(12) OPIS PATENTOWY (19) PL. (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/US96/03590

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (21) Numer zgłoszenia: (22) Data zgłoszenia: (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/US96/03590 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: , WO96/28279, PCT Gazette nr 42/96 (11) (13) B1 (51) IntCl7: B23Q 7/04 E04H 3/02 (54) Układ do sprzedaży oddzielnie opakowanych produktów i sposób sprzedaży oddzielnie opakowanych produktów (30) Pierwszeństwo: ,US,08/ , US,08/ ,US,08/571, ,US,08/ (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 06/97 (73) Uprawniony z patentu: L & P PROPERTY MANAGEMENT COM- PANY, Chicago, US (72) Twórcy wynalazku: Rafael T. Bustos, Alpharetta, US John D. Howard, Temple, US George Lapolice, Somerville, US (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 12/00 (74) Pełnomocnik: Wierzchoń Jan, JAN WIERZCHOŃ & PARTNERZY, Biuro Patentów i Znaków Towarowych S.c. PL B1 (57) 1. Układ do sprzedaży oddzielnie opakowanych produktów, mający zespół dozowania produktu do podawania klientowi produktu w pojemniku opakowaniowym, przenośnik pneumatyczny, mechanizm ładowania produktu oraz sterownik do uruchamiania przenośnika i mechanizmu ładowania produktu, znamienny tym, że ma terminal (2 9, 102) dostarczający produkt, połączony za pośrednictwem przenośnika (30) pneumatycznego z zespołem (20-20e, 105) dozowania produktu, natomiast sterownik (80) jest połączony logicznie z urządzeniem płatniczym, zaś mechanizm (50, 111) ładowania produktu jest połączony funkcjonalnie z terminalem ( 2 9, 102) dostarczającym produkt oraz z przenośnikiem (30) pneumatycznym. 10. Sposób sprzedaży oddzielnie opakowanych produktów, w którym ładuje się produkt opakowany w pojemnik opakowaniowy do rury przenośnika pneumatycznego w terminalu dostarczającym produkt i następnie przemieszcza się produkt za pomocą ciśnienia pneumatycznego przez rurę, znamienny tym, że przemieszcza się produkt przez rurę (26), w jego własnym opakowaniu, z terminalu (2 9, 102) dostarczającego produkt do zespołu (20-20e, 105) dozowania produktu, usytuowanego w oddaleniu od terminalu (2 9, 102) dostarczającego produkt o przestrzeń pośrednią dostatecznie dużą aby obejmowała pas drogi (17) dla pieszych lub pojazdów, podporę albo przenośnik innego wyrobu lub rozdzielacz przestrzeni, przegrodę lub barierę cieplną pomiędzy terminalem ( 2 9, 102) dostarczającym produkt a zespołem (20-20e, 105) dozowania produktu. FIG. 1

2 Układ do sprzedaży oddzielnie opakowanych produktów i sposób sprzedaży oddzielnie opakowanych produktów Zastrzeżenia patentowe 1. Układ do sprzedaży oddzielnie opakowanych produktów, mający zespół dozowania produktu do podawania klientowi produktu w pojemniku opakowaniowym, przenośnik pneumatyczny, mechanizm ładowania produktu oraz sterownik do uruchamiania przenośnika i mechanizmu ładowania produktu, znamienny tym, że ma terminal (29, 102) dostarczający produkt, połączony za pośrednictwem przenośnika (30) pneumatycznego z zespołem (20-20e, 105) dozowania produktu, natomiast sterownik (80) jest połączony logicznie z urządzeniem płatniczym, zaś mechanizm (5 0, 111) ładowania produktu jest połączony funkcjonalnie z terminalem (2 9, 102) dostarczającym produkt oraz z przenośnikiem (30) pneumatycznym. 2. Układ według zastrz. 1, znamienny tym, że ma urządzenie (22) do wprowadzania zamówienia, połączone ze sterownikiem (80) do uruchamiania przenośnika (30) pneumatycznego i mechanizmu (5 0, 111) ładowania produktu. 3. Układ według zastrz. 2, znamienny tym, że urządzenie (22) do wprowadzania zamówienia posiada selektor produktu, przy czym terminal (29, 102) dostarczający produkt jest ukształtowany tak, aby przechowywać zapasy różnych produktów, natomiast mechanizm (50, 111) ładowania produktu jest połączony z miejscem usytuowania zapasów produktów i przenośnikiem (30) pneumatycznym oraz z selektorem produktu. 4. Układ według zastrz. 2 albo 3, znamienny tym, że jest połączony z układem do sprzedaży paliw na stacji (12) paliw posiadającej wysepkę (16) z dystrybutorem (13) paliwa i czytnik (18) kart kredytowych, przy czym układ do sprzedaży paliw posiada system rozliczania płatności za towary dodatkowo świadczone klientowi będący systemem (19) rozliczania kart kredytowych połączonym z dystrybutorem (13) paliwa i czytnikiem (18) kart kredytowych, natomiast urządzenie (22) wprowadzania zamówienia i zespół (20) dozowania produktu są usytuowane na wysepce (16) stacji (12) paliw, zaś urządzenie płatnicze ma połączenia z systemem (19) rozliczania kart kredytowych układu do sprzedaży paliw. 5. Układ według zastrz. 2 albo 3, znamienny tym, że jest dodatkowym układem (11) do sprzedaży w sklepie sprzedaży detalicznej posiadającym przejście kontrolne, przy czym ten sklep ma system rozliczania płatności za towary dodatkowo świadczone klientowi, który to system posiada kasowe urządzenie rejestrujące usytuowane przy przejściu kontrolnym do przyjmowania zapłaty za produkty (40a) sprzedawane przez ten dodatkowy układ (11) do sprzedaży, natomiast urządzenie do wprowadzania zamówienia (22) i zespół (20b) dozowania produktu są usytuowane przy przejściu kontrolnym, zaś urządzenie płatnicze zawiera połączenia z kasowym urządzeniem rejestrującym. 6. Układ według zastrz. 2 albo 3, znamienny tym, że jest połączony z układem mieszkaniowym do sprzedaży pobytu w pokojach (104) gościnnych, przy czym układ mieszkaniowy posiada system rozliczania płatności za pobyt w pokoju (104) oraz za produkty dostarczane do pokoju (104), połączony łączem telekomunikacyjnym z urządzeniem do wprowadzania zamówienia usytuowanym w każdym z pokoi (104), natomiast mechanizm (111) ładowania produktu jest usytuowany w centralnym miejscu układu mieszkaniowego, zaś w każdym z pokoi (104) znajduje się zespół (105) dozowania produktu, przy czym mechanizm (111) ładowania produktu jest połączony z zespołem (105) dozowania produktu za pomocą przynajmniej części rury (26) przenośnika pneumatycznego. 7. Układ według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że przenośnik (30) pneumatyczny zawiera wydrążony nośnik (31) ruchomy w tym przenośniku (30), przeznaczony do umieszczenia w nim produktu i przeniesienia go z terminalu (29, 102) dostarczającego produkt do zespołu (20-20e, 105) dozowania produktu.

3 Układ według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że ma rurę (26) dostarczającą produkt rozciągającą się od terminalu (29, 102) dostarczającego produkt do zespołu (20-20e, 105) dozowania produktu oraz ma urządzenie (100) hamujące przy zespole (20-20e, 105) dozowania produktu, posiadające element (160) pływający zamontowany przesuwnie w rurze (26) i tworzący suwliwe uszczelnienie z nią, a ponadto ma środki do wytwarzania pneumatycznego ciśnienia wstecznego za elementem (160) pływającym. 9. Układ według zastrz. 1, znamienny tym, że w pobliżu mechanizmu (50, 111) ładowania produktu ma uzupełniane pomieszczenie magazynowe (25) posiadające czujniki (126) reagujące na ilość produktów w pomieszczeniu magazynowym (25), które to czujniki (126) są połączone logicznie z dostawcą produktów. 10. Sposób sprzedaży oddzielnie opakowanych produktów, w którym ładuje się produkt opakowany w pojemnik opakowaniowy do rury przenośnika pneumatycznego w terminalu dostarczającym produkt i następnie przemieszcza się produkt za pomocą ciśnienia pneumatycznego przez rurę, znamienny tym, że przemieszcza się produkt przez rurę (26), w jego własnym opakowaniu, z terminalu (29, 102) dostarczającego produkt do zespołu (20-20e, 105) dozowania produktu, usytuowanego w oddaleniu od terminalu (29, 102) dostarczającego produkt o przestrzeń pośrednią dostatecznie dużą, aby obejmowała pas drogi (17) dla pieszych lub pojazdów, podporę albo przenośnik innego wyrobu lub rozdzielacz przestrzeni, przegrodę lub barierę cieplną pomiędzy terminalem (29, 102) dostarczającym produkt a zespołem (20-20e, 105) dozowania produktu. 11. Sposób według zastrz. 10, znamienny tym, że produkt ładuje się do rury (26) w terminalu (29, 102) dostarczającym produkt w odpowiedzi na zamówienie wprowadzone poprzez urządzenie (22) do wprowadzania zamówienia, usytuowane w oddaleniu od tego terminalu (29, 102) o przestrzeń pośrednią. 12. Sposób według zastrz. 11, znamienny tym, że produkt, w postaci napoju, przygotowuje się, przez mieszanie, w pobliżu mechanizmu (111) ładowania produktu, pakuje się wymieszany napój do pojemnika (40d), po czym tak zapakowany napój ładuje się do rury (26) i przemieszcza się do zespołu (105) dozowania produktu. 13. Sposób według zastrz. 11, znamienny tym, że urządzenie (22) do wprowadzania zamówienia i zespół (20-20e, 105) dozowania produktu utrzymuje się w środowisku o temperaturze otoczenia, natomiast produkt przechowuje się w temperaturze różniącej się od temperatury otoczenia i produkt o tej temperaturze przechowywania ładuje się do rury (26). 14. Sposób według zastrz. 11 albo 13, znamienny tym, że identyfikuje się rachunek klienta, przetwarza się zamówienie wprowadzone przez klienta w urządzeniu (22) do wprowadzania zamówienia, pneumatycznie dostarcza się zamówiony produkt poprzez rurę (26) do zespołu (20-20e, 105) dozowania produktu i obciąża się kosztem dostarczonego produkt klienta, który wprowadził zamówienie. 15. Sposób według zastrz. 10, znamienny tym, że wywiera się różnicę ciśnień bezpośrednio na pojemnik opakowaniowy produktu i przemieszcza się produkt w jego pojemniku opakowaniowym do zespołu (20-20e, 105) dozowania produktu. 16. Sposób według zastrz. 10 albo 11, albo 13, znamienny tym, że sprzedaje się produkt spożywczy. * * * Przedmiotem wynalazku jest układ do sprzedaży oddzielnie opakowanych produktów i sposób sprzedaży oddzielnie opakowanych produktów, takich jak napoje lub inne produkty żywnościowe, w szczególności napojów o kontrolowanej temperaturze, w pojemnikach, i innych produktów podlegających uszkodzeniu przy wstrząsie. Taki handel artykułami spożywczymi i napojami oraz sprzedawanie dużej liczby innych produktów detalicznych odbywa się w okolicznościach pomocniczych w stosunku do innej działalności handlowej, w której sprzedawane są inne produkty i usługi. Ta inna działalność jest

