronie: microsoft.com/en-us/excel-help/whats-new-in-power-view-in-excel-2013-and-in-sharepoint-2013-ha aspx. Zaprezentowane informacje stanowią rozszerzenie omówienia przedstawionego w rozdziale 30 zatytułowanym Przygotowanie narzędzia Power View oraz w rozdziale 32 zatytułowanym Stosowanie narzędzia Power View. Aby uruchamiać Reporting Services w trybie zintegrowanym z wersją Microsoft SharePoint Server 2013, zamiast procedur zaprezentowanych w rozdziale 4 zatytułowanym Instalowanie Reporting Services należy wykorzystać instrukcje przedstawione na stronie: microsoft.com/en-us/library/jj aspx. xxi

22 xxii Wprowadzenie Dla kogo przeznaczona jest ta książka Ponieważ Reporting Services stanowią platformę technologii, a nie jedną aplikację, użytkownicy poszczególnych komponentów tego rozwiązania różnią się pod względem pełnionych ról i poziomu umiejętności technicznych. Niniejsza książka zawiera opisy metod realizowania rozmaitych zadań, które mogą pomóc zarówno deweloperom raportów, administratorom IT, jak i użytkownikom biznesowym w realizowaniu codziennych zadań. Początkujący użytkownicy Reporting Services będą mogli poznać podstawowe koncepcje, których zrozumienie jest niezbędne do budowania raportów, zarządzania nimi i uzyskiwania do nich dostępu. Aby korzystać z tej książki, nie trzeba posiadać doświadczenia w pracy z Reporting Services. Z myślą o osobach, które miały okazję korzystać z wcześniejszej wersji Reporting Services, przedstawione zostały nowe funkcje dostępne w wersji SQL Server 2012 oraz dodane zostały informacje o wielu mało znanych właściwościach i funkcjach, które są dostępne w Reporting Services już od jakiegoś czasu. Założenia Zasadniczo w niniejszej książce przyjęto założenie, że Czytelnik nie posiada żadnej wiedzy o Reporting Services. Wyjątek stanowi rozdział 1 zatytułowany Co nowego w Microsoft SQL Server 2012 Reporting Services, który zawiera szybkie wprowadzenie do nowych funkcji dedykowane dla osób, które korzystają z poprzedniej wersji produktu. Przyjęto także założenie, że Czytelnik posiada podstawową znajomość relacyjnych baz danych, choć nie musi posiadać umiejętności pisania zapytań. Udostępniony został przykładowy kod, który pomaga w poznawaniu funkcji Reporting Services bez konieczności pisania zapytań. Kilka rozdziałów zawiera informacje, które programiści aplikacji mogą wykorzystać do rozszerzania funkcjonalności Reporting Services i w których zrozumieniu znacznie pomaga znajomość języka Visual Basic lub Visual C#. Układ książki Nawet Czytelnicy, którzy w codziennej pracy używają tylko jednego komponentu Reporting Services, mogą odnieść korzyści ze znajomości pozostałych możliwości oferowanych przez platformę. Z tego powodu warto poświęcić czas na przeczytanie wszystkich rozdziałów książki od początku do końca. Aczkolwiek niniejsza książka została napisana z myślą o osobach posiadających różne wymagania, dlatego można też przeczytać tylko wybrane rozdziały, aby skoncentrować się na określonym obszarze funkcjonalnym. Poszczególne części książki są poświęcone różnym fazom cyklu życia raportu. Jednak w odróżnieniu od naszych poprzednich publikacji z cyklu Krok po kroku, w których kolejne procedury służyły do stopniowego rozszerzania umiejętności, poszczególne rozdziały tej książki są niezależne od siebie. Zastosowanie tego podejścia umożliwiło zaprezentowanie

23 Wprowadzenie xxiii alternatywnych metod realizowania zadania lub konfigurowania funkcji, bez ograniczeń wynikających z konieczności przedstawienia spójnej, kompletnej procedury. Część I stanowi wprowadzenie do Reporting Services, począwszy od nowych funkcji opublikowanych w wersji SQL Server 2012 omówionych w rozdziale 1, po przedstawienie zastosowań oraz architektury w rozdziałach 2 oraz 3. W rozdziale 4 zademonstrowane zostaną procedury instalacji Reporting Services w trybie macierzystym oraz w trybie zintegrowanego programu SharePoint. Ta część książki zostanie zakończona rozdziałem 5 poświęconym łatwemu w użyciu narzędziu do budowania raportów o nazwie Report Builder. Ponadto zademonstrowany zostanie przykład, który ilustruje dwie fazy cyklu życia raportu: rozwój oraz uzyskiwanie dostępu. Część II koncentruje się na opracowywaniu raportów. Na początku w rozdziale 6 przedstawione zostaną pewne wskazówki dotyczące przygotowywania raportów, a następnie w rozdziale 7 zaprezentowane zostaną metody korzystania z projektów raportu w programie SQL Server Data Tools. Rozdział 8 zawiera omówienie różnych sposobów pobierania danych dla raportów. W końcu w rozdziale 9 przedstawione zostaną metody tworzenia raportów przy użyciu różnych elementów raportu. W rozdziale 10 szczegółowo omówione zostaną właściwości elementu tablix, które ułatwią czerpanie maksymalnych korzyści z elastyczności tej kontrolki. Następnie w rozdziałach 11 oraz 12 zaprezentowanych zostanie wiele różnych sposobów tworzenia wyrażeń oraz stosowania funkcji do zmieniania wyglądu i działania raportu w czasie wykonania. W rozdziale 13 opisane zostaną funkcje interakcyjne, które można dodawać do raportów. Natomiast rozdział 14 zawiera omówienie innego typu interakcji możliwej dzięki zastosowaniu parametrów i filtrów. W rozdziale 15 przedstawione zostaną dostępne opcje kontrolowania podziału raportu na strony. Omówienie procesu projektowania układu raportu zostanie zakończone w rozdziale 16, z którego będzie można się dowiedzieć, jak wykorzystywać Analysis Services w roli źródła danych raportu. Część III również poświęcona jest opracowywaniu raportów, ale koncentruje się na wizualizacjach danych. Rozdziały 17 oraz 18 zawierają wszystkie informacje niezbędne do efektywnego budowania wykresów. W rozdziałach 19 oraz 20 zaprezentowane zostaną metody wyświetlania kluczowych wskaźników wydajności w postaci mierników i wskaźników. Następnie w rozdziałach 21 oraz 22 zademonstrowane zostaną techniki wizualizacji danych przestrzennych przy użyciu funkcji mapy. Część IV poświęcona jest kolejnej fazie cyklu życia raportu, a mianowicie zarządzaniu raportami. W rozdziale 23 przedstawione zostaną różne metody udostępniania raportów na serwerze raportów. Po wdrożeniu raportu można zabezpieczyć dostęp do nich, używając technik zademonstrowanych w rozdziale 24. W rozdziale 25 omówione zostaną pozostałe zadania administracyjne, takie jak konfiguracja serwera raportów, procedury wykonywania i przywracania kopii zapasowych oraz monitorowania serwera raportów. Część V koncentruje się na fazie cyklu życia raportu związanej z użytkownikami. W rozdziale 26 przedstawione zostaną podstawowe metody wykorzystywania aplikacji Report Manager lub witryny programu SharePoint do wyświetlania raportów w trybie online. W rozdziale 27 omówione zostaną możliwości otrzymywania raportów poprzez

24 xxiv Wprowadzenie tworzenie subskrypcji. Natomiast w rozdziale 28 zademonstrowane zostaną techniki konfigurowania powiadomień o zmianach danych w raporcie. W części VI poświęconej raportowaniu w trybie ad hoc omówione zostaną bardziej interakcyjne sposoby opracowywania raportów. Rozdział 29 zawiera wprowadzenie do raportowania w trybie ad hoc z wykorzystaniem składników Report Part. Następie w rozdziałach 30 oraz 31 przedstawione zostanie najnowsze narzędzie Reporting Services do raportowania w trybie ad hoc o nazwie Power View. Aby Reporting Services oferowały dodatkowe funkcje, można dostosować je przy użyciu prostych skryptów lub złożonych aplikacji. W części VII opisane zostaną wybrane opcje dostępne w poszczególnych fazach cyklu życia raportu. Rozdział 32 rozpoczyna się od omówienia języka Report Definition Language. Następnie z rozdziału 33 będzie się można dowiedzieć, jak rozszerzać możliwości Reporting Services (np. pobierać dane z niewspieranego źródła), stosując w raportach kod w postaci niestandardowych funkcji lub zestawów. W rozdziale 34 zademonstrowane zostały przykłady wykorzystania skryptów lub aplikacji do zarządzania serwerem raportów. Natomiast rozdział 35 podsumowuje informacje przedstawione w tej książce, prezentując techniki programistycznego pobierania raportów. Konwencje zastosowane w tej książce W niniejszej książce zastosowane zostały następujące konwencje mające na celu zwiększenie czytelności prezentowanych informacji i procedur: Wyróżnione fragmenty z nagłówkami (np. UWAGA) prezentują dodatkowe informacje lub alternatywne metody realizowania zadania. Tekst do wpisania (za wyjątkiem fragmentów kodu) został wyróżniony pogrubieniem. Znak plusa (+) między nazwami dwóch klawiszy oznacza, że należy nacisnąć oba klawisze w tym samym czasie. Na przykład, instrukcja Naciśnij Alt+Tab oznacza, że należy przytrzymać klawisz Alt wciśnięty i nacisnąć klawisz Tab. Znak pionowej kreski między opcjami menu (np. Plik Zamknij) oznacza, że należy wybrać pierwsze menu lub opcję menu, a później wybrać kolejną itd. Wymagania systemowe Do zainstalowania przykładowych baz danych i kodu ćwiczeń zaprezentowanych w tej książce potrzebny będzie następujący sprzęt i oprogramowanie: System operacyjny: Windows Vista SP2, Windows 7, Windows Server 2008 SP2 lub nowszy, edycja 32-bitowa bądź 64-bitowa. Przynajmniej 6 GB dostępnego miejsca na dysku. Przynajmniej 1 GB pamięci RAM. Procesor 1.0GHz x86 bądź 1.4GHz x64 (lub szybszy).

25 Wprowadzenie xxv Co najmniej instancja SQL Server 2012 Database Engine oraz Reporting Services plus komponenty klienckie. Opcjonalnie można zainstalować także SQL Server 2012 Analysis Services w trybie wielowymiarowym oraz dodatkową instancję w trybie tabelarycznym. Reporting Services mogą być zainstalowane w trybie macierzystym lub zintegrowanego programu SharePoint. Kompletne instrukcje instalacji wymaganych komponentów zostaną zaprezentowane w rozdziale 4 zatytułowanym Instalowanie Reporting Services. Przykładowy kod W większości przykładów prezentowanych w tej książce wykorzystywana jest baza danych Adventure Works DW 2012 opracowana przez firmę Microsoft. Niektóre przykłady wymagają dostępu do innych baz danych, które zostały dołączone do pliku przykładowego kodu. Zaleca się uruchamianie przykładów przy pomocy bazy danych Adventure Works pobranej ze strony o przedstawionym poniżej adresie URL. Przykładowe projekty oraz bazy danych można pobrać z następującej strony: Powyższa strona zawiera instrukcję pobierania pliku SSRS2012Samples.zip oraz przykładowych baz danych. Instalowanie przykładów kodu Aby realizować przykłady zademonstrowane w tej książce, należy przygotować pliki kodu oraz dołączyć przykładową bazę danych, postępując zgodnie z poniższą instrukcją: Rozpakuj plik kodu przykładów na dysk. Każdemu rozdziałowi odpowiada osobny folder, w którym znajdują się pliki kodu prezentowanych w tym rozdziale przykładów. Zazwyczaj folder ten zawiera plik rozwiązania, który należy otworzyć w programie SQL Server Data Tools. Procedura instalacji programu SQL Server Data Tools zostanie przedstawiona w rozdziale 4. We wszystkich rozdziałach przyjęto założenie, że dostępna jest baza danych Adventure Works DW W większości przykładów wykorzystywana jest relacyjna baza danych, ale rozdział 16 wymaga użycia wielowymiarowej bazy danych, natomiast rozdziały 30 oraz 31 wymagają użycia tabelarycznej bazy danych. Instrukcje pobierania i instalowania tych baz danych zostały zaprezentowane w rozdziale 4. W przykładach prezentowanych w rozdziale 21 oraz rozdziale 22 trzeba użyć bazy danych SpatialData. Można przywrócić ją na podstawie pliku BAK znajdującego się w folderze Chapter 21. Natomiast przykłady prezentowane w rozdziałach 32 i 35 wymagają dostępu do bazy danych CustomReports, którą można przywrócić na podstawie pliku BAK znajdującego się w folderach Chapter 32 oraz Chapter 35.

26 xxvi Wprowadzenie Procedura przywracania kopii zapasowej bazy danych została przedstawiona na stronie: Podziękowania Chciałybyśmy podziękować następującym osobom za pomoc, porady oraz wskazówki udzielane w trakcie naszej wieloletniej pracy z Reporting Services, a są to: Robert Bruckner, Carolyn Chau, Thierry D Hers, Dan English, Teo Lachev, Peter Myers, Grant Paisley, Łukasz Pawlowski, Carl Rabeler, Simon Sabin oraz Paul Turley. Dziękujemy także Aaronowi Nelsonowi za wsparcie w zakresie PowerShell oraz Jeffowi Rushowi za redakcję techniczną. Wiele innych osób przyczyniło się do przekształcenia tej książki z koncepcji w publikację, między innymi: Ken Jones, Michael Bolinger, Holly Bauer, Richard Carem oraz zespół redakcyjny O Reilly Media. Bardzo Wam dziękujemy. Errata i dodatkowe informacje Dołożyliśmy wszelkich starań, aby zapewnić jak najlepszą jakość tej książki i dołączonych do niej materiałów. Lista błędów zauważonych po opublikowaniu tej książki będzie dostępna na stronie Microsoft Press w witrynie oreilly.com: Strona ta umożliwia również zgłaszanie błędów, które nie zostały jeszcze udokumentowane. Dodatkowe informacje można uzyskać od działu Microsoft Press Book Support dostępnego pod adresem: mspinput@microsoft.com. Należy mieć jednak na uwadze, że powyższe adresy nie służą do uzyskiwania pomocy technicznej w zakresie produktów firmy Microsoft. Państwa opinia jest dla nas cenna Wydawnictwo Microsoft Press na pierwszym miejscu stawia satysfakcję czytelników, dlatego Państwa zdanie jest dla nas bardzo ważne. Prosimy o wyrażenie opinii na temat tej książki na poniższej stronie: Ankieta jest krótka i zapewniamy, że czytamy każdy komentarz oraz sugestię. Z góry dziękujemy za wszystkie opinie! Zostańmy w stałym kontakcie Można nas znaleźć w serwisie Twitter:

27 O autorkach STACIA MISNER jest założycielem firmy Data Inspirations, która świadczy usługi szkoleniowo-doradcze w zakresie analizy biznesowej. Jest konsultantem, szkoleniowcem, mentorem i autorem specjalizującym się w rozwiązaniach Business Intelligence oraz zarządzaniu wydajnością przy użyciu produktów firmy Microsoft. Stacia posiada ponad 28-letnie doświadczenie w pracy w branży IT i od 2000 roku koncentruje się na technologiach Microsoft BI. Jest autorką książek: Microsoft SQL Server 2000 Reporting Services Step by Step, Microsoft SQL Server 2005 Reporting Services Krok po kroku, Microsoft SQL Server 2008 Reporting Services Krok po kroku i Microsoft SQL Server 2005 Express Edition: Start Now! oraz współautorką książek: Business Intelligence: Making Better Decisions Faster, Microsoft SQL Server 2005 Analysis Services Krok po kroku, Microsoft SQL Server 2005 Administrator s Companion, Introducing Microsoft SQL Server 2008 R2 i Introducing Microsoft SQL Server Uzyskała tytuł SQL Server Most Valuable Professional (MVP). Ponadto posiada certyfikaty Microsoft Certified IT Professional- BI, Microsoft Certified Technology Specialist-BI oraz SSAS Maestro. Stacia mieszka na odludnej wyspie w południowo-wschodniej Alasce z mężem Gerrym i dwoma psami, a także niedźwiedziami, wilkami oraz bielikami żyjącymi w pobliskiej głuszy. ERIKA BAKSE pracuje na stanowisku konsultantki w firmie Symmetry Corporation, ale karierę w dziedzinie Business Intelligence zaczynała w firmie Data Inspirations pod czujnym okiem Stacii Misner. Erika jest współautorką książki Microsoft SQL Server 2008 Reporting Services Krok po kroku. Posiada tytuł Microsoft Certified Technology Specialist, a także szczególne zamiłowanie do matematyki teoretycznej i papug. Mieszka w Berkeley w Kalifornii. xxvii

28

29 CZĘŚĆ I Usługi raportowania podstawy W części I zaprezentowane zostanie wprowadzenie do technologii Microsoft SQL Server 2012 Reporting Services (Usługi raportowania), które pomoże w nauce bardziej zaawansowanych funkcji w pozostałej części książki. Z rozdziału 1 zatytułowanego Co nowego w Microsoft SQL Server 2012 Reporting Services będzie się można dowiedzieć, w jaki sposób wykorzystywać nowe funkcje Reporting Services oraz jak uaktualnić raporty zaimplementowane we wcześniejszej wersji Reporting Services. W rozdziale 2 zatytułowanym Omówienie środowiska Reporting Services zaprezentowane zostanie ogólne omówienie funkcji i architektury Reporting Services. Rozdział 3 zatytułowany Scenariusze wdrażania stanowi kontynuację tego tematu i zawiera opis różnych topologii wdrażania, który pomaga w wybraniu tej najlepiej dostosowanej do wymagań. W rozdziale 4 zatytułowanym Instalowanie Reporting Services zaprezentowane zostaną sposoby planowania i realizowania procesu instalacji. Rozdział 5 zatytułowany Omówienie podstaw Reporting Services zawiera przegląd technik opracowywania raportów przy użyciu narzędzia Report Builder oraz wprowadzenie do procesu wdrażania raportów i uzyskiwania do nich dostępu przy pomocy aplikacji Report Manager.

30

31 ROZDZIAŁ 1 Co nowego w Microsoft SQL Server 2012 Reporting Services Funkcjonalność Reporting Services była stale rozszerzana w każdej kolejnej wersji od momentu opublikowania tego komponentu w postaci aktualizacji do wersji SQL Server Czytelnicy, którzy mieli okazję korzystać z wcześniejszych wersji Reporting Services, mogą potraktować ten rozdział jako pomoc w zapoznaniu się z najważniejszymi nowymi funkcjami i innymi zmianami. Ponadto będą się mogli dowiedzieć, jakie funkcje zostały wycofane w poprzednich wersjach oraz w jaki sposób dokonać aktualizacji poprzedniej wersji Reporting Services do najnowszej wersji. Nowe funkcje Najważniejsze rozszerzenie wprowadzone w najnowszej wersji Reporting Services w trybie zintegrowanego programu SharePoint stanowi Power View narzędzie umożliwiające użytkownikom samodzielne tworzenie raportów przy użyciu wizualizacji danych. Inna interesująca zmiana to nowa architektura komponentu Reporting Services, który stanowi obecnie aplikację usługi programu SharePoint, co ułatwia administrowanie i zwiększa możliwości skalowania środowiska raportowania. Kolejna nowa funkcja dostępna w trybie zintegrowanego programu SharePoint to alerty danych, które umożliwiają przesyłanie powiadomień w postaci i, gdy raport zawiera dane zgodne ze zdefiniowaną regułą. Power View Power View stanowi narzędzie do raportowania w trybie ad hoc, w związku z tym jest wykorzystywany głównie przez użytkowników biznesowych, a nie specjalistów w zakresie opracowywania raportów. Narzędzie to jest pod wieloma względami łatwiejsze w użyciu niż narzędzia Report Builder i Report Designer, mimo to oferuje bardzo zaawansowane możliwości wizualizacji danych. Aby móc korzystać z narzędzia Power View, trzeba posiadać dostęp do serwera z uruchomioną edycją SharePoint Server 2010 Enterprise Edition oraz do wspieranego źródła danych. W tym rozdziale zaprezentowane zostaną tylko podstawowe możliwości narzędzia Power View. Szczegółowe omówienie tego narzędzia znaleźć można w rozdziale 31 zatytułowanym Stosowanie narzędzia Power View. 3

32 4 Rozdział 1: Co nowego w Microsoft SQL Server 2012 Reporting Services Źródła danych Na początku należy wybrać źródło danych, a następnie uruchomić narzędzie Power View służące do analizowania pobieranych danych. Można wybrać jeden z następujących typów źródeł danych: Skoroszyt programu PowerPivot Należy zlokalizować skoroszyt programu PowerPivot w galerii PowerPivot Gallery lub bibliotece dokumentów programu SharePoint, a następnie kliknąć ikonę Create Power View Report (Utwórz raport programu Power View) znajdującą się w prawym górnym rogu kafelka reprezentującego odpowiedni skoroszyt programu PowerPivot. Udostępnione źródło danych Właściwości Data Source Type (Typ źródła danych) pliku udostępnionego źródła danych Reporting Services (Reporting Services Shared Data Source RSDS) można przypisać wartość Microsoft BI Semantic Model For Power View. Ciąg połączenia tego typu źródła danych odwołuje się do skoroszytu programu PowerPivot (np. Gallery/myWorkbook.xlsx) lub modelu tabelarycznego Analysis Services (np. Data Source=MyAnalysisServer; Initial Catalog=MyTabularModel). Aby wykorzystać ten typ udostępnionego źródła danych w raporcie programu Power View, należy zlokalizować nazwę udostępnionego źródła danych w bibliotece dokumentów, kliknąć strzałkę w dół, a następnie kliknąć opcję Create Power View Report (Utwórz raport programu Power View). Plik połączenia Business Intelligence Semantic Model (BISM) Podobnie jak udostępnione źródło danych, plik BISM może być powiązany ze skoroszytem programu PowerPivot lub modelem tabelarycznym Analysis Services. Jednak plik BISM może pełnić rolę źródła danych nie tylko dla raportów programu Power View, ale również skoroszytów programu Microsoft Excel. Aby stworzyć nowy raport programu Power View z plikiem BISM w roli źródła danych, należy wskazać nazwę pliku w bibliotece dokumentów programu SharePoint, kliknąć strzałkę w dół, a następnie kliknąć opcję Create Power View Report (Utwórz raport programu Power View). Wizualizacja danych Power View stanowi wyjątkowe narzędzie, ponieważ umożliwia podejmowanie bezpośredniej interakcji z danymi. Proces opracowywania raportu rozpoczyna się od stworzenia układu tabeli, który służy do wybierania i grupowania pól, a później można dodawać alternatywne wizualizacje danych, takie jak wykres kolumnowy bądź liniowy. Ponadto Power View umożliwia umieszczanie wielu wizualizacji danych na tej samej stronie (jak pokazano na rysunku 1-1), a następnie wyróżnianie wartości lub stosowanie filtrów na wszystkich wizualizacjach danych znajdujących się na tej stronie. Istnieje nawet możliwość tworzenia raportu zawierającego wielu stron, zwanych widokami.

33 Nowe funkcje 5 RYSUNEK 1-1 Narzędzie Power View umożliwia tworzenie wielu różnych wizualizacji danych. Na początku wyświetlany jest pusty obszar roboczy widoku, jak pokazano na rysunku 1-2. Opracowywanie raportu polega na dodawaniu tabel i wizualizacji danych do tego obszaru roboczego. Widok ma stałą wysokość i szerokość, podobnie jak slajdy w programie PowerPoint. Jeśli dane nie mieszczą się w widoku, można dodać do raportu kolejne widoki, a następnie nawigować między nimi przy użyciu panelu Views (Widoki). Analizę danych należy rozpocząć od wybrania pól z listy wyświetlonej po prawej stronie okna. Pola są uporządkowane według nazw tabel. Można dwukrotnie kliknąć tabelę, aby stworzyć układ tabelaryczny składający się z domyślnych pól zdefiniowanych w źródle danych lub rozwinąć tabelę w celu wybrania odpowiednich pól. Dodawanie pól do obszaru roboczego widoku lub zaznaczanie elementów w obszarze roboczym widoku powoduje, że dynamiczne menu znajdujące się w górnej części ekranu (tzw. wstążka) zmienia się, wyświetlając przyciski i opcje menu odnoszące się do aktualnie zaznaczonych elementów. Na przykład, można zaznaczyć tabelę pól w widoku i użyć przycisku Column (Kolumna) na karcie Chart Tools/Design (Narzędzia wykresów/projektowanie) w celu dokonania zmiany typu wizualizacji. Power View prezentuje tylko tyle danych, ile zmieści się w obszarze przydzielonym aktualnej wizualizacji. Jeśli dostępnych jest więcej danych, wyświetlane są paski przewijania, które umożliwiają uzyskiwanie dostępu do pozostałych danych. Dzięki ograniczeniu ilości danych, które można wyświetlać naraz, narzędzie Power View umożliwia zwiększanie wydajności zapytań wykonywanych na bardzo dużych zbiorach danych.

