Piotr GOŁĄB ul. Działkowa 96 m PRUSZKÓW tel. (0-22) : piotrgolab@wp.pl Ekspert Polskiej Izby Biomasy

Transkrypt

1 Piotr GOŁĄB ul. Działkowa 96 m PRUSZKÓW tel. (0-22) : piotrgolab@wp.pl Ekspert Polskiej Izby Biomasy CZY MODERNIZOWAĆ MAŁE CIEPŁOWNIE LOKALNE? opis studium rzeczywistego przypadku 1. Wprowadzenie Niejednokrotnie w dyskusjach na różnych forach jest lansowana teza, że modernizacje ciepłowni lokalnych są nieopłacalne, a przekształcenie takich małych obiektów w elektrociepłownie jest nieefektywne. Poniżej przedstawiam opis rzeczywistego przypadku, małej ciepłowni lokalnej, jakich wiele w Polsce, i na tym rzeczywistym przykładzie udowadniam, że w wielu przypadkach, po wykonaniu dobrze przemyślanej modernizacji, ciepłownia taka przestaje być deficytowa ciepłownią, o ile zostanie przekształcona w przynoszącą zysk elektrociepłownię. 2. Sytuacja Zakładu Energetyki Cieplnej Przedmiotem analizy był Zakład Energetyki Cieplnej w małej miejscowości na północy Polski. Jest on zakładem budżetowym typu non-profit, należącym do gminy. Ciepłownia od kilku lat jest deficytowa, straty pokrywane są środkami budżetu gminy. Ciepłownia wyposażona jest w maszyny i urządzenia, które są w znacznym stopniu wyeksploatowane, co stwarza konieczność rozpoczęcia prac modernizacyjnych, aby zakład mógł należycie funkcjonować w przyszłości. Osiągnięcie rentowności będzie możliwe tylko poprzez redukcję kosztów (surowcowych bądź osobowych) lub poprzez gruntowną modernizację ciepłowni łącznie z instalacją bloku energetycznego i przystosowaniem do spalania odnawialnych źródeł energii, co wiąże się z bardzo wysokimi nakładami. 1

2 Tabela 1 Rachunek wyników w roku 2005 (bez amortyzacji) Wyszczególnienie Wartość (tys. PLN) Przychody ogółem 2.529,0 Koszty ogółem 2.588,0 Zysk/strata -59,0 Źródło: sprawozdanie Rb-30 za rok 2005 Tabela 2 Dane o poszczególnych przychodach i kosztach w roku 2005 Kod pozycji/paragraf Wyszczególnienie Wartość (tys. PLN) G 0750 Pozostałe przychody operacyjne 60,0 G 0840 Przychody operacyjne 2.438,4 G 0920 Odsetki bankowe 2,5 Pozostałe (korekty) 28,1 M 4010 Wynagrodzenia 535,5 M 4040 Trzynaste pensje 42,0 M 4110 Narzuty na wynagrodzenia 101,4 M 4120 Fundusz pracy 13,6 M 4210 Materiały 963,0 M 4260 Energia elektryczna, gaz, woda 304,0 M 4410 Podróże służbowe 5,3 M 4300 Usługi obce 464,0 M 4430 Ubezpieczenia 1,7 M 4440 Odpisy na fundusz pracy 18,0 M 4480 Podatki i opłaty lokalne 41,0 M 4510 Ochrona środowiska 55,3 M 4520 Opłaty JST 1,7 M 4580 Odsetki bankowe 8,7 - Dodatkowe umowy zlecenia 9,2 Pozostałe (korekty) 23,6 Źródło: sprawozdanie Rb-30 za rok