4 główną przyczyną sprowadzającą klienta do miejsca jej prowadzenia lub powodującą wejście klienta w stosunki handlowe z danym przedsiębiorstwem. Przykładowo, hotele i usługi turystyczne, imprezy rozrywkowe i sportowe, działalność rekreacyjna oraz działalność w zakresie rutynowych usług, takich jak zaopatrywanie samochodów w paliwo i usługi samochodowe, usługi osobiste i oczekiwanie na usługi lub spotkania w interesach mogą stanowić główne przyczyny, dla których ludzie wchodzą do budynków pewnych przedsiębiorstw, lub dla których w ogóle wchodzą w kontakt z przedsiębiorstwem. Klienci tacy kupują następnie towary i usługi, co powoduje obciążenia lub inne formy płatności za takie usługi lub produkty. Przy okazji obecności w budynkach takich przedsiębiorstw ludzie ci często m ają zapotrzebowanie na inne produkty, takie jak produkty żywnościowe lub napoje, i stają się potencjalnymi klientami handlu tymi innymi produktami. Popyt na te inne produkty w takich okolicznościach nie jest wynikiem żadnego szczególnego usiłowania dokonania zakupu ze strony klientów, ale chodzi raczej o popyt wynikający z nieodłącznych potrzeb występujących dodatkowo przy okazjach, które przyciągnęły tych ludzi do siedziby przedsiębiorstwa. Powodzenie w sprzedaży produktów takim potencjalnym klientom oparte jest głównie na posiadaniu przez sprzedającego na miejscu układu wykorzystującego pojawiającą się możliwość spełnienia zapotrzebowania klientów. Możliwość dostarczenia potrzebnych produktów klientowi, w sposób maksymalnie dogodny z uniknięciem dodatkowego wysiłku i zaangażowania czasowego ze strony klienta, może stanowić klucz do powodzenia dodatkowej działalności sprzedażnej. Przy takich okazjach powodzenie w sprzedaży produktów dodatkowych może być oparte bardziej na wygodzie i łatwości transakcji dla klienta niż na cenie. Jednakże w praktyce stworzenie takich układów przez sprzedającego może być również oparte na wygodzie sprzedającego w obsłudze układu, bez zatrudniania dodatkowego personelu i bez zajmujących miejsce urządzeń do wystawiania lub dostarczania produktów, albo do rejestrowania płatności za dodatkowe dostarczone towary. W znanych układach handlowych sprzedaż produktów spożywczych i innych produktów dodatkowych osobom uczestniczącym w pewnym zdarzeniu lub przebywającym w pomieszczeniu przedsiębiorstwa z jakiejś podstawowej przyczyny innej niż zakup takich dodatkowych produktów, wymagało pracochłonnej i zajmującej miejsce działalności, która często wymaga zasadniczo odmiennych doświadczeń i fachowości, niż w głównym przedsiębiorstwie prowadzonym w tym miejscu. Zaangażowanie się w sprzedaż takich produktów może powodować znaczne zwiększenie całkowitych wysiłków przedsiębiorstwa i kosztów prowadzenia przedsiębiorstwa, co często jest niepraktyczne i nie jest opłacalne dla sprzedającego. Sprzedawanie pewnych produktów, nie związanych z podstawową działalnością przedsiębiorstwa, wymaga zaangażowania ze strony tego przedsiębiorstwa, co w wielu przypadkach zniechęca je od zajęcia się taką sprzedażą. Klienci wielu przedsiębiorstw mają wolny czas, w którym mogliby kupować i kupowaliby towary, ale nie mają po temu możliwości. Przykładowo, przy napełnianiu zbiornika samochodu przy wysepce z dystrybutorem w samoobsługowej stacji paliw czeka się kilka minut, aż zbiornik napełni się. W tym czasie klient stacji benzynowej, który nie może opuścić miejsca przy dystrybutorze podczas tankowania, by wejść do budynku lub podejść do automatu sprzedającego, mógłby kupić napój lub inny produkt. Takiemu klientowi stacji paliw można dostarczyć czytnik kart kredytowych przy dystrybutorze, który akceptuje płatność kartą kredytową za paliwo bez potrzeby wchodzenia do budynku stacji paliw. Klient taki ma zatem dodatkowy czas, by wysiąść z tankowanego pojazdu przy dystrybutorze i kupić żywność, napoje lub inne potrzebne produkty. Inni klienci spędzają czas oczekując na profesjonalne usługi, na usługę przy pojazdach, na usługę u fryzjera i u kosmetyczki, w kolejkach po bilety i do wejścia oraz w różnych innych miejscach. W takim czasie możliwości sprzedaży produktów takim klientom są tracone, ze względu na trudności i koszt zorganizowania lub dostosowania układu sprzedaży przy takich okazjach. Trudności ze sprzedażą produktów klientom są spowodowane częściowo koniecznością bezpiecznego magazynowania produktów przeznaczonych do sprzedaży, zwłaszcza kiedy produktem jest napój lub inny produkt spożywczy. Przykładowo, sprzedaż detaliczna napojów do bezpośredniego spożycia jest najczęściej prowadzona jednym z dwóch sposobów: albo w sprze-

5 dąży przez ladę przez obsługę w sklepie lub w innym miejscu wewnątrz budynku, albo przez zmechanizowaną, bezobsługową sprzedaż z maszyny dozującej napoje, która może odbywać się wewnątrz lub na zewnątrz budynku. Ponadto, wiele znanych układów i urządzeń do sprzedaży wykorzystywało techniki przynajmniej częściowej automatyzacji sprzedaży napojów i innych produktów spożywczych jak również produktów niespożywczych, które są podatne na uszkodzenie przez nieostrożne manipulowanie nimi i wstrząsanie. W rezultacie zautomatyzowane dostarczanie produktów w układach sprzedaży takich produktów łatwo ulegających uszkodzeniu napotykało na trudności. Przykładowo, w maszynach sprzedających napoje gazowane nadmierne wstrząsanie butelkowanego produktu powoduje musowanie gazu po otworzeniu pojemnika. Wiele produktów spożywczych w postaci stałej również wymaga ostrożnego manipulowania nimi, aby uniknąć pokruszenia lub wymieszania produktu w pojemniku podczas dostarczania. Dodatkowo napoje, które mają być sprzedawane do bezpośredniego spożycia, są zwykle przechowywane w obniżonej temperaturze kilka stopni powyżej temperatury zamarzania wody. Chłodzenie to najczęściej uzyskuje się przez chłodzenie osłony magazynowej w budynku składowym, w którym poza tym panuje typowa temperatura pokojowa. Ponadto, w tych miejscach na ziemi, gdzie temperatura spada poniżej zera, pewne ogrzewanie budynku otaczającego osłonę magazynu napojów, utrzymuje ten budynek w temperaturze pokojowej. W przypadku maszyn dozujących usytuowanych na zewnątrz budynku, maszyny te zwykle nie są wykorzystywane w tym czasie, kiedy oczekiwane są temperatury poniżej zera. Opracowano pewne układy do sprzedaży napojów, takich jak soki i napoje bezalkoholowe w miejscach bardziej dogodnych dla klientów. Miejsca takie obejmowały wiele miejsc o dużym ruchu pojazdów lub ruchu pieszym, takich jak stacje paliw i przedsiębiorstwa rozrywkowe. Miejsca te obejmowały koncesjonowane punkty sprzedaży i sklepy z artykułami spożywczymi zintegrowane ze stacją paliw lub przedsiębiorstwem. Miejsca sprzedaży detalicznej na zewnątrz budynków, takie jak wysepki stacji paliw, są coraz częściej wyposażone w urządzenia płatnicze, takie jak czytniki kart kredytowych, które są funkcjonalnie połączone z urządzeniami obsługi pojazdów, takimi jak dystrybutory paliwa, do wykorzystywania przez klienta kupującego paliwo np. do płacenia za zakup bez odchodzenia od pojazdu. W takich miejscach klient musi jednak wejść do sąsiedniego sklepu, by kupić kanapki lub napoje. Taka logistyka kupowania dodatkowych produktów stwarza klientowi dodatkową niedogodność, wymagając pewnego dodatkowego czasu i wysiłku, których w pewnym procencie przypadków konsument woli uniknąć, co stanowi utratę potencjalnej sprzedaży dla sprzedawcy. Stosowanie czytników kart przy samoobsługowych dystrybutorach paliwa stwarza możliwość całkowicie bezobsługowej sprzedaży paliwa z dostarczaniem klientowi kupionego paliwa z samoobsługowego dystrybutora i z automatyczną realizacją płatności bez interwencji pracownika obsługi. Umożliwia to sprzedaż paliwa nocą lub w innym czasie, kiedy nie ma na miejscu pracownika obsługi, ponieważ nie ma kasy, którą trzeba obsługiwać i nie jest wymagane dodatkowe zabezpieczenie przedsiębiorstwa, w którym przyjmowana i przechowywana gotówka. W takich bezobsługowych przedsiębiorstwach nie jest łatwo dostosować konwencjonalne układy dostarczania dodatkowych produktów, takich jak napoje, klientowi kupującemu paliwo. Sprzedaż kanapek i innych produktów spożywczych w postaci stałej do bezpośredniego spożycia w przedsiębiorstwach omawianych powyżej stanowi podobny problem. Produkty takie muszą zwykle być zawarte w swych oddzielnych opakowaniach, muszą być chronione przed wpływem czynników środowiskowych, takich jak nadmierne ciepło lub zimno i są korzystnie chłodzone lub ogrzewane przed sprzedażą lub po sprzedaży, tak że wymagana jest chłodziarka lub urządzenie grzejne, takie jak kocioł lub kuchenka mikrofalowa, której utrzymanie nie jest korzystne w miejscu sprzedaży. W punktach sprzedaży żywności na wynos i przejezdnych punktach sprzedaży żywności, przygotowane ogrzane lub ochłodzone potrawy są wybierane przez klientów z ograniczonych list, są pakowane, a po zapłaceniu są dostarczane do rąk klienta w ręcznej, pracochłonnej operacji, co przedstawia podobne problemy. Istnieje zatem w sprzedaży detalicznej zapotrzebowanie na sprzedaż, zwłaszcza zimnych napojów lub artykułów spożywczych o utrzymywanej temperaturze, chłodzonych lub ogrzewa-

6 nych, w miejscach takich jak stacje paliw, by dostarczać i dozować takie produkty odbiorcy w miejscu maksymalnie dogodnym. Głównym celem wynalazku jest opracowanie układu i sposobu sprzedaży produktów klientom w sytuacjach i w miejscach, gdzie poprzednio nie było to wygodne lub było nieopłacalne. Szczególnym celem wynalazku jest sprzedawanie produktów spożywczych i innych klientom w miejscach, gdzie może być niepraktyczne składowanie tych produktów, i przeprowadzanie tego w sposób zmniejszający do minimum pracę ludzką potrzebną do sprzedania i dostarczania produktów klientowi. Szczególnym celem wynalazku jest również opracowanie układu do sprzedaży umożliwiającego automatyczne dostarczanie i dozowanie lub inne prezentowanie produktów klientom w miejscach oddalonych od miejsca magazynowania produktów oraz stworzenie klientowi możliwości wybierania produktów i zamawiania ich zakupu bez interwencji lub pomocy osoby sprzedającej lub dostarczającej produkt. Szczególnym celem wynalazku jest także opracowanie takiego układu, w którym produkty mogą być składowane w dogodnym miejscu magazynowania i automatycznie dozowane klientowi w miejscu wystarczająco oddalonym od miejsca magazynowania, aby oddzielić magazyn od miejsca sprzedaży i aby wykorzystać przejście dla pieszych, przedmiotów lub pojazdów, albo konstrukcję, urządzenie lub przegrodę pomiędzy nimi. Innym szczególnym celem wynalazku jest opracowanie układu do sprzedaży umożliwiającego automatyczne przenoszenie produktów w swych własnych opakowaniach do klientów bez potrzeby dostarczania produktu klientowi przez osobę dostarczającą lub przez ruch mechanicznego nośnika wielokrotnego użytku, stanowiącego część układu dostarczania. Dalszym celem wynalazku jest opracowanie układu i sposobu dostarczania zakupionych produktów klientowi, a zwłaszcza dostarczania i dozowania napojów o utrzymywanej temperaturze lub innych produktów spożywczych w swych własnych indywidualnych opakowaniach, nie nadających się do powtórnego użytku, lub w pojemnikach opakowaniowych, do klientów znajdujących się w miejscach o niekontrolowanej temperaturze, które są bardziej wygodne dla klientów niż miejsca o kontrolowanej temperaturze, w których produkty te są składowane. Dalszym celem wynalazku jest opracowanie potencjalnie bezobsługowego układu i sposobu dostarczania napoju o utrzymywanej temperaturze, lub innego produktu, klientowi znajdującemu się w miejscu o niekontrolowanej temperaturze, zwłaszcza przez trzymanie produktu w miejscu, które jest oddalone od miejsca dozowania i jest bezpieczne. Dalszym celem przedmiotowego wynalazku jest opracowanie takiego układu do sprzedaży i sposobu sprzedaży, dzięki którym można prowadzić całkowicie bezobsługową sprzedaż klientom produktów takich jak napoje i inne produkty spożywcze do bezpośredniej konsumpcji. Innym celem wynalazku jest opracowanie pomocniczego układu do sprzedaży produktów, który uzupełnia inny układ do dostarczania produktów lub świadczenia usług, zwłaszcza układ, który zawiera system przyjmowania płatności lub obciążania płatnością, albo jest związany z takim systemem, i który może obsługiwać klientów takiego innego układu i wykorzystywać system płatności tego innego układu do rozliczania płatności za produkty sprzedane przez ten pomocniczy układ do sprzedaży produktów. Jeszcze innym celem wynalazku jest opracowanie układu do automatycznego dostarczania napoju lub innego produktu spożywczego, albo innego produktu wrażliwego na uszkodzenie, do klienta w miejscu oddalonym od miejsca przygotowania lub składowania produktu, przy minimalnym wstrząsaniu lub minimalnie gwałtownym obchodzeniu się z produktem. Dalszym celem wynalazku jest umożliwienie ostrożnego transportowania sprzedawanego produktu z miejsca magazynowania do oddalonego, bezobsługowego miejsca dostępnego dla klienta, korzystnie bez użycia oddzielnego ruchomego ochronnego nośnika lub pojemnika w układzie transportu lub przenoszenia produktu. Układ do sprzedaży oddzielnie opakowanych produktów, mający zespół dozowania produktu do podawania klientowi produktu w pojemniku opakowaniowym, przenośnik pneumatyczny, mechanizm ładowania produktu oraz sterownik do uruchamiania przenośnika i mechanizmu ładowania produktu, według wynalazku charakteryzuje się tym, że ma terminal dostarczający