34 6 Rozdział 1: Co nowego w Microsoft SQL Server 2012 Reporting Services Obszar roboczy widoku Dynamiczne menu typu wstążka Lista pól Panel widoków Sekcja układu RYSUNEK 1-2 Środowisko projektowe narzędzia Power View służy do analizy źródła danych i opracowywania wizualizacji danych. Po dodaniu pól do wizualizacji danych przypisane pola zostają zaprezentowane w sekcji układu w prawym dolnym rogu. Struktura sekcji układu zależy od aktualnie zaznaczonej wizualizacji danych. Na przykład, sekcja układu dla wykresu kolumnowego, słupkowego lub liniowego (zaprezentowanego na rysunku 1-3) umożliwia definiowanie, które pola pełnią rolę wartości, kategorii na osi poziomej oraz serii. Można zmienić kolejność pól w sekcji układu, korzystając z funkcji przeciągania i upuszczania albo kliknąć strzałkę znajdującą się obok nazwy pola, aby zmienić zachowanie tego pola np. zastosować inną funkcję agregacji lub zmienić opcję wyświetlania wierszy, które nie zawierają danych. W każdej chwili można przesunąć wizualizację danych lub zmienić jej rozmiar. Aby przenieść wizualizację, należy umieścić kursor nad jej brzegiem, a następnie przeciągnąć ją do innej części widoku, gdy kursor przyjmie kształt dłoni. Ponadto można stworzyć nową wizualizację danych na podstawie istniejącej wizualizacji. W tym celu, gdy kursor przyjmie kształt dłoni, należy kliknąć przycisk Copy (Kopiuj) znajdujący się na karcie wstążki Home (Narzędzia główne), a następnie kliknąć przycisk Paste (Wklej), aby dodać kopię do tego samego widoku. Można również kliknąć przycisk

35 Nowe funkcje 7 New View (Nowy widok) w menu, aby dodać do raportu kolejną stronę. Gdy zaistnieje potrzeba, można przenieść kopię w nowe miejsce. Ponadto, gdy po umieszczeniu kursora nad brzegiem wizualizacji danych kursor przyjmie kształt strzałki dwukierunkowej, można przeciągnąć brzeg w celu zmniejszenia lub zwiększenia tej wizualizacji. RYSUNEK 1-3 Sekcja układu służy do organizowania pól w wizualizacji danych. Power View umożliwia oczywiście tworzenie standardowych wykresów (kolumnowych, słupkowych i liniowych), jednak nie wspiera innych typów wykresów dostępnych w narzędziach Report Builder oraz Report Designer. W zamian oferuje pewne nietypowe wizualizacje danych, takie jak wizualizacja w postaci kart zaprezentowana na rysunku 1-4, która stanowi listę pogrupowanych pól z opcją przewijania. Wizualizację w postaci kart można wykorzystać do wyświetlenia informacji o obiekcie lub do filtrowania danych prezentowanych w innych wizualizacjach znajdujących się w tym samym widoku. RYSUNEK 1-4 Można rozmieścić zbiór pól w wizualizacji w postaci kart.

36 8 Rozdział 1: Co nowego w Microsoft SQL Server 2012 Reporting Services Interaktywny wykres punktowy Inną zaletą narzędzia Power View jest możliwość stworzenia interaktywnego wykresu punktowego. Ten typ wykresu wymaga określenia dwóch wartości liczbowych. Jedna z nich jest umieszczana na osi X, a druga na osi Y. Następnie dodane zostaje pole Details (Szczegóły), które służy do wyznaczania współrzędnych X oraz Y. Można dodać kolejną wartość, aby zastąpić punkty bąbelkami, których rozmiar zwiększa się wraz ze wzrostem wartości. Wykres punktowy umożliwia również definiowanie w sekcji Color (Kolor) pola, które służyć będzie do grupowania. Co więcej, można sprawić, że wykres punktowy stanie się interaktywny, dodając pole do sekcji Play Axis (Oś odtwarzania), jak pokazano na rysunku 1-5. RYSUNEK 1-5 Interaktywny wykres punktowy zawiera pola w sekcjach X Value (Wartość X), Y Value (Wartość Y), Details (Szczegóły) i Play Axis (Oś odtwarzania) oraz opcjonalnie Size (Rozmiar) i Color (Kolor). Jeśli do sekcji Play Axis (Oś odtwarzania) dodane zostanie pole, pod wykresem punktowym w widoku wyświetlony zostanie przycisk odtwarzania. Po kliknięciu przycisku odtwarzania wyświetlony zostanie cykl wykresów punktowych dla kolejnych wartości określonych na osi odtwarzania (reprezentującej zwykle okres czasu). Pasek przewijania pozwala na wybranie określonej wartości na osi odtwarzania. Niezależnie od tego, czy wykorzystany został przycisk odtwarzania, czy pasek przewijania, w tle wykresu prezentowana jest wartość elementu aktualnie wybranego na osi odtwarzania. Można filtrować wykres punktowy, aby skoncentrować się na pojedynczym polu szczegółów i zobaczyć, jaką ścieżkę przemierzają jego wartości dla kolejnych wartości osi odtwarzania, jak pokazano na rysunku 1-6. Podobnie jak w przypadku innych wizualizacji danych, można wskazać punkt na wykresie, aby wyświetlić dodatkowe informacje.

37 Nowe funkcje 9 RYSUNEK 1-6 Można kliknąć punkt lub bąbelek na wykresie punktowym, aby zobaczyć ścieżkę prowadzącą do wybranej wartości na osi odtwarzania. Wielokrotności Można porównywać trendy w danych, tworząc wiele wersji tego samego wykresu. W tym celu należy dodać pole do obszaru Vertical Multiples (Wielokrotności pionowe) lub Horizontal Multiples (Wielokrotności poziome) w sekcji układu, jak pokazano na rysunku 1-7. Można dostosowywać rozmieszczenie kafelków przy użyciu przycisku Grid (Siatka) na karcie wstążki Layout (Układ). RYSUNEK 1-7 Można podzielić wykres na grupy zwane wielokrotnościami.

38 10 Rozdział 1: Co nowego w Microsoft SQL Server 2012 Reporting Services Wyróżnianie wartości Gdy widok zawiera wiele wizualizacji, można wybrać wartość (np. kolumnę lub element legendy), aby zobaczyć powiązane wartości na pozostałych wizualizacjach. Power View wyróżni powiązane wartości na wszystkich wizualizacjach i przygasi pozostałe wartości, aby pomóc w analizowaniu powiązań. Na przykład, na rysunku 1-8 wybranie wartości Europe (Europa) w legendzie wykresu słupkowego spowodowało wyróżnienie na wszystkich wykresach proporcji sprzedaży w Europie w porównaniu z całkowitą sprzedażą. Co więcej, w tabeli wyświetlane będą tylko dane dotyczące sprzedaży w Europie. Aby anulować to wyróżnienie, należy kliknąć puste miejsce na obszarze projektowym wykresu. RYSUNEK 1-8 Można kliknąć wartość, aby wyróżnić ją na wszystkich wykresach w widoku i dokonać filtrowania innych wizualizacji, takich jak tabele czy macierze.

39 Nowe funkcje 11 Fragmentator Fragmentator (ang. slicer) to tabela z jedną kolumną, która po dodaniu do widoku może pełnić rolę filtra. Tabela może zawierać etykiety lub obrazy. Po wybraniu przynajmniej jednego elementu we fragmentatorze, Power View filtruje pozostałe wizualizacje w tym widoku, łącznie z innymi fragmentatorami (jak pokazano na rysunku 1-9). Można anulować filtrowanie, klikając ikonę Clear Filter (Wyczyść filtr) znajdującą się w prawym górnym rogu fragmentatora. RYSUNEK 1-9 Można użyć fragmentatora do filtrowania całej zawartości widoku. Kafelki Zamiast filtrować całą zawartość widoku, można użyć kontenera kafelków do filtrowania wizualizacji znajdujących się w określonym obszarze, jak pokazano na rysunku Można przekonwertować istniejącą tabelę lub macierz do postaci kontenera kafelków, klikając przycisk Tiles (Kafelki) znajdujący się na karcie wstążki Design (Projektowanie). Następnie można dokonać transformacji tabeli lub macierzy do innego typu wizualizacji i zdefiniować pole Tile By (Kafelki wg) w sekcji układu w celu stworzenia paska kafelków. Aby dokonać filtrowania w kontenerze kafelków, należy wybrać jeden z elementów w pasku kafelków. Można zwiększyć rozmiar kontenera kafelków i dodać do niego kolejne wizualizacje, aby rozszerzyć zakres mechanizmu filtrowania bez konieczności stosowania filtra na całej zawartości widoku.

40 12 Rozdział 1: Co nowego w Microsoft SQL Server 2012 Reporting Services RYSUNEK 1-10 Można użyć kontenera kafelków do filtrowania jedynie zawartych w nim wizualizacji. Filtr widoku Kolejny sposób filtrowania polega na konfigurowaniu kryteriów filtrowania dla bieżącego widoku. W tym celu należy kliknąć przycisk Filters Area (Obszar filtrów) znajdujący się na karcie wstążki Home (Narzędzia główne), aby wyświetlić obszar Filters (Filtry), który jest domyślnie ukryty. Następnie należy przeciągnąć odpowiednie pole na obszar Filters (Filtry) i skonfigurować kryteria dla podstawowych filtrów, jak pokazano na rysunku RYSUNEK 1-11 Można dodać do widoku podstawowe filtry, wybierając określone elementy, daty lub zakresy wartości liczbowych. Pierwsza ikona w pasku narzędzi po prawej stronie nazwy pola w obszarze Filters (Filtry) służy do otwierania zaawansowanego trybu filtrowania dla tego pola. Gdy pole zawiera wartości typu tekstowego, można stworzyć kryteria filtra bazujące na fragmentach słowa przy użyciu operatorów, takich jak m.in. Contains (Zawiera) czy Starts With (Rozpoczyna się od). Filtr pola typu liczbowego umożliwia stosowanie operatorów porównania, takich jak Greater Than Or Equal To (Większe lub równe), natomiast typ daty i godziny pozwala na zastosowanie kontrolki kalendarza w połączeniu z operatorem porównania, takim jak Is On Or After (Nie wcześniej niż). Można również tworzyć

41 Nowe funkcje 13 filtry złożone składające się z dwóch warunków, wykorzystując do tego celu operator logiczny AND (ORAZ) bądź OR (LUB), jak pokazano na rysunku RYSUNEK 1-12 Można stworzyć filtr złożony przy użyciu operatora logicznego AND bądź OR. Filtr wizualizacji Aby stosować podstawowy lub zaawansowany tryb filtra na pojedynczej wizualizacji, należy kliknąć ikonę Filter (Filtr) znajdującą się w prawym górnym rogu wizualizacji. W obszarze Filters (Filtry) wyświetlona zostanie karta dla tej wizualizacji, którą można wykorzystać do dodania pól i zdefiniowania kryteriów filtrowania, jak pokazano na rysunku RYSUNEK 1-13 Można tworzyć podstawowe lub zaawansowane filtry stosowane tylko w zakresie wybranej wizualizacji. Udostępnianie raportów Gdy użytkownik chce zachować raport, aby móc powrócić do niego w przyszłości lub udostępnić go innym użytkownikom, może zapisać go przy pomocy menu File (Plik), o ile posiada uprawnienie Add Items (Dodawanie elementów) w docelowej bibliotece dokumentów. Do zapisania raportu w galerii programu PowerPivot można użyć opcji Save Preview Images With Report (Zapisz obrazy podglądu z raportem), która pozwala na wyświetlanie obrazu miniatury w widokach galerii w przeciwnym przypadku plik zostanie zapisany bez nich. Niezależnie od wybranego podejścia, raport zostanie zapisany w postaci pliku RDLX, który można otworzyć wyłącznie za pośrednictwem

42 14 Rozdział 1: Co nowego w Microsoft SQL Server 2012 Reporting Services programu SharePoint w narzędziu Power View. Narzędzia Report Builder ani Report Designer nie wspierają plików RDLX. Można wydrukować aktualny widok tylko wtedy, gdy raport jest wyświetlany w trybie Fit To Window (Dopasuj do okna) lub Reading (Czytanie). Można włączyć te tryby wyświetlania przy użyciu odpowiedniego przycisku na karcie wstążki Home (Narzędzia główne), a następnie otworzyć menu File (Plik) i kliknąć przycisk Print (Drukuj), aby wydrukować bieżący widok w orientacji poziomej. Można również udostępnić raport innym użytkownikom, zapisując go w postaci pliku RDLX w bibliotece dokumentów programu SharePoint. Co więcej, raport może zostać wyeksportowany do pliku programu Microsoft PowerPoint, dzięki czemu inni użytkownicy będą mogli podejmować interakcję z danymi za pośrednictwem programu PowerPoint, o ile są oni aktualnie połączeni z systemem SharePoint i mają uprawnienia niezbędne do wyświetlania modelu tabelarycznego. Gdy użytkownik wyświetla slajd w trybie Reading View (Widok do czytania) lub Slideshow (Pokaz slajdów), w prawym dolnym rogu slajdu wyświetlane jest łącze Click To Interact (Kliknij, aby interaktywnie używać). Kliknięcie tego łącza powoduje załadowanie widoku z narzędzia Power View i umożliwia użytkownikowi dostosowywanie wartości filtrów w obszarze Filters (Filtry) we fragmentatorach bądź w kontenerach kafelków, a także wyróżnianie wartości. Integracja z programem SharePoint Integracja Reporting Services z technologią SharePoint została umożliwiona po raz pierwszy w wersji SQL Server W kolejnych wersjach programu SQL Server wprowadzane były dodatkowe ulepszenia funkcji integracji, jednak w wersji SQL Server 2012 przeprowadzony został remont kapitalny architektury tego rozwiązania. Reporting Services stanowią obecnie aplikację usługi udostępnionej, co znacznie ułatwia dokonywanie konfiguracji. W rozdziale 4 zatytułowanym Instalowanie Reporting Services przedstawione zostały szczegółowe instrukcje instalacji oraz konfiguracji. Architektura aplikacji usługi udostępnionej sprawia, że obecnie można łatwiej rozmieszczać Reporting Services w wielu aplikacjach sieci Web i farmach programu SharePoint Server Co więcej, Reporting Services mogą wykorzystywać wbudowany mechanizm równoważenia obciążenia sieciowego i zużywać mniejszą ilość zasobów. W rezultacie najnowsza wersja Reporting Services oferuje większą wydajność. Zagadnienie skalowania zostanie szczegółowo omówione w rozdziale 3 zatytułowanym Scenariusze wdrażania. Ściślejsza integracja z technologią SharePoint dodatkowo upraszcza administrację. Jeśli w farmie programu SharePoint wykorzystywana jest metoda uwierzytelniania oparta na oświadczeniach, może ona zostać zastosowana także w Reporting Services. Inny aspekt integracji stanowi proces tworzenia i przywracania kopii zapasowych. Obecnie funkcja obsługi kopii zapasowych w programie SharePoint może być stosowana również na zawartości Reporting Services. Proces tworzenia i przywracania kopii

43 Nowe funkcje 15 zapasowych zostanie omówiony w rozdziale 25 zatytułowanym Wykonywanie zadań administracyjnych. UWAGA Dodatkowe informacje o uwierzytelnianiu opartym na oświadczeniach znaleźć można na stronie: Alerty danych Już pierwsza wersja Reporting Services oferowała możliwość konfigurowania subskrypcji standardowych oraz opartych na danych. Subskrypcja oparta na danych bazuje na zapytaniu, które pobiera dane służące do konfigurowania tej subskrypcji, np. do określania nazw odbiorców lub ustawiania parametrów. Jednak do tej pory Reporting Services nie pozwalały na monitorowanie zawartości raportu. Innymi słowy, nie można było sprawdzać, czy dane raportu są zgodne z określonymi kryteriami. W wersji SQL Server 2012 można stworzyć alert danych, aby wysłać wiadomość , gdy spełnione są zdefiniowane wcześniej kryteria, ale tylko wtedy, gdy Reporting Services są zintegrowane z edycją SharePoint Server 2010 Enterprise Edition. W tym podrozdziale omówione zostaną jedynie podstawowe możliwości alertów danych, natomiast dodatkowe informacje znaleźć można w rozdziale 28 zatytułowanym Alerty danych. Data Alert Designer Nowy alert danych można stworzyć, gdy raport spełnia następujące warunki: zwraca dane po otwarciu, zawiera przynajmniej jeden region danych i wszystkie źródła danych bazują na przechowywanych poświadczeniach lub nie wymagają poświadczeń. Co więcej, do przeprowadzania tej operacji wystarczy prawo odczytu. Aby stworzyć alert danych, należy otworzyć raport w bibliotece dokumentów programu SharePoint i wybrać opcję New Data Alert (Nowy alert danych) z menu Action (Akcja) raportu. Funkcja Data Alert Designer (Projektant alertu danych), zaprezentowana na rysunku 1-14, służy do określania reguł dla poszczególnych obszarów danych znajdujących się w raporcie, definiowania harmonogramu sprawdzania tych reguł, konfigurowania ustawień dla odbiorców alertów oraz definiowania tematu i opisu. Jeśli wykonanie raportu zgodnie z harmonogramem zakończy się sukcesem i dane raportu spełniać będą określone reguły, usługa obsługi alertów prześle do wszystkich odbiorców. zawierać będzie opis zdefiniowany podczas tworzenia alertu oraz listę wartości danych, które spełniły kryteria alertu, podobną do zaprezentowanej na rysunku Jeśli w raporcie zastosowane zostały parametry, ich wartości również zostaną wyświetlone w zrenderowanym raporcie. Natomiast gdy wykonanie raportu nie powiedzie się, każdy odbiorca zdefiniowany w narzędziu Data Alert Designer otrzyma z opisem błędu.

44 16 Rozdział 1: Co nowego w Microsoft SQL Server 2012 Reporting Services RYSUNEK 1-14 Można definiować kryteria i harmonogram dla poszczególnych obszarów danych w raporcie. RYSUNEK 1-15 Przesłane zostaje powiadomienie zawierające dane zgodne z regułą alertu wraz z opisem zdefiniowanym dla alertu danych.

45 Pozostałe zmiany 17 Data Alert Manager Funkcja Data Alert Manager służy do śledzenia procesów wykonania wszystkich alertów danych. Aby otworzyć funkcję Data Alert Manager (Menedżer alertów danych), należy najpierw otworzyć bibliotekę dokumentów, w której znajduje się raport, kliknąć strzałkę w dół znajdującą się po prawej stronie nazwy raportu, a następnie wybrać opcję Manage Data Alerts (Zarządzaj alertami danych). Strona Data Alert Manager zawiera informacje o liczbie alertów przesłanych przez alert danych, czasie ostatniego uruchomienia, czasie ostatniej modyfikacji oraz stanie ostatniego wykonania. Część strony Data Alert Manager została zaprezentowana na rysunku RYSUNEK 1-16 Strona Data Alert Manager służy do śledzenia wykonania alertu oraz do modyfikowania, usuwania lub wykonywania alertu danych. Na tej stronie można kliknąć alert danych prawym przyciskiem myszy, aby zmodyfikować alert, usunąć go lub uruchomić na żądanie. Administrator witryny może wyświetlać i usuwać alerty danych, ale tylko twórca alertu może go zmodyfikować lub uruchomić na żądanie. Pozostałe zmiany Udoskonalenia Reporting Services wprowadzone w wersji SQL Server 2012 polegają przede wszystkim na opublikowaniu nowych funkcji, jednak dokonane zostały również dwie zmiany, które są dość istotne, choć nie mają ogromnego wpływu na sposób korzystania z Reporting Services. Po pierwsze, środowisko projektowe zostało przeniesione na platformę Microsoft Visual Studio 2010 Shell i obecnie nosi nazwę SQL Server Data Tools (SSDT). Po drugie, dostępne są dwa nowe rozszerzenia renderowania. SQL Server Data Tools Business Intelligence Development Studio (BIDS) stanowiło środowisko projektowe Reporting Services począwszy od wersji SQL Server Ta nazwa pojawiała się tylko w grupie programów SQL Server w menu Start i po kliknięciu odpowiedniej opcji nie była już wyświetlana. Wynika to z faktu, iż narzędzie to stanowiło tylko powłokę dla odpowiedniej wersji Visual Studio. Wersje programu SQL Server są publikowane

46 18 Rozdział 1: Co nowego w Microsoft SQL Server 2012 Reporting Services niezależnie od wersji Visual Studio, dlatego nowa wersja Visual Studio była zawsze dostępna dużo wcześniej, zanim zaczęła być wykorzystywana w komponentach analizy biznesowej SQL Server. Z wersją SQL Server 2012 jest podobnie. Jedyna różnica polega na tym, że nazwa BIDS zniknęła z menu Start i została zastąpiona nazwą SSDT, pozostałe aspekty działania pozostały niezmienione. Dostępne są te same typy projektów analizy biznesowej: Report Server Project Wizard (Kreator projektu serwera raportów) oraz Report Server Project (Projekt serwera raportów). Do opracowywania raportów służy ten sam interfejs użytkownika (choć zmienił się schemat kolorów zastosowany w programie Visual Studio). Zaletą narzędzia SSDT jest możliwość dodawania powiązanych projektów do rozwiązania zawierającego projekt raportu oraz możliwość wykorzystania zintegrowanego środowiska rozwoju Visual Studio 2010 do budowania bibliotek klas lub niestandardowych aplikacji. Nowe rozszerzenia renderowania Najnowsza wersja Reporting Services umożliwia renderowanie raportów w formatach zgodnych z większością aktualnych wersji programów Microsoft Excel oraz Microsoft Word. Wcześniej możliwe było jedynie eksportowanie raportu do pliku.xls (we wszystkich wersjach Reporting Services) lub pliku.doc (w wersjach SQL Server 2008 oraz SQL Server 2008 R2). Te formaty plików są zgodne odpowiednio z wersjami Excel 2003 oraz Word Wprawdzie użytkownicy wersji Excel 2010 oraz Word 2010 mogą otwierać pliki starszego formatu, jednak posiadają one pewne ograniczenia wpływające na maksymalny rozmiar raportu, który mógł być eksportowany do programu Excel oraz na rozmiar pliku wyjściowego w formacie Excel i Word. Te ograniczenia zostały wyeliminowane w wersji SQL Server Renderowanie w formacie programu Excel 2010 Obecnie wybranie opcji eksportu do programu Excel w narzędziu SSDT, Report Manager lub SharePoint Report Viewer powoduje, że raport zostaje zapisany w pliku XLSX w formacie Open Office XML. To oznacza, że plik ten można otworzyć zarówno w wersji Excel 2007, jak i Excel 2010 (o ile została ona zainstalowana). Co więcej, możliwe jest eksportowanie większych raportów do programu Excel, który obecnie wspiera aż wierszy oraz kolumn. Dodatkowo format XLSX oferuje 24-bitową głębię kolorów (16 milionów odcieni). Inną korzyść nowego rozszerzenia renderowania stanowi niewielki rozmiar pliku raportu uzyskiwany dzięki ulepszonej kompresji.