3 3. Analiza wariantów modernizacji Założenia: Okres oceny wynosi pięć/dziesięć lat; Nakłady inwestycyjne będą poniesione w pierwszym (tj. 2006) roku; Wolne przepływy pieniężne wyznaczono pomniejszając sumę zysku netto (opodatkowany zysk operacyjny brutto EBT) i amortyzacji o spłatę rat kapitałowych zaciągniętego kredytu komercyjnego; o EBIT = przychody operacyjne koszty operacyjne; o EBT = EBIT koszty finansowe; o Zysk netto = EBT podatek dochodowy. Zakłada się, że zewnętrznym źródłem finansowania będzie kredyt komercyjny (analizę podjęto w oparciu o taką formę finansowania zewnętrznego, celem jak najbardziej obiektywnej i rygorystycznej oceny wszystkich trzech wariantów): o W wysokości 80% nakładów inwestycyjnych; o O oprocentowaniu w wysokości 7,00% w skali roku; o O dziesięcioletnim okresie spłaty; o O równych płatnościach rocznych. Analizie poddano trzy warianty: o Wariant pierwszy Modernizacja w minimalnym zakresie, za blisko ,00 PLN; Brak kredytu komercyjnego. o Wariant drugi Modernizacja w średnim zakresie, za ok ,00 PLN; Kredyt komercyjny w wysokości ,00 PLN. o Wariant trzeci Modernizacja w maksymalnym zakresie, za ok ,00 PLN; Kredyt komercyjny w wysokości ,00 PLN. 3

4 3.1. Wariant pierwszy Wariant pierwszy zakłada przejęcie ciepłowni i jej modernizację w minimalnym zakresie, umożliwiającym jedynie zwiększenie zdolności wytwórczych zakładu przed nadchodzącym sezonem grzewczym. Zakres prac modernizacyjnych według planu minimalnego objąłby: Wykonanie regulacji rusztów z ewentualnym uzupełnieniem rusztowin; Zainstalowanie wagi na taśmociągu nawęglania; Wykonanie doraźnej naprawy sklepień; Wykonanie doraźnego przeglądu armatury; Wykonanie doraźnego przeglądu układu odpylania lub zainstalowanie nowego, wspólnego dla obu kotłów, odpylacza. Tabela 3 Nakłady inwestycyjne na realizację wariantu pierwszego Wyszczególnienie Wartość [PLN] Regulacja 2 rusztów ,00 Waga na taśmociągu ,00 Naprawa 2 sklepień ,00 Przegląd armatury ,00 Przegląd układu odpylania 5.000,00 Razem ,00 Źródło: opracowanie własne 4

5 Tabela 4 Rachunek wyników w wariancie pierwszym (nie uwzględniający finansowania zewnętrznego) Lata N. inwestycyjne 200,0 Przychody op. 2438,4 2438,4 2438,4 2438,4 2438,4 2438,4 Koszty op. 2686,9 2686,9 2686,9 2686,9 2686,9 2686,9 Amortyzacja 221,0 221,0 221,0 221,0 221,0 221,0 Zużycie materiałów i 1267,0 1267,0 1267,0 1267,0 1267,0 1267,0 energii Usługi obce 464,0 464,0 464,0 464,0 464,0 464,0 Podatki i opłaty 41,0 41,0 41,0 41,0 41,0 41,0 Wynagrodzenia 636,9 636,9 636,9 636,9 636,9 636,9 Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia Pozostałe koszty rodzajowe Wartość sprzedanych towarów i materiałów 1,7 1,7 1,7 1,7 1,7 1,7 55,3 55,3 55,3 55,3 55,3 55,3 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Zysk operacyjny (EBIT) -248,5-248,5-248,5-248,5-248,5-248,5 Zysk brutto (EBT) -248,5-248,5-248,5-248,5-248,5-248,5 Podatek (19%) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Zysk netto -248,5-248,5-248,5-248,5-248,5-248,5 Źródło: opracowanie własne Realizacja pierwszego wariantu nie poprawi wyników zakładu (nadal występuje strata) 5