7 produkt, połączony za pośrednictwem przenośnika pneumatycznego z zespołem dozowania produktu, przy czym sterownik jest połączony logicznie z urządzeniem płatniczym, natomiast mechanizm ładowania produktu jest połączony funkcjonalnie z terminalem dostarczającym produkt oraz z przenośnikiem pneumatycznym. Korzystnie, układ ma urządzenie do wprowadzania zamówienia połączone ze sterownikiem do uruchamiania przenośnika pneumatycznego i mechanizmu ładowania produktu. W szczególności, urządzenie do wprowadzania zamówienia posiada selektor produktu, przy czym terminal dostarczający produkt jest ukształtowany tak, aby przechowywać zapasy różnych produktów, natomiast mechanizm ładowania produktu jest połączony z miejscem usytuowania zapasów produktów i przenośnikiem pneumatycznym oraz z selektorem produktu. Korzystnie, układ jest połączony z układem do sprzedaży paliw na stacji paliw posiadającej wysepkę z dystrybutorem paliwa i czytnik kart kredytowych, przy czym układ do sprzedaży paliw posiada system rozliczania płatności za towary dodatkowo świadczone klientowi, będący systemem rozliczania kart kredytowych połączonym z dystrybutorem paliwa i czytnikiem kart kredytowych, natomiast urządzenie do wprowadzania zamówienia i zespół dozowania produktu są usytuowane na wysepce stacji paliw, zaś urządzenie płatnicze ma połączenia z systemem rozliczania układu do sprzedaży paliw. Ewentualnie, układ jest dodatkowym układem do sprzedaży w sklepie sprzedaży detalicznej posiadającym przejście kontrolne, przy czym ten sklep ma system rozliczania płatności za towary dodatkowo świadczone klientowi, który to system posiada kasowe urządzenie rejestrujące usytuowane przy przejściu kontrolnym do przyjmowania zapłaty za produkty sprzedawane przez ten dodatkowy układ do sprzedaży, natomiast urządzenie do wprowadzania zamówienia i zespół dozowania produktu są usytuowane przy przejściu kontrolnym, zaś urządzenie płatnicze zawiera połączenia z kasowym urządzeniem rejestrującym. Ewentualnie, jest połączony z układem mieszkaniowym do sprzedaży pobytu w pokojach gościnnych, przy czym układ mieszkaniowy posiada system rozliczania płatności za pobyt w pokoju oraz za produkty dostarczane do pokoju, połączony łączem telekomunikacyjnym z urządzeniem do wprowadzania zamówienia usytuowanym w każdym z pokoi, natomiast mechanizm ładowania produktu jest usytuowany w centralnym miejscu układu mieszkaniowego, zaś w każdym z pokoi znajduje się zespół dozowania produktu, przy czym mechanizm ładowania produktu jest połączony z zespołem dozowania produktu za pomocą przynajmniej części rury przenośnika pneumatycznego. Korzystnie, przenośnik pneumatyczny zawiera wydrążony nośnik ruchomy w przenośniku, przeznaczony do umieszczenia w nim produktu i przeniesienia go z terminalu dostarczającego produkt do zespołu dozowania produktu. Korzystnie układ ma rurę dostarczającą produkt, rozciągającą się od terminalu dostarczającego produkt do zespołu dozowania produktu oraz ma urządzenie hamujące przy zespole dozowania produktu, posiadające element pływający zamontowany przesuwnie w rurze i tworzący suwliwe uszczelnienie z nią, a ponadto ma środki do wytwarzania pneumatycznego ciśnienia wstecznego za elementem pływającym. Korzystnie, w pobliżu mechanizmu ładowania produktu układ ma uzupełniane pomieszczenie magazynowe posiadające czujniki reagujące na ilość produktów w pomieszczeniu magazynowym, które to czujniki są połączone logicznie z dostawcą produktów. Sposób sprzedaży oddzielnie opakowanych produktów, w którym ładuje się produkt opakowany w pojemnik opakowaniowy do rury przenośnika pneumatycznego w terminalu dostarczającym produkt i następnie przemieszcza się produkt za pomocą ciśnienia pneumatycznego przez rurę, według wynalazku charakteryzuje się tym, że przemieszcza się produkt przez rurę, w jego własnym opakowaniu, z terminalu dostarczającego produkt do zespołu dozowania produktu, usytuowanego w oddaleniu od terminalu dostarczającego produkt o przestrzeń pośrednią dostatecznie dużą, aby obejmowała pas drogi dla pieszych lub pojazdów, podporę albo przenośnik innego wyrobu lub rozdzielacz przestrzeni, przegrodę lub barierę cieplną pomiędzy terminalem dostarczającym produkt a zespołem dozowania produktu.

8 Korzystnie, produkt ładuje się do rury w terminalu dostarczającym produkt w odpowiedzi na zamówienie wprowadzone poprzez urządzenie do wprowadzania zamówienia, usytuowane w oddaleniu od tego terminalu o przestrzeń pośrednią W szczególności, produkt w postaci napoju, przygotowuje się, przez mieszanie, w pobliżu mechanizmu ładowania produktu, pakuje się wymieszany napój do pojemnika, po czym tak zapakowany napój ładuje się do rury i przemieszcza się do zespołu dozowania produktu. W szczególności, urządzenie do wprowadzania zamówienia i zespół dozowania produktu utrzymanie się w środowisku o temperaturze otoczenia, natomiast produkt przechowuje się w temperaturze różniącej się od temperatury otoczenia i produkt o temperaturze przechowywania ładuje się do rury. Korzystnie, identyfikuje się rachunek klienta, przetwarza się zamówienie wprowadzone przez klienta w urządzeniu do wprowadzania zamówienia, pneumatycznie dostarcza się zamówiony produkt poprzez rurę do zespołu dozowania produktu i obciąża się kosztem dostarczonego produkt klienta, który wprowadził zamówienie. W szczególności, wywiera się różnicę ciśnień bezpośrednio na pojemnik opakowaniowy produktu i przemieszcza się produkt w jego pojemniku opakowaniowym do zespołu dozowania produktu. Korzystnie, sprzedaje się produkt spożywczy. Zatem został opracowany sposób i układ, w którym oddzielnie pakowane produkty, zwłaszcza napoje, takie jak napoje bezalkoholowe, produkty spożywcze w postaci stałej, takie jak kanapki i lody oraz inne produkty spożywcze są trzymane korzystnie w środowisku o kontrolowanej temperaturze, w miejscu magazynowania, które jest oddalone od punktu sprzedaży klientowi, któremu taki produkt jest potrzebny do bezpośredniego spożycia. Produkty takie są dostarczane bez ręcznego przenoszenia z miejsca składowania lub magazynowania do klienta w miejscu sprzedaży z minimalnym wstrząsaniem lub minimalnie gwałtownym obchodzeniem się z produktem. Klient zamawia produkt i może również płacić za niego w punkcie sprzedaży w pobliżu lady obsługowej, pasa wyjścia na zewnątrz, który może być usytuowany w miejscu umożliwiającym podjazd, takim jak dostępna dla pojazdów wysepka z dystrybutorami na stacji paliw, albo w jakimś innym miejscu sprzedaży towarów i usług, takim jak kasa sklepowa, kasa biletowa, urządzenie do ćwiczeń lub inne takie miejsce. Zamówiony produkt jest dostarczany w odpowiedzi na zamówienie z miejsca magazynowania poprzez rurę pneumatyczną. Został zastosowany mechanizm, który wybiera produkt w odpowiedzi na wprowadzenie przez klienta polecenia wybrania w punkcie sprzedaży i transportuje ten produkt w jego pojemniku opakowaniowym albo przez załadowanie tego pojemnika w odpowiednio izolowany nośnik, w celu dostarczenia poprzez rurę pneumatyczną albo korzystnie przez ładowanie pojemnika bezpośrednio w rurę pneumatyczną przy czym pojemnik jest wtedy odpowiednio ukształtowany, aby był dopasowany do wnętrza rury. Pneumatyczny, rurowy układ przenośnikowy dostarcza produkt do punktu sprzedaży, w którym produkt ten może być ostrożnie wyhamowany i automatycznie usunięty z nośnika, albo tylko prezentowany w swym pojemniku opakowaniowym klientowi. W jednym układzie może być zastosowany więcej niż jeden terminal klienta, a w takim przypadku można zastosować dowolny z wielu konwencjonalnych sposobów kierowania produktu do terminalu klienta, z którego produkt ten został zamówiony, i obciążania odpowiedniego klienta ceną produktu. Ponadto, pojemnik opakowaniowy jest, korzystne, wykonany tak, by zapewnić szczelność ze ścianą rury, korzystnie w dwóch pierścieniowych obszarach wokół obwodu pojemnika, ułatwiających transport produktu poprzez rurę, przy czym ten pojemnik opakowaniowy produktu służy jako zewnętrzny nośnik dla produktu bez konieczności stosowania oddzielnego ruchomego nośnika obejmującego dodatkowo zapakowany produkt podczas ruchu przez rurę. Urządzenie hamujące, zastosowane w miejscu dostarczania lub dozowania, reaguje biernie na zbliżanie się produktu poprzez rurę przez odizolowanie poduszki powietrznej przed zbliżającym się produktem i stopniowe wypuszczanie powietrza z tej poduszki, by łagodnie dopro-