47 Pożegnanie z programem Report Builder WSKAZÓWKA Aby móc otwierać wygenerowane pliki XLSX w wersji Excel 2003, należy pobrać pakiet Microsoft Office Compatibility Pack for Word, Excel, and PowerPoint ze strony Jeśli potrzebne jest wsparcie dla obu formatów, można włączyć renderowanie do wersji Excel 2003 w plikach RSReportServer.config oraz RSReportDesigner.config w sposób zaprezentowany na stronie en-us/library/dd255234(sql.110).aspx#availabilityexcel. Renderowanie w formacie programu Word 2010 Eksportowanie raportu do programu Word w poprzednich wersjach Reporting Services nie pociągało za sobą takich ograniczeń jak eksportowanie do skoroszytu programu Excel. Jednak możliwość renderowania do wersji Word 2010 pozwala na zachowanie spójności między produktami Office, jak również skutkuje powstaniem pliku o mniejszym rozmiarze niż plik generowany w formacie zgodnym z wesją Word Nowe rozszerzenie renderowania kompresuje raport w celu wygenerowania pliku.docx w formacie Open Office XML. WSKAZÓWKA Aby otworzyć wyeksportowany dokument w wersji Word 2003, trzeba zainstalować dodatek Microsoft Office Compatibility Pack for Word, Excel, and PowerPoint, który można pobrać ze strony Alternatywne rozwiązanie stanowi włączenie rozszerzenia renderowania do wersji Word 2003 w plikach RSReportServer. config oraz RSReportDesigner.config zgodnie z instrukcją zaprezentowaną na stronie msdn.microsoft.com/en-us/library/dd283105(sql.110).aspx#availabilityword. Pożegnanie z programem Report Builder 1.0 Program Report Builder 1.0 w momencie opublikowania go w wersji SQL Server 2005 nosił nazwę Report Builder i stanowił proste narzędzie do raportowania w trybie ad hoc. Następnie w wersji SQL Server 2008 opublikowany został program Report Builder 2.0 i od tej pory pierwsza wersja programu Report Builder nazywana była wersją Report Builder 1.0. Chociaż obie wersje programu Report Builder zostały zaprojektowane z myślą o tym, aby ułatwić użytkownikom samodzielne opracowywanie raportów, znacznie różnią się pod względem wyglądu i metod działania. Wersja Report Builder 1.0 wymaga stworzenia modelu semantycznego opisującego tabele i pola, które mogą być umieszczane w raporcie, natomiast wersja Report Builder 2.0 wspiera tworzenie źródeł danych i zestawów danych w podobny sposób jak w narzędziu SQL Server Data Tools (SSDT). Report Builder 2.0 jest prekursorem narzędzia Report Builder

48 20 Rozdział 1: Co nowego w Microsoft SQL Server 2012 Reporting Services dostępnego w wersji SQL Server W rzeczywistości aktualna wersja narzędzia Report Builder (przedstawiona w rozdziale 5 zatytułowanym Omówienie podstaw Reporting Services ) w ogóle nie przypomina pierwotnej wersji dostępnej w programie SQL Server W wersjach SQL Server 2008 oraz SQL Server 2008 R2 narzędzie Report Builder 1.0 mogło być uruchomione na tej samej maszynie co odpowiednio wersje Report Builder 2.0 oraz Report Builder 3.0. W tych wersjach program Business Intelligence Development Studio (BIDS) oferował również typ projektu Report Model Project (model raportu), który służył do tworzenia modelu semantycznego wymaganego przez narzędzie Report Builder 1.0. Ani ten typ projektu, ani narzędzie Report Builder 1.0 nie są dostępne w wersji SQL Server Jednak stworzone uprzednio modele raportów można wykorzystywać w roli źródeł danych w narzędziu SQL Server 2012 Report Builder lub SSDT, jak pokazano w rozdziale 8 zatytułowanym Pobieranie danych dla raportu. Aktualizacja z wcześniejszych wersji Istnieją dwie metody przekształcania raportów z poprzedniej wersji Reporting Services do wersji SQL Server Jedną z nich stanowi aktualizacja w miejscu, która pozwala na zaktualizowanie istniejącego środowiska i zachowanie istniejącej zawartości w dotychczasowej lokalizacji. Inna metoda migracja polega na stworzeniu nowego środowiska i skopiowaniu do niego istniejących raportów. Do zaktualizowania istniejącej bazy danych serwera raportów do schematu zgodnego z wersją SQL Server 2012 można wykorzystać kreator SQL Server Setup lub narzędzie uruchamiane z wiersza polecenia. Gdy kreator instalacji zostanie uruchomiony na komputerze, na którym dostępna jest wcześniejsza wersja programu SQL Server, pozwala wybrać opcję aktualizacji lub instalacji nowej instancji programu SQL Server (instalacji równoległej). Niezależnie od wybranej opcji, podczas instalacji uruchomiony zostanie program System Configuration Checker (Sprawdzanie konfiguracji systemu), który sprawdzi, czy komputer spełnia wymagania wstępne instalacji. WAŻNE W tej części rozdziału zaprezentowane zostanie ogólne omówienie procesów aktualizacji oraz migracji standardowego środowiska Reporting Services. Szczegółowe informacje o migracji środowisk, które zostały dostosowane przy użyciu niestandardowych aplikacji lub zestawów bądź poprzez dokonanie modyfikacji plików konfiguracyjnych, znaleźć można na stronie

49 Aktualizacja z wcześniejszych wersji 21 Przygotowanie Chociaż program SQL Server Setup kontynuuje proces aktualizacji tylko wtedy, gdy komputer spełnia wymagania, warto przygotować się do aktualizacji poprzez uruchomienie narzędzia Upgrade Advisor, które analizuje środowisko i z wyprzedzeniem wykrywa potencjalne problemy. Proces migracji również warto poprzedzić uruchomieniem narzędzia Upgrade Advisor, aby zidentyfikować potencjalne problemy i niestandardowe ustawienia, które mogły zostać wprowadzone przez inną osobę odpowiedzialną za konfigurację istniejącego serwera raportów. WSKAZÓWKA Narzędzie Upgrade Advisor można pobrać ze strony com/en-us/download/details.aspx?id=29065&ocid=aff-n-in-loc--pd lub znaleźć w folderze Servers\redist\Upgrade Advisor na nośniku instalacyjnym programu SQL Server Dodatkowo warto stworzyć kopie zapasowe ważnych plików i baz danych przed rozpoczęciem procesu aktualizacji lub migracji. Dzięki temu, jeśli w trakcie aktualizacji pojawią się jakieś komplikacje, można przywrócić działanie poprzedniej wersji systemu na czas rozwiązywania problemu. Warto stworzyć kopie zapasowe następujących elementów: Klucz symetryczny Kopię zapasową klucza symetrycznego można stworzyć przy pomocy programu Reporting Services Configuration Manager lub narzędzia wiersza polecenia Rskeymgmt. Procedura realizowania tego zadania w poprzednich wersjach jest taka sama jak w wersji SQL Server 2012 i została zaprezentowana w rozdziale 25. W wersji SQL Server 2012 program Report Configuration Manager jest wykorzystywany tylko dla serwera raportów w trybie macierzystym, ale w poprzednich wersjach wspierał oba typy serwera raportów. Baza danych serwera raportów Kopia zapasowa bazy danych ReportServer (lub opcjonalnie bazy danych ReportServerTempDB) jest tworzona w taki sam sposób, w jaki tworzone są kopie zapasowe pozostałych baz danych programu SQL Server. Lokalizując bazę danych serwera raportów warto mieć świadomość, że może ona nosić inną nazwę. Ta baza danych jest wykorzystywana zarówno przez serwer raportów w trybie macierzystym, jak i serwer raportów w trybie zintegrowanego programu SharePoint. Rsreportserver.config Należy zachować kopię tego pliku, który zawiera ważne ustawienia serwera raportów. Plik ten jest przechowywany w folderze instancji Reporting Services umieszczonym w folderze Program Files\Microsoft SQL Server. Instancja Reporting Services może znajdować się w folderze MSSQL.3 albo MSRS10.MSSQLServer, który powinien zawierać folder podrzędny ReportServer z plikiem plik konfiguracyjnym.

50 22 Rozdział 1: Co nowego w Microsoft SQL Server 2012 Reporting Services Rssvrpolicy.config Należy zachować kopię tego pliku, który zawiera zasady zabezpieczeń dotyczące serwera raportów. Plik ten znaleźć można w folderze ReportServer. Reportservicesservice.exe.config Jeśli serwer raportów jest uruchomiony w trybie macierzystym, plik ten znaleźć można w folderze bin stanowiącym folder podrzędny folderu ReportServer. Rswebapplication.config Należy zachować kopię tego pliku, który zawiera ustawienia aplikacji Report Manager i jest wykorzystywany tylko dla serwera raportów w trybie macierzystym. Plik ten jest przechowywany w folderze ReportManager, który znajduje się w tym samym folderze co folder ReportServer. Rsmgrpolicy.config Jeśli serwer raportów działa w trybie macierzystym, należy zachować kopię tego pliku, który zawiera ustawienia zabezpieczeń aplikacji Report Manager. Plik ten znaleźć można w folderze ReportManager. Web.config Należy zlokalizować i skopiować wszystkie pliki Web.config powiązane z serwerem raportów. Plik Web.config znajduje się w folderze ReportServer niezależnie od trybu działania serwera raportów, natomiast serwer raportów w trybie macierzystym zawiera dodatkowy plik w folderze ReportManager. Machine.config Plik Machine.config także wymaga skopiowania, jeśli został zmodyfikowany z myślą o Reporting Services (nie jest to powszechnie stosowana praktyka). Można znaleźć go w folderze Windows (zależnym od systemu operacyjnego) w folderze podrzędnym Microsoft.NET\Framework\v \CONFIG w przypadku wersji SQL Server 2005 oraz w folderze podrzędnym Microsoft. NET\Framework\v \CONFIG w przypadku wersji SQL Server 2008 oraz SQL Server 2008 R2. Katalogi wirtualne Gdy aktualizowana jest wersja SQL Server 2005 i do katalogów wirtualnych wykorzystywanych przez serwer raportów dodane zostały pliki, należy stworzyć kopie zapasowe tych plików. Obecnie Reporting Services nie bazują już na Internetowych Usługach Informacyjnych (Internet Information Services IIS). WAŻNE Jeśli na serwerze raportów znajdują się nieprawidłowe lub nieaktualne certyfikaty SSL, należy je uprzednio usunąć. W przeciwnym przypadku proces aktualizacji nie powiedzie się.

51 Aktualizacja z wcześniejszych wersji 23 Aktualizacja w miejscu Jeśli komputer przejdzie test przeprowadzany przez narzędzie System Configuration Checker w programie SQL Server 2012 Setup, można kontynuować proces aktualizacji w miejscu serwera raportów w trybie macierzystym lub w trybie zintegrowanego programu SharePoint. W zależności od aktualizowanej wersji Reporting Services może pojawić się konieczność własnoręcznego zrealizowania pewnych czynności przed rozpoczęciem procesu aktualizacji lub po jego zakończeniu. UWAGA Procedura aktualizacji przy pomocy narzędzia wiersza polecenia Setup.exe została zaprezentowana na stronie: Aktualizacja serwera raportów w trybie macierzystym Aktualizację w miejscu można przeprowadzić dla następujących wersji Reporting Services uruchomionych w trybie macierzystym: SQL Server 2005 Reporting Services Service Pack 4 SQL Server 2008 Reporting Services Service Pack 2 SQL Server 2008 R2 Reporting Services Service Pack 1 Program SQL Server Setup tworzy hierarchię folderów dla nowej instancji Reporting Services w folderze Program Files\Microsoft SQL Server. Folder główny tej struktury folderów nosi nazwę MSRS11.MSSQLServer dla domyślnej instancji lub MSRS11.<instancja> dla nazwanej instancji. Program SQL Server Setup dodaje również wszystkie pliki niezbędne do wspierania serwera raportów, narzędzi konfiguracyjnych oraz innych funkcji, a także aktualizuje schemat baz danych serwera raportów. Instalator nie dokonuje aktualizacji zainstalowanych narzędzi klienckich, takich jak BIDS czy SQL Server Management Studio, lecz dodaje nowe wersje w postaci instalacji równoległych. Po zakończeniu procesu aktualizacji można usunąć starsze wersje, o ile nie są one wykorzystywane do pracy z innymi instancjami Reporting Services. WAŻNE Jeśli baza danych serwera raportów znajduje się na innym komputerze niż serwer raportów, użytkownik systemu Windows musi należeć do roli sysadmin lub posiadać uprawnienia do modyfikowania bazy danych. W przeciwnym przypadku program SQL Server Setup poprosi o wpisanie poświadczeń dla konta posiadającego wymagane uprawnienia. Każda wersja Reporting Services wykorzystuje zestaw plików konfiguracyjnych. Instalator stworzy nowe pliki konfiguracyjne przy użyciu ustawień konfiguracyjnych zastosowanych w plikach aktualizowanej wersji i pozostawi stare pliki niezmienione. Po upewnieniu się, że proces aktualizacji przebiegł pomyślnie, można własnoręcznie

52 24 Rozdział 1: Co nowego w Microsoft SQL Server 2012 Reporting Services usunąć foldery poprzedniej instancji Reporting Services. Reporting Services będą wykorzystywały jedynie pliki znajdujące się w folderze z przedrostkiem MSRS11. W przypadku dokonywania aktualizacji z wersji SQL Server 2005 instalator wykorzystuje ustawienia katalogów wirtualnych Reporting Services do zarezerwowania odpowiednich adresów URL. Po zakończeniu procesu aktualizacji może pojawić się konieczność własnoręcznego usunięcia katalogów wirtualnych. Jeśli w istniejącej wersji SQL Server 2005 nie został zainstalowany dodatek Service Pack 1, instalator doda uprawnienie Database Owner (Właściciel bazy danych) do roli RSExecRole. Aktualizacja serwera raportów w trybie zintegrowanego programu SharePoint Aktualizację w miejscu można przeprowadzić dla następujących wersji Reporting Services (o ile farma programu SharePoint została już zaktualizowana do wersji SharePoint Server 2010): SQL Server 2005 Service Pack 2 SQL Server 2008 Reporting Services Service Pack 2 SQL Server 2008 R2 Niezależnie od istniejącej wersji, proces aktualizacji farmy programu SharePoint rozpoczyna się od zainstalowania dodatku Reporting Services na wszystkich serwerach frontonu sieci Web. Później następuje aktualizacja do wersji SQL Server 2012 realizowana poprzez uruchomienie programu instalacyjnego na serwerze raportów. Podczas aktualizacji może zostać wyświetlona strona SQL Server Reporting Services SharePoint Mode Authentication. Na stronie tej należy wpisać poświadczenia, które proces aktualizacji wykorzysta do stworzenia nowej puli aplikacji programu SharePoint. WAŻNE Instalator wymagań wstępnych programu SharePoint Server 2010 zainstaluje dodatek Microsoft SQL Server 2008 R2 Reporting Services Add-in. Należy pobrać i zainstalować wersję SQL Server 2012 tego dodatku, która jest dostępna na stronie: microsoft.com/en-us/download/details.aspx?id= Aktualizacja raportów Raporty są przechowywane w bazie danych ReportServer. Instalator aktualizuje tylko schemat tej bazy danych, bez modyfikowania znajdujących się w niej raportów. Gdy w przyszłości użytkownik lub proces wykona raport, serwer raportów dokona aktualizacji tego raportu, zastępując jego skompilowaną wersję w bazie danych ReportServer. Pliki RDL (nawet te znajdujące się na tym samym komputerze) nie zostaną zaktualizowane. Trzeba otworzyć je w narzędziu SSDT i dostosować do obecnego schematu RDL.

53 Aktualizacja z wcześniejszych wersji 25 Migracja Migrację przeprowadza się, gdy aktualizacja w miejscu nie jest możliwa lub gdy firmie zależy, aby przerwa w pracy systemu była jak najkrótsza. Podczas aktualizacji użytkownicy nie mogą uzyskiwać dostępu do serwera raportów, natomiast w czasie migracji jest to możliwe. Migracja serwera raportów w trybie macierzystym Można przeprowadzić migrację serwera raportów w trybie macierzystym w wersji SQL Server 2005 lub późniejszej, instalując program SQL Server 2012 (w sposób opisany w rozdziale 4) na tym samym komputerze w postaci instalacji równoległej. Można również zainstalować program SQL Server 2012 na innym komputerze. Niezależnie do wybranego rozwiązania, należy zaznaczyć opcję Install Only (Tylko instalacja) na stronie Reporting Services Configuration (Konfiguracja Reporting Services) instalatora, aby po zakończeniu procesu instalacji móc skonfigurować Reporting Services w taki sposób, by wykorzystywana była istniejąca baza danych serwera raportów. WAŻNE Gdy do przechowywania baz danych serwera raportów ma służyć nowa instancja usługi Database Engine (Aparat bazy danych), należy przenieść odpowiednie bazy danych przed rozpoczęciem procesu konfigurowania nowego serwera raportów. Aby zachowane zostały wszystkie ustawienia zabezpieczeń, trzeba przenieść bazy danych poprzez zrealizowanie operacji odłączania i dołączania, a nie operacji kopiowania baz danych. Jeśli bazy danych serwera raportów są przechowywane na tej instancji Database Engine po raz pierwszy, należy stworzyć rolę RSExecRole w bazach danych master oraz msdb w sposób opisany na stronie Następnie należy przy pomocy programu Reporting Services Configuration Manager przywrócić klucz szyfrowania, który został zapisany w czasie przygotowywania się do procesu aktualizacji. Jeśli wdrożenie obejmuje wiele serwerów, trzeba po kolei przełączyć każdy serwer raportów w tryb online i przeprowadzić migrację na każdym z nich. Trzeba również własnoręcznie usunąć rekordy z tabeli Keys (Klucze) w bazie danych ReportServer przed skonfigurowaniem Reporting Services. Za pośrednictwem programu Reporting Services Configuration Manager należy skonfigurować aplikację Report Manager i adresy URL usługi sieci Web oraz nawiązać połączenie z bazami danych serwera raportów. Po połączeniu pierwszego serwera raportów z bazą danych serwera raportów, przeprowadzany jest proces aktualizacji tej bazy danych w celu zapewnienia jej zgodności z wersją SQL Server 2012 Reporting Services. Program Reporting Services Configuration Manager służy również do przywracania klucza symetrycznego zapisanego w procesie przygotowywania się

54 26 Rozdział 1: Co nowego w Microsoft SQL Server 2012 Reporting Services do aktualizacji. Na zakończenie, gdy wdrożenie obejmuje wiele serwerów, można dodać kolejne serwery raportów. Jeśli na serwerze raportów uruchomiona jest zapora sieciowa, należy upewnić się, że otwarty jest port 80. Można zmienić numer portu przy pomocy programu Reporting Services Configuration Manager, ale trzeba własnoręcznie otworzyć odpowiedni port w ustawieniach zapory sieciowej, aby umożliwić zdalny dostęp do serwera raportów. Następnie należy uruchomić aplikację Report Manager i otworzyć kilka raportów w celu sprawdzenia, czy nowa instalacja działa prawidłowo. Jeśli testy przebiegną pomyślnie, można odinstalować poprzednią wersję Reporting Services. Być może trzeba będzie własnoręcznie usunąć następujące elementy: RSExecRole (z baz danych master oraz msdb starej instancji Database Engine), jeżeli bazy danych serwera raportów zostały przeniesione na inną instancję Database Engine, konto usługi, w kontekście którego działały Reporting Services, pliki dziennika Reporting Services. Po migracji z wersji SQL Server 2005 należy usunąć następujące elementy: pulę aplikacji dla usługi sieci Web serwera raportów, katalogi wirtualne dla aplikacji Report Manager oraz usługi sieci Web, serwer IIS, o ile nie jest on wykorzystywany do innych celów. Migracja serwera raportów w trybie zintegrowanego programu SharePoint Trzeba przeprowadzić migrację serwera raportów w tej samej farmie programu SharePoint ze względu na zastosowanie unikatowych identyfikatorów w obrębie farmy. Wyjątek od tej reguły stanowi sytuacja, gdy cała zawartość programu SharePoint jest przenoszona do nowej farmy. Jeśli bazy danych konfiguracji i zawartości programu SharePoint, łącznie z tymi wykorzystywanymi przez Reporting Services, mają być przechowywane na instancji SQL Server 2012 Database Engine, trzeba dokonać aktualizacji farmy do wersji SharePoint 2010 i zainstalować dodatek Service Pack 1. Oprócz stworzenia kopii zapasowych elementów wymienionych na liście w podrozdziale Przygotowanie znajdującym się we wcześniejszej części rozdziału, trzeba także stworzyć kopie zapasowe baz danych zawartości programu SharePoint, a następnie odłączyć te bazy danych. Należy także stworzyć kopie zapasowe następujących plików znajdujących się w folderze Program Files\Common Files\Microsoft Shared\Web Server Extensions\14\Web Services\Reporting: Rsreportserver.config Rssvrpolicy.config Web.config

55 Aktualizacja z wcześniejszych wersji 27 Następnie, aby przeprowadzić pełną migrację farmy, trzeba stworzyć nową farmę programu SharePoint 2010 i zainstalować Reporting Services w trybie zintegrowanego programu SharePoint (w sposób zaprezentowany w rozdziale 4). Jednak należy wstrzymać się z tworzeniem aplikacji usługi dla Reporting Services. Najpierw trzeba przywrócić bazę danych zawartości programu SharePoint na nowym serwerze i dołączyć ją do aplikacji sieci Web. Jednocześnie można przywrócić bazy danych serwera raportów. WAŻNE Do dołączania baz danych zawartości programu SharePoint do aplikacji sieci Web można wykorzystać polecenie Windows PowerShell lub narzędzie wiersza polecenia stsadm. Zadania tego nie można zrealizować za pośrednictwem aplikacji SharePoint Central Administration (Administracja centralna programu SharePoint). Dodatkowe informacje znaleźć można w artykule: Należy skopiować na nowy serwer plik Rsreportserver.config. Trzeba umieścić go w folderze, który nosi taką samą nazwę jak folder w pierwotnej lokalizacji pliku, czyli Program Files\Common Files\Microsoft Shared\Web Server Extensions\14\Web Services\Reporting. Następnie należy stworzyć aplikację usługi dla Reporting Services, postępując zgodnie z instrukcją zaprezentowaną w rozdziale 4 z jedną różnicą: na stronie służącej do tworzenia nowej aplikacji usługi należy wpisać w polach Database Server (Serwer bazy danych) oraz Database Name (Nazwa bazy danych) wartości odpowiadające przywróconej bazie danych serwera raportów. Na zakończenie trzeba przywrócić klucz szyfrowania Reporting Services. W tym celu należy kliknąć łącze Manage Service Applications (Zarządzaj aplikacjami usług) w Administracji centralnej programu, a następnie kliknąć łącze aplikacji usługi Reporting Services, łącze Key Management (Zarządzanie kluczami) oraz łącze Restore Encryption Key (Przywróć klucz szyfrowania). Należy kliknąć przycisk Browse (Przeglądaj), przejść do miejsca, w którym znajduje się uprzednio zachowany klucz symetryczny (zgodnie z instrukcją zaprezentowaną w podrozdziale Przygotowanie ), a następnie wpisać hasło.