6 3.2. Wariant drugi Wariant drugi zakłada modernizację ciepłowni w średnim zakresie, obejmującym rewitalizację/remont kotłów parowych oraz stacji przygotowania wody, co pozwoli na bardziej wydajną produkcję energii cieplnej, przy spalaniu miału węglowego, poprzez zmniejszenie ryzyka awarii instalacji. Zakres prac modernizacyjnych według planu średniego objąłby: Remont kapitalny pierwszego kotła parowego; Remont średni drugiego kotła parowego; Modernizacja stacji przygotowania wody; Kompaktowe prace projektowe; Kompaktowe prace adaptacyjne w obiekcie. Stacja przygotowania wody: Zainstalowana w ciepłowni SPW nie spełnia warunków niezbędnych do współpracy z kotłami parowymi. Zastosowana tu technologia, która polega jedynie na zmiękczaniu wody, nie zapewnia produkcji wody zdemineralizowanej (destylowanej), a tylko taka woda jest odpowiednia dla kotłów parowych. Proponuje się zainstalowanie, za istniejącym stopniem zmiękczania, układu tzw. odwróconej osmozy, który pozwoli na właściwe przygotowanie wody uzupełniającej zarówno obieg kotłowy i sieć cieplną. Wybór takiej technologii nie jest przypadkowy. Technologia odwróconej osmozy jest technologią bez reagentów, w związku z tym nie ma potrzeby stosowania jakichkolwiek odczynników chemicznych w procesie uzdatniania wody. Dzięki temu, instalacja ta będzie wytwarzać ścieki (każda SPW wytwarza ścieki, których skład chemiczny zależy od składu chemicznego wody surowej i stosowanych reagentów w procesie uzdatniania), które będzie można odprowadzać do kanalizacji bez konieczności ich wstępnego podczyszczania. Może jedynie wystąpić konieczność ich rozcieńczenia w celu obniżenia zawartości soli (NaCl). Zainstalowanie sprawnej SPW pozwoli na obniżenie kosztów eksploatacyjnych, przede wszystkim dzięki obniżeniu ilości odmulin i odsolin z kotłów (po modernizacji 6

7 sumaryczny poziom odmulin i odsolin nie powinien przekroczyć ~3-5%) oraz pozwoli na wydłużenie okresów między remontami kotłów, wymienników i instalacji wodnoparowych, gdyż wydatnie ulegnie zmniejszeniu proces osadzania kamienia kotłowego na powierzchniach wymiany ciepła, armaturze itp. Uwaga! Zakończenie modernizacji SPW musi być zakończone przed uruchomieniem zmodernizowanych kotłów. Rewitalizacja pierwszego kotła parowego: Przy opracowywaniu programu modernizacji rozważano różne warianty, z przebudową istniejących kotłów parowych na wodne włącznie. Jednak po dokonaniu wstępnej analizy obecnego stanu maszyn i urządzeń w ciepłowni, wybrano wariant polegający na rewitalizacji (odtworzeniu) istniejącego kotła i przywróceniu mu pełnych zdolności produkcyjnych. Uwaga! Można spalać mieszanki węglowo drzewne w proporcji wagowej 6:1. Przy prawidłowym zmieszaniu paliw współspalanie ich nie zmniejsza mocy i sprawności kotła. Zakłada się, że kocioł po przebudowie będzie kotłem podstawowym, pracującym w sekwencji 6 tygodni pracy i 1 tydzień postoju serwisowego (głównie na czyszczenie powierzchni ogrzewalnych i niezbędne naprawy bieżące). Remont drugiego kotła parowego: Drugi kocioł parowy będzie wyremontowany w zakresie niezbędnym do tego, aby mógł przejąć funkcjonować w czasie postoju kotła podstawowego. Zakładany czas pracy tego kotła nie będzie większy niż ~4-5 tygodni w sezonie grzewczym. Szczegółowy zakres remontu musi być uzgodniony z Inspektorem UDT. 7

8 Tabela 5 Nakłady inwestycyjne na realizację wariantu drugiego: Wyszczególnienie Wartość [PLN] Rewitalizacja pierwszego kotła parowego ,00 Remont drugiego kotła parowego ,00 Modernizacja stacji przygotowania wody ,00 Prace projektowe ,00 Prace adaptacyjne ,00 Razem ,00 Źródło: opracowanie własne na podstawie ofert dostawców instalacji Tabela 6 Kredyt i odsetki od kredytu w wariancie drugim Lata Saldo Rata Saldo Płatność Odsetki początkowe kapitałowa końcowe A B C D=C-E E=0,07*B F=B-D ,00 0,00 0,00 0, , ,00 343,41 174,57 168, , ,43 343,41 186,79 156, , ,64 343,41 199,87 143, , ,77 343,41 213,86 129, , ,92 343,41 228,83 114, , ,09 343,41 244,84 98, , ,25 343,41 261,98 81,43 901, ,27 343,41 280,32 63,09 620, ,95 343,41 299,94 43,47 321, ,00 343,41 320,94 22,47 0,06~0,00 Źródło: opracowanie własne Zakłada się, że kredyt komercyjny będzie spłacany w równych płatnościach rocznych. 8