9 wadzić produkt do zatrzymania się, w celu wyjęcia go przez klienta. Ewentualnie, urządzenie hamujące zawiera umieszczony blisko wyjściowego końca rury pneumatycznej w miejscu dostarczania klientowi, przy czym rura obejściowa przebiega od otworu obejściowego za położeniem dostarczania z powrotem do zaworu. Pływający tłok jest umieszczony w tej rurze za położeniem dostarczania, a przed otworem obejściowym. W rurze tej, tuż za zaworem, wykonane są otwory wylotowe. Zbliżanie się pojemnika z produktem poprzez rurę powoduje sprężenie powietrza w wyjściowym końcu rury i w rurze obejściowej, na skutek czego pływający tłok porusza się w kierunku do otworów wylotowych, korzystnie w kierunku do góry. Minięcie zaworu przez produkt powoduje szczelne zamknięcie przez ten zawór rury obejściowej, tak że następuje zamknięcie powietrza za tłokiem, gdy pojemnik z produktem zetknie się z tym tłokiem, na skutek czego tłok powoduje łagodne hamowanie ruchu produktu. Następnie, kiedy produkt porusza się dalej wbrew oporowi tłoka, następuje zwolnienie zaworu, co umożliwia kontrolowany przepływ powietrza z rury obejściowej i stopniowe zmniejszanie ciśnienia za tłokiem, by hamować produkt do położenia spoczynkowego w otworze rury służącym do dostarczania produktu. Konstrukcja uszczelniająca wbudowana w ścianki pojemników jest wykorzystywana do ułatwiania ruchu produktów poprzez rurę, jak również do zwiększania skuteczności hamowania produktu. Korzystnie, układ według wynalazku jest stosowany w postaci uzupełniającego lub pomocniczego układu do sprzedaży produktów, przy którym wykorzystywany jest dostęp do klientów innego układu sprzedaży produktów lub świadczenia usług. Wykorzystywane są przy tym również części składowe tego innego układu podukładów, w które jest on wyposażony, zwłaszcza system rozliczania płatności tego innego układu. Przykładowo, rozliczanie płatności za zamówienie złożone przez klienta w układzie pomocniczym może odbywać się przez kodowaną informację identyfikującą rachunek użytkownika, wprowadzoną w punkcie sprzedaży, np. przez obciążenie płatnością rachunku klienta. Na przykład, w układzie sprzedaży paliw można prowadzić sprzedaż środków do konserwacji samochodu, produktów spożywczych lub innych dla klientów układu sprzedaży paliw, a oplata za te produkty obciąża rachunek opłaty za paliwo, który jest identyfikowany przez odczytanie paliwowej karty kredytowej użytkownika w związku z zakupem paliwa lub innego produktu. Ponadto, w innych układach może wystąpić obciążenie rachunku członkowskiego użytkownika lub klienta układu za produkty sprzedane poprzez układ pomocniczy według wynalazku, przy akceptowaniu i odczytaniu karty członkowskiej, karty będącej kluczem do pokoju lub wprowadzonego przez użytkownika osobistego numeru lub kodu identyfikacyjnego w układzie członkowskim, takim jak klub rekreacyjny lub towarzyski, lub sportowy lub inny taki układ. Dodatkowo, w innym układzie, takim jak układ hotelowy, gość hotelowy może wybierać pozycje z menu poprzez aparat telewizyjny w pokoju i kupuje produkty dostarczone rurą do pokoju, za co obciążony jest rachunek pokoju. Taki gość może również kupować produkty poza pokojem hotelowym w urządzeniach hotelowych przez wprowadzenie klucza od pokoju lub karty klucza i zamówienie produktu za pośrednictwem urządzenia wizyjnego lub innego zautomatyzowanego urządzenia. Gość hotelowy może zatem kupić np. napój, kanapkę lub artykuł osobistego użytku w hotelowym hallu, na basenie pływackim lub sali ćwiczeń. Hotel może wykorzystywać taki układ, aby zastąpić nim znaczną część obsługi i zaopatrywać poprzez ten układ minibar w pokoju hotelowym. Podobnie, w restauracjach, portach lotniczych, supermarketach i innych miejscach, gdzie stały klient jest identyfikowany osobiście lub poprzez rachunek, tak że zasoby stałego klienta będą wykorzystywane lub obciążane za produkty lub usługi dostarczane przez inny układ, układy pomocnicze według wynalazku mogą wykorzystywać możliwości tego innego układu w zakresie obciążania lub przyjmowania opłaty. Rozwiązania według wynalazku są również użyteczne w układach do sprzedaży żywności, takich jak hotelowe układy podawania do pokoju, zdalne usługi barowe oraz punkty sprzedaży żywności przejazdowe i na wynos, jak również przy dostarczaniu napojów orzeźwiających na stadionach, arenach i w teatrach. W takich urządzeniach lub układach, zautomatyzowane terminale przyjmujące zamówienia, umieszczone z dala od baru lub kuchni, mogą przekazywać zamówienie do centralnego miejsca, w którym przygotowane produkty spożywcze albo wstępnie

10 zapakowane, albo przygotowane ręcznie zostają umieszczone w specjalnych pojemnikach nie nadających się do powtórnego użytku, o kształcie umożliwiającym ich stosowanie w charakterze nośnika. Pojemniki te mogą stanowić pojemnik opakowaniowy produktu spożywczego lub mogą otaczać taki pojemnik opakowaniowy, a zatem stanowić nośnik jednorazowego użytku dla pojemnika opakowaniowego. Taki pojemnik nie nadający się do powtórnego użytku jest następnie wprowadzany ręcznie lub automatycznie do rury przenośnika pneumatycznego w celu pneumatycznego przetransportowania do terminalu dozującego w oddalonym miejscu. Terminale takie mogą być wyposażone w urządzenia automatycznego płacenia lub korzystnie w czytniki kart albo inne urządzenia identyfikujące klienta lub rachunek klienta. Urządzenia takie mogą być ponadto sprzężone z innym układem do sprzedaży produktów lub usług. Ewentualnie, pneumatyczna rura transportuje produkt z miejsca składowania do jednego lub więcej terminali, które są oddalone od miejsca składowania, zwłaszcza przy pasie lub drodze dla pieszych lub pojazdów, albo przy przenośniku produktów lub innym pasie transportowym albo innym obiekcie, który uniemożliwia umieszczenie magazynu produktów w punkcie sprzedaży lub dostarczania produktu do klienta, albo poprzez ścianę lub podłogę lub przez inny obiekt, który oddziela klienta od miejsca magazynowania. Ponadto, jest możliwa automatyzacja procesu uzupełniania zapasów produktu w magazynie. Magazyn produktów jest, korzystnie, dostępny dla dostawcy produktów, np. przez uczynienie magazynu napojów na stacji paliw dostępnym z zewnątrz budynku przez zamykane drzwi, do których klucz ma dostawca produktów. Zapasy w takim magazynie mogą być uzupełniane w dowolnym czasie nie tylko wtedy, gdy pracownik stacji obsługi jest na służbie. Łączność z dostawcą produktów odbywa się automatycznie poprzez układ, który śledzi stan zapasów w magazynie i automatycznie sygnalizuje dostawcy, kiedy zapasy są na wyczerpaniu. Rozwiązania według wynalazku są wygodne dla klienta. Ponadto, sposób i układ według wynalazku ułatwiają sprzedaż napojów i innych takich produktów spożywczych tam, gdzie bez tego nie mogłoby być sprzedaży. Sprzedaż taka może się również odbywać bez obsługi ze strony pracownika, w sensie dostarczania produktu lub pobierania opłaty za ten produkt, ponieważ można wykorzystać obciążanie kredytu przy dozowaniu paliwa lub przy innej operacji. Ponadto, taka sprzedaż produktów jest związana z większą ceną, ze względu na zapewnianie dodatkowej wygody. W rezultacie prawdopodobnie zwiększy się opłacalność prowadzenia handlu detalicznego, takiego jak na stacji paliw. W układzie według wynalazku dozowane produkty są chronione przed ciepłem i zimnem i unika się przyjmowania gotówki w związku ze sprzedażą takich produktów, przez co wyeliminowany jest jeden element problemu bezpieczeństwa układu: Ponadto, zalety wynalazku obejmują wygodne bezobsługowe sprzedawanie produktów klientowi łącznie z dostarczaniem produktu z odległego miejsca magazynowania bez wstrząsania lub innego szkodzenia produktowi. W rezultacie, uzyskano zautomatyzowaną sprzedaż żywności, łącznie z napojami, we własnych pojemnikach opakowaniowych i bez oddzielnego nośnika lub przenośnika mechanicznego. Przedmiot wynalazku został przestawiony, w przykładach wykonania, na rysunkach, na których: fig. 1 przedstawia widok perspektywiczny jednego korzystnego przykładu realizacji układu według wynalazku, fig. 1A przedstawia schematyczny widok perspektywiczny czytnika kart układu w alternatywnym przykładzie wykonania w stosunku do fig. 1, fig. 1B przedstawia schematyczny widok perspektywiczny alternatywnego urządzenia dozującego układu z fig. 1, fig. 2 przedstawia przekrój układu z fig. 1 wzdłuż linii 2-2 z fig. 1, ilustrujący w jednej swej części nośnik ładowany produktem, a drugiej swej części nośnik, który został dostarczony do punktu sprzedaży, fig. 3 A przedstawia przekrój ilustrujący część z fig. 2 z nośnikiem w etapie pośrednim wyładowywania produktu, fig. 3B przedstawia przekrój podobnym do fig. 3 A z nośnikiem w końcowej fazie wyładowywania produktu, fig. 4A przedstawia przekrój części z fig. 2, ilustrujący załadunek napoju w swym pojemniku opakowaniowym w pneumatyczną rurę tak, że ten pojemnik opakowaniowy stanowi nośnik, fig. 4B przedstawia przekrój części z fig. 2 ilustrujący dostarczanie napoju z fig. 4A w swym pojemniku, fig. 4C przedstawia widok aksonometryczny produktu spożywczego w pojemniku opakowaniowym do dostarczenia przez rurę pneumatyczną

11 układu z fig. 1, fig. 4D przedstawia widok aksonometryczny przykładu wykonania pojemników opakowaniowych produktu, korzystnych w układach przedstawionych na fig. 4A-4C, fig. 4E przedstawia schemat ilustrujący pojemniki z fig. 4D w rurze pneumatycznej, fig. 5 A przedstawia widok perspektywiczny alternatywnego przykładu wykonania układu z fig. 1, fig. 5B przedstawia widok perspektywiczny innego alternatywnego przykładu wykonania układu z fig. 1, fig. 5C przedstawia widok perspektywiczny innego alternatywnego przykładu wykonania układu z fig. 1, fig. 5D przedstawia schematyczną ilustracją alternatywnego przykładu wykonania układu według wynalazku, fig. 6 przedstawia uproszczony schemat, podobny do fig. 2, ilustrujący korzystny układ posiadający urządzenie hamowania produktu, z przedstawieniem jego stanu przed przybyciem produktu poprzez rurę dostarczającą do terminalu klienta, fig. 7 przedstawia widok perspektywiczny urządzenia hamującego układu z fig. 6, fig. 7A przedstawia przekrój wzdłuż linii 7A-7A z fig. 7, fig. 7B przedstawia widok perspektywiczny części urządzenia hamującego z fig. 7 po wejściu produktu w zawór hamujący, fig. 7C przedstawia widok perspektywiczny, podobnym do fig. 7, ilustrujący produkt w jego położeniu dostarczenia w terminalu klienta, fig. 8 przedstawia widok perspektywiczny ilustrujący dodatkowe lub alternatywne urządzenie zaworowe do stosowania w urządzeniu hamującym. Figura 1 ilustruje korzystny przykład wykonania układu według wynalazku, w postaci automatycznego układu 10 sprzedaży detalicznej, obejmującego układ do sprzedaży produktów w formie zautomatyzowanego układu 11 dostarczania i dozowania żywności i napojów w połączeniu z układem dostarczania różnorodnych produktów w formie samoobsługowej stacji paliw 12. Stacja paliw 12 układu 10 typowo zawiera budynek 15, który może być obsługiwanym sklepem detalicznym z jednym lub kilkoma zewnętrznymi dystrybutorami paliwa 13, usytuowanymi na jednej lub kilku zewnętrznych wysepkach 16 dostępnych dla klientów stacji paliw 12. Obok budynku sklepowego 15 i wysepki 16 znajduje się jeden lub kilka pasów ruchu 17 dla pojazdów, pozwalających na bezpośredni dostęp pojazdów klientów do budynku 15 i wysepki 16 z dystrybutorami. We wszystkich klimatach, nie będących idealnymi, budynek ma regulację warunków klimatycznych, taką jak ogrzewanie i klimatyzacja, podczas gdy wysepka z dystrybutorami, będąc na zewnątrz, pozostaje w temperaturze otoczenia dyktowanej przez klimat. Wysepki 16 dystrybutorów są w coraz większym stopniu wyposażane, nawet w znanych układach, w czytniki 18 kart elektrycznie połączone z systemem 19 rozliczania stacji paliw 12, który jest zwykle połączony z systemem 19a bezpośredniego sprawdzania kart kredytowych lub operacji bankowych, często liniami telefonicznymi 19b. Dzięki takim układom rozliczania, klienci stacji paliw 12 są w stanie nabywać paliwo bez pomocy pracownika obsługującego w pompowaniu benzyny lub przyjmowaniu opłat za nią i mogą czynić to bez oddalania się od swoich pojazdów na pasach 17. Takie systemy 19 rozliczania wyposażone są w układ logiczny, który łączy informacje z dystrybutorów 13 paliwa, dotyczące ilości i rodzaju kupowanego paliwa, z informacją o koncie klienta z czytnika 18 kart. System rozliczeń 19 jest w jednej postaci bezpośrednim terminalem dużego komputera w banku centralnym lub systemu rozliczeń kart kredytowych przedsiębiorstwa naftowego, albo połączeniem rejestru kasowego i takiego terminalu. W innej postaci system 19 zawiera zaprogramowany komputer w stacji paliw 12, który może przetwarzać dane wszystkich opłat na miejscu lub jest połączony z terminalową częścią systemu i pełni funkcje wraz z komputerem w systemie centralnego rozliczania. Według niniejszego wynalazku dodanie układu 11 dozowania i dostarczania produktów jako układu pomocniczego w stosunku do układu dostarczania różnorodnych produktów i usług, takiego jak samoobsługowa stacja paliw 12, pozwala klientowi stacji paliw 12 nabywać również napoje i inne produkty z taką samą łatwością jak nabywanie paliwa i w tym samym czasie. Jest to zapewnione przez włączenie do układu 11 jednego lub więcej dostępnych dla klienta terminali dostarczających produkty, włączając w to jednostki prezentujące i dozujące produkty, takie jak zespoły 20 dozowania napoi, w pobliżu dystrybutorów paliwa 13 na każdej z wielu wysepek 16 z dystrybutorami lub w innym miejscu 21 na zewnątrz w pobliżu pasów ruchu 17. Zespoły 20 dozowania produktów terminali klienta s ą usytuowane korzystnie w pobliżu lub łącznie z czytnikiem 18 kart i są wyposażone w urządzenie 22 do wprowadzania zamówienia mające postać