56

57 ROZDZIAŁ 2 Omówienie środowiska Reporting Services Aby efektywnie wykorzystywać Reporting Services, trzeba znać ich możliwości. W tym rozdziale zaprezentowane zostaną różne metody stosowania Reporting Services w roli platformy raportowania. Dodatkowo będzie się można dowiedzieć, w jaki sposób funkcje Reporting Services wspierają poszczególne fazy cyklu życia raportu oraz jaką rolę pełnią wybrane komponenty platformy. Platforma raportowania Raport stanowi w uproszczeniu ustrukturalizowaną kompozycję informacji. Informacje prezentowane w raportach biznesowych bazują zwykle na danych pochodzących z aplikacji biznesowych, chociaż mogą być pobierane z wielu innych źródeł. Platforma raportowania stanowi zintegrowany zestaw aplikacji, które wspierają realizowanie różnych operacji niezbędnych w środowisku obsługi raportów, m.in. opracowywanie raportów, wyświetlanie ich i zarządzanie nimi. Dawniej raporty były dostępne tylko we wdrożonych w firmie aplikacjach biznesowych i nie można było zarządzać nimi spoza tych aplikacji. Jednak gotowe do użycia raporty często nie odpowiadały na wszystkie pytania zadawane przez użytkowników biznesowych. Rosnąca potrzeba zapewnienia dostępu do dodatkowych danych w tych aplikacjach biznesowych sprawiła, że producenci oprogramowania zaczęli dołączać do swoich aplikacji narzędzia służące do generowania raportów, a nawet umożliwiać uzyskiwanie bezpośredniego dostępu do bazy danych przy użyciu zewnętrznych narzędzi klienckich. To rozwiązanie sprawdzało się, dopóki korzystała z niego niewielka liczba osób. Jednak gdy pojawiała się potrzeba udostępnienia raportów szerszemu gronu odbiorców, okazywało się, że narzędzia raportowania zawierające komponent serwerowy z możliwością wspierania wysokiej liczby użytkowników były drogie, skomplikowane w implementacji i zarządzaniu oraz trudne w zintegrowaniu z niestandardowymi aplikacjami i technologiami. Platforma raportowania Reporting Services została opublikowana w roku 2004 w postaci dodatkowego komponentu programu Microsoft SQL Server 2000, który miał stanowić odpowiedź na wspomniane problemy. Od tego czasu wiele małych i dużych organizacji wdrożyło rozwiązanie Reporting Services i korzysta z oferowanych przez niego korzyści. Każda kolejna wersja Reporting Services dodatkowo ułatwia 29

58 30 Rozdział 2: Omówienie środowiska Reporting Services programistom, administratorom i zwykłym użytkownikom realizowanie codziennych zadań przy użyciu platformy raportowania. Większość funkcji wprowadzonych w wersji Microsoft SQL Server 2008 R2 oraz Microsoft SQL Server 2012 Reporting Services została opublikowana z myślą o samodzielnej pracy użytkowników biznesowych. Organizacje decydują się na zaimplementowanie platformy Reporting Services głównie ze względu na możliwość dostarczania zarządzanych raportów do szerokiego grona użytkowników wewnętrznych. Tego typu raporty zawierają zwykle szczegółowe dane operacyjne lub pomocne w zarządzaniu zestawienia, które zostały zebrane z różnych źródeł danych, uporządkowane i umieszczone w centralnym repozytorium. Raporty zarządzane muszą być często sformatowane zgodnie z obowiązującymi w firmie standardami. Raporty przeznaczone do wydruku wymagają precyzyjnej definicji układu oraz podziału na strony. W związku z tym raporty zarządzane są zwykle tworzone przez specjalistów. Zwykli użytkownicy mogą uzyskiwać dostęp do tych raportów w trybie online, otwierając katalog raportów w momencie, gdy potrzebują określonych informacji. Ewentualnie mogą co pewien czas otrzymywać raporty w postaci załączników do wiadomości . Niektóre organizacje decydują się także na upublicznianie informacji i udostępnianie raportów klientom oraz partnerom poprzez zintegrowanie architektury Reporting Services ze środowiskiem extranet. Inną ważną cechę platformy Reporting Services stanowi możliwość generowania raportu w różnych formatach. Proces konwertowania układu i danych raportu w celu uzyskania wybranego formatu pliku nazywany jest renderowaniem. Czasami użytkownikom biznesowym wystarczają zrenderowane do formatu HTML raporty dostępne w trybie online. W innych sytuacjach użytkownicy chcą mieć możliwość przeprowadzania dalszej analizy danych i realizowania obliczeń, zapewnianą dzięki zrenderowaniu raportu w postaci skoroszytu programu Microsoft Office Excel. Natomiast gdy pojawia się potrzeba udostępnienia raportu innymi osobom, można skorzystać z funkcji renderowania raportu do formatu PDF. Gdy dane są coraz powszechniej wykorzystywane przez różne jednostki organizacji, działy IT muszą nadążać za rosnącym zapotrzebowaniem na różnego rodzaju raporty. Z myślą o tym problemie do komponentu Reporting Services dodane zostały dwa narzędzia do tworzenia raportów w trybie ad hoc: Power View oraz Report Builder. Power View jest dostępny tylko w środowisku Reporting Services zintegrowanym z programem SharePoint, natomiast Report Builder jest dostępny zarówno w trybie macierzystym, jak i w trybie zintegrowanego programu SharePoint. Różnice w architekturze tych dwóch trybów wdrożeń zostaną przedstawione w podrozdziale zatytułowanym Architektura Reporting Services znajdującym się w dalszej części tego rozdziału. Dzięki dostępowi do funkcji raportowania w trybie ad hoc, nawet użytkownicy posiadający niewielkie umiejętności techniczne mogą własnoręcznie tworzyć proste raporty, a następnie zapisywać je na własny użytek lub udostępniać innym osobom poprzez publikowanie ich w centralnym magazynie Reporting Services. Ponieważ

59 Platforma raportowania 31 raporty opracowywane w trybie ad hoc zwykle nie muszą być aż tak estetyczne jak raporty zarządzane i narzędzia do ich opracowywania są łatwiejsze w użyciu, z funkcji ich tworzenia mogą zazwyczaj korzystać wszystkie osoby, które posiadają prawo do wyświetlania danych wykorzystywanych w raporcie. Gdy użytkownicy chcą mieć możliwość analizowania danych i podejmowania interakcji z nimi w trybie online, Power View jest zwykle lepszym rozwiązaniem, natomiast gdy użytkownicy chcą dokładniej kontrolować układ raportu lub wykorzystywać szerszy zakres źródeł danych, program Report Builder lepiej radzi sobie z tym zadaniem. Zanim użytkownicy biznesowi przystąpią do tworzenia raportów w trybie ad hoc przy użyciu narzędzia Power View, specjalista IT lub osoba o większych umiejętnościach technicznych może przygotować model tabelaryczny, który przekształca pola ze źródła danych w przyjazną dla użytkownika kolekcję powiązanych tabel. Następnie użytkownicy mogą wykorzystywać ten model tabelaryczny do budowania raportów w trybie ad hoc i automatycznego generowania zapytań niezbędnych do pobierania odpowiednich danych. Raporty budowane przy użyciu modelu tabelarycznego stanowią podstawowe narzędzie do analizy danych, ponieważ ułatwiają filtrowanie i sortowanie danych oraz dodawanie alternatywnych widoków w celu uzyskiwania lepszego wglądu w dane. UWAGA Można zbudować model tabelaryczny, tworząc skoroszyt przy użyciu dodatku Microsoft Power-Pivot Add-in for Excel (dostępnego do pobrania ze strony microsoft.com/en-us/bi/powerpivot.aspx) i publikując ten skoroszyt w witrynie programu SharePoint Server 2010 z włączoną funkcją PowerPivot. Inną możliwość stanowi zbudowanie modelu tabelarycznego przy użyciu narzędzia SQL Server Data Tools i zainstalowanie go na serwerze Analysis Services uruchomionym w trybie tabelarycznym. Dodatkowe informacje o modelach tabelarycznych znaleźć można na stronie: com/en-us/library/hh212945(v=sql.110).aspx. Użytkownicy programu Report Builder również mogą korzystać z przygotowanych przez specjalistów IT komponentów, które ułatwiają opracowywanie raportów w trybie ad hoc. Do komponentów tych zaliczają się gotowe do użycia zapytania nazywane udostępnionymi zestawami danych oraz elementy raportu zwane składnikami Report Part. Udostępnione zestawy danych ukrywają przed użytkownikami programu Report Builder techniczne aspekty związane z zapytaniem, ale jednocześnie umożliwiają im swobodne rozmieszczanie danych zwracanych przez zapytanie w dowolnym układzie wspieranym przez Reporting Services. Składniki Report Part stanowią elementy raportu, które są powiązane z udostępnionym zestawem danych i skonfigurowane tak, aby wyświetlać dane w ustrukturyzowanym formacie. Użytkownicy biznesowi mogą budować własne raporty, wykorzystując składniki Report Part w roli gotowych do użycia bloków konstrukcyjnych.

60 32 Rozdział 2: Omówienie środowiska Reporting Services UWAGA Report Builder oferuje przyjazny dla użytkownika interfejs do raportowania w trybie ad hoc, a jednocześnie zawiera wszystkie funkcje niezbędne do opracowywania raportów zarządzanych. Raporty zarządzane oraz raporty tworzone w trybie ad hoc to nie jedyne typy raportów, które można stosować na platformie Reporting Services, dostępne są również raporty wbudowane wykorzystywane zwykle w portalach lub niestandardowych aplikacjach. Ta funkcja sprawia, że Reporting Services nie są zwykłą aplikacją do raportowania. Stanowią one w pełni rozszerzalny system, platformę deweloperską, która może być wykorzystywana przez wewnętrzny dział programistów lub niezależnych producentów oprogramowania do tworzenia innych aplikacji sieci Web lub Windows. Administratorzy systemu potrzebują odpowiednich narzędzi do zarządzania platformą raportowania. Reporting Services oferują narzędzia do konfiguracji i zarządzania, które umożliwiają zarządzanie zasobami na serwerze, organizowanie zawartości i implementowanie zabezpieczeń za pośrednictwem graficznego interfejsu użytkownika. Z myślą o realizowaniu powtarzalnych czynności udostępnione zostało narzędzie do wykonywania skryptów. Programiści mogą również tworzyć niestandardowe aplikacje lub skrypty programu Windows PowerShell służące do realizowania zadań administracyjnych. Cykl życia raportu Cykl życia raportu to sekwencja działań związanych z raportem, począwszy od jego stworzenia po dostarczanie. Reporting Services wspierają wszystkie trzy fazy cyklu życia raportu, czyli opracowywanie raportu, zarządzanie serwerem raportów i dostęp użytkowników do raportu. UWAGA W tym rozdziale omówiony zostanie cykl życia raportu zarządzanego, który ma zastosowanie m.in. w przypadku raportów tworzonych przy pomocy programu Report Builder i publikowanych na serwerze raportów lub w witrynie programu SharePoint. Natomiast cykl życia raportów tworzonych przy pomocy narzędzia Power View jest inny i zostanie omówiony w rozdziale 31 zatytułowanym Stosowanie narzędzia Power View. Opracowywanie raportu Niezależnie od narzędzia służącego do opracowywania raportu, proces ten jest bardzo podobny. Użytkownik tworzy raport na własnym komputerze, wybierając dane stosowane w raporcie, określając układ raportu i wzbogacając raport o formatowanie i opcjonalnie funkcje interaktywne. Na dowolnym etapie procesu opracowywania raportu można wyświetlić jego podgląd, aby przetestować wygląd raportu oraz

61 Cykl życia raportu 33 interaktywne funkcje, o ile zostały one dodane. Zarządzany raport można przenieść bezpośrednio z narzędzia do edycji na serwer raportów lub witrynę sieci Web programu SharePoint. Natomiast w przypadku tworzenia raportu w trybie ad hoc dostępne opcje zależą od wykorzystywanego narzędzia. Report Builder pozwala na zachowanie raportu na komputerze, a także zapisanie go na serwerze raportów lub w witrynie programu SharePoint. W raporcie można umieszczać dane pochodzące z wielu różnych źródeł danych, zwykle relacyjnych lub wielowymiarowych baz danych bądź plików z danymi hierarchicznymi. Co więcej, gdy Reporting Services domyślnie nie oferują wsparcia dla określonego typu źródła danych, można zaimplementować lub zakupić niestandardowe rozszerzenie przetwarzania danych (zagadnienie to zostanie omówione w dalszej części rozdziału zatytułowanej Warstwa serwera ). Po zdefiniowaniu zapytania służącego do pobrania danych należy rozmieścić pola danych w układzie tabeli, raportu krzyżowego lub wykresu. Można również użyć niezależnych pól tekstowych do prezentowania danych w mniej ustrukturyzowanym formacie. Ponadto można dodać do układu danych funkcję grupowania, która pozwala na wyświetlanie sum częściowych. Można także dodać obliczenia, które umożliwiają prezentowanie wartości średnich, liczników lub wyników złączania ciągów tekstowych np. imienia i nazwiska. Poza standardowymi formatami wykresów dostępnych jest szereg innych typów wizualizacji danych, które służą do wyświetlania kluczowych wskaźników wydajności, map oraz wykresów wbudowanych w układ tabeli lub macierzy. W dzisiejszych czasach użytkownicy biznesowi mają wysokie wymagania i oczekują, że raporty będą zaprojektowane w sposób umożliwiający ich dostosowywanie oraz interakcję. Reporting Services pozwalają na budowanie elastycznych raportów dzięki zastosowaniu parametrów, które służą do filtrowania zawartości i modyfikowania wyglądu raportu. Dostępne są również funkcje interakcji, które umożliwiają użytkownikom m.in. sortowanie danych, ukrywanie/wyświetlanie szczegółowych informacji, dodawanie planu dokumentu ułatwiające przeglądanie dużych raportów oraz wstawianie łączy służących do przechodzenia do powiązanego raportu lub lokalizacji w sieci. Administrowanie raportami Administratorzy zarządzają technicznymi aspektami działania platformy raportowania. Za administrację może odpowiadać jedna lub wiele osób. Aby raporty mogły być przenoszone na serwer raportów i udostępniane użytkownikom, administrator musi najpierw skonfigurować serwer raportów i w razie potrzeby zintegrować go z programem SharePoint. Administrator może co pewien czas dostosowywać konfigurację serwera raportów, aby optymalizować jego wydajność. Administratorzy zajmują się również zarządzaniem właściwościami raportu związanymi z ich lokalizacją, zabezpieczeniami oraz wykonaniem, choć mogą oddelegować te zadania do innych zaawansowanych użytkowników. Projektanci raportów mogą

62 34 Rozdział 2: Omówienie środowiska Reporting Services wdrażać raporty bezpośrednio na serwerze raportów (o ile posiadają odpowiednie uprawnienia) lub przekazywać raporty administratorom, którzy wdrażają na serwerze raportów pojedyncze raporty lub wiele raportów jednocześnie z wykorzystaniem skryptów. Po wdrożeniu raportu na serwerze raportów administrator może umieścić go w folderze, w którym znajdują się inne powiązane raporty. Następnie może zastosować zabezpieczenia na tym folderze lub bezpośrednio na raporcie, aby kontrolować, kto będzie mógł wyświetlać raport i modyfikować jego właściwości. Raporty zawierają wiele innych właściwości, które decydują o tym, co dzieje się po otworzeniu raportu przez użytkownika. Można na przykład zmodyfikować właściwości połączenia ze źródłem danych, aby zapytania w raporcie uzyskiwały dostęp do produkcyjnego serwera baz danych, zamiast do serwera w środowisku testowym. Domyślnie raporty są uruchamiane na żądanie, w związku z tym zapytania służące do pobierania danych z odpowiednich źródeł danych są wykonywane momencie, gdy użytkownik otwiera raport. Przy pomocy właściwości wykonania raportu można dostosowywać czas wykonywania zapytań w zależności od akceptowalnego czasu oczekiwania. Można na przykład przechowywać popularny raport w pamięci podręcznej, aby przyśpieszyć proces jego wyświetlania, o ile dane wykorzystywane w tym raporcie nie ulegają częstym zmianom. Można również stworzyć migawkę raportu, aby wykonywać raport, który zawiera czasochłonne zapytania, w okresie niewielkiej aktywności użytkowników systemu. Inną możliwość stanowi zapisanie wielu migawek raportu w historii w celu zachowania informacji o tym, w jaki sposób dane raportu zmieniały się na przestrzeni czasu. Dostęp do raportów Użytkownicy uzyskują najczęściej dostęp do raportów za pośrednictwem przeglądarki i centralnego repozytorium raportów. Alternatywna metoda polega na stworzeniu własnego portalu, który zawiera łącza kierujące użytkowników do raportów w Reporting Services. Użytkownik może również przechowywać wybrane raporty w swoim prywatnym folderze lub stworzyć subskrypcję raportu, aby otrzymywać go regularnie za pośrednictwem poczty , sieciowego udziału pliku lub biblioteki dokumentów programu SharePoint. Odbiorca subskrypcji musi przejrzeć otrzymany raport, aby sprawdzić, czy najnowsza wersja różni się czymkolwiek od poprzednio otrzymanej wersji. Jednak obecnie można konfigurować alerty danych dla dowolnego raportu dostępnego w bibliotece dokumentów programu SharePoint. Alert danych stanowi powiadomienie informujące, że dane w raporcie uległy zmianie zgodnej z jednym lub wieloma warunkami określonymi w definicji alertu danych. Alert danych zawiera listę danych, które spełniają te warunki oraz łącze do raportu. Domyślnie wyświetlany jest raport zrenderowany do formatu HTML, jednak można renderować raporty do formatu PDF lub TIFF (Tagged Image File Format) z myślą o udostępnianiu ich w wydrukowanej postaci lub do formatu CSV (Comma Separated Values) lub XML (Extensible Markup Language) z myślą o eksportowaniu danych do innych

63 Architektura Reporting Services 35 aplikacji. Dodatkowe wspierane formaty to Microsoft Excel 2010 oraz Microsoft Word Można wybrać odpowiedni format podczas konfigurowania subskrypcji raportu. Dostęp do raportów Reporting Services można uzyskiwać również za pośrednictwem niestandardowych aplikacji biznesowych. Raporty mogą być wbudowywane w aplikacje zaimplementowane przez wewnętrzny dział programistów lub zewnętrzną firmę. Raporty mogą również być wykorzystywane do dostarczania uzupełniających informacji wyświetlanych na kartach wyników i pulpitach nawigacyjnych PerformancePoint Services (usługi udostępnionej w programie SharePoint). Architektura Reporting Services Na pełną funkcjonalność platformy raportowania Reporting Services składa się wiele różnych komponentów, rozszerzeń i interfejsów programowania aplikacji (API) w wielowarstwowej architekturze obejmującej warstwy danych, aplikacji i serwera. W większości sytuacji wystarcza implementacja standardowej topologii, ale modularna natura architektury zapewnia ogromną swobodę, gdy wymagane są tylko niektóre funkcje lub gdy istnieje potrzeba skalowania rozwiązania poprzez rozmieszczenie komponentów na różnych serwerach. Reporting Services mogą działać w trybie macierzystym (domyślna konfiguracja), w którym są uruchomione w postaci autonomicznego serwera aplikacji lub w trybie zintegrowanego programu SharePoint, który wymaga uruchomienia serwera raportów w farmie programu SharePoint. Dodatkowe informacje dotyczące trybu zintegrowanego zostaną zaprezentowane w dalszej części tego rozdziału zatytułowanej Tryb zintegrowanego programu SharePoint. Tryb macierzysty Rysunek 2-1 ilustruje relację między komponentami trzech warstw w trybie macierzystym. Warstwa danych Warstwa danych w architekturze Reporting Services składa się z następujących baz danych: ReportServer To podstawowa baza danych służąca do trwałego przechowywania raportów i danych powiązanych z zarządzaniem serwerem raportów. ReportServerTempDB Ta baza danych służy do przechowywania danych pamięci podręcznej sesji oraz wersji raportów przechowywanych w pamięci podręcznej (buforowanych) w celu zwiększenia wydajności. Gdy Reporting Services są wdrażane na szeroką skalę z wykorzystaniem wielu serwerów raportów, wystarczy

64 36 Rozdział 2: Omówienie środowiska Reporting Services udostępnić te dwie bazy danych w warstwie danych niekoniecznie na tej samej maszynie, na której uruchomiony jest serwer raportów. UWAGA Bazy danych ReportServer oraz ReportServerTempDB nie muszą znajdować się na tej samej maszynie co serwer raportów. Dane prezentowane w raportach mogą pochodzić z wielu różnych źródeł relacyjnych i nierelacyjnych. Te źródła danych znajdują się zwykle na innych serwerach niż serwer raportów. Serwer raportów może nawiązać połączenie i dokonać uwierzytelniania na serwerze, na którym znajdują się dane, ponieważ w źródło danych wbudowany jest ciąg połączenia dostarczający niezbędnych informacji. Report Designer Narzędzia konfiguracyjne Niestandardowe narzędzia Report Builder Report Manager Usługa sieci Web Interfejsy programistyczne Rozszerzenia uwierzytelniania Procesor planowania i dostarczania Procesor raportów Rozszerzenia przetwarzania raportu Rozszerzenia renderowania Rozszerzenia dostarczania Serwer raportów Rozszerzenia przetwarzania danych Bazy danych serwera raportów Źródła danych RYSUNEK 2-1 Architektura Reporting Services w trybie macierzystym

65 Architektura Reporting Services 37 Warstwa aplikacji Warstwa aplikacji Reporting Services stanowi kolekcję narzędzi, które można wykorzystać do tworzenia raportów i zarządzania platformą raportowania m.in. narzędzia do opracowywania raportów, przeglądarki raportów oraz narzędzia zarządzania. Wszystkie wymienione poniżej narzędzia do projektowania raportów generują plik Report Definition Language (RDL): Report Designer Report Designer oferuje pełen zakres funkcji opracowywania raportów i jest udostępniany w postaci szablonu projektu w programie SQL Server Data Tools (SSDT) jednym z narzędzi zarządzania instalowanych wraz z komponentem Reporting Services. Narzędzie SSDT przypomina środowisko Microsoft Visual Studio, ponieważ stanowi powłokę programu Visual Studio 2010, która umożliwia korzystanie z tego samego zintegrowanego środowiska programistycznego, jakie programiści wykorzystują do budowania aplikacji, bez konieczności instalowania programu Visual Studio Omówienie metod stosowania narzędzia Report Designer rozpoczyna się od rozdziału 7 zatytułowanego Praca z projektami serwera raportów. Report Builder Do tworzenia raportów zarządzanych oraz w trybie ad hoc można użyć narzędzia Report Builder. Jest ono na tyle proste, że mogą z niego korzystać użytkownicy biznesowi, którzy potrzebują dostępu do informacji, ale nie posiadają umiejętności pisania zapytań SQL (Structured Query Language). Pomimo swojej prostoty narzędzie Report Builder oferuje dużą część funkcji dostępnych w narzędziu Report Designer. Zamiast interfejsu środowiska Visual Studio 2010, zastosowany został interfejs przypominający programy z pakietu Office W rozdziale 5 zatytułowanym Omówienie podstaw Reporting Services zaprezentowane zostaną metody wykorzystywania narzędzia Report Builder. Interfejs programistyczny do opracowywania raportów Reporting Services oferują interfejsy API, które umożliwiają budowanie niestandardowych narzędzi do edytowania raportów. Można również budować programy generujące pliki.rdl, które stanowią format wyjściowy narzędzi Report Designer oraz Report Builder. UWAGA Power View również stanowi narzędzie do opracowywania raportów, ale jest ono dostępne tylko w trybie zintegrowanego programu SharePoint. Wprowadzenie do narzędzia Power View zostanie zaprezentowane w dalszej części tego rozdziału zatytułowanej Tryb zintegrowanego programu SharePoint.

66 38 Rozdział 2: Omówienie środowiska Reporting Services Zastąpienie modeli semantycznych modelami tabelarycznymi W poprzednich wersjach Reporting Services można było stworzyć model semantyczny służący do analizy danych w narzędziu Model Designer, a następnie wykorzystać ten model w narzędziu Report Builder 1.0. Jednak najnowsza wersja Reporting Services nie wspiera tworzenia modeli semantycznych. Zamiast nich w programie SSDT lub PowerPivot for Excel tworzone są modele tabelaryczne, które mogą posłużyć do analizowania danych w narzędziu Power View. Te dwa nowe narzędzia do raportowania w trybie ad hoc służą do podobnego celu, ale mają dużo większy potencjał, o czym będzie się można przekonać w rozdziale 31. Jednak architektura usług nadal obejmuje komponent do przetwarzania modeli, dzięki czemu można nadal opracowywać raporty wykorzystujące model semantyczny w roli źródła danych, o ile to źródło danych zostało wdrożone na wersji SQL Server 2005, SQL Server 2008 lub SQL Server 2008 R2 Reporting Services. Reporting Services oferują trzy sposoby wyświetlania raportów znajdujących się na serwerze raportów w trybie macierzystym: Report Manager (Menedżer raportów) Aby uzyskać dostęp do raportu przechowywanego na serwerze raportów w trybie macierzystym, można użyć aplikacji sieci Web o nazwie Report Manager, która umożliwia odnajdowanie i renderowanie odpowiedniego raportu. Pozwala nawigować po stronach dużego raportu, wyszukiwać tekst w raporcie, powiększać lub zmniejszać raport, zrenderować raport do innego formatu, drukować raport oraz modyfikować parametry raportu przy użyciu specjalnego paska narzędzi dostępnego w przeglądarce narzędzi. Metody wykorzystywania aplikacji Report Manager do wyświetlania raportów zostaną zaprezentowane w rozdziale 26 zatytułowanym Dostęp do raportów w trybie online. Składniki Web Part programu SharePoint Nawet gdy Reporting Services nie są uruchomione w trybie zintegrowanego programu SharePoint, można zainstalować składniki Web Part, aby umożliwiać użytkownikom dostęp do raportów znajdujących się na serwerze raportów w trybie macierzystym. Rozdział 4 zatytułowany Instalowanie Reporting Services zawiera informacje o instalowaniu tych składników Web Part. Interfejs programistyczny do wyświetlania lub dostarczania raportów Można zintegrować funkcje przeglądarki raportów z niestandardową aplikacją przy użyciu interfejsu API Reporting Services lub uzyskując dostęp do raportów przy pomocy punktów końcowych URL (Uniform Resource Locator). Można również rozszerzać standardową funkcjonalność, dostosowując opcje zabezpieczeń, przetwarzania danych, renderowania i dostarczania. Przykładowe techniki dostosowywania sposobu, w jaki użytkownicy uzyskują dostęp do raportów, zostaną zaprezentowane w rozdziale 35 zatytułowanym Programowanie funkcji dostępu do raportów.