9 Tabela 7a Rachunek wyników w wariancie drugim Lata Nakłady inwestycyjne 3 015,00 Środki własne 603,00 Kredyt komercyjny 2 412,00 Raty kapitałowe 174,57 186,79 199,87 213,86 228,83 Przychody ze sprzedaży en , , , , ,00 cieplnej Koszty operacyjne, w 2 667, , , , ,30 tym: Amortyzacja 221,00 221,00 221,00 221,00 221,00 Zużycie materiałów i 1 210, , , , ,10 energii Usługi obce 464,00 464,00 464,00 464,00 464,00 Podatki i opłaty 41,00 42,00 43,00 44,00 45,00 Wynagrodzenia 636,90 636,90 636,90 636,90 636,90 Ubezpieczenia społeczne i In. 3,40 4,40 5,40 6,40 7,40 świadczenia Pozostałe koszty 90,90 90,90 90,90 90,90 90,90 rodzajowe Wartość sprzedanych towarów i 0,00 1,00 2,00 3,00 4,00 materiałów Zysk operacyjny -27,30-30,30-33,30-36,30-39,30 (EBIT) Koszty finansowe 168,84 156,62 143,54 129,55 114,58 (odsetki) Zysk brutto (EBT) -196,14-186,92-176,84-165,85-153,88 Podatek dochodowy 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 (19%) Zysk netto -196,14-186,92-176,84-165,85-153,88 Przepływy pieniężne -149,71-152,71-155,71-158,71-161,71 Źródło: opracowanie własne 9

10 Tabela 7b Rachunek wyników w wariancie drugim (c.d.) Lata Nakłady inwestycyjne Środki własne Kredyt komercyjny Raty kapitałowe 244,84 261,98 280,32 299,94 320,94 Przychody ze sprzedaży en , , , , ,00 cieplnej Koszty operacyjne, w 2 682, , , , ,30 tym: Amortyzacja 221,00 221,00 221,00 221,00 221,00 Zużycie materiałów i energii 1 210, , , , ,10 Usługi obce 464,00 464,00 464,00 464,00 464,00 Podatki i opłaty 46,00 47,00 48,00 49,00 50,00 Wynagrodzenia 636,90 636,90 636,90 636,90 636,90 Ubezpieczenia społeczne i in. świadczenia Pozostałe koszty rodzajowe Wartość sprzedanych towarów i materiałów Zysk operacyjny (EBIT) Koszty finansowe (odsetki) Zysk brutto (EBT) Podatek dochodowy (19%) 8,40 9,40 10,40 11,40 12,40 90,90 90,90 90,90 90,90 90,90 5,00 6,00 7,00 8,00 9,00-42,30-45,30-48,30-51,30-54,30 98,57 81,43 63,09 43,47 22,47-140,87-126,73-111,39-94,77-76,77 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Zysk netto -140,87-126,73-111,39-94,77-76,77 Przepływy pieniężne -164,71-167,71-170,71-173,71-176,71 Źródło: opracowanie własne 10

11 Przepływy operacyjne wyznaczono jako sumy zysków netto i amortyzacji pomniejszone o spłaty rat kapitałowych kredytu komercyjnego. Realizacja drugiego wariantu również nie poprawi jeszcze wyników zakładu (nadal występuje strata). 11

12 3.3. Wariant trzeci Wariant trzeci zakłada modernizację ciepłowni w maksymalnym zakresie, obejmującym rewitalizację/remont kotłów parowych, stację przygotowania wody oraz zakup agregatu kogeneracyjnego gazowego, turbiny parowej i mieszalni paliw. Realizacja tego wariantu pozwoli na wytwarzanie zarówno energii cieplnej jak i elektrycznej w skojarzeniu, przy spalaniu zarówno miału węglowego jak i biomasy. Zakres prac modernizacyjnych według planu maksymalnego objąłby: Remont kapitalny pierwszego kotła parowego; Remont średni drugiego kotła parowego; Zakup agregatu kogeneracyjnego gazowego; Zakup turbiny parowej; Modernizacja stacji przygotowania wody; Zakup instalacji mieszalni paliw; Schemat ideowy układu po wykonaniu proponowanej modernizacji przestawiono na poniższym rysunku ; KOCIOŁ PAROWY WYSOKOPARAMET ROWY OPALANY BIOMASĄ i/lub WĘGLEM G~10t/h TURBINA P.PRĘŻN A ~1MW G ~ ODBIORCY CIEPŁA W PARZE TECH. WODA 130/70 WYMIENNIK PRA/WODA R ODBIORCY CIEPŁA W WODZIE GORĄCEJ 130/70 WYMIENNIK CIEPŁA G ~ AGREGAT KOGENERACYJNY mocy 0,5/MWe0,6 MWt gaz GZ50 - max 140nm3/h SCHEMAT EC ( wariant 3) 12