12 panelu, za pomocą którego klient może dodać do zakupionego paliwa wybrane i nabyte napoje, jak pokazano na fig. 1 A. Panele, korzystnie, zawierają jeden lub więcej selektor do dokonywania wyboru, taki jak przycisk(nie pokazany) do wybierania kupowanego produktu. Zespoły 20 dozowania produktu są, korzystnie, dołączone do jakiegoś urządzenia, obwodu lub innego łącza telekomunikacyjnego 18a, które jest połączone z czytnikiem kart 18 lub systemem rozliczeń 19 stacji paliw 12, tak aby informacja o zakupie i cenie produktu została przekazana do systemu płatności, takiego jak rachunek karty kredytowej klienta na zakup paliwa. Oddzielny czytnik kart 23, identyfikator klienta lub urządzenie do pobierania opłat może być zastosowane w dowolnym zespole 20 dozowania produktu, na przykład w miejscu 21 odległym od czytnika kart 18 na wysepce 16. Takie zespoły 20 dozowania produktu zawierają korzystnie urządzenie 22 do wprowadzania zamówienia mające postać panelu, tak aby klient mógł zamówić napoje, jak pokazano na fig. 1. Zespół 20 dozowania produktu może być usytuowany również przy obsługiwanej ladzie lub w miejscu 24 o temperaturze pokojowej i być połączony z urządzeniem do pobierania opłat, które jest przykładowo czytnikiem kart kredytowych, urządzeniem wprowadzania osobistego numeru identyfikacyjnego, rejestrem płatności w gotówce lub systemem obciążania płatnością w budynku 15, który jest ustawiony na przetwarzanie transakcji klienta układu sprzedaży 11. W swoim korzystnym przykładzie realizacji urządzenie do pobierania opłat, za pomocą którego cena nabywanego produktu przepisywania jest danemu klientowi, jest urządzeniem telekomunikacyjnym lub obwodem połączonym z systemem, poprzez który klient rozpoczął transakcję wprowadzając informacje niezbędne do obciążenia go ceną produktu lub włączenia tej ceny do kwoty transakcji będącej już w toku. Poprzez usytuowane urządzenia do pobierania opłat przy dystrybutorze paliwa, gdzie wprowadzane są informacje o karcie kredytowej, w celu uruchomienia transakcji dozowania paliwa, klient usytuowany zwykle obok urządzenia 22 wprowadzania zamówienia mającego postać panelu, gdzie dokonuje zamówienia produktu, może po prostu wprowadzić wybór produktu na tym panelu bez dalszego podawania informacji identyfikujących klienta lub jego rachunek. Podobnie, przez ustawienie terminalu klienta w pobliżu przejścia kontrolnego w supermarkecie, sklepie z produktami spożywczymi lub innym miejscu sprzedaży detalicznej, tak że tylko klient w trakcie transakcji detalicznej ma dostęp do urządzenia 22 do wprowadzania zamówienia mającego postać panelu, zamawianie produktu wybierane jest na tym panelu, dodającym cenę bezpośrednio do transakcji w toku, przetwarzanej w rejestrze kasowym w przejściu kontrolnym. W przykładzie wykonania z fig. 1 układ 11 do sprzedaży napojów wyposażony jest ponadto w terminal 29 dostarczający produkt, który zawiera pomieszczenie magazynowe 25 o regulowanej temperaturze, korzystnie będące częścią sklepu 15, zwykle chłodzone lub utrzymywane inaczej w temperaturze około 5 C. Pomieszczenie 25 połączone jest z każdym z zespołów 20'dozowania produktu jedną z rur 26 przenośnika 30 do pneumatycznego dostarczania, typu pokazanego bardziej szczegółowo na fig. 2. Na fig. 2 przenośnik 30 do pneumatycznego dostarczania zawiera mrę 26 o przekroju zasadniczo kołowym, która przebiega od pomieszczenia magazynowego 25 lub miejsca przechowywania napojów w sklepowym budynku 15 do zespołu 20 dozowania napoju na wysepce 16. W rurze 26 zawarty jest nośnik 31, który podczas normalnego działania przenośnika 30 do pneumatycznego dostarczania nie jest wyjmowalny z rury 26, chociaż nośnik 31 może być wyjęty z rury 26 przez drzwi serwisowe (nie pokazane) usytuowane w rurze 26 w jednym lub kilku miejscach wzdłuż tej rury 26. Rura 26 ma wejściowy koniec 32 w pomieszczeniu magazynowym 25 i wyjściowy koniec 33 w zespole 20 dozowania z tylko jednym nośnikiem 31 dla każdej rury 26, chociaż może być zastosowana więcej niż jedna taka rura 26 do połączenia pomieszczenia magazynowego 25 z więcej niż jednym zespołem dozowania 20 w innym miejscu na zewnątrz lub gdzie indziej. Miejsce składowania może być wyposażone w drzwi 125 umożliwiające uzupełnienie zapasu, dostępne z zewnątrz budynku 15, aby magazyn był ponownie ładowany przez dostawcę produktów bez angażowania obsługi stacji paliw 12. Takie miejsce składowania jest korzystnie

13 zaopatrzone w czujniki 126, które przykładowo połączone s ą z wejściami komputera 127 zaprogramowanego do automatycznego obliczania ilości produktów przechowywanych w miejscu składowania i są połączone liniami telefonicznymi 128 z dostawcą produktu, aby zawiadomić o potrzebie uzupełnienia zapasów w miejscu składowania w danej stacji paliw 12. Przy końcu wejściowym 32 rury 26 usytuowana jest obsługiwana pneumatycznie lub elektrycznie bramka 35, działająca w odpowiedzi na sygnał z systemu dostarczania pneumatycznego lub sterownika 36 przenośnika do urządzenia 37 poruszającego bramkę. Bramka 35 jest ruchoma pomiędzy położeniem otwartym, przy którym pojemnik 40 z napojami jest ładowany w pomieszczeniu magazynowym 25 w nośnik 31, a położeniem zamkniętym, które pozwala na wytworzenie podciśnienia pomiędzy bramką 35 a nośnikiem 31 i przenoszenie pustego przenośnika 31 z zespołu dozowania 20 w kierunku do pomieszczenia magazynowego 25. Podciśnienie to wytwarzane jest przez pompę 41 o dużej wydajności. Urządzenie poruszające 37 może być też wyposażone w zawory, pompę lub inne urządzenia do odpowietrzania lub innej regulacji ciśnienia w rurze 26 bezpośrednio w bramce 35, aby zapewnić żądany ruch nośnika 31 w części rury 26 pomiędzy bramką 35 a pompą 41. Nośnik 31, pokazany bardziej szczegółowo na fig. 3A i 3B, może być utworzony przez cylindryczny rurowy korpus 44 z metalu lub twardego tworzywa sztucznego, otwarty z obu stron. Wewnętrzna powierzchnia korpusu 44 wykonana jest z wykładzinowego i izolującego termicznie materiału 43. W korpusie 44 zamontowany jest przesuwnie okrągły tłok 45. Powierzchnia wewnętrzna materiału izolującego 43 jest wykonana z materiału pozwalającego na dostatecznie swobodne przesuwanie się tłoka 45, ale jednocześnie pozwala na powstanie przynajmniej umiarkowanego uszczelnienia powietrznego z korpusem 44. Tłok 45 utrzymywany jest w bryle przez kołowe zderzaki 46 wykonane na przeciwległych końcach korpusu 44. Tłok 45 przesuwa się dostatecznie swobodnie w korpusie 44, aby być przemieszczony na tę stronę nośnika 31, gdzie jest niskie ciśnienie i dzięki temu jest przy przednim końcu nośnika 31, gdy nośnik 31 jest pneumatycznie przepychany przez rurę 26. Przy końcach korpusu 44, wokół zewnętrznej strony zderzaków 46, usytuowana jest para pierścieniowych zderzaków 47, korzystnie z umiarkowanie twardej gumy lub podobnie elastycznego materiału syntetycznego. Zderzaki 47 wspierają nośnik 31 w styku ślizgowym, z małym tarciem, ze ścianą rury 26 i utrzymują korpus 44 w pewnej odległości od ścian rury 26, aby ułatwić ruch nośnika 31 po zakrętach w kolankach rury 26. Tłok 45 zapewnia zarówno uszczelnienie dla ułatwienia ruchu nośnika 31 w rurze 26 jak i wspiera dno pojemnika 40 w nośniku 31. Wewnętrzna powierzchnia korpusu 44 zapewnia niewielką siłę tarcia do przytrzymywania pojemnika 40 podczas ruchu nośnika 31, ale nie tak duże tarcie, aby zakłócić załadunek pojemnika 40 do nośnika 31. Dodatkowo lub alternatywnie, pojemnik 40 w nośniku 31 może być utrzymywany przez inne elementy, takie jak kołki lub, jak pokazano na fig. 3A i 3B, na przykład przez sprężynowe zaciski 82. Jak pokazano na fig. 2, w terminalu 29 dostarczającym produkt, w pomieszczeniu magazynowym 25, usytuowany jest przenośnikowy mechanizm 50 ładowania produktu do dostarczania pojemników 40 z napojami jednego typu wybranego z wielu typów z zapasu 51 do wejściowego końca 32 rury 26. Jako mechanizm 50 ładowania produktu, do upuszczania lub automatycznego pobierania i umieszczenia wybranego pojemnika 40 w otwartym końcu 32 rury 26, można zastosować dowolne z wielu urządzeń pobierających i dostarczających. Na fig. 2 jako mechanizm 50 ładowania produktu dla uproszczenia pokazane jest urządzenie dozujące maszyny do sprzedaży typu uwolnienie-wyrzucenie, w którym człony wykonawcze 52 otwierają drzwi 53 w dnie urządzenia dostarczającego 51, aby uwolnić indywidualnie jeden pojemnik 40, zgodnie z sygnałem ze sterownika 55 mechanizmu załadunku na koryto załadowcze 56, przy czym dno pojemnika 40 jest zwrócone do otwartego końca 32 rury 26. W tym położeniu ładujący tłok 57 pcha pojemnik 40 do nośnika 31 również w odpowiedzi na sygnał ze sterownika 55. Aby załadować pojemnik 40 nośnik 31 musi znajdować się w pozycji pokazanej osiowymi liniami 31 a na fig. 2. W tym położeniu jeden ze zderzaków 47 spoczywa na nieruchomym zderzaku 59, otaczając otwór przy otwartym końcu 32 rury 26, i jest mniejszych rozmiarów niż rura 26 czy zderzaki 47 nośnika 31, aby trzymać nośnik 31 w rurze 26. W tym położeniu uruchamiany