67 Architektura Reporting Services 39 Do zarządzania serwerem raportów można wykorzystać następujące narzędzia: Reporting Services Configuration Manager (Menedżer konfiguracji Reporting Services) Reporting Services Configuration Manager służy do konfigurowania lokalnego lub zdalnego komponentu Reporting Services w trybie macierzystym. Przy użyciu tego narzędzia można przypisać konta usług służące do uruchamiania usługi oraz przetwarzania raportów zgodnie z harmonogramem. Narzędzie to umożliwia również konfigurowanie adresów URL wykorzystywanych przez aplikację Reporting Service oraz tworzenie baz danych serwera raportów, w których przechowywane są dane. Jeśli raporty mają być dostarczane za pośrednictwem poczty , narzędzie to pozwala na określenie serwera SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) dostępnego w sieci. W przypadku wdrożenia na szeroką skalę umożliwia również dołączanie serwera raportów do środowiska raportowania, jeśli potrzebny jest więcej niż jeden serwer. W rozdziale 4 zaprezentowany zostanie przykładowy sposób finalizowania procesu instalacji przy użyciu programu Reporting Services Configuration Manager. SQL Server Management Studio To narzędzie stanowi interfejs do zarządzania wieloma komponentami serwera w programie SQL Server. Pozwala na nawiązywanie połączenia z lokalnym lub zdalnym serwerem raportów uruchomionym w trybie macierzystym. W rozdziale 24 zatytułowanym Zabezpieczanie zawartości serwera raportów zaprezentowane zostaną metody wykorzystywania programu SQL Server Management Studio do zarządzania zabezpieczeniami w oparciu o role, natomiast w rozdziale 25 zatytułowanym Wykonywanie zadań administracyjnych przedstawione zostaną metody konfigurowania właściwości serwera raportów oraz zarządzania zadaniami i harmonogramami udostępnionymi. SQL Server Configuration Manager (Menedżer konfiguracji programu SQL Server) Program SQL Server Configuration Manager umożliwia uruchamianie lub zatrzymywanie usługi systemu Windows powiązanej z serwerem raportów. Report Manager (Menedżer raportów) Aplikacja Report Manager jest wykorzystywana w środowisku serwera raportów w trybie macierzystym do organizowania i konfigurowania raportów, w sposób zaprezentowany w rozdziale 23 zatytułowanym Instalowanie raportów na serwerze. Report Manager służy również do zabezpieczania raportów w sposób zaprezentowany w rozdziale 24 oraz do zarządzania subskrypcjami, które zostaną omówione w rozdziale 27 zatytułowanym Wykorzystywanie subskrypcji. UWAGA Jeśli serwer raportów jest uruchomiony w trybie zintegrowanego programu SharePoint, te same zadania są realizowane za pośrednictwem interfejsu programu SharePoint. Dodatkowe informacje o sposobie realizowania wybranych zadań w programie SharePoint będzie można znaleźć w rozdziałach opisujących metody wykonywania tych zadań przy użyciu aplikacji Report Manager.

68 40 Rozdział 2: Omówienie środowiska Reporting Services Narzędzia wiersza polecenia Do wykonywania wielu powtarzalnych zadań naraz na lokalnym lub zdalnym serwerze raportów można wykorzystać narzędzia wiersza polecenia oferowane przez Reporting Services. Na przykład można opublikować na serwerze wiele raportów jednocześnie i skonfigurować ich właściwości lub zabezpieczenia przy pomocy skryptu Microsoft Visual Basic.NET, który można wykonać w narzędziu wiersza polecenia o nazwie Rs.exe (omówionym w rozdziale 34 zatytułowanym Programowanie funkcji zarządzania serwerem raportów ). Inne narzędzie wiersza polecenia pozwala na zarządzanie kluczami szyfrowania służącymi do uzyskiwania dostępu do baz danych serwera raportów po przeniesieniu ich na nowy serwer lub przywróceniu na podstawie kopii zapasowej. Dodatkowe informacje o tych narzędziach znaleźć można w rozdziale 25. Interfejs programowania służący do zarządzania Wszystkie zadania zarządzania, które można realizować przy pomocy aplikacji Report Manager, można również wbudować w niestandardową aplikację przy pomocy interfejsu API Reporting Services. Jednak niektóre funkcje dostępne w środowisku w trybie macierzystym, takie jak niestandardowe rozszerzenia zabezpieczeń, połączone raporty czy operacje wsadowe, nie są wspierane w trybie zintegrowanego programu SharePoint. Warstwa serwera Warstwa serwera stanowi centralną warstwę architektury Reporting Services. Zawiera komponenty do przetwarzania (procesory) oraz rozszerzenia serwera. Procesory odbierają i przetwarzają żądania przesyłane na serwer raportów, delegując wybrane zadania do odpowiednich komponentów podrzędnych zwanych rozszerzeniami serwera, które pełnią bardzo specjalistyczne funkcje. Warstwa serwera została zaimplementowana w postaci usługi systemu Windows. Do zarządzania aktywnością serwera raportów służą następujące procesory: Report Processor (Procesor raportów) Procesor raportów odbiera wszystkie żądania, które wymagają wykonania i renderowania raportów. Realizuje różne zadania w zależności od tego, czy żądanie dotyczy raportu wykonywanego na żądanie, przechowywanego w pamięci podręcznej lub migawki raportu. W przypadku raportu na żądanie procesor raportów wywołuje rozszerzenie przetwarzania danych w celu wykonania zapytań, a następnie scala zbiór wyników zapytania z formatem tymczasowym, który organizuje dane zgodnie ze zdefiniowanym układem. Uzyskany w ten sposób raport nie jest jeszcze gotowy do użycia. Raporty przechowywane w pamięci podręcznej (buforowane) zostają umieszczone w bazie danych ReportServerTempDB w tym formacie tymczasowym, natomiast migawki raportu są przechowywane w bazie danych ReportServer w formacie tymczasowym. Po wygenerowaniu raportu w formacie tymczasowym lub pobraniu go z odpowiedniej bazy danych, procesor raportów wywołuje rozszerzenie renderowania w celu

69 Architektura Reporting Services 41 sfinalizowania procesu przygotowywania raportu dla użytkownika. Wszystkie opcje przetwarzania raportów zostaną omówione w rozdziale 23. Scheduling and Delivery Processor (Procesor planowania i dostarczania) Procesor planowania i dostarczania odbiera wszystkie żądania związane z zaplanowanymi zdarzeniami, takimi jak migawki i subskrypcje. Gdy użytkownik tworzy harmonogram migawki lub subskrypcji raportu, procesor planowania i dostarczania tworzy zadanie usługi SQL Server Agent. Później, gdy zadanie jest wykonywane, usługa SQL Server Agent przesyła żądanie do procesora planowania i dostarczania, który przekazuje je do procesora raportu w celu wykonania i zrenderowania raportu. Procesor raportów zwraca gotowy raport do procesora planowania i dostarczania, który wywołuje rozszerzenie dostarczania, aby przesłać raport w wiadomości lub zapisać go w udziale sieciowym. Można wyłączać domyślne rozszerzenia serwera lub dodawać własne rozszerzenia zaimplementowane przez wewnętrzny dział programistów lub zakupione od producenta oprogramowania. Reporting Services oferują następujące typy rozszerzeń serwera: Rozszerzenie uwierzytelniania Domyślnie Reporting Services wykorzystują uwierzytelnianie systemu Windows do przyznawania użytkownikom prawa dostępu do serwera i jego zawartości oraz autoryzowania realizowanych przez nich zadań. W odróżnieniu od innych rozszerzeń serwera, na instancji serwera raportów może być aktywne tylko jedno rozszerzenie uwierzytelniania. Aby móc zastosować niestandardowe rozszerzenie zabezpieczeń, trzeba usunąć domyślne rozszerzenie dostarczane przez Reporting Services. Rozszerzenie przetwarzania danych Procesor raportów przesyła zapytania do odpowiednich rozszerzeń przetwarzania danych, które odpowiadają za nawiązanie połączenia ze źródłem danych, wykonanie zapytania (z parametrami, jeśli takowe istnieją) oraz zwrócenie do procesora raportów zbioru wyników zapytania w postaci zestawu wierszy. Reporting Services oferują rozszerzenia przetwarzania dla następujących źródeł danych: SQL Server, SQL Azure, SQL Server Parallel Data Warehouse, Analysis Services, SharePoint list, Hyperion Essbase, Oracle, SAP Netweaver Business Intelligence, Teradata, XML, Object Linking and Embedding Database (OLE DB) oraz Open Database Connectivity (ODBC). Zasadniczo rozszerzenie przetwarzania danych realizuje następujące operacje w celu pobrania danych: 1. Otwiera połączenie z odpowiednim źródłem danych. 2. Analizuje zapytanie w celu wygenerowania listy nazw pól, które będą mogły być wykorzystywane do definiowania układu raportu. 3. Wykonuje zapytanie w celu pobrania zestawu wierszy. 4. Przekazuje parametry zapytania, jeśli zostały one zastosowane.

70 42 Rozdział 2: Omówienie środowiska Reporting Services 5. Przetwarza zestaw wierszy w celu pobrania danych wykorzystywanych w raporcie. Rozszerzenie przetwarzania raportu Rozszerzenie przetwarzania raportu stanowi opcjonalny komponent służący do przetwarzania niestandardowych elementów raportu. Na przykład, firma może wzbogacić opracowywane raporty, kupując od producenta oprogramowania dodatek do tworzenia wykresów lub map. Aby scalić dane do formatu wspieranego przez ten dodatek, procesor raportów wywołuje rozszerzenie przetwarzania raportu w celu wygenerowania raportu w formacie tymczasowym. Oczywiście firma może implementować własne elementy raportów oraz wymagane przez serwer rozszerzenia przetwarzania raportów, które umożliwiają umieszczanie tych elementów w raportach. Rozszerzenie renderowania Procesor raportów wywołuje rozszerzenie renderowania w celu przekonwertowania raportu w formacie tymczasowym do formatu końcowego prezentowanego użytkownikowi. Reporting Services oferują następujące rozszerzenia renderowania: HTML, Microsoft Office Excel, CSV, XML, TIFF, PDF oraz Microsoft Office Word. Jeśli potrzebny jest inny format wyjściowy, można zaimplementować własne rozszerzenie renderowania. Zagadnienie renderowania zostanie omówione bardziej szczegółowo w rozdziale 26. Rozszerzenie dostarczania Procesor planowania i dostarczania wykorzystuje rozszerzenia dostarczania (opisane w rozdziale 27) do obsługi żądań związanych z wykonywaniem raportów zgodnie z harmonogramem np.: Rozszerzenie dostarczania przesyła do odbiorców z raportem wbudowanym w treść wiadomości bądź dodanym w postaci załącznika lub w postaci łącza URL do raportu znajdującego się na serwerze raportów. Rozszerzenie dostarczania do udziału plików zapisuje raport w udziale sieciowym. Format tego raportu jest niezależny od platformy raportowania. Takie rozwiązanie może służyć do archiwizacji lub implementowania łatwiejszego w skalowaniu magazynu, który optymalizuje proces udostępniania dużych raportów. Aby spełniać inne wymagania dotyczące dostarczania raportów, można zaimplementować niestandardowe rozszerzenie dostarczania służące do wysyłania raportu do innej lokalizacji, takiej jak fax, drukarka czy niestandardowa aplikacja. Architektura usługi Reporting Services obejmują szereg aplikacji uruchomionych w kontekście pojedynczego procesu usługi systemu Windows, który wspiera działanie warstwy serwera. Rysunek 2-2 ilustruje relacje między tymi funkcjami.

71 Architektura Reporting Services 43 Architektura usługi Odbiornik HTTP Uwierzytelnianie RPC WMI Dostawca WMI Reporting Services Report Manager Fronton dostępu do elementów i operacji serwera raportów Rozszerzenia UI ASP.NET Usługi sieci Web Przetwarzanie raportów Przetwarzanie modeli Wszystkie (uwierzytelnianie, przetwarzania danych, renderowania i przetwarzania raportów) ASP.NET Przetwarzanie w tle Przetwarzanie raportów Przetwarzanie modeli Rozszerzenia przetwarzania danych, renderowania i przetwarzania raportów Harmonogramy Procesor subskrypcji i dostarczania Konserwacja bazy danych Zarządzanie domeną aplikacji Zarządzanie pamięcią Platforma usług Legenda Komponenty zewnętrzne Komponenty wewnętrzne Komponenty funkcji RYSUNEK 2-2 Architektura usługi Reporting Services Architektura usługi składa się z następujących komponentów: Odbiornik HTTP Począwszy od wersji 2008, Reporting Services nie wymagają instalowania Internetowych Usług Informacyjnych (Internet Information Services IIS). Zamiast usług IIS wykorzystują program Http.sys uruchomiony w systemie operacyjnym serwera do akceptowania żądań kierowanych do adresów URL oraz

72 44 Rozdział 2: Omówienie środowiska Reporting Services portów zarezerwowanych dla Reporting Services. Dzięki tej modyfikacji architektury Reporting Services mogą działać bez usługi IIS i nadal oferować tę samą funkcjonalność. Program Reporting Services Configuration Manager (omówiony w rozdziale 4) umożliwia zarejestrowanie protokołu, ścieżki, portu oraz katalogu wirtualnego w programie Http.sys, który wykorzystuje te informacje do identyfikowania żądań kierowanych do Reporting Services. Nawet jeśli usługi IIS są zainstalowane na tym samym serwerze co Reporting Services, odbiornik HTTP przekazuje odpowiednie żądania do warstwy uwierzytelniania Reporting Services. Uwierzytelnianie Warstwa uwierzytelniania służy do potwierdzenia tożsamości użytkownika lub aplikacji wysyłającej żądanie i wspiera zarówno uwierzytelnianie systemu Windows, jak i niestandardowe metody uwierzytelniania. Domyślnie Reporting Services wykorzystują zintegrowane zabezpieczenia systemu Windows, stosując uwierzytelnianie NT LAN Manager (NTLM) lub Kerberos. Jednak można zastosować również uwierzytelnianie podstawowe lub umożliwić dostęp anonimowy. Tryb uwierzytelniania anonimowego można zastosować tylko w przypadku zaimplementowania niestandardowego uwierzytelniania ASP.NET Forms. Dostępnych jest wiele opcji, ale na serwerze raportów oraz we wdrożeniu na szeroką skalę można zastosować tylko jeden typ uwierzytelniania. W rozdziale 24 omówiony zostanie problem konfigurowania uwierzytelniania. Warstwa uwierzytelniania wywołuje usługę sieci Web Report Server (Serwer raportów) po uwierzytelnieniu żądania przychodzącego. Domeny aplikacji Warstwa domen aplikacji zawiera następujące osobne obszary funkcjonalne Reporting Services, które można włączać i wyłączać niezależnie od siebie (w sposób zaprezentowany w rozdziale 25): Report Manager, usługa sieci Web serwera raportów i przetwarzanie w tle. Połączenie domen aplikacji w jedną usługę systemu Windows ułatwiło konfigurowanie i konserwację. Warstwa domen aplikacji wspiera również technologie ASP.NET oraz Microsoft.NET Framework, które wynikają z integracji środowiska CLR z programem SQL Server. Report Manager Report Manager (Menedżer raportów) stanowi komponent frontonu sieci Web dla serwera raportów w trybie macierzystym oraz domeny aplikacji ASP.NET. Zarówno użytkownicy, jak i administratorzy serwera mogą wykorzystywać ten komponent do podejmowania interakcji z usługą sieci Web serwera raportów podczas wyświetlania raportów (w sposób omówiony w rozdziale 26), zarządzania zawartością (w sposób omówiony w rozdziale 23) lub zarządzania operacjami na serwerze (w sposób omówiony w rozdziale 25). Report Server Web Service (Usługa sieci Web serwera raportów) Usługa sieci Web serwera raportów stanowi kolejną domenę aplikacji ASP.NET na serwerze raportów. Pełni ona rolę aparatu przetwarzania raportów, gdy są one wykonywane na żądanie. Ponadto służy do uwierzytelniania i autoryzacji użytkowników oraz oferuje interfejsy programowe, które można wykorzystać w niestandardowych

73 Architektura Reporting Services 45 aplikacjach podejmujących interakcję z serwerem raportów (stanowiących alternatywę dla aplikacji Report Manager). Przetwarzanie w tle Komponent przetwarzania w tle zarządza obsługą harmonogramów, subskrypcjami oraz dostarczaniem, a także pobieraniem danych, renderowaniem i konserwacją baz danych serwera raportów. Dodatkowo realizuje wszystkie operacje przetwarzania danych, które nie zostaną bezpośrednio obsłużone przez usługę sieci Web serwera raportów. Ponieważ zadania przetwarzania raportów są realizowane w sposób automatyczny bez kontekstu zabezpieczeń użytkownika, komponent przetwarzania w tle wykorzystuje bibliotekę Authz.dll do sprawdzania, czy twórca żądania jest nadal użytkownikiem domeny i posiada uprawnienia niezbędne do wykonania żądania. Komponent przetwarzania w tle stosuje nie tylko osobny mechanizm bezpieczeństwa, ale także osobny proces zarządzania pamięcią. Zadania przetwarzane na żądanie mają wyższy priorytet w dostępie do pamięci niż żądania przetwarzane w tle. Zarządzanie domeną aplikacji Warstwa zarządzania domeną aplikacji zastępuje funkcjonalność usług IIS. Zarządzanie pamięcią Warstwa zarządzania pamięcią rozszerza funkcje zarządzania pamięcią w programie SQL Server o usługę systemu Windows powiązaną z Reporting Services i odpowiada za monitorowanie przetwarzania wątków. Gdy serwer raportów zostaje uruchomiony, każda domena aplikacji żąda minimalnego przydziału pamięci, a następnie podejmuje interakcję z komponentem zarządzania pamięcią, aby dostarczyć informacje o aktualnym zużyciu pamięci i w zależności od wymagań otrzymać lub zwolnić pamięć. Problem zarządzania wartościami progowymi użycia pamięci zostanie omówiony w rozdziale 25. Platforma usług Platforma usług umożliwia Reporting Services korzystanie z następujących usług programu SQL Server: SQL OS, SQL CLR oraz SQLNetworkInterface. Ponieważ usługi te są instalowane wraz z serwerem raportów, nie trzeba instalować instancji SQL Server Database Engine na tym samym komputerze. Remote Procedure Call (RPC Zdalne wywoływanie procedur) Funkcja RPC wspiera wykonywanie procedur na serwerze zdalnym i jest wykorzystywana przez dostawcę Windows Management Instrumentation (WMI) Reporting Services. Tryb zintegrowanego programu SharePoint Architektura serwera raportów w trybie zintegrowanym została w najnowszej wersji poddana przełomowym zmianom. Obecnie Reporting Services są uruchomione w postaci aplikacji udostępnionej usługi w farmie programu SharePoint Foundation 2010 lub SharePoint Server Integracja Reporting Services z programem SharePoint przynosi następujące korzyści:

74 46 Rozdział 2: Omówienie środowiska Reporting Services Użytkownicy mogą wyświetlać raporty, a administratorzy zarządzać zawartością za pośrednictwem witryny programu SharePoint, która służy do scentralizowania raportów i innych przydatnych materiałów. Użytkownicy mogą znaleźć wszystkie potrzebne im informacje w jednym miejscu, korzystając ze znajomego, łatwego w użyciu interfejsu graficznego oferowanego przez program SharePoint. Użytkownicy mogą regularnie przesyłać raporty do innych bibliotek dokumentów przy użyciu subskrypcji. Program SharePoint oferuje jeden model zabezpieczeń kontrolujący dostęp do raportów i innych zasobów. Istnieje również możliwość zastosowania uwierzytelniania w oparciu o oświadczenia, zamiast uwierzytelniania Kerberos do uzyskiwania dostępu do zdalnych serwerów. Tryb zintegrowanego programu SharePoint oferuje wiele funkcji, które nie są dostępne w trybie macierzystym m.in. mapowanie dostępu alternatywnego, przechowywanie wersji, przepływy pracy oraz integracja z pulpitami nawigacyjnymi. Obecnie można wyświetlać na pulpitach nawigacyjnych zarówno raporty znajdujące się na bieżącej farmie, jak i zaufanej farmie. Skalowanie najnowszej wersji Reporting Services w obrębie wielu aplikacji sieci Web i farm programu SharePoint Server 2010 wiąże się z mniejszym zużyciem zasobów niż w poprzednich wersjach, ponieważ Reporting Services są uruchamiane w postaci aplikacji udostępnionej usługi. Usługa równoważenia obciążenia z zastosowaniem działania okrężnego dla udostępnionej usługi Reporting Services jest wbudowana w program SharePoint. Administratorzy mogą w łatwiejszy sposób konfigurować, zarządzać i monitorować Reporting Services w trybie zintegrowanego programu SharePoint za pośrednictwem portalu SharePoint Central Administration (Administracja centralna programu SharePoint) lub przy użyciu poleceń cmdlet programu PowerShell. Mogą również stosować funkcję tworzenia i przywracania kopii zapasowych programu SharePoint na zawartości Reporting Services. Aby wdrożyć Reporting Services w trybie zintegrowanym, należy uruchomić instalator wymagań wstępnych programu SharePoint lub zainstalować dodatek Microsoft SQL Server 2012 Reporting Services Add-in for Microsoft SharePoint Technologies na serwerze SharePoint. Dodatek instaluje punkt końcowy proxy dla Reporting Services, dodaje składnik Web Part Report Viewer do galerii programu SharePoint, dodaje do programu SharePoint aplikacje Data Alert Designer oraz Power View oraz strony aplikacji służące do wyświetlania i zarządzania zawartością serwera raportów za pośrednictwem witryn programu SharePoint. Proces konfigurowania integracji z programem SharePoint zostanie omówiony w rozdziale 4.

75 Architektura Reporting Services 47 UWAGA Można także zainstalować i zarejestrować na instancji Reporting Services składniki Web Part programu SharePoint, aby umożliwić użytkownikom odnajdowanie i wyświetlanie za pośrednictwem witryny programu SharePoint raportów przechowywanych na serwerze raportów w trybie macierzystym. Takie rozwiązanie jest łatwiejsze w implementacji, ale nie umożliwia korzystania z wielu funkcji pracy zespołowej i zarządzania dokumentami, które są dostępne, gdy serwer raportów jest uruchomiony w trybie zintegrowanego programu SharePoint. Rysunek 2-3 ilustruje architekturę Reporting Services w trybie zintegrowanego programu SharePoint. Przeglądarka Aplikacja kliencka Report Designer Report Builder Management Studio Niestandardowe narzędzia Narzędzia do zarządzania Portal administracji centralnej PowerShell Źródła danych Web Part Projektant alertów danych Usługa przesyłania alertów Power View Model obiektów SharePoint Aplikacja sieci Web SharePoint Model proxy serwera raportów Aplikacja udostępnionej usługi Punkt końcowy WCF usługi udostępnionej alertów Punkt końcowy WCF usługi udostępnionej Zabezpieczenia Aparat wykonawczy alertów Aparat wykonawczy Reporting Services Synchronizacja na żądanie Model obiektów SharePoint Przetwarzanie i renderowanie Przetwarzanie w tle Fronton sieci Web SharePoint Oświadczenia do usługi tokenu systemu Windows Serwer SharePoint Zawartości Konfiguracji Bazy danych SharePoint ReportingService/ Alerting ReportingServiceTempDB Bazy danych Reporting Services RYSUNEK 2-3 Architektura serwera raportów w trybie zintegrowanego programu SharePoint Warstwa danych W architekturze platformy raportowania w trybie zintegrowanego programu SharePoint wykorzystywane są następujące typy pomocniczych baz danych: Baza danych zawartości programu SharePoint Raporty, źródła danych oraz uprawnienia są przechowywane w bazie danych zawartości programu SharePoint.