13 Turbina parowa: Konsekwencją przyjęcia założenia o rewitalizacji kotła OR10 jest instalacja turbiny parowej, która zastąpi wykorzystywana aktualnie stacje redukcyjno-schładzającą, służącą do redukcji parametrów pary świeżej. Zakłada się, że będzie to turbina produkcji czeskiej, współpracująca z generatorem o napięciu 6,3 lub 0,4 kv, o mocy elektrycznej ~1 MWe. Para z kotła, będzie kierowana na turbinę, a następnie do istniejącej wymiennikowi. Dzięki zastosowaniu turbiny parowej, będzie możliwe wytwarzanie energii elektrycznej na potrzeby własne elektrociepłowni i sprzedaż jej nadwyżek do sieci publicznej. Instalacja turbiny, pozwoli z jednej strony na przekształcenie ciepłowni w elektrociepłownię, a z drugiej strony na pełne wykorzystanie istniejącego potencjału wytwórczego, jakim są kotły parowe, do produkcji energii cieplnej i elektrycznej w pełnym skojarzeniu. W tym przypadku skojarzenie będzie pełne, gdyż cała para produkowana w kotle będzie kierowana do turbiny. Zapewni to możliwość uzyskania korzystnej ceny za sprzedawaną energię elektryczną. Dodatkowa korzyścią, będzie stworzenie możliwości sprzedaży tzw. zielonej energii do sieci publicznej, przy czym ilość zielonej energii będzie wprost proporcjonalna do ilości spalonej w kotle biomasy. W czasie pracy turbiny, nie będzie konieczności kupowania energii elektrycznej z zewnątrz, co znacznie poprawi wyniki finansowe elektrociepłowni. Przewiduje się zainstalowanie turbiny w istniejącym budynku kotłowni. Szacowany minimalny czas pracy turbiny, zakładając dzisiejszy poziom sprzedaży ciepła, to h/rok, przy czym ilość zielonej energii możliwej do sprzedaży szacuję na co najmniej 20% całej wytwarzanej energii elektrycznej przez turbinę. Agregat kogeneracyjny gazowy: Przy opracowywaniu programu, szczególnie dokładnie rozważane były zagadnienia: 13

14 zmniejszenia kosztów energii elektrycznej, zużywanej na potrzeby własne, pracy kotłów w zakresie ich optymalnej sprawności, dążenia do pracy kotłów parowych w zakresie powyżej ich minimum technicznego, zapewnienia wysokiej niezawodności dostaw ciepła dla odbiorców, zapewnienia ciepła w okresach przejściowych, tzn. w czasie minimalnego zapotrzebowania na ciepło, czyli na początku i końcu sezonu grzewczego, pokrycia szczytowych, krótkotrwałych potrzeb ciepłowniczych, zabezpieczenia pracy ciepłowni w czasie przerw w dostawach energii elektrycznej. Wszystkie te opisane wyżej problemy w znacznym stopniu mogą być zaspokojone dzięki zainstalowaniu gazowego agregatu kogeneracyjnego. Agregat ten składa się z gazowego silnika tłokowego, generatora elektrycznego i układu wymienników ciepła. Proponowany agregat będzie charakteryzował się następującymi parametrami: 1. moc elektryczna nominalna 0,526 MWe 2. moc cieplna nominalna 0,640 MWt 3. parametry wody na wyjściu przy mocy nominalnej 90 o C/70 o C 4. napięcie pracy generatora 0,4 kv 5. zużycie gazu GZ50 przy mocy nominalnej 140 nm 3 /h Agregat ten będzie łączony, po stronie wody, szeregowo z istniejącym wymiennikiem ciepłowniczym, a po stronie elektrycznej będzie włączony do istniejącej rozdzielni. Dzięki takiemu układowi połączeń, w czasie pracy agregatu, w 100% będą zaspokojone potrzeby własne elektrociepłowni na energię elektryczną, a zapotrzebowanie na ciepło w okresach przejściowych, będzie pokrywane wyłącznie z tego źródła. Ponieważ agregat ten cechuje duża elastyczność, przewiduje się, że będzie on spełniać rolę regulacyjną w układzie ciepłowniczym. Taki plan funkcjonowania pozwala na bardziej stabilną pracę układu: kocioł parowy turbina parowa, gdyż zakłada się, że w przypadku wystąpienia niedoboru ciepła, najpierw będzie dociążany agregat, a potem układ parowy. Analogicznie będzie wyglądać praca w przypadku szybkiego spadku zapotrzebowania na ciepło. 14