14 magnesem człon blokujący 56, wprawiany w ruch przez sygnał ze sterownika 36 nośnika, trzyma nośnik 31 nieruchomo, podczas gdy pojemnik 40 ładowany jest w nośnik 31. Podczas ładowania bramka 35 jest oczywiście otwarta. Ponadto podczas ładowania tłok 45 może początkowo znajdować się w dowolnym położeniu, ale będzie przepychany do końca nośnika 31, usytuowanego dalej od końca 32 rury 26 przy przepychaniu pojemnika 40 przez tłok 57. Nośnik 31 z przesuwnym tłokiem jest symetryczny i w niektórych konfiguracjach rury może być używany w dowolnym kierunku i może być ładowany pojemnikami 40 z każdej strony. Rura 26 zwykle przebiega poziomo od pomieszczenia magazynowego 25, ale może się wznosić lub opadać na drodze do zespołu 20 dozowania produktu. Zbliżając się do zespołu 20 dozowania produktu rura 26 w korzystnym przykładzie wykonania zmienia położenie na pionowe, aby wejść do zespołu dozowania 20 od dołu lub, jak pokazano w przykładzie wykonania, od góry. Wyjściowy koniec rury 26 przy zespole dozowania 20 jest, korzystnie, zamknięty i zawiera komorę 60 utrzymującą nośnik, w przybliżeniu tak długą jak nośnik 31, oddzielającą zamknięty koniec 33 rury 26 od okna 61 w boku rury 26. Pozioma powierzchnia 62 w formie pokrywy zakrywa zespół dozowania 20 produktu i jest usytuowana równo z linią graniczną pomiędzy górną częścią komory 60 a oknem 61. Okno 61 zwrócone jest do klienta, na przykład w kierunku do okna pojazdu 64 na drodze dostępu 17 i zaopatrzone jest w drzwiczki lub pokrywę 65, która w położeniu zamkniętym, pneumatycznie uszczelnia okno 61, jak na fig. 3A, a w położeniu otwartym umożliwia, wyjęcie pojemnika 40 z rury 26, jak na fig. 3B. Drzwiczki lub pokrywa 65 jest tak zbudowana, aby była otwierana i zamykana ruchem pionowym na rurze 26 lub ruchem obrotowym wokół rury 26, albo ruchem przechylnym lub inaczej. Korzystnie otwieranie i zamykanie drzwiczek osiągane jest przez uruchomienie silnika 66 drzwiczek na sygnał ze sterownika 36 przenośnika. Drzwiczki 65 mogą być wykonane z przezroczystego tworzywa sztucznego, co jest szczególnie pożądane, jeśli wymagane jest ręczne otwieranie drzwiczek 65 lub ręczne uruchamianie otwierającego drzwiczki silnika 66. W pionowej części rury 26 albo blisko końca 33 rury 26, albo korzystnie tuż powyżej okna 61 usytuowana jest dodatkowa silna pompa 68, również sterowania sygnałami ze sterownika 36 przenośnika. Pompa 68 działa we współpracy z pompą 4 1, aby poruszać nośnik 31 tam i z powrotem pomiędzy pomieszczeniem magazynowym 25 a zespołem dozowania 20 produktu. Ta pompa 68 jest pompą próżniową lub służy do wytwarzania podciśnienia. Kiedy nośnik 31 przemieszczany jest z pomieszczenia magazynowego 25 w kierunku do zespołu 20 dozowania produktu, pompa 68 wytwarza podciśnienie, przynajmniej do czasu, aż nośnik 31 znajdzie się w takim położeniu i poruszany jest z taką prędkością, która wystarcza by zapewnić jego grawitacyjne spadanie w kierunku do zespołu 20 dozowania produktu. To położenie i prędkość nośnika 31 są sprawdzane przez zastosowanie jednego lub kilku czujników, takich jak na przykład optyczny czujnik 67, w ścianie rury 26. Kiedy na przykład nośnik 31 osiągnął punkt czujnika 67, pompa 68 i/lub regulujące ciśnienie urządzenie 70, które może zawierać jeden lub kilka zaworów, odpowietrzników lub pomp, zapewnia ciśnienie w uszczelnionej przestrzeni w rurze 26 poniżej zbliżającego się nośnika 31, by amortyzować przybycie nośnika 31 do zespołu dozowania 20 produktu oraz doprowadza go łagodnie do stanu zatrzymania w komorze 60 w pobliżu końca 33 rury 26. Kiedy nośnik 31 ukaże się w komorze 60 wraz z pojemnikiem 40 z napojem, blokujący elektromagnes 72 pobudzany jest w odpowiedzi na sygnał ze sterownika 36 przenośnika, w celu zablokowania nośnika 31 w jego położeniu w rurze 26, tak aby pojemnik 40 z napojem mógł zostać wyładowany. Wyładowanie pojemnika 40 jest realizowane przez ruch tłoka 74 wyładowczego cylindra 75 uruchamianego również na sygnał ze sterownika 36 przenośnika, jak to lepiej pokazano na fig. 3A i 3B. Jak pokazano na fig. 3A, uruchomienie cylindra 75 wyprowadza tłok 72 do góry do zetknięcia się ze spodnią częścią tłoka 45. Kiedy elektromagnes 72 trzyma nośnik 31 w komorze 60, tłok 45 przesuwa się w górę w nośniku 31 podnosząc pojemnik 40 w górę do wyrównania z oknem 61 powyżej powierzchni 62. Kiedy pojemnik 40 usytuowany jest w pobliżu okna 61, a tłok 45 jest zrównany z pokrywą 62, mechanizm 66 otwierania drzwi zostaje uruchomiony, aby otworzyć drzwi 65, tak że pojemnik 40 może być zabrany przez klienta, jak pokazano na fig. 3B.

15 spełnia funkcje nośnika 31. Jest to praktyczne w przypadku butelek z tworzywa sztucznego zawierających napoje oraz innych pojemników rozsądnie odpornych na rozbicie, jak przykładowo pojemnik 40a, przedstawiony na fig. 4A, gdzie pokazano pojemnik 40a wprowadzany bezpośrednio w rurę 26 na wejściowym końcu 32 systemu pneumatycznego 30 przez ruch tłoka 45. Przy takim bezpośrednim wprowadzaniu pojemnika 40a w rurę 26 wewnętrzny przekrój poprzeczny rury 26 musi być dopasowany do zewnętrznego przekroju poprzecznego pojemnika 40a. Korzystnie rura 26 ma taki kształt, by przyjmowała znormalizowane pojemniki opakowaniowe, tzn. w systemie sprzedaży butelkowanych napojów zwykle jest to okrągły przekrój poprzeczny butelki z napojem. Figura 4B przedstawia pojemnik 40a z napojem w zespole 20a dozowania produktu na wyjściowym końcu 33 przenośnika pneumatycznego 30. Taki przenośnik pneumatyczny może zawierać hamującą poduszkę powietrzną, jak opisano powyżej, albo jakąś inną konstrukcję, by zmniejszyć prędkość pojemnika 40a pojawiającego się w zespole dozowania 20a. Figura 4C przedstawia pojemnik 40b do pakowania żywności, taki jak rurowa puszka z tworzywa sztucznego z szeroką pokrywą na jednym końcu, która ma taki sam zewnętrzny przekrój poprzeczny, jak pojemnik 40a na napoje, wykonany z tworzywa sztucznego, który jest przedstawiony na fig. 4A i 4B. W pojemniku 40b może być umieszczona kanapka 91, która może być dostarczana w stanie ogrzanym, kiedy tak wybierze klient. W systemie takim zastosowany jest jakiś rodzaj urządzenia grzejnego (nie pokazano), takiego jak podgrzewacz, który trzyma produkt w stanie ogrzanym, lub piecyk mikrofalowy, który ogrzewa produkt w odpowiedzi na zamówienie. Kanapka może być również kanapką podawaną na zimno, która jest przechowywana w stanie schłodzonym. Produkt spożywczy jest dozowany, a następnie wprowadzany w swym stanie nagrzanym lub schłodzonym w rurę 26 w taki sam sposób, jak wprowadzany jest napój, jak to opisano powyżej. Podobnie może być dostarczany produkt mrożony, taki jak lody lub inny produkt spożywczy. Produkt taki może być umieszczony w pojemniku 40b owinięty w folię plastykową lub papier albo w innym materiale opakowania, który jest konieczny do zapewnienia bezpiecznego dostarczenia poprzez rurę 26. Takie produkty żywnościowe s ą korzystnie utrzymywane w stanie wstępnie zapakowanym w takim pojemniku 40b w pomieszczeniu magazynowym 25. Tam, gdzie produkt ma być transportowany w swym własnym pojemniku, korzystne jest, by pojemnik 40a lub 40b był ukształtowany tak, aby utworzyć dwa zderzakowe pierścienie 47a i 47 b, jak pokazano na fig. 4D i zawarte w układzie przedstawionym na fig. 5A-4C opisanym poniżej. Pierścienie 47a, 47b spełniają zadanie uszczelniania rury podobnie jak zderzaki 47 nośnika 31 w przykładach realizacji z fig. 2, 3A i 3B. Pierścienie 47a, 47b m ają średnice zewnętrzne, które są nieco mniejsze niż, ale w przybliżeniu zgodne ze średnicą wewnętrznego przekroju poprzecznego rury 56. Przekrój poprzeczny środkowej części 97 pojemników 40a, 40b pomiędzy pierścieniami 47a, 47b powinien mieć zagłębienie przynajmniej z promieniem krzywizny 98, który jest nominalnie mniejszy niż i zwykle mieści się wewnątrz obwiedni 98a utworzonej przez wewnętrzną granicę krzywizny najostrzejszych zagięć wnętrza rury 56, jak pokazano na fig. 4E. Podobnie końcowe części 99 pojemnika 40a, 40b powinny również mieścić się w obwiedni 98b utworzonej przez zewnętrzną granicę krzywizny najostrzejszych zagięć rury 56. Chociaż na każdym z pojemników 40a, 40b z fig. 4D pokazano dwa pierścienie 47a, 47b, do pomyślenia są również inne konfiguracje, takie jak wyposażenie środkowej butelki 40a na fig. 4D w tylko jeden pierścień, taki jak pierścień 47b, albo wykonanie pojemnika 40a zasadniczo w kształcie beczki, gdzie pierścień jest najszerszy przekrój poprzeczny pojemnika 40a, co umożliwia ruch pojemnika bez zakleszczania się w zagiętych odcinkach rury 56. Na figurze 4D przedstawiono różne kształty pojemników 40a na napoje i pojemników 40b na żywność. Te pojemniki 40a, 40b mogą być wykonane przez rozdmuchiwanie tworzywa sztucznego lub w inny sposób, tak jak są wykonywane z tworzywa sztucznego butelki na napoje lub inne pojemniki z tworzywa sztucznego na żywność i opakowania handlowe. W takich pojemnikach 40a, 40b pierścienie 47a, 47b i sekcje 97 i 99 brył pojemników pomiędzy tymi pierścieniami a końcami są utworzone integralnie ze ścianką pojemnika 40a, 40b.