76 48 Rozdział 2: Omówienie środowiska Reporting Services Baza danych konfiguracji programu SharePoint Baza danych konfiguracji zawiera informacje o serwerze raportów, łącznie z nazwami baz danych serwera raportów, włączonymi rozszerzeniami oraz tożsamością puli aplikacji dla każdej aplikacji udostępnionej usługi. Bazy danych zawartości Reporting Services Bazy danych ReportServer oraz ReportServerTempDB są obecnie bazami danych aplikacji udostępnionej usługi. To oznacza, że obie bazy danych (plus baza danych Alerting) będą tworzone dla każdej aplikacji usługi Reporting Services. Te dwie bazy danych noszą nowe nazwy, odpowiednio ReportingService_<GUID> oraz ReportingService_<GUID>TempDB i zawierają wszystkie dane serwera raportów, które nie są umieszczane w bazie danych zawartości programu SharePoint, m.in. dane dotyczące migawek, subskrypcji, harmonogramów, ustawień serwera oraz buforowanych raportów. W bazie danych ReportingService_<GUID> umieszczane są również kopie raportów przechowywanych w bazie danych zawartości programu SharePoint, które służą do skrócenia czasu przetwarzania. Baza danych Alerting dla Reporting Services Baza danych ReportingService_ <GUID>_Alerting stanowi jedną z trzech baz danych tworzonych w momencie konfigurowania nowej aplikacji udostępnionej usługi dla Reporting Services. Zawiera ona definicje alertów, instancje alertów, harmonogramy alertów oraz szczegółowe informacje z dziennika wykonania. UWAGA Trzy bazy danych Reporting Services muszą znajdować się na tym samym serwerze baz danych, ale niekoniecznie na tym samym serwerze, na którym przechowywane są bazy danych zawartości i konfiguracji programu SharePoint. Warstwa aplikacji Warstwa aplikacji w architekturze trybu zintegrowanego programu SharePoint obejmuje szereg narzędzi, które nie są dostępne w trybie macierzystym. Narzędzia do opracowywania raportów, takie jak Report Designer oraz Report Builder, są dostępne niezależnie od trybu, natomiast z narzędzia Power View można korzystać tylko w trybie zintegrowanego programu SharePoint. Oto narzędzia charakterystyczne dla trybu zintegrowanego: Power View Power View to aplikacja Silverlight, która służy do opracowywania raportów w trybie ad hoc za pośrednictwem przeglądarki. Narzędzie to wspiera tylko jeden typ źródła danych, a mianowicie tabelaryczny model danych. Power View umożliwia projektowanie raportów w sposób interaktywny i wizualny, w związku z tym bardziej przypomina narzędzie do analizy danych niż tradycyjne narzędzie do opracowywania raportów. Wynikowy raport można zapisać w bibliotece dokumentów programu SharePoint lub wyeksportować do pliku PowerPoint.

77 Architektura Reporting Services 49 Metody projektowania i eksportowania raportów przy użyciu narzędzia Power View zostaną zaprezentowane w rozdziale 31 zatytułowanym Stosowanie narzędzia Power View. UWAGA Istnieją dwie techniki tworzenia tabelarycznych modelów danych. Jedna z nich polega na zaprojektowaniu modelu tabelarycznego w narzędziu Microsoft PowerPivot for Excel, a następnie opublikowaniu skoroszytu zawierającego ten model tabelaryczny w farmie programu SharePoint, która wspiera funkcję PowerPivot for SharePoint. Alternatywnie można stworzyć projekt modelu tabelarycznego w narzędziu SSDT i zainstalować go na instancji Analysis Services uruchomionej w trybie tabelarycznym. Składnik Web Part Report Viewer W trybie zintegrowanego programu SharePoint można otworzyć bibliotekę dokumentów programu SharePoint, aby zlokalizować i zrenderować raport (podobnie jak w przypadku wykorzystania aplikacji Report Manager). Dostępny jest także składnik Web Part, który umożliwia wbudowywanie raportu w stronę sieci Web programu SharePoint, taką jak np. pulpit nawigacyjny. Niezależnie od tego, czy raport został otworzony za pośrednictwem biblioteki dokumentów, czy składnika Web Part, dostępne są takie same możliwości stronicowania, wyszukiwania, renderowania, drukowania i definiowania parametrów, jakie oferuje aplikacja Report Manager. Sposoby wykorzystywania raportów w programie SharePoint zostaną omówione w rozdziale 26. Data Alert Designer (Projektant alertów danych) Narzędzie Data Alert Designer służy do definiowania: warunków generowania alertu danych, harmonogramu sprawdzania tych warunków oraz odbiorców alertu, który jest wysyłany w przypadku spełnienia warunków. Metody konfigurowania alertów danych i zarządzania nimi zostaną zaprezentowane w rozdziale 28 zatytułowanym Alerty danych. SharePoint Central Administration (Administracja centralna programu Sharepoint) Portal Administracji centralnej programu SharePoint zawiera łącza do stron służących do tworzenia, zarządzania i monitorowania aplikacji udostępnionej usługi Reporting Services. Techniki realizowania tych zadań zostaną zaprezentowane w rozdziale 4 oraz rozdziale 25. Polecenia cmdlet programu Windows PowerShell Zamiast korzystać z Administracji centralnej programu SharePoint, można stworzyć i skonfigurować aplikację udostępnionej usługi przy użyciu poleceń cmdlet programu Windows PowerShell. Dodatkowe informacje o sposobach wykorzystywania poleceń cmdlet programu Windows PowerShell znaleźć można w rozdziale 4 oraz rozdziale 25. SQL Server Management Studio Program umożliwia nawiązanie połączenia z witryną programu SharePoint zintegrowaną z Reporting Services w celu skonfigurowania wybranych właściwości (np. limitu czasu) oraz zabezpieczeń. Sposoby konfigurowania witryny programu SharePoint za pośrednictwem programu

78 50 Rozdział 2: Omówienie środowiska Reporting Services SQL Server Management Studio zostaną omówione w sposób bardziej szczegółowy w rozdziale 25. Warstwa serwera Architektura warstwy serwera w tej wersji Reporting Services w znacznym stopniu różni się od architektury poprzednich wersji. Obecnie Reporting Services są uruchamiane w postaci aplikacji udostępnionej usługi, co sprawia, że zadania zarządzania są mniej skomplikowane i mogą być realizowane przez administratorów SharePoint. Warstwa serwera w trybie zintegrowanego programu SharePoint wykorzystuje następujące komponenty: Instancja maszyny usługi Instancja maszyny usługi to serwer, który pełni rolę hosta dla przynajmniej jednej aplikacji udostępnionej usługi Reporting Services. Można uruchomić lub zatrzymać udostępnioną usługę na tym komputerze. Gdy farma obejmuje więcej niż jedną instancję maszyny usługi, program SharePoint automatycznie zarządza usługą równoważenia obciążenia. Punkt końcowy proxy serwera raportów Aplikacje klienckie, takie jak Report Viewer lub inne aplikacje wykorzystujące interfejs API bazujący na protokole SOAP, mogą nawiązywać połączenie z Reporting Services przy użyciu punktu końcowego proxy serwera raportów na frontonie sieci Web programu SharePoint. Ten punkt końcowy powiązuje aplikację sieci Web programu SharePoint z usługą sieci Web Reporting Services przy użyciu adresu URL, takiego jak sieci Web programu SharePoint>/_vti_bin/ReportServer. We wdrożeniu na szeroką skalę ten punkt końcowy komunikuje się z usługą równoważenia obciążenia, aby zapewniać dostęp do dyspozycyjnych instancji maszyn usługi. Aplikacja udostępnionej usługi Aplikacja udostępnionej usługi stanowi odpowiednik instancji serwera raportów w trybie macierzystym. Zawiera wszystkie komponenty niezbędne do zarządzania przetwarzaniem raportów oraz własny zestaw baz danych. Jeden ze sposobów skalowania środowiska Reporting Services w trybie zintegrowanego programu SharePoint polega na stworzeniu wielu aplikacji udostępnionej usługi. Punkty końcowe Windows Communication Foundation (WCF) udostępnionej usługi Instancja maszyny usługi zawiera dwa punkty końcowe WCF. Punkt końcowy proxy serwera raportów komunikuje się z usługami Reporting Services oraz Alerting przy użyciu osobnego punktu końcowego dla każdej udostępnionej usługi. Reporting Services Runtime Engine (Aparat wykonawczy Reporting Services) Ten aparat działa jak serwer raportów w trybie macierzystym z tą różnicą, że za zarządzanie zabezpieczeniami odpowiada program SharePoint. Ponadto zawiera on komponent On Demand Sync (Synchronizacja na żądanie), który jest

79 Architektura Reporting Services 51 wykorzystywany, gdy użytkownik dodaje, zastępuje lub otwiera raport. Komponent ten sprawdza, czy raport w bazie danych zawartości Reporting Service jest równie aktualny jak jego odpowiednik w bazie danych zawartości programu SharePoint i gdy to konieczne, kopiuje nowszą wersję do bazy danych zawartości Reporting Services. Aparat trybu zintegrowanego zawiera również specjalne rozszerzenie dostarczania, które wspiera dostarczanie raportów do biblioteki dokumentów programu SharePoint. Ponadto aparat trybu zintegrowanego, podobnie jak aparat trybu macierzystego, zawiera komponent do przetwarzania raportów (nazywany także procesorem raportów) umożliwiający zarządzanie żądaniami oraz w zależności od potrzeb wykorzystuje odpowiednie rozszerzenia do przetwarzania danych, raportów i renderowania. Zawiera również komponent do przetwarzania w tle, który pozwala na obsługę harmonogramów, migawek i subskrypcji. Claims to Windows Token Service (Oświadczenia do usługi tokenu systemu Windows) Aparat wykonawczy Reporting Services korzysta z funkcji Claims to Windows Token Service (Oświadczenia do usługi tokenu systemu Windows), gdy żądanie wykonania raportu przy użyciu zintegrowanych zabezpieczeń systemu Windows zostało wysłane przez aplikację sieci Web, która wykorzystuje uwierzytelnianie w oparciu o oświadczenia. Funkcja Claims to Windows Token Service dostarcza procesorowi raportów token, który jest przez niego wykorzystywany do przybrania tożsamości użytkownika w celu wykonania zapytań w źródle danych raportu. Alerting Service Runtime Engine (Aparat wykonawczy usługi alertowania) Aparat wykonawczy usługi alertowania odświeża dane powiązane z definicjami alertów, ocenia, czy warunki alertu są spełnione i dodaje wystąpienie alertu do bazy danych Alerting w celu udokumentowania działania. Jeśli spełnione są warunki alertu, aparat wykonawczy usługi alertowania przesyła wiadomość , która zawiera zbiór wyników alertu, do wszystkich odbiorców określonych w definicji alertu (zagadnienie to zostanie omówione w rozdziale 29). Lektura przedstawionego opisu podstawowych funkcji Reporting Services, operacji realizowanych w cyklu życia raportu oraz architektury rozwiązania powinna przygotować czytelnika do przystąpienia do pracy i konfigurowania własnej platformy raportowania. W następnym rozdziale zaprezentowane zostaną metody przygotowywania środowiska oraz przeprowadzania instalacji, które stanowią kolejny krok na drodze do budowania, zarządzania i wyświetlania raportów.

80

81 ROZDZIAŁ 3 Scenariusze wdrażania Ponieważ zarówno SQL Server 2012, jak i Reporting Services stanowią zestaw wielu komponentów, a nie pojedynczą aplikację, istnieje wiele sposobów wdrażania tego oprogramowania w organizacji. W niniejszym rozdziale zaprezentowane zostaną najpopularniejsze scenariusze wdrożeń Reporting Services oraz kluczowe aspekty, które należy rozważyć przed zadecydowaniem, czy wybrany typ wdrożenia stanowi odpowiedź na potrzeby i możliwości danej firmy. Wdrożenie na pojedynczym serwerze W najprostszym scenariuszu wdrożenia wszystkie komponenty programu SQL Server znajdują się na tym samym komputerze, jak pokazano na rysunku 3-1. To podejście stanowi doskonałe rozwiązanie, gdy programista chce skonfigurować na swoim laptopie osobne środowisko służące do eksperymentowania z różnymi strategiami lub gdy potrzebne jest środowisko, w którym osoby projektujące raporty mogłyby je testować. Ta konfiguracja może się również sprawdzać w małych organizacjach, w których niewielu użytkowników jednocześnie korzysta z platformy i potrzebne są jedynie proste raporty wykonywane na żądanie. Wdrożenie trybu macierzystego Wdrożenie trybu zintegrowanego programu SharePoint Żądanie klienta Bazy danych serwera raportów Żądanie klienta Serwer raportów Bazy danych serwera raportów Administracja centralna Aplikacja sieci Web Źródła danych Serwer raportów Źródła danych Baza danych konfiguracji SharePoint Baza danych zawartości SharePoint Reporting Services Add-in SharePoint Server 2010 RYSUNEK 3-1 We wdrożeniu na pojedynczym serwerze wszystkie komponenty są umieszczane na tej samej maszynie. 53

82 54 Rozdział 3: Scenariusze wdrażania We wdrożeniu na pojedynczym serwerze komponenty i bazy danych serwera raportów znajdują się na tej samej maszynie, na której umieszczone są inne komponenty SQL Server, takie jak wykorzystywane w raportach relacyjne źródła danych i źródła danych Analysis Services. Podstawowy problem związany z tego typu topologią wynika z faktu, iż każdy ze wspomnianych komponentów zużywa dużo zasobów pamięci i procesora. Reporting Services potrzebują szczególnie dużo pamięci, gdy renderują złożone raporty, takie jak pliki Excel czy PDF. Jeśli specyfikacja sprzętowa serwera pozwala na zapewnienie odpowiedniego wsparcia dla wszystkich wymaganych komponentów, wdrożenie na pojedynczym serwerze jest najłatwiejsze pod względem instalacji, konfiguracji i konserwacji. Jednak pociąga za sobą ryzyko awarii całego sprzętu naraz. Jeśli organizacja nie może zaakceptować długich przerw w pracy wynikających z konieczności przywrócenia baz danych (łącznie z bazami danych serwera raportów) lub ponownej instalacji komponentu, trzeba rozważyć zastosowanie wdrożenia rozproszonego lub wdrożenia na szeroką skalę. Jednak alternatywne metody wdrożenia mogą pociągać za sobą konieczność zakupu dodatkowych licencji, dlatego czasem bardziej opłacalne jest rozszerzenie serwera o dodatkową pamięć, mocniejszy procesor lub szybszy dysk. Pamięć Ze względu na ograniczenia sprzętowe, czasem nie można dodać do laptopa więcej pamięci, ale w środowisku testowym programista jest zwykle jedynym użytkownikiem i przechowuje w środowisku tylko niewielki podzbiór danych. Gdy platforma nie musi wspierać wielu użytkowników i dużej ilości danych, komputer nie musi dysponować tak dużymi zasobami pamięci jak serwer produkcyjny. Natomiast udostępniony serwer testowy powinien posiadać przynajmniej 8 gigabajtów (GB) pamięci, choć w miarę możliwości warto dodać więcej pamięci. Komponenty uruchomione na serwerze produkcyjnym również działają bardziej wydajnie, gdy zwiększona zostaje ilość dostępnej pamięci. Zasadniczo na każdy procesor powinny przypadać przynajmniej 4 GB pamięci. Miejsce na dysku Należy zaplanować udostępnienie odpowiedniej ilości miejsca na dysku, z uwzględnieniem źródłowych baz danych. Na początku bazy danych Reporting Services mają niewielki rozmiar. Nawet po wdrożeniu dużej liczby raportów na serwerze pliki definicji raportu przechowywane w katalogu Reporting Services nie zajmują dużo miejsca ich rozmiar jest mierzony w kilobajtach (KB), nie megabajtach (MB) czy gigabajtach (GB). Jednak włączenie funkcji buforowania (przechowywanych w pamięci podręcznej) raportów lub migawek powoduje, że w bazach danych serwera raportów przechowywane są dane w postaci obiektów BLOB, które zajmują dużo więcej miejsca. Warto uwzględnić również fakt, iż wzrost liczby uczestników równocześnie korzystających

83 Wdrożenie na pojedynczym serwerze 55 z serwera raportów skutkuje wzrostem liczby pamięci podręcznych sesji i w związku z tym baza danych ReportServerTempDB zużywa więcej miejsca na dysku. Rozmiar buforowanych raportów i migawek zależy od ilości danych zwracanych przez zapytania zdefiniowane w zestawach danych raportów. Co więcej, jeśli buforowany raport zawiera parametry, gdy użytkownik zastosuje nową kombinację wartości parametrów, do tymczasowej bazy danych serwera raportów dodana zostaje kolejna kopia raportu. Szacując, ile miejsca na dysku potrzebować będzie baza danych ReportServer, warto przyjąć KB jako średni rozmiar pliku definicji raportu. Rozmiar migawek można oszacować, zakładając współczynnik kompresji 5:1, czyli 1 MB miejsca na dysku do przechowywania migawki raportu zawierającego 5 MB danych. Rozmiar bazy danych ReportServerTempDB waha się, ponieważ liczba równoczesnych użytkowników oraz wyświetlanych przez nich raportów zmienia się w zależności od pory dnia. Aby uwzględnić te wahania, warto przyjąć założenie, że w dowolnym momencie maksymalnie 10% 20% wszystkich użytkowników będzie w tym samym czasie uzyskiwało dostęp do serwera raportów. Jeśli z szacunków wynika, że maksymalnie 100 użytkowników będzie równocześnie żądało dostępu do raportu o rozmiarze 5 MB, można wyliczyć wymaganą ilość wolnego miejsca na dysku, mnożąc liczbę użytkowników przez rozmiar raportu i stosując współczynnik kompresji. W efekcie otrzymuje się szacunkowe wymaganie 100 MB miejsca na tymczasowe przechowywanie tego jednego raportu. Aktywność na dysku Każde żądanie dotyczące raportu (zarówno wykonywane na żądanie, jak i uruchamiane zgodnie z harmonogramem) wpływa na wydajność baz danych serwera raportów. Nawet tak prosta czynność, jak przeglądanie przez użytkowników stron raportu powoduje wygenerowanie na serwerze raportów transakcji, które przechowują aktualny stan w celu zapewnienia spójności. Gdy liczba równoczesnych użytkowników wzrasta, rośnie również liczba operacji zapisu w bazie danych ReportServerTempDB. Tak wysoka aktywność na dysku może spowalniać wydajność komponentu Database Engine (Aparat bazy danych). WSKAZÓWKA Dodatkowe informacje o zarządzaniu bazą danych serwera raportów z dużą liczbą użytkowników lub wysokim obciążeniem znaleźć można w artykule Report Server Catalog Best Practices dostępnym na stronie: Chociaż dokument ten został opracowany z myślą o wcześniejszej wersji Reporting Services, podstawowe zasady pozostały takie same.

84 56 Rozdział 3: Scenariusze wdrażania Wdrożenie rozproszone Jeśli aparat bazy danych zużywa większość pamięci dostępnej na serwerze, nie należy umieszczać Reporting Services na tej samej maszynie. Lepsze rozwiązanie stanowi wdrożenie rozproszone. W tego typu wdrożeniu komponenty jednej instancji zostają rozmieszczone na dwóch lub więcej serwerach. Wdrożenie serwera w trybie macierzystym We wdrożeniu rozproszonym trybu macierzystego, zaprezentowanym na rysunku 3-2, można umieścić serwer raportów na jednym komputerze, a bazę danych serwera raportów na innym komputerze. To podejście pozwala na wyeliminowanie problemów wynikających z rywalizacji o zasoby między komponentami Reporting Services a Database Engine, dzięki przyznaniu obu komponentom dostępu do większości pamięci dostępnej na osobnym serwerze. WAŻNE Każdy serwer wykorzystany we wdrożeniu rozproszonym musi być objęty osobną licencją na program SQL Server Żądanie klienta Serwer raportów Bazy danych serwera raportów Źródła danych RYSUNEK 3-2 W rozproszonym środowisku działającym w trybie macierzystym serwer raportów i baza danych serwera raportów są umieszczane na osobnych komputerach. Jednak jeśli bazy danych serwera raportów zostaną umieszczone na tym samym serwerze co źródła danych SQL Server, problem rywalizacji o zasoby pojawia się w obrębie komponentu Database Engine. Jak wspomniano w podrozdziale zatytułowanym Wdrożenie na pojedynczym serwerze, żądania dotyczące raportów wiążą się z koniecznością wykonywania pewnych operacji w bazach danych serwera raportów. Jeśli ten sam komponent Database Engine musi jednocześnie zwracać dużą ilość danych w odpowiedzi na zapytania zdefiniowane w zestawach danych, może pojawić się problem z brakiem wystarczającej ilości zasobów. W takiej sytuacji należy umieścić bazy danych serwera raportów na dedykowanym serwerze, jak pokazano na rysunku 3-3.

85 Wdrożenie rozproszone 57 Żądanie klienta Serwer raportów Bazy danych serwera raportów Źródła danych RYSUNEK 3-3 Można umieścić bazy danych serwera raportów na dedykowanym serwerze w celu rozwiązania problemu rywalizacji o zasoby ze źródłami danych. Wdrożenie serwera w trybie zintegrowanego programu SharePoint Analogicznie, wdrażając serwer raportów w trybie zintegrowanego programu SharePoint również można na różne sposoby rozmieścić komponenty. Jedną z możliwości jest umieszczenie komponentów serwera SharePoint na jednym komputerze, a komponentów Database Engine oraz Reporting Services na drugim komputerze, jak pokazano na rysunku 3-4. Realizując tego typu wdrożenie trzeba zainstalować dodatek Reporting Services Add-in na obu serwerach SharePoint, zainstalować program SharePoint na drugim komputerze, na którym uruchomiony jest serwer raportów, a następnie dołączyć ten drugi serwer SharePoint do farmy programu SharePoint. Żądanie klienta Administracja centralna Aplikacja sieci Web Reporting Services Add-in SharePoint Server 2010 Źródła danych Bazy danych serwera raportów Baza danych konfiguracji programu SharePoint Baza danych zawartości programu SharePoint Aplikacja usługi serwera raportów Reporting Services Add-in SharePoint Server 2010 RYSUNEK 3-4 We wdrożeniu rozproszonym można połączyć serwer raportów z serwerem bazy danych i serwerem programu SharePoint.

86 58 Rozdział 3: Scenariusze wdrażania Zaletą tego scenariusza jest fakt, iż wymaga on tylko jednej licencji na program SQL Server, choć potrzebne są dwie licencje na program SharePoint. Jednak wdrożenie na dwóch serwerach ma te same wady, jakie zostały wspomniane podczas omawiania wdrożenia na pojedynczym serwerze. Co więcej, dodanie baz danych programu SharePoint do drugiego serwera dodatkowo eskaluje te problemy. Inną odmianą tego typu wdrożenia jest wykorzystanie tylko jednego serwera SharePoint i umieszczenie serwera raportów na serwerze SharePoint, jak pokazano na rysunku 3-5. Drugi serwer służy do przechowywania baz danych programu SharePoint, baz danych serwera raportów oraz źródeł danych raportów. Ten scenariusz wymaga zakupu tylko jednej licencji na program SharePoint, ale dwóch licencji na program SQL Server. Żądanie klienta Administracja centralna Aplikacja sieci Web Reporting Services Add-in Aplikacja usługi serwera raportów SharePoint Server 2010 Źródła danych Bazy danych serwera raportów Baza danych konfiguracji programu SharePoint Baza danych zawartości programu SharePoint RYSUNEK 3-5 Można umieścić serwer raportów na tej samej maszynie co serwer programu SharePoint, a wszystkie bazy danych umieścić na dedykowanym serwerze. Można dodatkowo zwiększyć rozproszenie i umieścić program SharePoint na dedykowanym serwerze, jak pokazano na rysunku 3-6. Ten scenariusz wdrożenia zapewnia największą wydajność programu SharePoint. Następnie można dodać do farmy kolejny serwer SharePoint z serwerem raportów oraz użyć trzeciego komputera do przechowywania wszystkich baz danych. To rozwiązanie wymaga zakupienia dwóch licencji na program SharePoint oraz dwóch licencji na program SQL Server.

87 Wdrożenie na szeroką skalę 59 Żądanie klienta Administracja centralna Reporting Services Add-in Źródła danych Aplikacja sieci Web Aplikacja usługi serwera raportów Bazy danych serwera raportów Reporting Services Add-in SharePoint Server 2010 Baza danych konfiguracji programu SharePoint SharePoint Server 2010 Baza danych zawartości programu SharePoint RYSUNEK 3-6 Można umieścić serwer raportów i bazy danych na dedykowanych maszynach, innych niż serwer programu SharePoint. Inne komponenty Jeśli Analysis Services pełnią rolę źródła danych, można zainstalować je na tym samym serwerze co komponent Database Engine. Jednak warto pamiętać, że Analysis Services potrzebują dużo pamięci do odpowiadania na zapytania lub przetwarzania danych przechowywanych w kostkach. Procesy wyodrębniania, transformacji i ładowania danych do hurtowni danych przy użyciu Integration Services również mogą zużywać dużo zasobów pamięci i procesora, a tym samym wpływać na działanie komponentu Database Engine. Warto rozważyć możliwość zwiększenia wydajności tych komponentów poprzez umieszczenie ich na dedykowanych komputerach. Wdrożenie na szeroką skalę Firmy dysponujące edycją SQL Server 2012 Enterprise Edition i wspierające ponad tysiąc użytkowników, którzy regularnie wykonują raporty na żądanie, mogą zdecydować się na wdrożenie na szeroką skalę z farmą sieci Web zawierającą kilka serwerów raportów, jak pokazano na rysunku 3-7. W tym scenariuszu wdrożenia w razie potrzeby można dodać kolejny serwer raportów do farmy sieci Web. Wszystkie serwery raportów w farmie sieci Web nawiązują połączenie z tą samą bazą danych serwera raportów, która może znajdować się na tym samym serwerze co jedna z instancji serwera raportów lub na osobnym serwerze. Aby zapewnić wysoką dostępność bazy danych serwera raportów, można zainstalować ją w klastrze serwerów baz danych.