15 Energia elektryczna wytwarzana w tym urządzeniu będzie produkowana w pełnym skojarzeniu, co pozwoli na uzyskanie wyższej ceny za sprzedana energie elektryczną do sieci publicznej. Instalacja mieszalni paliw: Rozważane jest zainstalowanie w elektrociepłowni nowoczesnej, sprawdzonej w praktycznym działaniu, mieszalni miału węglowego z biomasą. Proponuje się zainstalowanie mieszalni polskiej, renomowanej firmy, która została sprawdzona w praktycznym działaniu już przez ponad 3 lata w kilku obiektach energetycznych. Dzięki zastosowaniu tego układu będzie możliwe: współspalanie miału węglowego z biomasą w istniejących kotłach rusztowych, bez wykonywania specjalnych adaptacji paleniska, zmniejszenie kosztów modernizacji rusztów w kotłach, spalanie mieszanki miału węglowego z biomasą praktycznie w dowolnych proporcjach, pod warunkiem nie przekroczenia stosunku wagowego: miał węglowy : biomasa jak 6:1, ewentualne zasilanie kotłów czystym miałem węglowym, co uniezależniałoby elektrociepłownię od dostaw biomasy. Uwaga! Możliwe jest zainstalowanie mieszalni poza elektrociepłownią i zakup gotowej mieszanki homogenicznej od innego podmiotu, pod warunkiem zawarcia stosownych umów i gwarancji jakości paliwa. Tabela 8 Nakłady inwestycyjne na realizację wariantu trzeciego Wyszczególnienie Wartość [PLN] Rewitalizacja kotła parowego ,00 Remont drugiego kotła parowego ,00 Agregat kogeneracyjny gazowy ,00 Turbina parowa ,00 Modernizacja stacji przygotowania wody ,00 Instalacja mieszalni paliw ,00 Prace projektowe ,00 Prace adaptacyjne ,00 Razem ,00 Źródło: opracowanie własne 15

16 Tabela 9 Kredyt i odsetki od kredytu w wariancie trzecim Lata Saldo Rata Saldo Płatność Odsetki początkowe kapitałowa końcowe A B C D=C-E E=0,07*B F=B-D ,20 0,00 0,00 0, , ,20 825,68 419,74 405, , ,46 825,68 449,12 376, , ,35 825,68 480,56 345, , ,79 825,68 514,19 311, , ,60 825,68 550,19 275, , ,41 825,68 588,70 236, , ,71 825,68 629,91 195, , ,80 825,68 674,00 151, , ,79 825,68 721,18 104,50 771, ,61 825,68 771,67 54,01-0,06~0,00 Źródło: opracowanie własne Zakłada się, że kredyt komercyjny będzie spłacany w równych płatnościach rocznych. 16