16 Alternatywna konstrukcja pneumatycznego przenośnika 30 przewiduje, że nośnik 31 ma drzwi lub otwór w rurowym korpusie 44 do zabierania zawartości przez klienta, aby nośnik 31 prezentował produkt w zespole dozowania 20, jak pokazano na fig. 1B. Pneumatyczne systemy dostawcze, które mają dodatkowe cechy systemów, takich jak przenośnik 30, są dobrze znane i mogą być stosowane w opisanym tu przenośniku 30. Działania sterownika 36 przenośnika i sterownika 55 mechanizmu ładowania są skoordynowane i sterowane przez zamówienia wprowadzane przez klientów w urządzeniu 22 do wprowadzania zamówienia mającym postać panelu i przez płatności dokonane przez wprowadzenie informacji o rachunku do czytnika kart 18, przez system dostarczania napojów lub główny sterownik 80. Na przykład, gdy klient nabywa paliwo i wprowadza kartę do czytnika kart 18, wyświetlany jest komunikat pytający czy żądany jest dodatkowy zakup napojów. Jeśli tak, wówczas zamówienie jest składane przez wybranie rodzaju i typu napoju i naciśnięcie przycisku na panelu. To wybranie przyciskiem przekazuje zamówienie napoju do głównego sterownika 80, który korzystnie steruje sterownikiem 36 przenośnika i sterownikiem 55 mechanizmu ładowania, aby spowodować dostarczenie produktu klientowi. Sterownik 80 jest również częścią obwodu komunikacyjnego 18a, powodującego dodanie ceny zamówienia do opłaty za zakup paliwa przez system rozliczania 19 (fig. 1) na rachunku karty czytanej przez czytnik 18. Jeśli nośnik 31 jest w położeniu 3 la pokazanym przez linię przerywaną przy wejściowym końcu 32 rury 26 na fig. 2, bramka 35 zostaje otwarta, sterownik 55 mechanizmu ładowania otrzymuje sygnał ze sterownika 80, co powoduje, że sterownik 55 uruchamia odpowiedni człon wykonawczy 52 by otworzyć drzwi 53, aby wybrany pojemnik 40 spadł do koryta 56. Następnie sterownik 55 pobudza cylinder 57, aby wypchnąć uwolniony pojemnik 40 z koryta 56 do nośnika 40. Kiedy sterownik 80 stwierdzi, że pojemnik 40 został załadowany do nośnika 31, wówczas poprzez sygnały sprzężenia zwrotnego ze sterownika 55 lub przez dodatkowe ewentualnie zastosowane czujniki (nie pokazane), sterownik 36 przenośnika odbiera sygnał rozpoczęcia transportowania załadowanego nośnika 31 do zespołu 20 dozowania produktu. Transport nośnika 31 do zespołu dozowania 20 rozpoczyna się z zapewnieniem, że drzwi 65 zakrywające okno 61 są zamknięte, a urządzenie 70 regulacji ciśnienia zapewnia szczelne zamknięcie dolnego końca rury 26. Korzystnie jest uruchamiana pompa 68. Bramka 35 w tym czasie pozostaje otwarta lub są inne otwory umożliwiające połączenie spodniej części nośnika 31 z atmosferą. Powoduje to przenoszenie nośnika przez rurę 26 w kierunku pompy 68. Kiedy nośnik 31 dojdzie w pobliże czujnika 67, a jego ruch wystarcza do osiągnięcia pionowej części rury 26, pompa 68 zostaje wyłączona, co pozwala na swobodne opadanie nośnika 31. Jednakże, w dolnej części rury 26 ciśnienie jest zamknięte w rurze 26 poniżej nośnika 31, co wstrzymuje opadanie nośnika 31. Albo przez zapewnienie odpowiedniego uszczelnienia w dolnym końcu rury 26, by pozwolić na kontrolowane uchodzenie powietrza z rury 26, albo, do wyboru, przez działanie urządzenia 70 regulującego ciśnienie, ciśnienie w dolnej części rury 26 jest przykładowo utrzymywane co pozwala na łagodne opuszczanie nośnika do komory 60 przy dolnym końcu rury 26, aż do zatrzymania na umieszczonym tam zderzaku 81, w którym to punkcie następuje unieruchomienie przez działanie blokującego elektromagnesu 72 na sygnał ze sterownika 36 przenośnika. Potem tłok 74 zostaje uruchomiony, w celu podniesienia pojemnika 40 na tłoku 45 do okna 61, drzwi 65 zakrywające okno 61 zostają otwarte i pojemnik 40 z napojem zostaje wyjęty. Następnie drzwi 65 zostają zamknięte, bramka 35 przy górnym końcu rury 26 zostaje zamknięta, regulator 70 ciśnienia zostaje uruchomiony w celu odpowietrzenia dolnego końca 33 rury 26 do atmosfery, a silnik 41 powoduje podciśnienie w rurze 26. Podciśnienie w rurze 26 najpierw przenosi tłok 45 do szczytu nośnika 31, gdzie opiera się on na zderzaku 47. Następnie różnica ciśnień na tłoku 45 powoduje ruch nośnika 31 w górę rury 26 w kierunku pompy 41. Pompa 41 zostaje wyłączona, kiedy nośnik 31 zbliży się, dzięki czemu nośnik może kontynuować ruch w kierunku zderzaka 59 na końcu 32 rury 26. W tym położeniu nośnik 31 może oczekiwać na kolejne zamówienie. Układ według wynalazku może być również stosowany bez oddzielnego nośnika 31, ale raczej z pojemnikiem opakowaniowym, takim jak pojemnik 40 z napojem, który to pojemnik

17 Przy jednej lub kilku pierścieniowych sekcjach 47 lub sekcjach o powiększonym przekroju poprzecznym maksymalna średnica pojemnika 40 może być bliższa średnicy rury 56, dzięki czemu zapewnione jest lepsze uszczelnienie, co umożliwia utrzymywanie większej różnicy ciśnień na pojemniku 40 poruszającym się w rurze 56. Przy utrzymywaniu większej różnicy ciśnień pojemnik porusza się sprawniej w rurze 56 i istnieje mniejsze prawdopodobieństwo zakleszczania się i grzechotania w rurze, ponieważ siła pneumatyczna skuteczniej działa na pojemnik. W rurze 26 pierścieniowe sekcje 47 są częściami pojemnika 40 usytuowanymi najbliżej wewnętrznej strony ścianki rury 26, zwykle wspierającymi suwliwie pojemnik w rurze. Chociaż układ 10 opisano jako zastosowany na stacji paliw, należy zauważyć, że taki układ może być stosowany w połączeniu z innymi układami do sprzedaży. Niektóre właściwości wynalazku mogą być realizowane w samodzielnym systemie dozowania żywności lub napojów sprzedawanych niezależnie od innych produktów. Przykładowo na fig. 5A przedstawiono układ 10a, w którym jego przenośnik pneumatyczny 30 ma swój zespół 20b dozowania produktu w przejściu kontrolnym w supermarkecie. Taki system 10 a może doliczać kupowany produkt, taki jak napój w pojemniku 40a, do rachunku wystawianego przez licznik kontrolny 95. Pojemnik 40a ma kształt ścianki z konstrukcją pierścieniowego uszczelnienia 47a i 47b omawianą w związku z fig. 4D i 4E powyżej. Dalszy przykład jest przedstawiony na fig. 5B, gdzie zespół dozowania 20c produktu jest zastosowany w układzie 10b w obiekcie rekreacyjnym, takim jak basen pływacki. Zespół ten może zawierać swój własny czytnik kart płatniczych, albo może reagować na wprowadzenie numeru kodowego członka klubu, by obciążyć ceną produktu konto członka. Ponadto na fig. 5C przedstawiono przykład zespołu 20d dozowania produktu układu 10c, które jest korzystnie związane z urządzeniem takim, jak automatyczna maszyna mówiąca lub inny system rozliczania, w którym następuje identyfikacja rachunku klienta w celu umożliwienia dokonania zakupu. Figura 5D przedstawia układ 101 wykorzystujący rozwiązanie według wynalazku w hotelu do zaopatrywania minibaru w pokoju hotelowym lub w innym układzie dostaw do pokoju. W takim układzie 101 zastosowano pneumatyczny system dostarczania żywności i napojów, ręczników lub przedmiotów osobistego użytku do pokojów gościnnych na polecenie wprowadzone przez gościa hotelowego na urządzeniu wprowadzania danych, np. przy użyciu zdalnego sterowania z aparatem telewizyjnym do wybierania pozycji z menu wyświetlanego na ekranie telewizyjnym w pokoju gościnnym. Taki układ 101 zawiera zdalny terminal 102 dostarczający produkty, podobny do opisanych w układach powyżej, selektywnie połączony poprzez pneumatyczny układ dostarczania 103 z każdym z wielu pokoi gościnnych 104. W pokojach 104 usytuowany jest zespół dozowania 105, na którym gościowi hotelowemu prezentowany jest pojemnik z napojem lub inny produkt. Gość wybiera potrzebną pozycję z menu wyświetlanego na ekranie 106 odbiornika 107 telewizji kablowej w pokoju 104, korzystanie przez wprowadzenie kodu danej pozycji menu na urządzeniu wybierania kanałów zdalnego sterowania telewizyjnego 108. Sygnały poleceń są przesyłane poprzez połączenie 109 kablem telewizyjnym do hotelowego biura 110 i do usytuowanego tam urządzenia rozliczeniowego, które zawiera obwody zaprogramowane na obsługę zautomatyzowanego wybierania produktów i ładowanie mechanizmu 111 ładowania produktów w urządzeniu magazynowym. W hotelowym układzie 101 zamówienia pochodzące z pokojów gościnnych 104 są identyfikowane zgodnie z pokojami 104, z których pochodzą i dzięki temu zamówione produkty mogą być automatycznie doliczone do rachunku danego pokoju. Kiedy gość jest poza pokojem 104 i w innej części hotelu, np. na basenie pływackim 115, na polu golfowym lub na korcie tenisowym lub w innym urządzeniu rekreacyjnym 116 hotelu, w sali ćwiczeń 117 lub w hallu hotelowym, albo w sali konferencyjnej 118, korzystanie z systemu zamawiania napojów lub innych produktów może powodować obciążenie rachunku pokoju dzięki zastosowaniu urządzenia wprowadzania kodu, takiego jak czytnik kart 119, przy zespołach dozowania 20e produktu, który to zespół umożliwia działanie układu po wprowadzeniu osobistego numeru tożsamości lub po

18 włożeniu czytanej przez maszynę karty stanowiącej klucz do pokoju, w celu określenia tożsamości gościa i rachunku pokoju, do którego ma być doliczona zamawiana pozycja. W takim hotelowym układzie terminal dostarczający produkty może być również wyposażony w wejście przeznaczone do przyjmowania specjalnych pojemników 40c ładowanych ręcznie żywnością porównywalną z potrawami podawanymi do pokojów, przyrządzanymi przez hotelową kuchnię 123 na zamówienia złożone przez gości w pokojach 104. Ten układ 101 może być podobnie wyposażony w wejście 120 przeznaczone do przyjmowania mieszanych na zamówienie napojów w pojemnikach 40d napełnianych w hotelowym barze 122. Figura 6 przedstawia zespół 20b dozowania produktów, w przykładzie wykonania, który jest alternatywą przykładu z fig. 3A i 3B, zwłaszcza jeśli chodzi o urządzenie 100 hamowania produktu. Na fig. 6 pomieszczenie magazynowe 25 zawierające produkty i urządzenie ładujące są połączone z wejściowym końcem rury 26 pneumatycznego przenośnika 30. Pompy próżniowe 41 i 68 są dołączone do rury 26 odpowiednio w jej części wejściowej i wyjściowej. Urządzenie ładujące produkty i pomieszczenie magazynowe 25 oraz pompy 41, 68 pokazano połączone z liniami wyjściowymi sterownika 80 układu. Koniec dostawczy przenośnika 30 zawiera urządzenie hamujące 100 dołączone do wyjściowego końca rury 26 i przechodzi w zespół dozowania 20b produktu terminalu klienta. To urządzenie 100 zawiera bierny zawór obejściowy 125 włączony w rurę 26 za pompą 68 połączoną z częścią wyjściową układu, korzystnie w opadającej pionowo do dołu sekcji 127 rury 26. W tej sekcji 127 produkt porusza się grawitacyjnie, poprzez rurę 26, w kierunku do zespołu 20b dozowania produktu, przy braku różnicy ciśnienia pneumatycznego na produkcie. Jak pokazano dokładniej na fig. 7, zawór 125 zawiera komorę 128 o zasadniczo prostokątnym przekroju poziomym z szeroką górną częścią 131, wąską dolną częścią 132 i zwężoną środkową częścią 133 posiadającą zasadniczo pochyłe ściany boczne 134. Komora 128 jest wycentrowana i jest pionowo usytuowana zgodnie z wejściowym otworem 135 u góry komory 128 w połączeniu z rurą 26, a dolna cześć 136 jest połączona w pionowym ustawieniu zgodnym z pionową sekcją dostarczania 140 rury 26. Wewnątrz komory 128 usytuowana jest para przeciwległych płatowych członów zaworowych 141 i 142, z których każdy jest przegubowo dołączony przy swym dolnym końcu 138 do ściany komory 128, tuż powyżej dolnego otworu 136 zaworu 125. Te człony 141, 142 mają w swym środku utworzony kąt, który jest taki sam jak kąt 144 pomiędzy bocznymi pionowymi ścianami dolnej sekcji 132 komory a zwężającymi się ścianami 134 środkowej części 133 komory. Tak ukształtowane człony 141, 142 będą przylegać do ścian komory 128, kiedy zawór 125 jest otwarty, jak pokazano na fig. 7B. Tuż poniżej dolnej części 136 zaworu 125 przy górnym końcu dostawczej sekcji 140 rury 26 wykonane jest w przybliżeniu sześć usytuowanych w odstępach kątowych otworów odpowietrzających 148, które mają przekrój skutecznie odprowadzający gaz z rury w celu wyrównania ciśnienia z atmosferą z tłumioną prędkością. Pomiędzy jedną z pochyłych ścian 134 komory 128 a dno 151 rurowej sekcji dostarczania 140 włączona jest rura obejściowa 150. Ta rura obejściowa 150 ma sekcję 152 o kołowym przekroju, która jest połączona z półokrągłą sekcją 153 dołączoną z tyłu do sekcji dostawczej 140 rury 26, jak pokazano na fig. 7A, naprzeciw okna 61 wyjmowania produktu w zespole dozowania 20b produktu. Kiedy okno 61 jest zamknięte, ciśnienie wewnątrz dostawczej rury 140 jest w przybliżeniu równe ciśnieniu atmosferycznemu, aż pojemnik 40a zostanie przemieszczony poprzez rurę 26 do pionowej części 127, gdzie na skutek swego własnego pędu i siły grawitacji popycha on powietrze przed sobą, co jest ułatwione przez uszczelniające działanie pierścieni 47 a, 47b utworzonych w pojemniku 40a. Powietrze pchane lub pompowane przez poruszający się pojemnik 40a przechodzi przez otwory wentylacyjne 155 w górnych segmentach członów 141, 142 i poprzez obejściową rurę 150 oraz do dna 151 rurowej sekcji 140. W tej rurowej sekcji 140 umieszczony jest cylindryczny element 160 pływający, mający postać tłoka, który jest pionowo przesuwny w rurze, ale zapewnia zasadniczo skuteczne uszczelnienie z cylindryczną ścianą rury 140. Element 160 pływający normalnie spoczywa na zatrzymującej siatce 161 przy dolnym końcu 151 rurowej sekcji dostawczej 140. Człony 141, 142 są wyposażone w sprężyny 163 w punktach 136 przegu-