88 60 Rozdział 3: Scenariusze wdrażania UWAGA Gdy wdrożenie na szeroką skalę jest przeprowadzane jedynie w celach testowych, można użyć edycji Developer oraz Evaluation, jednak w środowisku produkcyjnym trzeba zastosować edycję Enterprise. Co więcej, trzeba posiadać licencję Enterprise Edition dla każdego serwera raportów w farmie sieci Web. Wdrożenie serwera raportów na szeroką skalę Żądanie klienta Serwer raportów Żądanie klienta Równoważenie obciążenia sieciowego Serwer raportów Serwer raportów Bazy danych serwera raportów Źródła danych RYSUNEK 3-7 Można wspierać większą liczbę użytkowników, dzięki wdrożeniu serwera raportów na szeroką skalę z równoważeniem obciążenia sieciowego i osobnym serwerem dla źródeł danych. Równoważenie obciążenia Wdrożenie Reporting Services w trybie macierzystym nie oferuje wsparcia dla funkcji wysokiej dostępności lub zarządzania farmą sieci Web. Trzeba użyć oprogramowania lub sprzętu do równoważenia obciążenia sieciowego (NLB Network Load Balancing), aby skonfigurować nazwę serwera wirtualnego jako pojedynczego punktu dostępu. Technologia NLB odpowiada wyłącznie za rozdzielanie obciążeń między serwerami raportów, zwykle z zastosowaniem działania okrężnego. Informacja o stanie raportu jest przechowywana w udostępnionej bazie danych serwera raportów, dzięki czemu kolejne żądania nadsyłane przez użytkownika są spójne ze sobą niezależnie od tego, przez który serwer raportów są one przetwarzane. UWAGA Ponieważ Reporting Services są uruchomione w postaci aplikacji usługi w trybie zintegrowanego programu SharePoint, można użyć funkcji równoważenia obciążenia oferowanej przez program SharePoint Server 2010 bez konieczności stosowania dodatkowego sprzętu.

89 Wdrożenie na szeroką skalę 61 W środowisku raportowym, w którym przesyłana jest duża ilość danych, sieć może okazać się wąskim gardłem. Dlatego czasem warto umieścić dwie karty interfejsu sieciowego na każdym serwerze sieciowym. Można użyć jednej karty interfejsu sieciowego dla połączeń klienckich, a drugiej dla komunikacji między serwerem raportów a serwerem baz danych. Klaster pracy awaryjnej Można zainstalować bazę danych serwera raportów w istniejącym klastrze pracy awaryjnej programu SQL Server. Inne komponenty Reporting Services nie są wspierane przez klaster pracy awaryjnej, nawet jeśli zostały zainstalowane na komputerze należącym do klastra. Rozproszone obciążenie Jeśli środowisko raportowania musi wspierać zarówno dużą liczbę równoległych żądań, jak i wiele zaplanowanych raportów, można rozdzielić komponenty Reporting Services, konfigurując serwery raportów w taki sposób, aby realizowały one tylko jedno z tych dwóch zadań, jak pokazano na rysunku 3-8. Dzięki takiemu rozwiązaniu te dwa typy obciążeń nie rywalizują ze sobą o zasoby. Metoda wyłączania funkcji serwera raportów zostanie zaprezentowana w rozdziale 25 zatytułowanym Wykonywanie zadań administracyjnych. Wdrożenie serwera raportów na szeroką skalę Żądanie klienta Żądanie klienta Równoważenie obciążenia sieciowego Serwer raportów do przetwarzania na żądanie Serwer raportów do przetwarzania na żądanie Serwer raportów do przetwarzania na żądanie Bazy danych serwera raportów Źródła danych RYSUNEK 3-8 Można skonfigurować serwery raportów tak, aby realizowały one wybrane zadania, np. przetwarzały raporty na żądanie lub realizowały jedynie przetwarzanie w tle.

90 62 Rozdział 3: Scenariusze wdrażania Wdrożenie w środowisku z dostępem z Internetu Niezależnie od liczby serwerów wykorzystanych do zainstalowania Reporting Services, typowe środowisko zezwala na dostęp tylko z sieci wewnętrznej. Jednak ponieważ Reporting Services wykorzystują protokół Hypertext Transfer Protocol (HTTP) do odpowiadania na żądania klienckie, można skonfigurować środowisko w taki sposób, aby umożliwiało ono dostęp do Reporting Services także z Internetu. Jednak stosując tego typu wdrożenie trzeba mieć na uwadze konieczność odpowiedniego zabezpieczenia serwera raportów, danych oraz sieci firmowej. Jeśli dane wykorzystywane w raportach nie mają poufnego charakteru, można stworzyć środowisko składające się z jednego serwera i służące do przechowywania danych w programie SQL Server, jak pokazano na rysunku 3-9. To rozwiązanie służy do zapewniania powszechnego dostępu do raportów. Aby dodatkowo odizolować dane dostępne na serwerze raportów, można budować raporty w postaci migawek, uniemożliwiając użytkownikom bezpośrednie wykonywanie raportów oraz powiązanych z nimi zapytań. W tym scenariuszu wdrożenia serwer raportów nie jest połączony z siecią firmową. Żądanie klienta internetowego Bazy danych serwera raportów Niezabezpieczone źródło danych Serwer raportów RYSUNEK 3-9 Można stworzyć odizolowany, dedykowany serwer raportów służący do uzyskiwania dostępu z Internetu. Jednak często firma chce mieć możliwość kontrolowania, kto może uzyskiwać dostęp do serwera raportów. W takiej sytuacji można przypisać każdemu zewnętrznemu użytkownikowi konto systemu Windows w usłudze Active Directory, a następnie użyć zintegrowanych zabezpieczeń systemu Windows lub podstawowego uwierzytelniania do zarządzania dostępem do serwera raportów, jak pokazano na rysunku Należy zaimplementować protokół Secure Socket Layer (SSL), aby chronić dane przesyłane między komputerem klienckim a serwerem raportów. Zaletą tego rozwiązania jest możliwość kontrolowania dostępu do raportów przy użyciu ról dostępnych w Reporting Services. Tego typu użytkownikom należy przypisywać role o wąskim zakresie uprawnień, takie jak rola Browser czy System User (zagadnienie to zostanie omówione w rozdziale 24 zatytułowanym Zabezpieczanie zawartości serwera raportów ).

91 Wdrożenie w środowisku z dostępem z Internetu 63 Użytkownik Grupa Kontroler domeny Żądanie klienta internetowego Bazy danych serwera raportów Źródła danych Serwer raportów RYSUNEK 3-10 Można umożliwić dostęp z Internetu do serwera raportów użytkownikom uwierzytelnionym przez usługę Active Directory domeny sieciowej. Gdy rozwiązanie polegające na tworzeniu kont systemu Windows dla zewnętrznych użytkowników jest niepraktyczne, można zbudować aplikację sieci Web, która prezentuje formularz logowania i uwierzytelnia użytkowników. Następnie można zaimplementować niestandardowe rozszerzenie zabezpieczeń Reporting Services zintegrowane z tą aplikacją uwierzytelniającą. Alternatywne podejście polega na pominięciu aplikacji Report Manager i zaimplementowaniu własnych metod otwierania i wyświetlania raportów, jak pokazano na rysunku W tym przypadku należy wyłączyć aplikację Report Manager, aby zmniejszyć obszar narażony na ataki z Internetu. Żądanie klienta internetowego Kontrolka ReportViewer Serwer raportów Bazy danych serwera raportów Źródła danych RYSUNEK 3-11 Można pominąć aplikację Report Manager, wykorzystując niestandardową aplikację implementującą kontrolkę ReportViewer. We wszystkich zaprezentowanych środowiskach dostępnych z Internetu, w których Report Manager stanowi podstawowy interfejs do podejmowania interakcji z raportami, można umieścić ten komponent na osobnym serwerze, jak pokazano na rysunku 3-12, a następnie wyłączyć wszystkie pozostałe funkcje Reporting Services (w sposób omówiony w rozdziale 25). Następnie można dodać drugi serwer raportów (w sposób

92 64 Rozdział 3: Scenariusze wdrażania omówiony w poprzedniej części rozdziału zatytułowanej Wdrożenie na szeroką skalę ) służący do zarządzania procesami przetwarzania i renderowania raportów. Aby przekierować zadania przetwarzania i renderowania na ten drugi serwer, trzeba zmodyfikować plik Rsreportserver.config, definiując katalog wirtualny serwera raportów na drugim serwerze w elemencie ReportServerUrl na pierwszym serwerze. Żądanie klienta internetowego Report Manager Przetwarzający serwer raportów Bazy danych serwera raportów Źródła danych RYSUNEK 3-12 Można przypisać jednemu serwerowi rolę frontonu sieci Web z aplikacją Report Manager, natomiast drugi serwer przeznaczyć na przetwarzanie i renderowanie. UWAGA Dodatkowe informacje o prawidłowym konfigurowaniu autonomicznej aplikacji Report Manager znaleźć można na stronie: cc aspx.

93 ROZDZIAŁ 4 Instalowanie Reporting Services Wrozdziale 1 zatytułowanym Co nowego w Microsoft SQL Server 2012 Reporting Services omówione zostały komponenty Reporting Services wchodzące w skład platformy raportowania. Zadanie dostosowywania sprzętu oraz oprogramowania do wymagań wybranej edycji programu SQL Server, a następnie instalacji i konfiguracji komponentów platformy utrudnia fakt, iż informacje dotyczące tego procesu są rozsiane po dokumentacji różnych funkcji i produktów. Ten rozdział ma na celu zebranie rozproszonych informacji i ułatwia zapoznanie się z wymaganiami wstępnymi instalacji Reporting Services, metodami przeprowadzania procesu instalacji oraz zadaniami, jakie należy wykonać, aby odpowiednio skonfigurować platformę Reporting Services. Analizowanie wymagań sprzętowych oraz programowych Przed rozpoczęciem procesu instalacji Reporting Services jako funkcji programu SQL Server 2012 należy upewnić się, że komputer spełnia wymagania dotyczące systemu operacyjnego, pamięci oraz ilości wolnego miejsca na twardym dysku. Należy pamiętać także o zainstalowaniu wszystkich dodatków Service Pack dla systemu operacyjnego. W większości sytuacji minimalna wymagana ilość pamięci wynosi 1 gigabajt (GB), jednak zalecana ilość to przynajmniej 4 GB. W przypadku instalowania edycji SQL Server 2012 Express with Advanced Services, jedynej edycji Express zawierającej Reporting Services, minimalna ilość pamięci to 512 megabajtów (MB), natomiast zalecana ilość pamięci to 1 GB. Jednak warto zwiększyć ilość dostępnej pamięci, aby zapewnić jak najwydajniejsze działanie Reporting Services. Dodatkowo warto dysponować przynajmniej 6 GB wolnego miejsca na dysku przed rozpoczęciem procesu instalacji. Wymagana ilość wolnego miejsca zależy od tego, jaki zestaw komponentów ma zostać zainstalowany. Wybór systemu operacyjnego Program SQL Server 2012 można zainstalować w większości 32-bitowych lub 64-bitowych systemów operacyjnych: Microsoft Windows Vista, Microsoft Windows 7, Microsoft Windows Server 2008 oraz Microsoft Windows Server 2008 R2 SP1. Jednak 65

94 66 Rozdział 4: Instalowanie Reporting Services 64-bitowe edycje (zgodne z systemami operacyjnymi zaprezentowanymi w tabeli 4-1) mogą być instalowane jedynie na 64-bitowych maszynach. Narzędzia do zarządzania są uruchamiane w trybie 32-bitowym, ale dzięki dostępności platformy Windows on Windows 64-bit (WOW64) mogą być instalowane w systemach 64-bitowych. TABELA 4-1 Zgodność systemów operacyjnych z różnymi 64-bitowymi edycjami programu SQL Server 2012 System operacyjny Enterprise Business Intelligence Standard Web Developer Express Windows Server 2008 R2 SP1 64-bitowy Datacenter Enterprise Standard Foundation Web Windows Server 2008 SP2 64-bitowy Datacenter Enterprise Standard Foundation Web Windows 7 SP1 64-bitowy Ultimate Enterprise Professional Home Premium Home Basic Windows Vista SP2 64-bitowy Ultimate Enterprise Business Home Premium Home Basic Edycje 32-bitowe programu SQL Server 2012 można instalować na 64-bitowych lub 32-bitowych komputerach, jak pokazano w tabeli 4-2.

95 Analizowanie wymagań sprzętowych oraz programowych 67 TABELA 4-2 Zgodność systemów operacyjnych z różnymi 32-bitowymi edycjami programu SQL Server 2012 System operacyjny Enterprise Business Intelligence Standard Web Developer Express Windows Server 2008 R2 SP1 64-bitowy Datacenter Enterprise Standard Foundation Web Windows Server 2008 SP2 64-bitowy Datacenter Enterprise Standard Foundation Web Windows Server 2008 SP2 32-bitowy Datacenter Enterprise Standard Web Windows 7 SP1 64-bitowy Ultimate Enterprise Professional Home Premium Home Basic Windows 7 SP1 32-bitowy Ultimate Enterprise Professional Home Premium Home Basic Windows Vista SP2 64-bitowy Ultimate Enterprise Business ciąg dalszy na następnej stronie

96 68 Rozdział 4: Instalowanie Reporting Services TABELA 4-2 Zgodność systemów operacyjnych z różnymi 32-bitowymi edycjami programu SQL Server 2012 System operacyjny Enterprise Business Intelligence Standard Web Developer Express Home Premium Home Basic Windows Vista SP2 32-bitowy Ultimate Enterprise Business Home Premium Home Basic UWAGA Pełny przegląd wymagań oraz kompletną listę wspieranych systemów operacyjnych znaleźć można w artykule Hardware and Software Requirements for Installing SQL Server 2012 na stronie: aspx. Wybór edycji komponentu Database Engine Zazwyczaj instalowane są te same edycje komponentów Database Engine oraz Reporting Services, jednak można dokonać niezależnej instalacji komponentu Reporting Services, a następnie przechowywać bazy danych Reporting Services na instancji Database Engine (Aparat bazy danych) o innej edycji, jak pokazano w Tabeli 4-3. TABELA 4-3 Zgodność edycji instancji Database Engine z bazami danych Reporting Services Edycja Reporting Services Enterprise Business Intelligence Standard Web Express Evaluation Enterprise Business Intelligence Standard Web Express with Advanced Services Evaluation

97 Analizowanie wymagań sprzętowych oraz programowych 69 Przegląd wymagań trybu zintegrowanego programu SharePoint Gdy planowane jest wdrożenie Reporting Services w trybie zintegrowanym z programem SharePoint, kolejność instalacji komponentów Reporting Services oraz SharePoint na tym samym serwerze nie ma znaczenia. Jednak należy wziąć pod uwagę inne wymagania. Można wykorzystać tylko niektóre edycje programów SQL Server 2012 oraz SharePoint. Istnieją także pewne zalecenia dotyczące wyboru edycji programu SharePoint. UWAGA Dodatkowe informacje o wymaganiach sprzętowych i programowych komponentu Reporting Services w trybie zintegrowanego programu SharePoint znaleźć można na stronie Inne cenne źródło informacji stanowi artykuł Guidance for Using SQL Server BI Features in a SharePoint Farm dostępny pod adresem: hh231680(v=sql.110).aspx. Większość edycji programu SQL Server 2012 wspiera standardowe funkcje Reporting Services w trybie zintegrowanym z programem SharePoint (z pewnymi wyjątkami omówionymi w Części IV zatytułowanej Zarządzanie serwerem raportów oraz Części V zatytułowanej Przeglądanie raportów ). W Tabeli 4-4 zaprezentowane zostały te edycje, jak również dwie edycje oferujące wsparcie dla funkcji Power View oraz Data Alerts. TABELA 4-4 Zgodność funkcji z edycjami programu SQL Server 2012 Edycja SQL Server 2012 Standard Reporting Services Power View Data Alerts Enterprise Business Intelligence Standard Developer Evaluation Wszystkie standardowe funkcje Reporting Services (poza wspomnianymi wyjątkami) są wspierane w następujących edycjach programu SharePoint: SharePoint Foundation 2010 SharePoint Server 2010 Standard SharePoint Server 2010 Enterprise

98 70 Rozdział 4: Instalowanie Reporting Services Funkcje Power View oraz Data Alerts wymagają wykorzystania edycji SharePoint Server 2010 Enterprise. Ponadto trzeba zainstalować program SharePoint w trybie farmy serwerów (Server Farm), a nie autonomicznego serwera (Standalone). Program SharePoint wykorzystuje aparat bazy danych programu SQL Server do przechowywania baz danych konfiguracji oraz katalogu. Podstawowa instalacja programu SharePoint powoduje stworzenie bazy danych przy użyciu edycji SQL Server Express, która nie może służyć do przechowywania baz danych Reporting Services. Można przy użyciu odpowiedniej edycji SQL Server zainstalować inną instancję Database Engine specjalnie na potrzeby baz danych Reporting Services lub użyć zaawansowanej opcji instalatora, aby umożliwić programowi SharePoint dzielenie tej instancji Database Engine z programem Reporting Services. UWAGA Aby wykorzystywać program SQL Server 2012 do przechowywania baz danych zawartości lub katalogu programu SharePoint, trzeba zainstalować dodatek SharePoint 2010 Service Pack 1 (SP1). Dodatkowy komponent Microsoft Reporting Services Add-in for SharePoint Technologies musi zostać zainstalowany na autonomicznym serwerze SharePoint lub w przypadku farmy SharePoint na każdym serwerze frontonu sieci Web, na którym wykorzystywana będzie funkcja raportowania. Przygotowywanie kont służących do uruchamiania Reporting Services Przed zainstalowaniem Reporting Services należy zadecydować, czy usługa serwera raportów będzie uruchamiana w kontekście wbudowanego konta usługi czy konta systemu Windows na komputerze lub w domenie. Wykorzystanemu kontu systemu Windows należy przypisać tylko niezbędne uprawnienia z prawem do nawiązywania połączenia z siecią oraz logowania lokalnego na serwerze raportów i komputerze, na którym będzie przechowywana baza danych serwera raportów, jeśli są to inne maszyny. Zaleca się stworzenie osobnego konta służącego wyłącznie do uruchamiania usługi serwera raportów. WAŻNE Jeśli ma zostać wykorzystane konto systemu Windows, należy stworzyć je przed rozpoczęciem procesu instalacji Reporting Services. Domyślnie konto usługi serwera raportów w trybie macierzystym służy także do nawiązywania połączeń z bazą danych serwera raportów, choć można zastąpić je kontem użytkownika domeny lub kontem logowania do programu SQL Server, korzystając z narzędzia konfiguracji Reporting Services (w sposób zaprezentowany w dalszej części

99 Przeprowadzanie instalacji 71 rozdziału). W przypadku wdrażania Reporting Services w trybie zintegrowanego programu SharePoint należy skonfigurować to konto podczas tworzenia aplikacji usługi Reporting Services (w sposób zaprezentowany w dalszej części rozdziału). To konto połączenia jest wykorzystywane, gdy serwer raportów przechowuje i pobiera raporty, metadane oraz informacje o stanie serwera. Jest to jedyne konto wymagające dostępu do bazy danych serwera raportów. Przeprowadzanie instalacji Reporting Services można instalować przy użyciu kreatora lub wiersza polecenia. Proces ten obejmuje instalację wstępnie wymaganego oprogramowania, instalację plików pomocniczych instalatora oraz wybór i konfigurację funkcji. Można zainstalować Reporting Services na tym samym serwerze co inne komponenty programu SQL Server (w sposób zaprezentowany w dalszej części rozdziału) lub na osobnym komputerze. Gdy Reporting Services są instalowane jako osobny komponent, serwer raportów potrzebuje dostępu do instancji programu SQL Server, na której przechowywana będzie baza danych serwera raportów. WAŻNE Aby uruchomić program instalacyjny na komputerze, trzeba zalogować się przy użyciu konta będącego członkiem lokalnej grupy administratorów. UWAGA Procedura instalowania Reporting Services przy użyciu wiersza polecenia została opisana na stronie: Instalowanie wstępnie wymaganego oprogramowania Czasem przed uruchomieniem kreatora instalacji programu SQL Server trzeba własnoręcznie zainstalować wstępnie wymagane oprogramowanie. Na przykład, jeśli na komputerze zainstalowany jest program Visual Studio, trzeba pobrać i zainstalować dodatek Visual Studio 2010 SP1. Innym wymaganiem wstępnym programu SQL Server 2012 jest platforma.net 4.0, jednak kreator zainstaluje ją automatycznie. Wyjątek stanowi instalacja edycji SQL Server Express na komputerze z systemem operacyjnym Windows 2008 R2 SP1, która wymaga własnoręcznego pobrania i zainstalowania platformy.net 4.0 przed rozpoczęciem procesu instalacji programu SQL Server Express. Wszystkie pozostałe wymagania wstępne zostaną zaprezentowane przez kreator instalacji po uruchomieniu go na serwerze, na którym mają zostać zainstalowane Reporting Services. Wystarczy uruchomić program setup.exe z dysku instalacyjnego programu SQL Server 2012 lub udziału sieciowego, na którym znajduje się zawartość dysku instalacyjnego. Należy kliknąć przycisk Installation (Instalacja) znajdujący się w panelu po lewej stronie okna kreatora SQL Server Installation Center. Następnie

100 72 Rozdział 4: Instalowanie Reporting Services można rozpocząć proces instalacji, klikając łącze New SQL Server Stand-Alone Installation Or Add Features To An Existing Installation (Nowa instalacja autonomiczna programu SQL Server lub dodanie funkcji do istniejącej instalacji). Wyświetlona zostanie kolejna strona kreatora Setup Support Rules (Dodatkowe reguły programu instalacyjnego), na której można kliknąć Show Details (Pokaż szczegóły), aby zobaczyć listę następujących wymagań oraz informację o ich stanie: Na komputerze musi być zainstalowany wspierany system operacyjny. Użytkownik przeprowadzający instalację musi być administratorem. Użytkownik musi mieć prawo do tworzenia kopii zapasowych plików i katalogów, zarządzania inspekcjami i dziennikiem zabezpieczeń oraz debugowania programów. Użytkownik posiada te uprawnienia, jeśli należy do grupy lokalnych administratorów. Usługa Windows Management Instrumentation (WMI Instrumentacja zarządzania Windows) musi być uruchomiona. Komputer nie może wymagać ponownego uruchomienia. Klucze rejestru programu SQL Server muszą być spójne i mogą wspierać instalację lub aktualizację programu SQL Server. Nazwy ścieżek do nośnika instalacyjnego programu SQL Server nie mogą być zbyt długie. Program instalacyjny nie może wykryć żadnych niezgodności produktów. Dodatki.NET 2.0 oraz.net 3.5 Service Pack 1 muszą być zainstalowane w systemie operacyjnym. Jeśli wykryte zostaną jakieś problemy, trzeba naprawić je przed kontynuowaniem procesu instalacji. Można pozostawić okno kreatora SQL Server 2012 Setup otwarte, rozwiązać problem, powrócić do kreatora i kliknąć przycisk Re-Run (Uruchom ponownie), aby jeszcze raz przeprowadzić testy wymagań. Należy kontynuować ten proces aż do momentu, gdy komputer będzie spełniał wszystkie wymagania. Dopiero wtedy będzie można przejść do kolejnych stron kreatora. Po zainstalowaniu plików pomocniczych programu instalacyjnego (co może zająć kilka minut) wyświetlona zostanie nowa strona kreatora Setup Support Rules (Dodatkowe reguły programu instalacyjnego), na której zaprezentowane zostaną informacje o spełnieniu dodatkowych wymagań. Można kliknąć łącze View Detailed Report (Wyświetl szczegółowy raport), aby przejrzeć stan następujących wymagań: Komputer nie może wymagać ponownego uruchomienia ze względu na nieprawidłowe działanie zestawu Fusion Active Template Library (ATL). Program instalacyjny sprawdza, czy program SQL Server 2008 Business Intelligence Development Studio znajduje się na komputerze.