17 Tabela 10a Rachunek wyników w wariancie trzecim Lata Nakłady inwestycyjne 7 249,00 Środki własne 1 449,80 Kredyt komercyjny 5 799,20 Spłata rat kapitałowych 419,74 449,12 480,56 514,19 550,19 Przychody ze sprzedaży, w 3 198, , , , ,70 tym: energii cieplnej 2 640, , , , ,00 energii elektrycznej 497,00 497,00 497,00 497,00 497,00 tzw. zielonej energii 61,70 61,70 61,70 61,70 61,70 Koszty operacyjne, w 2 596, , , , ,80 tym: Amortyzacja 402,50 402,50 402,50 402,50 402,50 Zużycie materiałów i 1 079, , , , ,90 energii Usługi obce 340,50 385,50 385,50 385,50 385,50 Podatki i opłaty 41,00 41,00 41,00 41,00 41,00 Wynagrodzenia 636,90 636,90 636,90 636,90 636,90 Ubezpieczenia społeczne i in. 5,10 5,10 5,10 5,10 5,10 świadczenia Pozostałe koszty 90,90 90,90 90,90 90,90 90,90 rodzajowe Wartość sprzedanych towarów i 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 materiałów Zysk operacyjny 601,90 556,90 556,90 556,90 556,90 (EBIT) Koszty finansowe 405,94 376,56 345,12 311,49 275,49 (odsetki) Zysk brutto (EBT) 195,96 180,34 211,78 245,41 281,41 Podatek dochodowy 37,23 34,26 40,24 46,63 53,47 (19%) Zysk netto 158,72 146,07 171,54 198,79 227,94 Przepływy pieniężne 141,49 99,46 93,48 87,09 80,25 Źródło: opracowanie własne 17

18 Tabela 10b Rachunek wyników w wariancie trzecim (c.d.) Lata Nakłady inwestycyjne Środki własne Kredyt komercyjny Spłata rat kapitałowych 588,70 629,91 674,00 721,18 771,67 Przychody ze sprzedaży, w 3 198, , , , ,70 tym: energii cieplnej 2 640, , , , ,00 energii elektrycznej 497,00 497,00 497,00 497,00 497,00 tzw. zielonej energii 61,70 61,70 61,70 61,70 61,70 Koszty operacyjne, w 2 641, , , , ,80 tym: Amortyzacja 402,50 402,50 402,50 402,50 402,50 Zużycie materiałów i 1 079, , , , ,90 energii Usługi obce 385,50 385,50 385,50 385,50 385,50 Podatki i opłaty 41,00 41,00 41,00 41,00 41,00 Wynagrodzenia 636,90 636,90 636,90 636,90 636,90 Ubezpieczenia społeczne i in. 5,10 5,10 5,10 5,10 5,10 świadczenia Pozostałe koszty 90,90 90,90 90,90 90,90 90,90 rodzajowe Wartość sprzedanych towarów i 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 materiałów Zysk operacyjny 556,90 556,90 556,90 556,90 556,90 (EBIT) Koszty finansowe 236,98 195,77 151,68 104,50 54,01 (odsetki) Zysk brutto (EBT) 319,92 361,13 405,22 452,40 502,89 Podatek dochodowy 60,79 68,61 76,99 85,96 95,55 (19%) Zysk netto 259,14 292,52 328,23 366,45 407,34 Przepływy pieniężne 72,93 65,11 56,73 47,76 38,17 Źródło: opracowanie własne 18

19 Dopiero realizacja trzeciego wariant wpłynie pozytywnie na rentowność zakładu (dopiero tu występuje zysk). 4. Podsumowanie Analiza techniczno-finansowa wszystkich trzech wariantów wykazała, że niezbędne są znaczące nakłady inwestycyjne, aby Zakład Energetyki Cieplnej przestał przynosić straty i zaczął generować zyski. Osiągnięcie tego celu jest możliwe jedynie w przypadku realizacji trzeciego, najbardziej kosztownego z analizowanych, wariantu modernizacji. Implementacja planu minimalnego lub średniego, służącego jedynie niezbędnej bądź kompleksowej naprawie już istniejących instalacji nie wpłyną na rentowność ciepłowni. Tylko radykalne zmiany, polegające na przekształceniu ciepłowni w elektrociepłownię, która wytwarzałaby zarówno ciepło jak i energię elektryczną, w skojarzeniu i przy współudziale biomasy, poprawią wyraźnie wyniki zakładu i dadzą perspektywy bezpiecznej pod względem finansowym eksploatacji w przyszłości. 5. Zamiast zakończenia Pomimo wykonana szczegółowych analiz techniczno-ekonomicznych, uzyskaniu promesy kredytu w banku komercyjnym i gotowości do rozpoczęcia realizacji procesu inwestycyjnego w kwietniu-maju 2005, opisanej wyżej modernizacji NIE WYKONANO. Właściciel, jakim jest Gmina, podjął decyzję o wydaniu ~13 mln zł na przebudowę istniejących kotłów parowych na kotły wodne. A więc ZEC nadal będzie generował straty, a radni nowej kadencji będą uchwalać nowe dotacje dla swojego zakładu budżetowego 19