Tekst I. 1. Jakie zwierzę jest najprawdopodobniej protoplastą psa domowego? (0-1p.)

Transkrypt

1 CZĘŚĆ PIERWSZA (0-20 punktów) Przeczytaj uważnie zamieszczone poniżej teksty polecenia. i wykonaj związane z nimi Tekst I Pies domowy to zwierzę z rodziny psów, do której należą także wilk, szakal i kojot, uważane często za jego przodków. Z nich najprawdopodobniejszym protoplastą* psa domowego jest szary wilk, który pierwotnie występował w całej Europie, Azji i Ameryce Północnej z wielką liczbą odmian miejscowych. ( ) Dziki pies, podobnie, jak wilk, wędrował w watahach (stadkach) w poszukiwaniu łupu. Możliwe, że jakieś dzikie psy znajdowały łatwiej pokarm w pobliżu obozowisk ludzkich. ( ) Z czasem człowiek zaczął polegać na czujności psa, a pies na jadle i schronieniu otrzymywanym od człowieka. Wzajemne korzyści i przywiązanie uczuciowe rosły przez stulecia do czasu, aż pies ( ) stał się w znacznym stopniu dziełem człowieka, co w wyniku selekcji i krzyżowania doprowadziło do utworzenia licznych, bardzo różniących się od siebie ras.( ) Grecy nade wszystko cenili jego wierność. Homer we wzruszającym ustępie Odysei opisuje, jak pies Odysa, Argos, stary i bezsilny, sam jeden tylko poznał powracającego po dwudziestu latach pana, ruszył ogonem z radości i wydał ostatnie tchnienie. ( ) Określenie pieskie życie jest równie antyczne jak Canicula, czyli dosłownie suczka, nazwa Syriusza, najjaśniejszej gwiazdy nieba w gwiazdozbiorze Psa Wielkiego; w głębokiej starożytności Syriusz wznosił się ze Słońcem na początku lipca, w czasie upałów, stąd kanikuła oznacza najgorętszy okres lata. ( ) W domu rzymskim na przedprożach i na mozaikowych posadzkach przedsionków widniały napisy Cave canem (dosłownie: strzeż się psa ) zły pies. ( ) W dawnej Polsce znano wiele ras psów brytany, kundle, psy domowe, pasterskie, pieski pokojowe ale najwyższą cenę miały dobre psy myśliwskie. Powiadano, że za charta nic to nie jest dać i parę koni. Trzymanie psiarni wielu zrujnowało; mówiono wtedy, że ich psi zjedli. *protoplasta - najstarszy członek rodu, założyciel rodu Władysław Kopaliński, Opowieści o rzeczach powszednich, Warszawa Jakie zwierzę jest najprawdopodobniej protoplastą psa domowego? (0-1p.) 2. W jakim słowniku będziesz szukać wyjaśnienia znaczenia słowa protoplasta? (0-1 p.) a) w Słowniku poprawnej polszczyzny b) w Słowniku wyrazów bliskoznacznych c) w Słowniku terminów literackich d) w Słowniku wyrazów obcych

2 3. Zaznacz: P prawda lub F fałsz przy następujących stwierdzeniach: (0 4 p.) a) Wielość ras psów jest wynikiem ich udomowienia i hodowania przez ludzi.. b) Jedynie wierny pies Argos rozpoznał po dwudziestoletniej rozłące swojego pana Odysa i od tej pory nigdy się już nie rozstali. c) Już w starożytnym Rzymie przy wejściach do domów umieszczano napis zły pies. d) Canicula nazwa Syriusza dosłownie znaczy najgorętszy okres lata". 4. Skąd wzięło się w dawnej Polsce wyrażenie, że kogoś psi zjedli? Odpowiedz pełnym zdaniem. (0-2p.) 5. Co znaczy współcześnie wyrażenie pieskie życie? (0-1p.) 6. Jaką formę będzie miał rzeczownik zwierzę : (0-2p.) a) w dopełniaczu liczby pojedynczej - b) w miejscowniku liczby mnogiej - 7. Jakiego środka stylistycznego użył autor teksu w wyrażeniach najjaśniejsza gwiazda, dobre psy? (0-1p.) a) epitetu b) zdrobnienia c) przenośni d) porównania 8. Wskaż podmiot i orzeczenie w zdaniu: (0-2p.) Dziki pies wędrował w watahach w poszukiwaniu łupu. podmiot orzeczenie

3 Tekst II Pies szczekał na złodzieja, całą noc się trudził; Obili go nazajutrz, że pana obudził. Spał smaczne drugiej nocy, złodzieja nie czekał; Ten dom skradł; psa obili za to, że nie szczekał. Ignacy Krasicki Pan i pies 9. Streść bajkę, używając maksymalnie trzech zdań. (0-3 p.) 10. Czyje postępowanie krytykuje I. Krasicki pana czy psa? Uzasadnij swoją odpowiedź. (0-3p.)

4 CZĘŚĆ DRUGA ( 0 10 punktów) Prosimy Cię o napisanie wypowiedzi na jeden z poniższych tematów. 1. Literatura, film oraz samo życie dostarczają wielu pięknych historii przyjaźni człowieka ze zwierzęciem. Opowiedz tę, która szczególnie utkwiła Ci w pamięci. 2. W liście do bliskiej Ci osoby zaprezentuj swojego zwierzęcego przyjaciela. Pamiętaj, że Twoja praca musi zajmować co najmniej połowę przeznaczonego na nią miejsca, tj. około 15 linijek. WYBIERAM TEMAT NR

5

6 BRUDNOPIS