19 bowego zamocowania, które są wystarczająco silne, by dociskać te człony do siebie, jak pokazano na fig. 7, przy każdej różnicy ciśnień, które może powstawać przy przepływie powietrza poprzez otwory wentylacyjne 148, gdy pojemnik 40a zbliża się do zaworu 125. Element 160 pływający jest jednak wystarczająco ruchomy w rurze 140 tak, aby poruszał się do góry, jak zaznaczono strzałką 162, w rurze 140, gdy ciśnienie jest zwiększane poprzez otwory 155 i objętościową rurę 152 u dołu rury 140 poniżej elementu 160 pływającego, unosząc element 160 pływający wbrew ciśnieniu atmosferycznemu w rurze 140 nad tym elementem 160, dzięki odprowadzaniu powietrza poprzez otwory 148 do atmosfery. Zwężające się części ścian 134 zaworu 125 zawierają parę zderzakowych poduszek 164, które są umieszczone tak, aby zamykać otwory 155 w członach 141, 142, gdy człony te przechylą się do tych poduszek 164, jak pokazano na fig. 7B. Kiedy pojemnik 40b napełniony napojem wchodzi w zawór 125, jak pokazano na fig. 7B, człony 141, 142 zostają rozchylone, doprowadzając otwory 155 do styku z poduszkami 164, by szczelnie zamknąć obejściową rurę 150 od góry. W międzyczasie element 160 pływający mający postać tłoka zostanie przemieszczony do zderzakowego pierścienia 166 tuż poniżej otworów 148 blisko dolnego otworu 136 zaworu. Pojemnik 40a nadal porusza się do dołu do elementu 160 pływającego, wspierany przez ciśnienie powietrza pod tym elementem 160 w sekcji 140 rury, na skutek czego element 160 pływający porusza się do dołu wbrew ciśnieniu w sekcji 140 rury z hamowaniem pojemnika 40b. Kiedy pojemnik 40a wychodzi z zaworu 125, człony 141, 142 są spychane ku sobie i od poduszek 164, na skutek czego następuje otworzenie otworów 155 i powietrze znajdujące się w rurze 140 może uchodzić poprzez obejściową rurę 150, co umożliwia zmniejszenie ciśnienia pod elementem 160 pływającym. Pojemnik 40a opada następnie łagodnie, gdy element 160 pływający łagodnie osiada na siatkowym zderzaku 161 poniżej okna 61, przy czym produkt wraz ze swym pojemnikiem 40a jest prezentowany w oknie 61, skąd klient może wyjąć go, jak pokazano na fig. 7C. Urządzenie hamujące 100 i pojemniki 40a i 40b posiadające pierścieniowe uszczelnienia 47a, 47b ułatwiają automatyczne pneumatyczne dostarczanie napojów i innych produktów spożywczych oraz innych produktów, takich jak produkty, które uległyby uszkodzeniu przy obchodzeniu się z nimi sposobem mniej delikatnym niż opisano powyżej. Urządzenie hamujące 100 pobiera energię potrzebną do wytworzenia ciśnienia przed pojemnikiem 40, pojawiającym się w terminalu klienta, z energii kinetycznej produktu poruszającego się w rurze 26, przy czym ciśnienie to jest wykorzystywane do zwolnienia i zatrzymania pojemnika. W korzystnym przykładzie wykonania, opisanym powyżej, jest to uzyskiwane w sposób wymuszony i niezawodnie przez zastosowanie biernie sterowanego mechanicznego zaworu 125, który jest uruchamiany przez kontakt z poruszającym się pojemnikiem 40. Chociaż takie urządzenie jest korzystne, alternatywnie można stosować czujnik wykrywający pojawienie się pojemnika 40 w zaworze 125, i zawór może być wtedy sterowany aktywnie przez uruchomienie elektromagnesu, cylindra pneumatycznego lub innego elementu, by spowodować skierowanie zaworami sprężonego powietrza przez pomocniczą rurę 150 i uszczelnić rurę 150 we właściwym czasie. Ponadto można zastosować oddzielne zasilanie powietrzem, by wytwarzać ciśnienie zatrzymujące, zamiast wykorzystywania poruszającego się pojemnika do wytwarzania sprężonego powietrza. Jednakże wykorzystywanie pojemnika 40 do wytworzenia ciśnienia powoduje pobranie energii od poruszającego się pojemnika, a zatem przyczynia się do hamowania produktu. Dodatkowo lub alternatywnie można zastosować zawór 175 typu zasuwy, jak pokazano na fig. 8, uruchamiany w celu zablokowania rury za pojemnikiem 40 po jego przejściu, na skutek czego za poruszającym się pojemnikiem 40 powstaje podciśnienie, które hamuje ruch pojemnika 40. Użycie pewnego zwiększonego ciśnienia przed produktem jest jednak korzystne przy wytwarzaniu ciśnienia hamującego produkt. W przykładzie wykonania z fig. 7C człony 141, 142 są skonfigurowane tak, aby uzyskać ich uszczelnienie w styku ze sobą i pomiędzy ich krawędziami a równoległymi ściankami końcowymi komory 128, co ułatwia powstawanie podciśnienia w przestrzeni 176 pomiędzy członami 141, 142 a produktem w pojemniku 40.

20 Zaleta stosowania oddzielnego pływającego elementu 160 pływającego mającego postać tłoka, a nie tylko samego pojemnika 40, polega na tym, że można zastosować element, który zapewnia uszczelnienie za ścianą rury lepsze niż może być zapewnione pomiędzy rurą 26 a samym pojemnikiem 40. Lepsze dopasowanie pojemnika 40 do ściany rury 26 uniemożliwiałoby ruch pojemnika 40 z małym tarciem poprzez rurę 26 i ograniczałoby możliwość ruchu pojemnika 40 w zagięciach rury. Lepsze dopasowanie pomiędzy rurą 26 a elementem 160 pływającym zapewnia skuteczniejsze i możliwe do przewidzenia hamowania ruchu pojemnika 40, przez co unika się przypadkowego nadmiernego uderzenia produktu w końcowy zderzak 161 na skutek zbyt słabego hamowania, albo też odbijania produktu na skutek zbyt silnego hamowania. Korzystny przykład wykonania stanowi bierne urządzenie hamujące, które jest niezawodne, ekonomiczne i łatwe do sterowania. Podczas działania, po wprowadzeniu w wejściowy koniec rury 26 w terminalu 29 na sygnał ze sterownika 80 produkt, taki jak napój w pojemniku 40a w postaci plastikowej butelki, będzie poruszać się poprzez rurę 26 pod działaniem gradientu ciśnienia zwróconego do wyjścia, a powodowanego przez pompę próżniową 68, jak pokazano na fig. 6. Produkt ten będzie pokonywać zagięcia lub zakrzywione części 26a rury 26, przy czym pierścieniowe części 47 butelki 40a umożliwiają jej swobodne przechodzenie przez zagięcie i przez rurę z utrzymywaniem skutecznego uszczelnienia względem ściany rury 26. Gdy butelka mija pompę 68m czujnik ( nie pokazany) może przesłać sterownikowi 80 sygnał wyłączenia silnika 68. Napełniony napojem pojemnik 40a będzie następnie poruszać się swym własnym pędem i pod działaniem grawitacji do dołu w rurze 26, jak pokazano na fig. 7. Energia kinetyczna i grawitacyjna poruszającego się pojemnika jest wtedy częściowo przetworzona w ciśnienie powietrza w rurze pod pojemnikiem 40a, na skutek czego zwiększa się ciśnienie pod pojemnikiem 40a w rurze 26. W tym momencie człony 141, 142 zaworu 125 są zamknięte, a element 160 pływający mający postać tłoka spoczywa na siatkowym zderzaku 161 w dolnej części 140 rury 26. Powietrze pod zwiększonym ciśnieniem w rurze 26 pod butelką 40a przepływa następnie przez otwory 155 w członach 141, 142 i przez obejściową rurę 150, zwiększając ciśnienie pod elementem 160 pływającym i unosząc ten element 160 pływający, gdy ciśnienie nad elementem 160 pływającym pozostaje równe ciśnieniu atmosferycznemu dzięki połączeniu z atmosferą poprzez otwory 148 w dolnej części 140 rury 26 przy podstawie zaworu 125. Element 160 pływający porusza się w kierunku do zderzakowego pierścienia 166, gdy pojemnik 40a zbliża się do wierzchołka zaworu 125, kiedy ciśnienie pod pojemnikiem 40a i pod elementem 160 pływającym osiąga wartość maksymalną, jak pokazano na fig. 7B. Gdy pojemnik 40a wejdzie w zawór 125, wówczas styka się on z górną częścią członów 141, 142, rozchylając je, również jak pokazano na fig. 7B, na skutek czego poduszki 164 zamykają otwory 148, zatrzymując powietrze w obejściowej rurze 150 i w przestrzeni w rurze 140 pod elementem 160 pływającym, gdy pojemnik 40a styka się z tym elementem 160. Następnie element 160 pływający, pod którym jest zwiększone ciśnienie powietrza, elastycznie zwiększa do maksimum siłę działającą na dno pojemnika 40a, na skutek czego zwiększa się hamowanie pojemnika 40a, gdy ten pojemnik 40a nadal porusza się do dołu. Natychmiast po ruchu pojemnika 40a i elementu 160 pływającego do dołu z położenia pokazanego na fig. 7B, człony 141 i 142 poruszają się razem pod działaniem siły sprężyn 163 otwierając otwory 155 do zaworu 125 i górnej części rury 26. Powoduje to stopniowe zmniejszenie ciśnienia w dolnej części 140 rury 26 i umożliwia łagodne opuszczenie pojemnika 40a przez element 160 pływający na zderzakową siatkę 161, na skutek czego napój jest prezentowany w swym pojemniku 40a w oknie 61 zespołu dozowania 20b produktu.