101 Przeprowadzanie instalacji 73 Nie istnieje równoległa instalacja SQL Server 2012 Community Technology Preview 0. Sprawdzanie spójności kluczy rejestru programu SQL Server przebiegło pomyślnie. Komputer nie powinien być kontrolerem domeny, w przeciwnym przypadku program instalacyjny wyświetli ostrzeżenie. Komputer jest połączony z Internetem i przeszedł pomyślnie testy zabezpieczeń.net. W przypadku 64-bitowego systemu operacyjnego wykorzystywana edycja programu SQL Server wspiera ten system operacyjny i instalator programu SQL Server może być uruchomiany na platformie WOW64. Program instalacyjny sprawdza, czy włączona jest zapora sieciowa systemu Windows. UWAGA Jeśli kolumna Status (Stan) dotycząca zapory sieciowej systemu Windows zawiera ostrzeżenie, należy zezwolić programowi SQL Server na dostęp przez zaporę sieciową, korzystając z instrukcji zaprezentowanej na stronie: en-us/library/cc646023(v=sql.110).aspx. Trzeba rozwiązać każdy z wykrytych problemów przed przejściem do kolejnego kroku kreatora. Proces instalacji może zostać rozpoczęty dopiero wtedy, gdy spełnione są wszystkie wymagania. Instalowanie programu SQL Server 2012 Gdy wstępnie wymagane oprogramowanie jest już zainstalowane, kreator prezentuje kilka stron, które służą do zebrania szeregu informacji niezbędnych do przeprowadzenia procesu instalacji. Zestaw wyświetlonych stron zależy od wybranych funkcji. Klucz produktu Po zainstalowaniu plików pomocniczych programu instalacyjnego wyświetlona zostanie strona kreatora Product Key (Klucz produktu). Ta strona pozwala zadecydować, czy zainstalowana ma zostać darmowa czy odpłatna edycja produktu. Po zaznaczeniu opcji Specify A Free Edition (Wybierz darmową edycję) można wybrać z listy rozwijanej edycję Evaluation lub Express. Natomiast jeśli dysponuje się licencją programu SQL Server 2012, należy zaznaczyć opcję Enter The Product Key (Wpisz klucz produktu), a następnie wpisać klucz produktu w polu tekstowym.

102 74 Rozdział 4: Instalowanie Reporting Services Postanowienia licencyjne Na kolejnej stronie kreatora License Terms (Postanowienia licencyjne) można zapoznać się z postanowieniami licencyjnymi firmy Microsoft. Aby kontynuować pracę kreatora, trzeba zaznaczyć pole wyboru I Accept The License Terms (Akceptuję postanowienia licencyjne). Można również zaznaczyć dodatkowe pole wyboru, aby wysłać do firmy Microsoft dane na temat użytkowania. Instalowana rola Strona Setup Role (Instalowana rola) stanowi kolejny krok kreatora i umożliwia wybranie jednej z następujących opcji: SQL Server Feature Installation (Instalacja funkcji programu SQL Server) Opcja ta służy do instalowania niektórych dostępnych funkcji. SQL Server PowerPivot for SharePoint (Dodatek SQL Server PowerPivot dla programu SharePoint) Opcja ta służy do instalowania Analysis Services w innym trybie, który może być integrowany z programem SharePoint. Skoroszyty programu PowerPivot for SharePoint można wykorzystać w roli źródeł danych dla raportów w sposób zaprezentowany w rozdziale 8 zatytułowanym Pobieranie danych dla raportu oraz w rozdziale 30 zatytułowanym Przygotowanie narzędzia Power View. All Features With Defaults (Wszystkie funkcje z domyślnymi ustawieniami) Opcja ta służy do instalowania wszystkich dostępnych funkcji oraz konfigurowania ich przy użyciu domyślnych ustawień. Wybór funkcji Jeśli wybrana została opcja SQL Server Feature Installation (Instalacja funkcji programu SQL Server), następna strona kreatora SQL Server 2012 Setup będzie zatytułowana Feature Selection (Wybór funkcji). Na liście Features (Funkcje) należy zaznaczyć wszystkie komponenty, które mają zostać zainstalowane wraz z Reporting Services, jak pokazano na rysunku 4-1.

103 Przeprowadzanie instalacji 75 RYSUNEK 4-1 Wybór funkcji w kreatorze SQL Server 2012 Setup W środowisku produkcyjnym należy instalować tylko funkcje niezbędne do działania serwera raportów, takie jak Database Engine, Reporting Services Native oraz Client Tools Connectivity. Aby zminimalizować obszar narażony na potencjalne ataki hakerów, nie należy dodawać funkcji wspólnych, takich jak SQL Server Data Tools czy Management Tools. Jednak środowisko rozwoju zawiera większość następujących funkcji: Database Engine Services Funkcja Database Engine Services (Usługi aparatu bazy danych) jest potrzebna do przechowywania baz danych Reporting Services. Gdy bazy danych Reporting Services mają być przechowywane na osobnej instancji programu SQL Server na tym samym komputerze lub zdalnym serwerze, nie trzeba zaznaczać tej opcji. Analysis Services Funkcja Analysis Services nie jest niezbędna do działania komponentu Reporting Services, ale musi zostać zainstalowana, jeśli ma pełnić rolę źródła danych dla raportów. Aczkolwiek Analysis Services mogą znajdować się na innym serwerze niż serwer raportów. Na przykład, w środowisku produkcyjnym można umieścić Analysis Service na osobnym serwerze w celu zwiększenia wydajności. Przykłady zaprezentowane w rozdziale 16 zatytułowanym Stosowanie Analysis Services jako źródła danych bazują na założeniu, że Analysis Services zostały zainstalowane na tym samym serwerze co Reporting Services.

104 76 Rozdział 4: Instalowanie Reporting Services Reporting Services Native Ta funkcja stanowi główny temat niniejszej książki i oczywiście musi zostać zaznaczona, chyba że serwer raportów będzie instalowany w trybie zintegrowanego programu SharePoint. W takiej sytuacji należy pozostawić to pole wyboru niezaznaczone. Reporting Services SharePoint Należy zaznaczyć to pole wyboru, jeśli komponent Reporting Services ma być uruchomiony w trybie zintegrowanego programu SharePoint, lecz nie należy zaznaczać go, jeśli wystarczy serwer raportów w trybie macierzystym. Można uruchamiać Reporting Services równolegle w obu trybach na tym samym serwerze pod warunkiem, że maszyna dysponuje wystarczającą ilością pamięci. Reporting Services Add-in For SharePoint Products Opcję tę zaznacza się zwykle wraz z opcją Reporting Services SharePoint. Gdy posiada się farmę programu SharePoint, można użyć tej opcji do zainstalowania dodatku wyłącznie na serwerze frontonu sieci Web. Można także pobrać sam dodatek i zainstalować go w sposób zaprezentowany w dalszej części tego rozdziału zatytułowanej Instalowanie dodatku Reporting Services Add-in for SharePoint. Alternatywnie można zainstalować ten dodatek, aby renderować raporty w trybie lokalnym bez integrowania programu SharePoint z serwerem raportów, w sposób zaprezentowany w sekcji Konfigurowanie programu SharePoint z myślą o raportowaniu w trybie lokalnym. SQL Server Data Tools Funkcja SQL Server Data Tools (SSDT) służy do tworzenia raportów (w sposób omówiony w rozdziałach części II zatytułowanej Opracowywanie raportów ) oraz do budowania składników raportów (w sposób omówiony w rozdziale 29 zatytułowanym Ponowne wykorzystywanie składników Report Part ) i w związku z tym jest zwykle przydatna w środowiskach rozwoju. Można zainstalować narzędzia SSDT tylko na komputerze programisty, a funkcje serwera zainstalować na osobnym komputerze. Nie trzeba instalować tej funkcji w środowisku produkcyjnym. Client Tools Connectivity Ta funkcja obejmuje komponenty oraz biblioteki sieciowe, które Reporting Services wykorzystują do nawiązywania połączeń Open Database Connectivity (ODBC) oraz Object Linking and Embedding Database (OLE DB) w celu wykonania zapytań zdefiniowanych w raportach. W związku z tym trzeba zaznaczyć to pole wyboru. Documentation Components Dokumentacja nie jest wymagana, ale stanowi przydatne źródło informacji, które warto zainstalować na komputerze. Można również korzystać z dokumentacji Books Online for SQL Server 2012 dostępnej pod adresem Management Tools Complete Funkcja Management Tools Complete obejmuje program SQL Server Management Studio, który zawiera narzędzia niezbędne do zarządzania serwerem raportów. Funkcja ta zostanie wykorzystana

105 Przeprowadzanie instalacji 77 w metodach zarządzania serwerem zaprezentowanych w rozdziale 24 zatytułowanym Zabezpieczanie zawartości serwera raportów oraz w rozdziale 25 zatytułowanym Wykonywanie zadań administracyjnych. W dolnej części strony Feature Selection można zobaczyć, że domyślna lokalizacja funkcji programu SQL Server 2012 to C:\Program Files\Microsoft SQL Server, jednak można zastosować inną lokalizację. W przypadku instalowania programu SQL Server 2012 na 64-bitowym komputerze można również zmienić domyślną lokalizację 32-bitowych funkcji programu C:\Program Files (x86)\microsoft SQL Server. Reguły instalacji Następny krok kreatora stanowi strona Installation Rules (Reguły instalacji), na której prezentowany jest wynik sprawdzania następujących reguł: Jeśli na komputerze zainstalowany jest program Microsoft Visual Studio 2010, musi zostać zainstalowany dodatek Visual Studio 2010 SP1. Dodatek Microsoft.NET Framework SP1 musi być zainstalowany. Jeśli komputer nie spełnia tych reguł, można pozostawić okno kreatora otwarte i zająć się rozwiązywaniem problemu. Następnie wystarczy powrócić do okna kreatora i kliknąć przycisk Re-Run (Uruchom ponownie), aby jeszcze raz przeprowadzić test. Gdy reguły zostaną spełnione, można przejść do kolejnego kroku kreatora. Konfiguracja instancji Na stronie Instance Configuration (Konfiguracja instancji) zaprezentowanej na rysunku 4-2 można pozostawić domyślnie zaznaczoną opcję Default Instance (Domyślna instancja) lub zaznaczyć opcję Named Instance (Nazwana instancja) i wpisać unikatową nazwę instancji. Nazwane instancje umożliwiają instalowanie na tym samym komputerze wielu kopii komponentów programu SQL Server, którym można przypisać inne zastosowania i inne opcje konfiguracyjne. Można na przykład zainstalować instancję Analysis Services w trybie Multidimensional And Data Mining Mode, a następnie zainstalować na tym samym komputerze inną instancję Analysis Services w trybie Tabular Mode. Oczywiście, aby możliwe było uruchamianie wielu instancji naraz, maszyna musi dysponować dużą ilością pamięci. Niezależnie od zaznaczonej na tej stronie opcji można dostosować katalog instancji, którego domyślna wartość to C:\Program Files\Microsoft SQL Server.

106 78 Rozdział 4: Instalowanie Reporting Services RYSUNEK 4-2 Konfigurowanie instancji w kreatorze SQL Server 2012 Setup WAŻNE Jak widać, katalog dla domyślnej instancji Reporting Services to C:\Program Files\ Microsoft SQL Server\MSRS11.MSSQLServer. Natomiast w przypadku wybrania opcji nazwanej instancji nazwa katalogu zawierać będzie nazwę instancji np. C:\Program Files\ Microsoft SQL Server\MSRS11.DENALI, gdzie DENALI to nazwa instancji. Taka konwencja nazewnictwa ułatwia odnajdowanie plików Reporting Services w głównym katalogu programu SQL Server. Warto zapamiętać tę lokalizację, ponieważ informacja ta przyda się podczas modyfikowania plików konfiguracyjnych lub wyświetlania dzienników w sposób zaprezentowany w rozdziale 25. Wymagania dotyczące miejsca na dysku Strona Disk Space Requirements (Wymagania dotyczące miejsca na dysku) wyświetla informacje o tym, czy komputer zawiera wystarczającą ilość miejsca na dysku, aby możliwe było zainstalowanie wybranych funkcji. Wymagania podzielone są według katalogów. Niektóre pliki zostaną umieszczone na dysku systemowym, czego nie można zmienić. Pliki funkcji wspólnych zostaną umieszczone w katalogu określonym na stronie Feature Selection (Wybór funkcji) kreatora zaprezentowanej na rysunku 4-1.

107 Przeprowadzanie instalacji 79 Pliki instancji zostaną umieszczone w katalogu określonym na stronie Instance Configuration (Konfiguracja instancji) kreatora zaprezentowanej na rysunku 4-2. Jeśli to konieczne, można wrócić do poprzednich kroków kreatora w celu zmodyfikowania katalogów docelowych. Konfiguracja serwera Strona Server Configuration (Konfiguracja serwera) zaprezentowana na rysunku 4-3 zawiera domyślne nazwy kont wykorzystywanych do uruchamiania usług dla instalowanych funkcji. Na przykład, w przypadku systemu operacyjnego Windows 7 lub Windows Server 2008 R2 domyślne konto dla Reporting Services stanowić będzie wirtualne konto o nazwie NT Service\ReportServer (lub NT Service\ReportServer$DENALI dla nazwanej instancji DENALI). Można wpisać nazwę użytkownika domeny w polu Account Name (Nazwa konta) lub użyć listy rozwijanej, aby przejrzeć listę dostępnych użytkowników usługi Active Directory. Po zdefiniowaniu nazwy użytkownika domeny w polu Account Name (Nazwa konta) trzeba określić hasło w polu Password (Hasło). UWAGA Firma Microsoft zaleca stosowanie osobnego konta o minimalnych uprawnieniach do uruchamiania każdej z usług. Strona Server Configuration umożliwia również definiowanie właściwości Startup Type (Typ uruchamiania) dla każdej usługi. Domyślne ustawienie to Automatic (Automatyczny), jednak można również wybrać typ Manual (Ręczny), aby usługa nie była automatycznie uruchamiana w momencie uruchamiania serwera, lub Disabled (Wyłączony), aby uniemożliwić uruchamianie usługi. O ile nie istnieją jasne przeciwwskazania do uruchamiania usługi, zaleca się pozostawienie domyślnego typu uruchamiania na tej stronie. Dodatkowo warto rozważyć przypisanie automatycznego typu uruchamiania usłudze SQL Server Agent, jeśli planowane jest buforowanie lub tworzenie migawek raportów (w sposób zaprezentowany w rozdziale 23 zatytułowanym Instalowanie raportów na serwerze ), wspieranie subskrypcji raportów (w sposób zaprezentowany w rozdziale 27 zatytułowanym Wykorzystywanie subskrypcji ) lub przechowywanie poświadczeń służących do uzyskiwania dostępu do źródeł danych (w sposób omówiony w rozdziale 23). Jeśli usługa SQL Server Agent nie jest uruchomiona, nie można zaimplementować tych funkcji.

108 80 Rozdział 4: Instalowanie Reporting Services RYSUNEK 4-3 Konfigurowanie serwera w kreatorze SQL Server 2012 Setup WSKAZÓWKA Gdy rozwiązanie ma składać się z wielu funkcji SQL Server działających na różnych instancjach, warto rozważyć zmianę typu uruchamiania usługi SQL Server Browser na automatyczny. Dzięki temu można z łatwością przeglądać listę dostępnych instancji podczas łączenia się z serwerem przy użyciu programu SQL Server Management Studio. Karta Collation (Sortowanie) służy do definiowania reguł sortowania dla komponentów Database Engine oraz Analysis Services. Zasadniczo reguły sortowania decydują o sposobie przetwarzania znaków w wyrażeniach sortujących oraz porównujących. Domyślnie komponenty Database Engine oraz Analysis Services wykorzystują porządek sortowania Latin1_General, który może być stosowany dla większości języków europejskich (do specyfiki języka polskiego najlepiej dostosowany jest porządek sortowania Polish_CI_AS). Ponadto domyślnie oba komponenty sortują bez uwzględniania wielkości liter, z uwzględnieniem akcentów oraz bez uwzględniania japońskich znaków kana bądź szerokości. Komponent Database Engine wykorzystuje dodatkowo opcję SQL Server Sort Order 52 on Code Page 1252 for non-unicode Data. Jeśli jest to konieczne, można zastosować różne reguły sortowania na różnych komponentach.

109 Przeprowadzanie instalacji 81 Konfiguracja komponentu Database Engine Jeśli zaznaczona została opcja instalacji komponentu Database Engine, następnym krokiem kreatora będzie strona Database Engine Configuration (Konfiguracja komponentu Database Engine), jak pokazano na rysunku 4-4. Ta strona służy do określania trybu uwierzytelniania. Domyślnie wybrana opcja to Windows Authentication Mode (tryb uwierzytelniania w systemie Windows), jednak można zmienić ją na Mixed Mode (Tryb mieszany). Wybranie trybu mieszanego pociąga za sobą konieczność wpisania hasła dla konta administratora systemu SQL Server. RYSUNEK 4-4 Konfigurowanie komponentu Database Engine w kreatorze SQL Server 2012 Setup Trzeba dodać przynajmniej jednego użytkownika do listy administratorów programu SQL Server. W tym celu należy kliknąć przycisk Add Current User (Dodaj bieżącego użytkownika), aby dodawać własne konto użytkownika, lub kliknąć przycisk Add (Dodaj), aby wybrać innego użytkownika z usługi Active Directory. Zaleca się ograniczanie liczby administratorów programu SQL Server do minimum. Karta Data Directories (Katalogi danych) dostępna na tej stronie umożliwia określanie alternatywnych miejsc przechowywania baz danych i powiązanych z nimi plików danych. Domyślną lokalizację stanowi katalog przypisany instancji programu

110 82 Rozdział 4: Instalowanie Reporting Services SQL Server na stronie Instance Configuration (Konfiguracja instancji) kreatora. Można zmodyfikować miejsca przechowywania baz danych użytkowników, dzienników baz danych użytkowników, bazy danych tymczasowych, dziennika bazy danych tymczasowych oraz kopii zapasowych. Trzecia karta na tej stronie umożliwia włączenie funkcji FILESTREAM dla dostępu T-SQL oraz opcjonalnie dostępu we/wy (I/O) do plików. Dostępna jest również opcja zezwalania klientom zdalnym na dostęp strumieniowy do danych FILESTREAM. FILESTREAM to funkcja programu SQL Server, która umożliwia przechowywanie w bazie danych dokumentów tekstowych, obrazów oraz wideo. Konfiguracja Analysis Services Instalując funkcję Analysis Services, trzeba najpierw skonfigurować ją przy użyciu strony Analysis Services Configuration (Konfiguracja Analysis Services). Strona ta służy do wybrania trybu Analysis Services. Domyślna opcja Multidimensional And Data Mining Mode wykorzystuje ten sam aparat Analysis Services, który był dostępny w wersji SQL Server 2005 i późniejszych. Natomiast alternatywna opcja Tabular Mode wykorzystuje aparat analizy w pamięci xvelocity wprowadzony pod nazwą VertiPaq w wersji SQL Server 2008 R2 jako komponent dodatku PowerPivot for SharePoint. Podobnie jak dodatek PowerPivot for SharePoint, tryb Tabular Mode kompresuje dane w celu przechowywania ich w pamięci czasie wykonania. WAŻNE Tryb serwera przypisany instancji nie może zostać w przyszłości zmieniony. Gdy pojawi się taka konieczność, trzeba zainstalować nową instancję, która może być uruchomiona równolegle na tej samej maszynie. Jednak nie istnieje funkcja bezpośredniego przenoszenia danych pomiędzy tymi instancjami. Trzeba własnoręcznie odtworzyć semantyczny model analizy biznesowej business przy użyciu narzędzi oferowanych przez tryb serwera, w którym model ten ma zostać wdrożony. UWAGA W niniejszej książce zaprezentowane zostaną metody wykorzystywania obu trybów serwera. W rozdziale 16 zaprezentowane zostaną metody rozwijania raportów bazujących na instancji Analysis Services w trybie Multidimensional And Data Mining. Natomiast przykłady przedstawione w rozdziale 30 zatytułowanym Przygotowanie narzędzia Power View oraz w rozdziale 31 zatytułowanym Stosowanie narzędzia Power View wymagają dostępu do instancji Analysis Services w trybie Tabular. Na stronie Analysis Services Configuration trzeba dodać przynajmniej jednego użytkownika do listy administratorów Analysis Services. W tym celu należy kliknąć przycisk Add Current User (Dodaj bieżącego użytkownika), aby dodawać własne konto użytkownika lub kliknąć przycisk Add (Dodaj), aby wybrać innego użytkownika z usługi

111 Przeprowadzanie instalacji 83 Active Directory. Ze względów bezpieczeństwa zaleca się ograniczenie do minimum liczby administratorów Analysis Services. Strona Analysis Services Configuration zawiera także kartę Data Directories (Katalogi danych), która służy do określania alternatywnych miejsc przechowywania baz danych i powiązanych z nimi plików danych. Domyślną lokalizację plików Analysis Services stanowi katalog przypisany instancji Analysis Services na karcie Instance Configuration (Konfiguracja instancji) kreatora. Karta Data Directories umożliwia zmianę miejsca przechowywania plików danych, plików dziennika, plików danych tymczasowych oraz plików kopii zapasowych. Konfiguracja Reporting Services Strona Reporting Services Configuration (Konfiguracja Reporting Services) umożliwia wybranie metody instalacji Reporting Services. Jak pokazano na rysunku 4-5, dostępne są następujące opcje: Reporting Services Native Mode: Install And Configure Opcja Reporting Services Native Mode: Install And Configure (Tryb macierzysty Reporting Services: Instalacja i konfiguracja) jest dostępna tylko wtedy, gdy Reporting Services w trybie macierzystym są instalowane na instancji, która zawiera również komponent Database Engine oraz gdy konto użytkownika uruchamiającego program instalacyjny ma prawo do uzyskiwania dostępu i tworzenia baz danych na tej instancji. Program instalacyjny stworzy bazy danych oraz skonfiguruje serwer raportów przy użyciu wartości domyślnych, dzięki czemu będzie można korzystać z serwera raportów tuż po zakończeniu procesu instalacji. Reporting Services Native Mode: Install Only Opcja Reporting Services Native Mode: Install Only (Tryb macierzysty Reporting Services: Tylko instalacja) jest dostępna zawsze wtedy, gdy wybrana została opcja instalacji Reporting Services w trybie macierzystym. Aby możliwe było korzystanie z serwera raportów, trzeba najpierw własnoręcznie stworzyć bazy danych Reporting Services i skonfigurować serwer przy użyciu narzędzia Reporting Services Configuration Manager (dodatkowe informacje znaleźć można w dalszej części rozdziału zatytułowanej Konfigurowanie Reporting Services w trybie macierzystym ). Reporting Services SharePoint Integrated Mode: Install Only Opcja Reporting Services SharePoint Integrated Mode: Install Only (Tryb zintegrowanego programu SharePoint: Tylko instalacja) jest dostępna tylko w przypadku wybrania opcji instalacji Reporting Services w trybie zintegrowanego programu SharePoint. Ta opcja nie wymaga, aby program SharePoint był już zainstalowany na komputerze, ale serwer raportów będzie dostępny dopiero po zakończeniu procesu instalacji i konfiguracji przy użyciu aplikacji SharePoint Central Administration (Administracja centralna programu SharePoint) w sposób zaprezentowany w dalszej części tego rozdziału zatytułowanej Konfigurowanie trybu zintegrowanego programu SharePoint.

112 84 Rozdział 4: Instalowanie Reporting Services RYSUNEK 4-5 Konfigurowanie Reporting Services w kreatorze SQL Server 2012 Setup Reguły dotyczące konfiguracji instalacji Na stronie Installation Configuration Rules (Reguły dotyczące konfiguracji instalacji) uruchomiona zostanie dodatkowa seria testów sprawdzających, czy komputer jest gotowy do rozpoczęcia procesu instalacji. Tym razem program instalacyjny sprawdza, czy spełnione są następujące warunki (o ile instalowane są funkcje zaznaczone na rysunku 4-1): Instalacja nie jest przeprowadzana na dysku z systemem plików FAT32. Nie może istnieć instancja klastra lub instancja przygotowana do klastrowania o tej samej nazwie, jaka została zdefiniowana na stronie Instance Configuration (Konfiguracja instancji). Jeśli funkcje programu SQL Server są już zainstalowane na komputerze, język wykorzystywany przez program instalacyjny jest taki sam, jak język wykorzystywany przez istniejące funkcje programu SQL Server. Innymi słowy, nie jest przeprowadzana instalacja w wielu językach. Architektura procesora instalowanych funkcji jest zgodna z architekturą procesora instancji.